TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA HAYVANSAL ÜRETİM. Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA HAYVANSAL ÜRETİM. Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi"

Derya Duman
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA HAYVANSAL ÜRETİM Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi

2 TARIM ZİRAAT_1 Tarım. İng. Agriculture Büyük Türkçe Sözlük: Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması, ziraat İktisat Terimleri Sözlüğü: Toprak, deniz, göl, akarsu gibi doğal kaynaklara dayanan ve temel özelliği bitki ve hayvan üretimi olan iktisadi etkinlik Coğrafya Terimleri Sözlüğü: Topraktan çeşitli ürünler elde etmeye ve geniş anlamıyla hayvancılığa da 2 dayanan yaşamsal etkinlik

3 Mühendis Mühendis Ar. muhendis a. Güncel Türkçe Sözlük: İnsanların her türlü ihtiyacını karşılamaya dayalı yol, köprü, bina gibi bayındırlık; tarım, beslenme gibi gıda; fizik, kimya, biyoloji, elektrik, elektronik gibi fen; uçak, otomobil, motor, iş makineleri gibi teknik ve sosyal alanlarda uzmanlaşmış, belli bir eğitim görmüş kimse. Mühendis: Temel bilgiyi teknolojiye dönüştürerek veya mevcut teknolojileri değiştirerek-geliştirerek çeşitli alanlarda karar alma ve üretim süreçlerine katmak üzere belirli bir eğitim almış kimse Prof. Dr. Numan AKMAN 3

ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması,

4 Ziraat Mühendisi Ziraat Mühendisi, İng: Agricultural Engineer Temel bilgiyi teknolojiye dönüştürerek veya mevcut teknolojileri değiştirerek-geliştirerek; bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması, süreçlerinde kullanmak üzere belirli bir eğitim almış kimse 4

5 ZOOTEKNİ zootekni Fr. Zootechnie, İng. zootechny Güncel Türkçe Sözlük: Evcil hayvanları üretme ve yetiştirme bilimi sayılı Hayvan Islahı Kanununda; ( Kanun 2010 yılında yürürlükten kaldırıldı): hayvan yetiştirmesi, ıslahı, bakımı-beslenmesi, yem üretimi ve hastalıklardan koruma gibi hususları düzenleyerek, hayvanlardan daha yüksek ve ekonomik verim elde etmeyi sağlayacak teknoloji ve uygulamaları ifade eder 5

6 ZOOTEKNİ Zootekni: Tarım işletmelerinde hayvancılık faaliyetlerini işletme karını yükseltecek şekilde düzenlemek ve yürütmek için yapılacak işler bütünüdür şeklinde tanımlanabilir veya Hayvan Yetiştirme Teknolojisi olarak da isimlendirilebilir. 6

7 Veteriner Hekim Güncel Türkçe Sözlük a. Hayvan hastalıklarını tedavi eden uzman, veteriner, baytar. Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü : İng. veterinarian, veterinary doctor; Veterinarian: a person who is trained to give medical care and treatment to animals: an animal doctor, (Hayvanların tıbbi bakım ve tedavisi için eğitilmiş kimse, Hayvan doktoru, dictionary/ veterinary) Veterinary (doctor) : relating to the medical care and treatment of animals (Hayvanların tıbbi bakım ve tedavisiyle ilişkili olan)(doktor) Prof. Dr. Numan AKMAN 7

Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü nde Zootekni: Hayvanlardan daha fazla verim elde etmek ve böylece verimli ve kârlı bir hayvancılık yapmak için gerekli olan, hayvanların yetiştirilmesi,

8 Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü nde Zootekni: Hayvanlardan daha fazla verim elde etmek ve böylece verimli ve kârlı bir hayvancılık yapmak için gerekli olan, hayvanların yetiştirilmesi, çoğaltılması, bakımı, beslenmesi ve ıslahıyla ilgili bilgileri veren ve yeni bilgiler ve teknikler geliştirmeye çalışan bir bilim alanı Veteriner Hekim Hayvan hastalıklarının tanı ve tedavisi, hayvanların ıslah ve üretimi, üretiminden tüketimine kadar olan tüm aşamalarda hayvansal ürünlerin halk sağlığı açısından muayene ve denetimi işlevlerinden sorumlu hekim, veteriner, baytar Prof. Dr. Numan AKMAN 8

9 DÜNYA NÜFUSU, milyar kişi y = x x 2. R² = ,2 0, ,7 1 1,2 1,6 2 2,55 3 3, ,7 Dönem Süre, yıl Nüsus artış hızı, Onbinde MÖ8000-MS MS1000-MS MS SON 10 YIL ÜLKELERE GÖRE

10 Prof. Dr. Numan AKMAN 10 <5 < < < >35 VY

11 Dünyada açlığın bölgelere dağılımı Prof. Dr. Numan AKMAN 11

12 Tarım _açlık vb konularda istatistikler için bilgi sağlanabilecek sitelerden bazıları Prof. Dr. Numan AKMAN 12

13 Fiyat İndeksi ( =100) ENFLASYONDAN ARINDIRILMIŞ Yıllar Gıda Et Süt Hububat Yağ Şeker ,2 96,6 86,9 100,6 93,9 105, ,1 96,3 96,0 99,6 101,0 101, ,0 106,4 115,1 99,8 104,4 94, ,8 112,0 122,5 91,7 92,9 127, ,7 107,1 114,9 105,4 99,9 185, ,6 109,1 182,7 136,3 143,4 119, ,7 124,2 172,5 179,5 175,6 140, ,8 117,0 123,1 141,0 126,6 213, ,7 126,9 165,6 143,7 158,3 242, ,1 134,8 168,7 177,2 187,1 271, ,8 135,5 144,2 175,8 166,7 227, ,5 139,0 183,4 165,6 145,8 189, ,0 149,4 168,8 144,6 136,4 181, ,2 126,3 120,4 122,0 110,4 143, ,4 109,8 107,4 110,4 103,0 147, Prof. Dr. Numan AKMAN 13

Yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirin %20 lik gruplara dağılımı http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?

14 Yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirin %20 lik gruplara dağılımı İlk % 20 5,1 5,8 5,8 5,8 5,9 6,1 6,2 İkinci %20 9,9 10,6 10,4 10,6 10,6 10,7 10,9 Üçüncü %20 14,8 15,2 15,2 15,3 15,3 15,2 15,3 Dördüncü %20 21,9 21,5 21,9 21,9 21,7 21,4 21,7 Son %20 48,4 46,9 46,7 46,4 46,6 46,6 45,9 Son %10, % Prof. Dr. Numan AKMAN 14

15 Yaşam koşulları göstergeleri Nüfus Borç ve taksit ödemesi olanlar (Konut alımı ve konut masrafları dışında) İki günde bir et tavuk ya da balık içeren yemek yiyemeyenler Geliri Medyan gelirin %60'ının altında olanlar Nüfus Borç ve taksit ödemesi olanlar (Konut alımı ve konut masrafları dışında) İki günde bir et tavuk yada balık içeren yemek masrafını karşılayamayanlar (yiyemeyenler ) Prof. Dr. Numan AKMAN 15

16 PISA 2003-PISA 2012 sonuçları ve Türkiye'nin durumu, (AKMAN, N Hayvansal Protein Üretimi ve Başarı) Alanlar Matematik Okuma Fen Dönemler Türkiye nin sırası/ Katılan ülke sayısı PISA ya katılan ülkelerin ortalaması Türkiye nin Ortalaması Türkiye nin sırası/pisa 2003 e katılan ülke sayısı PISA 2003 e katılan ülkelerin ortalaması Türkiye'nin sıralama değeri / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / Prof. Dr. Numan AKMAN 16

17 PISA 2003-PISA 2012 puanları ile değişik dönemlerin ortalama kişi başına günlük hayvansal protein üretimleri (g/kişi/gün) arasındaki korelasyon (r), regresyon (b YX ) ve belirleme (R 2 ) katsayıları ((AKMAN, N Hayvansal Protein Üretimi ve Başarı) PISA YILI Dönemler Matematik Okuma Fen r b YX R 2, % r b YX R 2, % r b YX R 2, % Prof. Dr. Numan AKMAN 17

18 Türkiye de hayvansal protein kaynakları ve toplamda payı FAO_2011 Deniz Ürünleri 6.6% Kanatlı eti 19.6% Koyun keçi eti 4.2% 32.8 gram kişi/gün Sığır eti 14.5% Yumurta 6.4% Süt 47.2% Prof. Dr. Numan AKMAN 18

19 HAYVANSAL ÜRETİM Evcil, denetlenebilir ve av hayvanlarından ürün elde etme ve yarar sağlama amacına yönelik eylemlerin tamamı hayvansal üretim kapsamında değerlendirilebilir Prof. Dr. Numan AKMAN 19

HAYVANSAL ÜRETİM in bazı özellikleri hayvancılık tüm teknolojik gelişmelere rağmen insan işgücüne yoğun ihtiyaç duymaktadır... çalışma koşulları oldukça zordur sektörde kar marjı yüksek değildir.

20 HAYVANSAL ÜRETİM in bazı özellikleri hayvancılık tüm teknolojik gelişmelere rağmen insan işgücüne yoğun ihtiyaç duymaktadır... çalışma koşulları oldukça zordur sektörde kar marjı yüksek değildir. son yıllarda ürünlere olan güveni artırmak için yürütülen denetim amaçlı çalışmaların yarattığı baskı ve masraf artmaktadır... hayvansal üretimin bazı biçimleri çevreyi olumsuz etkileyebilmektedir. SEKTÖRDE NÜFUS TUTMAK ZORLAŞMAKTADIR Prof. Dr. Numan AKMAN 20

21 HAYVANSAL ÜRETİM in besin maddeleri süt et yumurta ve bal lifler sağlayabildikleri yapağı, tiftik, kaşmir, kıl, ipek yan ürünler gübre, tüy, deri, kan, vb çeki gücü ve müsabakaya Prof. Dr. Numan AKMAN dayalı yararlar 21

Benzer belgeler

HAYVANSAL ÜRETİM. TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA. Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi

HAYVANSAL ÜRETİM. TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA. Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi TÜRKİYE DE ve DÜNYA DA HAYVANSAL ÜRETİM Prof. Dr. Numan AKMAN A.Ü. Ziraat Fakültesi A.Ü. Ziraat Fakültesi 3. ve 4. yarıyıl öğrencilerine verilen Hayvan Yetiştirme ve Besleme dersinin ilk haftası için Ders