DEÜ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİKLER ÇERÇEVESİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI. 20 Şubat 2009 Jeoloji Mühendisliği Bölümü

Transkript

1 DEÜ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİKLER ÇERÇEVESİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI Dr. M. Güven Koçak 20 Şubat 2009 Jeoloji Mühendisliği Bölümü

2 AMAÇ Avrupa Yeterlikler Çerçevesi Neden Bologna-Lizbon? EQF-EHEA ve EQF-LLL Yeterlik Çerçeveleri ve Bileşenleri Türkiye Yükseköğretim Ulusal Yeterlikler Çerçevesi (TYUYÇ) Örnek (Genel)

3 Tarihsel Gelişim Bergen,05 Londra,07 Brüksel,07 Avrupa Yeterlikler Çerçevesi Berlin,03 Prag,01 Bologna,99 DEÜ,07 Ulusal Yeterlikler Çerçevesi YÖK,01-06, 09

4 Bologna, Anlaşılır ve karşılaştırılabilir yükseköğretim sistemi 2. İki (üç) kademeli sistem 3. Ortak Kredi sistemi (ECTS-AKTS) 4. Öğrenci/Öğretim elemanı hareketliliği 5. Kalite güvencesi konusunda işbirliği 6. Yükseköğretimde Avrupa boyutu Prag,01 7. Yaşamboyu öğrenim 8. Öğrencilerin sürece katılımı 9. Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA) çekiciliğinin artırılması Berlin, Doktora çalışmaları 11. EHEA ve Avrupa Araştırma Alanı (ERA) arasında sinerji oluşturma Bergen, 05 Avrupa Yükseköğretim Kalite Güvence Birliği standartları Londra, 07 Envanter ve diğer konular

5 Avrupa Ölçeğinden Ders Ölçeğine Avrupa Yeterlikler Çerçevesi Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Sektörel Yeterlikler Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları ve Yetkinlikler

6 TEMEL Tanımlar KAVRAMLAR-1 Yeterlik: Bir öğretim programının başarıyla tamamlanması sonucu o program için öngörülen öğrenme çıktılarının kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir otorite tarafından basılı olarak verilen derece, diploma veya sertifika türü belgedir. Öğrenme Çıktıları: Bir öğrenme sürecinin tamamlanmasının ardından öğrenenin neleri bileceğinin, neleri yapabileceğinin ve nelere yetkin olacağının ifade edilmesidir. Yeterlikler Çerçevesi: Yeterlikleri, öğrenme çıktılarına göre sınıflandıran ve organize eden yapıdır.

7 Neden Avrupa Yeterlikler Çerçevesi? (EQF: European Qualifications Framework) AVRUPA VATANDAŞLARI Kişisel gelişim Rekabet İstihdam Sosyal uyum Her seviyede ülkelerarası dolaşım Avrupa arz ve talebi

8 Neden Avrupa Yeterlikler Çerçevesi? (EQF: European Qualifications Framework) Lizbon 2000: 2010 yılına kadar AB yi dünyanın en rekabetçi ve dinamik, bilgiye dayalı ekonomik alanı yapmak Eğitim Yeterliklerin Saydamlığı Uygulama Bilgi Toplumu

9 AVRUPA YETERLİKLER ÇERÇEVELERİ 1. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlikler Çerçevesi (The overarching framework for qualifications of the EHEA) QF - EHEA : Bergen Kararı Mayıs Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlikler Çerçevesi, (European Qualifications Framework for Lifelong Learning) EQF-LLL : Avrupa Parlamentosu ve Konseyi 23 Nisan 2008

10 EQF-LLL EQF Kademe 8 EQF Kademe 7 EQF Kademe 6 EQF Kademe 5 QF-EHEA Üçünc ncü Kademe (Doktora) İkinci Kademe (Yüksek Lisans) Birinci Kademe (Lisans) Kısa Kademe (Önlisans( nlisans) EQF Kademe 4 EQF Kademe 3 EQF Kademe 2 EQF F Kademe 1

11 QF-EHEA ve EQF-LLL Düzey Tanımlayıcıları QF-EHEA DÜZEY TANIMLAYICILARI Bilgi ve Kavrama Bilgiyi ve Kavrananları Uygulama Karar Verme İletişim Becerileri Öğrenme Becerileri EQF-LLL DÜZEY TANIMLAYICILARI Bilgi Beceriler Geniş çerçevede yetkinlikler: 1. Bağımsız çalışabilme ve sorumluluk 2. Öğrenme yetkinliği 3. İletişim ve sosyal yetkinlikler 4. Alana özgü ve mesleki yetkinlikler

12

13

14

15 ÖĞRENME ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Bilgi Beceri Yetkinlik

16 ÖĞRENME ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Bilgi (Knowledge) Öğrenme yoluyla konuların özümsenmesidir: Bir çalışma alanına ait olgu, prensip, teori ve uygulamalardır.

17 Seviye Tanımlayıcıları SEVİYE 5-ÖL 6-L 7-YL 8-D BİLGİ Kapsamlı, uzmanlaşmış, olgusal ve teorik bilgi, bilginin sınırlarının farkında olmak. Teori ve ilkelerin eleştirel gözle anlaşılmasını içeren ileri düzeyde bilgi. Özgün düşünmevearaştırma için gerekli öncü bilgi. Bir alandaki veya farklı alanlarla etkileşim arayüzünde eleştirel farkındalık. En ileri seviyedeki bilgi. ÖZET SINIRLI ELEŞTİREL ÖZGÜNLÜK ve ETKİLEŞİM GURU

18 ÖĞRENME ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Beceriler (Skills) Bilgiyi amaçlar doğrultusunda problem çözmek için uygulamaktır. İki tür: 1. Bilişsel: Mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme, 2. Pratik: El becerisi, yöntem, malzeme, araç ve aletlerin kullanımı.

19 SEVİYE 5-ÖL 6-L 7-YL 8-D Seviye Tanımlayıcıları BECERİ Soyut problemlerin yaratıcı çözümünde bilişsel ve pratik beceriler. Uzmanlık alanında karmaşık ve sonucu öngörülemeyen problemlerin çözümüne hakimiyet ve yenilikçi bakış. Yeni bilgi ve yöntem geliştirerek farklı alanlardaki bilgiyi entegre etmek ve araştırma ve yenilik için kullanmak. Araştırmalarda kritik problemleri çözmek, mevcut bilgiyi ve profesyonel deneyimi genişletmek ve yeniden tanımlamak için ihtiyaç duyulan sentez ve değerlendirme ile özel beceri ve teknikler. ÖZET PROBLEM ÇÖZEN PROBLEM ÇÖZEN ve YENİLİKÇİ YENİ BİLGİ ve ARAŞTIRMA GENİŞLETME SENTEZ

20 ÖĞRENME ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Yetkinlik (Competence) Bilgi, beceri ve kişisel, sosyal, yöntemsel yetenekleri mesleksel ve kişisel gelişiminde kullanabilme: Sorumluluk ve bağımsız çalışabilme y. Öğrenme y. İletişim y. Alana özgü ve mesleki y.

21 SEVİYE 5-ÖL 6-L 7-YL 8-D Seviye Tanımlayıcıları YETKİNLİK Öngörülemeyen değişimleri yönetme ve denetleme. Kendisi ve diğer çalışanların verimini gözden geçirme ve geliştirme. Öngörülemeyen durumlarda karar verme sorumluluğu, ileri teknik ve mesleki faaliyetlerin idare edilmesi. Kişi ve grupların mesleki gelişimlerini yönetme konusunda sorumluluk. Karmaşık, öngörülemeyen yeni stratejik yaklaşımlara ihtiyaç duyan konuların idaresi. Mesleki bilgi ve uygulamaya katkı veren ve takımların stratejik performansının gözden geçirilmesi konusunda sorumluluk alma. Araştırmayı içine alan öncül yeni fikir ve süreçlerin geliştirilmesine sürekli bağlı, konusuna vakıf, yenilikçi, bağımsız çalışabilen. ÖZET TEMEL YÖNETİM SORUMLU YÖNETİM STRATEJİK YÖNETİM YENİLİKÇİ YÖNETİM

22 EQF Farklı sistemler ve seviyeler arasında geçiş (8 Seviye): 1. Şeffaflık, karşılaştırılabilirlik ve dolaşım 2. Uluslararası sektörel uyum

23 EQF yi öneriyor: Avrupa Parlamentosu Farklı yeterlik sistemleri arasında karşılaştırma yapma, Hayat boyu öğrenmeyi gerçekleştirme, Bilgi toplumunda fırsat eşitliği sağlama, Avrupa emek pazarının entegrasyonu, Şeffaf kalite güvence ilkeleri uygulama, Paydaşlar arasında karşılıklı güveni ve işbirliğini güçlendirme EQF: Zorunlu değil! Farklı eğitim sistemlerini gözetir

24 Avrupa Ölçeğinden Ders Ölçeğine Avrupa Yeterlikler Çerçevesi Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Sektörel Yeterlikler Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları ve Yetkinlikler

25 YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİKLER KOMİSYONU Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi QF-EHEA ve EQF-LLL göz önünde bulundurularak, her kademe için taslak hazırlandı Ocak 2009 Türkiye Üniversitelerinin görüş ve katkısını sunuş

26 TYUYÇ Oluşturma Takvimi (11 Adım) Türkiye Yükseköğretim Ulusal Yeterlik Çerçevesi Takvim 1. Süreci başlatmak için karar alınması: Nisan Çalışma takviminin oluşturulması: Sürecin organizasyonu: Çerçevenin tasarımı: Kasım Paydaşlardan görüş alınması: Ocak Çerçevenin onaylanması: Mart İdari organizasyon: Mayıs Çerçevenin yükseköğretim kurumları/programları düzeyinde uygulanması: Pilot : Aralık 2010, Tüm kurumlarda: Aralık Yeterliklerin UYÇ ne dahil edilmesi: Çerçevenin Avrupa Üst Yeterlik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi: TYUYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması: 2009

27 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ - Kuramsal - Uygulamalı BECERİLER - Kavramsal/Bilişsel - Uygulamalı Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 6 LİSANS EQF-LLL: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey -Ortaöğretim de kazanılan yeterliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olmak - Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilmek, - Alanındaki kavram ve düşünceleri bilimsel yöntemlerle inceleyebilmek, verileri yorumlayabilmek ve değerlendirebilmek, sorunları tanımlayabilmek, analiz edebilmek, kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirebilmek. - Uygulamada karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilmek, - Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayabilmek ve yönetebilmek -Edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebi lmek, öğrenme gereksinimleri ni belirleyebilme k ve öğrenmesini yönlendirebil mek. - Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilmek; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilmek, -Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilmek, - Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilmek ve meslektaşları ile iletişim kurabilmek ( European Language Portfolio Global Scale, Level B1) - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek ( European Computer Driving Licence, Advanced Level). - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ve uygulanması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerlere sahip olmak, - Sosyal hakların evrenselliğine değer veren, sosyal adalet bilincini kazanmış, kalite yönetimi ve süreçleri ile çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahip olmak.

28 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS EQF-LLL: 7. Düzey QF-EHEA: 2. Düzey -Lisans yeterliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirmek ve derinleştirmek, - Alanı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimi kavramak. - Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilmek, - Alanındaki bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturabilmek; uzmanlık gerektiren sorunları bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilmek. -Alanındaki bir sorunu, bağımsız olarak kurgulamak, çözüm yöntemi geliştirmek, çözmek, sonuçları değerlendirmek ve gerektiğinde uygulayabilmek, - Alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilmek ve sorumluluk alarak çözüm üretebilmek. - Alanıyla ilgili bilgileri eleştirel bir gözle değerlendirebilme k, öğrenmeyi yönlendirebilmek ve ileri düzey çalışmaları bağımsız olarak yürütebilmek. - Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilmek, - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemek, bunları geliştirmek ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilmek, - En az bir yabancı dilde sözlü ve yazılı iletişim kurabilmek ( European Language Portfolio Global Scale, Level B2), - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilmek. - Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek, - Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözeterek bu değerleri öğretebilmek ve denetleyebilmek, -Alanında özümsedikleri bilgiyi ve problem çözme yeteneklerini, disiplinlerarası çalışmalarda uygulayabilmek.

29 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 8 DOKTORA EQF-LLL: 8. Düzey QF-EHEA: 3. Düzey - Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirmek, derinleştirmek ve bilime yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşmak, - Alanıyla ilgili çeşitli disiplinler arasındaki etkileşimi kavramak; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşmak. -Alanındaki yeni bilgilere sistematik bir biçimde yaklaşabilmek ve alanıyla ilgili araştırma yöntemlerinde üst düzeyde beceri kazanabilmek, - Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştirebilmek ya da bilinen bir yöntemi farklı bir alana uygulayabilmek, özgün bir konuyu araştırabilmek, kavrayabilmek, tasarlayabilmek, uyarlayabilmek ve uygulayabilmek, -Yeni ve karmaşık fikirlerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilmek. - Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen bir yöntemi bir alana uygulayan yayınlanabilir özgün bir çalışmayı ortaya koyarak, bilime katkıda bulunmak, - Alanı ile ilgili bir bilimsel makaleyi ulusal ve/veya uluslar arası hakemli dergilerde yayınlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilmek. - Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilmek - Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni fikir ve yöntemler geliştirebilmek. - Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemek, bunları geliştirmek ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilmek, - Uzman bir topluluk içinde özgün görüşlerini savunmada yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilmek, - En az bir yabancı dilde, ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilmek ve tartışabilmek ( European Language Portfolio Global Scale, Level C1). - Akademik ve profesyonel bağlamda teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, bilgi toplumu olma sürecine katkıda bulunmak, - Sorun çözmede stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilmek, - Alanında ve iş yaşamında karşılaşılan toplumsal, bilimsel ve etik konularda çözüm üretebilmek ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilmek.

30 Yeterlikler Çerçevesi Bileşenleri 1. Profiller (profiles): seviyeler (cycles), verilen dereceler (award types) 2. Öğrenme çıktıları (learning outcomes): Dublin (EHEA) veya EQF-LLL tanımlayıcıları (descriptors) 3. Krediler ve öğrenim yükü (credits and workload) 4. Öğretme, öğrenme ve değerlendirme 5. Kalite güvencesi

31 Avrupa Ölçeğinden Ders Ölçeğine Avrupa Yeterlikler Çerçevesi Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Sektörel Yeterlikler Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları ve Yetkinlikler

32 Program Çıktılarının Oluşturulması Program: DEÜ X Mühendisliği Amaç: Bu programdan mezun olan öğrencilerin Ulusal ve sektörel yeterlikler doğrultusunda, Kurum misyonuna ve akreditasyon ölçütlerine uygun, Kalite güvence sistemiyle denetlenebilen hangi yeterliklere (bilgi, beceri ve yetkinliklere) sahip olması bekleniyor? Nasıl bir mezun?

33 Düzey LİSANS (QF- EHEA: Birinci Düzey EQF/LLL : Altıncı Düzey) Öğrenme Çıktıları Ortaöğretimde kazanılan yeterlikler üzerine kurulan, alanındaki en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olmak, bunları kullanabilmek Alanındaki kavramları, fikirleri ve verileri, bilimsel yöntemlerle değerlendirmek, karmaşık problem ve konuları belirlemek ve analiz edebilmek, tartışmalar yapabilmek, kanıta ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirebilmek Uzman ya da uzman olmayan dinleyici gruplarını, alanı ile ilgili konularda bilgilendirmek, onlara düşüncelerini problemleri ve çözüm yöntemlerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü aktarabilmek Öğrenmeyi öğrenme becerileri ve eleştirel düşünceyle, ileri düzey çalışmaları bağımsız olarak yürütebileceğini gösterebilmek Alanındaki uygulamalarda karşılaşabileceği öngörülemeyen karmaşık durumlarda sorumluluk alarak çözüm üretebilmek Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayıp yönetebilmek Alanındaki bilgileri takip edip kullanabilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmak. ( European Language Portfolio Global Scale, Level B1) Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek ( European Computer Driving Licence, Advanced Level) Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme yeterliliğine sahip olmak Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözetme bilgi ve bilincine sahip olmak İş güvenliği, işçi sağlığı, sosyal güvenlik hakları, kalite kontrol ve yönetimi ile çevre koruma konularında yeterli bilgi ve bilince sahip olmak

34 Düzey Öğrenme Çıktıları Lisans derecesi yeterlikleri üzerine kurulan, aynı ya da farklı bir alandaki bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte bilimsel araştırma yaparak bilgiye ulaşabilme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve uygulama yapabilmek Alanındaki sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi geliştirebilmek, bilimsel, toplumsal ve etik sorumluluk ile kullanabilmek Alanındaki bir problemi, bağımsız olarak kurgulamak, çözüm yöntemi geliştirmek, çözmek, sonuçları değerlendirmek ve gerektiğinde uygulayabilmek YÜKSEK LİSANS (QF-EHEA: İkinci Düzey EQF/LLL: Yedinci Düzey) Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli bir şekilde aktarabilmek Alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilmek ve sorumluluk alarak çözüm üretebilmek Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek En az bir yabancı dilde sözlü ve yazılı iletişim yeteneğine sahip olmak ( European Language Portfolio Global Scale, Level B2) Alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek ve geliştirebilmek Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözeterek bu değerleri öğretebilmek ve denetlemek Alanında özümsedikleri bilgiyi ve problem çözme yeteneklerini, disiplinlerarası çalışmalarda uygulayabilmek.

35 Düzey Öğrenme Çıktıları Genellikle yüksek lisans yeterliklerine dayalı bir alanda bilgilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi ile birlikte, özgün bir konuda bilimsel saygınlık içinde bağımsız olarak araştırma sürecini algılayabilmek, tasarlayabilmek, uygulayabilmek ve sonuçlandırabilmek Bir alanda en yeni bilgilere sistematik bir yaklaşımla sahip olmak ve kavramanın yanında, bu alanla ilgili araştırmalarda, yöntem ve becerilerde üst düzeyde ustalık kazanmak DOKTORA (QF-EHEA: Üçüncü Düzey EQF/LLL: Sekizinci Düzey) Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen bir yöntemi, bir alana uygulayan özgün bir çalışmanın en az bir bölümünü, ulusal ve/veya uluslararası hakemli saygın dergilerde yayınlayıp, alanındaki bilginin sınırlarını genişleterek bilime katkıda bulunmak Yeni ve karmaşık fikirlerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilmek En az bir yabancı dilde, ileri düzeyde yazılı sözlü ve görsel iletişim kurabilmek ve tartışabilmek ( European Language Portfolio Global Scale, Level C1) Akademik ve profesyonel bağlamda teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, bilgi toplumu olma sürecine katkıda bulunmak

36 Program Çıktılarının Oluşturulması Program Eğitim Amaçlarının Belirlenmesi Dış Paydaş: Mezunlar, işverenler, meslek odası İç paydaş: Öğretim elemanları, öğrenciler Üniversite, Fakülte, Bölüm misyon ve vizyonu Nasıl bir program?

37 Program Çıktılarının Oluşturulması Program Girdileri Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Sektörel Yeterlikler Eğitim Amaçları Program Çıktıları Programa özgün çıktılar Genel (Jenerik) çıktılar Çıktı: Bilgi, Beceri ve Yetkinlikler

38 Program Çıktılarının Oluşturulması Örnek: DEÜ X Mühendisliği Program Çıktıları PÇ1: Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini X mühendisliği problemlerine uygulama becerisi PÇ2: X mühendisliği ve ilgili alanlarda mühendislik problemlerini tanımlama, modelleme ve çözme becerisi PÇ3: Tanımlanmış bir hedef doğrultusunda bir süreci çözümleme ve tasarlama becerisi PÇ4: Küresel ve toplumsal çerçevede özellikle sağlık, güvenlik ve çevre konularına etkilerinin göz önünde tutularak mühendislik çözümlerinin yapılması becerisi PÇ5: Verilerin çözümlenmesi, deney yapma ve tasarlama, sonuçları yorumlama becerisi PÇ6: Mühendislik uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve hesaplama araçlarını kullanabilme becerisi

39 Program Çıktılarının Oluşturulması Örnek: DEÜ X Mühendisliği Program Çıktıları PÇ7: Disiplin içi ve disiplinler arası takım çalışması yapabilme becerisi PÇ8: Bağımsız davranma, inisiyatif kullanma ve yaratıcılık becerisi PÇ9: Yaşam boyu öğrenme davranışını kazanma PÇ10: Sözlü ve yazılı iletişim becerileri

40 TUNING Proje Örneği

41 Program Çıktılarının Oluşturulması Örnek: Yer Bilimleri için Program Çıktıları L YL D ALANA ÖZGÜ YETKİNLİKLER Bir sistem olarak yerin özellikleri, tarihi ve kaynakları hakkında geniş bilgi ve bunları anlama Yer bilimlerinin uygulama ve sorumlulukları ile toplumdaki rolünü tanıma Yer bilimlerine komşu disiplinler hakkında yeterli bilgi Büyük ölçekli uzaysal ve zamansal çerçevede düşünebilmek Bağımsız olarak yer kaynaklarını arazide ve laboratuvarda analiz, dökümantasyon ve sonuçların raporlanması... Yersel süreçlerin etkileşimini anlama Bağımsız, özgün araştırma yapmak ve sonuçlarını yayımlamak GENEL YETKİNLİKLER Bağımsız ve takım çalışması Genel kültür bilgisi Mesleğinin temel konuları hakkında bilgi sahibi Sözlü ve yazılı iletişim (Anadil ve yabancı dil) Temel bilgisayar ve bilgi yönetimi bilgisi İş güvenliği Yer bilimleri konularını topluma aktarabilme yeteneği Araştırma becerileri Analiz ve sentez kapasitesi Yaratıcılık Eleştiri, öz eleştiri

42 Avrupa Ölçeğinden Ders Ölçeğine Avrupa Yeterlikler Çerçevesi Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Sektörel Yeterlikler Program Çıktıları Öğrenme Çıktıları ve Yetkinlikler

43 ÖĞRENME GİRDİLERİ Öğrenci ÖĞRENME ÇIKTILARI Öğreten Sponsor İşveren STK

44 Program Çıktılarının Derslerle İlişkilendirilmesi Program yeterlikleri (çıktıları) saptandı. Program yeterlikleri, derslerle ilişkilendirilir ve derslerde öğrenciye kazandırılacak yeterlikler (öğrenme çıktıları) olarak program yarıyıllarına yerleştirilir.

45 Program Çıktılarının Derslerle İlişkilendirilmesi X X D6 X D5 X X X D4 X X X X X D3 X X X X X X D2 X X X X X X D1 PÇ 13 PÇ 12 PÇ 11 PÇ 10 PÇ 9 PÇ 8 PÇ 7 PÇ 6 PÇ 5 PÇ 4 PÇ 3 PÇ 2 PÇ 1

46 Program Çıktılarının Oluşturulması Örnek: Yer Bilimleri için Program Çıktıları L YL D ALANA ÖZGÜ YETKİNLİKLER Bir sistem olarak yerin özellikleri, tarihi ve kaynakları hakkında geniş bilgi ve bunları anlama Yer bilimlerinin uygulama ve sorumlulukları ile toplumdaki rolünü tanıma Yer bilimlerine komşu disiplinler hakkında yeterli bilgi Büyük ölçekli uzaysal ve zamansal çerçevede düşünebilmek Bağımsız olarak yer kaynaklarını arazide ve laboratuvarda analiz, dökümantasyon ve sonuçların raporlanması... Yersel süreçlerin etkileşimini anlama Bağımsız, özgün araştırma yapmak ve sonuçlarını yayımlamak GENEL YETKİNLİKLER Bağımsız ve takım çalışması Genel kültür bilgisi Mesleğinin temel konuları hakkında bilgi sahibi Sözlü ve yazılı iletişim (Anadil ve yabancı dil) Temel bilgisayar ve bilgi yönetimi bilgisi İş güvenliği Yer bilimleri konularını topluma aktarabilme yeteneği Araştırma becerileri Analiz ve sentez kapasitesi Yaratıcılık Eleştiri, öz eleştiri

47 Program Çıktılarının Derslerle İlişkilendirilmesi

48 AKTS (AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ) ECTS (EUROPEAN CREDIT TRANSFER AND ACCUMULATION SYSTEM) Öğrenci İş Yükü (Student Work Load) Bir dersin başarı ile tamamlanması için gerekli olan tüm öğrenim faaliyetlerini (derse katılım, uygulamalara katılım, seminer, proje hazırlama, sınav, tüm bireysel çalışmalar, staj) için gereken zamanı kapsar. AKTS (ECTS) Kredisi Derste hedeflenen öğrenme çıktılarına ulaşabilmek için öğrenenin harcadığı zamanı (iş yükünü) temel alarak belirlenir. Kısıtlayıcılar Akademik takvim uzunluğu 30 AKTS/yarıyıl, 60 AKTS/yıl

49 Programdaki bir ders Örneğin, bir dersin amacı Öğrencilere kapsamlı bir akışkanlar mekaniği bilgisini geniş bir bakış açısı ile kazandırmak, Aynı dersin hedeflerinden birisi; Öğrencilere bir süreç vererek borulama sistemi tasarımı yapma becerisi kazandırmak Bir dersin amacı öğretme niyetinin genel bir ifadesi iken; hedefi dersteki öğretme etkinliğinin ne başarmayı umduğudur.

50 Öğrenme Çıktıları Programdaki bir ders 1. Makro ölçekteki akışkanlar mekaniği ile moleküler dinamik arasında bir ilişki kurarak makro ölçekteki olayların temelini kavramayı başaracaklardır. 2. Tasarım projelerinde gerekli olan fiziksel özelliklere ait verileri formüle edebileceklerdir. 3. Teknolojik gelişmeler sonucunda ortaya çıkan polimerler, biyolojik akışkanlar ve emulsiyonlar gibi yeni akışkanların reolojik özelliklerini öğreneceklerdir. 4. Genel denklik kavramından başlayarak süreçler için model denklikleri türetmeyi başaracaklardır

51 Programdaki bir ders Öğrenim Aktiviteleri: Ders anlatma, sınıfta problem çözdürme ve derste aktif katılımı ödüllendirme, haftalık ödev problemler vererek öğrencilerin yalnız başlarına veya grup halinde bu problemleri çözmeleri, akım sistemlerinin tasarımı ile ilgili rapor halinde sunulan bir adet dönem projesi, açık kitap arasınav (1) ve final sınavı Ölçme ve Değerlendirme: (Parantez içindeki sayılar ders öğrenim çıktılarını işaret etmektedir) 1. Açık kitap yazılı sınavlar (bir ara sınav ve final sınavı) (ÖÇ:1-7) 2. Bir dönem projesi(öç:1-8) 3. 4 quiz(öç:1-8) Tahmin Edilen Çalışma Süresi: 203saat/yarıyıl

52 Programdaki bir ders

53 Toplam Program Yükü

54 AKTS (ECTS) SAYISAL BİLGİLER 1 ECTS kredisi saat çalışma 60 AKTS / yıl = saat / yıl DEÜ: 15x2 + 2x2= 34 hafta Haftalık çalışma saati ( ) / 34 = saat / hafta Staj 3 kredi 57 AKTS / yıl = saat / yıl ( ) / 34 = saat / hafta

55 YETERLİKLERİ ÖĞRENME ÇIKTILARI ODAKLI TASARLAMAK VE DEĞERLENDİRMEK (Dar Çerçeve) ULUSAL YETERLİKLER ÇERÇEVESİ Program Hedefleri (Program Objectives) TANIMLAMA Ders 1 Hedefi Ders 2 Hedefi Ders 3 Hedefi Ders 4 Hedefi Ders 5 Hedefi DEĞERLENDİRME SÜREKLİ İYİLEŞTİRME UYGULAMA Program Çıktıları (Program Outcomes, Learning Outcomes) (derslere özel çıktılar, genel çıktılar) VERİ TOPL. ANALİZ Ders 1 Öğr. Çıktısı Ders 2 Öğr. Çıktısı Ders 3 Öğr. Çıktısı Ders 4 Öğr. Çıktısı Ders 5 Öğr. Çıktısı

56 YETERLİKLERİ ÖĞRENME ÇIKTILARI ODAKLI TASARLAMAK VE DEĞERLENDİRMEK (Geniş Çerçeve) PROGRAM/ABD Yeni Öğrenci Öğrenci anketi YÖN LEN DİR ME Öğrenci Öğretim elemanı Öğrenme Programı/Ortamı Ç I K T I L A R Öğrencilerin Değerlendirmesi Mezun Çalışan Mezun Mezunların Değerlendirmesi İyileştirme araçları İşverenlerin Değerlendirmesi

57 YETERLİKLER ÇERÇEVESİ Kademeler Diploma Profil Seviye Tanımlayıcıları Öğrenme Çıktıları Öğrenim Yükü Krediler(AKTS) Amaçlar: Saydamlık, Tanınma, Hareketlilik KALİTE GÜVENCESİ

58 TUNING Proje Örneği

59 TUNING Organizasyon Yapısı

60 Bologna Süreci Değerlendirme Raporu Londra 2007

61

62 İlginiz için teşekkürler!