Hasan GÖNENÇ TÜBĠTAK-TEYDEB Teknoloji ve Yenilik Destek Programları BaĢkanlığı

Transkript

1 TÜBİTAK Sanayi Ar Ge Destekleri Hasan GÖNENÇ TÜBĠTAK-TEYDEB Teknoloji ve Yenilik Destek Programları BaĢkanlığı 24 Mayıs Uluslararası Katılımlı Kamu-Üniversite- Sanayi ĠĢbirliği Sempozyumu ve Mermercilik ġurası DĠYARBAKIR

2 Proje nedir? Proje özgün bir ürün, hizmet ya da sonuç yaratmak için üstlenilmiģ geçici bir giriģimdir. Özgün: Proje faaliyetlerinin rutin faaliyetlerden farkını, Ürün, hizmet ya da sonuç yaratmak: Projenin tanımlı hedefleri olduğunu, Geçici: Proje hedeflerine ulaģıldığında üstlenilen giriģimin sonlanacağını ifade eder. 2

3 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı yılından beri TÜBĠTAK DTM iģbirliğinde Sanayi Ar Ge projelerine %60 a varan oranlarda hibe Ģeklinde mali destek sağlanmaktadır. 3

4 Destek Oranları Temel Destek %50 %60 Ek destekler Destek üst sınırı Ek Destekler Personel Öncelikli alan değerlendirmesi Özgün ürün hasılatı Yurtiçi Ar-Ge kurumlarına yaptırılan iģler Projenin patentle sonuçlanması Ölçütlerine göre sağlanır. Projeler en fazla 36 ay süreyle desteklenmektedir. 4

5 KOBĠ Ar-Ge BaĢlangıç Destek Programı Mart 2007 tarihinde yürürlüğe giren program ile; KOBĠ leri Ar-Ge projesi yaptırmaya özendirmek için bu firmalar tarafından sunulan ilk iki projenin avantajlı olarak desteklenmesi amaçlanmaktadır. Destek Oranı: %75 Proje Bütçesi: YTL Proje süresi: 18 ay 5

6 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Temmuz 2007 tarihinde yürürlüğe giren program ile; Avrupa ülkeleri arasında pazar odaklı Ar-Ge projelerinin yaratılması ve Avrupa çapındaki firmalar, üniversiteler ve araģtırma kurumları arasındaki iģbirliğinin artırılması amaçlanmaktadır. Destek Oranı: %50 - %75 Destek süresinde kısıtlama yoktur Proje, uluslararası programın kurallarına bağlı olarak en az bir yabancı ortakla beraber yürütülmelidir 6

7 Ar-Ge Proje Pazarı Destekleme Programı AMACI Üniversite, araştırma kurumları veya sanayi şemsiye kuruluşlarının, proje fikirlerini hayata geçirmek için düzenleyecekleri ortaklık arayış toplantılarına finansal destek sağlamak SAĞLANAN DESTEĞĠN TÜRÜ VE MĠKTARI Etkinlik kapsamında; Basım, Kırtasiye, İletişim, Haberleşme, Tanıtım, Konaklama/Seyahat giderlerine ilişkin olarak en fazla TL ile destek verilmektedir. KĠMLER BAġVURABĠLĠR? Üniversiteler, araştırma kuruluşları ya da sanayi şemsiye Kuruluşları, Proje Pazarları, katılımcıların aktif olarak katılacak biçimde kurgulanmalı, bu kapsamda atelye çalışmaları, paralel oturumlar,katılımcıların proje önerilerini içeren sunumları ve proje ortaklıklarına yönelik ikili görüşme faaliyetlerini içermelidir.

8 Sanayi Ar-Ge Destek Programları Bilimsel ve teknolojik bilginin, ürüne, sürece, yönteme veya sisteme dönüştürme aşamalarında yapılan teknoloji ve yenilik odaklı araştırma, geliştirme, iyileştirme, faaliyetlerine ilişkin proje önerilerinin desteklenmesine yönelik risk paylaşımlı destek programlarıdır. Bilginin Teknolojinin Teknolojiye Ürüne Dönüştürülmesi

9 Desteklenen Gider Kalemleri Personel giderleri Seyahat giderleri Alet, teçhizat, yazılım ve yayın alımları DanıĢmanlık hizmeti ve diğer hizmet alımları Malzeme ve sarf giderleri TPE den alınacak ulusal patent tescili, faydalı model tescili ve endüstriyel tasarım tescili ile ilgili giderler Proje Hazırlama ve Hazırlatma Giderleri (1507) Yeminli Mali MüĢavir Giderleri (1507, 1509) 9

10 BaĢvuru 10

11 BaĢvuru Destek baģvurusu aģağıdaki bölümlerden oluģur Bölüm A Proje ve KuruluĢ Bilgileri Bölüm B Projenin Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği, Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü Bölüm C Proje Planı ve KuruluĢun Altyapısı Bölüm D Projenin Ekonomik Yarara ve Ulusal Kazanıma DönüĢebilirliği Bölüm E Proje Bütçesi Bölüm F Ekler 11

12 Proje ve KuruluĢ Bilgileri Proje Ön Bilgileri KuruluĢ Ön Bilgileri 12

13 Projenin Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği, Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü Proje Tanıtımı Projenin Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği ve Teknoloji Düzeyi Yenilikçi ve Özgün Yönleri 13

14 Projenin Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği ve Teknoloji Düzeyi Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği Projenin baģlatılma gerekçeleri, amacı ve proje sonuçlarının baģarı ölçütleri Projede kullanılacak yöntem ve teknikler Uyulacak ulusal/uluslararası standartlar 14

15 Yenilikçi Yönü Bu bölümde; Proje çıktılarının Yenilikçi ve Özgün yönlerini, farklılıkları, sağlanan avantajları ve üstünlükleri Firmanızın mevcut ürünlerine göre Ülkedeki ve dünyadaki mevcut benzerlerine göre kıyaslamalı olarak açıklanması, Yeniliklerinizi tanımlanmıģ ürün ve süreç yeniliği sınıfları altında açıklanması, Yeniliklerin getirdiği (teknik) riskleri açıklanması, Firma ürün çeģitliliğine etkisini açıklanması beklenmektedir. 15

16 Projenin Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği ve Teknoloji Düzeyi Teknolojik karmaģıklık düzeyi Projenin kapsadığı teknolojik uzmanlık konuları KuruluĢun sahip olduğu ve olmadığı teknolojik uzmanlık konuları Teknoloji, ürün/alt ürün iliģkisinden kaynaklanan sorunlar Dolaylı teknolojik etki Projenin ulusal ve uluslararası teknolojiye katkısı Projenin tetikleyebileceği yeni Ar-Ge projeleri 16

17 Proje Planı ve KuruluĢun Altyapısı ĠĢ Planı ĠĢ Paketi Tanımlama Formu ĠĢ-Zaman Çubuk Grafiği Ara Çıktılar Formu Proje Yönetimi ve Organizasyonu KuruluĢun Ar-Ge Olanakları KuruluĢun personel, laboratuar, alet/teçhizat/yazılım, kütüphane vb. imkanları Üniversiteler ve araģtırma kurumlarıyla iliģkiler GeçmiĢ Ar-Ge tecrübesi ve uzun vadeli teknolojik hedefler 17

18 Projenin Ekonomik Yarara ve Ulusal Kazanıma DönüĢebilirliği Ekonomik Öngörüler Projenin sağlayacağı katma değer Proje çıktılarının ticarileģme potansiyeli ve kuruluģa sağlayacağı rekabet, verimlilik vb. avantajları Ulusal Kazanımlar Projenin yan sanayi oluģturma potansiyeli Proje ile üniversiteler ve araģtırma kurumları ile kurulan iģbirlikleri Proje sonucunda edinilen bilgi birikiminin kuruluģ bünyesinde özümsenme potansiyeli 18

19 Proje Bütçesi Tahmini maliyet formları M011 Personel Giderleri M012 Seyahat Giderleri M013 Alet/Teçhizat/Yazılım/Yayın Alımları M014 Yurtiçi Ar-Ge KuruluĢlarına Yaptırılan ĠĢler M015 DanıĢmanlık Hizmeti ve Diğer Hizmet Alımları M016 Malzeme Alımları Dönemsel ve Toplam Tahmini Maliyet Formu 19

20 Proje üçgeni ve Proje Öneri Bilgileri Proje Planı ve KuruluĢun Altyapısı Proje Bütçesi Kapsam Endüstriyel Ar-Ge Ġçeriği Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü BaĢarılı proje belirlenen kapsamda, zamanında ve hesaplanan maliyet sınırları içinde tamamlanılan projedir. 20

21 BaĢvuru Süreci Proje BaĢvurusu TEYDEB Değerlendirmesi Hakem Değerlendirmesi 21

22 3 Boyutlu Değerlendirme Proje önerilerini, her boyuta eģit ağırlık vererek 3 boyutta değerlendirmek için geliģtirilen Tanımlara Bağlanmış Değerlendirme Ölçeği (Phrase-Anchored Rating Scale) (Likert Ölçeği 1, 2, 3,... yerine) Her 3 boyut için ayrı ayrı ÇOK ĠYĠ ĠYĠ ĠYĠ DEĞĠL / YETERSĠZ yönleri tanımlayan ifadeler / kavramlar / hükümler 22

23 Sanayi Ar-Ge Projesi Değerlendirme Boyutları Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü Proje çıktılarının ekonomik yarara ve ulusal kazanıma dönüģebilirliği Proje planı ve kuruluģun altyapısının uygunluğu 23

24 TÜBĠTAK Proje Değerlendirme Formu PROJE NO & BAġLIK : YÜRÜTÜCÜ : 1- Projenin endüstriyel ar-ge içeriği, teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü ÇOK ĠYĠ ĠYĠ ĠYĠ DEĞĠL / YETERSĠZ Gerekçe: 2- Proje çıktılarının ekonomik yarara ve ulusal kazanıma dönüşebilirliği ÇOK ĠYĠ ĠYĠ ĠYĠ DEĞĠL / YETERSĠZ Gerekçe: 3- Proje planı ve kuruluşun altyapısının uygunluğu ÇOK ĠYĠ ĠYĠ ĠYĠ DEĞĠL / YETERSĠZ Gerekçe: 24

25 Desteklenmeyen Projeler Ar-Ge ve yenilikçi yönü zayıf, fonksiyonel değiģiklik içermeyen rutin mühendislik uygulamaları, sadece Ģekil ve estetiğe yönelik değiģikliklerden ibaret projeler Altyapının iyileģtirilmesine yönelik, üretim altyapısına yönelik yatırım ağırlıklı projeler Firmanın özgün katkısının sınırlı olduğu ya da hiç olmadığı projeler Proje ekibinin nitelik veya nicelik olarak projeyi gerçekleģtirecek yeterlilikte olmadığı projeler Proje çıktısının ekonomik yarara dönüģebilir nitelikte olmadığı projeler 25

26 Proje BaĢvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli? Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği ve yenilikçi yönü iyi açıklanmalı ve öne çıkarılmalıdır. Projenin teknoloji düzeyi bilimsel/teknik literatür ve standartlar referans verilerek açıklanmalıdır. Gerekirse üniversitelerden, teknoloji merkezlerinden ve diğer Ar-Ge kuruluģlarından destek alınmalıdır. Disiplinler arası yaklaģım gerektiren projelerin bu özellikleri ayrıntılı açıklanmalıdır. 26

27 Proje BaĢvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli? Projenin hedef ve çıktıları net ve ölçülebilir biçimde tanımlanmalıdır. BaĢarı ölçütleri tanımlanmalıdır. Projede kullanılacak yöntem ve teknikler açıklanmalıdır. 27

28 Proje BaĢvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli? Proje süresi ve bütçesi gerçekçi tahmin edilmelidir. Proje iģ paketlerine bölünmeli, iģ paketleri arasındaki iliģkileri iyi kurgulanmalıdır. Projeyi gerçekleģtirmek için gerekli iģbirlikleri ve hizmet alımları tanımlanmalıdır. Proje ekibi projeyi gerçekleģtirebilir nitelikte oluģturulmalıdır. 28

29 Değerlendirme Süreci Hakem Raporları Teknoloji Grubu Komitesi Toplantısı TEYDEB Uzman Değerlendirmesi Red Kabul 29

30 Ġzleme ve Destekleme Süreci Ar-Ge Yardımı Ġstek Formu Mali Rapor Dönem Raporu YMM Ġncelemesi TEYDEB Değerlendirmesi Ġzleyici Değerlendirmesi 30

31 Ödeme Süreci Ġzleyici Raporu 1501 Sanayi Ar Ge Projeleri Destekleme Programı Destek oranı ve miktarının belirlenmesi DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı uygunluk görüģü TEYDEB Uzman Değerlendirmesi Firmaya ödemenin yapılması 31

32 Ġstatistikler

33 Yılları Arasında Ne Yapıldı? Proje BaĢvurusu Desteklenen Proje Tamamlanan Proje 1,65 Milyar TL * Destek 1,07 Milyar USD Destek 3,30 Milyar TL * Ar-Ge Hacmi oluģturulmuģ 2,13 Milyar USD Ar-Ge Hacmi oluģturulmuģ * 2008 yılı sabit fiyatlarıyla

34 Başvuruların teknoloji alanlarına göre dağılımı 34

35 Başvuruların destek programlarına göre dağılımı 35

36 Proje BaĢvurularının Gruplara Göre Dağılımı

37 Proje baģvuruları Yılları Arasında Önerilen Projeler (Birikimli) Proje KOBĠ :7.291 %72 BÜYÜK:2.870 % Firma KOBĠ :4.316 %91 BÜYÜK:436 %9

38 Desteklenen projeler Yılları Arasında Desteklenen Projeler (Birikimli) Proje KOBĠ :4.081 %67 BÜYÜK:2.041 % Firma KOBĠ :2.599 %88 BÜYÜK:348 %12

39 Destek Programları Kapsamında Önerilen Projelerin Ölçeklerine Göre Dağılımı %78 %83 % baģvurulardaki düģüģler: - Ekonomik kriz - Mevzuatta yapılan değiģiklikler arasında BaĢvuru sayısı 4 katına çıktı

40 Destek Programları Kapsamında Proje BaĢvurusu Öneren Firmaların Ölçeklerine Göre Dağılımı %86 %91 % arasında BaĢvuran firma sayısı Yeni firma sayısı 4,7 katına 5,2 katına

41 Verilen Hibe Destek Tutarı * %48 %40 %46 * 2008 yılı sabit fiyatlarıyla arasında Hibe Destek 5,4 kat arttı..

42 Karar Süreci, Desteklenen, Kabul (Destekleme) Oranı

43 İzleme Süreci, Dönem Başvurusu, Destek Bildirim Sayısı arasında ; Dönem BaĢvuru sayısı 3,4 kat Destek Bildirimi Dönem sayısı 4,3 kat arttı.

44 Değerlendirme ve Ġzleme Süreleri

45 TÜBĠTAK-TEYDEB DESTEK PROGRAMLARI KAPSAMINDA DĠYARBAKIR ĠLĠ AR-GE DESTEKLERĠ yılları arası

46 TÜBİTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında G. Doğu Anadolu Bölgesine Ait Proje Verileri ( ) KOBİ BÜYÜK G.Doğu Anadolu Bölgesi Toplamı G.Doğu Anadolu nun Tüm Bölgeler İçindeki Payı Proje Başvuru Sayısı ,6% Başvuran Firma Sayısı ,9% Desteklenen Proje Sayısı ,6% Desteklenen Firma Sayısı ,1% Toplam Hibe Destek Tutarı* (Milyon TL.) 13,13 2,2 15,33 0,8% *2008 sabit fiyatlarıyla 46

47 TÜBĠTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında G.Doğu Anadolu Bölgesi Ġllerine Ait Proje Verileri ( ) Proje Başvuru Sayısı Desteklenen Proje Sayısı Hibe Destek Tutarı (Milyon TL)* Adıyaman Diyarbakır 3 1 0,06 G.Antep ,18 Kilis Mardin Siirt Ş.Urfa 2 2 0,09 Şırnak G.Doğu Anadolu Toplam ,33 *2008 sabit fiyatlarıyla G. Doğu Anadolu Bölgesi nin tüm bölgeler içerisindeki, Desteklenen Proje Sayısı Payı %1,6 Hibe Destek Tutarı Payı % 0,8 dir. 47

48 TÜBİTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında Proje Başvuruları Başvuru Yapan İller 48 48

49 TÜBĠTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında Proje BaĢvuruları Başvuru Yapan İller 49 49

50 TÜBİTAK Sanayi Destekleri Projesi Desteklenen İller 50

51 TÜBİTAK Sanayi Destekleri Projesi Desteklenen İller 51

52 TÜBİTAK TEYDEB Proje Başvurusu %56,1 %1,7 %0,5 %13,3 %23,3 %3,5 %1,6 52

53 Destek Programlarına Önerilen Projelerin ġehirlere Göre Dağılımı (Ġlk 20 Ġl/ birikimli) Diyarbakır İli Proje Başvuru sayısına göre 50. Sırada Yer Almaktadır. 53

54 TÜBĠTAK TEYDEB Destek Tutarı %60,2 %0,5 %0,1 %10,1 %26,6 %1,7 %0,8 54

55 Firmalara Verilen Hibe Destek Tutarının (TÜBĠTAK+DTM) Ġllere Göre Dağılımı (Ġlk 20 Ġl / birikimli) Diyarbakır İli Verilen Hibe Destek Tutarına Göre 49. Sırada Yer Almaktadır. 55

56 TÜBĠTAK-TEYDEB Proje BaĢvuru Sayısı ( ) 56

57 G.Doğu Anadolu Bölgesindeki Proje BaĢvurusu Dağılımı ( ) Diyarbakır % 2 Türkiye genelinde %1,6 nın dağılımı 57

58 TÜBĠTAK-TEYDEB Destek Tutarı ( ) 58

59 G.Doğu Anadolu Bölgesindeki Destek Tutarının Dağılımı ( ) Diyarbakır % 0,39 Türkiye genelinde %0,8 in dağılımı 59

60 TÜBĠTAK-TEYDEB DESTEK PROGRAMLARI KAPSAMINDA MERMER VE MERMERCĠLĠK SEKTÖRLERĠNE AĠT AR-GE DESTEKLERĠ yılları arası

61 TÜBİTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında Mermer Ve Mermercilik Sektörüne Ait Proje Verileri ( ) TOPLAM TOPLAM İÇİNDEKİ PAYI % PROJE BAŞVURU SAYISI 25 0,2% BAŞVURAN FİRMA SAYISI 21 0,4% ÖNERİLEN PROJE BÜTÇESİ (MİLYON TL.) 12 0,1% DESTEKLENEN PROJE SAYISI 13 0,2% DESTEKLENEN FİRMA SAYISI 12 0,4% TOPLAM HİBE DESTEK TUTARI (MİLYON TL.) 0,93 0,1% Yılları Arasında Yapılan BaĢvuruların 1 i Büyük Ölçekli Firmaya ait olup diğerleri KOBĠ lere aittir.

62 TÜBĠTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında Mermer Ve Mermercilik Sektörü Proje BaĢvurularının Ġllere Göre Dağılımı( ) Ġli Belli Olmayan BaĢvurular

63 TÜBĠTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında Mermer Ve Mermercilik Sektörüne Ait Projelerin Yıllar Bazında Dağılımı ( ) Yılları Arasında Toplam Proje BaĢvuru Sayısı 25 olarak gerçekleģmiģtir.

64 TÜBİTAK-TEYDEB Destek Programları Kapsamında Mermer Ve Mermercilik Sektörü Desteklenen Proje Sayısı Ve Hibe Destek Tutarı Dağılımı( ) Yılları Arasında Toplam Desteklenen Proje Sayısı 13 ve Toplam Hibe Destek Tutarı 0,93 Milyon TL. olarak gerçekleģmiģtir. (2008 Sabit Fiyatları ile)

65 TÜBİTAK Destekleri TÜBİTAK Araştırma Geliştirme Stratejisi ve Destek Programlarının Etkileri

66 TÜBĠTAK AraĢtırma GeliĢtirme Stratejisi BTYK nun 10 Mart 2005 tarihli 11. toplantısında Ülke kalkınma hedefleri de dikkate alınarak belirlenen 2013 da Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki oranının %2 ve özel sektörün Ar-Ge harcamalarındaki payının %50 olması, diğer bilim-teknoloji destek programları ile birlikte bu programların da hedefidir. (Ülkemizin 2005 yılı Ar-Ge Harcaması/GSYİH oranı %0,79 dur. Avrupa Komisyonunca bu hedef 2010 yılında GSYİH içindeki % 3 Ar-Ge payına ulaşılması hedeflenmekte (Yeni Lizbon Stratejisi) Şu an için bu oran bazı Avrupa ülkelerinde %3 ün üzerindedir.)

67 Sektörler Bazında Ar-Ge Harcamaları Oranı (%) Sektör ABD (2007) AB27 (2007) TR 2013 Hedefi Yüksek Öğretim 64 43,8 13,3 21,8 26 Özel Sektör 29 44,2 71,9 63,4 60 Kamu ,7 13,7 14 Kaynak: TÜİK, OECD (Bilim ve Teknolojileri Temel Göstergeleri 2009/1) Özel Sektörün Ar-Ge harcamaları içindeki payı artıyor. Ancak, hala AB ortalamasının 2/3 ü kadar.

68 Destek Programlarının Etkileri -1 Ar-Ge kültürü ve Ar-Ge yapılanmasının oluģturulması Proje ve kaynak yönetimi yeteneğinin kazanılması Bilgi kazanımların dökümante edilerek kalıcılığının ve sürekliliğinin sağlanması Üniversite sanayi iģbirliğinin oluģturulması Ar-Ge yapabilmenin ve baģarabilmenin verdiği moral ve özgüven Ticari baģarı Yeni açılım olanakları

69 Destek Programlarının Etkileri -2 Program ile yaklaşık 2,13 milyar Dolarlık bir Ar-Ge proje hacmi oluşturulmuş, Dünya pazarlarında rekabet edebilir başarılı firmalarımızın sayılarının artması, Bu firmaların rekabet güçlerini artırarak daha çok ihracat yapmaları, İthalatı azaltıcı yerli ürünler geliştirmeleri, Üretim teknolojilerini geliştirilerek verimliliklerini ve üretim kalitelerini artırmaları, Nitelikli iģgücü istihdamının artırılması.

70 Destek Programlarının Etkileri -3 Özel sektör firmaları, yapacakları Ar-Ge faaliyetlerini bağımsız denetçilere ve kurullara ücretsiz denetletiyor, Desteklenen projeleri ücretsiz izleterek kendisi adına teknik ve mali anlamda disiplin sağlanıyor, Hibe destek alıyor, Sistematik Ar-Ge yapabilme kültürü ve bu kültürün kurumsallaģması

71 Ar-Ge ye Gereksinim Hazır teknolojiyi taklit etme veya alıp kullanma döngüsü sadece ülkeye değil, bizatihi sanayiye pahalıya mal olmaktadır. Teknolojiyi kendiniz üretmeniz ilk başta zor ve pahalıdır, ama daha yüksek maliyetli bir gelecek getiren kısır döngüden kurtaracaktır. Günümüzde işletmelerin başarıları tesadüfi olmaktan çıkmış olup, başarılar planlanarak gerçekleşmektedir.

72 Ar-Ge ye Gereksinim Firmalarımızın kendi ürünlerini tasarlamaları, üretim teknolojilerine sahip olmalarında Ar-Ge yapmanın zorunluluğu bulunmaktadır. Firmaların Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin teşvik ve hibe desteklerden azami yararlanma konusunda, gerektiğinde üniversitelerden veya deneyimli yetkin kişi ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti almaları önerilmektedir.

73 Ar-Ge Yatırımı Neden Farklıdır? (Teknoloji Temin Seçeneklerinin Kârlılığı) M YTL Teknoloji Üretimi Teknoloji Transferi Mevcut Teknoloji Yıl

74 AraĢtırma-Teknoloji GeliĢtirme, Yenilikçilik ile zirveye... Ar-Ge yapmayan KOBĠ... Ar-Ge yapan KOBĠ...

75 TEYDEB ĠletiĢim Bilgileri TÜBĠTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları BaĢkanlığı (TEYDEB) Atatürk Bulvarı No: , Kavaklıdere, ANKARA Tel: (312) Faks: (312) e-posta: İnternet:

76 Teşekkürler...