EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi. Kuvâ-yı Milliye nin Örgütlenişinin 90. Yıldönümüne Armağan

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi. Kuvâ-yı Milliye nin Örgütlenişinin 90. Yıldönümüne Armağan"

Aysel Taş
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Kuvâ-yı Milliye nin Örgütlenişinin 90. Yıldönümüne Armağan Prof. Dr. Necmi ÜLKER Doç. Dr. Vehbi GÜNAY Okt. Latif DAŞDEMİR İzmir 2009

2 EGE ÜNİVERSİTESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi ISBN: Prof. Dr. Necmi ÜLKER Doç. Dr. Vehbi GÜNAY Okt. Latif DAŞDEMİR Bu eser, Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından 2003/İAUM/01 proje kod numarasıyla alınan karar gereği desteklenmiştir. Bu kitabın tüm yayın hakları Ege Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi ve yazarlarına aittir. Kitabın tamamı yada hiçbir bölümü yazarlarının önceden yazılı izni olmadan elektronik, optik, mekanik veya diğer yollarla kaydedilemez, çoğaltılamaz; ancak kaynak olarak gösterilebilir. Kitap Tasarım E.Ü. Basımevi Müdürlüğü Dilek DEMİROĞLU Baskı ve Cilt Ege Üniversitesi Basımevi E.Ü. Yerleşkesi Bornova / İZMİR Tel Yazışma Adresi Ege Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü Ege Üniversitesi Yerleşkesi Bornova / İZMİR Tel: / 2076 Belgeç: Birinci Basım İZMİR-2009

3 bizlere vatan kılarak üzerinde onurlu bir millet olarak yaşamamızı sağlayan bütün aziz büyüklerimize en derin minnet, şükran ve saygılarımızla

5 Bütün cihan işitsin ki, efendiler! Artık İzmir, hiçbir mel un ayağın üzerine basamayacağı mukaddes bir topraktır. Vatanımızın Akdeniz e karşı nur-ı aynı olan düşman istilâsından tahlisi için bütün memleketi seve seve senelerce mihnet ve fedakârlıklara sevk etmiş bulunan İzmirimizin hemşehrileri arasında sayılmak benim için nihayetsiz bir meserret ve mübahat hâsıl etmiştir Ben bütün İzmir i ve bütün İzmirli leri severim. Güzel İzmir in temiz kalpli insanlarının da beni sevdiklerine eminim Gazi Mustafa Kemal Atatürk

7 Sunuş 20. yüzyılın en büyük liderlerinden biri olduğuna kuşku bulunmayan Mustafa Kemal Atatürk, yerli ve yabancı araştırmacılara vazgeçilmez konu ve kaynak olmaya devam etmektedir. Cumhuriyetin kurucusu ve modern Türkiye nin mimarı Atatürk, doğal olarak üniversitelerimiz için de önemli bir araştırma konusudur. Üniversitemiz, Atatürk ün daha farklı yönleriyle tanıtılmasına katkı sağlayacak inceleme ve araştırmaları büyük bir heyecanla sürdürecektir. Halkla doğrudan temasa önem veren Kemal Atatürk ün önemli liderlik özelliklerinden biri de sık sık yurt gezisi yapmış olmasıdır. Bu sayede, halkın nabzını tutmuş ve her önemli olayın öncesinde ya da hemen sonrasında yaptığı gezilerle halkı doğrudan bilgilendirmeye özen göstermiştir. Bu çerçevede İzmir ile Atatürk arasında özel bir bağın olduğunu, bu şehre özel bir önem verdiğini belirtmek gerekir. İzmir, Kurtuluş ve Kuruluş un sembol kentidir. Yunan işgalinden bir bağımsızlık savaşıyla kurtulan İzmir, aslında Türkiye Cumhuriyeti nin de kuruluşuna zemin hazırlamıştır. Bir anlamda kurtuluş olmasaydı, kuruluş da olmayacaktı. Ancak, Atatürk ile İzmir arasındaki bağ sadece bununla da sınırlı değildir. İzmirlilerin Atatürk ü ve Atatürk ün de İzmir i özel bir yakınlık duyduğu bilinen bir gerçektir. Ben, bütün İzmir'i ve bütün İzmirlileri severim. Güzel İzmir'in temiz kalpli insanlarının da beni sevdiklerinden eminim diyen Atatürk ün hayatında İzmir in ayrıcalıklı bir yeri vardır. Sevgili annesi İzmir de ölmüş ve buraya defnedilmiştir, İzmirli Latife Hanım ile evlenmiştir ve karşılaştığı en önemli suikast girişimi İzmir de planlanmıştır. Üniversitemizin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından hazırlanan İzmir in Sevinç Günleri, Atatürk ün İzmir Ziyaretleri başlıklı kitap; İzmir ile Atatürk arasındaki bu ilişkiyi birinci elden belge ve görsel malzemeyle ortaya koymaktadır. Proje olarak hazırlanan bu çalışmanın yayın haline getirilmesinde önceki rektörümüz Sayın Prof. Dr. Ülkü Bayındır ın önemli katkıları olmuştur. Desteklerinden ötürü kendilerine teşekkür ederim. Ayrıca bu güzel çalışmayı projelendirip son şeklini alıncaya kadar emeklerini esirgemeyen Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi nin emekli Müdürü Prof. Dr. Necmi Ülker, Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Vehbi Günay ve Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü öğretim elemanlarından Okutman Latif Daşdemir önemli bir çalışmaya imza atmışlardır. Hepsine içtenlikle teşekkür ediyorum. 15 Eylül 2009 Prof. Dr. Candeğer Yılmaz Ege Üniversitesi Rektörü

9 Önsöz Yirminci Yüzyılın en önemli evrensel liderlerinden biri de hiç kuşku yok ki Atatürk tür. Onun en belirgin özelliklerinden birisi de, halkıyla iç içe onların beklenti, ihtiyaç ve sıkıntılarını yerinde tespit etmesidir. İletişim imkânlarının kısıtlı olduğu 1920 ve 1930 larda Atatürk ün sık sık yurt gezilerine çıkmasının ardında yatan temel neden de yukarıda belirttiğimiz gibi halkla yakından temas kurma isteğidir. Atatürk, önemli her olay öncesinde veya sonrasında yurt gezilerine çıkarak halkını birinci elden bilgilendirmeye ve onların desteğini almaya büyük önem vermiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile Zafer in ve bir yönüyle de Cumhuriyet in simgesi İzmir arasında, hiçbir kente ve insana nasip olmayan bir bağ vardır. Atatürk ile İzmir arasındaki bağın ve tarihlerinin ayrılmaz bir şekilde kesiştiğini başka hiçbir liderde ve kentte görmediğimizi vurgulamak abartı sayılmamalıdır. Öyle ki, İzmir olmasaydı Mustafa Kemal, Atatürk olmayabilirdi; Atatürk olmasaydı bugün İzmir, sonsuza dek Türk olarak kalacak bir kent olamazdı. Dolayısıyla Atatürk ün yaşamından İzmir i, İzmir in yakın tarihinden Atatürk ü çıkartmak büyük bir eksiliğe yol açar. Bu yüzden İzmir ve Atatürk ilişkisi; özel, ayrıcalıklı, kalıcı bir nitelik göstermiştir. İzmir, kurtarıcısı Atatürk e olan bağlılığını dün olduğu gibi bugün de kararlılıkla göstermeye devam etmektedir. Atatürk ün İzmir e yaptığı ziyaretlerin yukarıda çerçevesini çizdiğimiz Atatürk-İzmir ilişkisine layık bir şekilde incelenmesi gerekiyordu. Bunu en iyi yapacak kurum da, İzmir in en eski ve köklü üniversitesi Ege Üniversitesi mensuplarına düşüyordu. Bu tarihî ve manevî görev, merkezimizin önceki müdürü kıymetli hocam Prof. Dr. Necmi Ülker, değerli meslektaşlarım Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Vehbi Günay ve Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü öğretim elemanı Latif Daşdemir tarafından layıkıyla yerine getirildi. Yıllarca süren titiz bir çalışmayla Atatürk ün İzmir ziyaretlerini ayrıntılı bir şekilde inceleyen bu çalışmalarından ötürü meslektaşlarımı kutluyor ve onlara teşekkür ediyorum. Ayrıca; böyle bir eserin Kuvâ-yı Milliye nin örgütlenişinin 90. yıldönümüne rastlaması ise başka bir mutluluk kaynağıdır. Bu çalışmanın hazırlanmasında destekleri için üniversitemizin önceki rektörü sayın Prof. Dr. Ülkü Bayındır a ve yayını için her türlü desteği sağlayan rektörümüz sayın Prof. Dr. Candeğer Yılmaz a şükranlarımızı sunuyoruz. Ayrıca özverili çalışamalarıyla bu eserin ortaya çıkmasında katkısı bulunan Ege Üniversitesi Basımevi yönetici ve calışanlarına tesekkür ederim. 1 Eylül 2009 Doç. Dr.Mevlüt Çelebi E. Ü.Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü

11 SUNUŞ ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM ATATÜRK ÜN İZMİR ZİYARETLERİ A. ATATÜRK ÜN YURT GEZİLERİ VE ÖNEMİ B. ATATÜRK ÜN İZMİR ZİYARETLERİ I. Mustafa Kemal Bey in Yılları Arasında İzmir e Gelişleri II. Gazi Mustafa Kemal Paşa nın Cumhuriyet in İlânı Öncesi İzmir Ziyaretleri ( ) III. Atatürk ün Cumhuriyet ve Devrimler Sürecindeki İzmir Ziyaretleri ( ) İKİNCİ BÖLÜM ATATÜRK ÜN İZMİR ZİYARETLERİNİN YEREL VE ULUSAL BASINDA YANSIMALARI A. ATATÜRK ÜN İZMİR ZİYARETLERİNİN YEREL BASINDA YANSIMALARI B. ATATÜRK ÜN İZMİR ZİYARETLERİNİN ULUSAL BASINDA YANSIMALARI ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ATATÜRK ÜN İZMİR ZİYARETLERİ İLE İLGİLİ YAYINLAR KISALTMALAR GENEL KAYNAKÇA DİZİN

Benzer belgeler

55. Yılında, Ege Üniversitesi Yayınları. Yayıma Hazırlayan; C. Orhan ÇETİNKALP EÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı İZMİR

55. Yılında, Ege Üniversitesi Yayınları Yayıma Hazırlayan; C. Orhan ÇETİNKALP EÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı 2010 - İZMİR 55. YILINDA EGE ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI Yayıma Hazırlayan: C. Orhan