BÖLGESEL İNOVASYON STRATEJİSİNİN UYGULANMASI: BİR ADIM SONRASI

Transkript

1 AGORADA BÖLGESEL İNOVASYON STRATEJİSİNİN UYGULANMASI: BİR ADIM SONRASI 18/19 Ekim 2012 Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi

2 GİRİŞİMCİLERİ ve FİRMALARI DESTEKLEME OTURUMU GİRİŞİMCİLİĞİN GELİŞMESİ İÇİN YENİ DESTEK MEKANİZMALARI Prof. Dr. Birol ELEVLİ, Endüstri Mühendisliği Bölümü

3 NİÇİN GİRİŞİMCİLİK? GELİŞMİŞLİK ÖLÇÜTLERİ Ekonomik ÖLÇÜTLER Milli Gelirdeki Reel Artış Kişi Başına Düşen Milli Gelir Gelir Dağılımı, vs Sosyal ÖLÇÜTLER Okuma-Yazma oranı Bebek ölüm oranı Kişi başına doktor Protein tüketimi Okullaşma oranı, Vs. Vs.

4 NİÇİN GİRİŞİMCİLİK? MİLLİ GELİR İki şekilde tanımlanır Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değeridir. Gayri Safi Milli Hasıla Bir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır

5 NİÇİN GİRİŞİMCİLİK? KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR(KBMG) KBMG = Gayri Safi Yurt İçi Hasıla / Nüfus Bu bağıntıya göre kişi başına düşen milli geliri artırmak istiyorsak GSYİH yı artırmak gerekiyor. Buda ancak Mal ve Hizmet ÜRETİMİNİ artırarak mümkün olur

6 NİÇİN GİRİŞİMCİLİK? Üretim; Kıt kaynakları ürüne dönüştürme faaliyetleridir. Üretim için gerekenler; Doğal Kaynaklar Sermaye Emek + Girişimci +

7 GİRİŞİMCİ KİMDİR? Mal ve hizmet üretimi yapabilmek için, üretim faktörlerini en iyi koşullar altında bir araya getiren kişidir. Bir ihtiyacı teşhis ederek, iş fikrine dönüştüren ve gerekli riskleri üstlenerek üretim amaçlı ticari işletme kuran kişidir.

8 GİRİŞİMCİ ÖZELLİKLERİ? Kendine güven duymalıdır, Güvenilen biri olmalıdır. Geri adım atıp yeniden başlayabilmelidir. Mesleki riskleri üstlenebilmelidir. Yaratıcı ve cesaretli olmalıdır. İyimser ve fikir sahibi olmalıdır. Başarı için yönlenmiş olmalıdır. Fırsatlardan yararlanabilmelidir. Yeniliklere açık olmalıdır. İşini seven biri olmalıdır. KOBİ sahipleri de bu özelliklere sahiptir

9 Üretimi artırmak amacıyla GİRİŞİMCİLİK ve KOBİ ler için değişik kuruluşlar aracılığı ile destek mekanizmaları geliştirilmiştir; 1.Grup: Girişimcilik destekleri (Yeni KOBİ oluşumu) 2.Grup: Mevcut KOBİ leri desteklemek

10 KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Başkanlığı ) TUBITAK(Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu) Kalkınma Ajansları GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ EBRD (Avrupa Yeniden yapılanma ve Gelişme Bankası) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

11 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ KOSGEB in Girişimcileri ve KOBİ leri desteklemek üzere değişik destek programları vardır Girişimcilik Destek Programı KOBİ Proje Destek Programı Tematik Proje Destek Programı İşbirliği Güçbirliği Destek Programı AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı Genel Destek Programı Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı Kredi Faiz Desteği

12 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ Girişimcilik Destek Programı Programın Amacı Girişimciliğin desteklenmesi Girişimciliğin yaygınlaştırılması Başarılı işletmelerin kurulması Programdan Kimler Yararlanabilir Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Girişimciler İşletici Kuruluşlar (İŞGEM i yönetmek üzere kurulan tüzel kişilik) Programın Kapsamında Verilen Destekler Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi, Yeni Girişimci Desteği, İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği İş Planı Ödülünden oluşur.

13 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi, Kendi işini kurmak isteyenlere KOSGEB tarafından organize edilen 70 saatlik ücretsiz eğitimler verilir Yeni Girişimci Desteği, İşini kurmak isteyenler verilen mali destektir DESTEK UNSURU ÜST LİMİTİ (TL) İşletme Kuruluş Desteği Kuruluş Dönemi Makine, Geri Teçhizat, Ofis Donanım ve Ödemesiz Yazılım Desteği İşletme Giderleri Desteği Sabit Yatırım Desteği Geri Ödemeli DESTEK ORANI (%) (1. ve 2. Bölge) 60 Kadın Girişimci ve Özürlü Girişimciye %70 uygulanır. DESTEK ORANI (%) (3., 4., 5. ve 6. Bölge) 70 Kadın Girişimci ve Özürlü Girişimciye %80 uygulanır.

14 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği KOBİ lere işletme geliştirme koçluğu, destek ağlarına ulaşım, finans kaynaklarına erişim imkânı, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis ekipmanı ve ofis hizmetleri sunmak amacıyla kurulacak bir İŞGEM in, kuruluş ve işletme giderlerine destek sağlanmaktadır. Desteğe Alabilecekler Belediyeler, Üniversiteler, Özel İdareler, Kalkınma Birlikleri, Meslek Kuruluşları ve Kâr amacı gütmeyen kooperatifler.

15 İş Planı Ödülü KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ Üniversiteler tarafından örgün eğitim kapsamında verilen Girişimcilik dersini alan öğrenciler arasında İş Planı Ödülü Yarışması düzenlenir. İş Planı Ödülünden yararlanmak isteyen üniversite KOSGEB e başvurur. İş planları ilk üç dereceye girmiş olan öğrencilerden, en fazla 24 ay içinde işini kurmuş olmaları kaydı ile; Birinciye TL, İkinciye TL, Üçüncüye TL ödül verilir.

16 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ KOBİ Proje Destek Programı Programın Amacı İşletmelere özgü sorunların işletmeler tarafından projelendirildiği KOBİ lerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması, İşletmelerin proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi, Esnek destekleme sistemine ihtiyaç duyulması. Programın süresi üç yıldır, Proje süresi 6-24 aydır Destek üst limiti TL dir. Proje bütçesinin %60 veya %70 i desteklenir. Projeler bir kurul tarafından değerlendirilir

17 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ TEMATİK Proje Destek Programı Programın Amacı KOBİ lerin kendi işletmelerini geliştirmeleri ve Meslek Kuruluşları tarafından KOBİ lerin geliştirilmesi amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi, Makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması, KOBİ lerin uluslararası mevzuat ve önceliklere uyumunun sağlanması, Çağrı Esaslı destek sistemidir Detayı Proje Teklif Çağrısında belirlenir

18 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı Programın Amacı KOBİ lerin Ortak Sorunlara Ortak Çözümler üretebilmesi, KOBİ lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına çözümünde zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması, KOBİ lerin bir araya gelerek daha güçlü işletmelere dönüşmesi, Ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanması, KOBİ ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesi. Proje süresi 6-24 aydır Destek üst limiti TL dir. ( TL Geri ödemesiz, kalanı Geri ödemeli) Proje bütçesinin %50 (1. ve 2. Bölge) veya %60 i desteklenir. Projeler bir kurul tarafından değerlendirilir

19 KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı Programın Amacı Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi, Teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin desteklenmesi, KOBİ lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması Mevcut Ar-Ge desteklerinin geliştirilmesi, İnovatif faaliyetlerin desteklenmesi, Proje süresi Ar-Ge ve İnovasyon için aydır Endüstriyel Uygulama için en çok 18 ay Kurul kararı ile 12 ay ek süre verilebilinir Projeler bir kurul tarafından değerlendirilir

20 AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK PROGRAMI AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK PROGRAMI Destek Üst DESTEK Limiti(TL) ORANI (%) Ar-Ge ve İnovasyon Programı İşlik Desteği İşliklerden bedel alınmaz Kira Desteği Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Desteği Makine-Teçhizat, Donanım, Yazılım ve Hizmet Alımı Desteği (Geri Ödemeli) Personel Gideri Desteği Başlangıç Sermayesi Desteği Proje Danışmanlık Desteği Eğitim Desteği Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği Proje Geliştirme Desteği Proje Tanıtım Desteği Yurtdışı Kongre/Konferans/Fuar Ziyareti/Teknolojik İşbirliği Ziyareti Desteği Test, Analiz, Belgelendirme Desteği Endüstriyel Uygulama Programı Kira Desteği Personel Gideri Desteği Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Gid. Desteği Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Giderleri Desteği (Geri Ödemeli)

21 TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ TUBİTAK ın girişimci desteği olarak 2 Programı vardır Bireysel Girişimcilik Aşamalı Destek Programı KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı.

22 TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Bireysel Girişimcilik Aşamalı Destek Programı Bireysel girişimcilerin Teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini firma kurarak yenilikçi ürünlere dönüştürebilmeleri için iş fikrinden pazara kadar olan faaliyetleri desteklenir. Program kapsamında girişimcilere Girişimcilik eğitimi verilir, Sanayi deneyimi olan rehberler ile teknik, ticari ve idari konularda destek verilir. Destekten; Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencileri, Diplomasını başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış kişiler yararlanabilir Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu nun (BTYK) 27 Aralık 2011 tarihinde yapılan toplantısında alınan Ar-Ge Yoğun Başlangıç Firmalarını Etkinleştirmek ve Sayılarını Artırmak Amacıyla Politika Araçlarının Geliştirilmesi kararı ile oluşmuştur

23 TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ Dört aşamalı bir destek mekanizmasıdır Aşama 1 de girişimci iş fikrini sunacak, uygun bulunan fikir için TÜBİTAK tan eğitim ve rehber desteği alarak girişim planı hazırlanır. Aşama 2 de uygun bulunan girişim planları için TL ye kadar geri ödemesiz teknogirişim sermaye desteği sağlanır. Bu destekle ön prototip, demo, benzetim, yazılım algoritması vb. çıktılar geliştirilir. Aşama 3 te ikinci aşamada geliştirilen çıktı üzerinde daha fazla Ar-Ge çalışmasına ihtiyaç duyulduğu durumlarda, firma TL ye kadar TÜBİTAK 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı nda avantajlı olarak desteklenir Aşama 4 te TÜBİTAK, proje çıktılarının ticarileştirilmesine yönelik proje pazarlarının düzenlenmesi, girişim sermayesi firmalarıyla bağlantıya geçilmesi gibi çeşitli faaliyetler gerçekleştirir.

24 TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere (KOBİ) yönelik strateji ve eylem planlarında geliştirilen temel strateji; KOBİ lerin verimliliklerini, katma değer içindeki paylarının ve uluslararası rekabet güçlerinin artırılması esasına dayanmaktadır. KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı ile, KOBİ lerin yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularında TL bütçe ve 18 ay süre ile sınırlı ilk 3 projesi TÜBİTAK tarafından desteklenir. Ayrıca bu üç projeye ilaveten, ortaklı proje başvurusu yapılması koşuluyla 2 proje daha bu programda desteklenebilmektedir. Destek oranı her dönem için sabit olup %75 tir.

25 Kalkınma Ajansları yılında kabul edilen 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kur uluşu, Koor dinasyonu ve Gör evleri Hakkında Kanun kanunla kurulmuştur. Amacı KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak yerel potansiyeli harekete geçirmek Bunları yaparak Ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak

26 KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ 5449 sayılı kanunun Ajansın görev ve yetkilerini tanımlayan 5.maddesinin j fıkrası; Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, ilgili kuruluşlarla işbirliği sağlayarak küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri desteklemek şeklinde olup, Kalkınma ajansları proje çağrıları yaparak destek vermektedir.

27 KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ Eklenme Tarihi : Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı ve KOSGEB işbirliği ile Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri düzenlenecektir. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı nın aşağıda belirtilen tarihlerde Amasya, Çorum ve Tokat illerinde düzenleyeceği ücretsiz girişimcilik eğitimleri sonrasında sertifika alanlar KOSGEB e girişimcilik desteği için başvuru hakkı kazanacaktır. Başvuruları başarılı bulunan girişimciler 30 Bin TL ye kadar hibe, 70 Bin TL ye kadar faizsiz kredi almaya hak kazanabilecekler. Eğitime katılım için ön şart: En az lise veya dengi okul mezunu olmak

28 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ AR-GE MERKEZLERİ Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 12 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun 01 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş, Kanunun Uygulama ve Denetim Yönetmeliği ise 31 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Buna göre teşvik ve muafiyetlerden Ar-Ge Merkezleri, Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri ve Teknogirişim Sermaye Desteği yararlanır

29 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ TEKNOPARK LARA SAĞLANAN DESTEK VE MUAFİYETLER 4691 Sayılı Kanun ve 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu nda Değişiklik Yapan 6170 Sayılı Kanun gereğince Yönetici şirketlere Girişimcilere Öğretim Üyelerine Değişik destekler sağlanmaktadır

30 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ AB REKABET EDEBILIRLIK VE YENILIK ÇERÇEVE PROGRAMI (CIP) Avrupa daki işletmeleri rekabete teşvik etmeyi amaçlayıp, KOBİ leri hedef alan bu program, inovasyon faaliyetlerini desteklemekte, finansman kaynaklarına erişim olanaklarını iyileştirmekte ve bölgesel bazda iş destek hizmetleri sunmaktadır. Bu programın 3 alt bileşeni olup girişimcilikle ilgili olanı bir tanedir. 1) Girişimcilik ve Yenilik Programı (EIP-Entrepreneurship and Innovation Programme). Programın hedefleri : Risk sermayesi ve kredi garanti enstrümanları kanalıyla KOBİ lerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması Bölgesel merkezlerden oluşan bir ağ olan Avrupa İşletmeler Ağı aracılığıyla iş ve yenilikçiliğin desteklenmesi Girişimcilik ve yenilikçiliğin teşvik edilmesi Eko inovasyonun desteklenmesi Girişimciliği ve yenilikçiliği teşvik eden politikaların desteklenmesi

31 EBRD GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ EBRD (European Bank for Reconstruction and Development) ( Yeniden yapılanma ve Gelişme için Avrupa Bankası) KOBİ leri desteklemek için oluşturulmuş iki programları vardır EGP(Enterprise Growth Programme ve BAS(Business Advisory Services ) EGP Kapsamında KOBİ lerin kendilerini dönüştürmeleri desteklenmektedir. Bu kapsamdaki firmalara maddi destek yok, yönetim ve teknik konularda knowhow aktarılmaktadır. BAS kapsamında KOBİ lerin danışmanlardan değişik konularda danışmanlık almaları desteklenmektedir. Bu destek kapsamında oluşturulan projeler; 4 ay süreli Proje bütçesinin %25 ile %75 i desteklenip destek üst sınırı EURO dur.

32 Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim!!! Sorularınız?