Diyabetin S n fland r lmas ve Tan Kriterleri
|
|
- Berker Kızılırmak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BÖLÜM 2 Diyabeti S flad r lmas ve Ta Kriterleri Zehra DURNA Diabetes Mellitus (Diyabet) isüli eksikliği veya etkisizliği soucu gelişe, akut ve kroik komplikasyoları eşlik etmesiyle yaşam boyu süre bir hastalıktır. Diyabet kliik olarak polidipsi (çok su içme), poliüri (çok idrar yapma), polifaji (fazla yeme), pruritis (kaşıtı), kilo kaybı gibi belirtiler ve hastalığa özgü retiopati, öropati ve efropati gibi komplikasyolarla taıabilir. Sürdürüle çalışmaları hedefi diyabeti ölemek, erke taılamak ve komplikasyolarıı ölemek ya da geciktirmektir. Bu hedefler doğrultusuda, diyabet ekibii temel üyesi olarak çalışa hemşireleri diyabeti kliik özellikleri ve taı kriterleri kousuda yeterli bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Amaç Hemşireleri; Tip 1 ve Tip 2 diyabeti kliik sııflaması, erke taı, taı testleri ve uygulaması koularıda bilgiledirmek; taı koa hastalar içi diyabet tiplerii farklı özellikleri ve izlem kriterleri doğrultusuda bakım pla oluşturmalarıı sağlamaktır. Hedefler Öemli Noktalar A. Diabetes Mellitus akut ve kroik komplikasyolar efllik etti i, yaflam boyu süre, yaflam flekli de iflikliklerie ede ola öemli bir hastal kt r. B. Hemflire, diyabeti ta m, ta testlerii öemii, kliik s flama özelliklerii bilmelidir. Diyabetli bireylerle çalışa hemşireler; A. Diyabeti taımıı, hastalığı öemii epidemiyolojik özelliklerii bilmeli, B. Tip 1 ve Tip 2 diyabeti özelliklerii taı testlerii ve taı kriterlerii bilmeli, C. Diyabeti kliik sııflama esaslarıı bilmeli, D. Hastalığı kliik özellikleri ve taıyı belirleyici kriterleri doğrultusuda hemşirelik taısı koyabilmeli, bireysel izlem plaı oluşturabilmeli, sürekli bakım gereksiimlerii plalayabilmelidir.
2 Diyabeti Ta m Diabetes Mellitus isüli hormo sekresyouu ve/veya isüli etkisii mutlak veya göreceli azlığı soucu karbohidrat, protei ve yağ metabolizmasıda bozukluklara yol aça, kroik hiperglisemik, bir grup metabolizma hastalığıdır. Diyabet hem diyabetik ketoasidoz, oketotik hiperozmalar koma gibi akut komplikasyolar hem de kroik makrovasküler ve mikrovasküler komplikasyolar edeiyle sakatlık ve ölümlere yol açabilir. Diyabet gelişmekte ola ülkelerde yaklaşık olarak %5, gelişmiş ülkelerde ise %10 oraıda görülmektedir. Sıklığı yaşla birlikte artar. Ayrıca her geçe gü diyabete bağlı hastalık ve ölüm oraı da artmaktadır. ABD de ölüm edeleri arasıda üçücü sıradadır. Yaşam süresi, yaşları arasıda diyabet ortaya çıkalarda 7-10 yıl, yaşları arasıda ortaya çıkalarda ise 3-5 yıl kısalmaktadır. Ülkemizdeki oralar da diğer bölgelerdekilere bezer şekilde artmaktadır. Türkiye Diyabet Epidemiyolojisi (TÜDEP) çalışmasıda diyabet sıklığı yaş grubuda %7.2 olarak belirlemiştir. Bozulmuş glikoz tolerası (IGT) oraı ise %6.7 dir. Diyabet, çok sayıda ve seçilmiş bazı merkezlerde yapıla DİABCOST çalışması souçlarıa göre toplumsal tedavi, taı ve hizmet giderleride oluşa doğruda maliyet etkisi yaıda çok sayıda dolaylı maliyet getire bir hastalıktır. Kliik S flama S flama İdeal diyabet sııflamasıı hem kliik taımlayıcı kriterlere dayaa diyabet evrelerii hem de etyolojik gruplamayı içermesi öerilmektedir. Bu doğrultuda America Diabetes Associatio (ADA) Eksperler Grubu tarafıda öe sürüle değişiklikler Düya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafıda gözde geçirilmiştir. DSÖ ü 1998 de taımladığı yei diyabet sııflamasıa göre; Diyabet her yafl grubuda görülebile, maliyete do ruda ve dolayl etkisi ola bir hastal kt r DSÖ Kliik S flama esaslar a göre ideal s flama; diyabet evrelemesi ve etyolojik gruplamas içermelidir. İsülie bağımlı diyabet ve isülie bağımlı olmaya diyabet taımlaması tedaviye dayalı bir sııflamayı yasıttığı ve karışıklığa yol açtığı içi kullaılmamaktadır. Yerie Tip 1 ve Tip 2 diyabet taımları kullaılmaktadır. Tip 1 ketoasidoza eğilimli, idiyopatik ya da otoimmu kayaklı betahücre hasarı soucu gelişe diyabet vakalarıı kapsar. Tip 2 daha yaygı ola, isüli sekresyo defekti ile isüli rezistasıı birarada etkili olduğu diyabet formlarıı dahil olduğu diyabet grubudur. 12 ZEHRA DURNA
3 Açlık ka glikoz düzeyi ormali üzeride, acak diyabet taı sıırıı altıda bulua olgular içi Bozulmuş Açlık Glikozu taımıı kullaılması öerilmiştir yılıda DSÖ tarafıda glisemi bozukluklarıı etyolojik ve kliik açıda sııflaması Tablo 2.1 de yer almaktadır. Tablo 2.1: Glisemi Bozukluklarıı Sııflaması 1. Tip 1 Diyabet İmmü edeli Nedei bilimeye 2. Tip 2 Diyabet Periferik isüli direci ö plada İsüli sekresyo yetmezliği ö plada 3. Diğer tipler Beta hücre foksiyouda geetik bozukluklar İsüli foksiyouda geetik bozukluklar Pakreas hastalıkları Edokri hastalıkları İlaç ve kimyasal maddeler İfeksiyolar 4. Gebelik Diyabeti Tip 1 Diyabet Tip 2 diyabet geellikle 40 yafl da sora ortaya ç ka ve e s k görüle (% 90) diyabet türüdur. Pakreasta ilerleye beta-hücre yıkımıa yol aça bir dizi olay soucu isülie bağımlı diyabeti ortaya çıktığı diyabet tipidir. Geellikle otoimmu kayaklı olarak gelişe hastalığı, çoğulukla çocukluk çağı ve geç erişki yaşlarda ortaya çıktığı bilimektedir. Tip 1 diyabet sürecii otoatikor ölçümü ile metabolik aormallikler heüz başlamada erke döemde ortaya çıkarmak mümküdür. Tüm düyada her yıl 50,000 yei tip 1 diyabet taısı koulduğu belirtilmekle birlikte epidemiyolojik araştırma verilerii düya üfusuu acak %5 ie ait olduğu belirtilmektedir. Tip 1 diyabetliler tüm diyabetlileri yaklaşık %5-10 uu oluşturmaktadır. Geellikle 30 yaşıda öce başlar. Polidipsi, poliüri, kilo kaybı gibi diyabet belirtileri şiddetlidir. Ketoasidoz koması, hipoglisemi gibi akut komplikasyoları çok yaşadığı diyabet tipidir. Hastalığı ortaya çıkışıı hızladıra faktörler olarak bazı virüs Tip 1 diyabeti dört kliik evresi vard r: 1. Prekliik evre (beta-hücre immuitesi evresi) 2. Kliik bafllag ç evresi 3. Remisyo evresi 4. Komplikasyolu diyabet evresi efeksiyoları (kabakulak, kojeital rubella gibi), besleme özellikleri (bebekleri iek sütü ile besleme), toksiler ve streste bahsedilmektedir. DİYABETİN SINIFLANDIRILMASI VE TANI KRİTERLERİ 13
4 Tip 2 Diyabet Düyada e sık rastlaa diyabet tipidir. Tüm diyabetlileri yaklaşık %90 ı Tip 2 diyabetlidir. Diyabet epidemiyolojisi çalışmaları tip 2 diyabeti çocukluk döemi de dahil olmak üzere her yaş grubuda arta sıklığıı göstermektedir. Tip 2 diyabet geellikle 40 yaşıda sora ortaya çıka, yaş arttıkça görülme sıklığı arta, diyabet belirtilerii hafif olduğu, baze de hiç olmadığı, kroik komplikasyoları sık görüldüğü diyabet tipidir. Tip 2 diyabet obezite, dokularda isülii kullaılamaması (isüli direci) ve isüli sekresyo bozukluğu ile karakterizedir. Doymuş yağda zegi besleme, hareketsiz yaşam ve obezite tip 2 diyabet sıklığı ile yakı ilişkisi ola faktörlerdir. Diyabette Ta Kriterleri Diyabet taısı, klasik semptomlar ve komplikasyolar var ise kolaylıkla koabilir. Buula birlikte erke taı ve bazı laboratuar yötemlerii doğru şekilde kullaılması, souçları taı kriterlerie uygu olarak değerledirilmesi öemlidir da Amerika Ulusal Veri Grubu (NDDG), 1985 yılıda Düya Sağlık Örgütü (DSÖ), 1998 yılıda Amerika Diyabet Birliği (ADA) ve Avrupa Diyabet Politikası Belirleme Grubu (EDPG) tarafıda taı göstergeleri gözde geçirilerek yei kurallar geliştirmiştir. Diyabet ta kriterleri 1998 y l da yeide düzelemifltir. Semptomlar + Rastgele plazma glikozu 200mg/dl Diyabete özgü semptomları (poliüri, polidipsi ve açıklaamaya kilo kaybı v.b) varlığıa ek olarak güü herhagi bir zamaıda ölçüle plazma glikoz değerii 200mg/dl (11,1 mmol/l) olması, Semptomlar + Açlık plazma glikozu 126 mg/dl Açlık plazma glikoz değerii 126mg/dl (7.0 mmol/l) veya daha yüksek olması (Açlık: e az 8 saat hiç kalori alımamış olması demektir. Açlık plazma glikozuu 126 mg/dl veya daha fazla olması diyabeti kesi olmaya taısıdır. Kesi taı diğer göstergelerle doğrulamalıdır.) Oral Glikoz Toleras Testi (OGTT) 2.saat değeri 200mg/dl 75 gr glikoz ile yapıla OGTT sırasıda 2.saat glikoz değerii 200 mg/dl (11.1 mmol/l) olması koşulları aramaktadır. Taı sırasıda bazı özelliklere dikkat edilmelidir: Hiperglisemii ve metabolik degesizliği belirgi olmadığı durumlarda testler tekrar edilmelidir. Üçücü kriter ola OGTT i ruti olarak uygulaması tavsiye edilmemektedir. Açlık plazma glikozu <110 mg/dl ise Normal, mg/dl arasıda ise Bozulmuş Açlık Glikozu (IFG=Impaıred fastig glucose) olarak taımlaır. IFG belirlediğide kesi taı içi OGTT yapılması gerekir. 14 ZEHRA DURNA
5 OGTT sırasıda 2.saat plazma glikozu <140mg/dl ise ormal, mg/dl ise Bozulmuş Glikoz Tolerası olarak yorumlaır. Diyabet Ta Testleri Ka Glikoz Ölçümü Erişkilerde taı içi kol veide alıacak veöz ka öreğide ölçüm yapılması öerile yoldur. Ka alıırke turikeyi uzu süre kolda tutmak aşırı veöz staza sebep olur. İşlem sırasıda buda kaçımak gereklidir. Ka glikoz ölçümü kapiller kada da yapılabilir. Laboratuarlarda kullaıla otomatik aaliz cihazları plazma ve serum ile çalışmakta bu edele de ka glikozu geelde yaygı olarak plazma ve serumda ölçülmektedir. Plazma ve serumdaki ka glikozu tam ka glikoz değeride yaklaşık olarak %5 kadar daha fazladır. Tam kada ölçüle glikoz değeri 1.15 ile çarpılırsa plazmadaki değeri bulmak mümküdür. Glikoz ölçülecek plazma veya serum öreğii beklemesi sırasıda glikoz eritrositler tarafıda glikolize edilir ve gerçekte olduğuda daha düşük değerlerle karşılaşılır. Bu edele alıa örekler uzu süre bekletilmemeli ve laboratuara ulaştırıcaya kadar seri ortamda (mümküse buzdolabıı rafıda veya kapağıda) tutulmalıdır. Açl k Ka Glikozu Ka glikozu testi içi ka öre i al rke afl r veöz staz oluflturmamaya dikkat edilmelidir. Normalde, açlık ka glikoz değeri mg/dl dir. Açlık ka glikoz değeri plazmada (veöz veya kapiller) 126 mg/dl veya daha yüksek ise güveilir olarak diyabet taısı koabilir. Eğer kapiller veya veöz tam ka kullaılıyorsa bu değer 110mg/dl olarak değerledirilir. Kesi taı koymak içi açlık ka glikoz değeri e az iki kez, farklı zamalarda ölçülmelidir. Tokluk Ka Glikozu Yemek yedikte 2 saat soraki plazma glikoz kosatrasyouu 200mg/dl de fazla olması diyabeti varlığıı gösterir. Tokluk (postpradiyal) ka glikoz değerleri taı koymak içi kullaıldığıda 3 gü boyuca kısıtlamamış, e az 150gr/gü karbohidrat içere diyet alımakta ike yapılmalı ve değerledirilmelidir. Fakat taı içi açlık ka glikozu ölçümü tercih edilir. Kesi ta koymak içi açl k ka glikoz de eri farkl zamalarda e az iki kez ölçülmelidir. DİYABETİN SINIFLANDIRILMASI VE TANI KRİTERLERİ 15
6 drarda Glikoz Ölçümü Diyabet taısıda e sık kullaıla test idrarda glikoz ölçümüdür. Duyarlılığı ve özgüllüğü düşük olmasıa karşı uygulama kolaylığı açısıda ilk tercih edile testlerde biridir. Normalde 24 saatlik idrarda glikoz 40-70mg dır. Bu değerleri aşması patolojik sıırlar içie girer. İdrarda glikoz, geellikle, redüksiyo (idirgeme) veya ezimatik yötemler kullaılarak saptaır. Glikoz oksidaz yötemi ile (Testape, Cliistik, Diastik, Chemstrip UG gibi) çalışa stripler idrar glikoz tayii içi daha özgüldür. Bu stripleri salisilatlar, askorbik asit, levodopa, pheazopridi HCL ile yalış pozitiflikler verdiği belirtilse de duyarlılığı, % 0.1 düzeylerideki düşük glikoz yoğuluğuu bile saptayabilecek kadar hassastır. Oral Glikoz Toleras Testi (OGTT) OGTT diyabeti taısı içi kullaıla e duyarlı testtir. Souçları güveilir olması içi test öceside öerile hazırlığı yapılmış olması gerekir. OGTT testide öce hastaı tokluk ka glikozuda olduğu gibi e az üç gü karbohidrat kısıtlaması olmaksızı beslemesi (e az 150gr/gü) gerekmektedir. Test 8 saat açlıkta sora uygulaır. Açlık ka şekeri ölçümüde sora 300 ml.su içide eritilmiş 75 gr. Glikoz 3-5 dakikada içirilir. Taı içi glikoz alımıda 2 saat sora ölçüle ka şekeri soucuu değerledirilmesi öerilir. Souç 200 mg/dl ise diyabet taısı kesileşir. Uygulamas kolay oldu u içi diyabet ta s s ras da s kl kla idrarda glikoz tayii testi yap l r. Acak tek bafl a ta sal de eri yoktur Açl k plazma glikoz de erleri e az iki kez 126 mg/dl i üzeride ise diyabeti ta s içi OGTT gerekmez. OGTT sırasıda bir çok faktör glikoz tolerasıa etki ederek hiperglisemik bir eğrii ortaya çıkmasıa yol açabilir. Test sırasıda kahve, sigara içilmesie izi verilmemeli ve glikoz tolerasıı bozabilecek ilaçlar Tablo 2.2: OGTT Souçlarıı Yorumu Diabetes Mellitus Plazma (mg/dl) Tam Ka (mg/dl) Veöz Kapiller Veöz Kapiller Açlık Diyabet > > Bozulmuş Açlık Glikozu > > OGTT 2. Saat Diyabet Bozulmuş Glikoz Tolerası Kayak: Uluslararası Diyabet Federasyou, Avrupa Diyabet Strateji Belirleme Grubu: Tip 2 Diabetes Mellitus Masa Üstü Rehberi, Gri Tasarım, İstabul, 1999.s.6 16 ZEHRA DURNA
7 (oral hipoglisemikler, dilati, betablokerler, thiazid grubu diüretikler, ikotiik asit türevleri) kullaılıyorsa e az bir hafta öce kesilmiş olmalıdır. OGTT efeksiyo, akut ağır stresler, travma, büyük cerrahi girişimler, akut kardiyovasküler veya serebrovasküler olaylar sırasıda yapılmaz. OGTT taı kriterlerii bireyi akut ve kroik hastalıklar sırasıdaki durumua göre değil sağlıklı bireylere göre saptamış olduğu uutulmamalıdır. Açlık plazma glikoz değerleri e az iki kez 126 mg/dl i üzeride ise diyabeti taısı içi OGTT gerekmez. Oral Glikoz Toleras Testi i Yap ld Durumlar Taramalar sırasıda açlık ka glikozuu mg/dl arasıda buluması Gestasyoel diyabet taısı koymak Şişmalığa eşlik ede diyabet veya glikoz toleras bozukluğuu gösterilmesi. Özellikle Tip 2 diyabet aile öyküsü ola ve zayıflamak üzere başvura hastalarda karbohidrat metabolizması bozukluğu veya diyabeti ortaya çıkarılması zayıflama kousudaki kararlılığı arttıracaktır. Otozomal domiat geçişli bir diyabet şekli ola MODY tip (geçlerde görüle Tip 2 diyabet) diyabetli aileleri bireyleri. Geç yaşta açıklaamaya öropati, retiopati, ateroskleroz, koroer damar hastalığı veya periferik damar hastalığı olalar. Travma, cerrahi girişim, miyokard ifarktüsü gibi stresli durumlarda hiperglisemi veya glikozüri saptaa kişilerde akut durum geçtikte sora glikoz metabolizmasıı değerledirmek içi. HbA1c de eri %6,5 de erii üstüe ç kt zama makrovasküler, %7,5 de erii üzerie ç kt zama da mikrovasküler komplikasyolar bafllad kabul edilir. Glikozillemifl Hemoglobi, Fruktozami Eğer plazma glikozu kroik olarak yüksekse, glikozilasyo derecesi (hemoglobie bağladığıda HbA, plazma proteilerie bağlı olduğuda fruktozami değerleri) glikoz düzeyi hakkıda bir fikir verebilir. Belirli aralıklarla glisemi ve glikozüriyi araştırmak HbA, (glikozillemiş hemoglobi) ve özellikle HbA1c ya da Fruktozami düzeylerii araştırmak hastaı diyabetik olup olmadığı kousuda ipuçları verir. Fakat taısal değeri yoktur. HbA1c ölçümü ile diyabet taısı koymak içi çeşitli çalışmalar yapılmışsa da güümüzdeki bilgiler taı testi olarak kullaılamayacağıı göstermektedir. Bu test geriye döük glikoz kotrolüü izlemede değerlidir. (Bkz.Bölüm 5,7,14) Normalde total hemoglobii sadece %4-6 sıda HbA1c oluşur. HbA1c değeri %6,5 değerii üstüe çıktığı zama makrovasküler, %7,5 değerii üzerie çıktığı zama da mikrovasküler komplikasyoları başladığı kabul edilmektedir. (Bkz.Bölüm 13) HbA1c döüşümlü bir değerdir ve eritrosit yıkılıcaya kadar (yaklaşık 3 ay) yüksek kalır. Oysa glikozu plazma proteilerie bağlaması ile ortaya çıka ketoamiler (fruktozami) sadece 3-4 hafta yüksek kalmaktadır. DİYABETİN SINIFLANDIRILMASI VE TANI KRİTERLERİ 17
8 Hemflirelik Bak m ve Ta lama Diyabetli hastada hemşirelik bakımı taılama, soruları saptama,hedefleri belirleme, bakımı plalama, uygulama ve değerledirme adımları ile gerçekleşir. Diyabetli hastada taılama Tablo 2.3 deki subjektif ve objektif kriterleri kapsamalıdır. Tablo 2.3: Diyabetli Hastada Taılama Aşamaları SUBJEKTİF VERİLER Öemli Sağlık Öyküsü Geçirilmiş Hastalıklar: Kabakulak, kızamık, coxsackie virus gibi virüs efeksiyoları; yei geçirilmiş travma,efeksiyo ya da stres; hamilelik, 4 kg.da iri bebek doğurma; kroik pakreatit; Cushig sedromu, akromegali. İlaç Tedavileri: İsüli veya oral atidiyabetik ilaçları kullaımı ve tedaviye uyumu, glukokortikoid, diüretik veya pheytoi kullaımı. Cerrahi ya da Diğer Tedaviler: Yei geçirilmiş herhagi bir cerrahi müdahale. Foksiyoel Sağlık Örütüleri Sağlık Algılaması-Sağlık Yöetimi: Ailede diyabet öyküsü; halsizlik. Besleme-Metabolizma: Obezite; diyete uyum; susama, iştah artışı; bulatı ve kusma; kilo kaybı (Tip 1 de), kilo artışı (Tip 2 de); kaşıtı, cilt efeksiyoları, özellikle ayaklardaki yaralarda geç iyileşme. Boşaltım: Kostipasyo veya diare; sık idrara çıkma, oktüri, ikotias. Aktivite-Egzersiz: Kas zayıflığı, aktivite etolerası. Bilişsel Algılama: Karı ağrısı, baş ağrısı; bulaık görme; ekstremitelerde karıcalama veya hissizlik; irritabilite. Cisellik-Üreme: İmpotas; sık vajial ifeksiyolar; libido kaybı. OBJEKTİF VERİLER Geel Nefeste çürük meyve kokusu, dehidratasyo. Cilt Bütülüğü Kuru, esekliğii kaybetmiş cilt; koyu rekli lezyolar (bacaklarda); ülserler (özellikle ayaklarda); cilt efeksiyoları. Kardiyovasküler Ekstremitelerde soğukluk, kılları azalması. Nörolojik Katarakt, vitreus hemorajisi, reflekslerde değişiklik. Kas-İskelet Kas zayıflığı Ka ve İdrar Testi Souçları Glikolize hemoglobi, glikozüri, ketoüri, albumiüri serum elektrolit aormallikleri, açlık ka şekeri >140mg/dl, glukoz toleras testi >200mg/dl., lökositoz, BUN, serum kreatiii, trigliseridler, dislipidemi. Kayak: Valetie V. Nursig role i maagemet patiets with diabetes. I Lewis SM, Collier IC, Heitkemper MM. Medical-Surgical Nursig. Mosby year Book.Ic, New York, 1996, S ZEHRA DURNA
9 Kediizi Kotrol Ediiz 1. Diyabet ta s da kulla la testler ve diyabeti do rulaya souçlar elerdir? 2. OGTT hagi durumlarda ve as l uygula r? 3. HbA1c ve fruktozami edir? 4. Hemflire diyabetli bireyi hagi ad mlarla de erledirmelidir? KAYNAKLAR 1. Akalı S, Asla M, Başkal N ve ark. Diabetes Mellitus 2000, Ed. C Yılmaz, MT Yılmaz, Ş İmamoğlu, Gri Tasarım, İstabul, Altutaş Y.: Diabetes mellitusu taımı, taısı ve sııflaması. Ed: M Yeigü, M Altutaş, Her Yöüyle Diabetes Mellitus. Nobel Tıp Kitabevi, İstabul, 2001, s America Diabetes Associatio: Cliical Pratice Recommedatios Diabetes Care, 2001: 24: Supplemet Amos AF, McCarty DJ, Zimmet P. The risig global burde of diabetes ad it s complicatios: Estimates ad projectios to the year Diabetic Medicie,1997;14(Supplemet 5):7-85, Bağrıaçık N. Diabetes Meliltus: Taımı, tarihçesi, sııflaması ve sıklığı. Ed: H İlkova. Diabetes Mellitus, Net Matbaacılık, İstabul, 1997,s Bigley PJ, Gayle EAM. Causes of isuli depedet diabetes mellitus, Medicie, Ceters for Disease Cotrol ad Prevetio. Diabetes Surveillace Departmet of Health ad Huma Services, Atlata, GA, US, Cruickshak K. The epidemiology of diabetes mellitus: No-isuli-depedet diabetes mellitus. I.Pickup JC, Williams G.(eds) Textbook of Diabetes, 2d ed, Blackwell Sciece Ltd, Oxford, 1997,p Diabetes Care ad Research i Europe: The St Vicet Declaratio Actio Programme/Implemetatio Documet. I Kras HMJ, Kee H, Porta M (eds). World Health Orgaizatio, Copehage, Gree A, Sjolie AK, Eshoj O. The epidemiology of diabetes mellitus: Isuli-depedet diabetes mellitus. I.Pickup JC, Williams G.(eds) Textbook of Diabetes, 2d ed, Blackwell Sciece Ltd, Oxford, 1997,p Özca Ş.: Diyabetli Hastalarda Hastalığa Uyumu Etkileye Faktörleri Değerledirilmesi. İstabul Üiversitesi Sağlık Bilimleri Estitüsü, Doktora Tezi, İstabul, Özca Ş.: Diyabet yöetimi ve hemşirelik. Ed: M Yeigü, M Altutaş, Her Yöüyle Diabetes Mellitus. Nobel Tıp Kitabevi, İstabul, 2001, s Satma İ.: Diabetes mellitusu epidemiyolojisi, Ed: M Yeigü, M Altutaş, Her Yöüyle Diabetes Mellitus. Nobel Tıp Kitabevi, İstabul, 2001, s Satma İ, Şegül A, Sargı M, Salma F, et al. Turkish Diabetes Epidemiology Study: Prelimiary results-i. BlackSeaDiab Meetig, October 30th-November 1st, 1997, İstabul-Turkey, p.34 (Abstract) 15. Uluslararası Diyabet Federasyou, Avrupa Diyabet Strateji Belirleme Grubu: Tip 2 Diabetes Mellitus Masa Üstü Rehberi, Gri Tasarım, İstabul, Williams R. The burde of diabetes i the ext milleium. Diabetes Reviews Iteratioal, 1998; 7: DİYABETİN SINIFLANDIRILMASI VE TANI KRİTERLERİ 19
DİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC
DİYABETES MELLİTUS Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC İ NORMAL FİZYOLOJİ İnsan vücudu enerji olarak GLUKOZ kullanır Alınan her besin vücudumuzda glukoza parçalanır ve kana verilir Kandaki glukozun enerji kaynağı olarak
DetaylıBÖLÜM. Diyabet ve Egzersiz. Önemli Noktalar. Amaç. Hedefler
BÖLÜM 4 Diyabet ve Egzersiz Hatice PEK Diyabetli bireyler içi aktivite ve egzersiz, bakım plaıı, besleme programıı ve ilaç tedavisii öemli bölümüdür. Aktivite ve egzersiz; glikozu daha iyi kullaılmasıı,
DetaylıKARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET
KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLULARI DIABETES MELLITUS Diabetes mellitus, direkt olarak insülin direnci, yetersiz insülin salımı veya aşırı glukagon salımı
DetaylıBÖLÜM. Kronik Komplikasyonlar. Önemli Noktalar. Amaç. Hedefler
BÖLÜM 13 Kroik Komplikasyolar Şeyda ÖZCAN Kroik komplikasyolar diyabeti ilerleye döemleride ortaya çıka ve ciddi problemlere ede olabile ikicil durumlardır. Diyabete bağlı kroik komplikasyolar iyi bir
DetaylıDiyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli
Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.
DetaylıBÖLÜM. Kendi Kendini zleme. Önemli Noktalar
BÖLÜM 7 Kedi Kedii zleme 1970 li yıllarda sora tekolojik gelişmelerle birlikte laboratuvar testlerie ilave olarak diyabetlileri de kedi kedilerie ka ve idrar şekerlerii kolayca, güveilir olarak ve kısa
DetaylıDIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg
DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI DEDBT01944 Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg Mümkün olduğunca normal bir yaşam www.lilly-pharma.de www.lilly-diabetes.de
DetaylıTip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin
Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin Dr. Füsun Törüner Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma B.D, Ankara 22-23.Kasım.2013 -TEKİRDAĞ Tip 2 DM progresif bir
DetaylıDiyabet Nedir? Diyabetin iki tipi vardır:
Diyabet Nedir? Kan şekeri, glukoz vücut için gerekli olan enerjiyi sağlar. İhtiyaçtan fazla şeker, gerektiğinde kullanılmak üzere karaciğer ve yağ hücrelerinde depolanır. Şekerin vücutta enerji olarak
DetaylıHipoglisemi ve Hiperglisemi
BÖLÜM 10 Hipoglisemi ve Hiperglisemi Diyabet tedaviside amaç ka glikoz seviyesii kotrol altıda tutmaktır. Diyabetli bireylerde, yüksek ka glikoz seviyeleri isüli yetersizliği ya da vücutta isülii yetersiz
DetaylıDİYABETES MELLİTUS. Dr. Aslıhan Güven Mert
DİYABETES MELLİTUS Dr. Aslıhan Güven Mert DİYABET YÖNETİMİ Kan şekeri ayarını sağlamaktır. Diyabet tedavisinde hedef glukoz değerleri NORMAL HEDEF AKŞ (mg/dl)
DetaylıDİABETES MELLİTUS YRD. DOÇ.DR. KADRİ KULUALP
DİABETES MELLİTUS YRD. DOÇ.DR. KADRİ KULUALP Diabetes mellitus; pankreastaki insülin yapımının yetersiz oluşu nedeniyle, özellikle karbonhidrat metabolizmasında olmak üzere lipid ve protein metabolizmalarında
DetaylıDİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ
DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ Uz. Dr. M. Masum CANAT Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Kliniği DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR? İnsülin eksikliği ya da var olan
DetaylıHİPOTEZ TESTLERİ. İstatistikte hipotez testleri, karar teorisi olarak adlandırılır. Ortaya atılan doğru veya yanlış iddialara hipotez denir.
HİPOTEZ TETLERİ İstatistikte hipotez testleri, karar teorisi olarak adladırılır. Ortaya atıla doğru veya yalış iddialara hipotez deir. Öreği para hilesizdir deildiğide bu bir hipotezdir. Ortaya atıla iddiaya
DetaylıDiyabette Genel Sa l k Önerileri
BÖLÜM 16 Diyabette Geel Sa l k Öerileri Diyabet makrovasküler ve mikrovasküler komplikasyoları ile yaşam kalitesii düşüre, erke ölüm ve hastalama oraıı yüksek olduğu bir hastalıktır. Bu edele hastaı tedavisii
DetaylıPSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI
Kriz Dergisi 3 (1-2): 133-137 PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI Ayça GÜRDAL*, Hasa MIRSAL" GİRİŞ VE AMAÇ Ayakta tedavi sürekliliği, diğer tıp dallarıda
DetaylıDİYABET ŞEKER HASTALIĞI
DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından
DetaylıDİABETES MELLİTUS DİYABET (Şeker )HASTALIĞI. ATASAM HASTANESİ Kalite Yönetim Birimi
DİABETES MELLİTUS DİYABET (Şeker )HASTALIĞI ATASAM HASTANESİ Kalite Yönetim Birimi BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? DİYABET(ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR? Diyabet vücutta yeterince insülin üretilememesi veya etkili
DetaylıDiabetes Mellitus. Prof.Dr. Rüveyde Bundak Prof. Dr. Firdevs Baş
Diabetes Mellitus Prof.Dr. Rüveyde Bundak Prof. Dr. Firdevs Baş İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü ve İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Büyüme-Gelişme ve Pediatrik Endokrin BD Diabetes
DetaylıNOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ
NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. KULLANILAN ŞEKİLLERİN VE NOTLARIN TELİF HAKKI KİTABIN YAZARI VE BASIM EVİNE AİTTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ Ekoometri: Sözcük
DetaylıBÖLÜM. nsülin Tedavisinin Yönetimi. Önemli Noktalar. Amaç. Hedefler. Tip 1 Diyabet Yönetiminde Hedefler
BÖLÜM 5 süli Tedavisii Yöetimi İsülii keşfi ve isüli tedavisii uygulamaya geçmesi diyabet tedaviside döüm oktası olmuştur. İsüli tedavisi tek başıa veya bazı diyabetlilerde oral atidiyabetik ilaçlarla
DetaylıHipoglisemi-Hiperglisemi. Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul
Hipoglisemi-Hiperglisemi Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul Diabetin Acil Sorunları Hipoglisemi Diabetik Ketoz ( veya Ketoasidoz) Hiperosmolar Nonketotik Durum Laktik Asidoz Hipoglisemi
DetaylıDİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler
DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten
DetaylıDiyabet ve egzersiz TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU
TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ 02 Diyabet ve egzersiz Diyabetli bireyler
DetaylıDiyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Ahmet KAYA 06.10.2016 TRABZON AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
DetaylıBÖLÜM. Çocukluk Ça nda Diyabet. Önemli Noktalar
BÖLÜM 8 Çocukluk Ça da Diyabet Semra ERDOĞAN Çocukluk çağı diyabeti, geetik yatkılıkla, otoimmü mekaizmalarla ve çevresel faktörlerle (viral efeksiyolar, stres gibi) ilişkilidir. Sıklıkla puberte döemide
DetaylıTip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü
Tip 1 diyabete giriş Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü ENTERNASYONAL EKSPER KOMİTE TARAFINDAN HAZIRLANAN DİABETİN YENİ SINIFLAMASI 1 - Tip 1 Diabetes
DetaylıDİABETES MELLİTUS VE EGZERSİZ. Dr.Gülfem ERSÖZ
DİABETES MELLİTUS VE EGZERSİZ Dr.Gülfem ERSÖZ Kısmi veya tümü ile insülin yokluğu ile karakterize hiperglisemi Mikrovasküler komplikasyonlar önemli Renal(nefropati) Göz (retinopati) Nöropati Sessiz iskemi
DetaylıBÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER
BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ İkici bölümde verileri frekas tablolarıı hazırlaması ve grafikleri çizilmesideki esas amaç; gözlemleri doğal olarak ait oldukları populasyo dağılışıı belirlemek ve dağılışı geel özelliklerii
DetaylıÇağın Salgını. Aile Hekimliğinde Diabetes Mellitus Yönetimi
Çağın Salgını Aile Hekimliğinde Diabetes Mellitus Yönetimi Epidemiyoloji, Tanı, İzlem Uzm. Dr. İrfan Şencan Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği Başasistanı Sunum Planı Tanım
DetaylıDİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI
DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıMetabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler
Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik
DetaylıTİP 2 DİYABET. Tanı, Patogenez, Semptom ve Bulgular, Klinik Çalışmalar, Öneriler. HALUK ŞAVLI 2012
TİP 2 DİYABET Tanı, Patogenez, Semptom ve Bulgular, Klinik Çalışmalar, Öneriler. HALUK ŞAVLI 2012 Tip 2 diyabet, insülin direnci ve bunun insülin sekresyonundaki defekt nedeniyle, kompanse edilememesi
DetaylıOKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİLERDE MÜZİK EĞİTİMİ İLE ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE TERAPÖTİK BİR ÇALIŞMA
Joural of Research i Educatio ad Teachig OKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİLERDE MÜZİK EĞİTİMİ İLE ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE TERAPÖTİK BİR ÇALIŞMA Yard.Doç.Dr. Tüli Malkoç Marmara Üiversitesi
DetaylıGebelikte diyabet taraması. Prof. Dr. Yalçın Kimya
Gebelikte diyabet taraması Prof. Dr. Yalçın Kimya Gestasyonel diyabet İlk defa gebelik sırasında saptanan diyabet Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 2010;33(Suppl 1):S62 9.
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5
DetaylıDiyabet nedir? Ensülin nedir?
Was ist Diabetes? Was ist Insulin? (Türkisch) Diyabet nedir? Ensülin nedir? Diyabet melitusun temelleri Diyabet melitus Diyabet, kronik bir özümleme bozukluğudur. Diyabetli olmak demek, ya vücudunuzun
DetaylıİNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ. Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi
İNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi İnsülin Tedavisi; Tip 1 diyabet Diyabette gebelik ve emzirme dönemi veya gestasyonel diyabet Özel bazı durumlarda
DetaylıBÖLÜM. Diyabette Ayak Bak m. Önemli Noktalar. Amaç. Hedefler
BÖLÜM 12 Diyabette Ayak Bak m Toplumu tehdit ede hastalıklar arasıda altıcı, amputasyo edeleri arasıda ise birici sırada bulua diyabeti izlem, tedavi ve kotrolude rol ala, diyabet ekibii üyesi hemşireleri
DetaylıPankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar
Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar üretir. Bunların başında insülin gelmektedir. İnsülin, pankreastan
DetaylıP.O. Number Terms Rep Ship Via F.O.B. Project. Quantity Item Code Description Price Each Amount 6. 5. 2011. Total
P.O. Number Terms Rep Ship Via F.O.B. Project Quatity Item Code Descriptio Price Each Amout Geç Taı Ala Aomalilerde Yaklaşım 6. 5. 2011 Prof. Dr. H. Alper Tarıverdi Ada Mederes Üiversitesi Tıp Fakültesi
DetaylıİNSÜLİN UYGULAMALARI
İNSÜLİN UYGULAMALARI İnsülinin Fizyolojik Özellikleri İnsülin; pankreasın langerhans adacıklarındaki beta hücrelerinden salgılanan ve kan glikozunu düşüren bir hormondur. Sağlıklı bireylerde (gebe ve obez
DetaylıDiyabet insülin eksikliği veya etkisizliği sonucu gelişen, akut ve kronik komplikasyonların eşlik etmesiyle yaşam boyu süren bir hastalıktır.
DİYABET DİYABET NEDİR? Diyabet insülin eksikliği veya etkisizliği sonucu gelişen, akut ve kronik komplikasyonların eşlik etmesiyle yaşam boyu süren bir hastalıktır. Diyabet her yaşta görülebilir. SORUN
DetaylıYENİ DİYABET CHECK UP
YENİ DİYABET CHECK UP Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet Check
DetaylıYüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı
Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:
DetaylıCebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi
3 Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteı Yötemi Bu yötem bir izdüşüm tekiğie dayaır ve yalış pozisyo olarak isimledirile matematiksel tekiğe yakıdır. Buradaki düşüce f() çizgisi üzerideki bilie iki oktada
DetaylıGlisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir
Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir HD e yeni başlayan hastaların 1/3 de neden diyabetik nefropati Yeni başlayan
DetaylıEndokrin ve Metabolik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz
Endokrin ve Metabolik Hastalıklarda Fiziksel Aktivite ve Egzersiz Prof Dr Zehra Aycan Doç Dr Baran Yosmaoğlu Yrd Doç Dr Cihan Fidan Hasan Göktan Arzu Bektaş Kapsam: Tip 1 diyabet Obezite ve Tip 2 diyabet
DetaylıLİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ-2
LİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ SABİT NOKTA İTERASYONU YÖNTEMİ Bu yötemde çözüme gitmek içi f( olarak verile deklem =g( şeklie getirilir. Bir başlagıç değeri seçilir ve g ( ardışık
DetaylıHipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar
DetaylıPREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY
PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.
DetaylıBİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahminleme ve Hipotez Testlerine Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahmileme ve Hipotez Testlerie Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üiversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr
DetaylıGestasyonel Diyabet (GDM)
Gestasyonel Diyabet (GDM) Tanım, Sıklık Gebelikte ortaya çıkan veya ilk defa tespit edilen glikoz intoleransı olarak tanımlanmaktadır (WHO 2012; ACOG, 2013). Aşikar diyabet kriterlerini içermeyen ve gebeliğin
DetaylıİSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE HİPOTEZ TESTİ
İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE HİPOTEZ TESTİ Bu bölümdeki yötemler, bilimeye POPULASYON PARAMETRE değeri hakkıda; TAHMİN yapmaya yöelik ve, KARAR vermekle ilgili, olmak üzere iki grupta icelemektedir. Parametre
DetaylıD YABET HEMfi REL DERNE (DHD)
D YABET HEMfi REL DERNE (DHD) AMAÇLAR: Diyabet hemflireli ii gelifltirmek, Diyabetli hasta hemflirelik bak m gereksiimlerii saptamak içi hemflireleri teflvik etmek, Diyabetli hastalara bak m vere hemflireleri
DetaylıGlukoz İzlemi ve İnsulin Dozlarının Ayarlanması. Dr. Sare Betül Kaygusuz Dr. Şükrü Hatun
Glukoz İzlemi ve İnsulin Dozlarının Ayarlanması Dr. Sare Betül Kaygusuz Dr. Şükrü Hatun Öğrenim hedefleri Kan şekeri ölçümleri ve değerlendirilmesi, yemek öncesi, tokluk, gece yatmadan önce ve gece kan
DetaylıDiyabet ve göz sorunları
TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ 08 Diyabet ve göz sorunları Diyabet
DetaylıGestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar
Gestasyonel Diyabet: Anne ve Fetusta Kısa ve Uzun Dönem Sonuçlar Prof. Dr. Lemi İbrahimoğlu İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Perinatoloji Bilim Dalı Gestasyonel Diyabetes
DetaylıDiyabetes Mellitus. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Diyabetes Mellitus Akut Komplikasyonları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Diyabetes mellitus akut komplikasyonlar Hipoglisemi Hiperglisemi ilişkili ketonemi
DetaylıMEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ
MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ Mustafa ÖZDEMİR İ. Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Düya çapıda rekabeti ö plaa çıktığı bu gükü şartlarda, e gelişmiş ürüü, e kısa sürede, e ucuza üretmek veya ilk yatırım ve işletme
DetaylıÖğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı
Öğreci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı SORU 1. a) Ekoomii taımıı yapıız, amaçlarıı yazıız. Tam istihdam ile ekoomik büyüme arasıdaki ilişkiyi açıklayıız. b) Arz-talep kauu edir? Arz ve talep asıl artar
DetaylıDİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA
DİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği *Diyabet, genellikle hiperglisemi şeklinde ortaya çıkan kronik
Detaylı21 EKĠM 2011 SUPHĠ ÖNER ÖĞRETMEN EVĠ HOŞ GELDİNİZ. Hüseyin GÖKÇE İl Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şube Müdürü
21 EKĠM 2011 SUPHĠ ÖNER ÖĞRETMEN EVĠ HOŞ GELDİNİZ Hüseyin GÖKÇE İl Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şube Müdürü 1 OKULDA DİYABET PROGRAMI www.okuldadiyabet.org DİYABET VE OBEZİTE 2 KAN ŞEKERİ, İNSÜLİN VE DİYABET
DetaylıÇOCUKLARDA ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Öğrencim ve Diyabet ÇOCUKLARDA ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR? Şeker hastalığının (diyabet) en sık görülen belirtileri sık sık ve bol miktarda idrar yapma, çok su içme, iştah artmasına rağmen
Detaylı4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin
4/16/013 Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyası içi Tahmi Kitle ve Öreklem Öreklem Dağılımı Nokta Tahmii Tahmi Edicileri Özellikleri Kitle ortalaması içi Aralık Tahmii Kitle Stadart Sapması içi Aralık Tahmii
DetaylıYatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects
Uşak Üiversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2012) 5/2, 89-101 Yatırım Projeleride Kayak Dağıtımı Aalizi Bahma Alp RENÇBER * Özet Bu çalışmaı amacı, yatırım projeleride kayak dağıtımıı icelemesidir. Yatırım
DetaylıBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makine Mühendisliği Bölümü
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makie Mühedisliği Bölümü 1 STAJLAR: Makie Mühedisliği Bölümü öğrecileri, öğreim süreleri boyuca 3 ayrı staj yapmakla yükümlüdürler. Bularda ilki üiversite içide e fazla 10 iş güü süreli
DetaylıUzman Dr. Berrin Berçik İnal. İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı
Uzman Dr. Berrin Berçik İnal İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı 1979 yılında Amerikan Ulusal Diyabet Veri Grubu-National Diabetes Data Group (NDDG), ardından 1980 ve 1985 yıllarında
DetaylıDiyabetes Mellitus. Endokrinoloji ve Metabolizma B.D
Diyabetes Mellitus Dr.Nuri Çakır Gazi Üniversitesi Tıp T p Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma B.D Türk Toraks Derneği i 9.Yıll llık k Kongresi 19-23 Nisan 2006 Diyabetes mellitus İnsülin salgılanmas
DetaylıPOSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ
POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ Transplant İlişkili Hiperglisemi (TAH) Posttransplant Diabetes Mellitus
Detaylıİşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler.
OLASILIK VE İSTATİSTİK DERSLERİ ÖZET NOTLARI İstatistik: verileri toplaması, aalizi, suulması ve yorumlaması ile ilgili ilkeleri ve yötemleri içere ve bu işlemleri souçlarıı probabilite ilkelerie göre
DetaylıBasın bülteni sanofi-aventis
Basın bülteni sanofi-aventis 28 Mart 2007 TERİMLER SÖZLÜĞÜ A 1c, Hemoglobin HbA 1c Herhangi bir zamandaki HbA1c yüzdesi, önceki 3 ay içindeki ortalama kan glukozu düzeyini yansıtır (3 ay, kırmızı kan hücrelerinin
DetaylıDiyabet ve kalp-damar hastalıkları TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU
TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ 10 Diyabet ve kalp-damar hastalıkları
DetaylıZehirlenmelere Genel Yaklaşım İlkeleri
Zehirlemelere Geel Yaklaşım İlkeleri Dr Özlem Güeysel Dr Lütfi Kırdar Kartal EAH Acil Tıp Kliiği 2 Tarihçe Toksikoloji, Yuaca ok atılmasıda kullaıla yayı işaret ede tokso kelimeside köke alır. Toksiko
DetaylıBakterilerde Antibiyotiklere Direnç
Dicle Tıp Dergisi, 2008 ARAŞTIRMA YAZISI Cilt: 35, Sayı: 4, (234-239) Laboratuarımızda İdrar Kültürleride İzole Edile Gram Negatif Bakterilerde Atibiyotiklere Direç Haka Temiz 1, Hasa Akkoç 2, Kadri Gül
DetaylıDÜZEN SAĞLIK GRUBU OLARAK 14 KASIM DÜNYA DİYABET GÜNÜ NEDENİYLE Farkındalık ve Koruyucu Sağlık İçin, Ekte belirtilmiş risk faktörlerini taşıyan 10 19 yaş arasındaki çocukların aileleriyle birlikte (anne,
DetaylıDİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı
DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili
DetaylıNormalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.
POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum
DetaylıŞeker düşürücü ilaçlar
TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU TEMD DİABETES 05 MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU HASTA EĞİTİM KİTAPÇIKLARI SERİSİ Şeker düşürücü ilaçlar Şeker düşürücü
DetaylıOp Dr Aybala AKIL. ACIBADEM Bodrum Hastanesi
Sağlıklı bir anne için Sağlıklı beslenme Düzenli hekim kontrolü Gebelik öncesi hastalıkların sıkı takibi Sağlıklı bir yaşam tarzı Huzurlu bir gebelik süreci Sağlıklı beslenme = Dengeli beslenme Proteinler
DetaylıGÜMRÜK TARİFE UYGULAMALARI. İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü
GÜMRÜK TARİFE UYGULAMALARI İstabul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü SINIFLANDIRMA Sııfladırma Türk Gümrük Tarife Cetvelide eşyaı yer aldığı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyouu tespit edilme işlemi olarak
DetaylıTip I. Tip II. Semptomlar. Vücut yapısı Zayıf Sıklıkla fazla kilolu. Tedavi İNSÜLİN Diyet, egzersiz; oral antidiyabetik ± insülin
Diabetes mellitus Tip I Tip II Tedavi İNSÜLİN Diyet, egzersiz; oral antidiyabetik ± insülin Semptomlar Polidipsi, polifaji, Asemptomatik olabilir poliüri Vücut yapısı Zayıf Sıklıkla fazla kilolu Tip I
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıDiyabet Bak m : S n rlar Ötesi Stratejiler
BÖLÜM 1 Diyabet Bak m : S rlar Ötesi Stratejiler Düyada her 20 kişide biri (151 milyo yetişki) diyabetlidir. Bu sayı so beş yıldır diyabet oraıda % 11 lik bir artış olduğuu gösterir. Yirmi beş yıl içide
DetaylıK.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ. UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi
K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi Dünya genelinde 4.ölüm nedenidir. Her yıl diyabete bağlı
DetaylıBASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI
Projesii Kousu: Bir çekirgei metre, metre veya 3 metre zıplayarak uzuluğu verile bir yolu kaç farklı şekilde gidebileceği ya da bir kişii veya (veya 3) basamak atlayarak basamak sayısı verile bir merdivei
DetaylıYatan hastalarda güncel diyabet tedavisi
Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü
DetaylıDünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)
Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya
DetaylıTİP 2 DİYABETES MELLİTUS TA AGRESİF TEDAVİ GEREKLİ DEĞİLDİR ANTALYA
T GEREKLİ DEĞİLDİR 24.04.2014 ANTALYA Prof.Dr.Halil Önder ERSÖZ Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Trabzon Diyabetes Mellitusun Klinik Önemi Diabet Kardiyo Vasküler Mortalitede 2-4 Kat Artış Son
DetaylıBÖBREK TRANSPLANTASYONU OLAN HASTALARDA SERUM ALBÜMIN DÜZEYLERI ILE YAŞAM SÜRESI ARASıNDAKI ILIŞKI
Türk Nefroloji Diyaliz ve Trasplatasyo Dergisi/Office Joural of the Turkish Nephrology, Associatio 99; 3:202 BÖBREK TRANSPLANTASYONU OLAN HASTALARDA SERUM ALBÜMIN DÜZEYLERI ILE YAŞAM SÜRESI ARASıNDAKI
DetaylıDiyabetin Psikososyal Yönü
BÖLÜM 17 Diyabeti Psikososyal Yöü Diyabet fizyopatolojik süreçlerle isa orgaizmasıda değişiklikler oluştururke, diyabetlii ruhsal dege ve uyumuda da birtakım farklılaşmalar olmaktadır. Diyabet fiziksel
DetaylıBireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım
Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım Dr. Erman ÇAKAL Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği
DetaylıŞeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?
Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Hayatınız boyunca öngöremediğiniz ve hayat kalitenizi düşürecek pek çok sorun yaşayabilirsiniz. Şeker hastalığı(kısa olarak Diyabet diyebiliriz) ve obezite
DetaylıÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ
Öğreme Etkili Hazırlık ve Taşıma Zamalı Paralel Makieli Çizelgeleme Problemi HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ TEMMUZ 2006 CİLT 2 SAYI 4 (67-72) ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL
DetaylıDiyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor
37 yılda (1980-2017) Her 11 kişiden 1 i diyabet İki diyabetliden biri tanı almamış Diyabetlilerin sadece %37 sinde hedef glikoz değerine ulaşılabiliyor Komplikasyonlar önlemiyor Diyabetli kişilerin üçte
DetaylıGAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK - MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. KM 482 Kimya Mühendisliği Laboratuarı III
GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENİSLİK - MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENİSLİĞİ BÖLÜMÜ KM 482 Kimya Mühedisliği Laboratuarı III eey No : 2-a eeyi adı : Kesikli istilasyo eeyi amacı : a) Kolodaki basıç kaybıı belirlemek,
DetaylıYozgat yöresinde atopik semptomlu hastalarda deri prick testi sonuçları
64 JCEI / 2014; 5 (1): 64-68 Joural of Cliical ad Experimetal Ivestigatios doi: 10.5799/ahijs.01.2014.01.0361 ÖZGÜN AŞTIRMA /ORIGINAL TICLE Yozgat yöreside atopik semptomlu hastalarda deri prick testi
DetaylıDiyabet E itimi ve. Dan flmanl k
BÖLÜM 15 Diyabet E itimi ve Da flmal k Diyabetli bireye ve oları bakımlarıda sorumlu ola aile bireylerie hastalığı bakımıı ve yöetimii öğretmek diyabet tedavi plaıı bir parçasıdır. Diyabetlii eğitimi,
DetaylıBasın bülteni sanofi-aventis
Basın bülteni sanofi-aventis 7 Kasım 2007 ULUSLARARASI DİYABET TEDAVİ PRATİKLERİ KAYIT ÇALIŞMASI NIN (IDMPS) TÜRKİYE SONUÇLARI HEDEF TEDAVİ KALİTESİNİ ARTIRMAK ÇALIŞMANIN AMACI ve YÖNTEMİ Uluslararası
Detaylı