Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi

Transkript

1 1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel Üniversitesi Týp Fakültesi Anatomi AD, Isparta Týp Fakültesi öðrencilerinin son beþ yýldaki anatomi dersi sýnavlarýnda sorulan sorulardaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin araþtýrýlmasý amaçlandý. Anatomi derslerinde ara ve yýl sonunda çoktan seçmeli test þeklinde yapýlan sýnavlar ayrý ayrý deðerlendirildi. Sorular sistemlere göre dokuz grupta gruplandýrýldý. Öðrencilerin baþarý düzeyleri cinslere, sistemlere, yýllara, ara ve final sýnavlarýna göre deðerlendirildi. Sýnavlardaki baþarýlarý bakýmýndan cinsler arasýnda, yýllar arasýnda, ara ve final sýnavlarý arasýnda farklýlýk bulunamadý (p>0.05). Ara ve final sýnavlarýnda öðrencilerin entegre sistemdeki toplam puaný ile anatomi puaný arasýnda anlamlý iliþki vardý (p<0.001). Bütün sistemlerde ara ve final sýnavlarýndaki baþarý yüzdelerinde yýllar arasýnda da farklýlýk bulunamadý (p>0.05). Bu araþtýrmamýz sonrasýnda, önümüzdeki eðitim ve öðretim yýllarýnda öðrencilerin daha az baþarýlý bulunduðu sistemlerde teorik ve pratik uygulamalarda alýnacak tedbirler gözden geçirildi. Çalýþmamýzdaki sonuçlarýn Týp Fakültesi öðrencilerinin anatomi dersi sýnavlarýnda sistemlere göre baþarý düzeylerinin yükseltilmesinde yararlý olacaðýna inanmaktayýz. Anahtar Kelimeler: Anatomi sýnavlarý, baþarý yüzdeleri, týp eðitimi Abstract Evaluation of success level according to systems of the medical faculty students in the exams of anatomy lesson In this study, it was aimed to investigate success level according to systems of the medical faculty student in the exams of anatomy lesson in the five last years. The final and middle exams that were multiple choice of anatomy lesson were evaluated one by one. The questions were classified as nine groups according to systems. The success level of students evaluated according to sexes, systems, years, final and middle exams. There were no differences between sexes, years, final and middle exams in respect of success in the exams (p>0.05). There was significant correlation between total point and anatomy point of integrated system in the final and middle exams (p<0.001). All of the systems, there were no differences between years of percent of success level in the final and middle exams (p>0.05). End of our study, the measure for theoretical and practical practices in systems that students have been unsuccessful were looked over for future years. We believe that our data will be useful in increasing of success level according to systems of the medical faculty student in the exams of anatomy lesson Keywords: Anatomy exams, percent of success, medical education *: Bu çalýþma Ýsmail Ulutaþ Sempozyumu Sivas 2002 de poster bildiri olarak sunulmuþtur Giriþ Çoktan seçmeli soru ve sýnav analizi, sýnav sonuçlarýnýn incelenip yorumlanmasý, sýnavýn kalite ölçütleri hakkýnda bilgi verir. Sýnav analizi sýnavýn bütününün performansýný ölçer. Soru analizinde sýnavdaki çoktan seçmeli sorularýn ayrý ayrý deðerlendirilmesi amaçlanýr. Sorularýn analizi, sýnava girenlerin gösterdikleri performansýn karþýlaþtýrmalý olarak deðerlendirilmesi temeline dayanýr. Yapýlan çalýþmalar, sýnava katýlan öðrencilerin en yüksek puan alan %27 ve en düþük puan alan % 27'si ile oluþturulan iki alt gruba ait yanýtlarýn karþýlaþtýrýlmasýnýn güvenilir sonuçlar verdiðini göstermiþtir (1). Zorluk Derecesi, bir sorunun zorluk indeksine karþýlýk gelen zorluk düzeyinin tanýmlayýcý deðeridir. Zorluk indeksi, ismiyle ters orantýlý bir ölçüt olup, deðeri yükseldikçe sorunun kolay bulunduðu anlaþýlýr. Çok kolay ve çok zor sorular kabul edilebilirlik sýnýrlarý dýþýndadýr ve elenmelidir. Bir sorunun çok zor olarak deðerlendirilmiþ olmasý, öðrencilerin konuyu öðrenemediklerini, soruda bir hata olabileceðini ya da yanlýþ cevap anahtarý kullanýldýðýný düþündürmelidir. Zor sorulardan oluþan sýnavlar, bir konu hakkýnda derinlemesine bilgi

2 2 Malas, Anatomi Sýnavlarý edinilip edinilmediðini ölçmek, daha az olarak da en çok bilenlerle en az bilenleri ayýrýp, elemek gibi amaçlarla kullanýlabilir. Ancak öðrenim sýrasýndaki deðerlendirmelerde amaç, öðrencinin neyi bildiðinin ölçülmesidir (2-6). Ayýrýcýlýk Derecesi: Bir sorunun iyi (bilen) ve zayýf (bilmeyen) öðrencileri ayýrabilme özelliðinin ayýrýcýlýk indeksine göre deðerinin ifadesidir. Sorutoplam puan arasýndaki korelasyon (point-biserial correlation coefficient): Her hangi bir soru ile toplam puan arasýndaki korelasyon katsayýsý da soru analizinde kullanýlmaktadýr. Bu deðerin düþük olmasý (50 kiþilik bir grupta r<=0.29, 100 kiþilik grupta ise r<=0.2 olmasý) ya da negatif olmasý, ilgili sorunun ayýrýcýlýk özelliðinin zayýf olduðunu gösterir (7-10). Soru ve seçenek analizinin yorumu :Yapýlan çalýþmalar, soru analizi ile, sýk görülen hatalarýn % 90 oranýnda saptanabildiðini göstermiþtir. Bunlar; Yanlýþ cevap anahtarý olasýlýðý, belirsiz, muðlak ifade taþýyan sorular, tüm seçenekleri eþit oranda iþaretlenmiþ sorular, iþe yaramayan çeldiricilerin bulunduðu sorular, gerekenden fazla ön plana çýkan çeldiriciler, ayýrýmcýlýðý olmayan sorular, negatif ayýrýmcýlýðý olan sorular, çok kolay sorular, iþaretlenmemiþ sorular, ayýrýmcýlýk indeksi ve zorluk indeksi arasýndaki baðlantý olarak sýralanabilir (11-13). Çalýþmamýzda, Süleyman Demirel Üniversitesi Týp Fakültesi 1. ve 2. sýnýf öðrencilerinin son beþ yýldaki anatomi dersi ara sýnav ve final sýnavlarýnda sorulan sorulardaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin araþtýrýlmasý amaçlandý. Gereç ve Yöntem Çalýþmamýzda, Süleyman Demirel Üniversitesi Týp Fakültesinde yýllarý arasýndaki dönem 1. ve dönem 2. sýnýfta anatomi dersi alan 391 öðrencinin anatomi dersi ara sýnav ve final sýnavlarýnda sorulan 742 sorunun sistemlere, yýllara, vize veya final sýnavlarýna göre baþarý düzeyleri araþtýrýldý. Bu yýllar arasýnda Dönem 1 ve 2. Sýnýfta sýnavlara giren öðrenci sayýsý arasýnda deðiþmektedir. Týp fakültesi dönem 1. Sýnýfta terminoloji, kemik ve eklem bilgisi verilmektedir. Bu sýnýfta iki adet vize ve yýl sonunda da final sýnavý yapýlamaktadýr. Týp fakültesi dönem 2. sýnýfta ise diðer sistemlerin anatomisi sistematik anatomi yöntemiyle entegre sistem içerisinde anlatýlmaktadýr. 2. sýnýfta ise 5 adet vize ve yýl sonunda da final sýnavý yapýlamaktadýr. Sýnavlarda sorulan sorularda sistemlere, ara ve final sýnavlarýna göre baþarý oranlarýnýn belirlenmesi için entegre sistemde anlatýlan anatomi derslerinde kurul sonunda ve yýl sonunda çoktan seçmeli test þeklinde yapýlan sýnavlar ayrý ayrý deðerlendirildi. Sorulan sorular sistemlere göre dokuz grupta gruplandýrýldý. Öðrencilerin baþarý düzeyleri cinslere, sistemlere, yýllara, ara ve final sýnavlarýna göre deðerlendirildi öðrencinin katýldýðý, çoktan seçmeli sorulardan oluþan Týp Fakültesi Dönem I ve II vize ve final sýnavlarýna ait soru analiz örnekleri tablo 1-3 de verilmiþtir. SPSS istatistik programý kullanýlarak Öðrencilerin baþarý düzeyleri yüzde ortalamalarý cinslere, sistemlere, yýllara, ara ve final sýnavlarýna göre belirlendi. Baþarý düzeyleri yüzde ortalamalarý; cinsler, sistemler, yýllar, ara ve final sýnavlar arasýnda karþýlaþtýrýldý. Karþýlaþtýrmalarda Student T testi, Nonparametrik test (Mann Whithey U) ve Varyans analizi (Post hoc; Duncan testi) kullanýldý. Bulgular Toplamda sýnavlardaki baþarýlarý bakýmýndan cinsler arasýnda, yýllar arasýnda, ara ve final sýnavlarý arasýnda farklýlýk bulunamadý (p>0.05). Ara ve final sýnavlarýnda öðrencilerin entegre sistemdeki toplam puaný ile anatomi puaný arasýnda anlamlý iliþki vardý (r: sýrasýyla; 0.92, 0.94, p<0.001). Sýnýflardaki baþarý yüzdeleri ortalamasýnda 1. Sýnýf ile 2. Sýnýf arasýnda farklýlýk vardý (p<0.001, Tablo 1) Toplamda vize sýnavlardaki baþarý yüzdeleri ile final sýnavlarýndaki baþarý yüzdeleri arasýnda da farklýlýk tespit edildi (p<0.05, tablo 1). Vize sýnavlardaki baþarý yüzdeleri ile final sýnavlarýndaki baþarý yüzdelerinin karþýlaþtýrýlmasýnda Dönem 1. sýnýfta farklýlýk yokken (p>0.05), Dönem 2. Sýnýfta ise farklýlýk vardý (p<0.05, Tablo 1). baþarý yüzdeleri Bütün sistemlerde istatistiki bakýmdan fark olmamakla birlikte sadece Sindirim sisteminde fark istatistiki bakýmdan anlam bulundu (p<0.05, Tablo 3). Yine bütün sistemlerde ara ve final sýnavlarýndaki baþarý yüzdelerinde yýllar arasýnda da farklýlýk bulunamadý (p>0.05). Sistemlerin baþarý yüzdeleri bakýmýndan yýllar arasýndaki farklýlýðýn istatistiki açýdan anlamlý olmadýðý tespit edildi (p>0.05). Dönem I veya dönem II deki sýnavlardaki öðrencilerin baþarý yüzdelerinde yýllar arasýnda da farklýlýk olmadýðý belirlendi. Sistemlerdeki yüzde baþarý oranlarýnýn sistemler arasýnda karþýlaþtýrýlmasýnda farklýlýklarýn olduðu tespit edildi (p<0.001, Tablo 3). Duyu organlarý olan sistem ile diðer sistemler arasýnda farklýlýk olmadýðý belirlendi. Tartýþma ve sonuç yýllarý arasýnda dönem 1 ve dönem 2. Sýnýfta anatomi dersi alan 391 öðrencinin anatomi sýnavlarýnda aldýklarý baþarý yüzde oranlarýnýn karþýlaþtýrýlmalarýnda sýnavlardaki baþarýlarý bakýmýn-

3 Malas, Anatomi Sýnavlarý 3 Tablo-1: Sýnýflara göre soru sayýlarý ve baþarý oranlarý yüzde ortalamalarý. Soru Sayýsý Baþarý Oranlarý P Sýnýf Vize Final Toplam Vize Final Toplam Dönem I Dönem II ,05** Toplam ,05* P 0,001*** 0,001*** 0,001*** * : Vize final arasý farklýlýk **: Dönem II de vize - final arasýndaki farklýlýk ***: Sýnýflar arasýndaki faklýlýk Tablo-2: Eðitim ve öðretim yýllarýna göre soru sayýlarý ve baþarý oranlarý yüzde ortalamalarý. Öðrenci Sayýsý Soru Sayýsý Baþarý Oranlarý Eðitim Yýlý Dönem I Dönem II Vize Final Toplam Vize Final Toplam Toplam dan cinsler arasýnda, yýllar arasýnda, ara ve final sýnavlarý arasýnda farklýlýk bulunamadý (p>0.05). Çalýþmamýzda genel olarak vize ve final sýnavlarýndaki baþarý yüzde oranlarýna bakýlýrsa öðrencilerin vize sýnavlarýnda daha baþarýlý olduðu sonucu görülmektedir (Tablo 4). Toplamda vize sýnavlardaki baþarý yüzdeleri ile final sýnavlarýndaki baþarý yüzdeleri arasýnda da farklýlýk tespit edildi (p<0.05, tablo 1). baþarý yüzdelerinin karþýlaþtýrýlmasýnda Dönem 1. sýnýfta farklýlýk yokken (p>0.05), Dönem 2. Sýnýfta ise farklýlýk vardý (p<0.05, Tablo 1). Bu sonuç öðrencilerin vize sýnavlarýna daha iyi çalýþtýklarý veya vize sýnavlarýnda sorulan sorularda daha baþarýlý olduklarý sonucunu vermektedir. Fakültemizde öðrencilerin sýnýf geçme barajý ve final sýnavý barajýnýn 60 puan olduðu dikkate alýnýrsa öðrencilerin sýnýf geçmek için vize sýnavlarýndan itibaren daha baþarýlý olduklarý görülebilir. Çalýþmamýzda dönem 1. Sýnýfta öðrencileri vize sýnavlarý ile final sýnavlarý arasýnda faklýlýk yokken 2. Sýnýfta vize ile final sýnavlarý arasýnda anlamlý farklýlýk bulundu (p<0.001). Bu sonuç ikinci sýnýftaki öðrencilerin baþarýlarýný daha az olduðu anlamýna gelirse de, týp fakültesi ikinci sýnýftaki anatomi derslerinin aðýrlýðý dikkate alýnýrsa bu sonucun aslýnda normal olduðu öðrencilerin baþarý oranlarýnýn da azalmayýp normal olduðunu gösterebileceði söylenebilir Entegre sistem içerisinde dönem 1 ve ikinci sýnýftaki öðrencilerin ara ve final sýnavlarýnda aldýklarý toplam puaný ile anatomi sýnavýnda aldýklarý puan arasýnda yapýlan korelasyon testinde anlamlý iliþki vardý (p<0.001). Sýnýflardaki baþarý yüzdeleri ortalamasýnda ise 1. Sýnýf ile 2. Sýnýf arasýnda farklýlýk olduðu tespit edildi (p<0.05, Tablo 1). baþarý yüzdeleri arasýnda sadece Sindirim sisteminde fark istatistiki bakýmdan anlamlý bulundu (p<0.05, Tablo 3). Bu sonuç öðrencilerin bazý sistemlere ait vize ve final sýnavý sorularýndaki baþarýlarýnýn deðiþebileceðini göstermektedir. Bununla birlikte çalýþmamýzda elde ettiðimiz bu sonuç ayný zamanda

4 4 Malas, Anatomi Sýnavlarý Tablo-3: Sistemlere göre soru sayýlarý ve baþarý oranlarý yüzde ortalamalarý. Soru Sayýsý Baþarý Oranlarý No Sistem Vize Final Toplam Vize Final Toplam* *** 1 Terminoloji ve kemik ,3,7 2 Eklemler Kas sistemi ,1,8 4 Dolaþým sistemi ,1,8 5 Solunum sistemi ,4,7 6 Sindirim sistemi Ürogenital sistem ,2,8,1,5 8 Sinir sistemi ,3,4 9 Duyu organlarý Toplam ** * Varyans analizi, p<0.001 ** Vize - final karþýlaþtýrýlmasýnda sindirim sisteminde farklýlýk (p<0.05) varken diðer sistemlerde farklýlýk yoktu, *** Farklýlýk bulunan sistem no larý Tablo-4: Sistemlere ve yýllara göre vize ve final sýnavlarýndaki baþarý oranlarý yüzde ortalamalarý. Eðitim dönemi >> Toplam No Sistem Vize Final Vize Final Vize Final Vize Final Vize Final Vize Final Toplam 1 Terminoloji ve kemik Eklemler Kas sistemi Dolaþým sistemi Solunum sistemi Sindirim sistemi Ürogenital sistem Sinir sitemi Duyu organlarý Toplam Genel Ortalama öðrencilerin aldýklarý anatomi eðitiminde bütün sistemlere eþit aðýrlýkta çalýþtýklarý veya önem verdiklerini de göstermektedir (Tablo 5). Öðrencilerin anatomi konularýný eþit derecede öðrenmelerinin önemli olduðu dikkate alýnýrsa yýllarý arasýnda ana bilim dalýmýz tarafýndan verilen derslerin eþit aðýrlýkta verildiði sonucu da çýkarýlabilir. Bu baðlamda çalýþmamýzda bütün sistemlerde ara ve final sýnavlarýndaki baþarý yüzdelerinde yýllar arasýnda da farklýlýk bulunamamasý (p>0.05) bizim açýmýzdan anlamlý bir sonuç olarak deðerlendirildi. Ayrýca öðrencilerin sistemlerdeki baþarý yüzdeleri bakýmýndan yýllar arasýndaki farklýlýðýn istatistiki açýdan anlamlý olmadýðý tespit edildi (p>0.05). Sistemlerdeki yüzde baþarý oranlarýnýn sistemler arasýnda karþýlaþtýrýlmasýnda farklýlýklarýn olduðu tespit edildi (p<0.001, Tablo 3). Duyu organlarý olan sistem ile diðer sistemler arasýnda farklýlýk olmadýðý belirlendi. Çalýþmamýzda elde ettiðimiz bu sonuç hangi sisteme daha fazla aðýrlýk verilmesi gerektiði bakýmýndan anlamlý bulundu (Tablo 5). Daha sonraki yýllarda bunlarýn dikkate alýnmasý planlandý. Bu araþtýrmamýz sonrasýnda önümüzdeki eðitim ve öðretim yýlýnda öðrencilerin daha az baþarýlý bulunduðu

5 Malas, Anatomi Sýnavlarý 5 Tablo-5: Sistemlere ve yýllara göre ortalama baþarý oranlarý yüzde ortalamalarý. sistemlerde teorik ve pratik uygulamalarda alýnacak tedbirler gözden geçirildi. Çalýþmamýzdaki sonuçlarýn Týp Fakültesindeki bütün anatomi konularýnýn eðitim ve öðretimindeki baþarý grafiðinin yükseltilmesi açýsýndan yararlý olacaðý sonucuna varýldý. Kaynaklar 1. Kocabaþoðlu, Y.E., Notes on Student Assessment, EÜTF Ölçme Ve Deðerlendirme Konferans ve Workshoplarý, 1999, Yayýnlanmamýþ Notlar 2. eight/ eight.html 3. purpia.html 4. rp/interp.html mcq/score.html Toplam Terminoloji ve kemik Eklemler Kas sistemi Dolaþým sistemi Solunum sistemi Sindirim sistemi Ürogenital sistem Sinir sitemi Duyu organlarý Toplam Yazýþma Adresi: Doç. Dr M. Ali MALAS SDÜ Týp Fak. Anatomi AD / ISPARTA Tel : Fax : mamalas@hotmail.com