Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi"

Transkript

1 Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(4) Güz/Autumn Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi Güven ÖZDEM a Giresun Üniversitesi Öz Bu çalışmada, yükseköğretim kurumlarının stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda, 72 devlet üniversitesi bulunmaktadır. in stratejik planlarına internet üzerinden ulaşılmış ve elde edilen veriler, içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, üniversiteler misyon metinlerinde en çok nitelikli insan gücü kaynağı yetiştirmeye yönelik hizmetlerle ilgili ifadelere yer vermiştir. Bu konu ile ilgili olarak üniversiteler misyon ifadelerinde en çok Evrensel nitelikte, yeterli ve yetkin bilgiye sahip olmak ifadesini vurgulamışlardır. vizyon metinlerinde ise en çok araştırma işlevine yönelik hizmetlerle ilgili ifadelere yer vermiştir. Bu konu ile ilgili olarak da en çok Yurt içi ve yurt dışında tanınan saygın, lider bir araştırma üniversitesi olmak mesajının vurgulandığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler Stratejik Planlama, Vizyon, Misyon,, Vizyon ve Misyon İfadeleri., bilimsel araştırma yapmak, ülke sorunlarına çözüm üretmek, gereksinim duyulan alanlarda nitelikli insan gücünü yetiştirmek, demokratik ilkelerin ve özgür düşüncenin şekillenmesine öncülük etmek gibi amaçları gerçekleştiren eğitim kurumları olarak uzun zamandan beri varlığını sürdürmektedir. Bu anlamda üniversiteler toplumsal dönüşüme öncülük eden kurumlar olarak görülmektedir. Üniversite kurumunun tarih içindeki gelişim seyri üç farklı üniversite yapısının ortaya çıkışı ve birbirine dönüşümü üzerinde durularak tanımlanmaktadır. Bu üç aşama, Ortaçağın Kilise Merkezli Üniversitesi, Ulus devletler dünyasının üniversitesi (Humboldt Üniversitesi) ve Bilgi Toplumu Üniversitesi (Multiversite, Girişimci Üniversite) biçiminde sınıflandırılmaktadır (Tekeli, 2003; Türel, 2004). Üniversite anlayışını etkileyen en önemli değişmelerden birisi 19. yüzyılda Almanya da ortaya çıkan Von Humboldt Üniversitesi ile olmuştur. Bu modelle bireysel bilgi üretiminden toplu bilgi üretimine geçilmiştir. Buna araştırma üniversitesi de denilmektedir (Tural, 2004). Bu modelde eğitim bir kamu hizmeti olarak üretilmiş ve bilimsel bilgi üretimi bu üniversite modeli çatısı altında gelişmiştir (Arslanoğlu, 2002). a Dr. Güven ÖZDEM. Eğitim Bilimleri, Eğitim Yönetimi ve Politikası alanında yardımcı doçenttir. Çalışma alanları arasında, stratejik yönetim, stratejik planlama, eğitimde fırsat eşitsizliği, kadın eğitimi, okul büyüklüğü, eğitim politikaları ve küreselleşme yer almaktadır. İletişim: Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü Güre Yerleşkesi, GİRESUN. Elektronik posta: guvenozdem@gmail.com Tel: Faks: Bilgi çağı ile birlikte üniversite modelinde değişimler hızlanmıştır. Bilgi toplumunda dönüştürülmeye çalışılan üniversite modeli, ABD üniversitelerinin bir bölümünde uygulanan şirket tipi girişimci üniversite modelidir. Bu model öğrenci-müşterişirket üçlemesi içinde gelişen modeldir. Bu modelle birlikte üniversitelerin iş çevreleri ile olan ilişkilerini artırarak geliştirmeleri ve üniversitelerin kendi finansman kaynağını yaratmaları hedef- 1869

2 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ lenmektedir (Arslanoğlu, 2002). in bu doğrultuda şekillenmelerine dair bakışlar hem yurt içinde hem de yurt dışındaki bilim insanları tarafından dile getirilmiştir. Gürüz e (2001) göre de Türkiye yükseköğretim sistemi girişimci üniversite modeli ne geçmelidir. Gürüz (2001), günümüz üniversitelerinin; sahip olduğu her türlü tesis, teçhizat, bilgi birikimi ve insangücünü girişimci bir zihniyetle değerlendiren, ek mali kaynak yaratan, modern işletmecilik teknikleri ile yönetilen, girişimcilik ve gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesi temeline dayalı kurumlar olmasını gerekliliğini ortaya koymuştur. Yükseköğretim Kurulu nun (YÖK) 2007 yılında hazırlamış olduğu Türkiye nin Yükseköğretim Stratejisi raporunda da, ülkelerin yükseköğretim sitemlerine en uygun modeli uyarlamaya çalışmakta olduğu vurgulanmakta ve pek çok ülkenin girişimci üniversite modeli diye adlandırılan bir modele yöneldiği belirtilmektedir (YÖK, 2007). Bu model daha çok bilginin metalaşması esasına dayanmaktadır. Didou-Aupetit de (2002) girişimci üniversite modelinde üniversitelerin eğitimi satılacak bir hizmet ve pazar mantığı içinde, mali bir kaynak olarak gördüklerini ileri sürmektedir. Bu dönemle birlikte ileri sürülen önemli tezlerden biri, bilimle teknolojinin giderek aynı şey haline geldiğidir. Bu görüşün temel dayanağı, bilimin maddi üretim için kullanılacağı, bunun dışında bir bilimsel faaliyetin anlamsız olduğu şeklinde ele alınmaktadır (Sertlek, 1997). Üniversite modelinde yaşanan değişim, tarih içinde üniversitelerden beklenen işlevleri çeşitlendirmiş bazı işlevleri de dönüştürmüştür. XX. yüzyılın ortalarından itibaren, eğitimöğretimin yanı sıra, uygulamalı araştırma, danışmanlık ve yetişkinlerin eğitimi gibi çeşitli toplumsal işlevleri de üstlenmişlerdir (Kavak, 1990). Sönmez (2003) üniversitenin yerine getirmesi gereken başlıca işlevleri, bilimsel araştırma yapmak, insanlığın ve ülkenin sorunlarına çözüm üretmek, ülkenin gereksinim duyduğu insangücünü yetiştirmek, elde ettiği bilgi, beceri, duygu ve sezgiyi diğer insanlara öğretmek, yayın yapmak ve her alanda örnek olmak olarak sıralamıştır. Karakütük ise (2006) üniversitelerin işlevlerini; araştırma yoluyla bilgi üretmek, bu bilgileri temel alarak öğretim yapmak, bilgiyi yaymak amacıyla yayın yapmak, toplumun kalkınması için yüksek nitelikli insangücünü yetiştirmek, eğitim politikalarının oluşturulmasına katkıda bulunmak, eleştiri merkezi olmak, çeşitli kuruluşlara danışmanlık yapmak ve topluma hizmet etmek biçiminde özetlemektedir. YÖK (2007) yükseköğretimden beklenen işlevleri, eğitim, bilgi üretimi (araştırma) ve kamusal hizmet işlevleri olarak gruplandırmıştır. Gasset (1998) ise üniversitenin bilimsel araştırma ve meslek eğitimi yanında gizli gibi duran kültürel işlevine de vurgu yapmıştır. Günümüzde üniversitenin işlevleri eğitim-öğretim, temel bilimsel araştırmalar, toplum hizmetleri ve nitelikli insangücünü yetiştirme olmak üzere dört grupta toplanmıştır (Gürüz ve ark., 1994). yerine getirdiği işleve göre de örgütlenmektedir. yerine getirdikleri işleve göre değerlendirildiğinde araştırma üniversiteleri ve kitlesel eğitim üniversiteleri olarak iki gruba ayrılmaktadır (Gürüz ve ark., 1994). YÖK (2007) Türkiye nin Yükseköğretim Stratejisi adlı raporunda bilgi toplumuna ve ekonomisine geçiş sürecinde değişik toplum kesimlerinin üniversiteden artan beklentilerini altı başlık altında toplamıştır: 1. Daha fazla öğrenciye ve daha geniş bir yaş grubuna eğitim vermek, yani yığınlaşmak (massification). 2. Hızla üretilen yeni bilgilerin ve oluşan yeni bilgi alanlarının tümünü kapsayacak şekilde programlarını genişletmek (academic expansion). 3. Eğitimde, mezunların iş bulabilmesi, araştırmada ise bilginin yanı sıra uygulamaya yönelmek (relevance). 4. Toplumla güçlü köprüler kurarak, bölgesel ve ulusal kalkınmaya daha fazla katkıda bulunmak. 5. Paydaşlarına hesap verebilen, açık ve saydam yönetişim modelleri geliştirmek (accountability). 6. Tüm bu beklentileri, giderek göreli olarak azalan kamusal kaynaklar ile karşılayabilmek. Alanyazın incelendiğinde yükseköğretimden beklenen işlevlerin; bir ülkenin gereksinimi olan nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi, eğitim-öğretim hizmetinin sunulması, temel bilimsel araştırmaların tasarlanıp üretilerek yayılması ve topluma hizmet alanlarında gruplandığı ortaya çıkmaktadır. den beklenen işlevlerin değişik toplum kesimlerinin yükseköğretimden beklentileriyle birlikte dönüşüme ve değişime uğradığı görülmektedir. Değişim ve dönüşümü sağlayan kavramların küreselleşme, özelleşme, üniversite özerkliği, hesap verebilirlik, kalite güvencesi, akreditasyon, yönetim/yönetişim gibi kavramlar üzerinden gerçekleştiği söylenebilir (YÖK, 2007). Yükseköğretim alanındaki bu değişim ve kavramlar Avrupa Birliği başta olmak üzere Birleşmiş Mil- 1870

3 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi letler, OECD, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların da çalışma alanlarına girmiştir. Bu kapsamda yürütülmekte olan çalışmalarla birlikte yükseköğretim alanında kalite güvencesi ilke ve standartları uygulanmaya başlanmış ve her ülke kendi yükseköğretim sistemlerini değerlendirmeye başlamıştır. Bu bağlamda ülkeler, yükseköğretim sistemlerinde çevreye uyumlu, yeniliklere açık, toplumun taleplerine karşı duyarlı, katılımcılığa önem veren, hedef ve öncelikleri net, hesap veren, şeffaf ve etkin bir üniversite yapılanmasına yönelmişlerdir. Türkiye yükseköğretim kurumlarında da bu gelişmelere koşut olarak kalite standartlarının oluşturulması ve bu alanda uluslararası uyumluluğun sağlanabilmesi amacıyla çalışmalar yürütülmektedir. in şirketler gibi yönetilmeye başlanması iş dünyasında kullanılan stratejik planlama ve toplam kalite yönetimi gibi araçların pek çok kamu üniversitesinde kullanılmasını beraberinde getirmiştir. Bu yapılanmanın sonucu olarak Türkiye deki üniversitelerde stratejik yönetim anlayışı içersinde yer alan stratejik planlama yaklaşımı giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Türkiye de stratejik planlama çalışmaları, pek çok özel sektör kuruluşunca uygulanmakta olup kamuda uygulanması Kamu Harcamaları Gözden Geçirme Raporu (PEIR-2001) ile gündeme gelmiştir. PIER-2001 raporuyla Türkiye deki kamu idarelerinde politika oluşturma kapasitesinin zayıf olduğu ortaya çıkmış ve bu sorunun çözümüne yönelik olarak da Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından Stratejik Planlama Kılavuzu hazırlanarak kamu idarelerinin kullanımına sunulmuştur. Stratejik Planlama sürecine temel oluşturacak bir diğer kaynak ise mali sektör ve kamu yönetimine yönelik orta vadeli reform programlarının desteklenmesi amacıyla Dünya Bankası ile imzalanan PFPSAL (Public Financial Problematic Structural Adjustment Loan) mali ve kamu sektörü uyum kredi anlaşmalarıdır. Program amaçlı bu antlaşmada ön görülen koşullardan biri, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu çıkarılarak kamu kurumlarında politika oluşturma kapasitesinin güçlendirilmesi ve bu çerçevede stratejik planlamanın hayata geçirilmesidir (Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, 2006). Kamu yönetimde stratejik planlama yasal olarak, tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu nda yer alan hükümler doğrultusunda tarihinde yürürlüğe girmiştir sayılı Kanunda stratejik plan, kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan olarak tanımlanmıştır. Kanunda, kamu idarelerine katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir (Devlet Planlama Teşkilatı [DPT], 2006). Stratejik yönetim; özel sektör, kamu sektörü ve üçüncü sektörde faaliyet gösteren tüm örgütlerde geleceğe yönelik amaç ve hedeflerin belirlenmesine ve bu hedeflere ulaşabilmesi için yapılması gereken işlemlerin tespit edilmesine olanak sağlayan bir yönetim tekniğidir (Aktan, 2003). Balcı ya (1995) göre ise stratejik yönetim, örgütün bir bütün olarak toplam stratejisinin, paydaşlar tarafından örgütün var olan ve gelecekteki çevresel isteklerine göre geliştirilmesi ve uygulanmasıdır. Stratejik planlama kavramı ise, örgütün fırsat ve tehditlerini göz önüne alarak, gelecekle ilgili uzun dönemli planlar yapmak ve bu planlara uygun olarak hareket etmeyi sağlayarak etkinliğini artıran bir araçtır (Yüksel, 2002). Erdoğan a (2002) göre ise stratejik planlama, örgütü etkileyen çevresel dış etkenler dikkate alınarak, örgütün mevcut durumunun saptanmasıyla başlayıp, örgütü geleceğe taşıyacak stratejilerin belirlenip uygulanmasıyla devam eden ve uygulanmanın değerlendirilmesiyle sonuçlanan bir süreçtir. Stratejik planlama, kurumun amaçlarını, hedeflerini ve bunlara ulaşmayı olanaklı kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. Uzun vadeli ve geleceğe dönük bir bakış açısı taşır. Kurum bütçesinin stratejik planda ortaya konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılmasına ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik eder (DPT, 2006). Stratejik yönetimde, vizyon, misyon, strateji ve aksiyon olmak üzere dört unsur yer almaktadır (Aktan, 2003). Stratejik yönetimde bu dört unsur büyük önem taşımaktadır. Çünkü stratejik yönetimin en önemli özelliği, örgütün hem iç hem de dış çevreninin analizine olanak sağlamasıdır (Altınkurt ve Yılmaz, 2010). Stratejik planlama sürecinde en önemli aşamalardan birisi de misyon ve vizyon cümlelerinin belirlenmesidir. Stratejik planın başarısı vizyon ve misyon ifadelerinin doğru şekilde ifade edilmesine ve belirlenme sürecine bağlıdır. Misyon ve vizyon ifadeleri aynı zamanda bir örgütün kurumsal kimliğine katkıda bulunan öğelerdir (DPT, 2006). Stratejik yönetimin ve stratejik planın amacı; örgütün misyon ve vizyonuna sürekli bir bağlılık oluşturmak, misyon ve vizyonu destekleyen ve tanımlayan bir kültürü beslemektir (Durna 1871

4 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ ve Eren, 2002). Kurumların ve işletmelerin belirlemiş oldukları vizyon ve misyon ifadeleri her türlü faaliyete rehberlik eder. Bu nedenle bu kararların dikkatli bir şekilde verilmesi, örgütlerin diğer faaliyetlerinin de uygun bir şekilde organize edilmesine ve yerine getirilmesine katkı sağlayacaktır (Akgemci, 2007). Misyon ifadeleri stratejik planların geneli için yol gösterici bir işleve sahiptir. Misyon, örgütün ne olmak istediğini ve kime hizmet ettiğinin genel bir ifadesidir. Örgütlerin var oluş nedenini ortaya koyan misyon bildiriminin amacı, örgüt içindeki çeşitli unsurları ortak bir amaç çerçevesinde birleştirmek, örgüte stratejik bir yön göstermek ve kaynakların bu çerçevede kullanılmasını sağlamaktır (David, 2001 den akt., Erkan, 2008). DPT nin (2006) hazırlamış olduğu Stratejik Plan Hazırlama Kılavuzunda misyon ifadesinin, kuruluşun var oluş nedenini, kuruluşun kimlere hizmet sunduğunu, hangi alanda çalıştığını, hangi ihtiyaçları karşıladığını ve kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu yasal görevleri içermesi gerekliliği vurgulanmaktır (DPT, 2006). Misyon bildirimi, kuruluşun sunduğu tüm hizmet ve faaliyetleri kapsayan bir şemsiye kavramdır. Misyon, bir örgütün varlık nedenidir. Kurumun stratejileri hazırlanırken ve alternatifler arasında seçim yapılırken mevcut misyon stratejilere yol gösterecektir. İyi ifade edilmiş bir misyon, kurumun temel özgül amacını ve ürün ve piyasa bazında faaliyet alanını belirleyerek o kurumu benzerlerinden ayırmalıdır (Ülgen ve Mirze, 2004). Misyon, örgütün hedeflerini gerçekleştirmeye yarayan ve onun stratejik hedeflerini belirleyen amaçlar topluluğudur (Tutar, 2004). Dinçer e (2004) göre misyon uzun dönemli bir amaç, paylaşılan ortak değer ve inanç, örgüte özgü ve özel, nicelikle ilgili değil, nitelikle ilgili bir değerdir. Misyon örgütte çalışanların tamamıyla ilgilidir ve örgütün çevresine de yöneliktir. Misyon kurumu topluma tanıtmak, yön ve amaç belirtmek, hedef belirlemek için kriterler oluşturmak, kurumun kültürünü belirlemek, harekete geçmek için tutarlılık sağlamak ve paydaşları tanımlamak gibi amaçlarla genelde bir cümle veya sloganla ifade edilmektedir (Bridge, 2003). Bu anlamda misyon bildirimi; yasalarla örgüte yüklenen görevlerin yanında örgütün belirlediği alanlarda diğer örgütlerden daha iyi olduğu ya da olacağı iddiasını tüm paydaşlarına duyurduğu bir bildirimdir (Altınkurt, 2007). Akgemci (2007) bir misyon bildirisinin temel unsurları arasında, paydaşlara karşı yükümlülükler, örgütün faaliyet alanı, örgütün üstünlüklerini ve geleceğe dair bakış açısını göstermiştir. Misyon bildirimi kuruluşun üst yönetimi tarafından planlama ekibi ile birlikte diğer birimlerin görüşleri de dikkate alınarak geliştirilir. Misyon bildiriminde misyon ifadeleri; özlü, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilmelidir, hizmetin amacını tanımlamalıdır, kuruluşun hizmet sunduğu kişi ve kuruluşlar belirtilmelidir, kuruluşun kimlere hizmet ettiği gösterilmelidir, kuruluşun hangi alanda çalıştığı belirtilmelidir, kuruluşun hangi ihtiyaçları karşıladığı anlatılmalıdır, kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu yasal görevler sıralanmalıdır (DPT, 2006; Erçetin, 2000). Stratejik planlardaki önemli noktalardan biri de vizyon ifadeleridir. Vizyon, geleceğe yönelik olarak işletmelerin uygulamalarını şekillendirmekte ve yönlendirmektedir (Zel, 1997). Aynı zamanda bir organizasyonun gelecekte ne olmak istediğinin hangi noktaya gelmek istediğinin tanımlanması (Efil, 2004) olan vizyon, gelecekte ulaşılması arzu edilen bir durumla ilgili hayalin ifadesidir. Daha kısa bir ifade ile bir işletmenin gelecekteki durumunun sözcüklerle ifade edilmiş bir hedefidir (Ülgen ve Mirze, 2004). Bu açıklamalardan çıkan sonuç ise vizyonun, işletmenin mevcut gerçekleri ile gelecekte gerçekleşmesi beklenen koşulların birleştirerek, işletme için arzu edilen bir gelecek imajı yaratmaktır (Koçel, 2005). Vizyon bildirimi, misyon bildirimi ile birlikte kuruluş planının çatısını oluşturur (DPT, 2006). İzgören e (2001) göre vizyon, kurumun ne yöne bakması ve nasıl hareket etmesi gerektiğini ortaya koymakta, örgüt çalışanlarını hedefe yönlendirmekte, örgüt çalışanlarının hangi bakış açısı ile olaylara bakmaları gerektiğine rehberlik etmekte, üst düzey yöneticilerin stratejik kararlarını yönlendirmede yöneticilere yardımcı olmakta ve dış paydaşlar tarafından örgütün faaliyetlerinin algılanmasını kolaylaştırmaktadır. İşletmelerin güçlü bir vizyona sahip olmaları onlara, gelecekte olması muhtemel olayları önceden tahmin etme, yenilik ve değişikliklere hazırlıklı olma, kendini geleceğe hazırlama konusunda cesaret kazandırma ve gelecekte oluşabilecek müşteri talepleri için öngörü oluşturma, çalışanların verimliliğine katkı sağlama gibi faydalar sağlamaktadır (Yalçın, 2005). Oluşturulan vizyonun açık ve net olması, örgüt çalışanları tarafından paylaşılması ve onların yaratıcılıklarının ortaya çıkarılması sonucunu doğurabilmektedir. Aksi takdirde örgütsel amaçlar, değerler ve politikalar yöneticilerin kafasında kalmakta uygulamaya aktarılamamakta, böylece pay- 1872

5 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi laşılmış bir vizyonun yön gösterici olma, ilham ve enerji verme gibi olumlu etkilerinden işletme yoksun kalmaktadır. Vizyon gerektiği gibi hazırlanmış ve uygulamaya konulmuşsa, çalışanların yaptıkları işe anlam katmaktadır. Böylelikle onların iş tatminlerinin, örgüte bağlılıklarının, verimliliklerinin arttığı, işletme içinde uyumlu bir örgüt kültürü oluştuğu görülmektedir (Doğan ve Hatipoğlu, 2009). Doğan ın (2008) yapmış olduğu Örgütlerde Vizyon ve Misyonların Çalışanlarca Kabulü ve Adnan Menderes Üniversitesi Örneği adlı araştırmada, Adnan Menderes Üniversitesi çalışanları vizyon ve misyonların başarıya ulaşmasında yöneticilerin kilit rolü oynadığını düşünmekle birlikte vizyon ve misyon ifadelerinin uygulamada anlam bulabilmesinin vizyon ve misyonların belirlenmesi sürecinde tüm çalışanların katılım ve desteğine ihtiyaç duyulduğunu vurgulamışlardır. İyi bir vizyon cümlesinde; her örgütün vizyonu kendine özgü ve diğerlerinden farklı bir özelliğe sahip olmalı, geleceğe yönelik olarak örgütün iç ve dış çevresinde yapılması düşünülen tüm faaliyetler göz önünde bulundurulup, değerlendirilmelidir. Vizyonun, örgütün tüm paydaşları tarafından anlaşılması, paylaşılması sağlanmalıdır. Vizyon kamuoyunda örgütün kültürü hakkında bir fikir oluşturmasına yardımcı olmalıdır (Eren, 2005). Bir vizyon bildirisi, işletmedeki kültürel yapıyı, kültürel birlik ve bağlılık kavramlarını eşsiz kılmak ve çalışanların motivasyonunu sağlamak üzere düzenlenmelidir. Bu bağlamda örgütlerin vizyon bildirimleri örgüt kültürünü de yansıtmalıdır (Doğan, 2007). İyi ifade edilmiş bir vizyon bildirimi; kısa ve akılda kalıcı, ilham verici ve iddialı, gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlamalıdır (DPT, 2006). Doğan a (2007) göre vizyon ifadesi, uzun dönemde, dünyada ve buna bağlı olarak sektörde meydana gelecek değişimleri, değişimlerin ortaya çıkaracağı ihtiyaçları, bu ihtiyaçları karşılamak için örgütün sahip olması gereken yetenekleri ve bu ihtiyaçların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasına dair yöntem ve biçimleri içermesi gerekir. Bir eğitim kurumunun vizyonu ise; ideal gelecekte olacak ve olması gereken eğitimin resmini, imajını ya da düşüncesini tasvir eder. Eğitim kurumları için hazırlanan vizyon ifadelerinin üç temel işlevi vardır (Durukan, 2006): personelini teşvik etme, güçlendirme geliştirme ve takım çalışmasını sağlama, karara katılımla, eğitim kurumunun gelişimini sağlayacak kararların alınmasını teşvik etme ve bütün işgörenlerin enerjilerini, okulun gelişmesine odaklandırmadır. Daha genel bir ifade ile eğitim kurumunun vizyonu öğrenme modelini oluşturma, fırsat eşitliğini sağlama, öğretim teknolojisini kullanma ve paydaşlara yönelik mesajları da içermelidir (Lashway, 1997). Misyon ifadeleri örgütsel etkinlikler için temel oluşturan bir değerler çerçevesi oluşturmakta, örgüt üyeleri için bir kimlik ve güdüleme kaynağı oluşturarak onları örgüte bağlamaktadır. Eğitim kurumlarının misyon ifadeleri bu bağlamda işgörenlerin sosyalleşmesine de yardımcı olmaktadır (Akdağ, 2002). Alanyazında incelendiğinde vizyon ve misyon ifadelerinin analizine yönelik çalışmaların daha çok işletmeler için yapılmış olduğu görülmektedir. Yurtseven (2003), beş yıldızlı 50 otelin üst düzey yöneticisine anket uygulayarak misyon ifadelerini analiz etmiştir. Araştırmada konaklama işletmelerinin misyon ifadesinin, stratejik yönü olarak; % 52 sinin ürün ve hizmet tanımı, % 48 inin organizasyon felsefesi, paydaşlık olarak; % 64 ünün müşteriler, % 36 sının ortaklar- çalışanlar- tedarikçiler ve stratejik başarı olarak; % 44 ünün çevresel- sosyal sorumluluk, % 56 sının kalite ve yenilik unsurlarını taşıdığını belirtmiştir. Coşkun ve Geyik (2004) 19 sanayi firmasının misyon ifadelerini yer/piyasalar, felsefesi, kamu kaygısı, çalışanlar, ürünler/hizmetler unsurlarına göre yerellik vurgulamasını içerik analiziyle tespit etmiştir. Buna göre işletmelerin bir çoğunun misyon ifadelerinin yerelliğe doğrudan vurgu yapmadığı tespit edilmiştir. Karabulut (2007) gıda, içki ve tütün alanında etkinlik gösteren 39 sanayi işletmesinin misyon ifadelerinin içeriklerini, işletmenin ne ürettiği, kullandığı teknoloji, etkinlik gösterdiği pazarı açıklayıp açıklamadığı, hangi paydaşlara vurgu yaptığı, iş felsefesi ve temel değerler olarak kabul ettikleri ifadelere göre incelemiştir. Araştırma sonucunda misyon ifadelerinin çoğunlukla üst yöneticiler tarafından hazırlandığını ve misyon ifadelerinin periyodik bir şekilde güncellenmediği ortaya konulmuştur. Erkan ın (2007) Kamu Kuruluşlarında Stratejik Planlamanın Başarısını Etkileyen Faktörler adlı çalışmasında kamu yöneticilerinin kurumlarında kısa vadeli düşünme ve çalışma alışkanlığının geçerli olduğu ve stratejik planlarda kurumların farklılıklarını ortaya koyamadığına yönelik bulgular ortaya konularak kurumların stratejik planlarında vizyon ve misyon geliştirme sürecinde zorluklar yaşandığı ifade edilmiştir. Doğan ın (2007) yapmış olduğu Stratejik Yönetim Alanında Vizyon Kavramının İçeriği Üzerine Bir Çalışma adlı araştırmada Türkiye deki 90 firma ve kurumun web sitelerinde yayınlamış oldukları viz- 1873

6 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ yon mesajları içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmada firma ve kurumların vizyon mesajlarının temelde mevcut durumu iyileştirme hedeflerine yönelik olduğu ve gelecek yıl sonrası ortaya çıkacak değişmelere ilişkin bir bilgi yer almadığı ortaya konulmuştur. Alanyazın incelendiğinde son yıllarda eğitim bilimleri alanında da stratejik planlamayla ilgili çalışmaların yapılmış olduğu görülmektedir. Velcooff ve Ferrari (2006) tarafından yapılan araştırmada 35 üniversite üst yöneticisine üniversitenin misyon ifadeleri ile üniversitenin faaliyetlerinin uygunluğu arasındaki ilişki sorulmuştur. Araştırma sonucunda üniversitelerin misyon ifadeleri ile üniversitelerin faaliyetleri arasında olumlu ilişki bulunmuştur. Boerama (2006) tarafından yapılan araştırmada araştırmacı altı farklı grupta toplanan özel okulların vizyon ve misyon ifadelerini içerik analizi kullanarak analiz etmiştir. Araştırmada misyon ve vizyon ifadeleri beş ana kategoride gruplandırılmıştır. Bu kategoriler, okulların farklı yönleri, amaç ve hedefleri, çevresine sunmuş oldukları hizmetler, okulların bulunmuş oldukları çevreyi tanımlama ve veli katılımı olarak araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda beş ana kategori içindeki amaçlar ve hedefler alt temasında toplanan misyon ve vizyon ifadelerinin gruplar arasında ve gruplar içinde toplanan özel okullarda farklı olduğu ortaya konulmuştur. Morphew ve Hartley (2006) in yapmış oldukları araştırmada kamu ve özel kolej ve üniversitelerin 300 e yakın misyon ifadeleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda kamu ve özel kolej ve üniversitelerin misyon ifadelerinde en sık kullanılan ifadelerin farklı olduğu belirtilmiştir. Davis, Ruhe, Lee ve Rajadhyaksha (2007) tarafından yapılan araştırmada araştırma bulguları 16 üniversitede öğrenim gören 762 üniversite öğrencisinden toplanmıştır. Araştırmada misyon metinlerinde etik ifadelere çok yer veren üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerin, misyon metinlerinde etik ifadelere az yer veren üniversitelerde öğrenim gören öğrencilere göre daha çok etik değerlere önem verdiği ortaya konulmuştur. Abelman ve Dalessandro (2008) tarafından yapılan araştırmada ise 30 halk kolejinin vizyon ifadelerinin 20 sinin ulusal vizyon ifadeleri ile 30 özel kolejin vizyon ifadelerinin ise sadece 4 ünün ulusal vizyon ifadeleri ile uyumlu olduğu ortaya konulmuştur. James ve Huisman (2009) tarafından yapılan araştırmada araştırmacılar Galler de yükseköğretim kurumlarındaki misyon ifadelerinin bölgesel politikalar ve piyasa beklentilerini ne kadar dikkate aldığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmada elde edilen bulgular yükseköğretim kurumlarının misyon ifadelerinin bölgesel politikalar ve piyasa beklentilerini karşılamadığını ortaya koymuştur. Firmin ve Gilson (2010) tarafından yapılan araştırmada ise 107 kolej ve üniversitenin misyon ifadeleri incelenmiştir. Araştırmada kolej ve üniversitelerin misyon ifadelerinin en çok eğitim, din (hiristiyanlık), toplum, yaşam ve akademik konu başlıklarında toplandığı ve misyon ifadelerinin üniversitelerin ve kolejlerin var oluş nedenlerini çevresine açıkladığı ortaya konulmuştur. Erdem ve Tanrıöğen in (2002) Üniversitenin Başarısında Önemli Bir Anahtar: Üniversite Vizyonu (Pamukkale Üniversitesi Örneği) adlı çalışmasında araştırmaya katılan üniversitenin paydaşları Pamukkale Üniversitesi nin vizyonunu bilimselliği ön planda olan bir bölge üniversitesi olarak belirlemişlerdir. Erdem in (2005) yapmış olduğu Üniversitenin Var Oluş Nedeni (Üniversitenin Misyonu) adlı çalışmada ise araştırmaya katılan iç ve dış paydaşlar Pamukkale Üniversitesi nin yüklendiği görevleri sırasıyla eğitim-öğretim, hizmet sağlama, araştırma ve öncülük rolü olarak belirlemişlerdir. Çalık ın (2003) yapmış olduğu Eğitimde Stratejik Planlama ve Okulların Stratejik Planlama Açısından Nitel Değerlendirilmesi adlı çalışmasında Ankara İli Keçiören İlçesinde yer alan 10 okulun Okul Gelişim Yönetim Ekibinde Stratejik Plandan sorumlu katılımcıların görüşleri doğrultusunda okulların stratejik planları değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda çoğunlukla okulların stratejik planlarında yer alan vizyon, misyon ifadelerinin okulların bir birinden kopya edilmiş olduğu bu araştırmaya katılanlar tarafından açıkça ifade edilmiştir. Arslan ın (2007) yapmış olduğu Türk Devlet inde Değerlerin Analizi çalışmasında misyon ve vizyon ifadelerinin gerçekleşmesi için temel değerlerin belirlenmesi gerekliliği ortaya konarak 41 devlet üniversitesinin temel değerleri incelenerek gruplandırılmıştır. Araştırmada devlet üniversitelerinin değerlerinde öne çıkan ilk yedi değer; Toplumsal sorumluluk, Katılımcılık, Şeffaflık. Hesap verebilirlik, Yenilikçilik, Atatürk İlke ve İnkılâplarına Bağlılık, Etik değerlere Bağlılık ve Çevre Bilinci olarak sıralanmıştır. Toprakçı, İğçi, Tokat ve Yücel in (2007) yapmış olduğu Türkiye nin Yükseköğretim Stratejik Planı (YÖK) ile in Stratejik Planlarının Uyumluluğu konulu çalışmada, YÖK ün stratejik 1874

7 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi planı ile üniversitelerin stratejik planlarının genel olarak uyumlu olduğu ve 27 üniversitenin vizyon ifadelerinde daha çok eğitim vizyonuna yer verildiği ortaya konulmuştur. Altınkurt ve Yılmaz ın (2011) yapmış olduğu İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarının Vizyon, Misyon Ve Değerleri İle İlgili Bir Çözümleme konulu araştırmada, kamu okullarının vizyon metinlerinde en çok model okul-tercih edilen okul olmaya vurgu yaparken, misyon ifadelerinde ise en çok Atatürk ilke ve inkılâplarına vurgu yaptıkları ortaya konulmuştur. Yukarıda verilen bilgilerde ve kısaca açıklanan araştırmalarda da görüldüğü gibi Türkiye de stratejik planlama, vizyon ve misyon ifadeleri, stratejik yönetim gibi konularda çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Yapılan araştırmaların daha çok işletmeler için yapılmış olduğu görülmektedir. Eğitim bilimleri alanında yapılmış olan çalışmaların ise daha çok ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarına yönelik çalışmalar olduğu gözlenmektedir. Alanyazın incelendiğinde stratejik yönetim ve stratejik planlama alanında üniversitelerle ilgili çalışmaların sınırlı olduğu görülmüştür. Çalışma üniversitelerin vizyon ve misyon ifadelerini bir arada inceleyen bir çalışma olması açısından da önemlidir. Stratejik plan çalışmalarında vizyon ve misyon ifadelerinin belirlenmesi ve içeriği stratejik planın etkinliğini artırmaktadır. Bu nedenle üniversitelerin stratejik planlarının etkinliği vizyon ve misyon ifadelerinin içeriği ile ilişkili olduğundan araştırmada üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadeleri analiz edilmiştir. Bu çalışmanın, yükseköğretim politikalarını ve üniversitelerin stratejik planlarını belirleyen uzmanlarla üniversite paydaşlarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Amaç Bu araştırmanın amacı, üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinin ne düzeyde ve ne şekilde bulunduğunu ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için şu sorulara yanıt aranmıştır: 1. in stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadeleri ne şekilde ve ne sıklıkta yer almaktadır? 2. I. Grup üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadeleri ne şekilde ve ne sıklıkta yer almaktadır? 3. II. Grup üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadeleri ne şekilde ve ne sıklıkta yer almaktadır? 4. III. Grup üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadeleri ne şekilde ve ne sıklıkta yer almaktadır? Model Yöntem Bu araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Çünkü araştırmada yükseköğretim kurumlarının stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadeleri analiz edilmiş ve var olduğu şekliyle betimlenmeye çalışılmıştır. Çalışma Grubu Araştırmanın çalışma grubunu stratejik planlarını hazırlayan ve bunu paylaşıma açan devlet üniversiteleri oluşturmaktadır. Ocak-Nisan 2010 tarihleri arasında yapılan tarama sonucu stratejik planla- Tablo 1. Vizyon ve Misyon İfadeleri İncelenen ve Kuruş Tarihleri I. Grupta Yer Alan II. Grupta Yer Alan III. Grupta Yer Alan İstanbul (1933), İstanbul Teknik (1944), Ankara (1946), Ege (1955), Karadeniz Teknik (1955), Atatürk (1957), Orta Doğu Teknik (1959), Hacettepe (1967), Boğaziçi (1971), Anadolu (1973), Çukurova (1973), Dicle (1973), Cumhuriyet (1974), Fırat (1975), İnönü (1975), Ondokuz Mayıs (1975), Selçuk (1975), Uludağ (1975), Erciyes (1978) Akdeniz (1982), Dokuz Eylül (1982), Gazi (1982), Marmara (1982), Mimar Sinan Güzel Sanatlar (1982), Trakya (1982), Yıldız Teknik (1982), Yüzüncü Yıl (1982), Gaziantep (1987), Abant İzzet Baysal (1992), Adnan Menderes (1992), Afyon Kocatepe (1992), Balıkesir (1992), Celal Bayar (1992), Dumlupınar (1992), Gaziosmanpaşa (1992), Harran (1992), Kafkas (1992), Karaelmas (1992), Kocaeli (1992), Mersin (1992), Muğla (1992), Mustafa Kemal (1992), Niğde (1992), Pamukkale (1992), Sakarya (1992), Süleyman Demirel (1992), Sütçü İmam (1992), Yıldız Teknik (1992) Adıyaman (2006), Ahi Evran (2006), Aksaray (2006), Amasya (2006), Bozok (2006), Düzce (2006), Erzincan (2006), Giresun (2006), Hitit (2006), Kastamonu (2006), Mehmet Akif Ersoy (2006), Namık Kemal (2006), Ordu (2006), Rize (2006), Uşak (2006), Ağrı İbrahim Çeçen (2007), Artvin Çoruh (2007), Batman (2007), Bingöl (2007), Kahramanoğlu Mehmet Bey (2007), Karabük (2007), Kırklareli (2007), Osmaniye Korkut Ata (2007), Bayburt (2008) 1875

8 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ rı Devlet Planlama Teşkilatı nca onaylanan ve bu planları devlet planlama teşkilatının web sitesinde internet üzerinden paylaşıma açılan 53 devlet üniversitesi ile stratejik planlarını üniversitelerin kendi web sitelerinde yayınlayan 19 devlet üniversitesi olmak üzere toplam 72 devlet üniversitesi çalışma grubunu oluşturmuştur. kuruluş yılları göz önünde bulundurularak üç gruba ayrılmıştır. I. Gruptaki üniversiteler Cumhuriyetin kuruluşundan Yükseköğretim Kurulunun kuruluş dönemine kadar açılan 19 üniversiteyi, II. Gruptaki üniversiteler ise YÖK ün kurulmasından 2006 yılına kadar dönemde açılan 29 üniversiteyi, III. Gruptaki üniversiteler ise 2006 yılından sonra yeni dönemde kurulan 24 üniversiteyi kapsamaktadır. Çalışmada farklı gruplara ayrılarak vizyon ve misyon ifadeleri incelenen üniversiteler ve kuruş tarihleri aşağıda tabloda sunulmuştur. Verilerin Toplanması ve Analizi Bu çalışmanın verileri (Ocak-Nisan 2010 tarihleri arasında) Devlet Planlama Teşkilatının web sitesinde paylaşıma açılan 53 devlet üniversitesinin stratejik planları ile stratejik planlarını kendi web sitelerinde yayınlayan 19 devlet üniversitesi olmak üzere toplam 72 devlet üniversitesinin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinden toplanmıştır. Araştırmada analiz tekniği olarak anlamsal içerik analizi (semantik analiz) tekniği kullanılmıştır. Anlamsal içerik analizi materyalin içeriğindeki asıl konu alanlarını, boyutlarını, bu alan veya boyutlara giren özel alt alanları ortaya çıkartmak için temalar (kategori) oluşturma işlemidir (Tavşancıl ve Aslan, 2001). in stratejik planlarında yer alan misyon ve vizyon ifadelerini analiz etmek için ilk olarak internet ortamında üniversitelerin stratejik planlarına ulaşılarak misyon ve vizyon ifadeleri elde edilmiştir. Daha sonra misyon ve vizyon ifadeleri içerik analizi yöntemiyle ilgili alanyazında ortaya konulan üniversitelerin işlevlerine göre dört ana tema altında incelenmeye çalışılmıştır. Bu temalar uzman görüşleri ve alanyazın taraması sonucunda; eğitim öğretim işlevine yönelik, araştırma işlevine yönelik, toplum hizmetine yönelik ve nitelikli insangücü kaynağına yönelik hizmetler olmak üzere belirlenmiştir. Temaların oluşturulmasında (kategorilendirme) ya başkaları tarafından daha önceden geliştirilmiş temalar alınır, ya da bu yapılamadığında yeni bir tema sistemi geliştirilebilir (Bilgin, 2006, 19). Temalar belirlenirken farklı öğelerin aynı temada yer almamasına, temaların ayırt edici olmasına, bir öğenin farklı temalar altında yer almamasına dikkat edilmiştir (Bilgin, 2006). Araştırmada üniversitelerin vizyon ve misyon ifadelerin hangi temalara dahil olduğunu belirlemek ve güvenirliğini artırmak için araştırmacıdan başka bir uzmandan daha yararlanılmıştır. Araştırmacı ve uzman birbirlerinden bağımsız olarak vizyon ve misyon ifadelerini belirlenen temalar çerçevesinde kodlamışlardır. Böylece araştırmada kodlama güvenirliği artırılmaya çalışılmıştır (Başfırıncı, 2008; Tavşancıl ve Aslan, 2001) Araştırmanın güvenirliği Güvenirlik = Görüş birliği / (Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı) x 100 formülü kullanılarak hesaplanmıştır (Miles ve Huberman, 1994). Araştırmacı ve uzman arasındaki güvenirlik oranları birinci tema için % 86, ikinci tema için % 81, üçüncü tema için % 94 ve dördüncü tema için % 97 olarak bulunmuştur. Genellikle güvenirlik koşulu olarak yüzde 70 ve üzerindeki değerler yeterli görülmektedir (Başfırıncı, 2008). Çalışmada temalar belirlendikten sonra vizyon ve misyon ifadelerinde yer alan cümleler belirlenmiş olan bu temaların altında gruplandırılmıştır. Daha sonra alt temalara giren cümlelerin sayıları hesaplanarak frekansları ve yüzdeleri bulunmuştur. Her bir alt temada en sıklıkla kullanılan misyon ve vizyon ifadeleri frekans ve yüzdelikle sunulmuştur. Böylece temalarda en sıklıkla ortaya konulan misyon ve vizyon ifadeleri ortaya konulmuştur. Tematik analiz üzerinde frekans analizi yapılabilir, bu şekilde ifadelerin tema içindeki yoğunluğu ve önemi saptanabilir (Bilgin, 2006, 20). Çalışmada üniversiteler farklı guruplarda toplanarak vizyon ve misyon ifadeleri analiz edilmiştir. Bulgular Bulgular kısmında önce üniversitelerin stratejik planlarında yer alan misyon ifadeleriyle ilgili bulgulara, daha sonra da vizyon ifadeleri ile ilgili bulgulara yer verilmiştir. Misyon ve vizyon ifadeleri, tanımlarda yer alan alt temalara göre incelenmiştir. Misyon İfadeleri İle İlgili Bulgular Çalışmanın bu bölümünde üniversitelerin stratejik planlarında yer verilen misyon ifadelerinin analizine yer verilmiştir. Tablo 2 de üniversitelerin stratejik planlarında yer alan misyon ifadelerinin alt temalara göre dağılımı gösterilmektedir. Tablo 2 ye göre 72 devlet üniversitesinin stratejik planlarında yer alan misyon ifadelerinde toplam 354 farklı mesaj vurgulanmıştır. Alt temalar arasında en sık vurgulanan tema % 59.9 luk oran ile 1876

9 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi Tablo 2. in Stratejik Planlarında Yer Alan Misyon İfadelerinin Alt Temalara Göre Dağılımı Misyon Tanımında Yer Alan Mesaj Temaları Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) III. Grup (N=24) f % f % f % f % Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler Nitelikli İnsan Gücü Kaynağı Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler Nitelikli İnsangücü Kaynağı Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler (f=212) alt temasıdır. in stratejik plan metinlerinde yer alan misyon ifadelerinin en az sıklıkla Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında toplandığı görülmektedir. in misyon ifadelerinin 26 sı (% 7.3) Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında toplanmıştır. Misyon ifadelerinin alt temalarına göre üniversiteler arasındaki dağılımı incelendiğinde Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında yer alan 26 misyon ifadesinin en sıklıkla (f=11, % 42.3) III. Grup in, en az sıklıkla ise (f=7, % 26.9) II. Grup in stratejik planlarında yer aldığı belirlenmiştir. Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında farklı gruplarda yer alan üniversitelerin stratejik planlarındaki 48 misyon ifadesinin ise en sıklıkla (f=21, % 43.7) I. Grup de, en az sıklıkla ise (f=11, % 23.0) III. Grup de olduğu görülmektedir. Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında 68 misyon ifadesi yer almıştır. Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında üniversitelerin misyon ifadeleri en sıklıkla (f=31, % 45.6) III. Grup de, en az sıklıkla ise (f=18, % 26.5) I. Grup de olduğu gözlenmektedir. Misyon ifadelerinin Nitelikli İnsangücü Kaynağı Yetiştirmeye Yönelik alt teması altındaki dağılımının en sıklıkla (f=99, % 59.9) I. Grup Üniver- Tablo 3. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Alt Temasında Yer Alan Misyon İfadeleri Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Alt Temasında Yer Alan Misyon İfadeleri Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Paydaşların gereksinimlerini gözeten eğitim anlayışı Öğrenci hareketliliğini destekleyen eğitim anlayışı Mesleki eğitim sunan Ulusal ve uluslararası yükseköğretim kurumlarıyla etkileşimleri artırmak Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmak Öğrenmeyi ve takım çalışmasını öğreten Ülkemizin gelişmiş ülkeler düzeyine ulaşma amacına uygun eğitim sunmak Bilgi toplumunun oluşmasına katkı sağlamak Yüksek nitelikli eğitime önem ve öncelik veren İnsan merkezli bir eğitim anlayışı Herkes için eğitim olanağı sunan Çağdaş eğitim sürecine uyumlu Ulusal ve uluslararası platforma tanınan saygın bir eğitim kurumu Ülkemizin ve milletimizin temel değerleri ve stratejik hedeflerine uygun bir eğitim anlayışı Türkiye Cumhuriyetinin temel ilkelerine ve bilimin evrensel değerlerine uygun bir eğitim anlayışı III. Grup (N=24) 1877

10 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Tablo 4. Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Misyon İfadeleri Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Mesajlar Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Ulusal ve evrensel sorunlara çözüm önerisi getiren Ülke gelişimine ve evrensel bilime katkı Teknoparklar yaratmak Endüstrinin gelişmesine katkıda bulunmak Bilimsel teknolojik gelişmelerin toplum yaşamında, devlet yapısı içersinde, sanayide ve özel sektörde yaygın olarak kullanılmasına öncülük etmek ARGE çalışmalarını teşvik etmek ve destek olmak Üretilen bilgiyi ulusal ve uluslar arası alanlarda akademik çevreler ve toplum ile paylaşmak Bilim, sanat, kültür ve bilgi birikimine katkıda bulunmak Ulusal ve uluslar arası düzeyde üniversitelerle işbirlikleri kurmak İnsanlığa hizmet etmek 2-2 Tarım, sanayi, sağlık alanlarında yerel, ulusal ve uluslar arası düzeyde bilgi üretmek Evrensel düzeyde bilgi ve teknoloji üretmek Bilimsel üretim yoluyla bilginin teknolojiye dönüşümünü sağlamak Bilimsel ve teknolojik bilginin oluşması ve yayılmasına katkıda bulunmak Ulusal kalkınmayı atılıma dönüştürmek Yaratıcı kadrolar oluşturmak III. Grup (N=24) sitelerde, en az sıklıkla ise (f=50, % 23.6) III. Grup in stratejik planlarında yer aldığı gözlenmektedir. Tablo 3 te Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Misyon İfadelerinin dağılımı gösterilmiştir. Tablo 3 incelendiğinde Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında en sık Çağdaş eğitim sürecine uyumlu (f=3) ve Ulusal ve uluslararası platforma tanınan saygın bir eğitim kurumu (f=3) misyon ifadelerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu ifadeler en sık (f=2) III. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında çağdaş eğitim süreciyle ilgili mesajlarda yer almaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmak, Öğrenmeyi ve takım çalışmasını öğreten, Yüksek nitelikli eğitime önem ve öncelik veren, Herkes için eğitim olanağı sunan ve Paydaşların gereksinimlerini gözeten eğitim anlayışı sunma mesajları üniversitelerin misyon ifadelerinde yer almaktadır. Çağdaş eğitim süreciyle ilgili olarak tanımlanan misyon ifadeleri en sık (f=4) I. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında üniversitelerin ulusal ve uluslararası üniversitelerle etkileşimi gerçekleştirmeyi amaçlayan misyon ifadeleri de bulunmaktadır. Bu ifadeler üniversitelerin misyon ifadelerinde Öğrenci hareketliliğini destekleyen eğitim anlayışı ve Ulusal ve uluslararası yükseköğretim kurumlarıyla etkileşimleri artırmak mesajlarıyla yer almıştır. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması incelendiğinde üniversitelerin misyon ifadelerinde Ülkemizin ve milletimizin temel değerleri ve stratejik hedeflerine uygun bir eğitim anlayışı, Türkiye Cumhuriyetinin temel ilkelerine uygun bir eğitim anlayışı ve Mesleki eğitim sunma gibi ulusal mesajlar da bulunmaktadır. Tablo 4 te Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan misyon ifadelerinin üniversitelere göre dağılımı verilmiştir. Tablo 4 incelendiğinde Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında en sık bilgi-teknoloji üretimi ve yayılmasıyla ilgili misyon ifadelerinin kullanıldığı görülmektedir (f=27). Bu ifadelerden en çok Evrensel düzeyde bilgi ve teknoloji üretmek misyon ifadesinin kullanıldığı tespit edilmiş- 1878

11 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi Tablo 5. Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler Al Temasında Yer Alan Misyon İfadeleri Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler Alt Temasında Yer Alan Mesajlar Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Bölgenin ve ülkenin sürdürebilir kalkınmasına katkı sağlamak Sağlık hizmeti sunmak Toplumun sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif gelişimine katkı sağlayacak etkinlikler düzenlemek Bölgenin gelişimine katkı sağlamak Orta Asya, Kafkasya Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında bilgi, enerji, insan kaynakları gibi konularda etkileşimi ve dolaşımı üstlenecek bir köprü olmak Toplumsal, kamusal ve ekonomik aktörlerle ilişkiler kurmak Şehrindeki kurum ve kuruluşlarla işbirliğine gitmek Bölgesine-ülkesine dünyaya faydalı olmak Ürettiklerini toplum yararına sunmak Toplumun modernleşmesine öncülük etmek Türk kültürü ve uluslar arası kültürleri korumak, geliştirmek, yayılmasını sağlamak Sosyal projeler üretmek Üniversite-sanayi toplum işbirliğini sağlamak Kür- yerel sorunların çözümüne katkıda bulunmak Ülkenin gelişme düzeyi ve yaşam kalitesinin artmasına katkı sağlamak Küresel değerleri ulusal değerlerle bütünleştirmek III. Grup (N=24) tir. Evrensel düzeyde bilgi ve teknoloji üretmek ifadesi en sıklıkla (f=9) I. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde yer almaktadır. Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan misyonlarını daha çok ülkenin kalkınmasına ve sorunlarının çözümüne yönelik mesajlarla ifade etmişlerdir. in misyon ifadelerinde ülkenin kalkınmasına ve sorunlarının çözümüne yönelik mesajlar, Ulusal ve evrensel sorunlara çözüm önerisi getiren, Ülke gelişimine ve evrensel bilime katkı, Endüstrinin gelişmesine katkıda bulunmak, Tarım, sanayi, sağlık alanlarında yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde bilgi üretmek ve Ulusal kalkınmayı atılıma dönüştürmek ifadeleriyle sunulmuştur. in araştırmaya yönelik hizmetlerle ilgili misyon ifadeleri incelendiğinde Teknoparklar ve ARGE çalışmaları sadece I. Grup üniversiteler içinde yer alan bir üniversitenin misyon ifadesinde yer bulabilmiştir. Tablo 5 te üniversitelerin Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan misyon ifadelerinin üniversitelere göre dağılımı verilmiştir. Tablo 5 incelendiğinde misyon ifadelerinin Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında bazı üniversiteler Bölgenin ve ülkenin sürdürebilir kalkınmasına katkı sağlamak ifadesini bazı üniversiteler ise sadece Bölgenin gelişimine katkı sağlamak ifadesini kullanmışlardır. misyon ifadelerinde en sık (f=17) Bölgenin ve ülkenin sürdürebilir kalkınmasına katkı sağlamak ifadesini, daha sonra en sık (f=10) Bölgenin gelişimine katkı sağlamak ifadesini kullanılmışlardır. Bölgenin ve ülkenin sürdürebilir kalkınmasına katkı sağlamak ve Bölgenin gelişimine katkı sağlamak ifadeleri ise en sık (f=14) III. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında üniversiteler misyon ifadelerinde Sağlık hizmeti sunmak mesajını 8 kez, Şehrindeki kurum ve kuruluşlarla işbirliğine gitmek ifadesini ise 6 kez kullanmışlardır. Bu ifadeler en çok III. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. Bazı üniversiteler küresel değerlerle ulusal değerleri bütünleştirmeyi, bazı üniversiteler ise Türk kültürü ve uluslar arası kültürleri korumayı, geliştirmeyi, ve yayılmasını sağlamayı kendilerine misyon olarak belirlemişlerdir. Stratejik planlarında bazı üniversiteler misyonlarını Orta Asya, Kafkasya Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında bilgi, enerji, insan kaynakları gibi konularda etkileşimi ve dolaşımı üstlenecek bir köprü olmak olarak belirlemişlerdir. 1879

12 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Tablo 6. Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler Alt Temasında Yer Alan Misyon İfadeleri Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler Alt Temasında Yer Alan Mesajlar Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Evrensel nitelikte yeterli ve yetkin bilgiye sahip olmak Etik değerlere bağlı Toplumsal sorumluluk bilinci gelişmiş Ulusal sorunları sorgulayan ve çözüm üreten Atatürk ilkelerine bağlı Toplumsal değerlere bağlı İnsan haklarına saygılı Bilgi ve teknoloji üreten Vatansever Demokrasi ve hukukun üstünlüğüne inanan Kültür ve sanata katkı yapan Girişimci üretken Rekabetçi Çağdaş Yaratıcı Takım çalışmasına yatkın Estetik, çevre ve sosyal bilinci gelişmiş Özgür düşünen Sanatsal, kültürel ve sportif etkinliklere duyarlı Teknoloji okuryazarlığı olan Eleştiren Farklı görüş ve düşüncelere saygılı Yaşam boyu öğrenmeye odaklı Çevresel, kültürel, tarihsel değerleri yücelten Katılımcı Pozitif düşünen (olumlu) Ülkesini tüm dünyada temsil eden Pozitivist düşünen (Aklın ve bilimin üstünlüğünü kabul eden) Demokrat Türk toplumun değerlerini tanıyan ve tanıtan Araştırmacı Bölgesine, ülkesine ve insanlığa hizmet eden Öğrendiklerini sosyal hayatında uygulayan Toplumun gelişimine katkıda bulunan Lider özelliklere sahip Ulusal ve uluslar arası düzeyde yarışan Ulusal kimliğini evrensel değerlerle bağdaştırabilen Kamu ve özel kesimde aranan ve kabul gören III. Grup (N=24) Tablo 6 da Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan misyon ifadelerinin üniversitelere göre dağılımı verilmiştir. misyon bildirgelerinde en sık (f=212) nitelikli insangücü yetiştirmeye yönelik ifadeleri kullanmışlardır. Tablo 6 incelendiğinde üniversiteler yetiştirmeyi amaçladıkları bireylerle ilgili olarak misyon ifadelerinde en çok Evrensel nitelikte yeterli ve yetkin bilgiye sahip olmak (f=27) daha sonra ise Girişimci ve üretken (f=21) ve Atatürk ilkelerine bağlı (f=19) özellikler olmasını amaçladıklarını ifade etmişlerdir. Evrensel nitelikte yeterli ve yetkin bilgiye sahip olmak, Girişimci ve üretken ve Atatürk ilkelerine bağlı misyon ifadeleri en sıklıkla I. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. 1880

13 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi Tablo 7. in Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon İfadelerinin Alt Temalara Göre Dağılımı Vizyon Tanımında Yer Alan Alt Temalar Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler Nitelikli İnsan Gücü Kaynağına Yönelik Hizmetler Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) III. Grup (N=24) f % f % f % f % yetiştirmeyi amaçladıkları bireylerle ilgili olarak misyon ifadelerinde en az sıklıkla (f=1) Farklı görüş ve düşüncelere saygılı, Pozitif düşünen (olumlu), Öğrendiklerini sosyal hayatında uygulayan ve Ulusal ve uluslar arası düzeyde yarışan özellikler olmasını amaçladıklarını ifade etmişlerdir. Vizyon İfadeleri ile İlgili Bulgular Çalışmanın bu bölümünde üniversitelerin stratejik planlarında yer verilen vizyon ifadelerinin analizine yer verilmiştir. Tablo 7 de üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ifadelerinin temalara göre dağılımı gösterilmektedir. Tablo 7 incelendiğinde üniversitelerin stratejik planlarında yer alan vizyon ifadelerinin 67 si Araştırma (% 36), 62 si Eğitim-Öğretim (%33.4), 33 ü Toplumsal İşlev (% 17.7) ve 24 ü de Nitelikli İnsangücü Kaynağı Yetiştirmeye (% 12.9) yönelik hizmetler alt teması altında toplanmaktadır. Genel olarak vizyon ifadeleri değerlendirildiğinde Tablo 8. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Vizyon İfadeleri Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Vizyon İfadeleri Ulusal ve uluslar arası düzeyde eğitim ve öğretimde lider, tercih edilen ve saygınlığı olan bir üniversite olmak Ülkemizin çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkmasına katkıda bulunacak eğitim anlayışı Sunacağı eğitim hizmeti ile dünya üniversiteleri arasına girmeye çalışmak Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımlarını kullanmak Disiplinler arası işbirliğine dayalı çağdaş eğitim programları sunmak Uzaktan eğitim ortamları yaratmak Eğitim ve öğretim hizmetlerinde bilimsel araştırma yöntemlerini kullanmak Bölgesine, Kafkasya ya ve Orta Asya Ülkelerine eğitim hizmeti sunmak Bölgesinde en önemli eğitim merkezi olmak Uygulamalı eğitime öncelik vermek 1 1 Uluslar arası nitelikte öğrenci ve öğretim elemanı yapısına sahip Toplumsal gelişmeye hizmet eden bir eğitim anlayışı Toplam kalite yönetimini benimsemiş Lisansüstü eğitime önem veren bir araştırma üniversitesi olmak III. Grup (N=24) 1881

14 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Tablo 9. Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Vizyon İfadeleri Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Mesajlar Yurt içi ve yurt dışında tanınan saygın, lider bir araştırma üniversitesi olmak Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Dünya standartlarında teknoloji üretmek Ulusal ve bölgesel sorunlara odaklı araştırmalar üretmek Ülkemizin çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkmasına katkıda bulunmak için proje üretmek ve yürütmek Kaliteyi sürekli iyileştirmek Dünya üniversiteleri arasına girmeye çalışmak İnsanlık için yararlı bilimsel bilgi üretmek ve kullanmak Bölgesine, Kafkasya ve Orta Asya ülkelerine araştırma hizmetleri sunmak Ulusal ve uluslararası bilim ve teknoloji dünyası ile işbirliğine açık olmak Bölgesel düzeyde lider bir üniversite olmak 3 3 Havza gelişimi ve tarıma dayalı teknolojik araştırmalarda dünya çapında tanınmak 1 1 Ulusal ve uluslar arası rekabet gücüne sahip olmak Bilimsel değerleri yaşamla özdeşleştirmek 1 1 III. Grup (N=24) üniversitelerin vizyon ifadelerinde araştırma ve eğitim-öğretim işlevlerine yönelik ifadelerin öne çıktığı görülmektedir. e göre vizyon ifadesinin analizi yapıldığında; I. ve II. Grup üniversitelerde en çok araştırma işlevine, III. Grup üniversitelerde ise en çok eğitim-öğretim işlevine vurgu yapıldığı belirlenmiştir. En az vurgu ise I. ve II. Grup üniversitelerde nitelikli insan gücü kaynağına yönelik hizmetler, III. Grup üniversitelerde ise nitelikli insan gücü kaynağına yönelik hizmetlerle birlikte toplumsal işleve yönelik hizmetlere yapılmıştır. Tablo 8 de Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Vizyon İfadelerinin dağılımı gösterilmiştir. Tablo 8 incelendiğinde Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında üniversiteler en sıklıkla Ulusal ve uluslararası düzeyde eğitim ve öğretimde lider, tercih edilen ve saygınlığı olan bir üniversite olmak (f=32) ifadesini kullanılmıştır. Daha sonra Sunacağı eğitim hizmeti ile dünya üniversiteleri arasına girmeye çalışmak (f=12) ifadesini kullanmışlardır. Bu iki ifadeyi en sık kullanan üniversiteler III. Grup üniversiteler olmuştur. in çoğunluğu ulusal ve uluslararası düzeyde tanınan, lider bir üniversite olmayı, dünya üniversiteleri arasına girmeyi başarmayı vizyon ifadesi olarak belirlerken, bazı üniversiteler de vizyon ifadelerinde Bölgesinde en önemli eğitim merkezi olmak ifadesini kullanmışlardır. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan ifadelerde bir üniversite eğitim öğretim sürecinde Toplam Kalite Yönetimi anlayışını hâkim kılmayı, bir üniversite ise lisansüstü eğitime önem veren bir araştırma üniversitesi olmayı amaçladıklarını ifade etmişlerdir. Tablo 9 da Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan vizyon ifadelerinin üniversitelere göre dağılımı verilmiştir. Tablo 9 incelendiğinde Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan vizyonlarını daha çok ulusal ve uluslararası düzeyde tanınan ve dünya üniversiteleri arasına girmeyi amaçlayan mesajlarla ifade etmişlerdir. Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan 67 vizyon ifadesinin en sık ulusal ve uluslararası düzeyde tanınan, lider bir üniversite olmak ile dünya üniversiteleri arasına girmeyi amaçlayan vizyon ifadelerinin olduğu görülmektedir (f=43). Yurt içi ve yurt dışında tanınan saygın, lider bir üniversite olmak ve Dünya üniversiteleri arasına girmeye çalışmak ifadeleri III. Grup üniversitelerin vizyon ifadelerinde en sıklıkla (f=17) kullanılmıştır. 1882

15 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi Tablo 10. Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Vizyon İfadeleri Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Mesajlar Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Yaşam niteliğinin yükseltilmesine katkıda bulunmak Sosyal bir öğrenim merkezi olmak İlinin ve bölgesinin sorunlarını çözmeye yönelik hizmet üretmek Bölge halkı ile bilimi buluşturmak Doğa ve çevre dostu Üniversite, sanayi, toplum işbirliğini gerçekleştirmek Sağlık alanında saygın bir üniversite olmak Ulusal önceliklerimizi (Ekonomi, teknoloji ve sosyal) dikkate almak Toplumun aydınlanmasına ve gelişmesine hizmet etmek Dil, kültür, sanat değerlerini korumak Sürdürebilir kalkınmayı sağlamak III. Grup (N=24) I. Grup üniversiteler arasında yer alan bir üniversite vizyon ifadesinde Bölgesine, Kafkasya ve Orta Asya ülkelerine araştırma hizmetleri sunmayı ve II. Grup üniversiteler arasında ise üç üniversite vizyon ifadesinde Bölgesel düzeyde lider bir üniversite olmayı amaçladıklarını belirtmişlerdir. 72 Devlet üniversitesinin vizyon ifadeleri incelendiğinde bir üniversitenin vizyon ifadesinde Havza gelişimi ve tarıma dayalı teknolojik araştırmalarda dünya çapında tanınmayı ve bilimsel değerleri yaşamla özdeşleştirmeyi, iki üniversitenin ulusal ve bölgesel sorunlara odaklı araştırmalar üretmeyi, beş üniversitenin ise ülkenin çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkmasına katkıda bulunacak projeler üretmeyi ve yürütmeyi amaçladıkları ortaya çıkmıştır. Tablo 10 da Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan vizyon ifadelerinin üniversitelere göre dağılımı verilmiştir. Tablo 10 incelendiğinde Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan 33 vizyon ifadesinde üniversiteler en sık Üniversite, sanayi, toplum işbirliğini gerçekleştirmek (f=11) vizyon ifadesini kullanılmışlardır. Bu ifade en sık (f=5) III. Grup üniversitelerin vizyon ifadelerinde kullanıl- Tablo 11. Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler Alt temasında Yer Alan Vizyon İfadeleri Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler Kategorisinde Yer Alan Mesajlar Genel Grup (N=72) I. Grup (N=19) II. Grup (N=29) f f f f Küresel rekabet koşullarına hazır nesiller yetiştirmek Okul öncesi ve ilköğretim alanında elemanlar yetiştirmek Verimli profesyoneller yetiştirmek Mezunları tercih edilen ve aranan bireyler yetiştirmek Kendini yenileyen ve geliştiren, kendisiyle ve çevresiyle barışık, üretken, girişimci ve özgüven sahibi öğrenciler yetiştirmek Geleceğin liderini yetiştirmek 1 1 Atatürk ilkelerine bağlı, çağdaş, sanata değer veren üstün nitelikli bireyler yetiştirmek Ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda meslek elemanı yetiştirmek Evrensel değerlere sahip, üstün nitelikli bireyler yetiştirmek III. Grup (N=24) 1883

16 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ mıştır. Bu ifadenin yanında Sağlık alanında saygın bir üniversite olmak ve Yaşam niteliğinin yükseltilmesine katkıda bulunmak ifadeleri de sıklıkla kullanılan (f=5) ifadeler olarak dikkat çekmektedir. Bazı üniversiteler ise vizyon ifadelerinde sosyal bir öğrenim merkezi olmayı, ilinin ve bölgesinin sorunlarını çözmeyi, toplumun aydınlanmasına ve gelişmesine hizmet etmeyi, dil, kültür ve sanat değerlerini korumayı kendilerine vizyon olarak belirlemişlerdir. Tablo 11 de Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler alt temasında yer alan vizyon ifadelerinin üniversitelere göre dağılımı verilmiştir. Tablo 11 incelendiğinde üniversiteler vizyon ifadelerinde; Küresel rekabet koşullarına hazır nesiller yetiştirmek (f=8) Evrensel değerlere sahip, üstün nitelikli bireyler yetiştirmek (f=2), Atatürk ilkelerine bağlı, çağdaş, sanata değer veren üstün nitelikli bireyler yetiştirmek (f=2) ifadelerini sıklıkla kullandıkları görülmektedir. in vizyon ifadelerinde en sıklıkla kullanılan küresel rekabet koşullarına hazır nesiller yetiştirmek ifadesi en sıklıkla II. Grup in vizyon metinlerinde kullanılmıştır. Vizyon ifadeleri incelendiğinde I. Grup üniversitelerde Mezunları tercih edilen ve aranan bireyler yetiştirmek, II. ve III. Grup de küresel rekabet koşullarına hazır nesiller yetiştirmek ifadeleri sıklıkla kullanılmaktadır. Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler kategorisinde yer alan vizyon ifadeleri incelendiğinde beş üniversite Mezunları tercih edilen ve aranan bireyler yetiştirmek vizyon ifadesini kullanırken, bir üniversite Okul öncesi ve ilköğretim alanında elemanlar yetiştirmek ve Ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda meslek elemanı yetiştirmek ifadelerini kullanmışlardır. Tartışma, Sonuç ve Öneriler Bu araştırmada, üniversitelerin stratejik planlarında yer bulan vizyon ve misyon ifadelerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonunda üniversitelerin misyon bildirimlerinde en çok Nitelikli İnsangücü Kaynağı Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler ; vizyon bildirimlerinde ise en çok Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler konusunda ifadelerin kullanıldığı belirlenmiştir. in yarısından fazlasının misyon ifadelerinin Nitelikli İnsangücü Kaynağı Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler alt teması altında toplandığı görülmektedir. Misyon ifadesi bir örgütün var olma nedenini, belirlenen amaç ve hedefler üzerinde odaklanmış bir görev duygusunu ifade etmektedir (Dinçer, 2004). Bu bulgu üniversitelerin görevleri arasında öncelikli olarak daha çok ülkenin kalkınması için ihtiyaç duyulan nitelikli insangücü kaynağını yetiştirmeyi amaçladıkları şeklinde yorumlanabilir. Vizyon ifadeleri ise örgütün ulaşmak istediği amaç ve hedefleri ifade eder ve kurumun gelecekteki zihinsel görüntüsünün yansımasıdır (Dinçer, 2004; Tutar, 2004). in vizyon ifadeleri en sık Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında gruplanmıştır. Bu bulgu üniversitelerin gelecekte araştırma işlevine yönelik daha çok uygulamaların olabileceğini göstermektedir. Fürüzan ın (2009) Yükseköğretim Kurumlarında Stratejik Planlama ve Balanced Scorecard Uygulamaları: Türkiye İçin Bir Model Önerisi adlı araştırmada, araştırmacı farklı ülkelerdeki üniversitelerin stratejik planlarından örnekler sunmuştur. Araştırmada üniversitelerin vizyon ifadelerinin daha çok araştırma üniversitesi olmayı hedefleyen vizyon ifadelerinden oluştuğu görülmektedir. Bu çalışmanın sonuçları Fürüzan ın (2009) yapmış olduğu araştırmanın bulgularını destekler niteliktedir. Erdem ve Tanrıöğen in (2002) Üniversitenin Başarısında Önemli Bir Anahtar: Üniversite Vizyonu (Pamukkale Üniversitesi Örneği) adlı çalışmada da araştırmaya katılan üniversitenin paydaşları Pamukkale Üniversitesi nin vizyonunu araştırma kültürü ve bilimselliği ön planda olan bir bölge üniversitesi olarak görmek istediklerini belirlemişlerdir. Araştırma sonucunda I. Grupta yer alan üniversitelerin misyon ifadelerinin en sıklıkla Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler ve Nitelikli İnsangücü Kaynağı Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler alt teması altında toplandığı belirlenmiştir. Viakorpi, Stankovic, Pedrrosa, ve Roznyani (2008) tarafından hazırlanan Türkiye de Yükseköğretim: Eğilimler, Sorunlar ve Fırsatlar konulu araştırmada Türkiye Yükseköğretim alanındaki gelişmiş 17 üniversitenin misyon ifadelerinde uluslararası ölçekte önde gelen bir araştırma üniversitesi olma hedefini belirledikleri ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın sonuçları Viakorpi, Stankovic, Pedrrosa ve Roznyani (2008) tarafından hazırlanan araştırmanın bulguları ile paralellik göstermektedir. Araştırmada I. Grup üniversitelilerin vizyon ifadelerinde daha çok araştırma işlevi, II. grup üniversitelerde toplumsal işlev, III. grup üniversitelerde ise eğitim-öğretim işlevi ve nitelikli insangücü kaynağı yetiştirmeye yönelik hizmetler konusunda ifadeler bulunmaktadır. 1884

17 ÖZDEM / Yükseköğretim Kurumlarının Stratejik Planlarında Yer Alan Vizyon ve Misyon İfadelerinin Analizi Bugün üniversitelerin daha çok araştırma üniversiteleri ve kitlesel eğitim üniversiteleri olmak üzere iki grupta toplandıkları görülmektedir (YÖK, 2007). Araştırma sonucunda I. Grupta yer alan üniversitelerin stratejik planlarındaki misyon ve vizyon ifadelerinin Araştırma İşlevine Yönelik Hizmetler alt teması altında toplandığı belirlenmiştir. Bu bulgu Türkiye Yükseköğretim Sistemi içersinde yer alan köklü üniversitelerin bugün ve gelecekte yapılanmalarını daha çok araştırma üniversitesi üzerinden tasarladıkları şeklinde yorumlanabilir. Misyon ifadelerinin Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında en sıklıkla Çağdaş eğitim sürecine uyumlu ve Ulusal ve uluslararası platformda tanınan saygın bir eğitim kurumu misyon ifadeleri kullanılmış ve bu ifadeler en sıklıkla III. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. Vizyon ifadelerinin Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında ise üniversiteler en sıklıkla Ulusal ve uluslararası düzeyde eğitim ve öğretimde lider, tercih edilen ve saygınlığı olan bir üniversite olmak vizyon ifadesini kullanılmıştır. Bu vizyon ifadesini en sıklıkla kullanan üniversiteler III. Grup üniversiteler olmuştur. Eğitim Öğretim İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında üniversitelerin ulusal ve uluslararası üniversitelerle etkileşimi sağlamayı amaçlayan misyon ifadeleri de bulunmaktadır. Bu ifadeler üniversitelerin misyon ifadelerinde Öğrenci hareketliliğini destekleyen eğitim anlayışı ve Ulusal ve uluslararası yükseköğretim kurumlarıyla etkileşimleri artırmak mesajıyla yer almıştır. Bu bulgu üniversitelerin uygulamaya koyduğu Erasmus ve Farabi gibi öğrenci hareketliliğini destekleyen programların üniversitelerin belirlemiş olduğu misyon ifadelerinin uygulamadaki yansımaları şeklinde yorumlanabilir. in çoğunluğu ulusal ve uluslararası düzeyde tanınan, lider bir üniversite olmayı, dünya üniversiteleri arasına girmeyi başarmayı vizyon ifadesi olarak belirlerken, bazı üniversiteler de vizyon ifadelerinde Bölgesinde en önemli eğitim merkezi olmak ifadesini kullanmışlardır. Bu bulgu bazı üniversitelerin evrensel ve ulusal düzeyde hedefler belirlerken bazı üniversitelerin ise bölgesel düzeyde hedefler belirlediği şeklinde yorumlanabilir. Misyon ifadelerinin Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında bazı üniversiteler Bölgenin ve ülkenin sürdürebilir kalkınmasına katkı sağlamak ifadesini bazı üniversiteler ise sadece Bölgenin gelişimine katkı sağlamak misyon ifadesini kullanmışlardır. Söz konusu misyon ifadeleri en sıklıkla III. Grup üniversitelerin misyon ifadelerinde kullanılmıştır. Araştırma sonuçları değişik toplum kesimlerinin üniversiteden beklentileriyle ilgili düşünceleriyle örtüşmektedir (YÖK, 2007). Bu bulgu üniversitelerin toplumla güçlü köprüler kurarak, bölgesel ve ulusal kalkınmaya daha fazla katkıda bulunmayı amaçladıkları şeklinde yorumlanabilir. Vizyon ifadelerinin Toplumsal İşlevine Yönelik Hizmetler alt temasında üniversiteler en sıklıkla Üniversite, sanayi, toplum işbirliğini gerçekleştirmek vizyon ifadesini kullanılmışlardır. Üniversite, sanayi, toplum işbirliğini gerçekleştirmek vizyon ifadesi en sıklıkla III. Grup üniversitelerin vizyon ifadelerinde kullanılmıştır. Özdem ve Sarı nın (2007) Yükseköğretimde Yeni Bakış Açılarıyla Birlikte Yeni Kurulan den Beklenen İşlevler (Giresun Üniversitesi Örneği) konulu araştırmada araştırmaya katılan üniversitenin dış paydaşlarının tamamına yakın bölümü illerinde kurulan üniversiteden, bölge sorunlarının çözümüne yönelik araştırmalar yapmasını, yörenin ekonomik gelişmesine katkı sağlamak için yöre sivil toplum kuruluşlarıyla (ekonomik kuruluşlar) birlikte projeler hazırlamasını beklediklerini ifade etmişlerdir. Bu bulgu üniversitelerin vizyon ifadelerini paydaşların beklentilerini karşılayacak nitelikte hazırladığı şeklinde yorumlanabilir. Misyon ifadelerinin Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler alt temasında üniversiteler en sıklıkla Evrensel nitelikte yeterli ve yetkin bilgiye sahip olmak daha sonra ise Girişimci ve üretken olmak ve Atatürk ilkelerine bağlı olmak misyon ifadelerini en az sıklıkla ise Farklı görüş ve düşüncelere saygılı, Pozitif düşünen (olumlu), Öğrendiklerini sosyal hayatında uygulayan ifadelerini kullanmışlardır. Vizyon ifadelerinin Nitelikli İnsangücü Yetiştirmeye Yönelik Hizmetler alt temasında üniversiteler en sıklıkla küresel rekabet koşullarına hazır nesiller yetiştirmek ifadesini kullanırken, bir üniversite vizyon ifadesi olarak Okul öncesi ve ilköğretim alanında elemanlar yetiştirmek ifadesini kullandığı tespit edilmiştir. Bu bulgu bazı üniversitelerin vizyon ifadelerinin mevcut durumu iyileştirme hedeflerine yönelik olduğunu gösterirken bazı üniversite vizyon ifadelerinde ise gelecek yıl sonra ortaya çıkacak değişimlere ilişkin bir bilginin yer almadığı şeklinde yorumlanabilir. Araştırmada elde edilen bulgu Doğan ın (2007) yapmış olduğu Stratejik Yönetim Alanında Vizyon Kavramının İçeriği Üzerine Bir Çalışma adlı araştırmanın 1885

18 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ bulgularıyla benzerlik göstermektedir. Doğan ın (2007) yapmış olduğu Stratejik Yönetim Alanında Vizyon Kavramının İçeriği Üzerine Bir Çalışma adlı araştırmada Türkiye deki bazı firma ve kurumların vizyon mesajlarının temelde mevcut durumu iyileştirme hedeflerine yönelik olduğu ve gelecek yıl sonrası ortaya çıkacak değişmelere ilişkin bir bilginin yer almadığı ortaya konulmuştur. Stratejik planın başarısı vizyon ve misyon ifadelerinin doğru şekilde ifade edilmesine ve katılımcı bir anlayışla belirlenme sürecine bağlıdır. Misyon ve vizyon ifadeleri bir örgütün kurumsal kimliğinin oluşmasına da katkıda bulunurlar. Misyon ifadesi kurumu topluma tanıtır ve örgütü benzer örgütlerden ayırarak farklı yönlerini ortaya koyar. Türkiye yükseköğretim sistemi içersinde bulunan devlet üniversitelerinin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinin incelendiği araştırmada farklı tarihi geçmişe sahip ve farklı büyüklükte (insan ve madde kaynakları) olan üniversitelerin benzer misyon ve vizyon ifadelerini kullandıkları belirlenmiştir. vizyon ve misyon ifadelerini belirlerken farklılıklarını belirleyerek bu farklılıklarını misyon ve vizyon ifadelerinde kullanmalıdırlar. Farklı büyüklükte, farklı çevrelerde ve farklı koşullarda yapılanan üniversitelerin benzer vizyon ve misyon ifadelerini kullanmaları düşündürücüdür. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir. Araştırma sonuçları göz önünde bulundurularak: in stratejik planlarında kullanılan bazı vizyon ve misyon ifadelerinin özgünlük, motive edicilik, inandırıcılık, hatırlanabilirlik gibi temel ölçütler ekseninde tekrar elden geçirilmesi, Vizyon ve misyon ifadelerinin üniversitelerin internet sayfasında, el kitaplarında yer bulan süslü cümleler topluluğu ve iyi niyet belgeleri olarak kalmamaları, eyleme dönüştürülebilmesi, Vizyon ve misyonların ne derece eyleme dönüştürüldüğü ve örgüt performansına ne şekilde yansıdığına ilişkin düzenli araştırma ve çalışmaların tasarlanması, in misyon ve vizyon ifadelerini belirlerken üniversitenin; var oluş nedenini, faaliyette bulunduğu çevreyi, insangücü kaynağını, amacını, kimlere ve hangi alanlarda hizmet ettiğini, hangi ihtiyaçları karşıladığı gibi değişkenleri göz önünde bulundurması, Farklı büyüklük ve yapıda olan üniversitelerin benzer misyon ve vizyon ifadelerini kullanmaktan kaçınmaları, Bazı üniversitelerin vizyon ifadeleri mevcut durumu iyileştirmeyi amaçlayan ifadelerden oluşmaktadır. Söz konusu vizyon ifadelerinin gelecekte ortaya çıkacak değişimleri öngörecek şekilde yeniden düzenlemeleri, Araştırmanın devlet üniversitelerinin stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinin analizi ile sınırlı tutulduğundan bundan sonra gerçekleştirilecek araştırmaların devlet üniversiteleriyle birlikte vakıf üniversitelerini de kapsaması araştırmacılara önerilebilir. 1886

19 Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(4) Autumn Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. An Analysis of the Mission and Vision Statements on the Strategic Plans of Higher Education Institutions Güven ÖZDEM a Giresun University Abstract This study aimed to analyze the mission and vision statements on the strategic plans of higher education institutions. The sample of the study consisted of 72 public universities. Strategic plans of the universities were accessed over the internet, and the data collected were analyzed using content analysis. The findings show that statements on providing services for the education of a qualified work force are the most common on the mission statements of the universities. Having universal, sufficient, and competent knowledge was among the most frequently used phrases on the mission statements of the universities. In vision statements, universities mostly emphasized services concerning their research function. Becoming a well-known, leading, and respected research university both nationally and internationally was among the most commonly underlined messages. Key Words Strategic Planning, Vision, Mission, Universities, Mission and Vision Statements. Universities have been around for a long time as educational institutions that conduct scientific research, provide solutions for problems countries face, train qualified work force in required fields, and play a leading role in the development of democratic principles and free thinking. In this sense, universities are considered to be institutions that lead efforts for social transformation. As they transform the society, universities themselves are at the center of change, for they need to be the initiators of change. The development of the institution of university throughout history is best told as a narrative of a Güven ÖZDEM, PhD, is an assistant professor of Educational Sciences, Educational Management and Educational Policy. His areas of interest include strategic management, strategic planning, inequality of educational opportunity, women s education, school size, educational policies and globalization. Correspondence: Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü Güre Yerleşkesi, GİRESUN. guvenozdem@gmail.com Tel: Fax: the emergence of three different structures of university and their transformation into one another. These three stages are represented by the Church- Centered University of the Middle Ages, the university of the nation-states (Humboldt University), and the University of the Information Society (Multiversity, Entrepreneurial University) (Tekeli, 2003; Türel, 2004). The change observed in university models throughout history has diversified the functions universities are expected to play, and transformed some of the existing functions. From the mid-20 th century onwards, universities started to provide, besides their main function of education, social functions such as applied research, counseling, and adult education (Kavak, 1990). Sönmez (2003) lists the main functions universities are expected to play as conducting scientific research, developing solutions for national and universal problems, training the labor force the country needs, spreading the knowledge, skills, and insights it has gained to other people, publishing, and setting an example in all fields. According to Karakütük (2006), universities functions include producing knowledge via research, teaching on the basis of this knowledge, 1887

20 EDUCATIONAL SCIENCES: THEORY & PRACTICE publishing to spread the knowledge, training a highly qualified work force for the development of the society, contributing to the creation of education policies, being a center of criticism, providing counseling to various institutions, and serving the society. Gasset (1998) emphasizes the somewhat latent cultural function of the universities besides scientific research and professional education. Universities contemporary functions can be classified under the four categories of education, basic scientific research, community service, and training a qualified work force (Gürüz, Şuhubi, Şengör, Türker, & Yurtsever, 1994). Universities can also be classified on the basis of the functions they provide, as research universities and mass education universities (Gürüz et al., 1994). An examination of the literature shows that functions universities are expected to provide the education of a qualified work force that a country needs, provision of education-training services, design, production and dissemination of basic scientific research, and providing community services. Functions of universities expected to provide are subject to change together with the expectations of various social groups from higher education. Concepts that are prominent in this process of change and transformation include globalization, privatization, university autonomy, accountability, quality assurance, accreditation, and management/governance (Yüksek Öğretim Kurumu [YÖK], 2007). International organizations such as the European Union, United Nations, OECD and World Bank conduct studies on change in higher education and related concepts. As a result of their efforts, quality assurance principles and standards started to be applied in higher education, and each country started to evaluate its own higher education system. Paralleling these developments, Turkish higher education institutions also make an effort to create quality standards and to achieve international compliance. Management of universities in the manner businesses are managed resulted in the utilization of business instruments such as strategic planning and total quality management in many public universities. As a result of these developments, strategic planning, which is a part of strategic management approach, came to be commonly used in Turkish universities. Many private sector organizations engage in strategic planning, and its implementation in the public sector was recommended in World Bank s Public Expenditure and Institutional Review (PEIR-2001). Strategic management is a management technique that helps all organizations active in the private sector, public sector, and the third sector set future goals and objectives and it identifies the actions required to reach these goals. (Aktan, 2003). Balcı (1995) defines strategic management as the development and application of the total strategy of the organization as a whole, by the stakeholders in line with current and future needs of the organization. The concept of strategic planning, on the other hand, is defined as an instrument that allows making long-term plans in consideration of the risks and opportunities faced by the organization, and improving efficiency by acting in line with these plans (Yüksel, 2002). According to Erdoğan (2002), strategic planning is a process that starts with identifying the current situation of the organization by taking external factors into consideration, and proceeds with setting the strategies to take the organization into the future, implementing these strategies, and finally evaluating performance Strategic planning requires the identification of the aims and objectives of an organization, and the methods to reach these aims and objectives. It has a long-term and future-oriented approach. It guides the efforts for the preparation of organizational budget in line with the aims and objectives set forth in the strategic plan, identifying priorities in resource allocation, and strengthening accountability (Devlet Planlama Teşkilatı [DPT], 2006). Strategic planning consists of the four components of vision, mission, strategy, and action (Aktan, 2003). One of the most important steps in strategic planning is the formulation of mission and vision statements. The success of strategic planning depends on the correct identification and formulation of vision and mission statements. Mission and vision statements also contribute to the institutional identity of an organization (DPT, 2006). Strategic management and strategic planning aim to create a permanent loyalty to the mission and vision of the organization, and to nurture a culture that defines and supports mission and vision statements (Durna & Eren, 2002). Mission and vision statements guide all activities of organizations and businesses. Thus, these decisions need to be made after careful consideration so that they can contribute to the planning and implementation of other activities of the organization (Akgemci, 2007). The function of mission statements is to guide the whole process of strategic planning. Mission states what the organization wants to be and whom it 1888

AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ

AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ 2009-2013 STRATEJİK PLAN 3 COUNTRY İÇİNDEKİLER CONTEXT 1- BAKAN SUNUŞU...5 2- GENEL SEKRETER SUNUŞU...7 3- STRATEJİK PLANLAMA EKİBİ SUNUŞU...9 4- STRATEJİK PLAN ÇALIŞMALARINDA

Detaylı

SUNUMUN İÇERİĞİ. www.erkankaraarslan.org

SUNUMUN İÇERİĞİ. www.erkankaraarslan.org STRATEJİK PLANLAMA SUNUMUN İÇERİĞİ STRATEJİK PLANLAMA NEDİR? Stratejik planlama; Bir işletmenin amaç ve misyonuna uygun yönetimsel kararlarını uygulamak için gerekli faaliyetlerin bütünüdür (Steiner, 1979)

Detaylı

T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU TÜRKİYE NİN YÜKSEKÖĞRETİM STRATEJİSİ

T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU TÜRKİYE NİN YÜKSEKÖĞRETİM STRATEJİSİ T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU TÜRKİYE NİN YÜKSEKÖĞRETİM STRATEJİSİ ANKARA -ŞUBAT. 2007 Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanmıştır. Yayın No: 2007-1 Baskı Sayısı: 6000 Adet ISBN: 978-975-7912-32-3 Baskı

Detaylı

İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ VE ÖZEL ALAN YETERLİKLERİ

İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ VE ÖZEL ALAN YETERLİKLERİ EĞİTİM FAKÜLTELERİNİN ÖĞRETMEN YETİŞTİRME KAPASİTESİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEKİ VE ÖZEL ALAN YETERLİKLERİ Editörler Yrd. Doç Dr. Abdurrahman EKİNCİ Öğrt. Gör. Ömer

Detaylı

ULUSAL GENÇLİK VE SPOR POLİTİKASI BELGESİ

ULUSAL GENÇLİK VE SPOR POLİTİKASI BELGESİ ULUSAL GENÇLİK VE SPOR POLİTİKASI BELGESİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... 1 YASAL DAYANAK... 1 YÖNTEM... 2 GENÇLİK POLİTİKALARI... 4 1. GİRİŞ... 4 1. 1. Gençlik Tanımı... 4 1. 2. Neden Gençlik Politikası... 5 2.

Detaylı

BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR YOL HARİTASI GÖKHAN ÇETİNSAYA

BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR YOL HARİTASI GÖKHAN ÇETİNSAYA BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR YOL HARİTASI GÖKHAN ÇETİNSAYA Yükseköğretim Kurulu Yayın No: 2014/2 BÜYÜME, KALİTE, ULUSLARARASILAŞMA: TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİMİ İÇİN BİR

Detaylı

T.C. ATILIM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME YÖNETİMİ ANA BİLİM DALI

T.C. ATILIM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME YÖNETİMİ ANA BİLİM DALI T.C. ATILIM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME YÖNETİMİ ANA BİLİM DALI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE PERSONEL SEÇİMİ VE PSİKOTEKNİK TESTLERİN ÖNEMİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Emel ERDOĞDU

Detaylı

Türkiye ve İsveç te İnsan Kaynakları Yönetimi - El Kitabı

Türkiye ve İsveç te İnsan Kaynakları Yönetimi - El Kitabı Türkiye ve İsveç te İnsan Kaynakları Yönetimi - El Kitabı Türkçe versiyon Altındağ Nilüfer Osmangazi Tepebaşı Umeå Yıldırım Elif Karadenizli Bostancıoğlu Süleyman Yavuz Yiğit Bağdaş Ali Gülbay Süleyman

Detaylı

Psikolojik Danışma ve Rehberliğin Dünü, Bugünü ve Yarını

Psikolojik Danışma ve Rehberliğin Dünü, Bugünü ve Yarını 1. Giriş Türkiye de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinin Dünü, Bugünü ve Yarını 1 İçinde bulunduğumuz üçüncü milenyumun bu ilk yıllarında, dünya her zamankinden daha hızlı bir değişim geçirmektedir.

Detaylı

BÖLGESEL İNOVASYON MERKEZLERİ: TÜRKİYE İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ

BÖLGESEL İNOVASYON MERKEZLERİ: TÜRKİYE İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ BÖLGESEL İNOVASYON MERKEZLERİ: TÜRKİYE İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ Şirin Elçi İhsan Karataylı Selçuk Karaata Aralık 2008 (Yayın No. TÜSİAD-T/2008-12/477) Meşrutiyet Caddesi, No: 46 34420 Tepebaşı/İstanbul Telefon:

Detaylı

HATAY İL ÖZEL İDARESİ STRATEJİK PLANI 2010-2014

HATAY İL ÖZEL İDARESİ STRATEJİK PLANI 2010-2014 HATAY İL ÖZEL İDARESİ STRATEJİK PLANI 2010-2014 Bu stratejik plan Hatay İl Özel İdaresi tarafından Yrd. Doç. Dr. Ali Arslan ve ARGEDA Araştırma Geliştirme Eğitim ve Danışmanlık Merkezi süreç ve yöntem

Detaylı

Kamu İç Kontrol Rehberi

Kamu İç Kontrol Rehberi T.C. MALİYE BAKANLIĞI BÜTÇE VE MALİ KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Kamu İç Kontrol Rehberi Kontrol ortamı Risk yönetimi Kontrol faaliyetleri Bilgi ve iletişim İzleme Bu rehber Avrupa Birliği tarafından finanse

Detaylı

YÖK/DÜNYA BANKASI ENDÜSTRİYEL EĞİTİM PROJESİ UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

YÖK/DÜNYA BANKASI ENDÜSTRİYEL EĞİTİM PROJESİ UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ D um lupınar Ü niversitesi Sayı: 1 Sosyal Bilim ler Dergisi Ocak 1999 YÖK/DÜNYA BANKASI ENDÜSTRİYEL EĞİTİM PROJESİ UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Gülsün ATANUR BAŞKAN ÖZET Bu araştırma, YÖK

Detaylı

PAZARLAMA PLANI EL KİTABI

PAZARLAMA PLANI EL KİTABI PAZARLAMA PLANI EL KİTABI SEDEF ÇETİNEL ANKARA-2005 ÖNSÖZ Baş döndürücü gelişmelerin yaşandığı içinde bulunduğumuz bilişim çağında ülkelerin karşılaştığı en önemli sorunlardan birisi şüphesiz işsizliktir.

Detaylı

YAYIN NO DPT: 2741 TÜRKİYE DE YAŞLILARIN DURUMU VE YAŞLANMA ULUSAL EYLEM PLANI

YAYIN NO DPT: 2741 TÜRKİYE DE YAŞLILARIN DURUMU VE YAŞLANMA ULUSAL EYLEM PLANI YAYIN NO DPT: 2741 TÜRKİYE DE YAŞLILARIN DURUMU VE YAŞLANMA ULUSAL EYLEM PLANI SOSYAL SEKTÖRLER VE KOORDİNASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2007 ISBN 978 975 19-4115 - 5 (basılı nüsha) Bu Çalışma Devlet Planlama Teşkilatının

Detaylı

ULUSLARARASI AVRASYA SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Yıl:1, Sayı:1 ARALIK 2010

ULUSLARARASI AVRASYA SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Yıl:1, Sayı:1 ARALIK 2010 STRATEJİK PLANLAMA UYGULAMALARINA İLİŞKİN İLK VE ORTA ÖĞRETİM OKUL MÜDÜRLERİNİN GÖRÜŞLERİ Tuğba YANPAR YELKEN Prof. Dr. ME. Ü. Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü tyanpar@gmail.com Figen KILIÇ Yrd.

Detaylı

Türkiye nin Teknoloji Politikalarında Teknoparkların Önemi ve Teknoparklara Yönelik Vergi Avantajları

Türkiye nin Teknoloji Politikalarında Teknoparkların Önemi ve Teknoparklara Yönelik Vergi Avantajları Türkiye nin Teknoloji Politikalarında Teknoparkların Önemi ve Teknoparklara Yönelik Vergi Avantajları Gül KAYALIDERE Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Manisa

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) KİŞİSEL GELİŞİM İŞ ORGANİZASYONU ANKARA 2006 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim

Detaylı

İŞLETMELERDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ÖNEMİ VE DENETİM KOMİTELERİ İLE İÇ DENETİM BİRİMİ İLİŞKİSİNİN HATA ve HİLELERİN ÖNLENMESİNDEKİ ROLÜ İÇİNDEKİLER

İŞLETMELERDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ÖNEMİ VE DENETİM KOMİTELERİ İLE İÇ DENETİM BİRİMİ İLİŞKİSİNİN HATA ve HİLELERİN ÖNLENMESİNDEKİ ROLÜ İÇİNDEKİLER GÜNCEL İŞLETMECİLİK KONULARI - 95 İŞLETMELERDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ÖNEMİ VE DENETİM KOMİTELERİ İLE İÇ DENETİM BİRİMİ İLİŞKİSİNİN HATA ve HİLELERİN ÖNLENMESİNDEKİ ROLÜ Yrd. Doç. Dr. Ali ALAGÖZ * İÇİNDEKİLER

Detaylı

KONYA TİCARET ODASI TÜRKİYE DE YÜKSEKÖĞRETİM, AB YE UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE DE YÜKSEKÖĞRETİMİN DURUMU VE KONYA YA İKİNCİ BİR ÜNİVERSİTE İHTİYACI

KONYA TİCARET ODASI TÜRKİYE DE YÜKSEKÖĞRETİM, AB YE UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE DE YÜKSEKÖĞRETİMİN DURUMU VE KONYA YA İKİNCİ BİR ÜNİVERSİTE İHTİYACI KONYA TİCARET ODASI TÜRKİYE DE YÜKSEKÖĞRETİM, AB YE UYUM SÜRECİNDE TÜRKİYE DE YÜKSEKÖĞRETİMİN DURUMU VE KONYA YA İKİNCİ BİR ÜNİVERSİTE İHTİYACI Etüd-Araştırma Servisi Nisan 2008 İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 BİRİNCİ

Detaylı

Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu

Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu Türkiye nin 2012 BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansına (Rio+20) Hazırlıklarının Desteklenmesi Rio dan Rio ya: Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınmanın Mevcut Durumu -2012- Rio dan Rio ya: Türkiye de Sürdürülebilir

Detaylı

İÇ DENETÇİLERİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

İÇ DENETÇİLERİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 4917 İÇ DENETÇİLERİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 26/6/2006 No : 2006/10654 Dayandığı Kanunun Tarihi : 10/12/2003 No: 5018 Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi

Detaylı

YENİ BİR YÜKSEKÖĞRETİM YASASINA DOĞRU

YENİ BİR YÜKSEKÖĞRETİM YASASINA DOĞRU YENİ BİR YÜKSEKÖĞRETİM YASASINA DOĞRU Yükseköğretime yönelik talep küresel olarak artmakta, bütün dünyada yükseköğretim alanı genişlemektedir. Türkiye yükseköğretim alanı da gerek küresel eğilimlere ve

Detaylı

KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE SAĞLANAN DESTEKLER

KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE SAĞLANAN DESTEKLER T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI K O S G E B KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI KOBİ LERİN TEMEL SORUNLARI VE SAĞLANAN DESTEKLER Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGEMCİ Haziran

Detaylı

ilerlemenin yolu her zaman ileri bakmak...

ilerlemenin yolu her zaman ileri bakmak... Sürdürülebilirlik Raporu ilerlemenin yolu her zaman ileri bakmak... İçindekiler 2 Yönetiṁ Kurulu Başkanı ndan Mesaj 4 Vizyon, Misyon, Hedef ve İlkeler 6 Kısaca Otokar 8 Otokar ın Rekabet Avantajları 10

Detaylı

KOBİ lerin ve Esnaf Sanatkârın Güçlendirilmesi

KOBİ lerin ve Esnaf Sanatkârın Güçlendirilmesi KOBİ lerin ve Esnaf Sanatkârın Güçlendirilmesi ÖNSÖZ Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 2 Temmuz 2013 tarihinde kabul edilmiştir. Plan, küresel düzeyde geleceğe

Detaylı

İSTANBUL KALKINMA AJANSI 2014 YILI ARA FAALİYET RAPORU

İSTANBUL KALKINMA AJANSI 2014 YILI ARA FAALİYET RAPORU İSTANBUL KALKINMA AJANSI 2014 YILI ARA FAALİYET RAPORU 2 SUNUŞ YÖNETİM KURULU BAŞKANI SUNUŞU 2008 yılının ikinci yarısında Bakanlar Kurulu kararı ile kurulan ve 2009 yılı ikinci yarısından itibaren aktif

Detaylı

ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ

ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖZEL İLGİ TURİZMİ: KAPSAMI, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE DE UYGULANABİLİRLİĞİ UZMANLIK TEZİ TOLGA HAN ULUÇEÇEN MAYIS

Detaylı