BÖLÜM 14 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BÖLÜM 14 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME"

Transkript

1 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BÖLÜM 14 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME İ.Gökhan AKSOY

2 Mühendislik uygulamalarında, gaz-buhar karışımı ile sıkça karşılaşılır. Bunların arasında en önemlisi olan hava-su buharı karışımıdır. Hava-su buharı karışımının temel uygulama alanı iklimlendirme konusudur. Kritik sıcaklığın altındaki sıcaklıklarda, bir maddenin gaz fazı genellikle buhar diye adlandırılır. Buhar terimi genellikle doyma bölgesi yakınlarındaki gaz halini belirtir, bu nedenle maddenin hal değişimi sırasında yoğunlaşabileceği olasılığını ortaya koyar. Bir gaz-buhar karışımının hal değişimi sırasında karışımdaki buhar yoğuşabilir ve iki fazlı bir karışımı oluşturabilir. 2

3 KURU HAVA VE ATMOSFERİK HAVA Atmosferik hava:hava azot, oksijen ve küçük miktarlardaki başka gazlardan oluşan bir karışımdır. Atmosfer içindeki hava bir miktar su buharı (veya nem) içerir ve içinde su buharı içeren hava atmosferik hava diye adlandırılır. Kuru hava:içinde su buharı bulunmayan hava ise kuru hava diye nitelenir. Havayı, su buharıyla kuru havanın bir karışımı olarak ele almak çoğu kere uygundur. Kuru havanın bileşimi sabit kalırken, su buharının miktarı ortama bağlı olarak değişir. Havada bulunan su buharının miktarı çok az olmasına rağmen, insan konforunu (rahatlığını) önemli ölçüde etkiler. İklimlendirme uygulamalarında dikkate alınması gerekli önemli bir kıstastır. 3

4 İklimlendirme uygulamalarında hava sıcaklığı aralığı yaklaşık olarak -10 o C ile 50 o C arasında yer alır. Bu aralıkta kuru hava ideal gaz olarak ele alınabilir ve c p =1.005 kj/(kg.k) sabit alınabilir. Referans sıcaklık 0 o C alınırsa, kuru havanın entalpisi ve entalpi değişimi, Burada T, ºC olarak havanın sıcaklığını ve ΔT sıcaklık değişimini göstermektedir. İklimlendirme uygulamalarında entalpi değişimleri (Δh) üzerinde durulur ve söz konusu değişim seçilen referans sıcaklığından bağımsızdır. 4

5 Havadaki su buharının da kuru hava gibi ideal gaz olarak kabul edilmesi çok büyük kolaylık sağlar. 50ºC sıcaklıkta, suyun doyma basıncı 12.3 kpa dir. Bu değerden daha düşük basınçlarda, doymuş buhar halinde olsa bile su buharı çok az bir hatayla (%0.2 nin altında) ideal gaz olarak ele alınabilir.bu nedenle havadaki su buharı, tek başına bulunması durumunda nasıl davranıyorsa öyle davranır ve Pv=RT ideal gaz hal denklemini sağlar. Böylelikle atmosferik hava, basıncı kuru havanın ve su buharının kısmi basınçlarının toplamı olan, ideal bir gaz karışımı olarak incelenebilir P a Kuru havanın kısmi basıncı P v Buharın kısmi basıncı (buhar basıncı) Su buharının kısmi basıncı genellikle buhar basıncı diye nitelenir. Bu basınç, su buharının atmosferik hava sıcaklığı ve hacminde tek başına olması durumunda sahip olacağı basıncı göstermektedir. 5

6 Su buharı bu koşullarda ideal bir gaz olarak kabul edildiği için, entalpisi yalnızca sıcaklığın fonksiyonu olup, h=h(t) şeklinde ifade edilebilir. Sıcaklığın 50 o C nin altında olması durumunda sabit entalpi eğrileri sabit sıcaklık eğirleri ile çakışmaktadır. Bu nedenle, havadaki su buharının entalpisi aynı sıcaklıktaki doymuş su buharının entalpisine eşit alınabilir. h g T Yukarıdaki bağıntı 10ºC ile 50ºC arasında su buharının entalpisini aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi ihmal edilebilecek bir hatayla vermektedir. 6

7 HAVANIN ÖZGÜL NEMİ VE BAĞIL NEMİ Mutlak veya özgül nem (nem oranı): Havadaki su buharı miktarı değişik biçimlerde tanımlanabilir. Bunu yapmanın muhtemelen en mantıklı yolu bir birim kuru hava kütlesinde bulunan su buharı kütlesinin doğrudan dikkate alınmasıdır. Bu değer mutlak veya özgül nem (aynı zamanda nem oranı) diye adlandırılır ve ω ile gösterilir: ω = m v m a (kg su buharı/kg kuru hava) Mutlak nem aşağıdaki bağıntıyla da ifade edilebilir: ω = m v = P vv R v T m a P a V R a T = P v P a R v R a = P v P a veya P toplam basınç olmak üzere: ω = 0.622P v ( kg su buharı kg kuru hava) P P v şeklinde tanımlanabilir. 7

8 Doymuş hava: Kuru havada su buharı bulunmaz ve bu nedenle özgül nemi sıfırdır. Kuru havaya bir miktar su buharı eklenince havanın özgül nemi artar. Daha fazla buhar ye da nem eklendikçe özgül nem artmaya devam eder, fakat bir süre sonra hava verilen nemi daha fazla bünyesine alamaz. Bu durumda havanın verilen neme doyduğu söylenir ve doymuş hava olarak adlandırılır. Bundan sonra eklenmeye çalışılan her bir buhar molekülü yoğuşacaktır. Belirli bir sıcaklık ve basınçta bulunan doymuş hava içindeki su buharı miktarı, P v nin, aynı sıcaklıktaki suyun doyma basıncı olan P g ile değiştirilmesi ile hesaplanabilir. HAVA 25 o C,100 kpa (P doy,h2o@25 C = kpa) P v =0 kuru hava P v < kpa doymamış hava P v = P g = kpa doymuş hava 8

9 Bağıl Nem: Bir ortamda kendimizi ne kadar rahat hissettiğimiz, havanın içerdiği su buharı miktarıyla tam olarak ilişkilidir. Ancak bu rahatlığın mertebesi havanın içerdiği su buharı miktarının (m v ), aynı sıcaklıktaki havada bulunabilecek en fazla su buharı miktarına (m g ) oranına daha fazla bağlıdır. Bu iki büyüklüğün oranına bağıl nem adı verilir ve f ile gösterilir Mutlak nem ve bağıl nem denklemlerinden, Bağıl nem 0 (kuru hava için) ile 1 (doymuş hava için) değerleri arasında değişir. Havada bulunabilecek su buharı miktarının sıcaklığa bağlı olduğuna dikkat edilmelidir. Bundan dolayı havanın özgül nemi sabit kalsa bile, bağıl nemi sıcaklıkla değişir. 9

10 Atmosferik hava, kuru hava ve su buharının bir karışımıdır. Bu nedenle havanın entalpisi kuru hava ve su buharının entalpileri yardımıyla ifade edilir. Birçok uygulamada, hava-su buharı karışımındaki kuru hava kütlesi sabit kalırken, su buharı kütlesi değişir. Bundan dolayı atmosferik havanın entalpisi, hava-su buharı karışımının birim kütlesi yerine kuru havanın birim kütlesi için ifade edilir. Atmosferik havanın toplam entalpisi yaygın bir özelik olduğundan, kuru havanın ve su buharının entalpilerinin toplamıdır: Denklemin her iki tarafı m a ile bölünürse: elde edilir, çünkü h v =h g dir 10

11 Örnek: Şekilde gösterilen 5x5x3 m boyutlarında bir odada 25 o C sıcaklık, 100 kpa basınç ve yüzde 75 bağıl nemde hava bulunmaktadır. a) Kuru havanın kısmi basıncını bulunuz, b) havanın özgül nemini, c) birim kuru hava kütlesi için havanın entalpisini, d) odadaki kuru hava ve su buharının kütlelerini hesaplayınız. Çözüm: a) Kuru havanın kısmi basıncı, P doy@25 = kpa φ = P v P g P v = φp g = φp doy@25 = kpa = 2.38 kpa P = P a + P v P a = P P v P a = kpa = 97.7 kpa b) Havanın özgül nemi, ω = 0.622P v P P v = kpa kpa = kg H 2O kg kuru hava 11

12 c) Havanın birim kuru hava kütlesi için eltalpisi: h = h a + ωh v c p T + ωh g Tablo A 4 den 25 h g = kj/kg = kj kg kj kg = 63.8 kj kg kuru hava Su buharının entalpisi (h g ) yaklaşık olarak aşağıda verilen bağıntıyla da hesaplanabilir. h g T = T = = kj/kg d) Hem kuru hava ve hem de su buharı odanın tüm hacmini kaplamaktadır. Bu nedenle, gerek kuru hava gerekse su buharının hacmi odanın hacmidir. veya, 12

13 ÇİĞ NOKTASI SICAKLIĞI ÇİĞ NOKTASI SICAKLIĞI T çn : Çiğ noktası sıcaklığı T çn, hava sabit basınçta soğutulduğunda yoğuşmanın başladığı sıcaklık diye tanımlanır. 2 halindeki sıcaklık çiğ noktası sıcaklığıdır ve sıcaklığın daha da düşmesi durumunda, buharın bir bölümü yoğuşarak karışımdan ayrılır. Bunun sonucu olarak havadaki su buharı ve dolayısı ile P v de azalır. Yoğuşma işlemi sırasında hava doymuş halde kalır ve bağıl nemin yüzde yüz olduğu doymuş buhar eğrisini izler. Doymuş havanın çiğ noktası sıcaklığı ile kuru termometre sıcaklığı aynıdır. 13

14 Nemli ve sıcak bir yaz gününde, buzdolabından soğuk bir kutu soda çıkarıldığı zaman dış yüzeyinin buğulandığı görülür. Kutu yüzeyinde buğulanma olması, soda sıcaklığının çevre havasının çiğ noktası sıcaklığının altında olduğunu gösterir 14

15 Örnek: Soğuk havalarda, camların iç yüzeylerinde sık sık yoğuşma olduğu görülür. Bunun nedeni cam yüzeyine yakın sıcaklıkların daha düşük olmasındandır. Şekilde gösterilen iç hava sıcaklığı 20 o C, bağıl nemi %75 olan ev dikkate alındığında, camın iç yüzeyinde yoğuşmanın başlayacağı bulunuz. Çözüm: 15

16 ADYABATİK DOYMA VE YAŞ TERMOMETRE SICAKLIKLARI Özgül nem ve bağıl nem terimleri mühendislikte ve atmosfer bilimlerinde sık olarak kullanılır, fakat ikisinde ölçülmesi kolay değildir. Bu nedenle sıcaklık ve basınç gibi kolayca ölçülebilen özelliklerle ilişkilerinin kurulması gerekir. Bağıl nemi belirlemenin bir yolu, yukarıda açıklandığı biçimde havanın çiğ noktası sıcaklığını bulmaktır. Çiğ noktası sıcaklığı bilindiğinde, buhar basıncı P v ve buna bağlı olarak bağıl nem hesaplanabilir. Bu yaklaşım basit olmasına rağmen uygulamada pratik değildir. 16

17 Mutlak veya bağıl nemi belirlemenin bir başka yöntemide şekilde şematik olarak gösterilen adyabatik doyma işlemidir. Sistem içinde su bulunan yalıtılmış uzun bir kanaldan oluşmaktadır. Doymamış hava akımı, kanala ω 1 özgül nemi ile T 1 sıcaklığında girer ve kararlı bir akışla suyun üzerinden geçer. Bu akış sırasında bir miktar su buharlaşarak havaya karışır. Söz konusu işlemle havanın nem oranı artar, buharlaşan suyun buharlaşma gizli ısısının bir bölümü havadan sağlandığı için sıcaklığı düşer. Eğer kanal yeterince uzunsa, hava kanaldan doymuş olarak (f = %100) ve adyabatik doyma sıcaklığı adı verilen T 2 sıcaklığında çıkar. 17

18 18

19 Yukarıda açıklanan adyabatik doyma işlemi, havanın mutlak veya bağıl nemini hesaplamak için bir yol sağlar. Diğer taraftan çıkışta doymuş hava elde edilebilmesi için kanalın çok uzun olmasını ya da iyi bir püskürtme düzeninin kurulmasını gerekli kılar. Uygulama açısından daha elverişli bir yöntem, Şekil de gösterildiği gibi ucuna ıslak pamuklu fitil sarılmış bir termometrenin üzerinden hava akışının sağlanması olmaktadır. Bu şekilde ölçülen sıcaklık yaş termometre sıcaklığı T yt diye bilinir ve iklimlendirme uygulamalarında sıkça kullanılır. Bu yöntemin dayandığı temel ilke de adyabatik doymaya benzerdir. Doymamış hava ıslak fitilin üzerinden geçerken, fitildeki nemin bir miktarı buharlaşır. Bunun sonucu olarak suyun (fitilin) sıcaklığı düşer ve havadan suya ısı geçişine neden olan bir sıcaklık farkını oluşturur. Bir süre sonra, sudan buharlaşma nedeniyle olan ısı kaybı, sıcaklık farkından dolayı havadan suya olan ısı geçişine eşitlenir ve su bir denge sıcaklığında sabitlenir (T yt ). 19

20 Yaş termometre sıcaklığı aynı zamanda ıslak fitilli termometrenin sabitlendiği bir sistemin kendi etrafında döndürülmesi ile de ölçülebilir. Bu durumda hava yerine termometre hareket ettirilir. Şekil de gösterilen, sallanan psikrometre yaş termometre sıcaklığını bu yolla ölçen bir cihazdır. Genelde cihaz üzerine yerleştirilmiş bir ikinci termometreyle kuru termometre sıcaklığı da eş zamanlı ölçülür. Elektronikteki gelişmeler nemin hassas ve hızlı bir biçimde doğrudan ölçülmesine olanak sağlamıştır. Sallanan psikrometreler ve ıslak fitilli termometreler artık yavaş yavaş geçmişte kalmaktadır. Bugün absorbladığı su buharı miktarına göre kapasitansı değişence bir polimer tabakasını kullanarak, bağıl nemi %1 hassaslıkla, bir iki saniye içinde ölçebilen, elle taşınır elektronik psikrometreler vardır. 20

21 Adyabatik doyma sıcaklığı ve yaş termometre sıcaklığı genellikle eşit değildir. Fakat atmosfer basıncındaki hava-su buharı karışımları için, yaş termometre sıcaklığı yaklaşık olarak adyabatik doyma sıcaklığına eşit kabul edilebilir. Bu nedenle, havanın özgül nemini hesapladığımız denklemde T 2 sıcaklığı yerine yaş termometre sıcaklığı T yt yazılabilir. Örnek: 1 atmosfer ( kpa) basınçtaki atmosferik havanın kuru ve yaş termometre sıcaklıkları, sallanan psikrometreyle ölçülmüş, sırasıyla 25 o C ve 15 o C bulunmuştur. Havanın a) özgül nemini, b) bağıl nemini, c) birim kuru hava kütlesi için entalpisini hesaplayın. Çözüm: a) Özgül nem: 21

22 b) Bağıl nem, c) Entalpi, = 41.8 kj kg kuru hava 22

23 PSİKROMETRİK DİYAGRAM PSİKROMETRİK DİYAGRAM:Verilen bir basınçtaki atmosferik havanın hali, iki bağımsız yeğin özelik tarafından kesin olarak belirlenebilir. Geri kalan özelikler yukarıda verilen bağıntılardan kolaylıkla hesaplanabilir. Bir iklimlendirme sisteminin tasarımı sırasında bu hesaplar çok sayıda farklı hal için tekrarlandığından, en sabırlı mühendislerin bile bunalmasına neden olabilirler. Bu nedenle bilgisayarda yapılmış hesaplamalar ya da bu hesaplamaları bir kez yapıp sonuçları kolay okunabilecek diyagramlarla ifade etmenin faydaları vardır. Bu diyagramlara psikrometrik diyagramlar adı verilir Şematik bir psikometrik diyagram 23

24 Örnek: Bir odanın içindeki havanın basıncı 1 atm, sıcaklığı 35 C, bağıl nemi %40 tır. Psikrometrik diyağram kullanarak havanın (a) özgül nemini (b) birin kuru hava kütlesi için entalpisini, (c) yaş termometre sıcaklığını, (d) çiğ noktası sıcaklığını, (e) birin kuru hava kütlesi için hava hacmini hesaplayınız. Çözüm: a) w= kgh 2 O/kg kuru hava b) h=71.5 kj/kg kuru hava c) T yt =24 o C d) T cn =19.4 o C e) v=0.893 m 3 /kg kuru hava 24

25 25

26 İNSAN KONFORU -İKLİMLENDİRME İnsanların doğasından gelen zayıf bir yanları vardır: kendilerini rahatta hissetmek isterler. Ne çok sıcak ne de çok soğuk, ne çok nemli ne de çok kuru olmayan bir ortamda yaşamayı arzu ederler. Ancak insan vücudunun rahat edebileceği koşullarla, iklim koşulları genellikle birbiriyle uyuşmadığından konfor koşullarını sağlamak kolay değildir. İnsan vücudunun rahat edebileceği koşulların, kısaca konforun sağlanması için yüksek yada düşük sıcaklık veya nem gibi konfordan uzaklaşmaya neden olan etkenleri sürekli denetim altında tutmayı gerektirir. Mühendisler olarak görevimiz insanların kendilerini rahat hissetmelerini sağlamaktır. 26

27 İnsan vücudu yakıtı yediğimiz besinler olan bir ısı makinesi olarak ele alınabilir. Herhangi bir ısı makinesinin yaptığı gibi, insan vücudu sürekli bir şekilde çalışabilmek için ürettiği atık ısıyı çevreye atmak zorundadır. Isı üretimi miktarı o sırada yaptığı işe göre değişir.yetişkin bir erkek için ortalama değerler uyurken 87 W, dinlenirken veya masa başında çalışırken 115 W, bowling oynarken 230 W, ağır bedensel iş yaparken ise 440 W tır. 27

28 Yetişkin bir kadın için sözkonusu değerler %15 daha azdır. Aradaki fark vücut sıcaklığından değil vücut ölçülerinden gelmektedir. Sağlıklı bir insan vücudunun iç bölgelerinin sıcaklığı 37 C dolaylarında sabittir. İnsan vücudu atık ısısını çevreye kolaylıkla verebildiği ortamlarda kendini rahat hisseder İnsanın vücut rahatlığını etkileyen bir başka önemli etken de, vücutla duvar ve pencereler gibi çevre yüzeyler arasında ışınımla ısı geçişidir. Güneş ışığı uzayda ışınımla yayılır.ateşle aranızdaki hava soğuk olmasına karşın bir ateşin karşısında ısınırsınız. Benzer şekilde duvarları veya tavanı daha düşük sıcaklıkta olan ılık bir odada üşürsünüz. Çünkü vücuttan çevre yüzeylere ısı geçişi ışınım ile olur. 28

29 Oto servis istasyonları gibi zor ısıtılabilen yerlerde bu nedenle ışınım ısıtıcıları kullanılır. İnsanın vücut rahatlığı veya konforu temel olarak üç etkene bağlıdır. Bunlar (kuru termometre) sıcaklık, bağıl nem ve hava devinimidir. Vücudun buharlaşma yoluyla atabileceği ısıyı belirlediğinden, bağıl nemin konfor üzerinde önemli ölçüde etkisi bulunur. Bağıl nem havanın ne kadar nemi daha alabileceğinin bir ölçüsüdür. Terleme yoluyla ısı geçişini yüksek bağıl nem yavaşlatırken, düşük bağıl nem ise hızlandırır. İnsanların çoğu %40 ile %60 arasında bir bağıl nemi tercih ederler. 29

30 İKLİMLENDİRME İŞLEMLERİ Yaşanılan bir ortamı ya da endüstriyel bir tesisi istenilen sıcaklık ve nemde tutabilmek için iklimlendirme adı verilen işlemlere gerek duyulur. Bu işlemler basit ısıtma (sıcaklığın yükseltilmesi), basit soğutma (sıcaklığın düşürülmesi), nemlendirme (su buharının eklenmesi) ve nem almadır (su buharının havadan ayrılması). Havayı istenen sıcaklık ve nem düzeyine getirmek için bazen bu işlemlerden birkaçının bir arada uygulanmasını gerektirir. Değişik iklimlendirme işlemleri Şekil de sunulan psikrometrik diyagram üzerinde gösterilmiştir. Basit ısıtma ve duyulur soğutma işlemleri sırasında havadaki nem miktarı sabit (ω = sabit) olduğundan diyagramda bu işlemler yatay birer doğru olarak görülürler. Hava kış aylarında ısıtılır ve nemlendirilirken, yaz aylarında soğutulur ve nemi alınır. 30

31 İklimlendirme işlemleri genellikle kararlı akışlı açık sistemlerde gerçekleşir. Bu nedenle sistemler için kütlenin korunumu m g =m ç bağıntısı hem kuru hava hem de su için ifade edilmelidir: Kuru hava kütle dengesi: a g m m, a, ç Su buharı kütle dengesi: m a ω + m su,g = m a ω + m su,ç g ç Enerji dengesi: Q g + W g + g mh = Q ç + W ç + ç mh Enerji denkleminde kinetik ve potansiyel enerji değişimleri ihmal edilmiştir. İş terimi genellikle sadece fan işi girdisinden oluşur ve enerji dengesi bağıntısının diğer terimleriyle karşılaştırıldığı zaman küçük olduğu görülür. 31

32 Basit Isıtma ve Soğutma (ω = sabit) Evlerin bir çoğunda soba, radyatör, ısı pompası veya elektrikli ısıtma sistemleri vardır. Bu sistemlerde hava, bir kanal içine yerleştirilmiş sıcak bir akışkanın dolaştığı boruların veya direnç tellerinin üzerinden geçirilerek ısıtılır. Bu işlem sırasında havanın nemlendirilmesi ya da havadan nem alınması söz konusu olmadığından havadaki nem miktarı sabit kalır. Başka bir deyişle, nemlendirme veya nem almanın söz konusu olmadığı bir ısıtma (veya soğutma) işleminde, havanın özgül nemi sabit kalır (ω =sabit). Bu tür bir ısıtma işlemi, psikrometrik diyagramda yatay bir doğru olarak görünen sabit özgül nem doğrusunu izleyerek, artan kuru termometre sıcaklığı yönünde gelişir. Kuru hava kütle dengesi Su buharı kütle dengesi Enerji dengesi 32

33 Dikkat edilirse bir ısıtma işlemi sırasında özgül nem ω sabit kalsa bile havanın bağıl nemi azalır. Bu durum havadaki nem miktarının, havada aynı sıcaklıkta bulunabilecek en fazla nem miktarına oranının bağıl nem olarak tanımlanması ve bulunabilecek nem miktarınında sıcaklıkla artmasından kaynaklanır. Bundan dolayı, havanın ısıtılması ile bağıl nem konfor koşullarının çok altına inebilir ve sonuçta deri kuruması, solunum zorluğu ve statik elektriğin artması ortaya çıkabilir. 33

34 Nemlendirme ile Isıtma Duyulur ısıtmada ortaya çıkan düşük bağıl nem ile ilgili sorunlar, ısıtılan havanın nemlendirilmesiyle yok edilebilir. Bu işlem, Şekil de görüldüğü gibi havanın önce bir ısıtma bölümünden (1 2 hal değişimi) ve daha sonra bir nemlendirme bölümünden(2 3 hal değişimi) geçirilmesi ile sağlanır. 1 2 hal değişimi 2 3 hal değişimi 34

35 Örnek: Dış hava, sürekli akışlı bir iklimlendirme sistemine 10 C sıcaklık ve yüzde 30 bağıl nemde 45 m 3 /dak debiyle girmekte, sistemden 25 C sıcaklık ve yüzde 60 bağıl nemde çıkmaktadır. Dış hava önce ısıtma bölümünde 22 C sıcaklığı ısıtılmakta, daha sonra nemlendirme bölümünde içine sıcak buhar püskürtülerek istenilen koşula getirilmektedir. Tüm işlem boyunca basıncın 100 kpa olduğunu kabul ederek, a) ısıtma bölümünde havaya birim zamanda verilen ısıyı, b) nemlendirme için gerekli buhar debisini hesaplayın. Cevap: a) 35

36 Isıtma bölümünde havaya olan ısı geçişi, b) Nemlendirme bölümünde, m su 36

37 Soğutma ile Nem Alma Duyulur soğutma sırasında havanın özgül nemi sabit kalır, fakat bağıl nemi artar. Eğer bağıl nem arzu edilmeyen değerlere ulaşırsa, havadan bir miktar su buharını uzaklaştırmak, başka bir deyişle nem almak gerekebilir. Bunu gerçekleştirmek için havanın çiy noktası sıcaklığından daha düşük bir sıcaklığa soğutulması gerekir. Kuru hava kütle dengesi: Su kütle dengesi: m a1 ω 1 = m a1 = m a2 = m a m a2 ω 2 + m su m su = m a (ω 1 ω 2 ) Enerji dengesi: mh = Q ç + mh Q ç = m a h 1 h 2 m su h su g ç 37

38 Örnek: Hava pencere tipi bir klima cihazına 1 atmosfer basınç, 30 C sıcaklık ve yüzde 80 bağıl nemde, 10 m 3 /dak debiyle girmekte, 14 C sıcaklıkta doymuş halde çıkmaktadır. Soğutma işlemi sırasında yoğuşan su 14 C sıcaklıkta atılmaktadır. Havadan birim zamanda çekilen ısıyı ve yoğuşan su miktarını hesaplayın. Çözüm: Havanın giriş ve çıkış halleri psikrometrik diyagramdan okunabilir. Kuru hava kütlesi: Su kütlesi: veya m a m m 1 a h su =h f@14c =58.8 kj/kg m a m 2 a m a 2 msu w 1 w 1 2 su m a w1 w 2 ) Enerji: m a h 1 = Q ç + m a h 2 + m su h su Q ç = m a h 1 h 2 m su h su 38

39 39

40 Buharlaşmalı soğutma Çöl gibi çok sıcak ve kuru yörelerde iklimlendirmenin yüksek maliyetinden buharlaşmalı soğutucular kullanarak sakınılabilir. Buharlaşmalı soğutma basit bir ilkeye dayanır: Su buharlaşırken, buharlaşma gizli ısısı suyun kendisinden ve onu çevreleyen havadan sağlanır. Bunun sonucu olarak işlem sırasında hem su hem de hava soğur. Bu yöntem binlerce yıldan beri içme suyunu soğutmak için kullanılmıştır. Suyla dolu gözenekli bir kap veya testi, açık fakat gölgede bir yere bırakılır. Gözeneklerden dışarı az miktarda su sızar ve testi terler.kuru bir ortamda bu su buharlaşır ve testide geri kalan suyu soğutur 40

41 Hava Akımlarının Adyabatik Karıştırılması İklimlendirme uygulamalarının birçoğunda iki hava akımının karıştırılması gerekir. Bu durum özellikle büyük binalar, fabrika ile imalathaneler ve hastanelerin bir çoğunda sözkonusudur. Bu gibi yerlerde şartlandırılan havanın, temiz dış havayla belirli oranda karıştırıldıktan sonra yaşam hacimlerine yönlendirilmesi gerekir. Karıştırma işlemi sırasında çevreye olan ısı geçişi genellikle azdır ve bu nedenle işlem adyabatik olarak kabul edilebilir. Ayrıca bu sırada iş etkileşimi olmayıp; kinetik ve potansiyel enerji değişimleri olsa bile ihmal edilebilecek büyüklüktedirler. Bu kabullerle,iki hava akımının adyabatik olarak karıştırılması sırasında kütle ve enerjinin korunumu denklemleri aşağıdaki gibi basitleştirilebilirler: Bu denklemlerden m a3 yok edilirse: 41

42 Karıştırma işlemi Şekil de gösterildiği gibi iki hava akımının birleştirilmesi ile yerine getirilir. Farklı hallerdeki iki hava akışı (1 ve 2 halleri) adyabatik olarak karıştırıldığı zaman, karışımın hali (3 hali), psikometrik diyağramda 1 ve 2 noktalarını birleştiren doğru üzerinde olur, 2-3 uzunluğunun 3-1 uzunluğuna oranı kütle debilerinin oranına m a1 /m a2 eşittir. Doyma eğrisinin iç bükey oluşu ve yukarıdaki sonuç ilginç bir olasılığı ortaya çıkarmaktadır. 1 ve 2 hallerinin doyma eğrisinin yakınında olması durumunda, bu iki hali birleştiren doğru doyma eğrisini kesecek ve 3 hali doyma eğrisinin solunda kalabilecektir.bu durumda bir miktar su buharının yoğuşması kaçınılmaz olacaktır. 42

43 Örnek: Bir iklimlendirme sisteminin soğutma bölümünden 14 C sıcaklıkta doymuş halde çıkan 50 m 3/ dak debisindeki hava, 32 C sıcaklık, yüzde 60 bağıl nem ve 20 m 3 /dak debisindeki dış hava ile karışmaktadır. Karıştırma işleminin 1 atmosfer toplam basınçta gerçekleştiğini kabul ederek, karışınım özgül nemini, bağıl nemini, kuru termometre sıcaklığını ve hacimsel debisini hesaplayın. Çözüm: Giren akışkanların özellikleri, Giren akışkanların kütlesel debileri: Kütlenin korunumu ilkesinden, 43

44 denkleminden, Karışımın değer özellikleri, psikrometrik diyağramdan bulunabilir. Karışımın kütlesel debisi, 44

45 Islak Soğutma Kuleleri Güç santralleri, büyük iklimlendirme sistemleri ve bazı endüstriler büyük miktarlarda atık ısı üretirler. Bu ısı genellikle yakınlardaki bir göl veya akarsudan çekilen soğutma suyuna verilir. Ancak bazı durumlarda ya soğutma suyu temini sınırlıdır ya da ısıl kirlenme önemli bir kıstas olarak göz önüne alınmak zorundadır. Bu gibi koşullarda, atık ısının atmosfere verilmesi gerekir. Bunu gerçekleştirmenin yollarından biri ıslak soğutma kulelerini kullanmaktır. Islak soğutma kulesi aslında yarı kapalı bir buharlaşmalı soğutucudur. Zorlanmış, ters akışlı bir ıslak soğutma kulesi Şekil de gösterilmiştir. Zorlanmış ters akışlı bir soğutma kulesi 45

46 Bir başka tür soğutma kulesi doğal akışlı soğutma kulesidir. Bu tür bir kule şekil olarak bacaya benzer ve bir baca gibi de çalışır. Kule içindeki havanın su buharı miktarı fazla olduğundan kule dışındaki havaya oranla daha hafiftir. Bunun sonucu olarak kule içindeki hava yukarı doğru yükselir, dışarıdaki daha ağır hava aşağıdan kuleye girer. Böylece aşağıdan yukarıya doğru bir hava akımı oluşur.hava akışının debisini atmosferik havanın koşulları belirler. Doğal akışlı soğutma kulelerinde hava akışını sağlamak için dışarıdan bir güce gerek yoktur. Fakat bu tür kulelerin yapım giderleri zorlanmış akışlılara göre çok daha yüksektir. Doğal akışlı soğutma kulelerinin kesiti, Şekil de görüldüğü gibi hiperbolik olup, yüksekliği bazen 100 m yi aşar. Kesitin hiperbolik olması herhangi bir termodinamik nedenden çok yapısal dayanıklılıkla ilgilidir. Püskürtme havuzu 46

47 Örnek: Bir güç santralinin yoğuşturucusunda dolaşan 100 kg/s debisindeki soğutma suyu, ıslak soğutma kulesine 35 C sıcaklıkta girmektedir. Su, kuleye 1 atm basınç, 20 C sıcaklık, yüzde 60 nemde giren ve 30 C sıcaklıkta doymuş olarak çıkan hava ile 22 C ye soğutulmaktadır. Fanı çalıştırmak için gerekli gücü ihmal ederek, a) soğutma kulesine giren havanın kütlesel debisini, b) tamamlama suyunun debisini hesaplayın. Çözüm: Soğutma kulesinin genel çizimi şekilde verilmiştir. Kuleden geçen kuru hava kütlesinin debisi sabit kalmaktadır (m a1 =m a2 =m a ). Fakat kuledeki buharlaşma sonunda suyun debisi azalmaktadır. Bu nedenle sürekli çalışmayı sağlamak için buharlaşan soğutma suyu tamamlanmak zorundadır. 47

48 Psikrometrik diyağramdan, Ayrıca, tablo A-4 den, h 3 =h f@35 C = kj/kg h 4 =h f@22 C =92.33 kj/kg (Hacimsel debi) b) 48

Proses Tekniği TELAFİ DERSİ

Proses Tekniği TELAFİ DERSİ Proses Tekniği TELAFİ DERSİ Psikometrik diyagram Psikometrik diyagram İklimlendirme: Duyulur ısıtma (ω=sabit) Bu sistemlerde hava sıcak bir akışkanın bulunduğu boruların veya direnç tellerinin üzerinden

Detaylı

DENEY FÖYÜ DENEY ADI ĐKLĐMLENDĐRME TEKNĐĞĐ DERSĐN ÖĞRETĐM ÜYESĐ DOÇ. DR. ALĐ BOLATTÜRK

DENEY FÖYÜ DENEY ADI ĐKLĐMLENDĐRME TEKNĐĞĐ DERSĐN ÖĞRETĐM ÜYESĐ DOÇ. DR. ALĐ BOLATTÜRK SÜLEYMAN DEMĐREL ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK-MĐMARLIK FAKÜLTESĐ MAKĐNA MÜHENDĐSLĐĞĐ BÖLÜMÜ TERMODĐNAMĐK LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI ĐKLĐMLENDĐRME TEKNĐĞĐ DERSĐN ÖĞRETĐM ÜYESĐ DOÇ. DR. ALĐ BOLATTÜRK DENEY

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ LABORATUARI

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ LABORATUARI ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI İKLİMLENDİRME DENEY FÖYÜ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEYİ YAPTIRAN ÖĞRETİM ELEMANI DENEY

Detaylı

Kurutma Tekniği. Nemli Havanın Tanımı

Kurutma Tekniği. Nemli Havanın Tanımı Kurutma Tekniği Nemli Havanın Tanımı Kurutucu Akışkanın (Nemli havanın) Termodinamik Tanımı Kuru hava: İçerisinde su buharı bulunmayan hava. Atmosferik hava: Kuru hava ve su buharının olduğu hava Kurutucu

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402

Detaylı

TAM KLİMA TESİSATI DENEY FÖYÜ

TAM KLİMA TESİSATI DENEY FÖYÜ T.C BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK ve MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TAM KLİMA TESİSATI DENEY FÖYÜ 2015-2016 Bahar Yarıyılı Prof.Dr. Yusuf Ali KARA Arş.Gör.Semih AKIN

Detaylı

Bölüm 8 İKLİMLENDİRMENİN TEMEL PRENSİPLERİ

Bölüm 8 İKLİMLENDİRMENİN TEMEL PRENSİPLERİ ME401- Isıtma ve Havalandırma Bahar, 2017 Bölüm 8 İKLİMLENDİRMENİN TEMEL PRENSİPLERİ Ceyhun Yılmaz Afyon Kocatepe Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Amaçlar Kuru hava ve atmosferik hava arasındaki

Detaylı

EVAPORATİF SOĞUTMA DENEYi

EVAPORATİF SOĞUTMA DENEYi RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEC403 Makine Laboratuarı-I Dersi EVAPORATİF SOĞUTMA DENEYi 1 GİRİŞ Günümüzün iklimlendirme sistemleri soğutma çevrimi

Detaylı

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Evaporatif Soğutma Deney Raporu

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Evaporatif Soğutma Deney Raporu YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Evaporatif Soğutma Deney Raporu Laboratuar Tarihi: Laboratuarı Yöneten: Numara: Adı Soyadı: Grup/Alt grup:..

Detaylı

TERMODİNAMİK LABORATUVARI TAM KLİMA TESİSATI DENEYİ

TERMODİNAMİK LABORATUVARI TAM KLİMA TESİSATI DENEYİ 1. DENEYİN AMACI TERMODİNAMİK LABORATUVARI TAM KLİMA TESİSATI DENEYİ Klima sistemlerini sınıflandırarak, tipik bir klima tesisatında kullanılan elemanların incelenmesi, yaz ve kış klimasına etki eden parametrelerin

Detaylı

DENEYİN ADI: İKLİMLENDİRME-I DENEYİN AMACI:

DENEYİN ADI: İKLİMLENDİRME-I DENEYİN AMACI: DENEYİN ADI: İKLİMLENDİRME-I DENEYİN AMACI: Kuru hava ile atmosferik hava arasındaki farkın ayırt edilebilmesi. Atmosferik havanın özgül ve bağıl neminin tanımlanıp, hesaplanabilmesi. Atmosferik havanın

Detaylı

TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4

TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4 Kapalı Sistem Enerji Analizi TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4 4-27 0.5 m 3 hacmindeki bir tank başlangıçta 160 kpa basınç ve %40 kuruluk derecesinde soğutucu akışkan-134a içermektedir. Daha

Detaylı

ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ

ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ MAK-LAB008 1 GĠRĠġ İnsanlara konforlu bir ortam sağlamak ve endüstriyel amaçlar için uygun koşullar yaratmak maksadıyla iklimlendirme yapılır İklimlendirmede başlıca avanın sıcaklığı

Detaylı

DENEY 6 - HVAC SİSTEMLERİNDE ATIK ISI GERİ KAZANIMI

DENEY 6 - HVAC SİSTEMLERİNDE ATIK ISI GERİ KAZANIMI Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü MM 410 Makina Mühendisliği Laboratuarı II DENEY 6 - HVAC SİSTEMLERİNDE ATIK ISI GERİ KAZANIMI Deneyin Amacı: Kuru hava, atmosferik hava,

Detaylı

Proses Tekniği HAFTA 8-9 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME

Proses Tekniği HAFTA 8-9 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME Proses Tekniği HAFTA 8-9 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME Gaz-Buhar Karışımları Kuru hava: İçerisinde su buharı bulunmayan hava. Atmosferik hava: Kuru hava ve su buharının olduğu hava P v=r T P atm

Detaylı

Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ

Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ 1 Amaçlar Amaçlar Saf madde kavramının tanıtılması Faz değişimi işleminin fizik ilkelerinin incelenmesi Saf maddenin P-v-T yüzeylerinin ve P-v, T-v ve P-T özelik diyagramlarının

Detaylı

Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ. Bölüm 5: Kontrol Hacimleri için Kütle ve Enerji Çözümlemesi

Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ. Bölüm 5: Kontrol Hacimleri için Kütle ve Enerji Çözümlemesi Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ 1 Amaçlar Kütlenin korunumu ilkesi geliştirilecektir. Kütlenin korunumu ilkesi sürekli ve sürekli olmayan akış sistemlerini içeren çeşitli sistemlere

Detaylı

ISI TEKNİĞİ LABORATUARI-2

ISI TEKNİĞİ LABORATUARI-2 ISI TEKNİĞİ LAORATUARI-2 Deney Sorumlusu ve Uyg Öğr El Prof Dr Cengiz YILDIZ Prof Dr Yaşar İÇER Prof Dr Ebru AKPINAR Yrd Doç Dr Gülşah ÇAKMAK Arş Gör Sinan KAPAN KLĐMA LAORATUVAR ÜNĐTESĐ Deneyin Amacı:

Detaylı

Psikrometri Esasları

Psikrometri Esasları Psikrometri Esasları Merkezi İklimlendirme Sistemlerinin Sınıflandırılması Merkezi iklimlendirme sistemleri tesis bakımından iki ana grupta toplanabilir. - Konfor iklimlendirme tesisleri, - Endüstriyel

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Rev: 17.09.2014 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Makine Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Termodinamik Genel Laboratuvar Föyü Güz Dönemi Öğrencinin Adı Soyadı : No

Detaylı

Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ

Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ http://public.cumhuriyet.edu.tr/alipinarbasi/ 1 Prof. Dr. Ali PINARBAŞI Amaçlar Özellikle otomobil motoru ve kompresör gibi pistonlu makinelerde yaygın olarak

Detaylı

Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ

Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ 1 Amaçlar Saf madde kavramının tanıtılması Faz değişimi işleminin fizik ilkelerinin incelenmesi Saf maddenin P-v-T yüzeylerinin ve P-v, T-v ve P-T özelik diyagramlarının

Detaylı

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem METEOROLOJİ VI. Hafta: Nem NEM Havada bulunan su buharı nem olarak tanımlanır. Yeryüzündeki okyanuslardan, denizlerden, göllerden, akarsulardan, buz ve toprak yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme

Detaylı

Deneyin Adı: İklimlendirme Sistemi Test Ünitesi (Yaz Çalışması)

Deneyin Adı: İklimlendirme Sistemi Test Ünitesi (Yaz Çalışması) Deneyin Adı: İklimlendirme Sistemi Test Ünitesi (Yaz Çalışması) Deneyin yapılacağı yer: Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Laboratuar Binası, Giriş Kat 1) Deneyin Amacı İklimlendirme sistemleri günümüzde

Detaylı

SOĞUTMA ÇEVRİMLERİ 1

SOĞUTMA ÇEVRİMLERİ 1 SOĞUTMA ÇEVRİMLERİ 1 SOĞUTMA MAKİNALARI VE ISI POMPALARI Soğutma makinesinin amacı soğutulan ortamdan ısı çekmektir (Q L ); Isı pompasının amacı ılık ortama ısı vermektir (Q H ) Düşük sıcaklıktaki ortamdan

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I BUHARLAŞTIRMALI SOĞUTMA DENEYİ

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I BUHARLAŞTIRMALI SOĞUTMA DENEYİ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMM 302 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I BUHARLAŞTIRMALI SOĞUTMA DENEYİ Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet GÖNEN ISPARTA, 2014

Detaylı

Termodinamik. Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi. Bölüm 4: Kapalı Sistemlerin Enerji Analizi

Termodinamik. Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi. Bölüm 4: Kapalı Sistemlerin Enerji Analizi Termodinamik Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi 1 Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ 2 Amaçlar Özellikle otomobil motoru ve kompresör gibi pistonlu makinelerde yaygın olarak karşılaşılan

Detaylı

İKLİMLENDİRME DENEYİ FÖYÜ

İKLİMLENDİRME DENEYİ FÖYÜ İKLİMLENDİRME DENEYİ FÖYÜ Deneyin Amacı İklimlendirme tesisatının çalıştınlması ve çeşitli kısımlarının görevlerinin öğrenilmesi, Deney sırasında ölçülen büyüklükler yardımıyla Psikrometrik Diyagramı kullanarak,

Detaylı

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER Adı- Soyadı : Fakülte No : Gıda Mühendisliği Bölümü, 2014/2015 Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı 00391-Termodinamik Dersi, Bütünleme Sınavı Soru ve Çözümleri 23.01.2015 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20)

Detaylı

SORULAR VE ÇÖZÜMLER. Adı- Soyadı : Fakülte No :

SORULAR VE ÇÖZÜMLER. Adı- Soyadı : Fakülte No : Adı- Soyadı : Fakülte No : Gıda Mühendisliği Bölümü, 2014/2015 Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı 00391-Termodinamik Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru ve Çözümleri 06.01.2015 Soru (puan) 1 (15) 2 (15) 3 (15) 4 (20)

Detaylı

Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ

Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ Kütlenin korunumu: Kütle de enerji gibi korunum yasalarına uyar; başka bir deyişle, var veya yok edilemez. Kapalı sistemlerde: Sistemin kütlesi

Detaylı

COK 0204K DENEY FÖYÜ

COK 0204K DENEY FÖYÜ COK 0204K DENEY FÖYÜ TEMEL İKLİMLENDİRME DENEYİ COK-0204K TEMEL İKLİMLENDİRME DENEY FÖYÜ Sayfa 1 COK-0204K TEMEL İKLİMLENDİRME EĞİTİM SETİ ŞEMASI COK-0204K ELEKTRİK KUMANDA ŞEMASI COK-0204K TEMEL İKLİMLENDİRME

Detaylı

BUHARLI VE BİRLEŞİK GÜÇ ÇEVRİMLERİ

BUHARLI VE BİRLEŞİK GÜÇ ÇEVRİMLERİ BUHARLI VE BİRLEŞİK GÜÇ ÇEVRİMLERİ 1 CARNOT BUHAR ÇEVRİMİ Belirli iki sıcaklık sınırı arasında çalışan en yüksek verimli çevrim Carnot çevrimidir buharlı güç santralleri için ideal bir çevrim değildir.

Detaylı

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER Adı- Soyadı: Fakülte No : Gıda Mühendisliği Bölümü, 2015/2016 Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı 00391-Termodinamik Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru ve Çözümleri 07.01.2016 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20)

Detaylı

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER Adı- Soyadı: Fakülte No : Gıda Mühendisliği Bölümü, 2015/2016 Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı 00391-Termodinamik Dersi, Bütünleme Sınavı Soru ve Çözümleri 20.01.2016 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20)

Detaylı

SOĞUTMA KULESİ AMAÇ. Soğutma kulesine ait temel özelliklerin ve çalışma prensiplerinin öğrenilmesi.

SOĞUTMA KULESİ AMAÇ. Soğutma kulesine ait temel özelliklerin ve çalışma prensiplerinin öğrenilmesi. SOĞUTMA KULESİ AMAÇ GİRİS: Soğutma kulesine ait temel özelliklerin ve çalışma prensiplerinin öğrenilmesi. Endüstride irçok işlemde su soğutma amacı ile kullanılmaktadır. Çeşitli işlemlerden geçmiş u suyu

Detaylı

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ Enerji analizi termodinamiğin birinci kanununu, ekserji analizi ise termodinamiğin ikinci kanununu kullanarak enerjinin maksimum

Detaylı

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ MAK 421 MAKİNE LABORATUVARI II ÇOKLU ISI DEĞİŞTİRİCİSİ EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ 2018 İÇİNDEKİLER TEORİK BİLGİLER... 3 Isı Değiştiriciler...

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

E = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik

E = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik Enerji (Energy) Enerji, iş yapabilme kabiliyetidir. Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği azami iştir. İş, bir cisme, bir kuvvetin tesiri ile yol aldırma, yerini değiştirme şeklinde tarif edilir.

Detaylı

1. HAFTA Giriş ve Temel Kavramlar

1. HAFTA Giriş ve Temel Kavramlar 1. HAFTA Giriş ve Temel Kavramlar TERMODİNAMİK VE ISI TRANSFERİ Isı: Sıcaklık farkının bir sonucu olarak bir sistemden diğerine transfer edilebilen bir enerji türüdür. Termodinamik: Bir sistem bir denge

Detaylı

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GMU 319 MÜHENDİSLİK TERMODİNAMİĞİ Çalışma Soruları #4 ün Çözümleri

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GMU 319 MÜHENDİSLİK TERMODİNAMİĞİ Çalışma Soruları #4 ün Çözümleri HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GMU 319 MÜHENDİSLİK TERMODİNAMİĞİ Çalışma Soruları #4 ün Çözümleri Veriliş Tarihi: 18/11/2018 1) Durdurucular bulunan bir piston silindir düzeneğinde başlanğıçta

Detaylı

KLİMA SUNUM - 4 PSİKROMETRİK

KLİMA SUNUM - 4 PSİKROMETRİK KLİMA SUNUM - 4 PSİKROMETRİK Hesaplamalar için ÖN HESAPLAR : ( Bulunulan ŞEHİR 'e göre ) ) KIŞ AYI İÇİN Bilinenler : Kış - Dış Ortam Sıcaklığı ( KT ) : 0 C Kış - Dış Ortam Bağıl Nemi ( RH ) : 90% Kış -

Detaylı

Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ. Bölüm 5: Kontrol Hacimleri için Kütle ve Enerji Çözümlemesi

Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ. Bölüm 5: Kontrol Hacimleri için Kütle ve Enerji Çözümlemesi Bölüm 5 KONTROL HACİMLERİ İÇİN KÜTLE VE ENERJİ ÇÖZÜMLEMESİ 1 Amaçlar Kütlenin korunumu ilkesi geliştirilecektir. Kütlenin korunumu ilkesi sürekli ve sürekli olmayan akış sistemlerini içeren çeşitli sistemlere

Detaylı

Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ. Bölüm 8: Ekserji: İş Potansiyelinin bir Ölçüsü

Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ. Bölüm 8: Ekserji: İş Potansiyelinin bir Ölçüsü Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ 1 Amaçlar Termodinamiğin ikinci yasası ışığında, mühendislik düzeneklerinin verimlerini veya etkinliklerini incelemek. Belirli bir çevrede verilen bir halde

Detaylı

2. Teori Hesaplamalarla ilgili prensipler ve kanunlar Isı Transfer ve Termodinamik derslerinde verilmiştir. İlgili konular gözden geçirilmelidir.

2. Teori Hesaplamalarla ilgili prensipler ve kanunlar Isı Transfer ve Termodinamik derslerinde verilmiştir. İlgili konular gözden geçirilmelidir. PANEL RADYATÖR DENEYİ 1. Deneyin Amacı Binalarda ısıtma amaçlı kullanılan bir panel radyatörün ısıtma gücünü oda sıcaklığından başlayıp kararlı rejime ulaşana kadar zamana bağlı olarak incelemektir. 2.

Detaylı

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli

Detaylı

Bölüm 7 ENTROPİ. Bölüm 7: Entropi

Bölüm 7 ENTROPİ. Bölüm 7: Entropi Bölüm 7 ENTROPİ 1 Amaçlar Termodinamiğin ikinci kanununu hal değişimlerine uygulamak. İkinci yasa verimini ölçmek için entropi olarak adlandırılan özelliği tanımlamak. Entropinin artış ilkesinin ne olduğunu

Detaylı

TERMODİNAMİK II BUHARLI GÜÇ ÇEVRİMLERİ. Dr. Nezaket PARLAK. Sakarya Üniversitesi Makine Müh. Böl. D Esentepe Kampüsü Serdivan-SAKARYA

TERMODİNAMİK II BUHARLI GÜÇ ÇEVRİMLERİ. Dr. Nezaket PARLAK. Sakarya Üniversitesi Makine Müh. Böl. D Esentepe Kampüsü Serdivan-SAKARYA TERMODİNAMİK II BUHARLI GÜÇ ÇEVRİMLERİ Dr. Nezaket PARLAK Sakarya Üniversitesi Makine Müh. Böl. D-6 605 Esentepe Kampüsü 54180 Serdivan-SAKARYA BUHARLI GÜÇ ÇEVRİMLERİ Güç elde etmek amacıyla : iş akışkanı

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ. Bölüm 4: Kapalı Sistemlerin Enerji Analizi

Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ. Bölüm 4: Kapalı Sistemlerin Enerji Analizi Bölüm 4 KAPALI SİSTEMLERİN ENERJİ ANALİZİ 1 Amaçlar Özellikle otomobil motoru ve kompresör gibi pistonlu makinelerde yaygın olarak karşılaşılan hareketli sınır işi veya PdV işi olmak üzere değişik iş biçimlerinin

Detaylı

Termodinamik Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI

Termodinamik Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI Termodinamik Hareketli bir pistonla bağlantılı bir silindirik kap içindeki gazı inceleyelim (Şekil e bakınız). Denge halinde iken, hacmi V olan gaz, silindir çeperlerine

Detaylı

3. TERMODİNAMİK KANUNLAR. (Ref. e_makaleleri) Termodinamiğin Birinci Kanunu ÖRNEK

3. TERMODİNAMİK KANUNLAR. (Ref. e_makaleleri) Termodinamiğin Birinci Kanunu ÖRNEK 1 3. TERMODİNAMİK KANUNLAR (Ref. e_makaleleri) Termodinamiğin Birinci Kanunu Termodinamiğin Birinci Kanununa göre, enerji yoktan var edilemez ve varolan enerji yok olmaz, ancak şekil değiştirebilir. Kanun

Detaylı

ENTROPİ. Clasius eşitsizliği. Entropinin Tanımı

ENTROPİ. Clasius eşitsizliği. Entropinin Tanımı Bölüm 7 ENTROPİ ENTROPİ Clasius eşitsizliği Entropinin Tanımı Sistem Clausius eşitsizliğinin geliştirilmesinde hesaba katılır. Clausius eşitsizliğindeki eşit olma durumu tümden veya içten tersinir çevrimler

Detaylı

Soru No Program Çıktısı 3, ,10 8,10

Soru No Program Çıktısı 3, ,10 8,10 Öğrenci Numarası Adı ve Soyadı İmzası: CEVAP ANAHTARI Açıklama: Sınavda ders notları ve dersle ilgili tablolar serbesttir. Sorular eşit puanlıdır. SORU 1. Bir teknik sisteme 120 MJ enerji verilerek 80000

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1 TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 ÖRNEK PROBLEM (KİNETİK ENERJİ) RÜZER şirketi 40 kw güce sahip bir rüzgar çiftliği kurmayı planlamıştır. Tasarlanan rüzgar türbinine gelecek rüzgarın debisi 000 kg/s dir.

Detaylı

ENERJİ DENKLİKLERİ 1

ENERJİ DENKLİKLERİ 1 ENERJİ DENKLİKLERİ 1 Enerji ilk kez Newton tarafından ortaya konmuştur. Newton, kinetik ve potansiyel enerjileri tanımlamıştır. 2 Enerji; Potansiyel, Kinetik, Kimyasal, Mekaniki, Elektrik enerjisi gibi

Detaylı

!" #$%&'! ( ')! *+*,(* *' *, -*.*. /0 1, -*.*

! #$%&'! ( ')! *+*,(* *' *, -*.*. /0 1, -*.* 2. BÖLÜM SAF MADDELERİN ERMODİNAMİK ÖZELLİKLERİ Saf madde Saf madde, her noktasında aynı e değişmeyen bir kimyasal bileşime sahip olan maddeye denir. Saf maddenin sadece bir tek kimyasal element eya bileşimden

Detaylı

Bölüm 7 ENTROPİ. Bölüm 7: Entropi

Bölüm 7 ENTROPİ. Bölüm 7: Entropi Bölüm 7 ENTROPİ 1 Amaçlar Termodinamiğin ikinci kanununu hal değişimlerine uygulamak. İkinci yasa verimini ölçmek için entropi olarak adlandırılan özelliği tanımlamak. Entropinin artış ilkesinin ne olduğunu

Detaylı

SOĞUTMA KULESİ EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ

SOĞUTMA KULESİ EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SOĞUTMA KULESİ EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ BALIKESİR 2013 DENEY NO -1: Soğutma Kulesindeki Proseslerin Gözlemlenmesi DENEYİN

Detaylı

HAVA ŞARTLANDIRMA VE KLĐMA TEKNĐĞĐ Doç. Dr. Ing. Ahmet CAN

HAVA ŞARTLANDIRMA VE KLĐMA TEKNĐĞĐ Doç. Dr. Ing. Ahmet CAN Makale HAVA ŞARTLANDIRMA VE KLĐMA TEKNĐĞĐ Doç. Dr. Ing. Ahmet CAN Trakya Üniversitesi 1. GĐRĐŞ Çok sayıda insanın kapalı bir ortamda bulunmasından veya endüstri tesislerindeki bazı süreçler nedeni ile

Detaylı

Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ. Bölüm 8: Ekserji: İş Potansiyelinin bir Ölçüsü

Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ. Bölüm 8: Ekserji: İş Potansiyelinin bir Ölçüsü Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ 1 Amaçlar Termodinamiğin ikinci yasası ışığında, mühendislik düzeneklerinin verimlerini veya etkinliklerini incelemek. Belirli bir çevrede verilen bir halde

Detaylı

f = 1 0.013809 = 0.986191

f = 1 0.013809 = 0.986191 MAKİNA MÜHNDİSLİĞİ BÖLÜMÜ-00-008 BAHAR DÖNMİ MK ISI TRANSFRİ II (+) DRSİ YIL İÇİ SINAVI SORULARI ÇÖZÜMLRİ Soruların çözümlerinde Yunus A. Çengel, Heat and Mass Transfer: A Practical Approach, SI, /, 00,

Detaylı

İKLİMLENDİRME NEDİR?

İKLİMLENDİRME NEDİR? İKLİMLENDİRME NEDİR? İnsan, hayvan ve bitkilerin konforu veya endüstriyel bir ürünün üretilmesi için gerekli olan iklim şartlarının (sıcaklık, nem, hava hızı, taze hava miktarı vb) otomatik olarak sağlanması

Detaylı

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR LABORATUVARI BUHAR TÜRBİNİ DENEYİ FÖYÜ

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR LABORATUVARI BUHAR TÜRBİNİ DENEYİ FÖYÜ T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR LABORATUVARI BUHAR TÜRBİNİ DENEYİ FÖYÜ 1. GENEL BİLGİLER Buhar türbini, genel olarak yatay ekseni etrafında dönebilen bir rotor,

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU TERMODİNAMİK Öğr. Gör. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU TERMODİNAMİĞİN BİLİM OLARAK YERİ VE TEMEL KAVRAMLARI, TARİF EDİLEN SİSTEMLERİ VE BUNLARA AİT TEMEL ÖZELLİKLER. TERMODİNAMİĞİN TANIMI

Detaylı

HR. Ü. Müh. Fak. Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik II Final Sınavı (22/05/2017) Adı ve Soyadı: No: İmza:

HR. Ü. Müh. Fak. Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik II Final Sınavı (22/05/2017) Adı ve Soyadı: No: İmza: HR. Ü. Müh. Fak. Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik II Final Sınavı (/05/07) Adı ve Soyadı: No: İmza: Alınan Puanlar:.. 3. 4. 5. Sınav sonucu. Süre: 00 dak. Not: Verilmediği düşünülen değerler için

Detaylı

Enerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar.

Enerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar. Kinetik ve Potansiyel Enerji Enerji iş yapabilme kapasitesidir. Kimyacı işi bir süreçten kaynaklanan enerji deyişimi olarak tanımlar. Işıma veya Güneş Enerjisi Isı Enerjisi Kimyasal Enerji Nükleer Enerji

Detaylı

HR. Ü. Müh. Fak. Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik I Bütünleme Sınavı (02/02/2012) Adı ve Soyadı: No: İmza:

HR. Ü. Müh. Fak. Makina Mühendisliği Bölümü Termodinamik I Bütünleme Sınavı (02/02/2012) Adı ve Soyadı: No: İmza: HR. Ü. Müh. Fak. Makina Mühendisliği Bölümü 050304-0506304-Termodinamik I Bütünleme Sınavı (0/0/0) Adı ve Soyadı: No: İmza: Alınan uanlar:..3.4.5.6.. Sınav sonucu. Süre: 90 dak. Not: erilmediği düşünülen

Detaylı

ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ

ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ ISI DEĞİŞTİRİCİLERLE İLGİLİ ÖRNEK SORU VE ÇÖZÜMLERİ.) Çift borulu paralel akışlı bir ısı değiştirici soğuk musluk suyunun sıcak su ile ısıtılmasında kullanılmaktadır. Sıcak su (cc pp 4.5 kj/kg. ) boruya

Detaylı

SOĞUTMA SİSTEMLERİ VE ÇALIŞMA İLKELERİ (Devamı)

SOĞUTMA SİSTEMLERİ VE ÇALIŞMA İLKELERİ (Devamı) SOĞUTMA SİSTEMLERİ VE ÇALIŞMA İLKELERİ (Devamı) Soğutma devresine ilişkin bazı parametrelerin hesaplanması "Doymuş sıvı - doymuş buhar" aralığında çalışma Basınç-entalpi grafiğinde genel bir soğutma devresi

Detaylı

Taze hava yükünü ortadan kaldırır Havayı nemlendirmez, %100 hijyenik Ortamda taze hava kalitesi sağlar!.. www.polybloc.ch www.esanjorler.

Taze hava yükünü ortadan kaldırır Havayı nemlendirmez, %100 hijyenik Ortamda taze hava kalitesi sağlar!.. www.polybloc.ch www.esanjorler. Taze hava yükünü ortadan kaldırır Havayı nemlendirmez, %100 hijyenik Ortamda taze hava kalitesi sağlar!.. SoftCool, su kaydırma ve yayma özelliğine sahip hidroflik kaplamalı alüminyum şeritler ile üretilen

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI ZORLANMIŞ TAŞINIM DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEYİ YAPTIRAN ÖĞRETİM ELEMANI DENEY

Detaylı

Gözetmenlere soru sorulmayacaktır. Eksik veya hatalı verildiği düşünülen değerler için mantıklı tahminler yapabilirsiniz.

Gözetmenlere soru sorulmayacaktır. Eksik veya hatalı verildiği düşünülen değerler için mantıklı tahminler yapabilirsiniz. HR. Ü. Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 0502304-0506304Termodinamik I Ara Sınavı (07/12/2011). Süre: 90 dak. Adı ve Soyadı: No: İmza: Alınan Puanlar: 1.2.3.4.5.6.. Sınav sonucu. Gözetmenlere

Detaylı

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ Kapalı yüzme havuzlarında nem oranının VDI 2089 a göre 40 % ϕ 64 % değerleri arasında olması gerekmektedir. Bu değerlerin üzerine çıkması ortamda virüs, bakteri ve mantar gibi

Detaylı

FİZİKOKİMYA I ARASINAV SORU VE CEVAPLARI 2013-14 GÜZ YARIYILI

FİZİKOKİMYA I ARASINAV SORU VE CEVAPLARI 2013-14 GÜZ YARIYILI Soru 1: Aşağıdaki ifadeleri tanımlayınız. a) Sistem b)adyabatik sistem c) Kapalı sistem c) Bileşen analizi Cevap 1: a) Sistem: Üzerinde araştırma yapmak üzere sınırladığımız bir evren parçasına verilen

Detaylı

ISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j

ISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve

Detaylı

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER Adı- Soyadı: Fakülte No : Gıda Mühendisliği Bölümü, 2016/2017 Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı 00391-Termodinamik Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru ve Çözümleri 13.01.2017 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20)

Detaylı

TEKNİK FİZİK/TERMODİNAMİK-ÖRNEK PROBLEMLER 1

TEKNİK FİZİK/TERMODİNAMİK-ÖRNEK PROBLEMLER 1 TEKNİK FİZİK/TERMODİNAMİK-ÖRNEK PROBLEMLER 1 1. TERMODİNAMİK ENERJİ Örnek Problem 1.1: Isıl kapasite/özgül ısı Yalıtımlı kapalı bir kapta bulunan 2.00 kg hava 10 0 C sıcaklıktan 22 0 C sıcaklığa kadar

Detaylı

ŞEKİL P4. Tavanarası boşluğu. Tavanarası boşluğu. 60 o C. Hava 80 o C 0.15 m 3 /s. Hava 85 o C 0.1 m 3 /s. 70 o C

ŞEKİL P4. Tavanarası boşluğu. Tavanarası boşluğu. 60 o C. Hava 80 o C 0.15 m 3 /s. Hava 85 o C 0.1 m 3 /s. 70 o C 8. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR 1) 15 o C de su (ρρ = 999.1 kg m 3 ve μμ = 1.138 10 3 kg m. s) 4 cm çaplı 25 m uzunluğında paslanmaz çelikten yapılmış yatay bir borudan 7 L/s debisiyle sürekli olarak akmaktadır.

Detaylı

Sıcaklık (Temperature):

Sıcaklık (Temperature): Sıcaklık (Temperature): Sıcaklık tanım olarak bir maddenin yapısındaki molekül veya atomların ortalama kinetik enerjilerinin ölçüm değeridir. Sıcaklık t veya T ile gösterilir. Termometre kullanılarak ölçülür.

Detaylı

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ

KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ KLS HAVUZ NEM ALMA SANTRALİ Kapalı yüzme havuzlarında nem oranının VDI 2089/1 göre % 40 - % 64 değerleri arasında olması gerekmektedir. Nem oranının % 64 değerinin üzerine çıkması ortamda mikrop, bakteri

Detaylı

Bölüm 7 ENTROPİ. Prof. Dr. Hakan F. ÖZTOP

Bölüm 7 ENTROPİ. Prof. Dr. Hakan F. ÖZTOP Bölüm 7 ENTROPİ Prof. Dr. Hakan F. ÖZTOP Amaçlar Termodinamiğin ikinci kanununu hal değişimlerine uygulamak. İkinci yasa verimini ölçmek için entropi olarak adlandırılan özelliği tanımlamak. Entropinin

Detaylı

Soru No Puan Program Çıktısı 3, ,8 3,10 1,10

Soru No Puan Program Çıktısı 3, ,8 3,10 1,10 Öğrenci Numarası Adı ve Soyadı İmzası: CEVAP ANAHTARI Açıklama: Sınavda ders notları ve dersle ilgili tablolar serbesttir. SORU. Tersinir ve tersinmez işlemi tanımlayınız. Gerçek işlemler nasıl işlemdir?

Detaylı

c harfi ile gösterilir. Birimi J/g C dir. 1 g suyun sıcaklığını 1 C arttırmak için 4,18J ısı vermek gerekir

c harfi ile gösterilir. Birimi J/g C dir. 1 g suyun sıcaklığını 1 C arttırmak için 4,18J ısı vermek gerekir Saf bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C değiştirmek için alınması gereken ya da verilmesi gereken ısı miktarına ÖZ ISI denir. Öz ısı saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Birimi J/g C dir.

Detaylı

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUVARI ISI POMPASI DENEY FÖYÜ 1. DENEYİN AMACI Isı pompası deneyi ile, günümüzde bir çok alanda kullanılan ısı pompalarının

Detaylı

Isı Cisimleri Hareket Ettirir

Isı Cisimleri Hareket Ettirir Isı Cisimleri Hareket Ettirir Yakıtların oksijenle birleşerek yanması sonucunda oluşan ısı enerjisi harekete dönüşebilir. Yediğimiz besinler enerji verir. Besinlerden sağladığımız bu enerji ısı enerjisidir.

Detaylı

ME-207 TERMODİNAMİK ÇALIŞMA SORULARI. KTO Karatay Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Remzi ŞAHİN Arş. Gör. Sadık ATA

ME-207 TERMODİNAMİK ÇALIŞMA SORULARI. KTO Karatay Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Remzi ŞAHİN Arş. Gör. Sadık ATA ME-207 TERMODİNAMİK ÇALIŞMA SORULARI Bölümü EKİM 2015 İÇİNDEKİLER BİRİM ANALİZİ 2 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ 3 TERMODİNAMİĞİN BİRİNCİ YASASI KAPALI SİSTEMLER 5 TERMODİNAMİĞİN BİRİNCİ YASASI AÇIK SİSTEMLER

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU TERMODİNAMİK Öğr. Gör. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU ISI Maddenin kütlesine, cinsine ve sıcaklık farkına bağımlı olarak sıcaklığını birim oranda değiştirmek için gerekli olan veri miktarına

Detaylı

KONTROL PANELİ. Kontrol panelinden kontrol menüsüne giriniz

KONTROL PANELİ. Kontrol panelinden kontrol menüsüne giriniz DENEY FÖYLERİ Yeni Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 52.Sok. No:18A BALIKESİR Tel:0266 2461075 Faks:0266 2460948 http://www.deneysan.com mail: deneysan@deneysan.com BALIKESİR-2014 KONTROL PANELİ Kontrol panelinden

Detaylı

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR MAK04 TEKNİK FİZİK ISI TRANSFERİ ÖRNEK PROBLEMLER Tabakalı düzlem duvarlarda ısı transferi Birleşik düzlem duvarlardan x yönünde, sabit rejim halinde ve duvarlar içerisinde ısı üretimi olmaması ve termofiziksel

Detaylı

Chapter 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ

Chapter 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ Chapter 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ Ceyhun Yılmaz Afyon Kocatepe Üniversitesi Objectives Saf madde kavramının tanıtılması. Faz değişimi işleminin fizik ilkelerinin incelenmesi. Saf maddenin P-v-T yüzeylerinin

Detaylı

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 1) Suyun ( H 2 O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 10 6 m 3 olduğuna göre, birbirine komşu su moleküllerinin arasındaki uzaklığı Avagadro sayısını kullanarak hesap ediniz. Moleküllerin

Detaylı

BÖLÜM 14 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME. Bölüm 14: Gaz-Buhar Karışımları ve İklimlendirme

BÖLÜM 14 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME. Bölüm 14: Gaz-Buhar Karışımları ve İklimlendirme BÖLÜM 14 GAZ-BUHAR KARIŞIMLARI VE İKLİMLENDİRME 1 Amaçlar Bölüm 14 ün amaçları aşağıda sunulmuştur: Kuru hava ve atmosferik hava arasındaki farkın anlaşılması. Atmosferik havanın özgül nemi ile bağıl neminin

Detaylı

SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ

SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ http://public.cumhuriyet.edu.tr/alipinarbasi/ 1 Prof. Dr. Ali PINARBAŞI Amaçlar Saf madde kavramının tanıtılması Faz değişimi işleminin fizik ilkelerinin incelenmesi Saf

Detaylı

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık METEOROLOJİ III Hafta: Sıcaklık SICAKLIK Doğada 2 tip denge var 1 Enerji ve sıcaklık dengesi (Gelen enerji = Giden enerji) 2 Su dengesi (Hidrolojik döngü) Cisimlerin molekülleri titreşir, ancak 273 o C

Detaylı

Buhar çevrimlerinde akışkan olarak ucuzluğu, her yerde kolaylıkla bulunabilmesi ve buharlaşma entalpisinin yüksek olması nedeniyle su alınmaktadır.

Buhar çevrimlerinde akışkan olarak ucuzluğu, her yerde kolaylıkla bulunabilmesi ve buharlaşma entalpisinin yüksek olması nedeniyle su alınmaktadır. Buhar Çevrimleri Buhar makinasının gerçekleştirilmesi termodinamik ve ilgili bilim dallarının hızla gelişmesine yol açmıştır. Buhar üretimi buhar kazanlarında yapılmaktadır. Yüksek basınç ve sıcaklıktaki

Detaylı

OREN1066 TEKNİK FİZİK / TERMODİNAMİK ÖRNEK PROBLEMLER

OREN1066 TEKNİK FİZİK / TERMODİNAMİK ÖRNEK PROBLEMLER 1 1. TERMODİNAMİK Örnek Problem 1.1: Isıl kapasite Yalıtımlı kapalı bir kapta bulunan 2.00 kg hava 10 0 C sıcaklıktan 22 0 C sıcaklığa kadar ısıtılmaktadır. Isıtmada harcanan enerji 5.76 kcal kadardır.

Detaylı

Doç. Dr. Serhan Küçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü

Doç. Dr. Serhan Küçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARININ BAZI ŞEHİRLERDEKİ YILLIK TOPLAM ISITMA VE SOĞUTMA KAZANÇLARINA ETKİSİ Doç. Dr. Serhan Küçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Konular Isı geri kazanım cihazları,

Detaylı