TÜRKÇE KURALLI CÜMLE YAPISININ GRAF TEORİ İLE GÖSTERİLMESİ ÖZET

Transkript

1 , p DOI Number: ISSN: , ANKARA-TURKEY TÜRKÇE KURALLI CÜMLE YAPISININ GRAF TEORİ İLE GÖSTERİLMESİ Filiz METE ** İpek CEYLAN *** ÖZET Türkçe, Altay dil ailesine mensup, sözcüklerin eklerle yapıldığı ve çekimlendiği, sondan eklemeli bir dildir. Türkçede cümle çeşitleri ögelerinin dizilişine göre kurallı (düz), kuralsız (devrik), eksiltili cümleler olarak gruplandırılır. Yardımcı, tamamlayıcı öge ve sözcükler başta; asıl öge ve sözcükler sonda yer alır. Cümlede yüklem ile görev ve anlam yönünden yükleme eşlik eden diğer parçalardan her biri cümlenin ögeleridir. Cümlenin ögeleri tek bir sözcükten veya sözcük grubundan oluşabilir. Türkçenin cümle kuruluşunda yüklemin olması gereken yer cümlenin sonudur. Öge dizilişi, genel olarak özne + nesne + yüklem düzeninde oluşur. Bu yapıda, yüklemi sonda olan cümlelere kurallı cümle ya da düz cümle adı verilmektedir. Görsel materyallerin eğitim öğretimde olumlu katkısı kabul görmüş bir gerçektir. Eğitim öğretimde kullanılan kavram haritaları kavramsal yapıyı, kavramları ve kavramların aralarındaki ilişkiyi görsel hâle getirmektedir. Kavram haritaları dil öğretiminde, temel dil becerilerinin öğretimi çalışmalarında etkili bir öğretim sağlar Kavram haritalarının çıkış noktası graf teoridir. Bu çalışmada graf teori temel alınarak Türkçe öğretiminde materyal olarak kullanılabilecek, kurallı cümle yapısı bir graf çizim hâline getirilip görselleştirilmiştir. Bu çalışma matematik ile Türkçeyi birleştiren disiplinlerarası bir çalışmadır. Nitel araştırma yöntemiyle yapılan bu çalışmada önce tek tek olası kurallı cümleler sonra bütün yapıyı kapsayan ve bir matematik teorisi olan graf teori temelinde Türkçenin kurallı cümle yapısı ele alınmıştır. Çalışma sonunda Türkçede olası kurallı cümlelerin tümünü kapsayan, bilginin organize edildiği ve kavramların ilişkilendirildiği bir graf elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: kurallı cümle, graf teori, kavram haritası, Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir. ** Yrd.Doç.Dr., BEÜ, Ereğli Eğitim Fakültesi, El-mek: flzmt27@gmail.com *** MEB, Öğretmen, Yüksek lisans öğrencisi, El-mek: ipekceylan86@gmail.com

2 954 Filiz METE İpek CEYLAN REPRESENTING THE TURKISH REGULAR SENTENCES STRUCTURE WITH GRAPH THEORY ABSTRACT Turkish is a member of the Altai language family, and is an agglutinative language. According to the rules of syntax, there are regular (simple), irregular (inverted), elliptical sentences in Turkish. Verbs shoul be at the end of the sentences in Turkish regular sentences. Usually the order of the items is as subject + object + verb. The structure which the verbs are at the end of sentences is named regular sentence. It is accepted that visual materials are very important and have positive effects in education. Concept maps which are used in education convert the conceptual structures, concepts and relationships between them to the visual materials. the starting point of the concept maps is the graph theory. In this study, regular sentence structure is converted to a visual material and shown as a graph that can be used in Turkish teaching based on graph theory. This is an interdisciplinary study between Turkish and mathematics. In this study which is Made by qualitative research methods before covering the whole structure all possible sentences are shown with the grafs and then the whole structure is given about the regular sentences syntax in Turkish. So at the end of the study a graf that is covering all possible regular sentences and organized the information and associated the concepts is obtained. STRUCTURED ABSTRACT Turkish creates a branch of the Altai language family, along with other Turkish languages. Mongolian, Manchu-Tungusic and Korean are the other members of this family. Turkish is an agglutinative language like as the other Altaic languages that is, a language in which the addition of the word. Turkish words have not a feature of masculinity, femininity (gender discrimination) that Arabic, German and ie. languages have. After the Turkish words for a number of adjectives do not take plural suffix. There is harmony between thick-thinness and flatness roundness letters in Turkish. Sound, intonation and sound events are phonetic properties of Turkish. There are 8 vowel, 21consonant sound in Turkish language. Sound harmonies are called big vowel harmony and small vowel harmony. Syllable fusion, fusion consonant, consonant protective, practice, epenthesis, liaison, famous falls, falls consonant, consonant assimilation, consonant harden, soften consonants, vowels contraction are Turkish sound events. Additionals are divided into two in Turkish; affixes and suffixes. Words are grouped by according to the kinds of words, meaning of words, structure of words and phrases. There are words which are consisting of noun words and verb words. There are words with fundamental, lateral, actual, metaphors, idioms, terms, synonyms, homophones, antonyms according to the meaning. According to the

3 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 955 structure simple words can be derived or combined. There is also a noun and adjective clauses. When the Turkish sentence structure discussed that provide meaningful and correct sentences can be established the main elements are: subject and verbs auxiliary items object, indirect object and adverbial. Within the meaning of sentences there are; positive, negative, question, exclamation, orders, requirements, desires, wishes, conditions sentences. According to the structure of sentences are simple, unified, connected, sequential sentences. According to the arrangement of the elements of Turkish regular, irregular, it is incomplete sentences. According to the type of verb sentences are noun and verb sentences. The first of the traditional two species classification that Languages adopted by the scientific community is form and structure. In this kind of classification world languages are divided into three: 1. Monosyllabic languages 2. Incremental and fused languages 3. Flexional languages Turkish is located in the set of incremental languages. Because construction and suffixes are added specific order to the root. Secondly languages are classified according to the sequence of subject(s), verb(v) and object(o). First of all, all languages are divided into three main classes according to this system; SVO, VSO, and SOV such as sequential languages. In the last classification Turkish is located on the third set of SOV. Therefore, element which comes before the verb and where the verb is important. Where the verb should be is the end of the sentences in Turkish. Generally item sequence is in order to subject + verb + object. According to the arrangement of elements where the verb is important in the sentences. Other elements of the sentence in terms of meaning and task complete the verb. Verb is checked whether at the end of the sentence or not. According to the arrangement of the elements of sentences are grouped; regular, irregular and incomplete. Name of the group which verbs are at the end of the sentences are called regular sentences. Both verb sentences and noun sentences could be regular sentence. Item which is on the front of the verb is desired to make highlighted item while making sentences, A concept map consists of concepts and relationships between these concepts. Graphs consists of the points and the connection with these points. Each concept in a concept map match the point of a graph and relationships between concepts are also match to a graph edge and so each concept map will corresponds to a graph. The graph theory is the starting point of the concept map that used in education. This study is a descriptive study. In this study, Turkish sentence structure is shown based on graph theory. Firstly single sentences, then

4 956 Filiz METE İpek CEYLAN graph illustrations were used to show Turkish regular sentence structure. In this context the study puts Turkish and Maths together. In this study, possible 65 regular sentences which verbs are at the end of the sentences are shown as individual drawings by graphs. At the end of the study all possible sentences drawings are combined in a single graph. Peak point 1 that is located at the end of all the possibilities represents verb. Thus, it is the last transport location of all the directional arrows which are interrelated according to the nature of the regular sentence. Figure: Regular sentence structure Routine and without exception structure, providing a multiplicity of attachments to derive new words is making Turkish an unlimited production of power. Especially in today's conditions the importance of teaching Turkish as a foreign language has increased further. This study can be used as teaching material for Turkish language. An image which contains possible regular sentences, organized information and the associated concepts is formed by using Turkish mathematical structure and has been shown by a graph drawing. It is accepted that visual educational materials have positive effects. Bu bağlamda çalışmanın Dünyada Türkçe öğretiminin yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması adına kullanılabilecek bir materyal olduğu düşünülmektedir. In this context, It is believed that the study can be a usefull material for simplifying and expanding Turkish language teaching in the World. Keywords: regular sentence, graph theory, concept map,

5 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 957 GİRİŞ 1. Türkçenin Özellikleri 1.1.Türkçenin ait olduğu dil ailesi ve dil sınıflamalarındaki yeri Türkçe, diğer Türk dilleriyle birlikte Altay dil ailesinin bir kolunu oluşturur. Bu ailenin diğer üyeleri Moğolca, Mançu-Tunguzca ve Korecedir. Türkçe, diğer Altay dilleri gibi sondan eklemeli, yani sözcüklerin eklerle yapıldığı ve çekildiği bir dildir. Türkçe sözcüklerde, Arapça, Almanca vb. dillerde görülen erillik, dişillik (yani cinsiyet ayrımı) özelliği yoktur. Türkçede sayı sıfatlarından sonra gelen adlar çoğul eki almazlar. Yani üç ağaçlar değil üç ağaç. Önlük - artlık (kalınlık-incelik) ve düzlük - yuvarlaklık uyumları vardır. Türkçe teknik açıdan mükemmel bir dildir. Bu mükemmelliğin nedeni matematik ile olan bağıdır de ABD Yale Üniversitesi nde 26 yaşında profesör olarak Batı dünyasının son 300 yılda yetiştirdiği en genç profesör unvanına sahip olan Oktay Sinanoğlu şöyle demiştir: Türk dilinin yapısı matematik. Dünya üzerinde böyle bir dil daha yok. Türkçe, matematik gibi bir dil. Bunu ben değil, Alman dilbilimciler söylüyor. Sanki birtakım matematikçiler oturmuşlar, şöyle matematiksel yapısı olan, kuralı düzgün bir dil icat edelim diyerek Türkçeyi bulmuşlar. Hâlbuki bu dil en az 10 bin senelik Türkçenin Temel Dil Özellikleri Türkçenin fonetik özellikleri sesler, ses uyumları ve ses olayları olarak ele alınır. Türkçede 8 ünlü, 21 ünsüz diye adlandırılan ses bulunmaktadır. Ses uyumları ise büyük ünlü ve küçük ünlü uyumu olarak adlandırılır. Hece kaynaşması, kaynaştırma ünsüzü, koruyucu ünsüz, pekiştirme, ses türemesi, ulama, ünlü düşmesi, ünsüz düşmesi, ünsüz benzeşmesi, ünsüz sertleşmesi, ünsüz yumuşaması, ünlü daralması ise Türkçenin ses olaylarıdır. Türkçede ekler yapım ve çekim ekleri olarak ikiye ayrılır. Sözcükler ise sözcük türleri, anlamına göre sözcükler, yapısına göre sözcükler ve tamlamalar olarak gruplandırılır. İsim soylu ve fiil soylu sözcük türleri mevcuttur. Anlamına göre ise temel, yan, gerçek, mecaz, deyim, terim, eşanlamlı, eşsesli, karşıtanlamlı sözcükler bulunmaktadır. Yapısına göre sözcükler basit, türemiş veya birleşik olabilir. Ayrıca isim ve sıfat tamlamaları bulunmaktadır. Türkçenin cümle yapısı ele alındığında anlamlı ve doğru cümleler kurulabilmesini sağlayan ana öğeleri: özne ve yüklem yardımcı öğeleri nesne, dolaylı tümleç (yeryön tümleci) ve zarf tümlecidir. Anlamına göre cümleler; olumlu, olumsuz, soru, ünlem, emir, gereklilik, istek, dilek, şart cümleleridir. Yapısına göre ise basit, birleşik, bağlı, sıralı cümlelerdir. Türkçede ögelerinin dizilişine göre kurallı (düz), kuralsız (devrik), eksiltili cümleler vardır. Yüklemin cinsine göre ise cümleler isim cümlesi veya fiil cümlesidir Cümle yapısı Dillerin bilimsel çevrelerce benimsenen geleneksel iki tür sınıflamasının ilki biçim ve yapısaldır. Bu tür sınıflandırmada dünya dilleri üçe ayrılır: 1. Tek heceli (ayrışkan / yalınlayan) diller. 2. Eklemeli ve Kaynaşık (bitişken / bağlantılı, kaynaştıran) diller. 3. Çekimli (bükümlü / bükünlü / bükümleyen) diller. Türkçe bunlardan Eklemeli (bitişken, bağlantılı, kaynaştıran) diller kümesinde yer alır. Çünkü yapım ve çekim ekleri belirli sıralarla köke eklenir. İkinci olarak diller, özne (Ö), fiil (F) ve nesne (N) temel kurucuların sıralanışlarına göre sınıflanmaktadır. Bu sistem ilk olarak tüm dilleri üç ana sınıfa ayırmaktadır: ÖFN, FÖN ve ÖNF sıralı diller gibi. Bu son sınıflamada Türkçe, üçüncü olan ÖNF kümesinde yer alır (Tosun,

6 958 Filiz METE İpek CEYLAN 2005:23). Bu nedenle yüklemden önce hangi ögenin geldiği ve yüklemin nerede olduğu oldukça önemlidir. Türkçenin cümle kuruluşunda yüklemin olması gereken yer cümlenin sonudur. Öge dizilişi, genel olarak özne + nesne + yüklem düzenindedir. Yardımcı, tamamlayıcı öge ve sözcükler başta; asıl öge ve sözcükler sonda yer alır. Cümlede yüklem ile görev ve anlam yönünden yükleme eşlik eden diğer parçalardan her biri cümlenin ögeleridir. Cümlenin ögeleri tek bir sözcükten veya sözcük grubundan oluşabilir. Cümlede önce öteki ögeler yer alır, yüklem cümlenin sonunda yer alır. Ögelerin dizilişine göre cümle çeşitlerinde yüklemin yeri önemlidir. Cümlenin diğer ögeleri anlam ve görev yönünden yüklemi tamamlarlar. Yüklemin, cümlenin sonunda olup olmadığına bakılır. Ögelerin sıralanışına göre cümleler; kurallı (düz), kuralsız (devrik) ve eksiltili olarak gruplandırılır Kurallı cümle Yüklemin bulunduğu yer bakımından cümleler incelendiğinde yüklemi sonda olan cümlelere kurallı cümle ya da düz cümle adı verilmektedir. Kurallı cümlelerde yüklem cümlenin sonundadır ve hem fiil cümleleri hem de isim cümleleri kurallı cümle olabilir. Cümle kurarken yüklemin önüne getirilen öge vurgulanmak istenen ögedir. 1. dün Ahmet camı kırdı. 2. dün camı Ahmet kırdı. 3. Ahmet dün camı kırdı. 4. Ahmet camı dün kırdı. 5. camı dün Ahmet kırdı. 6. camı Ahmet dün kırdı. Şimdi tablodaki cümleler tek tek ele alınabilir: 1. Cümle: dün Ahmet bir iş yaptı ve bu camı kırmak oldu. 2. Cümle: dün kırılan camı başkası değil Ahmet kırdı (suçlu Ahmet!). 3. Cümle: Ahmet in dünkü işi camı kırmak oldu (belki önceki gün kitap okumuştu). 4. Cümle: Ahmet camı herhangi bir zaman değil, dün kırdı (yarın kırması gerekiyor olabilirdi). 5. Cümle: cam düne kadar sağlamdı, kırılmasının suçlusu ise Ahmet. 6. Cümle: camı Ahmet zaten kıracaktı, bunu dün yaptı. Cümleyi oluşturan öğeler kesinlikle aynı kalırken (cam hep 'i' hâliyle "camı" olarak kaldı; fiil hep 3. Tekil şahıs, di'li geçmiş zamanda çekildi, vb.) Sadece yerlerinin değişmesi cümlelerin anlamlarını da değiştirdi ( 2. Kavram haritası ve graf teori 2.1. Kavram Haritaları Türkçede cümle; yüklemin türüne göre, yüklemin yerine göre, anlamına göre ve yapısına göre çeşitli gruplara ayrılmaktadır.

7 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 959 Şekil 1: Cümle çeşitleri Yukarıdaki şekil Türkçe cümle çeşitlerinin ağaç graf olarak gösterildiği bir kavram haritasıdır. Kavram haritaları ilk olarak 1970'li yıllarda Joseph Novak adlı araştırmacı ile Cornell Üniversitesi mezunu olan öğrenciler tarafından yürütülen araştırma projesinin bir parçası olarak geliştirilmiştir (Uyangör, Üzel, 2005:136). Kavram haritaları kavramsal yapıyı, kavramları ve aralarındaki ilişkiyi görsel hâle getirmektedir. Kavram, olay, olgu ve fikirlerin grafiksel olarak ortaya konması, aralarındaki ilişkilerin açıklanmasıyla oluşturulan görsel tasarımlardır (Acat, 2003:172). Ausubel in 1968 yılında ortaya attığı anlamlı öğrenme, bireylerin yeni bilgileri önceden bildikleri ilgili kavram ve önermelerle ilişkilendirdiği anlayışını temel alır. Kavram haritaları ise kavramlar arasındaki ilişkiyi bütünde ortaya koyarak var olan eski bilgiyle yeni bilgi ilişkilendirilecek ve anlamlı öğrenme ortamı oluşturacaktır. Bu da kavram haritalarının kullanılmasına ve geliştirilmesine neden olmuştur. Kavram haritaları dil öğretiminde bir öğrenme stratejisi olarak, temel dil becerilerinin öğretimi çalışmalarında etkili bir öğretim sağlayabilir (Acat, 2003:170). Bir kavram haritası, kavramlar ve bu kavramlar arasındaki ilişkilerden, graflar da noktalar ve bu noktalarla bağlantılı olan ayrıtlardan oluştuğundan kavram haritasındaki her bir kavram, grafın bir noktasına ve kavramlar arasındaki ilişkiler de grafın ayrıtlarına bire bir eşleşecek ve böylece her kavram haritasına bir graf karşılık gelecektir (Uyangör, Üzel, 2005:138). nedir? Eğitim öğretimde kullanılan kavram haritalarının çıkış noktası graf teoridir. Peki, graf teori 2.2. Graf Teori Graf teori, bir matematik problemi olan Königsberg in yedi köprüsü sorusuyla ortaya çıkmıştır. Soru, Pregel nehrinin iki yakası ve iki ana kara ile onları birbirine bağlayan yedi köprüsü olan Königsberg şehrinin herhangi bir noktasından başlayıp her köprüden sadece bir kez geçerek başlangıç noktasına varılabilen bir turun olup olmadığıdır.

8 960 Filiz METE İpek CEYLAN 1736 yılında Euler böyle bir turun mümkün olamayacağını aşağıdaki graf çizimiyle kanıtlamıştır. Turu mümkün kılacak çizgelerin bütün elemanlarını bir ve yalnız bir kez kullanarak dolaşmak için o çizgenin tek dereceli noktalarının sayısı iki olmalıdır. Tek dereceli noktalar turun başlangıç ve bitiş noktalarıdır ve eğer çizgede böyle noktalar yoksa dolaşmaya herhangi bir noktadan başlanabilir. Bir nokta, başlangıç ya da bitiş noktası değilse o noktaya gelen kişinin turu tamamlayabilmek için oradan ayrılması gerekecektir. Dolayısıyla bu tip noktalar çift dereceleri olmalıdır. Oysa tek dereceli bir noktaya, örneğin D noktasına ikinci kez gelen bir kişi çıkış yolu bulamayacaktır. Dolayısıyla bu nokta ya turun bitiş noktası olmalıdır ya da başlangıç noktası olarak seçilmelidir ki ikinci gelişte çıkış yolu bulunabilsin. Buna göre tek dereceli nokta sayısı ikiden fazlaysa gezinti tamamlanamayacaktır. Turun sonunda başlangıç noktasına dönülebilmesi içinse bütün noktalar çift dereceli olmalıdır. Böylece Leonhard Euler in bu çalışması matematikte tamamıyla yeni bir dal olan çizge kuramının ilk teoremini oluşturmuştur. 3. Yöntem Bu çalışma betimsel bir çalışmadır. Çalışmada, graf teori temel alınarak Türkçenin kurallı cümle yapısı önce tek tek olası cümleler hâlinde sonra ise bütün yapıyı kapsayacak şekilde graf çizimleri ile gösterilmiştir. Bu bağlamda çalışma matematik ile Türkçeyi birleştiren disiplinlerarası bir çalışmasıdır. 4. Bulgular 4.1. Kurallı cümlelerin graf çizimleri Türkçede, yüklemin yerine göre cümle çeşitlerinde, yüklemi sonda olan cümlelere kurallı cümle adı verilmektedir. Bu çalışmada, yüklemin sonda olduğu kurallı cümle yapısıyla oluşturulan 65 örnek cümle oluşturularak her biri tek tek graf çizimle gösterilmiştir. Graf çizimlerde; 1 yüklem, 2 özne, 3 dolaylı tümleç, 4 zarf tümleci, 5 nesne şeklinde ifade edilmiştir. Yönlü bağlantılar ise oklarla gösterilmiştir. Ayrıca yönler;

9 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 961 Y 1 özneden yükleme, Y2 dolaylı tümleçten yükleme, Y 3 zarf tümlecinden yükleme, Y 4 nesneden yükleme Ö 1 nesneden özneye, Ö 2 dolaylı tümleçten özneye, Ö 3 zarf tümlecinden özneye N 1 özneden nesneye, N 2 dolaylı tümleçten nesneye, N 3 dolaylı tümleçten nesneye D 1 özneden dolaylı tümlece, D 2 nesneden dolaylı tümlece, D 3 zarf tümlecinden dolaylı tümlece Z 1 özneden zarf tümlecine, Z 2 dolaylı tümleçten zarf tümlecine, Z 3 nesneden zarf tümlecine şeklinde ifade edilmiştir. Tablo 1: Cümleler ve graf çizimleri

10 962 Filiz METE İpek CEYLAN

11 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 963

12 964 Filiz METE İpek CEYLAN

13 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 965

14 966 Filiz METE İpek CEYLAN Kurallı cümlelerin tümü yüklem ile bittiği için yüklemden diğer ögelere giden ok bulunmamaktadır Bütünü kapsayan yönlü, tamamlanmış graf Yukarıdaki bölümde kurallı cümle yapısıyla oluşturulan tüm olası cümleler tek tek verilmiş ve graf çizimlerle gösterilmiştir. Aşağıda ise bütün çizimler birleştirilerek tek çizimle tüm olasılıkları kapsayan bir graf verilmektedir. Tepe noktası olan 1 bütün olasılıkların sonunda yer alan yüklemi ifade etmektedir. Böylece kurallı cümlenin yapısı gereği birbirleriyle ilişkili bütün yönlü okların son ulaşım yeridir. Şekil 2: Kurallı cümle yapısı 5. Sonuç Guinness Rekorlar Kitabı na girmeye hazırlanan, 22 si yaşayan, 9 u ölü klasik diller olmak üzere 31 dili konuşan ve bunlar arasında Türkçeye özel bir önem veren Belçikalı Johan Wandewalle Türkçenin en hayran olduğum yanı yapısı. Matematik dil yapısı beni büyülüyor. Satranç gibi kuralları az ve istisnasız; ama imkânları sınırsız. demiştir. Düzenli ve istisnasız yapısı, yeni kelimeler türetecek yapım eklerinin çokluğu Türkçeye sınırsız bir üretim gücü

15 Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi 967 sağlamaktadır. Günümüz koşullarında Türkçeyi özellikle yabancı bir dil olarak öğretmenin önemi daha da artmıştır. Öğretim materyali olarak kullanılabilecek bu çalışmada, Türkçenin matematiksel yapısı kullanılarak olası kurallı cümleler, bilginin organize edildiği ve kavramların ilişkilendirildiği görsel bir hâle getirilmiş ve bir graf çizimi ile gösterilmiş bulunmaktadır. Görsel materyallerin eğitim öğretimde olumlu katkısı kabul görmüş bir gerçektir. Bu bağlamda çalışmanın Dünyada Türkçe öğretiminin yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması adına kullanılabilecek bir materyal olduğu düşünülmektedir. KAYNAKÇA Acat, M. B. (2003). Kavram haritalarının Türkçe öğretiminde kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı:34 bahar, Atabay, N., Özel, S., Çam, A. (2008). Türkiye Türkçesinin Sözdizimi, Papatya Yayıncılık, İstanbul. Banguoğlu, T. (2015). Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. Bondy, J.A., Murty, U.S.R. (2008). Graph Theory, USA, Springer. Ergin, M. (2012). Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım Yayın, İstanbul. Golumbıc, M. (1980). Algorithmic Graph Theory And Perfect Graphs, Academic Press. Güzel, A. (2013). Grafiklerle Türkçe Öğretimi, Akçağ Yayınları, Ankara. Karahan, L. (1999). Türkçede Söz Dizimi. Akçağ Yayınları, Ankara. Kavcar C., Kantemir, E. (1986). Türk Dili. Eskişehir: A.Ü. Açık Öğretim Fakültesi. Kılınç, A. (2007). Bir öğretim stratejisi olarak kavram haritalarının kullanımı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: IV, Sayı:2, Kırkkılıç, A. H., Maden, S., Şahin, A., Girgin, Y. (2011). kavram haritalarının okuduğunu anlama ve kalıcılık üzerine etkisi, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2011 Cilt: 1, Sayı: 4, Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri ( Şekil Bilgisi). TDK Yayınları, Ankara. Mutlu, N., Çakır, Ö., Büyükköse Ş., (2015). Graf teorinin kavram haritalarına uygulanışı, II. Kadın Matematikçiler Derneği Çalıştayı, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas, Mayıs Okar, A. Türkçenin Matematiği, Erişim Tarihi: TDK, Türkçe Sözlük, (2015). Erişim Tarihi: Tosun, C. (2005). Türkçe nin yabancı dil olarak öğretilmesi, Journal of Language and Linguistic Studies, Vol.1, No.1, Trudeau, R.J. (1993). Introduction to Graph Theory, New York,Daver Publication. Uyangör, M. S., Üzel, D. (2005). Kavram haritaları kullanılarak yapılan öğretimde graf teorinin yeri, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 2,

16 968 Filiz METE İpek CEYLAN Citation Information/Kaynakça Bilgisi Mete, F., Ceylan, İ.,(2015). Türkçe Kurallı Cümle Yapısının Graf Teori ile Gösterilmesi / Representing The Turkish Regular Sentences Structure With Graph Theory, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: , (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), Volume 10/16 Fall 2015, ANKARA/TURKEY, DOI Number: p