KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

Transkript

1 KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 ) Kadir ÖZDEM R* 1-G R fi 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun, Mal Bildiriminde Bulunacaklar bafll kl 2/f maddesinde ve Mal Bildiriminde Bulunulmas Hakk nda Yönetmeli in 3/f maddesinde, kooperatiflerin ve birliklerinin baflkanlar, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerinin mal bildiriminde bulunacaklar hüküm alt na al nm flt r. Kooperatiflerde mal bildiriminde bulunmas hususu an lan Kanun ve Yönetmelikteki düzenlemelerle s n rl kalmam fl, Sanayi ve Ticaret Bakanl taraf ndan yay mlanan tebli lerle de aç kl a kavuflturulmufltur. Bakanl k taraf ndan, tarih say l, tarih say l, tarih, say l Resmi Gazetede yay mlanan tebli leri ile bu konuda düzenlemeler yap lm flt r. Bakanl n 1990 tarih, say l ve 2005 tarih, say l Resmi Gazetede yay mlanan tebli lerinde 4572 say l Tar m Sat fl Kooperatifleri ve Birlikleri Hakk nda Kanuna tabi Tar m Sat fl Kooperatifleri Birliklerinin yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin mal bildirimi beyanlar n Sanayi ve Ticaret Bakanl Teflkilatland rma Genel Müdürlü üne gönderecekleri bildirilmifltir. Ancak, tarih, say l Resmi Gazetede yay mlanan 2010/1 say l Bakanl k Tebli inde bu 1 Sanayi ve Ticaret Bakanl n n gözetim ve denetimine tabi kooperatifler * Sanayi ve Ticaret Bakanl Müfettifli 171

2 konu yeniden düzenlenmifl ve bu beyanlar n birlik merkezinin bulundu- u yerdeki Sanayi ve Ticaret l Müdürlüklerine verilece i belirtilmifltir. Öte yandan, 3628 Say l Kanunun 7 nci maddesinde yer alan, sonu (0) ve (5) ile biten y llarda mal bildiriminde bulunulmas zorunlulu u uyar nca, 2010 y l n n fiubat Ay sonuna kadar kooperatiflerin ve birliklerinin baflkanlar, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerinin mal bildiriminde bulunmalar gerekmektedir. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurularak kooperatif ve birliklerinde kimlerin mal bildiriminde bulunaca ve bildirime iliflkin uygulaman n nas l olaca hususuna afla da yer verilmektedir. 2- KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMASINA L fik N UYGULAMA a) Sanayi ve Ticaret Bakanl n n gözetim ve denetiminde bulunan ve 3628 say l Kanun Hükümlerine tabi kooperatifler: say l Kooperatifler Kanunu kapsam nda faaliyet gösteren kooperatifler ve birlikleri, say l Tar m Sat fl Kooperatif ve Birlikleri Hakk nda Kanun hükümlerine göre faaliyet gösteren kooperatif ve birlikler b) Mal Bildiriminde Bulunacaklar olanlar: 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 2/f maddesi uyar nca; kooperatif ve birliklerin yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürleri mal bildiriminde bulunacaklard r. Yasal düzenlemelerde yer almad için kooperatif ve üst kurulufllar n n denetçilerinin mal bildiriminde bulunmalar gerekmemektedir. 172

3 c) Mal Bildiriminin Konusu: 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun Kanun un 5. maddesine göre mal bildiriminin konusunu, kooperatif ve birliklerinin yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin kendilerine, efllerine ve velayetleri alt ndaki çocuklar na ait bulunan tafl nmaz mallar ile bunlara yap lan ayl k net ödemenin, ödeme yap lmayan görevlilerin ise, 1. derece Devlet Memurlar na yap lan ayl k net ödemenin befl kat ndan fazla tutar ndaki her biri için ayr olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile alt n, mücevher ve di er tafl n r mallar, haklar, alacaklar ve gelirleriyle bunlar n kaynaklar, borçlar ve sebepleri oluflturur. Dolay s yla, kooperatif ve birliklerin yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin kendileri, eflleri ve velayetleri alt ndaki çocuklar n n üzerine kay tl olan tafl nmaz mallar yla kendilerine yap lan ayl k net ödemenin befl kat n aflan tutardaki her biri için ayr olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile alt n, mücevher ve di er tafl n r mallar, haklar, alacaklar ve gelirleriyle bunlar n kaynaklar, borçlar ve sebepleri mal bildiriminde gösterilmesi gerekmektedir. Ayr ca, Kanun un 6/d maddesinin uyar nca malvarl nda önemli bir de ifliklik oldu unda da bildirimde bulunulmas gerekmektedir. Buna göre, bu kiflilerin kendileri, eflleri veya velayetleri alt ndaki çocuklar ad na kay tl tafl nmazlar ile kendilerine yap lan net ödemenin befl kat ndan fazla tutardaki para, alt n, mücevher vb. fleklinde gerçekleflen mal varl art fllar önemli bir de ifliklik olarak kabul edildi inden, ayr ca mal bildiriminde bulunulmas gerekecektir. d) Bildirimlerin Verilece i Yerler: 1163 say l Kooperatifler Kanunu ile 4572 say l Tar m Sat fl Koope- 173

4 ratif ve Birlikleri Hakk nda Kanuna tabi tüm kooperatif ve birliklerde yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürleri, mal bildirimlerini, mensubu olduklar kooperatiflerin veya üst kuruluflunun merkezinin bulundu u yerdeki Sanayi ve Ticaret l Müdürlü üne vereceklerdir. e) Mal Bildiriminin Verilme Zamanlar : Mal bildiriminin verilmesi gereken zamanlar ve durumlar, 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 6 nc maddesinde düzenlenmifltir. Buna göre afla daki zamanlarda mal bildiriminde bulunulmas gerekmektedir. - Göreve yeni bafllayanlar için; seçim ve atamalarda göreve bafllama tarihini takip eden bir ay içinde - Mal varl nda önemli bir de ifliklik oldu unda bir ay içinde, - Görevin sona ermesi halinde, ayr lma tarihini izleyen bir ay içinde - Görevli bulunduklar süre içinde sonu (0) ve (5) ile biten y llar n en geç fiubat ay sonuna kadar f) Görevleri Gere i Birden Fazla Mal Bildiriminde Bulunmas Gerekenler: Kooperatif ve birliklerin yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürlerinden asli görevleri nedeniyle kendi kurumlar na mal bildiriminde bulunacak olanlar, bu durumu yaz ile ilgili Sanayi ve Ticaret l Müdürlüklerine bildireceklerdir. Örne in, devlet memuru olan bir kooperatif yönetim kurulu üyesi, çal flt devlet dairesine mal bildiriminde bulunacak olup, Sanayi ve Ticaret l Müdürlü üne verece i bir yaz yla da, kendi kurumuna mal bildiriminde bulundu unu bildirecektir. 174

5 g) Bildirimin Verilmesiyle lgili Di er Hususlar: lgili Tebli ler gere ince, bildirimlerin kapal bir zarf içinde ve bir yaz ekinde verilmeleri gerekmektedir. h) Bildirim Vermemenin Yapt r m : 3628 say l Kanunun 10. maddesinde bildirim verilmemesi halinde uygulanacak usul ve yapt r mlar düzenlenmifltir. Bu maddede yer alan hüküm uyar nca, zaman nda bildirimde bulunulmamas durumunda bildirimin verilece i mercilerce bu kiflilere ihtarda bulunulacakt r. htar n kendisine tebli inden itibaren otuz gün içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayanlara ise üç aya kadar hapis cezas verilecektir. 3-SONUÇ: 1163 say l Kooperatifler Kanunu ve 4572 say l Tar m Sat fl Kooperatifleri ve Birlikleri Hakk nda Kanun hükümlerine tabi kooperatif ve üst birliklerinin sadece yönetim kurulu baflkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin, göreve bafllama, görevden ayr lma ve mal varl nda önemli bir de ifliklik olmas hallerinde bir ay içinde, göreve devam halinde ise sonu (0) ve (5) ile biten y llarda en geç fiubat ay sonuna kadar kapal bir zarf içinde ve bir yaz ekinde mal bildirimlerini, bulunduklar yerdeki Sanayi ve Ticaret l Müdürlüklerine vermeleri gerekmektedir. Ayr ca, asli görevlerinden dolay baflka bir kuruma bildirimde bulunan kiflilerin bu durumu bir yaz yla Sanayi ve Ticaret l Müdürlü üne bildirmeleri gerekmektedir. Bildirimlerin yap lmamas durumunda ilgili Müdürlük taraf ndan, Kanun kapsam ndaki kiflilere ihtarda bulunulacak olup, bu ihtara ra men otuz gün içinde mal bildirimde bulunmayanlar ise hapis cezas - na maruz kalabilecektir. 175

6 KAYNAKÇA T.C. Yasalar ( ) say l Kooperatifler kanunu. Ankara : Resmi Gazete (13195 say l ) T.C. Yasalar ( ) say l Tar m Sat fl Kooperatifleri ve Birlikleri Hakk nda Kanun. Ankara : Resmi Gazete (24081 say l ) 176