Ekonomi Bülteni. 07 Eylül 2015, Sayı: 26. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 26 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Avrupa Merkez Bankası (AMB) büyüme ve enflasyon tahminlerini düşürdü, gerekirse varlık alımlarını arttırabileceğini belirtti. AMB Eylül toplantısında beklendiği gibi gösterge faiz oranında bir değişikliğe gitmeyerek, faiz oranını % 0.05 seviyesinde tuttu. Toplantı sonrası basın toplantısı düzenleyen AMB Başkanı Mairo Draghi enflasyonun öngörüldüğü hızda yükselmediğine dikkat çekerken, merkez bankası enflasyon tahminlerini 2015 için %0.3'ten %0.1'e; 2016 için % 1.5'ten %1.1'e; 2017 için ise %1.8'den %1.7'ye indirdi. Büyüme tahminleri ise bu yıl için %1.5'ten %1.4'e; 2016 için % 1.9'dan %1.7'ye ve 2017 yılı için %2.0'den %1.8'e çekildi. Draghi ihtiyaç olması halinde varlık alım programının çerçevesinde değişiklik yapılabileceğini belirtirken, kurulun yetkisi dahilinde tüm araçları kullanmaya hazır olduğunu söyledi. ABD'de Tarım dışı İstihdam Ağustos'ta 173bin artış gösterdi, işsizlik oranı %5.1'e geriledi. ABD de Ağustos ayı Tarım dışı istihdam değişimi 217bin olan beklentilerin altında kalarak 173 bin artış gösterdi. Bir önceki ay %5.2 olan işsizlik rakamı %5.1 e geriledi. Aylık %0.2 artması beklenen ortalama saatlik kazançlar Ağustos ayında %0.3 arttı. Yıllık bazdaki artış da beklentileri aşarak %2.2 seviyesinde gerçekleşti. Temmuz ayı istihdam verisi 215bin seviyesinden 245bin e revize edildi. İşgücüne katılma oranı Ağustos ayında %62.6 da sabit kaldı. İşsizlik seviyesi %5.1 ile 2008 den bu yana en düşük seviyesine ulaşmış ve %5 olan Fed hedefine yakın durumda. Ağustos ayı manşet tarım dışı istihdam verisi beklentinin altında kalsa da, Temmuz ayı verisinin yukarı yönlü revize edilmesi, işsizlik oranının düşmüş olması ve işgücü piyasasındaki toparlamanın saatlik kazançlara yansımış olması ABD ekonomisinde gidişatın Fed in faiz artırımı için uygun koşullarda olduğunu gösteriyor. ABD de Ağustos ayında ISM imalat endeksi beklentilerin altında kalırken, hizmet endeksi beklentileri aştı. ABD de imalat endeksi endeksi ekonomik aktivitede genişlemeye işaret etse de, Ağustos ayında 52.7 seviyesinden 51.1 (beklenti:52.5) seviyesine geriledi. Endeksin alt kalemlerinden, stok seviyesi son altı aylık ortalamasının altına inerken, imalat ve siparişlerdeki yükseliş devam etti. ISM fiyat endeksi ise Ağustos ayında Temmuz ayındaki seviyesinin 5 puan altında 39 seviyesine indi. Bu da enerji fiyatlarındaki gerilemenin ve dolardaki güçlenmenin fiyatlar üzerindeki etkisinin devam ettiğine işaret ediyor. ISM hizmet endeksi ise Temmuz ayında son 10 yılın en yüksek seviyesi olan 60.3 seviyesine çıktıktan sonra Ağustos ayında 59 (beklenti: 58) seviyesine indi. Endeks bir önceki aya göre gerilese de, Amerikan Doları ndaki güçlenmeden ISM imalat endeksine göre daha az etkileniyor ve nispeten daha hızlı genişlemeye devam ediyor. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Dış Ticaret Dengesi, Temmuz 2015 Temmuz ayında dış ticaret dengesi piyasa beklentisine paralel (-7 milyar $) 7 milyar $ açık verdi. Temmuz ayında, ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %9 gerileyerek 18.2 milyar $ olurken, ihracat ise %16 azalarak 11.2 milyar $ oldu. Haziran ayında %65.9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %61.4 seviyesine geriledi. Yıllık dış ticaret açığı ise %8lik gerileme ile 79 milyar $ oldu. Temmuz ayı ihracat kalemlerine baktığımızda hammadde ihracatı bir önceki yılın Temmuz ayına göre %18 azalış gösterirken, yatırım malları ihracatında %9 ve tüketim malları ihracatında ise %12 düşüş yaşandı. Ülke grupları bazında baktığımızda ise % 46 ile ihracatımızda en büyük paya sahip AB ülkelerine ihracatımızda bir önceki yılın Temmuz ayına göre %13.8lik düşüş yaşanırken, AB dışı ülkelere ihracatımızda ise %18.2lik gerileme yaşandı. Jeopolitik risklerin sürdüğü Kuzey Afrika ülkelerine ihracatımızda ise %2lik düşüş gözlemlendi yılının ilk çeyreğinde aylık ortalama 1.4 milyar $ seviyesinde gerçekleşen ve ikinci çeyrekte normalleşme sürecine giren net altın ihracatı ise Temmuz ayında gerilemeye devam ederek -433 milyon $ seviyesinde gerçekleşti. İthalat tarafında ise en büyük paya sahip ara malı ithalatındaki %15lik düşüşe bağlı olarak %9 oranında gerileme yaşandı. Ara malı ithalatının zayıflamasında enerji ithalatındaki düşüşün (-%38) yanı sıra sanayi sektörü işlem görmemiş hammadde ithalatındaki düşüş (-%28) de etkili oldu. Tüketim malları ithalatında bir önceki yıla göre %7lik, yatırım malları ithalatında da %8 yükseliş gözlemlendi. Tüketici Fiyat Endeksi, Ağustos 2015 Ağustos ayında TÜFE aylık %0.10 olan beklentinin üzerinde %0.40 artış gösterdi. Yıllık TÜFE %6.8 den %7.14 seviyesine, I tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi de yine beklentilerin üzerinde artarak %7.66 seviyesine yükseldi (Temmuz: %7.31). TÜFE bir önceki aya göre %0.4 artış kaydetti. Detaylarına baktığımızda, gıda fiyatları Temmuz ayında %0.3 artış kaydetti. Yıllık gıda enflasyonu ise %9.7 ye çıktı. Giyim grubu fiyatları aylık %4.32 düşerken, yıllık bazda artış %4.72 oldu. Giyim grubu fiyatlarındaki bu iyileşme mevsimsel nedenlere bağlı. Çekirdek enflasyon göstergelerinde Temmuz ayındaki düşüşün ardından bu ay yükseliş yaşandı. H tanımlı özel kapsamlı TÜ- FE (Gıda, Enerji, Alkollü içecekler, Tütün ürünleri, ve Altın hariç TÜFE) aylık %0.34 ve I tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi (Gıda, Enerji, Alkollü ve Alkolsüz içecekler, Tütün ürünleri, ve Altın hariç TÜFE) aylık %0.24 arttı. Yıllık H tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi %7.6 dan %7.83 e, I tanımlı çekirdek enflasyon %7.31 den %7.66 ya yükseldi. Üretici fiyatlarında ise aylık %0.98lik yükseliş yaşandı ve Yıllık ÜFE %6.21 e çıktı. Aylık bazda gıda ürünleri kaleminde bir değişiklik gözlemlenmezken, ÜFE deki artışa tekstil ürünleri, kimyasal ürünler, ana metaller, makine ve ekipmanlar kalemlerinden geldi. 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Emtia End. 1 Aylık Değ (%) Altın TL-Basket EURO/$ MSCI Türkiye MSCI EM ABD-S&P Finansal Varlık Fiyatlarındaki % Değişim ($ Bazında) Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. Altın 3.4 TL-Basket -7.9 EURO/$ 2.4 MSCI Türkiye -4.6 MSCI EM ABD-S&P Bu hafta Türkiye ve gelişmekte olan ülke piyasalarında negatif seyir hakimdi. USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%) 3 Aylık Libor Faizi (%) % Aylık USD Libor 3 6 Aylık USD Libor 3 Aylık USD Libor 2 1 Aylık USD Libor 1 0 Ocak 08Ocak 09Ocak 10Ocak 11Ocak 12Ocak 13Ocak 14Ocak USD JPY EUR % %0.03 Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem aylık USD Libor faizi yükseliş eğiliminde. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai TR- BIST100 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%) Aylık Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2013=100) 120 MSCI Türkiye Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Global hisse senedi piyasalarına negatif seyir hakimdi*. * Çin piyasaları 3 ve 4 Eylül tarihlerinde ulusal tatil sebebiyle kapalıydı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge Tahvil Faiz Oranı Politika Faiz Oranları (%) GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 0 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14 Ocak Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Gösterge tahvil getirisi %11 seviyesinin üzerinde. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN -3.5 CZK 2.5 PLN HUF ZAR KRW -1.6 RUB TRY -2.1 JPY 1 Aylık Değ (%) GBP EURO GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100) Ocak 13 Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 14 Mayıs 14 Eylül 14 Ocak 15 Mayıs 15 Eylül TL GOÜ Ortalaması 165 Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar a karşı değer kaybetti. Emtia Endekslerinde Değişim (%) Aylık Değ (%) Tarım Tem. Maden Değ. Maden Enerji 8.0 Top. Endeks Endişe (VIX) Endeksi Oca 11 Tem 11 Oca 12 Tem 12 Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem 15 Enerji endeksi petrol fiyatlarındaki yukarı yönlü hareketle bu haftayı pozitif kapattı. Çin ekonomisine dair endişelerle geçtiğimiz hafta 41 seviyesine kadar yükselen VIX endeksi düşüş gösterdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı 6