ÖZET...3 DÜNYA EKONOMISINE GENEL BIR BAKIŞ...13 TÜRKIYE NIN HALI İHRACATI...20 TOPLAM HALI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI...

Transkript

1 HALI SEKTÖRÜNÜN 2010 OCAK-EYLÜL İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ve MEVZUAT ŞUBESİ KASIM 2010

2 ÖZET...3 DÜNYA EKONOMISINE GENEL BIR BAKIŞ...13 TÜRKIYE NIN HALI İHRACATI...20 TOPLAM HALI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI...22 HALI İHRACATIMIZDA MAKINA HALISI VE EL HALISININ PAYI...25 MAKINA HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARI İTIBARIYLE DEĞERLENDIRMESI...26 MAKINA HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI...28 Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Avrupa Birliği Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Eski S.S.C.B. Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer O.E.C.D. Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Asya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız EL HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARI İTIBARIYLE DEĞERLENDIRILMESI...37 EL HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI...39 Avrupa Birliği Ülkelerine El Halısı İhracatımız Diğer OECD Ülkelerine El Halısı İhracatımız Ortadoğu Ülkelerine El Halısı İhracatımız Eski S.S.C.B. Ülkelerine El Halısı İhracatımız Afrika Ülkelerine El Halısı İhracatımız Diğer Asya Ülkelerine El Halısı İhracatımız EKLER : İHRACAT KAYIT RAKAMLARI

3 ÖZET Türkiye İhracatçılar Meclisi kayıt rakamlarına göre, Türkiye nin 2010 yılı Eylül ayı ihracatı, geçen yılın aynı dönemine oranla % 10,3 artışla 9,2 milyar dolara yükselmiştir yılı Ocak - Eylül döneminde ise Türkiye nin ihracatı % 12,5 artışla 82,2 milyar dolara yükselmiştir yılı Ocak Eylül döneminde, halı ihracatı ise bir önceki yıla göre % 16,6 artış göstererek 873,1 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Ocak Eylül 2010 döneminde el halısı ihracatında kaydedilen artış oranı % 28,4 olurken ihracat değeri 99,8 milyon dolar olmuştur. Öte yandan Ocak Eylül 2010 döneminde makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 15,3 oranında artmış ve 773,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dokuz aylık döneminin sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 16,6 oranında artarak 873,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Eylül ayına ait aylık halı ihracat değeri 104 milyon dolar olarak kaydedilerek 2009 yılı Eylül ayına kıyasla % 9,2 oranında artmıştır. Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ YILLAR 2010/2009 Aylar % Değişim Ocak ,0 Şubat ,5 Mart ,7 Nisan ,1 Mayıs ,2 Haziran ,4 Temmuz ,3 Ağustos ,6 Eylül ,2 Ekim Kasım Aralık

4 Yukarıda yer alan tablo ve grafikten ülkemizin halı ihracatının aylar itibariyle seyri izlenebilmektedir Ocak Eylül döneminde el halısı ihracatında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 28,4 artış meydana gelmiş olup, ihracat değeri 99,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan bu yılın Eylül ayında el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre % 24,8 oranında artmış ve 10,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Diğer taraftan, Ocak Eylül 2010 döneminde makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 15,3 oranında artmış ve 773,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu yılın Eylül ayında 93,7 milyon dolarlık makina halısı ihraç edilmişken, kaydedilen ihracat artış oranı % 7,7 olmuştur. Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı Birim: 1000 $ / 2009 Ocak - Eylül Ocak - Eylül Değişim % Türkiye Genel İhracatı ,5 Halı İhracatı ,6 Halı İhracatının Payı % 1,02 1,06 4

5 Öte yandan 2010 Ocak Eylül döneminde halı ihracatının ülkemizin toplam ihracatı içerisindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 0,04 oranında artarak % 1,06 ya yükselmiştir. Türkiye nin halı ihracatında % 13,7 lik payıyla en büyük ihracat pazarı konumunda olan S.Arabistan a 2010 yılının ilk dokuz aylık döneminde gerçekleştirilen ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1,4 oranında artarak 119,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Anılan dönemde, ikinci büyük pazarımız konumundaki ABD ye halı ihracatımız % 65 oranında artarak 87,1 milyon dolara ulaşmıştır. Kaydedilen bu ihracat değeri ile ABD nin toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 10 olmuştur yılının Ocak Eylül döneminde en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki Irak a yönelik halı ihracatımız 2010 un ilk dokuz ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 9 oranında azalmış ve 58,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile Irak ın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 6,7 olarak hesaplanmaktadır. Halı ihracatımızda 2010 Ocak Eylül dönemine ait veriler incelendiğinde ilk on pazar içerisinde yer alan ülkelerden Irak ve Polonya dışındaki sekiz ülkeye yönelik ihracatımızın % 1,4 ile % 65 arasında değişen oranlarda arttığı anlaşılmaktadır. Öte yandan aynı dönemde Polonya ya yapılan halı ihracatımız 2009 yılının Ocak Eylül dönemine kıyasla % 15 oranında azalarak 21,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Aşağıdaki tabloda, ülkemizin halı ihracatında ilk on pazara ilişkin gelişmeler yer almaktadır. 5

6 Birim: $ ÜLKELER EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2009 OCAK - EYLÜL 2010 OCAK - EYLÜL PAY % DEĞİŞİM % S.ARABİSTAN ,7 1,4 ABD ,0 65,0 IRAK ,7-9,0 ALMANYA ,9 16,0 KAZAKİSTAN ,2 71,6 İNGİLTERE ,7 19,5 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ ,6 18,8 POLONYA ,5-15,0 MISIR ,3 33,8 RUSYA FEDERASYONU ,3 28,1 DİĞER ÜLKELER ,2 17,5 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,8 15,9 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI ,0 16,6 Aşağıdaki grafikte 2010 yılının Ocak Eylül döneminde halı ihracatımızın ülkelere göre dağılımı izlenebilmektedir. 6

7 El Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler Ocak Eylül 2010 döneminde el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 28,4 oranında artarak 99,8 milyon dolar olmuştur. Eylül ayında kaydedilen el halısı ihracatı 10,3 milyon dolar olmuşken, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla kaydedilen ihracat artış oranı % 24,8 olmuştur. Aşağıda yer alan tablo ve grafikte ülkemiz el halısı ihracatının aylara göre dağılımı yer almaktadır yılının Ocak Eylül döneminde el halısı ihracatımızda en önemli ülkeler ABD, Japonya, Avusturya, Fransa ve Belçika olarak sıralanmaktadır. Anılan dönem itibariyle en önemli el halısı ihracat pazarımız olan ABD ye ihracat % 17,9 oranında artarak 18,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile ABD nin el halısı ihracatımızdaki payı % 19 a yükselmiştir Ocak Eylül döneminde el halısı ihracatımızda ilk on pazar arasında yer alan ülkelerin tamamına yönelik ihracatımız % 17,9 ile % ,1 arasında değişen oranlarda artmıştır. Ülkemiz için ihracat pazar büyüklüğü sıralamasında ABD nin ardından Japonya gelmektedir. Japonya ya yönelik ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 71,8 oranında artmış ve 13,2 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Japonya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 13,3 olarak hesaplanmaktadır. 7

8 Aylar İtibariyle El Halısı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ YILLAR 2010/2009 Aylar % Değişim Ocak ,1 Şubat ,4 Mart ,5 Nisan ,9 Mayıs ,3 Haziran ,2 Temmuz ,9 Ağustos ,9 Eylül ,8 Ekim Kasım Aralık Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Avusturya, 2010 yılının ilk dokuz aylık dönemi itibariyle en çok el halısı ihracatı yapılan üçüncü ülke olmuştur. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatı 2009 yılının Ocak Eylül dönemine kıyasla % 2.440,7 oranında artarak 460 bin dolardan 11,7 milyon dolara çıkmıştır. Birim: $ ÜLKELER EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2009 OCAK - EYLÜL 2010 OCAK - EYLÜL PAY % DEĞİŞİM % ABD ,0 17,9 JAPONYA ,3 71,8 AVUSTURYA , ,7 FRANSA ,9 854,8 BELÇİKA ,6 159,8 LİTVANYA , ,1 ÇEK CUMHURİYETİ , ,4 İTALYA ,1 97,6 ALMANYA ,9 62,7 İSVİÇRE ,6 72,2 DİĞER ÜLKELER ,0-56,4 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,0 150,6 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI ,0 28,4 8

9 2009 yılının ilk dokuz ayında sadece 14 bin dolarlık el halısı ihracatı yapılan Litvanya ya bu yılın aynı döneminde ihracatımız % ,1 gibi çok yüksek bir oranda artarak 7,6 milyon dolara fırlamıştır. Litvanya nın el halısı ihracat pazarlarımız arasındaki payı % 7,1 olarak hesaplanmakta olup, altıncı büyük el halısı ihracat pazarımız olarak konumlanmaktadır. 9

10 Makina Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2010 yılının ilk dokuz ayı sonunda makina halısı ihracatımız 2009 yılının aynı dönemine kıyasla % 15,3 oranında artarak 773,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan bu yılın Eylül ayında ülkemizin makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 7,7 oranında artarak 93,7 milyon dolar olmuştur. Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ YILLAR 2010/2009 Aylar % Değişim Ocak ,2 Şubat ,4 Mart ,6 Nisan ,2 Mayıs ,9 Haziran ,9 Temmuz ,7 Ağustos ,2 Eylül ,7 Ekim Kasım Aralık

11 Ocak Eylül 2010 döneminde, makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 119,2 milyon dolarlık ihracat ve % 15,4 lük payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. Suudi Arabistan a yapılan ihracat Ocak Eylül 2010 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1,6 oranında artmıştır. EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: $ ÜLKELER 2009 OCAK - EYLÜL 2010 OCAK - EYLÜL PAY % DEĞİŞİM % S.ARABİSTAN ,4 1,6 ABD ,8 85,7 IRAK ,4-10,4 ALMANYA ,4 14,8 KAZAKİSTAN ,6 72,5 İNGİLTERE ,0 19,5 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ ,0 18,5 POLONYA ,8-15,1 MISIR ,6 34,0 RUSYA FEDERASYONU ,5 25,9 DİĞER ÜLKELER ,5 15,1 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,5 15,4 TÜRKİYE TOPLAM MAKİNA HALISI İHRACATI ,0 15,3 Makina halısı ihracatında S.Arabistan ın ardından 68,1 milyon dolarlık ihracat ve % 8,8 lik pay ile ABD gelmektedir. Anılan dönemde ABD ye yönelik makina halısı ihracatı % 85,7 oranında artmıştır. Bu artış oranı aynı zamanda ilk 10 ülke içerisinde kaydedilen en yüksek ihracat artış oranı olmuştur yılı Eylül ayı sonu itibariyle makina halısı ihracat pazarlarımız arasında en büyük üçüncü ülke ise 57,1 milyon dolarlık ihracat ve % 7,4 lük payıyla Irak olmuştur. Bu dönemde Irak a yönelik makina halısı ihracatımız bir önceki yıla kıyasla % 10,4 oranında azalmıştır. Ocak Eylül 2010 döneminde en fazla makina halısı ihraç edilen ilk 10 pazarın içerisinde Irak dışında Polonya ya yönelik makina halısı ihracatımız da bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 15,1 oranında azalmıştır. Irak ve Polonya dışında kalan sekiz ülkeye yönelik ihracat ise % 1,6 ile % 85,7 arasında değişen oranlarda artmıştır. 11

12 12

13 HALI SEKTÖRÜNÜN 2010 OCAK EYLÜL İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Dünya Ekonomisine Genel Bir Bakış Dünya Ekonomisinde Ayrışma Var Dünya genelinde farklı ülke gruplarının ekonomik performanslarındaki ayrışma sürerken, toparlanma süreci kırılgan bir görünüm sergilemektedir yılının ikinci yarısında küresel düzeyde ekonomilerin yavaşladığına ilişkin işaretler güçlenmiştir. Son dönemde açıklanan veriler ışığında, önümüzdeki dönemde global toparlanma sürecinin ivme kaybederek ılımlı bir seyir izleyeceği tahmin edilmektedir Bu çerçevede, dünya ekonomisi henüz istikrarlı bir büyüme performansı yakalamaktan uzaktır. Ülkelerin politika seçeneklerinin azaldığı ve teşviklerin sonuna gelindiği bir dönemde küresel ekonomide yaşanabilecek yeni bir durgunluğun uzun bir süreye yayılabileceğine ilişkin endişeler dile getirilmektedir. Gelişmiş ülkelerde ekonomik aktivitedeki artışın uzun bir süre daha yavaş seyretmesi, son dönemde güçlü performansları ile dikkat çeken gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde de olumsuz etki yaratabilecektir. Gelişmiş ülkelerde istihdam piyasalarındaki zayıf görünüm sürmektedir. Küresel krizde dünya genelinde 30 milyon kişi işini kaybetmiş ve işsiz sayısı 210 milyon kişiyi aşmıştır. Küresel bazda tarihin en yüksek düzeyine yükselen işsizlik oranındaki iyileşmenin oldukça yavaş bir şekilde gerçekleşmesi, krizin ekonomi üzerindeki uzun vadeli olumsuz etkisini artırmaktadır. IMF'nin açıkladığı son "Dünya Ekonomik Görünüm" raporunda, küresel ekonominin 2010 yılında % 3-4 aralığında büyüyeceği öngörülmektedir. IMF raporunda büyüme beklentisinin bir asimetriyi yansıttığı ifade edilirken, 2010 yılında gelişmiş ülkelerde % 1-2, gelişmekte olan ülkelerde ise % 6-8 arasında bir büyüme beklendiği vurgulanmaktadır. Küresel krizden çıkış sürecinde dünya genelinde ihracata dayalı büyüme politikalarını benimseyen ülkelerin rekabet gücü gündeme gelmektedir. Bu durum, döviz kurlarına müdahale edilmesine ilişkin tartışmaları da canlı tutmaktadır. Birçok 13

14 ülkede ihracatçılar performanslarının yerel para birimlerinin değerlenmesinden olumsuz yönde etkilendiğini belirtmektedir. Nitekim, son dönemde Yen deki değerlenmeye ilişkin tartışmalar yoğunlaşmış ve Japonya Merkez Bankası Yen e müdahalede bulunmuştur. Öte yandan gelişmiş ülkelerin daha fazla genişletici para politikası uygulama yönündeki adımları, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının güçlenmesine ve dolayısıyla para birimlerinin değer kazanmasına neden olmaktadır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimlerindeki değerlenme eğilimi de son dönemde belirginleşmiştir. Bu çerçevede, son dönemde ülkeler arasında uluslararası rekabet gücünü korumaya yönelik politikaların uygulanmaya konduğu gözlenmektedir. Brezilya yerel tahvil alımlarında yabancı yatırımcılara uygulanan vergiyi %2 den %6 ya yükseltmiştir. Güney Kore, İsviçre, Romanya ve Kolombiya da ise merkez bankaları döviz kurunun değerini etkileyecek yönde müdahalelerde bulunmaktadır. Önümüzdeki dönem dünya ekonomisini bekleyen en önemli risklerden ilki başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere pek çok ülkede işsizlik oranlarının artmaya devam etmesi, diğeri de gerek devletlerin, gerekse tüketicilerin borçlarının giderek artarak bir borç batağına doğru yol alınmasıdır. Bu iki sorun, dünya genelinde kısmi bir toparlanma olmasına rağmen, başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere dünya genelinde tüketim artışını engelleyerek genel ekonomik durum üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir. ABD Ekonomisi İşsizlik Kıskacında ABD de üretim ve istihdamdaki toparlanmanın son aylarda yavaşlaması ülke ekonomisine ilişkin belirsizlikleri artırmaktadır. ABD de son dönemde açıklanan veriler ekonomik toparlanmanın yavaşladığına işaret etmektedir. Nitekim, imalat sanayiine ilişkin veriler, yeni siparişlere ve genel iş koşullarına ilişkin görünümün bozulmaya devam ettiğini göstermektedir. Tüketici güven endekslerinde genel olarak istihdam koşullarına ve geleceğe ilişkin beklentilerdeki olumsuzluk nedeniyle gerileme devam etmektedir. Dünyanın en büyük ekonomisi ve önemli ihracat pazarlarımızdan ABD'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla sı (GSYH) bu yılın 3. çeyreğinde artan % 2 büyüme kaydetmiştir. Bilindiği gibi, ABD ekonomisi yılın ilk çeyreğinde % 3,7 büyürken, ikinci çeyrek dönemde ise % 1,7 büyüme göstermişti. 14

15 ABD genelinde perakende satışlar 2010 yılı Eylül ayında Ağustos ayına göre % 0,6 artarken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 7,3 yükselmiştir Temmuz ayından Eylül ayına kadar olan 3 aylık dönemde perakende satışlarda ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 5,7 artış kaydedilmiştir. Öte yandan, ülke genelinde Ocak-Eylül döneminde hazırgiyim ve aksesuar perakende satışları ise geçen yılın aynı dönemine göre % 4,4 artmış bulunmaktadır. Ağustos ayı verilerine göre ABD toplam mal ihracatı Temmuz ayına göre değişmeyerek 107,7 milyar dolar olarak gerçekleşirken, toplam mal ithalatı ise 3,9 milyar dolar artışla 166,7 milyar dolara yükselmiştir. Bu verilere göre mal bazında ABD dış ticaret açığı Ağustos ayında Temmuz ayına göre 3,9 milyar dolar artarak 59 milyar dolara yükselmiştir. Öte yandan, ülke ekonomisinin en önemli sorunlarından işsizlik Eylül ayında Ağustos ayına göre değişmeyerek % 9,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Halen ülke genelinde 14,6 milyon kişinin işsiz olduğu tahmin edilmektedir. Uzmanlara göre ABD ekonomisini yılın son çeyreğinde ciddi sorunlar beklemektedir. Bu sorunların başında düşük gerçekleşmesi beklenen büyüme oranı ile yüksek seyreden işsizlik oranı gelmektedir. Mevcut büyüme potansiyeliyle işsizlik oranının yakın dönemde ciddi bir düşüş göstermesi beklenmemektedir. Öte yandan, ABD Merkez Bankası'nın (FED) piyasaya dolar sürerek ekonomiyi büyütme politikasının önümüzdeki dönemde ABD ekonomisi için ne ölçüde işe yarayacağı belirsizliğini korurken, sözkonusu politika dünya çapında finansal genişlemeye ve gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısında değerlenmesine neden olmaktadır. Avrupa Birliği nde GIPS Ülkeleri Sorunu Euro Alanı nda ekonomi yılın ikinci çeyreğinde son dört yılın en güçlü performansını kaydetmiştir. Ancak, bölge ülkelerinin büyüme performanslarındaki ayrışma dikkat çekmektedir. Nitekim, zayıf büyüme performansları, olumsuz mali göstergeleri ve bankacılık sektöründeki sorunları ile dikkat çeken GIPS (Yunanistan, İrlanda, Portekiz ve İspanya) ülkelerindeki gelişmeler zaman zaman piyasalar üzerinde baskı yaratmaktadır. Sözkonusu ülkelerdeki sorunların henüz tam olarak ortadan kalkmaması nedeniyle bu ülkelerin kredi notlarındaki indirimler de devam etmektedir. 15

16 Euro Bölgesi nde ekonomik performans, ülkeler arasında farklılık göstermekle birlikte beklentilerin üzerinde gerçekleşmektedir. İhracatın yanısıra tüketim harcamalarının etkisiyle Almanya ekonomisi nispeten güçlü bir toparlanma kaydederken, yüksek borç stoku ve bütçe açıkları ile öne çıkan GIPS ülkelerinde ekonominin zayıf bir performans sergilediği görülmektedir. Güncel gelişmeler ışığında, Eurostat verilerine göre, 2010 yılının 2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,9 büyüyen Euro Bölgesi, bir önceki çeyrek döneme göre ise % 1 büyümüş bulunmaktadır. 27 üyeli AB ise 2010 yılının 2. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2 büyürken, bir önceki çeyrek döneme göre ise % 1 büyümüştür. AB'de yılın 2. çeyrek döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre en hızlı büyüyen ülkeler % 5,3 ile Lüksembourg, % 5 ile Slovakya ve % 4,5'le İsveç olurken, en fazla küçülen ekonomiler % 3,7 ile Yunanistan, % 2,9 ile Letonya ve % 1,8 ile İrlanda şeklinde sıralanmaktadır. AB'nin en büyük ekonomisi Almanya 2010 yılı 2. çeyrek dönemde geçen yılın aynı dönemine göre % 3,7, bir önceki çeyrek döneme göre ise % 2,2 büyümüştür. Diğer önemli AB ülkesi Fransa da ekonomi 2010 yılı 2. çeyrek dönemde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,7, bir önceki çeyrek döneme göre ise ancak % 0,7 büyümüştür. Geleneksel pazarlarımızdan İngiltere ekonomisinde, 2010 yılı 2. çeyrek dönemde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,7, bir önceki çeyrek döneme göre ise % 1,2 büyüme kaydedilmiştir. AB nin önemli ekonomilerinden İtalya da ekonomi 2010 yılı 2. çeyrek dönemde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,3, bir önceki çeyrek döneme göre ise ancak % 0,5 büyümüştür. Eurostat verilerine göre 2009 Eylül ayında perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 1,1, AB-27 de ise % 1,3 oranında artarken; bir önceki aya göre ise Euro Bölgesinde % 0,2, AB-27 de ise % 0,1 oranında gerilemiştir. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise 2009 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 1,1 artarken, AB-27 genelinde ise aynı dönemde % 1,3 yükselmiş bulunmaktadır. 16

17 En önemli pazarımızdan Almanya da, perakende satışlar Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 artarken, bir önceki aya göre ise % 2,3 oranında gerilemiştir. Diğer önemli pazarlarımızdan Fransa da perakende satışlar Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 4,4 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,4 oranında gerilemiştir. Geleneksel pazarlarımızdan İngiltere'de perakende satışlar Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,1 oranında yükselmiştir. AB nin önemli ekonomilerinden İtalya da Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,6 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,3 oranında artmıştır. Türkiye Ekonomisi: Cari Açık Geri Geldi Türkiye ekonomisi 2010 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %10,3 oranında büyürken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri ise bir önceki döneme göre % 3.7 artmıştır. Bu dönemde Türkiye ekonomisi beklentilerin üzerinde bir büyüme kaydetmiştir. Kaydedilen büyümede, baz etkisinin yanısıra yatırım ve tüketim harcamalarının sergilediği güçlü performans etkili olmuştur. Yılın üçüncü çeyreğinde ise, tüketici güvenine ilişkin göstergelerin bir miktar düşüş eğilimi sergilediği, kapasite kullanım oranındaki yükseliş eğiliminin yavaşladığı görülmektedir. Bu durum azalan baz etkisi ile birlikte değerlendirildiğinde ekonomik aktivitede bir miktar ivme kaybı yaşanabileceğine işaret etmektedir. Sanayi üretim endeksine göre imalat sanayinde Eylül ayında Ağustos ayına göre % 2,2, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 10,9 artış kaydedilmiştir. Kapasite kullanım verilerine göre ise Eylül ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı % 73,5 olarak kaydedilmiştir. Bu oran, Ağustos ayında % 73, geçen yılın Eylül ayında ise % 68 düzeyindeydi. Kriz döneminde hızla artan işsizlik oranı son dönemde azalma sürecine girmiş bulunmaktadır. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre Temmuz ayında işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre % 2,2 azalarak % 10,6 seviyesine gerilemiş bulunmaktadır. 17

18 2010 yılı Ocak-Eylül döneminde genel ihracat yıllık bazda % 12,5 oranında artarak 82,2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde ithalat ise % 29,9 luk artışla 130,5 milyar dolara ulaşmıştır. Böylece, yılın ilk dokuz ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre %77 artış kaydederek 48,3 milyar dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı aynı dönemde %72,7 den %62,7 ye gerilemiştir. Hükümet, dönemine ilişkin Orta Vadeli Program ı açıklamıştır yılında GSYH nin %6,8 büyüyeceğini öngören Hükümet, 2011, 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin olarak ise sırasıyla %4,5, %5 ve %5,5 oranında büyüme hedeflemektedir. Programa göre, işsizlik oranındaki iyileşmenin yıllara yayılarak aşama aşama gerçekleşeceği öngörülmektedir yılında iç talepteki istikrarlı artış ve baz etkisiyle iyi bir performans sergileyen Türkiye ekonomisinin 2011 yılında bir miktar yavaşlamakla birlikte olumlu bir görünüm sergilemeye devam etmesi beklenmektedir. Öte yandan, Türkiye ekonomisi açısından önemli bir kırılganlık unsuru olarak değerlendirilen cari açığa ve cari açığın finansman yapısına ilişkin gelişmeler önemini korumaktadır. Son dönemde gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının hızlanmasına karşılık, Türkiye de cari açığın finansmanında portföy yatırımlarının payının giderek artması nedeniyle cari açığın finansman kalitesi önemini korumaya devam etmektedir. Ekonomi yönetiminin, cari açığın sıcak para yoluyla finansmanının önümüzdeki dönemde de devam edeceğini belirtmelerinden hareketle 'yüksek faiz, düşük kur' politikasında önemli bir değişiklik beklenmemelidir. Rusya ve Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler Deri ve deri ürünleri sektörü ile tekstil sektörünün en önemli ihracat pazarı olan Rusya ekonomisi 2010 un 2. çeyreğinde iyi bir performans göstererek geçen yılın aynı dönemine göre % 5,2 büyüme göstermiştir. Öte yandan, 2010 yılı geneli için yapılan tahminler de olumlu olup, ülke ekonomisinin büyümesine paralel olarak tüketici harcamalarının da artması öngörülmektedir. Dünya Bankası Rus ekonomisinin 2010 yılında % 3,2 büyüyeceğini öngörürken, IMF de daha önceden % 3,6 olarak öngördüğü büyüme oranını % 4 olarak revize etmiş bulunmaktadır. 18

19 Reuters verilerine göre Rusya ekonomisi 2010 yılı Ağustos ayında % 2,4 büyüme göstermiştir. Bu tahmini destekleyen diğer bir veri de Reuters kaynaklı verilere göre perakende satışların ülke genelinde Ağustos ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 6,5, bir önceki aya göre ise % 1,4 oranında artmış olmasıdır. Bu verilerle birlikte ülke genelinde perakende satışların üst üste 78 aydır artış gösterdiği görülmektedir. Perakende satışların 2010 yılı genelinde % 3,3 artması beklenmektedir. Kazakistan Deri ve deri ürünleri açısından önemli pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu) İstatistik Komitesi verilerine göre Kazakistan, 2009 yılında % 1,2 büyürken, 2010 yılının ilk altı aylık döneminde Gayri Safi Yurt İçi Hasılasını (GSYİH) % 8 oranında artırarak bölge ülkeleri arasında lider konumuna gelmiştir. İran Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan ve bölge ülkelerine yapılan ihracatlarda da önemli transit geçiş noktası olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. BM yaptırımlarının yanı sıra ABD tarafından ek yaptırımlara maruz kalan ülke ekonomisi, büyük oranda petrol ihracatına bağımlıdır. Küresel krize rağmen ülke ekonomisinin 2009 yılında % 1,5 oranında büyüdüğü tahmin edilirken, satın alma paritesine göre ülkede kişi başına milli gelir ise 11,700 dolar seviyesinde tahmin edilmektedir. 19

20 Türkiye nin Halı İhracatı 2002 ile 2008 yılları arasında sürekli artan bir seyir izlemiş olan Türkiye halı ihracatı 2009 yılını, etkileri dünya genelinde hissedilmiş olan küresel kriz dolayısıyla, bir önceki yıla kıyasla % 7,2 oranında bir düşüşle, 1 milyar 86 milyon dolarlık ihracat değeri ile kapatmıştı un Ocak Eylül döneminde ise halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 16,6 lık artışla 873,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir un ilk dokuz aylık döneminin sonunda kaydedilen 873,1 milyon dolarlık ihracat değeri son 4 yılın Ocak Eylül dönemlerinde kaydedilen en yüksek değerdir Türkiye Toplam Halı İhracatı (Ocak - Eylül) Milyon $ Ocak Eylül döneminde ülkemiz halı ihracatı 2010 yılının aynı dönemine kıyasla tüm ülke gruplarında % 4,43 ile % 59,1 arasında değişen oranlarda artmıştır. Geride bıraktığımız 2010 Ocak Eylül dönemi sonrasında ülkemiz toplam halı ihracatı ile ilgili olarak ifade edilebilecek bir diğer olumlu gelişme ise halı ihracatında kaydedilen artış oranının diğer bir çok sektörden yüksek olmasıdır. Aynı dönemde, hazır giyim ve konfeksiyon ihracatında kaydedilen artış oranı % 11,5 iken deri ve deri mamulleri ihracatı % 19,2, tekstil ve hammaddeleri ihracatı ise % 20,1 oranında artmıştır. Anılan dönemde (Ocak Eylül 2010) Türkiye nin genel ihracatı bir önceki senenin aynı dönemine oranla % 12,5 artarak 82,2 milyar dolar olmuştur. 20

21 2010 Ocak Eylül dönemi itibariyle halı ihracatının ülkemiz toplam ihracatı içerisindeki payı % 1,06 olarak hesaplanmaktadır. Bu dönemde halı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla artış oranı, ülkemizin genel ihracatında kaydedilen artış oranının üstünde gerçekleştiği için toplam ihracattan alınan pay % 0,04 oranında artmıştır. Aylar itibariyle halı ihracatı incelendiğinde, yılın ilk dokuz ayının tamamında halı ihracatımızın bir önceki yılın aynı aylarına kıyasla arttığı görülmektedir. Aylar bazında ihracat artışı incelendiğinde Mart ayı % 31,7 ile en yüksek ihracat artışının gerçekleştiği ay olmuştur. Öte yandan Temmuz ayında kaydedilen % 7,3 oranındaki artış yıl içerisinde kaydedilen en düşük ihracat artış oranı olmuştur. 21

22 Aşağıdaki grafikte 2008, 2009 ve 2010 yıllarında aylar itibariyle halı ihracatının nasıl bir seyir izlediği görülmektedir. Toplam Halı İhracatımızın Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 2010 Ocak Eylül dönemi itibariyle toplam halı ihracatımızın % 28,4 ü en büyük halı ihracat pazarımız olan Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Bu ülkelere yönelik ihracatımız geçen yıla kıyasla % 4,3 oranında artarak 248,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ortadoğu ülkeleri içerisinde en büyük ihracat pazarımız, ülkemizin en büyük halı ihracat pazarı da olan S.Arabistan dır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2010 un ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1,4 oranında artarak 119,3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri % 25,8 lik payıyla en büyük ikinci halı ihracat pazarımızdır. Bu ülkelere yönelik toplam halı ihracatımız 2010 un Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 29,5 oranında artmış ve 225,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Değerlendirmemizde AB ülkeleri kendi içerisinde 15 AB ülkesi ve Birliğe daha sonra üye olan 12 Yeni AB ülkesi olarak ikiye ayrılmaktadır. 15 AB ülkesinin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 18,6 olup bu ülkelere yönelik halı ihracatımız 2010 un Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 36,4 oranında artarak 162,7 milyon dolar olmuştur. Yeni AB ülkelerinin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı ise % 7,1 olarak hesaplanmakta olup bu ülkelere yönelik halı ihracatımız aynı dönemde % 14,4 oranında artarak 62,4 milyon dolara yükselmiştir. 22

23 27 AB ülkesi içerisinde en büyük halı ihracat pazarımız % 5,9 luk payıyla Almanya dır. Almanya ya yönelik halı ihracatımız 2009 Ocak Eylül dönemine kıyasla % 16 oranında artarak 51,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Halı ihracatımızda önemli bir paya sahip olan bir diğer grup, ABD, Japonya, Kanada ve İsviçre gibi ülkelerin yer aldığı, Diğer OECD ülkeleridir Ocak Eylül döneminde ülkemiz ihracatında % 14 lük bir paya sahip olan bu ülkelere 122 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere yönelik halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 59,1 oranında artmıştır. Diğer OECD ülkeleri içerisindeki en büyük halı ihracat pazarımız 87,1 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam halı ihracatımız içerisindeki % 10 luk payı ile ABD dir. Eski S.S.C.B ülkeleri, % 13,1 lik pay ve 114,2 milyon dolarlık ihracat değeri ile en çok halı ihracatı yapılan dördüncü ülke grubu konumundadır Ocak Eylül döneminde bu ülkelere yapılan halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,2 oranında artmıştır. Kazakistan, toplam halı ihracatından aldığı % 3,2 lik pay ve 27,7 milyon dolarlık ihracat değeri ile bu ülkeler içerisindeki en büyük halı ihracat pazarımızdır. Aşağıda yer alan tabloda ülkemiz halı ihracatının ülke guruplarına göre dağılımı izlenebilmektedir. 23

24 Yukarıda özet bilgileri verilen AB 27 ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Diğer OECD ülkeleri ve Eski S.S.C.B ülkelerinin Türkiye nin toplam halı ihracatındaki payı 2010 Ocak Eylül döneminde % 81,3 olarak kaydedilmiştir. Afrika ülkelerine yönelik halı ihracatı 2010 Ocak Eylül döneminde % 31 oranında artarak 62,7 milyon dolara ulaşmıştır. Afrika ülkelerinin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 7,2 olarak gerçekleşmiştir. Afrika ülkeleri içinde en çok ihracat yaptığımız ülke olan Mısır a yönelik ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde % 33,8 oranında artmış ve 20,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir un ilk dokuz ayının sonunda Diğer Asya Ülkeleri olarak tanımlanmış olan, aralarında Çin Halk Cumhuriyeti, Hong Kong, Hindistan ve Afganistan ın da olduğu, ülkelere yönelik halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 48,5 oranında artmış ve 34,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ülkelerin toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 4 olarak hesaplanmaktadır. 24

25 Aynı dönemde Diğer Avrupa ülkelerinin (Arnavutluk, Sırbistan vb.) toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 2,6 olmuştur. Bu ülkelere yönelik halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,4 oranında artarak 22,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Serbest Bölgelerin de içerisinde yer aldığı ve yukarıda Bu tabloda yer almayan diğer ülkeler olarak adlandırılan grubunun toplam halı ihracatımız içerisindeki payı ise % 4,9 olarak gerçekleşmiştir un Ocak Eylül döneminde halı ihracatımızın azaldığı tek ülke grubu olan bu ülkelere ve bölgelere yönelik ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 32,6 oranında azalmış ve 43,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Halı İhracatımızda Makina Halısı ve El Halısının Payı Halı sektörü el halıcılığı ve makina halıcılığı olarak iki ana alt sektöre ayrılmaktadır Ocak Eylül döneminde gerçekleştirilen toplam 873,1 milyon dolarlık ihracatın % 88,6 sını makina halıları ihracatı oluşurken el dokuma halılarının toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 11,4 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk dokuz ayında makina halısı ihracatımızın dolar bazında değeri 773,3 milyon dolar olarak gerçekleşmişken el halısı ihracatımız 99,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Yıllar İtibariyle El Halısı-Makina Halısı Dağılımı 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 82,00% 85,00% 86,00% 87,90% 88,50% 88,6% 18,00% 15,00% 14,00% 12,10% 11,50% 11,40% Ocak- Eylül El Halısı Payı Makine Halısı Payı Yıllar itibariyle ülkemizin toplam halı ihracatında el ve makina halısının payları incelendiğinde, el halısı ihracatının toplam halı ihracatındaki payının yıldan yıla azaldığı anlaşılmaktadır yılında % 18 olan el halısı payı, 2009 yılında % 11,5 e kadar gerilemiştir. Bu yılın Ocak Eylül 2010 döneminde ise el halısı ihracatının toplam halı ihracatından aldığı % 11,4 olarak hesaplanmaktadır. 25

26 El halısı ihracatımız, 2009 yılında 2008 e göre % 12,1 oranında azalarak 124,7 milyon dolar olarak gerçekleşmişti un Ocak Eylül döneminde ise el halısı ihracatındaki gerileme yerini yüksek oranlı bir artışa bırakmış ve ihracatımız bir önceki yıla kıyasla % 28,4 oranında artarak 99,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Diğer taraftan 2010 un Ocak Eylül dönemi itibariyle makina halısı ihracatında yaşanan artış el halısı ihracatına kıyasla daha az olmuş ve kaydedilen % 15,3 lik artış neticesinde makina halısı ihracatı 773,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Makina Halısı İhracatımızın Ülke Grupları İtibariyle Değerlendirmesi Ülkemizin toplam halı ihracatı % 88,6 oranında makina halısı ağırlıklı olduğu için makina halısı ihracatının ülke dağılımı toplam halı ihracatının ülke dağılımı ile benzerlik göstermektedir Ocak Eylül dönemi itibariyle makina halısı ihracatımızın % 31,8 i en büyük ihracat pazarımız olan Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Bu ülkelere yönelik makina halısı ihracatımız geçen yıla kıyasla % 4,2 oranında artarak 246,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. S.Arabistan, en büyük makina halısı ihracat pazarımız olarak konumlanmaktadır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2010 un Ocak Eylül döneminde % 1,6 oranındaki artışla 119,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 26

27 AB 27 ülkeleri % 22,6 lık payıyla en büyük ikinci makina halısı ihracat pazarımızdır. Bu ülkelere yönelik toplam makina halısı ihracatımız 2009 Ocak Eylül dönemine kıyasla % 6,3 oranında artmış ve 174,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Birliğin eski üyelerinden oluşan 15 ülkeye yönelik makina halısı ihracatı 2010 un ilk dokuz ayının sonunda % 13,6 oranında artarak 125,3 milyon dolar olarak gerçekleşmişken, bu ülkelerin makina halısı ihracatı içerisindeki payları % 16,2 olarak hesaplanmaktadır. Öte yandan AB nin yeni üyelerinden 12 ülkeye yönelik ihracat 2010 Ocak Eylül döneminde % 8,6 oranında azalmış ve 49,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. AB 27 ülkeleri içerisinde en büyük makina halısı ihracat pazarımız toplam makina halısı ihracatından aldığı % 6,4 lük payıyla Almanya dır. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 14,8 oranında artarak 49,8 milyon dolara yükselmiştir. 27

28 Makina halısı ihracatımızda önemli bir paya sahip olan bir diğer grup Eski S.S.C.B ülkeleridir Ocak Eylül döneminde ülkemiz ihracatında % 14,6 lık paya sahip olan bu ülkelere 113 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere yönelik makina halısı ihracatımızda 2010 un ilk dokuz ayı sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,1 lik ihracat artışı kaydedilmiştir. Yılın ilk yarısında eski S.S.C.B. ülkeleri içerisinde en büyük makina halısı ihracat pazarımız, toplam makina halısı ihracatımızın % 3,6 sının yapıldığı Kazakistan dır. Yukarıda özet bilgileri verilen Ortadoğu ülkeleri, AB 27 ülkeleri ve eski S.S.C.B ülkelerinin Türkiye nin makina halısı ihracatındaki payı 2010 Ocak Eylül döneminde % 69 olarak kaydedilmiştir Ocak Eylül döneminde halı ihracatımızın % 11,2 si diğer OECD ülkelerine yönelmiş olup bu ülkelere yapılan makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 71,7 oranında artarak 86,4 milyon dolar olmuştur. Diğer OECD ülkeleri içinde en büyük pazarımız 68,1 milyon dolarlık ihracat ve % 8,8 lik payıyla ABD olup bu ülkeye anılan dönemde makina halısı ihracatı % 85,7 oranında artmıştır un Ocak Eylül döneminde makina halısı ihracatımızın % 7,9 luk kısmının yöneldiği Afrika ülkelerine yönelik ihracatımız bir önceki seneye kıyasla % 29 oranında artmış ve 61,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeler içerisinde en büyük makina halısı ihracat pazarı Mısır olup bu ülkeye yönelik ihracat 2009 Ocak Eylül dönemine kıyasla % 34 oranında artarak 20,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Diğer Avrupa ülkeleri (Arnavutluk, Sırbistan vb.) ile diğer Asya ülkeleri (Çin, Pakistan vb.) ve yukarıdaki tabloda Bu tabloda yer almayan diğer ülkeler ve serbest bölgeler olarak tanımlanan ülkelerin makina halısı ihracatımız içerisindeki payları sırasıyla % 2,9, % 4,4 ve % 4,5 olarak hesaplanmaktadır. Makina Halısı İhracatımızın Ülkelere Göre Dağılımı Yukarıda ülke gruplarına göre dağılımı incelenen makina halısı ihracatımız bu kısımda ülkeler detayında incelenecektir. Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Ortadoğu ülkeleri içerisinde en büyük ihracat pazarımız, aynı zamanda ülkemizin toplam halı ihracatında da en büyük pazarı konumunda olan S. Arabistan dır. Bu 28

29 ülkeye 2010 un ilk dokuz ayında 119,2 milyon dolarlık makina halısı ihraç edilmiştir. S.Arabistan ın ülkemizin toplam makina halısı içerisindeki payı % 15,4 olarak hesaplanmakta olup bu ülkeye yapılan ihracat 2009 yılının aynı dönemine kıyasla % 1,6 oranında artmıştır. Ortadoğu ülkeleri içerisinde Irak, 57,1 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisindeki % 7,4 lük pay ile en büyük ikinci pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 10,4 oranında azalmıştır. Irak, aynı zamanda Ortadoğu ülkeleri içerisinde makina halısı ihracatımızın en yüksek oranda gerilediği ülke olmuştur. Birleşik Arap Emirlikleri (B.A.E), 22,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 3 lük pay ile Ortadoğu ülkeleri arasında en büyük üçüncü ihracat pazarı olmuştur. Yılın ilk dokuz aylık döneminde bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2009 yılının Ocak Eylül dönemine kıyasla % 18,5 oranında artmıştır. İran a 2010 un Ocak Eylül döneminde 18,9 milyon dolarlık makina halısı ihracatı yapılmıştır. Bu ülkeye yönelik ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 97,5 oranında artarken, İran ın toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,4 olarak kaydedilmiştir un Ocak Eylül döneminde Ortadoğu ülkeleri arasında makina halısı ihracatımızın arttığı diğer ülkeler İsrail, Kuveyt ve Ürdün dür. Bu ülkelere yönelik 29

30 ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla sırasıyla % 15,6, % 0,9 ve % 30,9 oranlarında artmış ve yine sırasıyla 11,4 milyon dolar, 10,3 milyon dolar ve 2,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan aynı dönemde Ortadoğu ülkelerinden Yemen e yönelik makina halısı ihracatımız % 9 oranında azalarak 4,3 milyon dolara gerilemiştir. Yemen in makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 0,6 olarak hesaplanmaktadır. Avrupa Birliği Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Makina halısı ihracatımızda en büyük ikinci pazarımız olan Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatımız değerlendirilirken Birliğe yeni üye olan 12 ülke ve daha önceden üye olan 15 ülke ayrı tablolarda değerlendirilecektir Ocak Eylül döneminde Avrupa Birliği nin 15 üyesi arasında makina halısı ihracatımızın en fazla yapıldığı ülke Almanya olmuştur. Anılan dönemde Almanya ya yapılan ihracat bir önceki yıla kıyasla % 14,8 oranında artmış ve 49,8 milyon dolar olmuştur. Almanya nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 6,4 olarak hesaplanmaktadır. 30

31 İngiltere, AB 15 ülkeleri içerisinde en fazla ihracat yapılan ikinci ülke olmuştur. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatı 2010 un ilk dokuz ayının sonunda % 19,5 oranında artmış ve 23,1 milyon dolar olmuştur. Belçika (% 20,4), Danimarka (% 23,7), Finlandiya (% 88,8), Fransa (% 11,6), Hollanda (% 67,9), İngiltere (% 19,5), İrlanda (% 11,3), İspanya (% 46,3), İsveç (% 65,6), İtalya (% 16,3) ve Portekiz (% 69,4) 2010 Ocak Eylül döneminde makina halısı ihracatımızın arttığı diğer ülkelerdir. Finlandiya, bu dönemde 15 AB ülkesi arasında makina halısı ihracatımızın en yüksek oranda arttığı ülke olmuştur. Öte yandan yılın üçüncü çeyreğinin sonunda 15 AB ülkesinden ikisine yönelik makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre azalmıştır. Bu ülkelerden Avusturya ya yapılan ihracat % 9,4 oranında azalmış ve ihracat değeri 2,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 15 AB ülkesi arasında makina halısı ihracatımızda en yüksek düşüşün yaşandığı ülke ise Yunanistan olmuştur Ocak Eylül dönemine bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız % 23,1 oranında azalmış ve 11,6 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yunanistan ın toplam makina halısı ihracatımızdan aldığı pay % 1,5 olarak hesaplanmaktadır. Yeni AB ülkeleri (12) makina halısı ihracat kayıtlarına göre Polonya, 21,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve makina halısı ihracatından aldığı % 2,8 lik pay ile bu 31

32 ülkeler arasındaki en büyük ihracat pazarımızdır. Romanya ise 18,2 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,4 lük pay ile ikinci en büyük pazarımız konumundadır Ocak Eylül döneminde Polonya ya yönelik ihracat bir önceki yıla kıyasla % 15,1 oranında azalırken, Romanya ya yönelik ihracatta kaydedilen düşüş % 1 olmuştur. Anılan dönemde 12 Yeni AB üyesi ülkeden Letonya (% 2934,6), Slovenya (% 93,9), Malta (% 71,9), Estonya (% 31,6), Litvanya (% 42), Macaristan (% 23,3) ve Slovak Cumhuriyeti ne (% 29,3) yönelik makina halısı ihracatımız artmıştır. Öte yandan aynı dönemde Polonya ve Romanya haricinde, Bulgaristan (% 26,2) ve Çek Cumhuriyeti ne (% 14,2) ülkemizden yapılan makina halısı ihracatı azalmıştır. Eski S.S.C.B. Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Makina halısı ihracat pazarlarımız arasında önemli bir diğer grup Eski S.S.C.B ülkeleridir. Bu ülkeler içerisinde 2010 Ocak Eylül döneminde en büyük ihracat pazarımız ise 27,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 3,6 lık pay ile Kazakistan olmuştur. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatı yılın üçüncü çeyreğinin sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 72,5 oranında artmıştır. Bu oran Eski S.S.C.B ülkelerine yönelik makina halısı ihracatımızda en yüksek ikinci artış oranı olmasına rağmen, ulaştığı değer bakımından en dikkat çekici olanıdır. Rusya Federasyonu, Kazakistan ın ardından bu ülke grubu içerisindeki en büyük ikinci ihracat pazarımızdır Ocak Eylül döneminde bu ülkeye 19,2 milyon 32

33 dolarlık ihracat yapılmışken, kaydedilen ihrcat artış oranı % 25,9, Rusya nın toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,5 olmuştur. Aynı dönemde Eski S.S.C.B. ülkeleri arasında makina halısı ihracatının arttığı diğer ülkeler ise % 246,6 oranında artış kaydedilen Özbekistan, % 45,1 oranında artış kaydedilen Türkmenistan ve % 18,2 oranında artış kaydedilen Ukrayna olmuştur. Özbekistan a yapılan makina halısı ihracatı 846 bin dolar ile sınırlı iken Türkmenistan a 11,3 milyon dolar, Ukrayna ya ise 16,8 milyon dolarlık makina halısı ihracatı yapılmıştır. Öte yandan 2010 un üçüncü çeyreği sonunda, Azerbaycan (% 16,3), Gürcistan (% 8,1), Kırgızistan (% 57,5) ve Tacikistan a (% 0,9) yönelik makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla azalmıştır. Bu ülkelerden Azerbaycan ve Tacikistan toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki % 1,9 luk paylarıyla önemli pazarlarımız arasında sayılabilirler. Söz konusu iki ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız Ocak Eylül 2010 döneminde 14,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Diğer O.E.C.D. Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Aşağıda yer alan tabloda ülkeler detayında makina halısı ihracatımızın izlenebildiği Diğer OECD ülkelerine 2010 un Ocak Eylül döneminde yapılan makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 71,7 oranında artmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 11,2 ye çıkmıştır. Bu ülkelerin bir önceki yılın aynı döneminde ise toplam makina halısı ihracatımızdaki payı yaklaşık % 7,5 olarak hesaplanmaktaydı. Diğer OECD ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubu içerisinde en yüksek paya sahip ülke 68,1 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisinde % 8,8 olarak hesaplanan payı ile A.B.D. dir. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2010 un Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 85,7 oranında artmıştır. 33

34 Avustralya, diğer O.E.C.D. ülkeleri arasında en fazla makina halısı ihracatı yaptığımız ikinci büyük pazardır. Bu ülkeye 2010 yılının üçüncü çeyreği itibariyle 7,8 milyon dolarlık ihracat yapılmış ve Avustralya nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 1 olarak hesaplanmıştır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız bir önceki yıla kıyasla % 36 oranında artmıştır. Diğer O.E.C.D. ülkeleri arasında Japonya (% 29), Kanada (% 41,9), Meksika (% 632,8) ve Norveç (% 58,6) makina halısı ihracatımızın 2010 Ocak Eylül döneminde bir yıl öncesinin aynı dönemine kıyasla arttığı diğer pazarlarımızdır. Öte yandan Güney Kore (% 19,9), İsviçre (% 18,4), İzlanda (% 100) ve Yeni Zelanda ya (% 57,7) yönelik ihracatımız anılan dönemde azalmıştır. Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Afrika ülkelerine, 2010 yılının Ocak Eylül döneminde makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 29 oranında artmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payları % 7,9 olmuştur. Bu grup içerisinde 20,2 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,6 lık pay ile Mısır en büyük ihracat pazarımız olup 2010 yılının üçüncü çeyreğinin sonunda bu ülkeye ihracatımız % 34 artmıştır. Libya, 17,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,3 lük pay ile Mısır ı takip etmektedir. En büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımız ise 34

35 9,2 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisindeki % 1,2 lik pay ile Güney Afrika Cumhuriyetidir Ocak Eylül döneminde Afrika ülkeleri arasında ihracatımızın en fazla arttığı ülke % 381,6 oranında ihracat artışının kaydedildiği Tunus olmuştur. Tunus u ihracatımızın bir önceki yıla kıyasla % 68,2 oranında artarak yaklaşık 5 milyon dolara ulaştığı Cezayir takip etmektedir. Anılan dönemde Afrika ülkelerinin tamamına yönelik ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla artmıştır. Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Avrupa ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubunun toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,9 gibi sınırlı bir seviyededir. Bu ülke grubunda yer alan ülkelerin altı tanesinden dördüne yönelik makina halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 6,5 ile % 25,4 arasında değişen oranlarda artarken, iki tanesine yönelik ihracatımız % 13,1 ile % 33,45 arasında değişen oranlarda azalmıştır. Bosna Hersek, 7,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 1 lik payıyla bu ülkeler arasındaki en büyük makina halısı ihracat pazarımızdır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız bir önceki yıla kıyasla % 12,4 oranında artmıştır. Bu ülke grubu içerisinde makina halısı ihracatımızın en fazla gerilediği ülke ihracatımızın % 33,5 oranında düştüğü Makedonya olmuştur. İhracatımızın azaldığı diğer ülke ise % 13,1 ihracat düşüşünün yaşandığı Sırbistan olmuştur. 35

36 Bu ülke grubu içerisinde Bosna Hersek dışında ihracatımızın arttığı ülkeler ise Arnavutluk (% 6,5), K.K.T.C (% 25,4) ve Kosova dır (% 18,9). Diğer Asya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Asya ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubunun makina halısı ihracatımız içerisindeki payı son dönemde artmış ve Ocak Eylül 2010 döneminde % 4,4 olmuştur. Bu ülkeler arasında en büyük makina halısı ihracat pazarımız, 2010 un anılan döneminde 11,9 milyon dolarlık ihracatın kaydedildiği Afganistan olmuştur. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yıla kıyasla % 118,8 oranında artmış ve Afganistan ın toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,5 e yükselmiştir. Malezya, 5,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 0,8 lik pay ile Diğer Asya ülkeleri arasında en büyük ikinci ihracat pazarımız iken Çin, 5,1 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 0,7 lik payıyla bu ülkeler arasında en büyük üçüncü pazarımız olarak sıralanmaktadırlar. Ocak Eylül 2010 döneminde bu ülke grubunda yer alan ülkelerden Hindistan (% 10,1), Hong Kong (% 2101,8), Bangladeş (% 21,1) ve Pakistan a (% 11,8) yönelik makine halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre artmıştır. 36

37 2010 Ocak Eylül döneminde diğer Asya ülkeleri arasında makina halısı ihracatımızın azaldığı ülkeler ise ihracatımızın % 7,4 oranında azaldığı Endonezya, ihracatımızın % 33,8 oranında azaldığı Singapur ve ihracatımızın % 85,7 oranında azaldığı Tayvan dır. El Halısı İhracatımızın Ülke Grupları İtibariyle Değerlendirilmesi Ülkemizin toplam halı ihracatının % 11,4 ünü oluşturan el halısı ihracatının Ocak Eylül 2010 itibariyle % 50,4 lük bölümü 27 AB ülkesine yapılmıştır. AB ülkelerinden daha önce üye olmuş 15 ülkenin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 37,5 iken, sonradan üye olan 12 yeni AB ülkesinin payı % 12,9 olarak hesaplanmıştır yılının üçüncü çeyreğinin sonunda AB (27) ülkelerine yönelik el halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 441,7 oranında artmış ve geçen yılın aynı döneminde kaydedilen 9,3 milyon dolardan 50,3 milyon dolara fırlamıştır. Aynı dönemde AB 15 ülkelerine yönelik el halısı ihracatımız 37,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve % 316,2 oranında artmışken, yeni üye 12 AB ülkesine yönelik ihracatın değeri 12,3 milyon dolar, ihracat artış oranı ise % 4439,6 olmuştur. 37

38 El halısı ihracatımızda en büyük ikinci pazarımız diğer OECD ülkeleridir. Bu ülkelere 2010 Ocak Eylül döneminde 35,6 milyon dolarlık el halısı ihracatı yapılmış olup yapılan bu ihracatın toplam el halısı ihracatı içerisindeki payı % 35,6 olarak hesaplanmaktadır un Ocak Eylül döneminde diğer OECD ülkelerine yönelik el halısı ihracatı 2009 yılının aynı dönemine kıyasla % 35 oranında artmıştır. Ortadoğu ülkelerinin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,1 olarak hesaplanmaktayken, Afrika ülkelerinin payı % 1,3, eski S.S.C.B. Ülkelerinin payı ise % 1,2 olmuştur. Aynı dönemde Diğer Avrupa ülkelerinin payı % 0,3 ve diğer Asya ülkelerinin payı ise % 0,5 olarak gerçekleşmiş olup bu ülke gruplarının ülkemizin el halısı ihracatı içerisindeki payları son derece sınırlı seviyelerdedir. El halısı ihracatımızdaki dikkat çekici bir diğer değişme ise yukarıdaki tabloda Bu Tabloda Yer Almayan Diğer Ülkeler ve Serbest Bölgeler olarak ifade edilen ülke grubunda olmuştur. Bu ülkelere yönelik el halısı ihracatımız 2009 yılının sonuna kadar neredeyse toplam el halısı ihracatımızın % 60 ını oluşturmaktayken 2010 un 38

39 Ocak Eylül döneminde % 8,7 olarak gerçekleşmiştir Ocak Eylül döneminde bu ülkelere yönelik el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 77,7 oranında düşmüş ve 38,7 milyon dolardan 8,6 milyon dolar seviyesine inmiştir. El Halısı İhracatımızın Ülkelere Göre Dağılımı Avrupa Birliği Ülkelerine El Halısı İhracatımız Ocak Eylül 2010 dönemi itibariyle el halısı ihracatımızda en büyük pazarımız olan Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatımız değerlendirilirken Birliğe yeni üye olan 12 ülke ve daha önceden üye olan 15 ülke ayrı tablolarda değerlendirilecektir Ocak Eylül döneminde AB 15 ülkelerinin el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 37,5 olarak hesaplanmaktadır. Söz konusu 15 ülkenin tamamına yönelik el halısı ihracatımız % 23,1 ile % 2440,7 arasında değişen oranlarda artmıştır. Bu ülkeler içerisinde Avusturya, 11,7 milyon dolar değerindeki ihracat ve toplam el halısı içerisinde % 11,7 lik pay ile en büyük ihracat pazarımız olarak öne çıkmaktadır. Bu ülkeye yönelik ihracat anılan dönemde % 2440,7 oranında artmıştır. Bu artış oranı aynı zamanda 15 AB ülkesi arasında gerçekleşen en yüksek ihracat artış oranı olmuştur. 39

40 Avusturya nın ardından 8,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 8,9 luk payıyla Fransa ve 7,6 milyon dolarlık ihracat değeri ile % 7,6 lık payıyla Belçika önem arz eden diğer büyük el halısı ihracat pazarlarımız olarak öne çıkmaktadırlar. Fransa ya yönelik el halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde % 854,8 oranında artarken, Belçika ya yönelik el halısı ihracatında gerçekleşen artış % 159,8 oranında olmuştur. 40

41 Yukarıdaki tabloda ülkelere göre dağılımı verilen Yeni AB ülkelerinin 2010 un Ocak Eylül dönemi itibariyle toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 12,9 olmuştur. Ancak bu ülke grubunda ihracatımız iki ülkeye yoğunlaşmış durumdadır. Litvanya, 7,1 milyon dolarlık ihracat değeri ve el halısı ihracatı içerisindeki % 7,1 lik payı ile bu ülke grubundaki en büyük ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatı 2009 yılının ilk aynı döneminde sadece 14 bin dolar olarak gerçekleşmişken 2010 Ocak Eylül döneminde 7,1 milyon dolar seviyelerine fırlamıştır. Aynı dönemde Çek Cumhuriyeti ne yönelik el halısı ihracatımız 46 bin dolardan 5,6 milyon dolara fırlamış ve Çek Cumhuriyeti bir anda toplam el halısı ihracatımızın % 5,6 sının yöneldiği ülke olmuştur. Söz konusu iki ülke dışında kalan tüm yeni AB üyesi ülkelere yönelik el halısı ihracatımız 30 bin doların altında gerçekleşmiştir. Diğer OECD Ülkelerine El Halısı İhracatımız Aşağıda yer alan tabloda Ocak Eylül 2010 döneminde ülkeler detayında el halısı ihracatımızın izlenebildiği Diğer OECD ülkelerinin toplam el halısı ihracatı içerisindeki payı % 35,6 olarak hesaplanmaktadır. Bu ülkeler içerisinde en yüksek paya sahip olan ülke ise 18,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam el halısı 41

42 ihracatı içerisindeki payı % 19 olarak hesaplanan A.B.D. dir. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde 2009 yılının aynı dönemine kıyasla % 17,9 oranında artmıştır. Diğer OECD ülkeleri içerisinde A.B.D. den sonra gelen ülke 13,2 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam el halısı ihracatımızda % 13,3 paya sahip olan Japonya dır. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 71,8 oranında artmıştır. İsviçre, 1,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 1,6 lık pay ile diğer OECD ülkeleri arasında üçüncü büyük ihracat pazarı olarak sıralanmaktadır yılının Ocak Eylül döneminde bu ülkeye yönelik el halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 72,2 oranında artmıştır. Diğer OECD ülkelerinden Güney Kore (% 25,6), Kanada (% 290,8) ve Norveç (% 104) el halısı ihracatımızın 2010 Ocak Eylül döneminde arttığı diğer ülkelerdir. Öte yandan anılan dönemde Avustralya (% 25,9), Meksika (90,3) ve Yeni Zelanda ya (% 12) yönelik makine halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla azalmıştır. 42

43 Ortadoğu Ülkelerine El Halısı İhracatımız Makina halısı ve dolayısıyla toplam halı ihracatımızda en büyük ihracat pazarı olarak sıralanmakta olan Ortadoğu ülkelerinin el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,1 gibi sınırlı bir düzeydedir. Bu ülkelere yönelik el halısı ihracatımız birbirlerine yakın değerlerde gerçekleşmekteyse de 1,3 milyon dolarlık ihracat değeri ile Irak, öne çıkan ülke konumundadır. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 165,4 oranında artmıştır. Kaydedilen bu ihracat artış oranı ile Irak, Ortadoğu ülkeleri arasında el halısı ihracatımızın en yüksek oranlı arttığı ülke olmuştur. Ortadoğu ülkelerinden ihracatımızın düştüğü ülkeler olan İran (% 69,9), Kuveyt (% 57), S. Arabistan (% 61) ve yılın ilk dokuz ayında el halısı ihracatı yapılmayan Yemen dışında kalan dört ülkeye yönelik ihracatımız % 17,5 ile % 165,4 arasında değişen oranlarda artmıştır. Eski S.S.C.B. Ülkelerine El Halısı İhracatımız Eski S.S.C.B. ülkelerinin 2010 Ocak Eylül döneminde el halısı ihracatı içerisindeki payı % 1,2 olarak hesaplanmaktadır. Bu ülke grubu içerisinde Rusya Federasyonu 517bin dolarlık ihracat değeri ile en büyük el halısı ihracat pazarımızdır. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatı 2010 yılının Ocak Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 259 oranında artmıştır. 43

44 Ocak Eylül 2010 döneminde eski S.S.C.B. ülkeleri arasında Rusya dışında ihracatımızın arttığı diğer ülkeler sırasıyla Azerbaycan (% 300), Kırgızistan (% 21,1) ve Türkmenistan (% 16,1) olmuştur. Öte yandan Gürcistan (% 95,8), Kazakistan (% 34,3), Özbekistan (% 87,8), Tacikistan (% 75) ve Ukrayna (% 92,3) anılan dönemde el halısı ihracatımızın azaldığı ülkelerdir. Afrika Ülkelerine El Halısı İhracatımız Afrika ülkelerine yönelik el halısı ihracatımız 2010 Ocak Eylül döneminde 1,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ülkeler içerisinde en büyük ihracat pazarımız olarak 826 bin dolarlık el halısı ihracatının yapıldığı Libya olarak öne çıkmaktadır. Libya nın toplam el halısı ihracatımızdaki payı % 0,8 olarak hesaplanmaktadır. Bu ülkeye yönelik ihracat 2009 Ocak Eylül döneminde sadece 28 bin dolar olarak gerçekleşmişken, bu yılın ilk dokuz aylık döneminde kaydedilen % 2850 oranındaki artışla 826 bin dolar olmuştur. 44

45 2010 un Ocak Eylül döneminde Cezayir, 365 bin dolarlık ihracat değeri ve % 0,4 lük payıyla ikinci büyük pazarımızdır. Bu dönemde Cezayir e yapılan el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 91,1 oranında artmıştır. Diğer Asya Ülkelerine El Halısı İhracatımız Diğer Asya ülkelerine yönelik el halısı ihracatımız Ocak Eylül 2010 döneminde 451 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. Diğer Asya ülkeleri arasında Çin 173 bin dolarlık ihracat değeri ve % 0,2 lik payı ile öne çıkmaktadır. Bu ülkeye geçtiğimiz yılın aynı döneminde sadece 6 bin dolarlık el halısı ihracatı yapılmıştır. Singapur, bu dönemde kaydedilen % 2975 oranındaki ihracat artışı ile dikkat çeken bir diğer ülke olmuştur. 45

46 Çağrı ÖZTÜRK İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şubesi Aksi belirtilmediği sürece raporda kullanılan tabloların kaynağı İhraatçı Birlikleri kayıt rakamlarıdır. İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 46

47 EKLER : İHRACAT KAYIT RAKAMLARI 47