Hipotalamus hormonları. Leptin 1/30/2012 HİPOFİZ ÖN LOP HORMONLARI. Growth hormon : Büyüme hormonu Somatotropin

Transkript

1 Hipotalamus hormonları Hipotalamik hormonlar, ön hipofiz hormonlarının sentezini ve sekresyonunu düzenler. Hipotalamik hormonlar, hipotalamik-hipofizer sistemin kapillerlerindeki hipotalamik sinir uçlarından salınırlar. Hipotalamik hipofizer sistem, hipotalamus ile hipofiz ön lobunu birleştiren özel bir portal sistemdir. Hipotalamik hormon İkinci haberci Etkilediği hipofiz hormonları Etkilenen hedef organ hormonu CRH camp ACTH Adrenal korteks TRH PI ve Ca +2 TSH T 3 ve T 4 GHRH ; GRH camp GH Karaciğer ; IGF-1 Somatostatin camp GH,TSH FSH, IGF-1, T 3, T 4 GnRH PI ve Ca +2 LH, FSH Testis, Over Dopamin camp Prolaktin Meme Vazopressin camp Ca +2 Böbrek Oksitosin Ca +2 Uterus ve meme süt kanalları Leptin Yağ hücrelerinden salgılanan bir polipeptiddir Total yağ kitlesinin kandaki bölümünü oluşturur Plazma sirkadiyen ritmi vardır ACTH ve kortizolle zıt fazlarda salgılanır Etkileri İştah inhibisyonu GHRH ve GnRH ya etki Lipoliz yapar,lipogenezi inhibe eder YAĞ DOKUSU HİPOTALAMUS ventromedial LEPTİN (167 AA) R JAK/STAT NÖROPEPTİD Y DÜZEYİNİ AZALTIR TEK BİR TRANSMEMBRAN SEGMENT HİPOFİZ ÖN LOP HORMONLARI Growth hormon : Büyüme hormonu Somatotropin 1- Somatomamotropin ailesi : Growth hormon (GH), Prolaktin (PRL), 2- Glikoprotein hormon grup: FSH, LH, TSH, 3-Proopiomelanokortin peptid ailesi: ACTH, LPH, MSH, endorfinler Polipeptit yapılı ( ) Hipofizer asidofilik hücreler olan somatotrop hücrelerden salınır. Ön lopta en fazla bulunan hormondur. GHRH GHRIH (-) GH (-) IGF-I 1

2 Aminoasidlerin kas hücresine transportunu arttırır, protein sentezini arttırır, Pozitif azot dengesi oluşturur. BÜYÜME HORMONU Lipit yıkılımını ve FFA oksidasyonunu Arttırır Ketogenezi arttırır. Karaciğerde Glukoneogenezi ve Glikojen sentezini arttırır Glukozun periferik kullanımını azaltır. BÜYÜME HORMONU Pozitif kalsiyum, magnezyum ve Fosfat dengesi oluşturur Na+,K+ ve Cl- retansiyonu. Çocuklarda uzun kemiklerde epifizel yetişkinlerde akral büyümeyi sağlar. Prolaktin reseptörlere bağlanarak Laktojenik etki Prolaktin (PRL) Asidofilik laktotrop hücrelerden salınır. Polipeptit yapılı hormondur. Tirozin kinazlar üzerinden etki gösterir Meme, KC, gonad, uterus, prostat, adrenal ve böbrekte resptörleri bulunur. KC reseptörlerinin sayısını kendisi kontrol eder. Östrojenler prolaktin reseptörlerini uyarır, progesteron baskılar Östrojen ve progesteron prolaktin sentezini arttır Prolaktin GnRH salınımını inhibe eder FSH and LH salınımı azalır ve estradiol ve testosteron sentezi azalır. Östrojenler prolaktin salınımını arttırır (dopamin reseptorlerini baskılar), ve prolaktin gen transkripsiyonunu arttırır. Gebelik sırasında E 3 özellikle prolaktinin laktogenik etkisini inhibe eder(mammotropik etki inhibe olmaz) Glikoprotein yapılı hormon grubu TSH 2 polipeptit zincir -ve alt birimleri bulunur. - alt birimleri aynı, alt birimleri farklıdır. 2 alt birim birlikte fonksiyon gösterirler ve glikozillenmeleri şarttır. FSH, TSH, LH T3 ve T4 sentezini ve salınımını uyarır İyot pompasının situmülasyonu, İyodun oksidasyonu, Tiroglobin sentezinin uyarılması ve Tiroid bezinde glukoz un pentoz fosfat yolu ile oksidasyonunu arttır Protein, fosfolipid ve nükleik asid sentezini arttırır Tiroid hücrelerinin sayısını ve büyüklüğünü artar 2

3 FSH Hedef hücreleri overlerin folliküler hücreleri ve testislerin sertoli hücreleridir. camp üzerinden etkilidir (arttırır) Kadınlarda; Overlerin büyüklüğünü arttırır, Follikül hücrelerinin gelişimini sağlar, Granulaza hücrelerinden östrojen salgılanmasını sağlar. Overlerde LH reseptörlerinin sayısını arttırır. Erkeklerde FSH Erkeklerde; Spermatogenez üzerine etkili olup androjen bağlayıcı protein sentezini sağlar, Testislerin gelişmesini sağlar LH Pro-opiomelanokortin (POMC) Kadında korpus luteumdan progesteron sentezini ve Erkekte leyding hücrelerinden testosteron sentezini uyarır. Reseptörü down regüle edilebilir. 241 aa içeren bir öncül polipeptit Hipofizin ön lobundaki kortikotrop hücrelerde ve ara lobundaki melanotrop hücrelerde sentezlenir Hipotalamusun arkuat çekirdeği, dorsomediyal hipotalamus ve beyin sapındaki hücrelerde yoğun olarak bulunur Proopiomelanokortin ailesi (POMC) ACTH POMC ACTH (1-39) LPH (42-134) -LPH -MSH -MSH (1-13) CLIP (18-39) Tek zincirli bir polipeptittir. Adrenal korteksin gelişme ve fonksiyonunu denetler. Kolesterol esterlerinin hidroliz olarak steroid sentezine ve adrenal kortekse girişini arttırır. Kolesterolün mitokondriye taşınmasını sağlayan proteinin (STAR protein) sentezini arttırır. Kolesterol Pregnenolon Uzun süreli ACTH uyarımı aşırı glukokortikoid, mineralokortikoid ve dehidroepiandrosteron (Androjen prekürsörü) salınımına yol açabilir. Hormon etkisini camp üzerinden gösterir. 3

4 ACTH salınımının kontrolü Kortizol feed back inhibisyon Stres yanıtı Uzun süreli stres sirkadiyen yanıtı bozar. Epizodik sekresyon ve diurnal ritm Arka Hipofiz Hormonları OKSİTOSİN Paraventriküler çekirdeklerde sentezlenir. 9 aminoasit içerir. Nörofizin I ( östrojen-duyarlı) ile beraber sentezlenir ve aksoplazmik olarak nörohipofize taşınır. Oksitosin reseptörlerini progesteron azaltır, östrojenler arttırır. Hedef organlar uterus ve meme Düz kas kontraksiyonu ile sütün akışı ve doğumun hızlandırılmasını feed back düzenleme ile sağlar Oksitosin ve nörofizin I overlerde de sentezlenir ve burada oksitosin steroid sentezini inhibe eder. VAZOPRESSİN ; ADH 9 aminoasitli bir hormondur. Supraoptik nukleusta sentezlenir Sekretuvar granüller içinde Nörofizin II ile nörohipofize taşınır Emosyonel ve fiziksel stres, Asetil kolin, Nikotin Morfin V1 reseptörleri (böbrek dışı) ADH SALINIMI V2 reseptörleri (böbrek) 4

5 PLAZMA OZMOLALİTE YÜKSEKLİĞİ BARORESEPTÖR (KALP-DAMAR) ADH OSMORESEPTÖR (HİPOTALAMUS) DİSTAL TUBULUS VE TOPLAYICI KANALLAR (BÖBREK) SUYUN GERİ EMİLİMİ ARTAR 5