İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 24 Şubat 2016 Ankara

Transkript

1 İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 24 Şubat 2016 Ankara

2 Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklemektedir. Artan jeopolitik risklere karşın Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi güçlenerek sürmektedir. Enerji fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam etmektedir. Bununla birlikte, artan maliyet unsurları çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi sınırlamaktadır. Bu çerçevede ücret gelişmelerinin ve küresel piyasalardaki belirsizliklerin enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları üzerindeki etkileri dikkate alınarak, gerekli görülen süre boyunca likidite politikasındaki sıkı duruş korunacaktır. 2

3 Sunum Planı 1. İktisadi Faaliyet 2. Dış Denge 3. Enflasyon 4. Parasal ve Finansal Koşullar 3

4 İKTİSADİ FAALİYET VE DENGELENME 4

5 03/10 06/10 09/10 12/10 03/11 06/11 09/11 12/11 03/12 06/12 09/12 12/12 03/13 06/13 09/13 12/13 03/14 06/14 09/14 12/14 03/15 06/15 09/15 GSYİH büyümesi dayanıklı ve istikrarlı seyrini korumaktadır GSYİH Büyümesine Katkılar (Yüzde Puan) Stok Değişimi Net İhracat Nihai Yurt İçi Talep GSYİH Kaynak: TÜİK Son Veri: 2015 Ç3 5

6 01/12 05/12 09/12 01/13 05/13 09/13 01/14 05/14 09/14 01/15 05/15 09/15 01/16 01/12 04/12 07/12 10/12 01/13 04/13 07/13 10/13 01/14 04/14 07/14 10/14 01/15 04/15 07/15 10/15 01/16 Güven endeksleri oynak bir seyir izlemektedir. Tüketici Güveni Yatırım Eğilimi ve İstihdam Beklentisi (Mevsimsellikten Arındırılmış) Yatırım Eğilimi İstihdam Beklentisi Bloomberg HT TÜİK-TCMB (sağ eksen) Kaynak: Bloomberg HT, TÜİK, TCMB. Son Veri: Bloomberg HT Anketi için Ocak 2016, TÜİK-TCMB Anketi için Şubat Kaynak: TCMB İktisadi Yönelim Anketi. Son Veri: Şubat

7 01/12 04/12 07/12 10/12 01/13 04/13 07/13 10/13 01/14 04/14 07/14 10/14 01/15 04/15 07/15 10/15 01/16 01/14 03/14 05/14 07/14 09/14 11/14 01/15 03/15 05/15 07/15 09/15 11/15 01/16 Son dönemde sanayi üretiminde ılımlı artış eğilimi sürerken dış sipariş göstergelerinde bir miktar bozulma gözlenmiştir. Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı (Mevsimsellikten Arındırılmış) Kayıtlı Siparişler (Anket Sonucu) (Son 3 ay, Mevsimsellikten Arındırılmış) İhracat Yurt İçi Sanayi Üretimi KKO (sağ eksen) Kaynak: TÜİK, TCMB. Son Veri: Sanayi Üretimi, Aralık KKO, Şubat Kaynak: TCMB İktisadi Yönelim Anketi. Son Veri: Şubat

8 05/10 09/10 01/11 05/11 09/11 01/12 05/12 09/12 01/13 05/13 09/13 01/14 05/14 09/14 01/15 05/15 09/15 05/10 09/10 01/11 05/11 09/11 01/12 05/12 09/12 01/13 05/13 09/13 01/14 05/14 09/14 01/15 05/15 09/15 İstihdamdaki istikrarlı artış devam etmektedir. 52 Katılım Oranı (yüzde) İşsizlik Oranı (yüzde) 51 İstihdam (Milyon kişi, sağ eksen) 27 Tarım Dışı İşsizlik Oranı (yüzde) Kaynak: TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi, TCMB. Son Veri: Kasım

9 DIŞ DENGE 9

10 Artan jeopolitik risklere karşın... Rusya ya İhracat (Aylık, Milyon ABD Doları) Irak a İhracat (Aylık, Milyon ABD Doları) 800,0 700,0 600,0 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 0,0 1400,0 1200,0 1000,0 800,0 600,0 400,0 200,0 0,0 Kaynak: TÜİK Son Veri: Aralık

11 Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi güçlenerek sürmektedir. Avrupa Birliğine İhracat (12 aylık birikimli, milyar Euro) Kaynak: TÜİK. Son Veri: Aralık

12 Petrol fiyatlarındaki düşüşün cari denge üzerindeki olumlu etkisinin sürmesi beklenmektedir. 65 Enerji İthalatı (12-Aylık Birikimli, Milyar ABD Doları) Kaynak: TÜİK Son Veri: Aralık

13 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11 12/11 02/12 04/12 06/12 08/12 10/12 12/12 02/13 04/13 06/13 08/13 10/13 12/13 02/14 04/14 06/14 08/14 10/14 12/14 02/15 04/15 06/15 08/15 10/15 12/15 Önümüzdeki dönemde cari işlemler dengesindeki iyileşmenin devam edeceği öngörülmektedir. 0 Cari İşlemler Dengesi (12 Ay Birikimli, Milyar ABD Doları) CİD CİD (altın hariç) Kaynak: TCMB. Son Veri: Aralık

14 10/10 01/11 04/11 07/11 10/11 01/12 04/12 07/12 10/12 01/13 04/13 07/13 10/13 01/14 04/14 07/14 10/14 01/15 04/15 07/15 10/15 Cari işlemler açığı finansmanı uzun vadeli borçlanma ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile sağlanmaktadır. (12-aylık birikimli, Milyar ABD doları) 85 Portföy ve Kısa Vadeli** DYY ve Uzun Vadeli* CA Kaynak: TCMB. *Uzun vadeli sermaye hareketleri banka ve özel sektörün uzun vadeli net kredi kullanımlarını ve banka, özel sektör ve Hazine nin tahvil ihraçlarını kapsamaktadır. **Kısa vadeli sermaye hareketleri banka ve özel sektörün net kısa vadeli kredi kullanımları ve bankalardaki mevduatları kapsamaktadır. Son Veri: Aralık

15 01/14 02/14 03/14 04/14 05/14 06/14 07/14 08/14 09/14 10/14 11/14 12/14 01/15 02/15 03/15 04/15 05/15 06/15 07/15 08/15 09/15 10/15 11/15 Finansal sektörün yabancı para çekirdek dışı yükümlülüklerinin vadesi son dönemde uzamaya devam etmektedir. 60 Çekirdek-Dışı YP Yükümlülüklerin Vade Dağılımı (Yüzde Pay) Yıla Kadar Yıldan Uzun Zorunlu Karşılık Tedbirleri 20 Kaynak: TCMB Son Veri: 4 Aralık

16 ENFLASYON 16

17 08/11 10/11 12/11 02/12 04/12 06/12 08/12 10/12 12/12 02/13 04/13 06/13 08/13 10/13 12/13 02/14 04/14 06/14 08/14 10/14 12/14 02/15 04/15 06/15 08/15 10/15 12/15 Döviz kuru hareketlerinin gecikmeli etkileri ve gıda fiyatlarındaki yüksek artışlar sonucu enflasyon göstergeleri son aylarda yükseliş göstermiştir. 13 (Yıllık Yüzde Değişim) 12 TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I Kaynak: TÜİK. Son Veri: Ocak

18 İthalat fiyatlarındaki düşüş döviz kurundan enflasyona geçiş etkisini kısmen telafi etmektedir. 190 İthalat Fiyat Endeksi (2010=100) 170 ABD doları Cinsinden İthalat Fiyatları (2010=100) 150 TL Cinsinden İthalat Fiyatları Kaynak: TÜİK, TCMB. Son Veri: Aralık

19 08/11 10/11 12/11 02/12 04/12 06/12 08/12 10/12 12/12 02/13 04/13 06/13 08/13 10/13 12/13 02/14 04/14 06/14 08/14 10/14 12/14 02/15 04/15 06/15 08/15 10/15 12/15 02/16 Orta vadeli enflasyon beklentileri son bir yıldır yukarı yönlü bir hareket sergilemiştir. 8,5 8,0 Enflasyon Beklentileri (Yüzde) 7,5 12 aylık 7,0 6,5 6,0 24 aylık 5,5 5,0 Kaynak: TCMB. Son Veri: Şubat

20 Parasal ve Finansal Koşullar 20

21 01/12 03/12 05/12 07/12 09/12 11/12 01/13 03/13 05/13 07/13 09/13 11/13 01/14 03/14 05/14 07/14 09/14 11/14 01/15 03/15 05/15 07/15 09/15 11/15 01/16 Gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları zayıf bir seyir izlemektedir Gelişmekte Olan Ülkelere Hisse Senedi ve Tahvil Akımları (Milyar ABD doları, 4 Haftalık Hareketli Toplam) Tahvil Piyasaları Hisse Senedi Piyasaları Kaynak: EPFR. Son Veri: 10 Şubat

22 04/11 06/11 08/11 10/11 12/11 02/12 04/12 06/12 08/12 10/12 12/12 02/13 04/13 06/13 08/13 10/13 12/13 02/14 04/14 06/14 08/14 10/14 12/14 02/15 04/15 06/15 08/15 10/15 12/15 02/16 Gelişmekte olan ülkelerin risk primi göstergeleri oynak bir seyir izlemektedir. Ülkelerin ve Bölgelerin Risk Primleri (Baz Puan) EMBI Avrupa EMBI Türkiye EMBI Latin Amerika EMBI Asya Kaynak: Bloomberg. Son Veri: 17 Şubat

23 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11 12/11 02/12 04/12 06/12 08/12 10/12 12/12 02/13 04/13 06/13 08/13 10/13 12/13 02/14 04/14 06/14 08/14 10/14 12/14 02/15 04/15 06/15 08/15 10/15 12/15 02/16 Döviz kurları da oynak seyretmeye devam etmektedir. İma Edilen Döviz Kuru Oynaklığı (1 Ay, Yüzde) Gelişmekte Olan Ülkeler* Türkiye Kaynak: Bloomberg Gelişmekte olan ülkeler arasında Brezilya, Şili, Kolombiya, Meksika, Polonya, Çek C., G. Afrika, Endonezya, Romanya para birimlerinin ABD doları karşısında ima edilen oynaklığı kullanılmıştır. Son Veri: 17 Şubat

24 01/15 02/15 03/15 04/15 05/15 06/15 07/15 08/15 09/15 10/15 11/15 12/15 01/16 02/16 Küresel oynaklıkta geçen yıl sonunda gözlenen düşüş kalıcı olmamıştır VIX (yüzde) MOVE (baz puan,sağ eksen) VIX ve MOVE Oynaklık Endeksleri (5 Günlük Ortalama) Kaynak: TCMB *Taralı alan 16 Aralık 2015 deki Fed faiz artırımından sonraki dönemi göstermektedir. Son Veri: 17 Şubat

25 Esnek Döviz Satım İhaleleri Önümüzdeki dönemde cari açıktaki iyileşme ve enerji fiyatlarındaki du şüşün etkisiyle döviz talebinin önemli o lçüde azalması beklenmektedir. Döviz likiditesi araçları da Türk lirasının deg erini dengeleyici yönde kullanılmaya devam edilecektir. Bu çerçevede, esnek döviz satım ihaleleri yoluyla gerekli görülen tutarlarda döviz likiditesi sağlanmaya devam edilecektir. 25

26 05/13 06/13 07/13 08/13 09/13 10/13 11/13 12/13 01/14 02/14 03/14 04/14 05/14 06/14 07/14 08/14 09/14 10/14 11/14 12/14 01/15 02/15 03/15 04/15 05/15 06/15 07/15 08/15 09/15 10/15 11/15 12/15 01/16 02/16 13 Para politikasındaki sıkı duruş gerekli görülen süre boyunca sürdürülecektir. Gecelik Borç Alma -Verme Faiz Koridoru BİST Bankalararası Gecelik Repo Faizleri Faiz Oranları (Yüzde) TCMB Ortalama Fonlama Faizi 1 Haftalık Repo Faizi Kaynak: TCMB Son Veri: : 17 Şubat

27 04/11 06/11 08/11 10/11 12/11 02/12 04/12 06/12 08/12 10/12 12/12 02/13 04/13 06/13 08/13 10/13 12/13 02/14 04/14 06/14 08/14 10/14 12/14 02/15 04/15 06/15 08/15 10/15 12/15 02/16 Getiri eğrisi yataya yakın konumunu korumaktadır. Kur Takası Faiz Oranları (Yüzde) Yıl 3 Ay 5 yıl-3 ay faiz farkı Kaynak: TCMB. Son Veri: 17 Şubat

28 01/10 04/10 07/10 10/10 01/11 04/11 07/11 10/11 01/12 04/12 07/12 10/12 01/13 04/13 07/13 10/13 01/14 04/14 07/14 10/14 01/15 04/15 07/15 10/15 01/16 Sıkılaşan finansal koşullara bağlı olarak son aylarda tüketici kredisi faiz oranları yükselmiştir. 21 Tüketici Kredi Faizleri (Yüzde) Diğer Otomobil Konut 9 7 Kaynak: TCMB. Son Veri:11 Aralık

29 01/11 03/11 05/11 07/11 09/11 11/11 01/12 03/12 05/12 07/12 09/12 11/12 01/13 03/13 05/13 07/13 09/13 11/13 01/14 03/14 05/14 07/14 09/14 11/14 01/15 03/15 05/15 07/15 09/15 11/15 01/16 Parasal ve finansal koşullardaki sıkılaşma sonucu yıllık kredi büyüme hızlarındaki azalış sürmektedir. 40 Toplam Kredi Büyümesi (Yıllık Değişim, Yüzde) Kaynak: TCMB. Son Veri: 12 Şubat Toplam Bankacılık Sektörü (Katılım Bankaları dahil), TGA Hariç Kur Etkisinden Arındırılmış. 29

30 Ticari kredilerin tüketici kredilerine göre daha hızlı büyümesi fiyat istikrarına, finansal istikrara ve dengelenme sürecine katkı yapmaktadır. 50 Ticari ve Tüketici Kredi Büyümesi (Yıllık Yüzde Değişim) Ticari Tüketici Kaynak: TCMB. Son Veri: 12 Şubat Tüm Bankacılık Sektörü (Mevduat bankaları, Katılım bankaları ve Kalkınma/Yatırım bankaları). 30

31 Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklemektedir. Artan jeopolitik risklere karşın Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi güçlenerek sürmektedir. Enerji fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam etmektedir. Bununla birlikte, artan maliyet unsurları çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi sınırlamaktadır. Bu çerçevede ücret gelişmelerinin ve küresel piyasalardaki belirsizliklerin enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları üzerindeki etkileri dikkate alınarak, gerekli görülen süre boyunca likidite politikasındaki sıkı duruş korunacaktır. 31

32 İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 24 Şubat 2016 Ankara