Ege Sahil Kuşağına Uygun Kavuzsuz Yulaf Çeşidinin Geliştirilmesi Beslenme Yaklaşımı

Transkript

1 Ege Sahil Kuşağına Uygun Kavuzsuz Yulaf Çeşidinin Geliştirilmesi Beslenme Yaklaşımı Özge YILDIZ Gıda Yük. Müh. Aydın İMAMOĞLU, Seda PELİT Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü İzmir

2

3

4

5 Proje: Ege Bölgesi Yulaf Islah Araştırmaları Program: Verimliliğin Arttırılması ve Kalitenin İyileştirilmesi Proje Süresi: Sürekli (5 yıllık dilimler)

6 Kalite Çalışmaları: Özge Yıldız Islah Çalışmaları: Aydın İmamoğlu Seda Pelit

7 LİTERATÜR ÖZETİ

8 Yulaf Yulaf (Avena sativa L.) buğday ve arpaya göre daha yeni bir kültür bitkisi A. sativa nın anavatanının Güney Kafkasya, Çin ve Doğu Avrupa Türkiye yulaflarını inceleyen ilk eser Zhukovsky nin yılları arasında Anadolu yu gezerek hazırladığı eser Türkiye kültür yulaflarıyla yılları arasında yapılan çalışmalar sonucunda, A. sativa nın yalnız Orta Anadolu da değil, Trakya ve Karadeniz bölgelerine de yayılma (Tuncer, 1957; Kün, 1996)

9 Yulaf Kültürü Yulaf çeşitleri geliştirme; yüksek verim potansiyelli kısa büyüme periyotlu hastalıklara dayanıklı yüksek protein ve yağ içerikli İnsan beslenmesi açısından; bin tane ve hektolitre ağırlıkları yüksek düşük kavuz yüzdesine sahip (Zute ve Bulbyks, 1996; Tamm, 2003)

10 Yulafın Besin Değeri yüksek yağ içeriği (%4,5-8) yağ ve yağ asitleri yönünden de oldukça dengeli protein oranı % 8,7-16,1 lif içeriği yüksek (beta-glukan) mineral maddelerce zengin (fosfor, demir, kalsiyum) aminoasitlerce zengin (lisin) (Eliot ve ark., 1985; Bartniak ve Rothkaehl, 1997; Schipper ve ark., 1991; Welch ve Leggett, 1997)

11 Sağlık Faydaları kolestrol ve kan şekerini düşürme kalp ve damar rahatsızlıklarını azaltma bağışıklık sistemini güçlendirme (Anderson ve Chen, 1986; Shinnich ve ark., 1991; Bazzano ve ark., 2003; Tsikitis ve ark. (2004)

12 Kullanım Alanları Gıdalar Bitkisel yağ sanayi Kimyasallar Kozmetik sanayi Plastik sanayi Hayvan yemi (Kün, 1996; Hoi ve ark., 1999)

13 PROJENİN AMACI & GEREKÇESİ

14 Tahıllar içerisinde yüksek protein ve yağ oranına sahip bölgemiz sahil kuşağına uygun yulaf çeşitlerinin geliştirilmesi; bölgemizdeki hayvancılık sektörüne ve hayvancılık ağırlıklı tarım yapan üreticilere gerekli olan yem hammaddesinin sağlanması açısından yulaf çalışmalarına başlanmasının ne denli önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Yem olarak kullanımının yanında, yulafın gıda sanayi ve tıp alanlarında kullanımı son yıllarda giderek önem kazanmıştır. Sağlıklı yaşam açısından son derece önemli bir tahıl olan yulafın ülkemizde daha fazla tüketilmesi, tüketim alanlarının çeşitlendirilmesi, bölgelere uygun tescilli yulaf çeşitlerinin geliştirilmesi gerekmektedir.

15 Bu projede, geniş adaptasyon kabiliyetine sahip yüksek verimli kaliteli erkenci mekanizasyona uygun bölgede yaygın olan bazı hastalıklara dayanıklı bölgemiz sahil kuşağı için yazlık yulaf çeşitlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.

16 Özel bağlamda, Sektör ihtiyaçları önemsenerek işleme prosesinde uzun zaman alan kavuz soyma işlemini elimine etmek için direkt ürün üretimine yönelik kavuzsuz yulaf çeşidi geliştirmektir.

17 MATERYAL & METOT

18 Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Ulusal Gen Bankasında bulunan mevcut yulaf materyali, Enstitümüz Bitki Genetik Kaynakları Bölüm Başkanlığınca Ulusal Gen Bankası kanalı ile yurt dışından getirtilen introdüksiyon materyali ve İl Müdürlükleri aracılığı ile temin edilen Ege Bölgesi Sahil Kuşağında ekilen yerel yulaf populasyonları Gelişme Durumu Bitki Boyu Salkımların Çıkma Zamanı Olgunlaşma Gün Sayısı Hasat İndeksi Verim Dane Rengi Yatma

19 Kabuk Oranı 1000 Tane Ağırlığı Hektolitre Ağırlığı Elek Analizi Protein Oranı Yağ Oranı Beta-glukan Oranı Nişasta Oranı

20 Yeni Yulaf Çeşidimiz "HASKARA" 26 Mart 2015 tarihinde Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü/Ankara da yapılan Serin İklim Tahılları Tescil Komitesi Toplantısında 1 adet yulaf çeşidimiz HASKARA ismi ile tescil edilmiştir. HASKARA yulaf çeşidimiz kavuzsuz olup özellikle insan beslenmesinde kullanılması yönüyle ön plana çıkmaktadır.

21 HASKARA (Avena sativa subsp. nuda L.) Morfolojik Özellikler Dolgun, sarı renkli, çıplak taneli Verim Durumu kg/da (ort. 291 kg/da) Tane Özellikleri g 1000 tane ağırlığı Teknolojik Özellikler İnsan ve hayvan beslenmesine uygun kg/hl Hektolitre ağırlığı % Protein % 3.7 beta-glukan % 60 nişasta

22 PROJE ÇIKTILARI

23 Ege Bölgesi Yulaf Islah çalışmaları kapsamında sektör ihtiyaçları önemsenerek kavuzsuz çeşit geliştirilmiştir. Geliştirilen çeşit Ulusal Gen Bankasında Gen Kaynağı olarak koruma altına alınmıştır. Tohum üretici kurum ve kuruluşlara elit ve orijinal kademede başlangıç tohumu üretilerek çiftçilerin sertifikalı tohum kullanmaları sağlanmıştır.

24 TEŞEKKÜRLER