Osmanlı Devleti'nin kurucuları, Oğuzların Bozok koluna bağlı Kayı aşiretidir.

Transkript

1 Osmanlı Devleti'nin kurucuları, Oğuzların Bozok koluna bağlı Kayı aşiretidir. Kayı aşireti, Türkiye Selçuklu hükümdarı Alaaddin Keykubat döneminde Ankara yakınlarındaki Kara- cadağ bölgesine yerleştirilmiştir. Kayı aşireti daha sonra Söğüt ve Domaniç bölgelerini ele geçirerek bir uç beyliği haline gelmiştir. Kayı aşiretinin başındaki Ertuğrul Gazi'nin ölümün den sonra yerine Osman Bey geçmiş 1299'da ba ğımsızlık ilan ederek Osmanlı Devleti'ni kurmuştur. Anadolu'nun Durumu Türkiye Selçuklu Devleti, Moğollara karşı yaptığı 1243'te gerçekleşen Kösedağ Savaşı'nı kaybet miştir. Türkiye Selçuklu Devleti iyice zayıflamış, Anadolu'da Moğol kökenli İlhanlı Devleti egemen liği başlamıştır. Türkiye Selçuklu Devletine bağlı olarak yaşayan Türk beylikleri bağımsızlıklarını ilan etmiş, Anadolu'daki Türk siyası birliği bozulmuştur. OSMANLI BEYLİĞİNİN KISA SÜREDE BÜYÜME NEDENLERİ A) Coğrafi Konumu Osmanlı Beyliği, Bizans sınırında kurulmuş bir uç beyliğidir. Bizans'ın iç karışıklıklar içerisinde ol ması, merkezi otoritesinin zayıf olması, tekfur adı verilen valilerine söz geçiremeyecek bir durumda olması nedeniyle Osmanlı Beyliği, Bizans'a yönelik fetihler yapmıştır. Gaza ve cihad anlayışı ile yapılan fetihlerle sınırlar batı yönünde genişletilmiştir. Osmanlı Beyliği, coğrafi konumu nedeniyle Anado lu beylikleriyle mücadele etmek zorunda kalmamış, beylikler birbirleriyle savaşırken Osmanlı Beyliği batı yönünde genişleyerek güçlenmiştir. 1 / 8

2 B) Adalet ve Hoşgörü Politikası Osmanlı Devleti hakimiyet altına aldığı bölgelerde yaşayan halka inanç ve ibadet özgürlüğü sağlamış, geleneklerini yaşamalarına müsaade etmiştir. Baskı politikası uygulanmadığı için halkın devlete olan bağlılığı artmıştır. C) İskan (Yerleşim) Politikası Osmanlı Devleti, fethettiği bölgelere Türkleri yer leştirmiş, bu sayede fethedilen toprakların Türkleş mesi ve İslamlaşması sağlanmıştır. İskan politikası ile fetihler kalıcı hale gelmiş, fethedilen toprakların elde tutulması kolaylaşmış, Türk - İslam kültürü ya yılmıştır. D) Merkeziyetçi Yönetim Anlayışı Osmanlı Devletin'de tüm yetki padişahta topla narak merkezi yapı güçlü tutulmuştur. Bu sayede devletin uzun ömürlü olması sağlanmıştır. E) Balkanlarda Siyasi Birliğin Olmaması Balkanlarda güçlü bir devlet yoktu, Sırp, Bulgar, Macar krallıkları arasında siyasi ve mezhepsel çe kişmeler vardı. Bu devletlerin birbirleriyle mücade le halinde olması Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda ilerlemesini kolaylaştırmıştır. F) Ahilerin Desteğinin Alınması 2 / 8

3 Osmanlı Devletinin gerek Osman Bey döneminde Ahi şeyhlerinden Şeyh Edebali'nin kızıyla evlenme si ve akrabalık ilişkileri, gerekse cihad anlayışı ile fetihlerin yapılması Ahilerin desteğinin alınmasında etkili olmuştur. G) Anadolu Beylikleriyle İyi İlişkiler Kurulması Osmanlı Beyliği, Anadolu'daki en küçük beylikler den biridir. Kendi gücünün farkında olan Osmanlı Beyliği, ilk dönemlerde beyliklerle iyi ilişkiler kur muş, çatışmadan kaçınmıştır. Örnek Osmanlı Devleti'nin kısa sürede büyüme- «sinde ve dünya imparatorluğuna dönüş mesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur? A) İslam Devleti olması B) Hoşgörü politikası takip etmesi C) Merkeziyetçi yapıda olması D) Coğrafi konumu Çözüm 3 / 8

4 Osmanlı Devletinin kısa sürede büyümesinde İslam devleti olmasının etkisi yoktur. Cevap A'dır. Osmanlı Kuruluş Dönemi Gelişmeleri Osman Bey, Bizans'ın yaşadığı iç karışıklıklardan yararlanarak Bizans yönünde genişleme politika sı takip etmiştir. Bizans ile yapılan 1302'deki Ko- yunhisar Savaşı kazanılmış, Karacahisar, İnegöl, Bilecik, Yarhisar, Yenişehir ele geçirilmiştir. Kendi adına para bastıran Osman Bey, Ahilerle akrabalık kurarak Ahi teşkilatının desteğinide almıştır. Osman Bey'in ölümünden sonra yerine oğlu Orhan Bey geçmiştir. Anadolu'dan Rumeli'ye Geçiş Orhan Bey, tahta çıktıkdan sonra babasının politi kasını devam ettirerek, Bizans üzerine seferler yap tı. Bizans'ın önemli şehirlerinden Bursa'yı ele geçi rerek başkent yaptı. 1329'da Bizans'a karşı yapılan Maltepe (Palekanon) Savaşı kazanılarak İznik ve İzmit'in fethi gerçekleştirildi. Bu fetihlerle birlikte Bizans'ın Anadolu toprakları ele geçirilmiştir. Orhan Bey, Balıkesir ve Çanakkale bölgelerine ha kim olan Karesioğlu Beyliği'ni savaş yapmadan ele geçirmiş ve Anadolu'da ilk kez bir beyliğin ele ge çirilmesiyle Türk siyasi birliğini kurma çalışmaları başlatılmıştır. Karesioğullarının donanması Osmanlı kontrolüne girmiş ve Rumeli'ye geçiş kolaylaşmıştır. Bizans'ın, Sırp saldırıları karşısında Osmanlı Devleti nden yardım istemesi ve yardım karşılığın da Gelibolu'da bulunan Çimpe Kalesi'ni Osmanlı Devleti'ne vermesi ile Rumeli'de ilk toprak kaza nılmıştır. Bu bölge Rumeli yönündeki fetihlerde üs olarak kullanılmış ve büyük fayda sağlamıştır. Balkanlarda siyasi birliğinin olması ve bölge devlet leri arasındaki çatışmalardan yararlanan Osmanlı Devleti hızla genişlemeye başladı. 4 / 8

5 Bizans'a yapılan Sazlıdere Savaşı ile Edirne'nin fethi gerçekleştirilerek başkent Edirne'ye taşındı. I. Murat'ın Edirme'yi ele geçirmesi, Balkan Devlet lerin i rahatsız etmiş ve Osmanlı Devletine karşı ilk Haçlı ittifakı oluşturulmuştur. Haçlı İttifaklarının Nedenleri: - Osmanlı Devletinin batıda hızla ilerlemesi, - Bizans'ın yardım istemesi, - Papa'nın ittifakları teşvik etmesi, - İslamiyet inancının hristiyanlar arasında yayılma sı, - Türkleri Rumeli ve Balkanlardan atma düşünce sidir. Kuruluş Dönemi Haçlı İttifakları - Sırp sındığı Savaşı - (I. Murat Dönemi 1364) - I. Kosova Savaşı - (I. Murat Dönemi 1389) - Niğbolu Savaşı (Yıldırım Bayezit Dönemi 1396) - Varna Savaşı (II. Murat Dönemi 1444) - II. Kosova Savaşı (II. Murat dönemi 1448) Osmanlı Devleti'nin Haçlı ittifakları karşısında ba şarılı olmasının sonucunda; Balkanlarda fetih ha reketleri hızlanmış, İslamiyet inancının yayılması sağlanmış, İslam dünyasında Osmanlı Devletinin saygınlığı artmıştır. Balkanlardaki Türk egemenliği pekiştirildiği gibi İstanbul'un fethide kolaylaşmıştır. Iskan Politikası İskan, yurtlandırma, bir toprak parçasının yerleşime açma demektir. Osmanlı Devleti, Rumeli ve Balkanlarda fethettiği topraklara Anadolu'dan getirdiği Türkmenleri yerleştir miştir. Bu sayede ele geçirilen topralarda Türk kültürü ve islamiyetin yayılması sağlanmıştır. 5 / 8

6 İskan politikası ile fethedilen bölgede dev let otoritesi güçlendirilmiş, bölgede devletin uzun süreli egemenliğinin temelleri atılmıştır. Fethedilen toprakların tarıma açılmasıyla üre tim faaliyetleri artırılmıştır. İskan edilen kişilerin ihtiyaçları devlet tarafın dan karşılanmış, kişilere verimli topraklar ve rilmiş, belirli bir süre vergi alınmamış, bu sa yede iskan politikası kolaylıkla uygulanmıştır. Anadolu'da Siyasi Birliği Sağlama Çalışmaları - Orhan Bey döneminde Karesioğlu Beyliği'nin ele geçirilmesiyle Türk siyasi birliğini sağlama çalış maları başlatılmıştır. - I. Murat döneminde Germiyanoğlu topraklarının bir kısmı kurulan akrabalıkla çeyiz olarak, Ha- mitoğullarının topraklarının bir kısmı seksenbin altın karşılığı satın alınmıştır. Böylelikle, barışçı yollardan Türk beylikleri ele geçirilmeye çalışıl mıştır. - I. Murat Döneminde, Anadolu'daki en önemli rakip olan Karaman Beyliği ile mücadeleler baş lamıştır. - Yıldırım Bayezit Dönemi'nde, Anadolu Beylik lerinin büyük bölümü ele geçirilerek Türk siyası birliği büyük ölçüde sağlanmıştır. Fetret Devri ( ) Yıldırım Bayezit Dönemi'nde, Osmanlı Devleti'nin Anadolu'da hızla genişlemesi Çin seferini düşünen Timur Devleti'ni rahatsız etmiştir. Yıldırım Bayezit'in topraklarını ele geçirdiği Anado lu beyleri, Timur'u Osmanlı Devleti'ne karşı kışkırt mıştır. Bu durum Timur'un Anadolu'ya yönelmesin de etkili olmuş, 1402'de Ankara-Çubuk Ovasında yaşanan savaşta Osmanlı Devleti yenilgiye uğradı ğı gibi, Yıldırım Bayezit Timur'a esir düşmüştür. 6 / 8

7 Ankara Savaşı'nın Sonuçları - Timur tarafından Anadolu Beylerine toprakları iade edilmiş, Anadolu'da beylikler yeniden ku rulmuş, Türk siyasi birliği bozulmuştur. - Yıldırım Bayezit'in oğulları arasında taht kavga ları başlamıştır. 11 yıl süren taht kavgaları ne deniyle devlet dağılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış, fetih hareketleri durmuştur. 'Fetret Devri', İki hükümdar arasında hükümdar- sız geçen dönem olarak ifade edilebilir yıllarını kapsayan Fetret Devri Çelebi Mehmet'in tahta çıkmasıyla son bulmuştur. Çelebi Mehmet sarsılan devlet otoritesini sağlamaya ça lışmış, devleti dağılmaktan kurtarmıştır. Bu dönem de çıkan iç isyanlar bastırılmış. Venedikle ilk deniz savaşı yapılmışsa da başarılı olunamamıştır. II. Murat tahta geçince genişleme politikasına ağırlık verilmiş, hem Anadolu, hemde Balkanlarda fetihler yapılmıştır. Bu dönemde Haçlılara karşı yapılan Var na (1444) ve II. Kosova (1448) savaşları kazanılarak balkanlarda Türk eğemenliği kesinleşmiştir. Kuruluş Dönemi Padişahları - Osman Bey Orhan Bey I. Murat Yıldırım Bayezit Çelebi Mehmet Murat / 8

8 Fetret Devri / 8