Temel Parçacıklar ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazarlar Doç.Dr. Mustafa ŞENYEL Yrd.Doç.Dr. A. Şenol AYBEK

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Temel Parçacıklar ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazarlar Doç.Dr. Mustafa ŞENYEL Yrd.Doç.Dr. A. Şenol AYBEK"

Transkript

1 Temel Parçacıklar Yazarlar Doç.Dr. Mstafa ŞENYEL Yrd.Doç.Dr. A. Şenol AYBEK ÜNİTE 12 Amaçlar B üniteyi çalıştıktan sonra; Antiparçacıklar ile, Temel parçacık grplarından; Leptonları, Mezonları, Baryonları, görecek, Hadronlar ve Hadronların yapı taşları karklar hakkında bilgi sahibi olacak, Doğada varolan dört temel kvvetin parçacıkların etkileşmelerinde oynadıkları rolü öğreneceksiniz. İçindekiler Giriş 197 Antiparçacıklar 198 Leptonlar 198 Mezonlar 199

2 Baryonlar 199 Hadronlar İçin Kark Modeli 200 Temel Kvvetler 201 Özet 202 Değerlendirme Sorları 202 Yararlanılan ve Başvrlabilecek Kaynaklar 204 Çalışma Önerileri Ünitede çok kısıtlı olarak sözedilen Temel Parçacıklar hakkındaki detaylı bilgileri "Yararlanılan ve Başvrlabilecek Kaynaklar"da verilen kitaplarda blabilirsiniz. ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

3 TEMEL PARÇACIKLAR Giriş İnsanoğl yüzyıllarca maddenin yapısını merak etmiş, maddeyi olştran en küçük parçacığın ne oldğn belirlemeye çalışmıştır. Aynı sor halen fiziğin en temel problemlerinden birini olştrmaktadır. Her ne kadar günümüz fiziğinde b ünitede göreceğimiz gibi karklara kadar inilmişse de, bilim adamlarının zihninde "acaba karklardan daha temel parçacıklar da var mıdır?" sors henüz olml bir yanıt blamamıştır. B yüzyılın başlarına kadar maddeyi olştran en küçük parçacık atom sanılmaktaydı. Yüzyılın başlarına doğr 1895'te Thomson'n elektron, 1910'da Rtherford'n çekirdeği blması ve 1918'de çekirdeğin pozitif yüklü protonlardan olştğn göstermesi, daha sonra da Chadwick'in 1932'de nötronn varlığını kanıtlaması atomn da bir iç yapısı oldğn gösterdi. Bir süre temel parçacıkların elektron, proton ve nötrondan olştğ düşünüldüyse de, daha sonraları kütlesi elektronla proton arasında olan orta kütleli mezonların varlığı gözlendi. Bndan sonra da keşfedilen temel parçacık sayısı hızla arttı. Bgün bilinen temel parçacık sayısı 300 civarındadır. B temel parçacıklardan üçü elektron, proton ve nötrino kararlı parçacıklardandır. Nötrino; çekirdeği olştran parçacıklardan nötronn drgn kütlesinin protondan daha büyük ve aradaki farkın drgn bir elektron yaratmaya yetecek kadar olması nedeniyle; Nötrino: Çekirdeğin β-boznması soncnda ortaya çıkan bir parçacık. n p + e - + ν (12.1) reaksiyon denklemine ygn olarak β-boznması yolyla protona dönüşebilir. B reaksiyonda görülen ν, nötrinonn antiparçacığı, antinötrino olp; β-boznmasında açığa çıkan enerjiyi paylaşır. Kütlesi ve yükü sıfır olan b parçacık maddeyle çok az etkileştiğinden gözlenmesi zordr. Geriye kalan temel parçacıkların hepsi kararsızdır. Fizikte temel parçacıklarla ilgilenen dala Yüksek Enerji Fiziği adı verilir. B adlandırmanın nedeni temel parçacıkları olştrmak için gerekli enerjinin, fiziğin diğer dallarında kllanılan enerjilerle kıyaslandığında çok büyük olmasındandır. Temel parçacıklar toplca üç ana grpta toplanır: Leptonlar, mezonlar ve baryonlar. Hatta mezon ve baryonları beraberce, hadronlar olarak grplandırmak da mümkündür. B ünitede ykarıda belirttiğimiz üç grp altında temel parçacıkları inceledikten sonra, hadronlar için kark modelinden bahsedeceğiz. Ayrıca temel parçacıkların doğadaki temel etkileşme türlerini ele alacağız. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

4 198 TEMEL PARÇACIKLAR 2. Antiparçacıklar Temel parçacıkları üç grp altında incelemeden önce doğada varoldğna inanılan her parçacığın bir antiparçacığı gerçeğini açıklamakta yarar vardır. 1928'de İngiliz Fizikçi Dirac, Schrödinger denklemi üzerinde çalışırken elektronla aynı spinli,eşit kütleli fakat pozitif yüklü bir parçacığın da aynı denklemi sağlayacağı varsayımını ortaya attı. B varsayım 1932 yılında Amerikalı deneyci Anderson tarafından çift yaratılması olayının gözlenmesiyle gerçeklendi. B olayda yeterli enerjiye sahip bir foton, çekirdekle çarpıştığında; γ çekirdek e - + e + + çekirdek (12.2) şeklinde (e - ) elektron ve ( e + ) pozitron parçacık ve antiparçacığı yaratılıyord. B olayın tersi de çift yok olması olarak bilinir ve e + + e - fotonlar (12.3) şeklindeki reaksiyonda pozitronla elektron yan yana geldiklerinde birlikte yok olp, drgn ve kinetik enerjileri toplamıyla fotonlar yaratılır. Daha sonraları antiproton, antinötron ve antinötrino da deneysel olarak gözlendi. Günümüzde her parçacığın bir antiparçacığı oldğ kanıtlanmış sayılmaktadır. 3. Leptonlar MeV/c 2 : Bir kütle birimidir. Ünite 1.8 de verilen E=mc 2 eşitliğinden kütle çekilirse m=e/ c 2 blnr. E; MeV biriminde alınırsa kütle MeV/c 2 olarak blnr. Spin: Bir parçacığın iç dinamiği sonc olşan açısal momentmn ne şekilde kantml oldğn belirleyen kantm sayısı. Bilinen lepton sayısı 6 dır. Bnlar elektron (e), müon (µ), ta (τ) ve bnların nötrinoları ν e, ν µ, ν τ dr. Ayrıca bnların altı tane de antiparçacığı vardır. Elektron 1895 yılında Thomson tarafından gözlenmiş ve negatif yükü 1, C şiddetinde, kütlesi ise 9, kg veya 0,5MeV/c 2 ve spini 1/2 olan parçacıktır. Elektronn antiparçacığı pozitron ise yükü pozitif olp, yükünün şiddeti, kütlesi ve spini aynıdır. Müonn ise yükü elektron yüküne eşit, kütlesi 105,7 MeV/c 2 ve spin'i 1/2 dir. Ta parçacığı ise kütlesi 1784 MeV/c 2, yükü ile spini elektron ve müonla aynı olan parçacıktır. B parçacıkların nötrinoları ise yüksüz, kütlesiz fakat 1/2 spinlidir. Öte yandan nasıl elektronn anti parçacığı pozitron varsa müon ve ta'nn da anti parçacıkları vardır. B altı leptondan sadece elektron normal madde yapısında yer alır. Çünkü elektron en küçük kütleli parçacıktır. Boznarak dönüşebileceği daha hafif bir parçacık olmadığından kararlıdır. Bna karşın µ ve τ ve nötrinolar oldkça kararsız parçacıklar oldğndan, normal maddenin bir parçası olamazlar. ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

5 TEMEL PARÇACIKLAR Mezonlar Japon fizikçisi Ykawa 1955'te kütlesi 100 MeV/c 2 kadar olan bir parçacığın olması gerektiği varsayımını ortaya attı. Ykawa atom çekirdekleri içinde blnan proton ve nötronların kendi aralarındaki etkileşimini açıklamak üzere orta kütleli parçacık alış verişinde blnmaları gerektiğini ileri sürdü. B parçacıkların kütlesinin elektronn kütlesinden büyük, protonn kütlesinden küçük olması öngörüldüğünden b parçacıklara orta kütleli anlamına gelen mezon adı verildi. Daha sonra blnan orta kütleli parçacıklar arasında Ykawa'nın tarifine yan parçacığa π mezon veya pion adı verilmiştir. Pionlar üç türlüdür; π 0, π +, π -. Bnların yükleri sırasıyla + e, 0, - e olp kütleleri 140 MeV/c 2 civarındadır. Pionların spinleri ise sıfırdır. π + ve π - pionları ; π + µ + + ν π - µ - + ν (12.4) (12.5) reaksiyonlarıyla, boznarak müon ve nötrinoya dönüşürler. π + ve π - nin ortalama ömürleri 10-8 s dolayındadır. π 0 pion ise; π 0 γ + γ (12.6) reaksiyonyla boznarak iki fotona dönüşür. π 0 in ortalama ömrü ise s mertebesindedir. Yüksüz pionn ortalama ömrünün yüklü pionlarınkine göre çok daha kısa olmasının sebebi, yüksüz pionn boznmasının elektromagnetik kvvetin eseri olmasına karşın, yüklü pionların boznmasında zayıf etkileşmenin rol almasıdır. Pionların dışındaki mezonlardan bazıları ise kaon (κ) ve eta (η) mezondr. κ mezonları yaklaşık 495 MeV/c 2 kütleli ve sıfır spinlidir. B mezonların ortalama ömrü ise 10-8 s mertebesindedir. Yüklü ve yüksüz kaonlar vardır. Yüksüz η mezon ise 550 MeV/c 2 kütleli, sıfır spinli ve s mertebesinde ortalama ömre sahiptir. Brada sözkons edildiği gibi sıfır spinli mezonlar yanında tam sayılı spine sahip mezonlar da vardır. Bilinen onlarca mezonn hepsi karasızdır ve değişik biçimlerde boznrlar. 5. Baryonlar Baryonlar bçkl (s = 1/2, 3/2, 5/2,...) spinlere sahip parçacıklardır. En hafif baryon protondr. Protonn kütlesi 938,3 MeV/c 2, yükü + e ve spini 1/2 dir. Proton, boş zayda kararlı olan tek baryondr. Diğer baryonların hepsi protondan daha fazla kütleye sahiptir. Bir diğer baryon ise nötrondr. Nötron kütlesi 939,6 AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

6 200 TEMEL PARÇACIKLAR MeV/c 2, spini 1/2 olan, yüksüz bir baryondr. Çekirdek içinde kararlı olan nötron boş zayda kararsızdır. Boş zayda β boznmasıyla bir proton, bir elektron ve bir antinötrinoya dönüşür. Ortalama ömrü 889 s dir. Daha ağır olan lamda ( 0 ), sigma ( +, 0, - ), ksi (Ξ 0, Ξ - ) ve omega (Ω - ) baryonlarının hepsi 10-9 s den küçük ortalama ömürlerle değişik biçimde boznarak, sonnda hep bir proton veya nötron haline gelirler. Örneğin Ω - baryon aşağıdaki sırayı izleyerek boznr ve sonçta kararlı proton haline gelir. Ω - Ξ 0 + π π 0 p + + π - (12.7) Brada söz kons ettiğimiz baryonların dışında başka yüzlerce baryon bilinmektedir. Kesim 3 ve Kesim 4'te sözü edilen mezon ve baryonların her ikisi birden hadron olarak adlandırılır. Hadronlar kvvetli etkileşmeyi de dyan parçacıklardır. Hadronların yapısı kvvetli etkileşmenin bir özelliği sonc karkların bağlı drmlarıyla açıklanabilmektedir. 6. Hadronlar İçin Kark Modeli Karklar: Karklar konsnda bgüne kadar yapılan kramsal çalışmaların sonçları 36 adet karkın varlığını öngörmektedir. Ancak karkları deneysel olarak gözlemek henüz mümkün olmamıştır. Untlmamalıdır ki bir kramsal çalışma ancak deneysel olarak doğrlanırsa anlam kazanır. Çok masraflı olan karklarla ilgili deneysel çalışmalar birkaç devletin desteklediği merkezlerde devam etmektedir. Bilinen hadronların çoğ nötron ve protonn yarılmış drmlarıdır. Bna göre, nötron ve proton daha temel parçacıklardan olşmş birer sistem olmalıdır. B düşünce 1960 larda Amerikalı fizikçiler Gell-Mann ve Zweig'in birbirlerinden bağımsız olarak kark modelini ortaya atmalarına sebep olmştr. B modele göre tüm hadronlar kark adı verilen parçacıkların bağlı drmları olarak ortaya çıkar. Böylece maddenin en küçük yapı taşı olarak karklar kabl edilmiş olr. Önceleri üç çeşit kark ve bnların antikarklarının oldğ sanılırken daha sonraları yapılan kramsal çalışmalar sonc üç çeşit kark ve bnların antikarkları daha blnd. Böylece bgün bilinen kark sayısı 6'sı antikark olmak üzere 12 tanedir. Bnlar: Üst kark (), alt kark (d), acayip kark (s), tılsımlı kark (c), taban kark (b), tavan kark (t) ve bnların sırasıyla antikarkları (), (d), (s), (c), (b), (t) dir. Öte yandan karkların bir takım fiziksel özellikleri kırmızı, yeşil ve mavi kelimeleri ile tanımlandığından ve bnlar antikarklarda da olacağından böylece karkların toplam sayısı 3 x 12=36 tane olr. Karkların dikkati çeken bir başka özelliği de ±e/3, ±2e/3 gibi kesirli yüke sahip olmalarıdır. Kark dışı olarak bilinen diğer tüm parçacıkların yükleri ise elektron yükü e'nin tam katları şeklindedir. Hadronların kark bağlı drmlarından olşan ve kvvetli etkileşmeyi dyan temel parçacıklar oldğn belirtmiştik. Bnlardan baryonlar üç karkın bağlı drmna, mezonlar ise kark-antikark bağlı drmna sahiptir. B bilgiler ışığında protonn, nötronn, κ + kaon ile π + piyonnn iç yapılarının Şekil 12.1'deki gibi oldğ düşünülmektedir. ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

7 TEMEL PARÇACIKLAR 201 d d d s d proton nötron κ + iyon π + piyon Şekil 12.1: Bazı Hadronların İç Yapısı 6. Temel Kvvetler Madde; lepton, mezon ve baryon şeklinde parçacıklar olştrrken doğada varolan dört temel kvvetten en az birinin etkin oldğ görülür. Özellikleri itibariyle birbirinden oldkça farklı olan b kvvetleri şöylece tanımlayabiliriz: Çekirdek Kvveti: Doğadaki en şiddetli kvvet bdr. Baryon ve mezonlara etkiyen m menzilli kvvetlerdir. Karkların proton veya nötronn içinde bir arada ttlmasından, proton ve nötronların atom çekirdekleri olştrmasından sormldr. Elektromagnetik Kvvet: Çekirdek kvvetlerinin yüzde biri kadardır. Elektrik ve magnetik alandan kaynaklanır. Menzili sonszdr. Atomlarda elektronların çekirdeğe bağlanmasını sağlayan kvvettir. Zayıf Kvvetler: Parçacık boznmalarında rol oynar. Örneğin β boznmasından zayıf etkileşme sormldr. Çekirdek içindeki etkileşmelerde ise, zayıf kvvetler, çekirdek kvvetlerinin milyonda biri şiddetindedir. Menzili m den kısadır. Kütle-Çekim Kvvetleri: Bütün parçacıklar arasında etki eder. Güneş sistemini bir arada ttan kvvet bdr. Menzili sonszdr. Şiddeti en zayıf kvvet oldğndan temel parçacıklar arasında diğer etkileşmeler yanında ihmal edilebilirler. Temel parçacık ailelerindeki karklar birbirleriyle dört etkileşme türüyle de etkileşirler. Leptonlar çekirdek kvvetlerini hissetmezler. Nötrinolar ise yüksüz oldklarından elektromagnetik etkileşmeleri de yoktr. Etkileşmelerin, parçacıklar arasında tamamen farklı türden parçacıklar tarafından iletildiğine inanılmaktadır. B kvvet ileticilerine ayar parçacıkları adı verilir. B ayar parçacıkları bozon olarak bilinir. Elektromagnetik etkileşmenin bozon foton, karklar arasındaki kvvetli etkileşmenin bozon glon, kütle-çekim etkileşmesinin bozon graviton, zayıf etkileşmenin bozonları ise W ve Z parçacıkları olarak adlandırılır. Sonç olarak insanoğl maddeyi olştran en küçük yapıtaşlarını belirlerken aşağıdaki aşamalardan geçmiştir. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

8 202 TEMEL PARÇACIKLAR Molekül atom çekirdek proton nötron kark? Acaba karklardan daha elemanter parçacıklar var mıdır? Şüphesiz ki b sornn cevabını konnn zmanı bilim adamaları zaman içinde vereceklerdir. Özet Temel parçacıklar, leptonlar, mezonlar ve baryonlar olmak üzere üç grpta incelenebilir. Leptonlar kvvetli etkileşmezler. Karkların olştrdğ ve kvvetli etkileşmeye giren baryon ve mezonlara hadron ismi verilir. Temel parçacıklar, içinde leptonlardan elektron ve nötrino, baryonlardan ise, proton kararlı parçacıklardır. Bnların dışındaki bütün parçacıklar kararsızdır. Öte yandan her parçacığın bir antiparçacığı oldğ kabl edilmektedir. Temel parçacıklar, birbirleriyle dört temel kvvet vasıtasıyla etkileşirler. B dört temel kvvet en şiddetlisinden en zayıfına doğr, çekirdek kvveti, elektromagnetik kvvet, zayıf kvvetler ve kütle-çekim kvveti olarak sıralanır. B etkileşmeler parçacıklar arasında bozon adı verilen ayar parçacıklarının değiş tokş ile gerçekleştirilir. Değerlendirme Sorları 1. Aşağıdakilerden hangisi lepton değildir? A. Elektron B. Nötron C. Nötrino D. Ta E. Müon 2. Maddenin kvvetli etkileşmeyi hissetmeyen yapıtaşlarına ne ad verilir? A. Hadron B. Mezon C. Kark D. Lepton E. Baryon 3. Aşağıdakilerden hangisi mezon değildir? A. pion B. kaon C. müon D. eta E. π 0 4. Yüksüz pionn boznmasında hangi etkileşme rol oynar? A. Çekirdek B. Zayıf C. Kütle-çekim D. Elektromagnetik E. Hiçbiri 5. Aşağıdakilerden hangisi baryondr? A. Elektron B. Kaon C. W D. η E. proton ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

9 TEMEL PARÇACIKLAR Kararlı temel parçacık aşağıdakilerden hangisidir? A. nötrino B. pion C. nötron D. müon E. ksi 7. Kark modeline göre κ + kaonnn iç yapısı nasıldır? A. sss B. dd C. ss D. d E. s 8. Aşağıdakilerden hangisi en küçük kütleye sahip temel parçacıktır? A. Elektron B. nötron C. müon D. kark E. ta 9. Kütle-çekim etkileşmesinin bozon hangisidir? A. foton B. glon C. graviton D. W E. Z 10. Günümüzde bilinen toplam kark sayısı nedir? A. 36 B. 24 C. 12 D. 6 E. 3 Yararlanılan ve Başvrlabilecek Kaynaklar Aygün E., Zengin D.M., Kantm Fiziği, Ankara, Beiser A.,Concepts of Modern Physics,McGraw-Hill Book Company, Gündüz E., Modern Fiziğe Giriş, İzmir, Modern Fizik, Anadol Ü. Açıköğretim F. Lis. Tam. Prog., Eskişehir, Taylor J.R., Zafaritos C.D., Modern Physics for Scientist and Engineers, Prentice- Hall Inc., Mc Graw-Hill Book Comp., Değerlendirme Sorlarının Yanıtları 1. B 2. D 3. C 4. D 5. E 6. A 7. E 8. B 9. C 10. A AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu

Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 40 Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Olşm 1 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktr. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde blnamazlar.

Detaylı

ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ

ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ ATOMLARDAN KUARKLARA ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ 1. Parçac klar spinlerine göre Fermiyonlar ve Bozonlar olmak üzere iki gruba ayr l r. a) Fermiyonlar: Spin kuantum say lar 1/2, 3/2, 5/2... gibi olan parçac

Detaylı

, (Compton Saçılması) e e, (Çift Yokoluşu) OMÜ_FEN

, (Compton Saçılması) e e, (Çift Yokoluşu) OMÜ_FEN Göreli olmayan kuantum mekaniği 1923-1926 yıllarında tamamlandı. Göreli kuantum mekaniğinin ilk başarılı uygulaması 1927 de Dirac tarafından gerçekleştirildi. Dirac denklemi serbest elektronlar için uygulandığında

Detaylı

FİZ314 Fizikte Güncel Konular

FİZ314 Fizikte Güncel Konular FİZ314 Fizikte Güncel Konular 2015-2016 Bahar Yarıyılı Bölüm-8 23.05.2016 Ankara A. OZANSOY 23.05.2016 A.Ozansoy, 2016 1 Bölüm 8: Parçacık Fiziği 1. Temel Olmayan Parçacıklardan Temel Parçacıklara 2. 4

Detaylı

Temel Sabitler ve Birimler

Temel Sabitler ve Birimler Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Temel elektrik yükü : e=1.60218x10-19 C İnce

Detaylı

STANDART MODEL VE ÖTESİ. : Özge Biltekin

STANDART MODEL VE ÖTESİ. : Özge Biltekin STANDART MODEL VE ÖTESİ : Özge Biltekin Standart model, bilim tarihi boyunca keşfedilmiş parçacıkların birleşimidir. Uzay zamanda bir nokta en, boy, yükseklik ve zaman ile tanımlanır. Alanlar da uzay zamanda

Detaylı

Herbir kuarkın ters işaretli yük ve acayipliğe sahip bir anti kuarkı vardır: TİP (ÇEŞNİ,flavor) YÜK ACAYİPLİK. u (up, yukarı) 2/3 0

Herbir kuarkın ters işaretli yük ve acayipliğe sahip bir anti kuarkı vardır: TİP (ÇEŞNİ,flavor) YÜK ACAYİPLİK. u (up, yukarı) 2/3 0 Hardronlar neden böyle ilginç şekillere uyarlar? Cevap Gell-Mann ve Zweig tarafından (birbirinden bağımsız olarak) Verildi: Tüm hardronlar KUARK denilen daha temel bileşenlerden oluşmuştur! Kuarklar bir

Detaylı

Çekirdek Modelleri. Alfa Bozunumu. Nükleer Fizikte Kullanışlı Birimler Çekirdeğin Yapısı ve Etkileşmeler. Çekirdeğin Sıvı Damlası Modeli

Çekirdek Modelleri. Alfa Bozunumu. Nükleer Fizikte Kullanışlı Birimler Çekirdeğin Yapısı ve Etkileşmeler. Çekirdeğin Sıvı Damlası Modeli NÜKLEER FİZİK Bu sunumun büyük bir bölümünü aşağıdaki siteden indirebilir veya fotokopiciden fotokopisini alabilirsiniz. http://s3.dosya.tc/server11/efgmzh/fotokopi.pdf.html Nükleer Fizikte Kullanışlı

Detaylı

Temel Sabitler ve Birimler

Temel Sabitler ve Birimler Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Elektron yükü : e=1.602176565(35)x10-19 C İnce

Detaylı

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri 7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar

Detaylı

PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER

PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER Dr. İlkay TÜRK ÇAKIR TAEK Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Ar-Ge Bölümü Füzyon Birimi - Hızlandırıcı Fiziği Birimi 24/09/07 III. UPHDYO 1 İÇERİK

Detaylı

BÖLÜM 3: (6,67x10 Nm kg )(1,67x10 kg)»10 36 F (9x10 Nm C )(1,6x10 C) NÜKLEONLAR ARASI KUVVET- NÜKLEER KUVVET

BÖLÜM 3: (6,67x10 Nm kg )(1,67x10 kg)»10 36 F (9x10 Nm C )(1,6x10 C) NÜKLEONLAR ARASI KUVVET- NÜKLEER KUVVET BÖLÜM : NÜKLEONLAR ARASI KUVVET- NÜKLEER KUVVET Atomdaki elektronların hareketini kontrol eden kuvvetler elektromanyetik kuvvettir. Elektromanyetik kuvvet atomları ve molekülleri bir arada tutar. Çekirdekteki

Detaylı

Temel Parçacık Dinamikleri. Sunum İçeriği

Temel Parçacık Dinamikleri. Sunum İçeriği 1 Sunum İçeriği 2 Genel Tekrar Leptonlar Örnek: elektron Fermionlar Kuarklar Örnek: u kuark Bozonlar Örnek: foton Kuarklar serbest halde görülmezler. Kuarklardan oluşan yapılar ise genel olarak şu şekilde

Detaylı

1) İzotop, izoton ve izobar niceliklerini tanımlayarak örnekler

1) İzotop, izoton ve izobar niceliklerini tanımlayarak örnekler 1) İzotop, izoton ve izobar niceliklerini tanımlayarak örnekler veriniz. ii İzotop: p Bir elementin, aynı proton sayılı ancak, farklı nötron sayılı çekirdekleri o elementin izotoplarıdır. Örnek: U ; U

Detaylı

TÖÇ-6. Parçacık Fiziğine giriş. Gökhan ÜNEL / UCI - Haziran 2016

TÖÇ-6. Parçacık Fiziğine giriş. Gökhan ÜNEL / UCI - Haziran 2016 TÖÇ-6 Parçacık Fiziğine giriş Gökhan ÜNEL / UCI - Haziran 2016 1 Çıkış noktası Yaşadığım bu yerde bir sebep-sonuç ilişkisi var. Bilinçliyken deneyimlediklerime gerçek diyorum. Yaşadığım bu yeri anlayabilirim.

Detaylı

STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK

STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK MUSA ÖZCAN TTP 8 (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI 8) 21-27 OCAK 2018 1 Bugünü anlamak için, geçmişe bakmak. Büyüğü anlamak için, en küçüğe bakmak. *TTP 8 Güncel sorunlar Gökhan

Detaylı

Mezon Molekülleri ve X(3872)

Mezon Molekülleri ve X(3872) Mezon Molekülleri ve X(3872) A. Özpineci Fizik Bölümü ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İZYEF 2013 Yeni fizik olduğundan emin miyiz? Yeni fizik olduğundan emin miyiz? = Yeni fizik olmasını istiyoruz, ama

Detaylı

6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ

6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ 6.HAFTA BÖLÜM 3: ÇEKİRDEK KUVVETLERİ VE ÇEKİRDEK MODELLERİ 3.1 ÇEKİRDEK KUVVETLERİ 3.1.1. GENEL KARAKTERİSTİK Çekirdek hakkında çok fazla bir şey bilmezden önce yalnızca iki farklı etkileşim kuvveti bilinmekteydi.

Detaylı

Parçacık Fiziği. Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015

Parçacık Fiziği. Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015 Parçacık Fiziği Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015 Parçacık Fiziğinin Standard Modeli fermion boson Dönü 2 Spin/Dönü Bir parçacık özelliğidir (kütle, yük

Detaylı

RADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu

RADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu RADYASYON FİZİĞİ 1 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Herbirimiz kısa bir süre yaşarız ve bu kısa süre içerisinde tüm evrenin ancak çok küçük bir bölümünü keşfedebiliriz Evrenle ilgili olarak en anlaşılamayan

Detaylı

Madde Dünya. Molekül Atom. Atomlar Elektron. Kuark

Madde Dünya. Molekül Atom. Atomlar Elektron. Kuark PARÇACIK FĠZĠĞĠ ve CERN Aytül ADIGÜZEL (Çukurova Üniversitesi) Tayfun ĠNCE (University of Bonn) 1 PARÇACIK FĠZĠĞĠ Maddenin temel yapıtaģları nelerdir? Bu yapıtaģlarının davranıģlarını en temel düzeyde

Detaylı

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu - Radyoaktivite

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu - Radyoaktivite Büyük Patlaa ve Evrenin Olş - Rayoaktivite 1 Test 1 in Çözüleri 5. önce sonra 1. Büyük patlaaan birkaç akika sonra ortaya çıkan kvvetlere teel kvvet enir. hy çekirek e I Teel kvvetler; l Güçlü kvvet hy

Detaylı

Parçacık Fiziği Söyleşisi

Parçacık Fiziği Söyleşisi Parçacık Fiziği Söyleşisi Saleh Sultansoy - TOBB ETÜ Gökhan Ünel - UC Irvine HPFBU2012 12-19 Şubat, Kars, Kafkas Üniversitesi 1 Parçacık fiziği Maddenin ve etkileşimlerin alt yapısını anlamak 2 Büyük Patlama

Detaylı

BÖLÜM 6 GERÇEK AKIŞKANLARIN HAREKETİ

BÖLÜM 6 GERÇEK AKIŞKANLARIN HAREKETİ BÖLÜM 6 GERÇEK AKIŞKANLARIN HAREKETİ Gerçek akışkanın davranışı viskoziteden dolayı meydana gelen ilave etkiler nedeniyle ideal akışkan akımlarına göre daha karmaşık yapıdadır. Gerçek akışkanlar hareket

Detaylı

Parçacık Fiziği: Söyleşi

Parçacık Fiziği: Söyleşi HPFBU-2012, Kafkas Üniversitesi, 12-19 Şubat 2012 Parçacık Fiziği: Söyleşi Saleh Sultansoy, TOBB ETÜ, Ankara & AMEA Fizika İnstitutu, Bakı Gökhan Ünel, UC Irvine Rutherford, Mehmet Akif ve CERN Biraz daha

Detaylı

ATOM ATOMUN YAPISI 7. S I N I F S U N U M U. Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir.

ATOM ATOMUN YAPISI 7. S I N I F S U N U M U. Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir. ATO YAP Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir Atomda bulunan yükler; negatif yükler ve pozitif yüklerdir Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir Atomu oluşturan

Detaylı

TÖÇ-5. Parçacık Fiziğine giriş. Gökhan ÜNEL / UCI - Şubat 2016

TÖÇ-5. Parçacık Fiziğine giriş. Gökhan ÜNEL / UCI - Şubat 2016 TÖÇ-5 Parçacık Fiziğine giriş Gökhan ÜNEL / UCI - Şubat 2016 1 Çıkış noktası Yaşadığım bu yerde bir sebep-sonuç ilişkisi var. Bilinçliyken deneyimlediklerime gerçek diyorum. Yaşadığım bu yeri anlayabilirim.

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar MIT Açık Ders Malzemesi http://ocw.mit.ed 8.334 II: Alanların İstatistiksel Fiziği 8 Bahar B malzemeye atıfta blnmak ve Kllanım Şartlarımızla ilgili bilgi almak için http://ocw.mit.ed/terms ve http://tba.acikders.org.tr

Detaylı

Atomlardan Kuarklara. Test 1

Atomlardan Kuarklara. Test 1 4 Atomlardan Kuarklara Tst. Nötronlar, tkilşim parçacıkları dğil, madd parçacıklarıdır. Bu ndnl yanlış olan E sçnğidir. 5. Elktriksl olarak yüklü lptonlar zayıf çkirdk kuvvtlri aracılığıyla tkilşim girrlr.

Detaylı

NÜKLEER FİSYON Doç. Dr. Turan OLĞAR

NÜKLEER FİSYON Doç. Dr. Turan OLĞAR Doç. Dr. Turan OLĞAR Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü Birçok çekirdek nötron yakalama ile β - yayınlayarak bozunuma uğrar. Bu bozunum sonucu nötron protona dönüşür

Detaylı

Radyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez.

Radyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez. RADYOAKTİFLİK Kendiliğinden ışıma yapabilen maddelere radyoaktif maddeler denir. Radyoaktiflik çekirdek yapısıyla ilişkilidir. Radyoaktif bir atom hangi bileşiğin yapısına girerse o bileşiği radyoaktif

Detaylı

ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası Karşımadde

ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası  Karşımadde Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır:

Detaylı

BÖLÜM 4: NÜKLEER DÜZEY SPEKTRUMU ve ÇEKİRDEK OLUŞUMLARI

BÖLÜM 4: NÜKLEER DÜZEY SPEKTRUMU ve ÇEKİRDEK OLUŞUMLARI BÖLÜM : NÜKLEER DÜZEY SPEKTRUMU ve ÇEKİRDEK OLUŞUMLARI.1. NÜKLEER DÜZEY SPEKTRUMU Birbirini takip eden çekirdeklerin yapısı, sabit derinlik ve artan çekirdek kütle numarası ile orantılı bir yarıçapa bağlı

Detaylı

Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ

Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ 1 LEPTONLAR AYAR BOZONLARI (KUVVET TAŞIYICI BOZONLAR) KUARKLAR STANDART MODELİ ANLAMAK MADDE PARÇACIKLARI

Detaylı

125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi

125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi 125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi CMS Deneyi, CERN 4 Temmuz 2012 Özet Bugün, CERN deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki (BHÇ) CMS deneyi araştırmacıları, CERN de ve Melbourne daki ICHEP 2012

Detaylı

ESM 309-Nükleer Mühendislik

ESM 309-Nükleer Mühendislik Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü ESM 309-Nükleer Mühendislik Prof. Dr. H. Mehmet ŞAHİN Ders İçeriği Bölüm 1: Atomik Yapı ve Atomik Yoğunluk Nükleer Mühendislik

Detaylı

1. Hafta. İzotop : Proton sayısı aynı nötron sayısı farklı olan çekirdeklere izotop denir. ÖRNEK = oksijenin izotoplarıdır.

1. Hafta. İzotop : Proton sayısı aynı nötron sayısı farklı olan çekirdeklere izotop denir. ÖRNEK = oksijenin izotoplarıdır. 1. Hafta 1) GİRİŞ veya A : Çekirdeğin Kütle Numarası (Nükleer kütle ile temel kütle birimi arasıdaki orana en yakın bir tamsayı) A > Z Z: Atom Numarası (Protonların sayısı ) N : Nötronların Sayısı A =

Detaylı

Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları

Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları I. Elektrik Yükünün Korunumu II. Lepton Sayılarının Korunumu III. Baryon Sayısının Korunumu IV. Renk Yükünün Korunumu V. Göreli Mekanik i. Göreli Konum ii. Lorentz Denklemleri

Detaylı

Atomlar ve Moleküller

Atomlar ve Moleküller Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli

Detaylı

BİLİM VE TEKNOLOJİ - Gizli ilimler Sitesi

BİLİM VE TEKNOLOJİ - Gizli ilimler Sitesi Parçacık fiziği, maddenin parçacıklarını ve aralarındaki karşılıklı etkileşimi konu alan [1] ve ışıma, maddenin temel parçacıkları üzerine çalışan fiziğin bir dalıdır ve onların aralarındaki etkileşimleri

Detaylı

BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ

BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.

Detaylı

HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7)

HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA KONU BAŞLIKLARI STANDART MODEL-TEMEL PARÇACIKLAR HİGGS BOZONU HİGGS ALANI HIZLANDIRICILAR(HİGGS

Detaylı

T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YÖNETİM BİRİMİ KOZMİK MÜON TELESKOPU. Ahmet Bingül

T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YÖNETİM BİRİMİ KOZMİK MÜON TELESKOPU. Ahmet Bingül T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YÖNETİM BİRİMİ Proje No: MF.14.04 KOZMİK MÜON TELESKOPU Ahmet Bingül Gaziantep Eylül 2015 T.C GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YÖNETİM BİRİMİ Proje

Detaylı

Var Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler

Var Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler Bayram Tekin ODTÜ Fizik Bölümü Var Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler İki soru ile başlayalım: Evrende var olabilen şeyler nelerdir, var olması gereken şeyler nelerdir? Hayli zor, biraz da kapalı

Detaylı

ATOMUN YAPISI VE PERİYODİK ÖZELLİKLER

ATOMUN YAPISI VE PERİYODİK ÖZELLİKLER ATOMUN YAPISI VE PERİYODİK ÖZELLİKLER IŞIĞIN YAPISI Işığın; Dalga ve Parçacık olmak üzere iki özelliği vardır. Dalga Özelliği: Girişim, kırınım, polarizasyon, yayılma hızı, vb. Parçacık Özelliği: Işığın

Detaylı

Proton, Nötron, Elektron

Proton, Nötron, Elektron Atomun Yapısı Atom Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir. Farklı yüklere sahip bu parçacıklar birbirini etkileyerek bir arada bulunur ve atomu oluşturur. Atomda bulunan yükler negatif ve

Detaylı

KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü

KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 5 ATOM ÇEKİRDEĞİNİN

Detaylı

ATOM FİZİĞİ-2 BÖLÜM-3 ATOMİK SPEKTROSKOPİ

ATOM FİZİĞİ-2 BÖLÜM-3 ATOMİK SPEKTROSKOPİ BÖLÜM HİDROJEN ATOMUNDA MERKEZCİL ALAN ÇÖZÜMLERİ BÖLÜM ATOMİK HAMİLTONİYENİN BAZI TERİMLERİ Rutherford Bohr Compton Pauli Fermi Feynman BÖLÜM 3 ATOMİK SPEKTROSKOPİ BÖLÜM 4 TEMEL PARÇACIKLAR ATOM FİZİĞİ-

Detaylı

Moleküller ve Katılar

Moleküller ve Katılar Moleküller ve Katılar Yazar Yrd.Doç. Dr. Sabiha AKSAY ÜNİTE 5 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Moleküllerin bağlanma yöntemlerini, Katıları oluşturmak üzere moleküllerin nasıl bir araya geldiklerini,

Detaylı

ATOMUN YAPISI ATOMUN ÖZELLİKLERİ

ATOMUN YAPISI ATOMUN ÖZELLİKLERİ ATOM Elementlerin özelliğini taşıyan, en küçük yapı taşına, atom diyoruz. veya, fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit birimlerine ayrıştırılamayan, maddenin en küçük birimine atom denir. Helyum un

Detaylı

CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017

CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 2 CERN CERN; Fransızca Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi kelimelerinin

Detaylı

Bhabha Saçılması (Çift yokoluş ve Çift oluşumu. Moller Saçılması (Coulomb Saçılması) OMÜ_FEN

Bhabha Saçılması (Çift yokoluş ve Çift oluşumu. Moller Saçılması (Coulomb Saçılması) OMÜ_FEN Geometrodynamics: Genel Görelilik Teorisi Gravitasyon parçacık fiziğinde önemli bir etki oluşturacak düzeyde değildir. Çok zayıftır. Elektrodinamiğin kuantum teorisi Tomonaga, Feynman ve Schwinger tarafında

Detaylı

3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI

3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI 3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI Doğada 103 elementin olduğu bilinmektedir. Bunlardan 84 metal elementlerdir. Metal elementler toksik olan ve toksik olmayan elementler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Detaylı

ALGIÇ FİZİĞİ CERN TTP 5 PROGRAMI ŞUBAT 2016

ALGIÇ FİZİĞİ CERN TTP 5 PROGRAMI ŞUBAT 2016 ALGIÇ FİZİĞİ CERN TTP 5 PROGRAMI ŞUBAT 2016 Algı, psikoloji ve bilişsel bilimlerde duyusal bilginin alınması, yorumlanması, seçilmesi ve düzenlenmesi anlamına gelir. Algılamak sadece görmek midir? Algılamak

Detaylı

Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ

Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ Prof. Dr. Altuğ Özpineci ODTÜ Fizik Bölümü Parçacık Fiziği Maddeyi oluşturan temel yapı taşlarını ve onların temel etkileşimlerini arar Democritus (460 MÖ - 370 MÖ)

Detaylı

ATOM BİLGİSİ I ÖRNEK 1

ATOM BİLGİSİ I  ÖRNEK 1 ATOM BİLGİSİ I Elementlerin özelliklerini ta ıyan en küçük yapıta ı atomdur. Son çözümlemede, bütün maddelerin atomlar toplulu u oldu unu söyleyebiliriz. Elementler, aynı tür atomlardan, bile ik ve karı

Detaylı

DEMOCRİTUS. Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur.

DEMOCRİTUS. Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur. ATOM TEORİLERİ DEMOCRİTUS DEMOCRİTUS Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur. Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere

Detaylı

Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık

Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık Yazar Öğr.Grv.Dr.Nevin ORHUN ÜNİTE 5 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Vektör uzayı ve alt uzay yapısını daha iyi tanıyacak, Bir vektör uzayındaki vektörlerin

Detaylı

Yıldızların Yapısı ve Evrimi. Nükleer Tepkimeler

Yıldızların Yapısı ve Evrimi. Nükleer Tepkimeler Yıldızların Yapısı ve Evrimi Nükleer Tepkimeler Bağlanma Enerjisi Temel Dört kuvvet Nükleer Tepkime Atom çekirdekleri pozitif yüklüdür. İki çekirdeğin bir araya gelmesi için bir engel vardır, Coulomb engeli.

Detaylı

Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin)

Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin) Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin) kendi özelliğini taşıyan en küçük yapı birimine atom

Detaylı

Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri

Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri EVREN NASIL İŞLER? Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri Evrenin olağanüstü karmaşıklığını açıklamak için küçüklerin dünyasını anlamak gerekir

Detaylı

Element atomlarının atom ve kütle numaraları element sembolleri üzerinde gösterilebilir. Element atom numarası sembolün sol alt köşesine yazılır.

Element atomlarının atom ve kütle numaraları element sembolleri üzerinde gösterilebilir. Element atom numarası sembolün sol alt köşesine yazılır. Atom üç temel tanecikten oluşur. Bunlar proton, nötron ve elektrondur. Proton atomun çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü taneciktir. Nötron atomun çekirdeğin bulunan yüksüz taneciktir. ise çekirdek etrafında

Detaylı

A. ATOMUN TEMEL TANECİKLERİ

A. ATOMUN TEMEL TANECİKLERİ ÜNİTE 3 MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 1. BÖLÜM MADDENİN TANECİKLİ YAPISI 1- ATOMUN YAPISI Maddenin taneciklerden oluştuğu fikri yani atom kavramı ilk defa demokritus tarafından ortaya atılmıştır. Örneğin;

Detaylı

Yeni bir radyoterapi yöntemi: Hadron terapi

Yeni bir radyoterapi yöntemi: Hadron terapi Yeni bir radyoterapi yöntemi: Hadron terapi Hadron terapi, nükleer kuvvetlerle (yeğin kuvvet) etkileşen parçacıkları kullanarak yapılan bir radyasyon tedavi (ışın tedavisi) yöntemidir. Bu parçacıklar protonlar,

Detaylı

DERS ÖĞRETİM PLANI. (Bölümden Bağımsız hazırlanmıştır

DERS ÖĞRETİM PLANI. (Bölümden Bağımsız hazırlanmıştır DERS ÖĞRETİM PLANI (Bölümden Bağımsız hazırlanmıştır TÜRKÇE 1 Dersin Adı: ÇEKİRDEK FİZİĞİ 2 Dersin Kodu: FZK3004 3 Dersin Türü: Zorunlu, 4 Dersin Seviyesi: Lisans 5 Dersin Verildiği Yıl: 2011-2012 6 Dersin

Detaylı

Kuantum Fiziği ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazarlar Doç. Dr. Mustafa ŞENYEL Yrd. Doç. Dr. A. Şenol AYBEK

Kuantum Fiziği ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazarlar Doç. Dr. Mustafa ŞENYEL Yrd. Doç. Dr. A. Şenol AYBEK Kuantum Fiziği Yazarlar Doç. Dr. Mustafa ŞENYEL Yrd. Doç. Dr. A. Şenol AYBEK ÜNİTE 3 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, çağdaş fiziğin temellerini oluşturan; Planck'ın kuantum varsayımlarını, Foton

Detaylı

T.C İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ D MEZON BOZUNUMUNDA CP BOZULUMU

T.C İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ D MEZON BOZUNUMUNDA CP BOZULUMU T.C İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ D MEZON BOZUNUMUNDA CP BOZULUMU FATİH ALTIN YÜKSEK LİSANS TEZİ FİZİK ANABİLİM DALI AĞUSTOS 2014 T.C İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ D MEZON BOZUNUMUNDA

Detaylı

BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1

BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1 BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom

Detaylı

Fizik Terimler Sözlüğü - 2. Yönetici tarafından yazıldı Pazar, 08 Şubat 2009 09:34 - Son Güncelleme Pazar, 08 Şubat 2009 09:47 - K

Fizik Terimler Sözlüğü - 2. Yönetici tarafından yazıldı Pazar, 08 Şubat 2009 09:34 - Son Güncelleme Pazar, 08 Şubat 2009 09:47 - K - K - Kara delik: Kütlesel çekim kuvvetinin çok büyük olduğu hatta ışığı bile kendine çekebilen çok küçük kütleli sönmüş yıldızlardır. - Kalori:1 gram suyun sıcaklığını 1 Celcius artırmak için gerekli

Detaylı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Atomsal yapı İçerik Temel kavramlar Atom modeli Elektron düzeni Periyodik sistem 2 Temel kavramlar Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur.

Detaylı

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki

Detaylı

ELEMANLARI DENK KÜMELER OLAN VE HER FARKLI İKİ ELEMANININ SİMETRİK FARKINI İÇEREN KÜMELERİN ELEMAN SAYILARININ EN BÜYÜK DEĞERİ

ELEMANLARI DENK KÜMELER OLAN VE HER FARKLI İKİ ELEMANININ SİMETRİK FARKINI İÇEREN KÜMELERİN ELEMAN SAYILARININ EN BÜYÜK DEĞERİ ÖZEL EGE LİSESİ ELEMANLARI DENK KÜMELER OLAN VE HER FARKLI İKİ ELEMANININ SİMETRİK FARKINI İÇEREN KÜMELERİN ELEMAN SAYILARININ EN BÜYÜK DEĞERİ HAZIRLAYAN ÖĞRENCİ: ATAHAN ÖZDEMİR DANIŞMAN ÖĞRETMEN: DEFNE

Detaylı

ÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI)

ÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI) ÇALIŞMA YAPRAĞI (KONU ANLATIMI) ATOMUN YAPISI HAZIRLAYAN: ÇĐĞDEM ERDAL DERS: ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME DERS SORUMLUSU: PROF.DR. ĐNCĐ MORGĐL ANKARA,2008 GĐRĐŞ Kimyayı ve bununla ilgili

Detaylı

elektron hızlandırıcıları vardır. Yani bunlarla az çok tanışığız. Son zamanlarda popüler hale gelen hızlandırıcılardan biri, çok önceleri Sovyetler Bi

elektron hızlandırıcıları vardır. Yani bunlarla az çok tanışığız. Son zamanlarda popüler hale gelen hızlandırıcılardan biri, çok önceleri Sovyetler Bi Adronların Işık Hızına Çok Yakın Hızlarda Çarpışmalarını Temin Eden Hızlandırıcı ve Evrenin Doğduğu Anın Aydınlanması a. Giriş Biliyoruz ki eski çağlarda insanların yarattığı en masraflı büyük harikalar

Detaylı

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 2015

Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 2015 ? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 215 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz

Detaylı

Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar.

Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar. Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar Manyetik Alan Manyetik Alan Çizgileri Manyetik Alan İçinde Hareket Eden Elektrik Yükü Akım Taşıyan Bir İletken Üzerine Etki Manyetik Kuvvet http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/

Detaylı

Elektron-Foton Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Leptonların Araştırılması

Elektron-Foton Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Leptonların Araştırılması Elektron-Foton Çarpıştırıcılarında Uyarılmış Leptonların Araştırılması Aysuhan OZANSOY A.Ü. Fen Fak. Fizik Bölümü Doktora Semineri Mayıs 007, Ankara Danışman: Pro.Dr. Orhan ÇAKIR 3.05.007 A.Ozansoy 1 İçerik

Detaylı

Deneysel Yüksek Enerji Fiziği FZK Uludağ Üniversitesi

Deneysel Yüksek Enerji Fiziği FZK Uludağ Üniversitesi Deneysel Yüksek Enerji Fiziği FZK 4206 Uludağ Üniversitesi Nedir? Parçacık Fiziği, temel parçacıkların keşfi, özelliklerinin ölçülmesi ve aralarındaki temel etkileşmeleri inceler. İncelemeleri yapabilmek

Detaylı

ATOMLARDAN KUARKLARA ATOMLARDAN KUARKLARA... 249

ATOMLARDAN KUARKLARA ATOMLARDAN KUARKLARA... 249 6 ATOMLARDAN KUARKLARA Sayfa No............................................ 49 Karşıtparçacık.................................................... 49 Doğaaki Tml Kvvtlr v Tml Parçacıklar.......................

Detaylı

Güray Erkol Özyeğin Üniversitesi

Güray Erkol Özyeğin Üniversitesi Örgü Kuantum Renk Dinamiği nde Tılsımlı Hadronların Yapısı IZYEF 13 (11.9.213) Güray Erkol Özyeğin Üniversitesi Kolaboratörler: U. Can, B. Işıldak, A. Özpinei, M. Oka, T. T. Takahashi Kuantum Renk Dinamiği

Detaylı

LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI. Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ

LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI. Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ FİZİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MART 2007 ANKARA Hande KARADENİZ tarafından

Detaylı

ÇEKİRDEK TEMEL DÜZEY ÖZELLİKLERİ ve ÇEKİRDEK ŞEKİLLERİ ve YOĞUNLUKLARI Çekirdeklerin çok küçük boyutlarına rağmen onların şekilleri ve

ÇEKİRDEK TEMEL DÜZEY ÖZELLİKLERİ ve ÇEKİRDEK ŞEKİLLERİ ve YOĞUNLUKLARI Çekirdeklerin çok küçük boyutlarına rağmen onların şekilleri ve 2..2. ÇEKİRDEK TEMEL DÜZEY ÖZELLİKLERİ ve ÇEKİRDEK ŞEKİLLERİ ve YOĞUNLUKLARI Çekirdeklerin çok küçük boyutlarına rağmen onların şekilleri ve büyüklükleri hakkında birçok şey öğrenmiş bulunmaktayız. Atomik

Detaylı

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki

Detaylı

Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi

Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi Kütlenin kökeni Nötrino salınımı Madde-karşıt madde asimetrisi Karanlık madde ve karanlık enerjinin doğası gibi kuramsal olarak geliştirilmiş olayların açıklanmaya çalışılmasıdır.

Detaylı

6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU

6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU 6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU Güneşten gelen ısı ve ışık enerjisi radyasyonun doğal formudur. Bunlar çevremizde doğal olarak bulundukları gibi yapay olarak da elde edilmektedir. O nedenle radyasyon kaynağına

Detaylı

Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar

Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Termal nötronlar (0.025 ev) Orta enerjili nötronlar (0.5-10 kev) Hızlı nötronlar (10 kev-10 MeV) Çok hızlı nötronlar (10 MeV in üzerinde)

Detaylı

Fizik bilimi nedir? Fizik Bilimi nedir? Fizik biliminin uğraşı alanları nelerdir? On5yirmi5.com. Fizik Bilimi nedir?

Fizik bilimi nedir? Fizik Bilimi nedir? Fizik biliminin uğraşı alanları nelerdir? On5yirmi5.com. Fizik Bilimi nedir? On5yirmi5.com Fizik bilimi nedir? Fizik Bilimi nedir? Fizik biliminin uğraşı alanları nelerdir? Yayın Tarihi : 22 Ekim 2012 Pazartesi (oluşturma : 11/28/2015) Fizik Bilimi nedir? Fizik, deneysel gözlemler

Detaylı

Theory Tajik (Tajikistan)

Theory Tajik (Tajikistan) Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)

Detaylı

YEN FZE DORU. Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei

YEN FZE DORU. Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei YEN FZE DORU Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei Ör.Gör.Dr. Ahmet BNGÜL Gaziantep Üniversitesi Fizik Mühendislii Bölümü 21 Kasım 2007 16/11/2007 YFD Sayfa 1 çerik Parçacık

Detaylı

Fisyon,Füzyon, Nükleer Güç Santralleri ve Radyasyon. Prof. Dr. Niyazi MERİÇ A.Ü. Nükleer Bilimler Enstitüsü

Fisyon,Füzyon, Nükleer Güç Santralleri ve Radyasyon. Prof. Dr. Niyazi MERİÇ A.Ü. Nükleer Bilimler Enstitüsü Fisyon,Füzyon, Nükleer Güç Santralleri ve Radyasyon Prof. Dr. Niyazi MERİÇ A.Ü. Nükleer Bilimler Enstitüsü Fisyon Otto Hahn ve Fritz Strassmann 1939 yılında 235 U i bir n ile bombardıman edilmesiyle ilk

Detaylı

Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı. olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel. Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz.

Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı. olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel. Üniversitesi Kimyası Kitabı ndan okuyunuz. KİMYASAL BAĞLAR Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz. KİMYASAL BAĞLAR İki atom veya atom grubu

Detaylı

Şekil: LHC hızlandırıcısında hızlandırılan protonların CMS deneyinde çarpışması sonucu gözlemlenen olaylar

Şekil: LHC hızlandırıcısında hızlandırılan protonların CMS deneyinde çarpışması sonucu gözlemlenen olaylar Parçacık Fiziği ve Kozmoloji problemlerınde Simetri üzerine CERN' de 19 Mart 2010 tarihinde yeni bir dünya rekoru kırıldı: Büyük Hadron hızlandırıcısında (LHC) protonlar 3.5 TeV (*) enerjiye kadar hızlandırıldı.

Detaylı

DALITZ GRAFİĞİ ANALİZİ İLE HADRONİK BOZUNUMLARIN İNCELENMESİ

DALITZ GRAFİĞİ ANALİZİ İLE HADRONİK BOZUNUMLARIN İNCELENMESİ T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DALITZ GRAFİĞİ ANALİZİ İLE HADRONİK BOZUNUMLARIN İNCELENMESİ MURAT BULDU YÜKSEK LİSANS TEZİ FİZİK ANABİLİM DALI MALATYA HAZİRAN 2013 Tezin Başlığı : Dalitz

Detaylı

SU Lise Yaz Okulu. Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi

SU Lise Yaz Okulu. Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi SU Lise Yaz Okulu Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi Evrenin ilk zamanları Büyük patlamadan önce: Bilimsel olarak tar.şılamaz. Büyük patlama uzay ve zamanda bir tekilliğe karşılık gelir ve o noktada

Detaylı

RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak

RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI OLUŞUMU Hızlandırılmış elektronların anotla etkileşimi ATOMUN YAPISI VE PARÇACIKLARI Bir elementi temsil eden en küçük

Detaylı

Prof. Dr. Mustafa EROL Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Fizik Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı

Prof. Dr. Mustafa EROL Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Fizik Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa EROL Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Fizik Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı mustafa.erol@deu.edu.tr Türk Fizik Derneği İzmir Şubesi Başkanı http://www.tfdizmir.org.tr/ Fizik

Detaylı

FİZ314 Fizikte Güncel Konular

FİZ314 Fizikte Güncel Konular FİZ34 Fizikte Güncel Konular 205-206 Bahar Yarıyılı Bölüm-7 23.05.206 Ankara A. OZANSOY 23.05.206 A.Ozansoy, 206 Bölüm 7: Nükleer Reaksiyonlar ve Uygulamalar.Nötron İçeren Etkileşmeler 2.Nükleer Fisyon

Detaylı

Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü

Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü 0537 RADYASYO FİZİĞİ Prof. Dr. iyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi ükleer Bilimler Enstitüsü TEMEL KAVRAMLAR Radyasyon, Elektromanyetik Dalga, Uyarılma ve İyonlaşma, peryodik cetvel radyoaktif bozunum Radyoaktivite,

Detaylı

Nötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.

Nötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır. ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü

Detaylı