Doç. Dr. ALİ ERYILMAZ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doç. Dr. ALİ ERYILMAZ"

Transkript

1 Doç. Dr. ALİ ERYILMAZ

2 Doç. Dr. Ali ERYILMAZ HERKES İÇİN MUTLULUĞUN BAŞUCU KİTABI TEORİDEN UYGULAMAYA POZİTİF PSİKOLOJİ ISBN Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Eylül 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Gamze Dumlupınar Kapak Tasarımı: Esen Uluhan Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Sti İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 Doç. Dr. Ali ERYILMAZ Dr. Ali ERYILMAZ, 2001 yılında Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümünden mezun olduktan sonra 2004 yılında Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Psikolojisi ABD de bilim uzmanlığını ve 2009 yılında ise Eğitim Psikolojisi ABD de doktorasını tamamlamıştır yılları arasında Pozitif Psikoterapi alanında temel ve mastır eğitimini tamamlayarak Pozitif Psikoterapist unvanını almıştır. Dr. Ali ERYIL- MAZ, 2010 yılından itibaren Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı'nda öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Ayrıca, Dr. Ali ERYILMAZ, yılları arasında 112 Acil Kurtarma, Polatlı Devlet Hastanesi Acil Kliniği ve Niyazi Karabey Sağlık Ocağı gibi sağlık kurumlarında sağlık memurluğu yapmıştır yılları arasında ise Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Pursaklar Sağlık Meslek Lisesi'nde ve Ankara Lisesi'nde psikolojik danışman olarak görev yapmıştır yılları arasında TSK 28. Mknz. Barış Gücü Tugayında psikolojik danışman olarak çalışmıştır. Dr. Ali ERYILMAZ, 2005 yılından beri pozitif psikoloji alanında çalışmalarda bulunmaktadır. Lisans ve yüksek lisans düzeyinde verdiği çeşitli derslerin yanında üç yıldır kuramsal ve uygulamalı olarak Pozitif Psikoloji ve Pozitif Psikoterapi derslerini yürütmektedir. Akademik ilgi alanları arasında pozitif psikoterapi, okulda motivasyon, yaşam amaçları, romantik ilişkiler, öznel iyi oluş, mutluluk, derse katılım ve barış gibi konular yer almaktadır. Bu konularda yurt içinde ve yurt dışında yayımlanan dergilerde, yayınları bulunmaktadır.

4 İÇİNDEKİLER Giriş... vii BÖLÜM 1 POZİTİF PSİKOLOJİ İLE TANIŞMAK Pozitif Psikoloji ile Tanışmak...2 Giriş...2 Pozitif Psikoloji Nedir?...4 Pozitif Ruh Sağlığı...4 Pozitif Psikoloji Temelli Ruh Sağlığı Tanımlamasının Gerekliliği...5 Pozitif Psikolojinin Odağı...7 Pozitif Psikolojide Mutlulukla İlgili Kullanılan Temel Kavramlar...9 Pozitif Psikoterapi...11 Nossrat Peseschkian ının Pozitif Psikoterapisi...11 Martin Seligman ın Pozitif Psikoterapisi...14 Pozitif Psikolojinin Öncüleri Şemaları...16 Özet...17 Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular...17 BÖLÜM 2 FELSEFİ, KÜLTÜREL ve PSİKOLOJİK TEMELLERİYLE MUTLULUK Felsefi, Kültürel ve Psiklojik Temelleriyle Mutluluk...20 Felsefî Açıdan Mutluluk...21 Aristotales in Mutluluğa Bakış Açısı...21 Epikürcü Bakış Açısından Mutluluk...21 Augustine nin Bakış Açısından Mutluluk...22 Psikolojik Açidan Mutluluk...23 Halkın Bakış Açısından Mutluluk...24 Veenhoven nun Bakış Açısına Göre Mutluluk...25 Kültürel Bakış Açısıyla Mutluluk...29 Mutluluğa Kültür Temelli Kuramsal Açıklamalar...29 Mutluluğu Kültür Temelli Açıklayan Görgül Araştırmalar...31 Özet...33 Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular...33

5 vi Mutluluğun Başucu Kitabı BÖLÜM 3 MUTLULUK KURAMLARI Mutluluk Kuramları...36 Uyum Kuramı...36 Sabit Nokta Kuramı...37 Aşağıdan Yukarıya ve Yukarıdan Aşağıya Kuramları...39 Erek kuramı...39 Etkinlik Kuramı...41 Yargı Kuramı...41 Özet...42 Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular...42 BÖLÜM 4 MUTLULUĞUN BELİRLEYİCİLERİ ve MUTLULUĞU ARTIRMA STRATEJİLERİ Mutluluğun Belirleyicileri...44 Demografik Faktörler ve Mutluluk...45 Kişilik Özellikleri ve Mutluluk...45 Amaç Yönelimli Etkinlikler: Mutluluğu Artırma Stratejileri...47 Fordyce in (1977, 1983) Çalışmaları...48 Buss ın Mutluluğu Artırma Stratejileriyle İlgili Görüşleri...49 Tkach ve Lyubomirsky nin (2006) Mutluluğu Artırma Stratejileri...50 Eryılmaz a (2010) Göre Mutluluğu Artırma Stratejileri...50 Özet...52 Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular...52 BÖLÜM 5 MUTLULUĞUN GELİŞİMİ Mutluluğun Gelişimi...54 Genel Hatlarıyla Bebeklik ve İlk Çocuklukta Mutluluk...55 Sağlıklı ve Sağlıksız Aileler...55 Bebeklerde Güvenli Bağlanma ve Mutluluk...56 Bebeklerin Ve Çocukların Temel İhtiyaçlarının Karşılanması ve Mutluluk...56

6 İçindekiler vii Ana-Babalık Tutumları ve Mutluluk...57 Mutluluğun Bebeklik Ve İlk Çocukluk Dönemlerine Özgü Olarak İncelenmesi...58 Bebeklik Döneminde Mutluluk...58 İlk Çocukluk Döneminde Mutluluk...66 Mutluluğun Orta Çocuklukta Genel Olarak İncelenmesi...68 Mutluluğun Orta Çocukluk Dönemine Özgü Olarak İncelenmesi...69 Mutluluğun Ergenlik Döneminde Genel Olarak İncelenmesi...71 Genel Hatlarıyla Ergenlik...71 Ergen Mutluluğunun Belirleyicileri: Bireysel ve Çevresel Faktörler...73 Ergenleri Mutlu Eden Bireysel Faktörler...73 Ergenleri Mutlu Eden Bireysel Faktörler: Aile...97 Aile Yapısı, Aile Ortamı ve Ergen Mutluluğu...97 Genel Olarak Yetişkinlik Döneminde Mutluluk Yetişkinlikte Kişilik Özellikleri ve Mutluluk Beliren Yetişkinlik Döneminde Mutluluk Genç ve Orta Yetişkinlikte Genel Olarak Mutluluk Orta Yetişkinlerin Anlık Kullandıkları Mutluluğu Artırma Stratejileri Orta Yetişkinler İçin Mutluluğu Artırma Stratejileri Yaşlılık Döneminde Mutluluk Özet Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular BÖLÜM 6 DİNİ İNANCIN GEREĞİNİ YERİNE GETİREREK MUTLU OLMAK Dinî İnancın Gereğini Yerine Getirerek Mutlu Olmak Giriş Mutluluk İle Din ve Maneviyat Arasındaki İlişkiler Din ve Maneviyatın Psikolojideki Yeri Mutluluk İle Din ve Maneviyat Arasındaki İlişkiler Yetişkinler ve Yaşlılar Açısından Din ve Mutluluk İlişkisi Ergenler Açısından Din Ve Mutluluk İlişkisi Dinî İnancın Gereğini Yerine Getirmek Bireyleri Neden Mutlu Etmektedir? Özet Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular

7 viii Mutluluğun Başucu Kitabı BÖLÜM 7 ÇEVREYLE İLİŞKİLER KURARAK MUTLU OLMAK Çevreyle İlişkiler Kurarak Mutlu Olmak Mutluluğu Artırma Stratejileri Bağlamında Çevreyle İlişkiler İnsan Gelişimi ve Sosyal Destek Bağlamında Çevreyle İlişkiler ve Mutluluk Kişiler Arası İlişkiler Penceresinden Mutluluk Orta Çocuklukta Kurulan İlişkiler ve Mutluluk Ergenlikte Kurulan İlişkiler ve Mutluluk Genel Olarak Ergen Mutluluğunda Çevrenin Etkisi Ergenin Ailesi ve Ergen Mutluluğu Ergenlikte Arkadaş İlişkileri ve Ergen Mutluluğu Yetişkinlikte Romantik İlişkiler ve Mutluluk Romantik İlişki Kalitesi ve Mutluluk Romantik İlişkilerde İhtiyaç Doyumu ve Mutluluk Evlilik Bağlamında Karı-Koca İlişkisi ve Mutluluk Özet Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular BÖLÜM 8 MENTAL KONTROL YAPARAK MUTLULUĞU KORUMAK Mental Kontrol Yaparak Mutluluğu Korumak Kuramsal Açıklamalar Uyum Kuramı ve Mental Kontrol Sabit Nokta Kuramı ve Mental Kontrol Evrim Kuramı ve Mental Kontrol İyimserlik ve Mental Kontrol Mental kontrole ilişkin araştırma sonuçlarına dayalı açıklamalar Özet Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular

8 İçindekiler ix BÖLÜM 9 İSTEKLERİ DOYURARAK MUTLU OLMAK İstekleri Doyurarak Mutlu Olmak Kuramsal Açıklamalar Optimal Uyarılma Kuramına Göre Mutluluk Dürtü Azalması Kuramı ve Mutluluk Kendini Gerçekleştirme Kuramı ve Mutluluk Etkinlik Kuramı ve Mutluluk Akış Kuramı ve Mutluluk Toplumsal Öğrenme Kuramı ve Mutluluk Benlik Uyum Modeli ve Mutluluk İstekleri Doyurarak Mutlu Olmaya Yönelik Araştırmalara Dayalı Açıklamalar Özet Düşündüren, Farkındalık Kazandıran ve Geliştiren Sorular BÖLÜM 10 DENEYSEL OLARAK ETKİLİLİĞİ KANITLANMIŞ MUTLULUĞU ARTIRMA ETKİNLİKLERİ Deneysel Olarak Etkililiği Kanıtlanmış Mutluluğu Artırma Etkinlikleri Mutluluğu Artırma Etkinlikleri Çevreye Pozitif Tepki Verme Etkinlikleri Çevreden Pozitif Tepki Alma Etkinlikleri Mental Kontrol Etkinlikleri İstekleri Doyurma Etkinlikleri Dinî İnancın Gereğini Yerine Getirme Etkinlikleri KAYNAKLAR

9 GİRİŞ Mutluluk, bütün insanların yaşamlarına çağırmak ve onunla bir ömür geçirmek istedikleri kendisine âşık olunan bir sevgiliye benzer. İnsanlar onun varlığını bir kez hissetti mi artık ona bağımlı olurlar. Onun yokluğuna dayanamazlar. Gün içerisinde en az bir kez bile olsa ona temas etmekten büyük keyif duyarlar. Bu bağımlılığı bir öğrencim tarafından yazılan ve aşağıda yer alan yazı çok güzel ifade etmektedir. Sevgili Mutluluk, Geri dön, seni bulamayacak kadar kör olduğum için özür dilerim! Sana giden yollar nerelerden geçer? Kaç saat sürer bu yollar? Sana ulaşıncaya kadar kaç mevsim değişir? Seni ararken neleri kaybederim kim bilir? Sevgili mutluluk, ben senin üzerine yürüdükçe sen duracak mısın, bekleyecek misin öyle? Ben sana yaklaştıkça sen de el uzatacak mısın bana? Yakınımdasın, benimlesin, içimdesin, özümdesin biliyorum. Sadece benimle biraz daha birlikte olmana ihtiyacım var; bana varlığını hissettir. Bana dokun. Benimle ol. En fazla ihtiyacım olduğunda göremiyorum seni. Lütfen her zaman yanımda ol. Özellikle de seni göremeyecek ve bulamayacak kadar çaresiz olduğum durumlarda gel. Sen benimle olursan ben hep iyimser olurum ki Seni beklemenin ötesinde seni arıyor olacağım. Tez zamanda kavuşabilmek dileğiyle hoşça kal! İnsanların dünyasında bu denli öneme sahip olan mutluluğa ilişkin bilimsel bilgilerin ortaya konmasına gereksinim vardır. Çünkü günlük yaşam içerisinde insanların hem olumsuz düşüncelerden ve duygulardan kurtulmaları hem de kendilerini geliştirmeleri için mutlu olmaları gerekir. Bu bağlamda insanların, mutlu olmaya ilişkin bilgileri sürekli kendilerine hatırlatan ve de istedikleri zaman ulaşabilecekleri bir kaynağa ihtiyaçları vardır. Tüm bunların yanında, bilimsel bilgilerin ve kavramların bireylerin içerisinde bulundukları toplumlardan üretilmesi de çok önemlidir. Özellikle Türkiye de yaşayan insanlar üzerinde gerçekleştirilen mutlulukla ilişkili bilimsel çalışmaların bulgularını insanların bilmeye ve duymaya da ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaçtan yola çıkarak bu kitapta Mutluluk nedir?, Mutluluğun belirleyicileri nelerdir?, Mutluluk, nasıl gelişir ve nasıl artırılır? gibi temel sorulara yanıt verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda bu kitap, bir başucu kitap olması amacıyla yazılmıştır. Bu amaç doğrultusunda mutluluk konusuna geniş bir çerçeveden değinilmiştir. Bu noktada bu kitaptan anne-babalar, çocuklar, ergenler, genç yetişkinler, yetişkinler ve ileri yetişkinler mutlulukla ilgili bilgilere sahip olarak ve kitaptaki uygulamaları kendi yaşamlarında da uygulayarak faydalanabilirler. Özellikle psikolojik yardım sunmayı amaçlayan psikolojik danışmanlar, psikologlar, sosyal hizmet uzmanları, psikiyatristler ve hemşireler danışanlarına faydalı olmak için kitapta yer alan bilgilerden ve etkinliklerden faydalanabilirler. Bunların yanında bu kitap, pozitif psikoloji dersleri için de kaynak kitap olarak değerlendirilebilir.

10 Bu kitapta yer alan bilgiler insanlık açısından bakıldığında binlerce yılı kapsayan bir gelişimin ürünüdür. Mutluluk psikolojisi açısından bakıldığında özellikle son kırk yılda pozitif psikolojinin geldiği noktanın bir sonucu gibi gözükmektedir. Kitabın yazarı açısından bakıldığında kitapta yer alan bilgiler; kişisel olarak doğduğu andan itibaren mutlulukla meşgul olmasının ve bir bilim insanı olarak 2005 yılından beri üzerinde yaptığı bilimsel çalışmaların bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Tüm bunların yanında kitabın ortaya çıkmasında pek çok kişinin katkısı olmuştur. Öncelikle böyle bir kitap yazmam konusunda, beni destekleyen ve cesaretlendiren öğrencilerime teşekkür ederim. Kitap içeriği konusunda bana önerilerde bulunan uzman psikolog Abdulkadir Yorulmaz a teşekkür ederim. Ayrıca, kitabın dil denetiminde yardımlarını esirgemeyen Yrd. Doç. Dr. Kürşat Efe ye teşekkürü bir borç bilirim. Literatürdeki çalışmalar mutlu olmanın pek çok olumlu sonucu olduğunu göstermiştir. Örneğin, mutlu bireyler daha üretken oldukları gibi evlilik ilişkilerini daha iyi yürütürler, vatandaşlık görevlerini ve sorumluluklarını başarıyla yerine getirirler, daha uzun süreli yaşarlar, insanlarla kurdukları ilişkileri daha doyum vericidir ve kendi benliklerini ortaya koyma noktasında daha başarılıdırlar, bağışıklık sistemleri de daha güçlüdür Mutlu olmanın sayılamayacak kadar faydasının olduğu açıktır. Bu faydalara ulaşmanın yollarından biri de insanların bu kitabı okumaları ve okuduklarına bağlı olarak kendilerini ve yaşamlarını düzenleyebilmeleridir. Sonuç olarak mutluluk bize gelmeyebilir. Çoğunlukla bizim ona gitmemiz gerekebilir. Bu bağlamda mutlu olmak, insanın çabasına bağlıdır. İnsanlar birtakım amaçlı etkinlikler aracılığı ile kendi duygu durumlarını değiştirebilirler. Hatta mutluluklarını sürekli aynı düzeyde tutabilirler. Bu önemli bilgiler ışığında bu kitabı okuyanların, okudukları bilgileri yaşamlarına aktarmalarını ve mutlu bir yaşam geçirmelerini umut ediyorum. Mutlulukla Kalın! Doç. Dr. Ali ERYILMAZ

11 1. BÖLÜM POZİTİF PSİKOLOJİ İLE TANIŞMAK BÖLÜMÜN ANAHATLARI Pozitif psikoloji ile tanışmak Pozitif psikoloji nedir? Pozitif psikolojide temel kavramlar Pozitif psikoterapi BU BÖLÜMÜ OKUMANIN KAZANIMLARI Pozitif psikolojiyi anlamak Ruh sağlığı ile ilgili daha geniş bir bakış açısına sahip olmak Pozitif ruh sağlığı ölçütlerini bilmek Mutluluk bağlamında ele alınan temel kavramları tanımlamak Mutluluğa işaret eden temel kavramlar arasındaki farklılıkları kavramak Pozitif psikoterapi anlayışlarını karşılaştırabilmek ANAHTAR KELİMELER Mutluluk Ödominik mutluluk Pozitif ruh sağlığı Psikolojik iyi oluş Pozitif psikoloji Pozitif psikoterapi Pozitif psikolojinin odağı Denge modeli Öznel iyi oluş Martin Seligman İyilik hâli Nossrat Peseschkian Hedonik mutluluk

12 2 Mutluluğun Başucu Kitabı POZİTİF PSİKOLOJİ İLE TANIŞMAK BÖLÜMÜN KAVRAM HARİTASI Pozitif Psikoloji Nedir? Mutlulukla İlgili Kavramlar Pozitif Psikoterapi Pozitif Ruh Sağlığı İyi olma Peseschkian ın Pozitif Psikoterapisi Pozitif Psikolojinin Odağı İyi oluş İyilik hâli Psikolojik iyi oluş Öznel İyi Oluş Seligman ın Pozitif Psikoterapisi Giriş Modern dünyada, insanlar en doğru bilginin ne olduğu ile ilgilenmektedirler. Bu bağlamda bireyler için doğru bilgiye ulaşma kaynakları değişebilmektedir. Objektiflik, test edilebilirlik, güvenirlik ve geçerlik açısından bakıldığında bilimin önemli bilgi kaynaklarından biri olduğu görülür. Bu noktada bilimin temel mantığını anlamak gerekir. Bilimin özünde, bir durumu betimlemek, anlamak ve kontrol etmek gibi amaçlar yer almaktadır. Bu süreçte bilim, fiziksel ve toplumsal gerçeklerden hareket etmektedir. Problem alanları açısından bakıldığında özellikle sosyal bilimler; bireysel ve toplumsal problemlerle ilgilenmektedir. Bilimin bu genel mantığı, psikoloji bilimi için de geçerli olmuştur. Psikoloji, insan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Psikoloji, insanların yaşama uyum sağlamaları adına davranışın tanımlanması, betimlenmesi, tahmin ve kontrol edilmesi noktasında araştırmalar ve uygulamalar yapan bir sosyal bilim alanıdır. Psikoloji biliminin geçtiği tarihsel süreçler incelendiğinde karşımıza iki önemli yaklaşım çıkmaktadır: Patoloji ve pozitif odaklı çalışmaların yapıldığı zaman dilimleri. Patoloji odaklı çalışmalarda, insanlar çeşitli uyaranlara tepki veren pasif varlıklar olarak görülmüştür. Bireyin davranışları, bireyin kontrol etmekte zorlandığı dürtü, içgüdü ve olumsuz çocukluk deneyimleri ile açıklanmıştır. Patoloji odaklı psikoloji çalışmalarında; şiddet, ölüm, travma, boşanma, depresyon, umutsuzluk, fiziksel ve cinsel istismar gibi konularla ilgilenilmiştir. Bu noktada Bireyler, çeşitli rahatsızlıklara sahiptirler ve bu rahatsızlıklardan arındırılmalıdırlar mantığı ile bilimsel çalışmalar ve uygulamalar gerçekleştirilmiştir (Seligman ve Csikszentmihâlyi, 2000; Terjesen ve ark., 2004). İnsanlar, gerçekten yıkıcı varlıklar mıdır, insanın işlevselliği sadece patolojilerle ve bunların ortadan kaldırıl-

13 Pozi f Psikoloji ile Tanışmak 3 ması ile mi açıklanır? gibi sorulara patoloji odaklı yaklaşım, dar anlamda yanıt vererek insanın yaşama uyum sağlamasındaki, insanın işlevselliğini açıklamada yetersiz kalmaktadır. Konunun Günlük Yaşamla İlişkisini Kurmak -1 Patoloji odaklı yaklaşım: Bu adeta yarısı çürük olan ya da olma ihtimali bulunan elmanın çürük yarısı ile ilgilenip diğer sağlam/taze olan yanı ile ya da elmayı daha taze, sulu ve iyi görünümlü yapmak ile ilgilenmemek anlamına gelmektedir. Ya da sadece çürük elmalarla ilgilenip çürük olmayan elmaları unutmaktır. İnsanlarının, patolojik yanlarına ek olarak pozitif yanları da bulunmaktadır. İnsanlar, yaşamlarını daha olumluya götürmek ve anlamlı kılmak eğilimindedirler. Çeşitli yeteneklere sahiptirler ve onları geliştirmek istemektedirler. Olumsuz yaşam olayları karşısında güçlü durarak ve bu olaylarla başa çıkarak yaşamlarına devam etmektedirler. İşte insanların bu olumlu yanları üzerinde duran yaklaşım pozitif psikoloji yaklaşımıdır. Konunun Günlük Yaşamla İlişkisini Kurmak -2 Pozitif psikoloji yaklaşımı: İnsan, bir tohuma benzetilebilir. Nasıl ki tohum uygun ortam ve koşullarda fideye, ağaca ve meyveye doğru bir gelişim göstererek yapısında yer alan bütün güzellikleri açıyorsa benzer şekilde insan da uygun çevre ve koşullarda gelişerek kendisinde bulunan yetenekleri geliştirebilen bir varlıktır. Pozitif psikoloji yaklaşımı, 1970 li yıllarda kendisini göstermiştir. Bu tarihlerde patoloji odaklı çalışmalardan pozitif insan özelliklerini açıklayan çalışmalara doğru bir yönelim olmuştur. Bu süreçte Abraham Maslow, Carl Rogers ve diğer hümanistik psikologlar patoloji odaklı yaklaşımlardan klinik ve davranışçı yaklaşımlara yeni bakış açıları sunmuşlardır. Zaman ilerleyip li yıllara geldiğinde insanın güçlü yanlarını inceleyen, insanın organizmasına ve çevresine zarar vermeyecek bir tarzdaki işlevselliğini açıklayan pozitif psikoloji çalışmalarının sayısında artış gerçekleşmiştir (Linley, Joseph, Harrington ve Wood, 2006; Sheldon ve King, 2001). Bu çalışmalarda bilim adamları, hastalıklar ya da insanın eksik yanları üzerinde durmak yerine insanı güçlendirme ve insanın kapasitesini geliştirme üzerinde yoğunlaşmışlardır (Seligman ve Csikszentmihâlyi, 2000).

14 4 Mutluluğun Başucu Kitabı POZİTİF PSİKOLOJİ NEDİR? Pozitif Ruh Sağlığı Ruh sağlığı konusu ile ilgilenen pek çok bilimsel disiplin alanı bulunmaktadır. Psikoloji de bu alanlardan biridir. Her alan kendine özgü yaklaşımlarla ruh sağlığını tanımlarken bu konuda ortak tanımlamalar da bulunmaktadır. Peki, ruh sağlığı ne demektir? Köknel e göre (1989) ruh sağlığı: Bireyin kendisiyle, çevresindeki bireylerle ve içinde bulunduğu toplumla barış içerisinde olması, yaşamında bir düzen ve denge oluşturabilmesi ve yaşama uyum sağlayabilmesi için gerekli çabayı göstermesi olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım incelendiğinde bireylerin uyumlarının iki önemli yönünün olduğu görülür: Bunlardan ilki bireylerin yaşamlarına uyum sağlamalarına engel olan faktörlerdir. Günlük hayat içerisinde ruh sağlığı denilince daha çok bireyin uyumunu bozan durumlar ve koşullar ya da uyumsuzluklar üzerinde durulmaktadır. Uyumsuzluk yaklaşımının, hastalıklara yakalanmanın önlenmesi ve hastalıkların tedavisi gibi noktalara vurgu yapan ve ruh sağlığını patoloji temelli ele alan bir yaklaşımın olduğu görülmektedir. Oysaki ruh sağlığı; bireylerin kendilerini bilişsel, davranışsal ve duygusal açıdan iyi hissetmeleri, bireylerde ruhsal bozuklukların olmayışı gibi boyutlardan da değerlendirilmelidir (Bricker ve ark., 2004). İşte yukarıdaki tanımın ikinci yönünü temsil eden yaklaşım insanın uyumu üzerine kuruldur. Uyum temelli yaklaşım, insanın yeteneklerinin ve potansiyellerinin geliştirilmesi üzerinde durmaktadır. İşte pozitif odaklı ruh sağlığı anlayışını savunan yaklaşım pozitif psikoloji yaklaşımıdır. Konunun Günlük Yaşamla İlişkisini Kurmak -3 Pozitif psikolojinin kurucularından Martin Seligman: Martin Seligman, öğrenilmiş çaresizlik kuramıyla patoloji odaklı çalışmaların içerisinde yer almıştır. Zamanla yönünü pozitif odaklı çalışmalara çevirmiştir. Bu çevirimin sonucunda Gerçek Mutluluk, Öğrenilmiş İyimserlik ve Otantik Mutluluk gibi temaları içeren kitaplar yayımlamıştır. Psikolojide yer alan hastalık ya da uyumsuzluk modeli, bireylerin zayıflıkları ile bireylerin hastalıklardan kurtulmaları ile ilgilenir. Oysa pozitif psikoloji yaklaşımı, insanların olumlu özelliklerinin geliştirilmesi ve insanların olumlu deneyimleri içeren bir yaşantı geçirmeleri yönünde araştırmalara ve uygulamalara yer verir (Seligman ve Csikszentmihâlyi, 2000). Aşağıdaki tabloda (Hefferon ve Boniwell 2010 den esinlenerek hazırlanmıştır) bu iki yaklaşım, temel özellikler açısından karşılaştırılmıştır.

15 Pozi f Psikoloji ile Tanışmak 5 Konunun Günlük Yaşamla İlişkisini Kurmak -4 Pozitif ve Patoloji Odaklı Ruh Sağlığı Yaklaşımlarının Karşılaştırılması Pozitif-Uyum Temelli Yaklaşım Yetenek ve kapasite geliştirme ile ilgilenir. Patoloji Temelli Yaklaşım Hastalıklarla ilgilenir. Bireylerin, güçlü yanları üzerinde durur. Bireylerin zayıflıkları üzerine odaklanır. Mutlu olmanın yollarını araştırır. Mutsuzluktan kurtulmanın yollarını araştırır. Örnek dörtteki karşılaştırmalar incelendiğinde, pozitif psikolojinin; ruh sağlığının pozitif yanını temsil ettiği görülür (Koivumaa-Honkanen ve arkadaşları, 2005). Bu ruh sağlığı anlayışının temelinde, insanların kendi gelişimlerine yön verebilen varlıklar oldukları, insanların davranışlarını değiştirmek ve düzenlemek için gerekli olan içsel güce sahip oldukları düşüncesi yer almaktadır (Akın-Little ve Little, 2004). Pozitif Psikoloji Temelli Ruh Sağlığı Tanımlamasının Gerekliliği Hastalık ve uyumsuzluk temelli ruh sağlığı tanımlamasına ek olarak; uyum temelli ruh sağlığı tanımlaması yapılmasının gerekliliğine yönelik kanıtlar, ruh sağlığı alanında gerçekleştirilen çalışmalardan gelmektedir. Bu bağlamda günümüz dünyasında ruhsal bozuklukların yaygınlığı ile ilgili çok fazla çalışma gerçekleştirilmektedir. Gerçekleştirilen çalışmaların sonucuna göre tipine ve şekline bağlı olarak değişmekle birlikte ruhsal bozuklukların genel nüfus içinde görülme sıklığı ABD de %15 tir. Türkiye de ise ruhsal bozukların genel nüfus içerisinde görülme sıklığı %20 yi bulmaktadır (Eryılmaz, 2013; Pektaş, Bilge ve Ersoy, 2006). Dolayısıyla, %80 lik bir gruba da ruh sağlığı hizmetinin sunulması gerekmektedir. Yukarıda anlatılanları, aşağıda yer alan şekille özetleyebiliriz Patoloji Odaklı Ruh Sağlığı Hizmetleri Pozitif Odaklı Ruh Sağlığı Hizmetleri Şekil-1 Ruh Sağlığı Doğrusu

16 6 Mutluluğun Başucu Kitabı Şekil- 1 de görüldüğü gibi patoloji odaklı ruh sağlığı hizmetleri bireylerde hastalık belirtilerini azaltmayı ya da ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Pozitif odaklı ruh sağlığı hizmetleri ise bireylerin potansiyelini ortaya çıkarmayı, mevcut olumlu özelliklerini devam ettirmeyi ve bireyler için sorun oluşturan durumları ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Sayı doğrusunu bireyin ruh sağlığı gelişim doğrusu olarak değerlendirirsek; patoloji ya da klinik modeli benimseyen ruh sağlığı hizmetlerinin bireyleri eksi durumdan nötr duruma getirdiği söylenebilir. Bireyin ruh sağlığı, bireyin hastalık belirtilerini ortaya çıkaran durumlar ya da koşullar tekrar oluştuğunda gerileyebilmektedir (Hefferon ve Boniwell, 2010). Pozitif psikoloji çalışmaları süreç içerisinde bireyin rahatsız olduğu durumları ya da koşulları ortadan kaldırırken aynı zamanda bireylere bu durumla baş etme becerisi kazandırmakta, bireyleri güçlendirmekte ve bireyleri olası sorunlarla baş edebilmek için aşılamaktadır (Seligman, 2002). Dolayısıyla pozitif odaklı ruh sağlığı hizmetleri bireyin ruh sağlığına olumlu yönde katkı sağlayan bir hizmet türü olarak ele alınabilir. Bu noktada Pozitif ruh sağlığının özellikleri nelerdir? sorusunun yanıtlanması gerekmektedir. Bu soruya yanıt Veenhoven ından (2000) gelmektedir. Veenhoven a (1991, 2000) göre pozitif ruh sağlığının altı yönü bulunmaktadır: Bunlardan ilki kendini anlamadır. Kendini anlama; kimlik duygusunu, bireyin kendini olumlu bir şekilde değerlendirmesini içerir. Bu, zaten mutlu yaşamın da temelidir. İkincisi ise özerkliktir. Özerklik; karar verebilme yeterliliğini, bireyin kendine bakmasını, bağımsız davranmasını ifade eder. Üçüncüsü ise bireyin sahip olması gereken gerçeklik algısıdır. Gerçeklik algısı, çarptırılmamış algı anlamına gelmektedir. Gerçeklik algısı, diğerlerinin duygu ve düşüncelerini anlama ve değerlendirme yeteneğidir. Gerçeklik algısı, empatik becerileri içerir. Dördüncüsü bireyin çevresinde etkili bir varlık olmasıdır. Çevrede etkili bir varlık olabilmek; durumsal gereksinimlere yanıt vermeyi, çevreye uyum sağlamayı ve problem çözmeyi içermektedir. Çevrede etkili bir varlık olmak, kontrole ve kısmen de yaratıcılığa işaret etmektedir. Beşincisi ise sevme yeteneğini kullanmadır. Bu bağlamda bireyin sevme yeteneğini kullanması ve geliştirmesi beklenmektedir. Altıncısı ise kişilerarası ilişkilerde yeterlilik geliştirmedir. Birey, çevresiyle etkili bir şekilde etkileşime geçerek ait olma ihtiyacını doyurmaktadır. Bu süreçte ilişkilerde yetkin bir birey hâline de gelmektedir. Ruh sağlığı ile ilgili yayınlar incelendiğinde ruh sağlığı hizmetlerinin yönü noktasında çeşitli tartışmaların olduğu görülmektedir. Kimi araştırmacılar ve meslek elemanları ruh sağlığında patoloji odaklı çalışmalara vurgu yaparken kimileri de pozitif odaklı çalışmalara vurgu yapmaktadır. Sonuç olarak bireylerin ruh sağlıklarını korumak için patoloji ve pozitif odaklı çalışmaların önemi yad-

MUTLULUĞUN BAŞUCU KİTABI Teor den Uygulamaya Poz t f Ps koloj

MUTLULUĞUN BAŞUCU KİTABI Teor den Uygulamaya Poz t f Ps koloj Herkes İç n MUTLULUĞUN BAŞUCU KİTABI Teor den Uygulamaya Poz t f Ps koloj Doç. Dr. Al ERYILMAZ 2. Baskı Doç. Dr. Ali ERYILMAZ HERKES İÇİN MUTLULUĞUN BAŞUCU KİTABI TEORİDEN UYGULAMAYA POZİTİF PSİKOLOJİ

Detaylı

Psikolojik Sorunlara Müdahale ve Kendi Kendine Yardım Kitabı

Psikolojik Sorunlara Müdahale ve Kendi Kendine Yardım Kitabı B reyle Ps koloj k Danışmada Sık Karşılaşılan Psikolojik Sorunlara Müdahale ve Kendi Kendine Yardım Kitabı Doç. Dr. Al ERYILMAZ 2. Baskı Kuramsal B lg, Danışma Örnekler ve Çalışma Formları le Doç. Dr.

Detaylı

Doç. Dr. ALİ ERYILMAZ. Bireyle Psikolojik Danışmada Sık Karşılaşılan PSİKOLOJİK SORUNLARA MÜDAHALE VE KENDİ KENDİNE YARDIM KİTABI

Doç. Dr. ALİ ERYILMAZ. Bireyle Psikolojik Danışmada Sık Karşılaşılan PSİKOLOJİK SORUNLARA MÜDAHALE VE KENDİ KENDİNE YARDIM KİTABI Doç. Dr. ALİ ERYILMAZ Bireyle Psikolojik Danışmada Sık Karşılaşılan PSİKOLOJİK SORUNLARA MÜDAHALE VE KENDİ KENDİNE YARDIM KİTABI ISBN 978-605-318-260-3 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Detaylı

Uygulamalı Meta-Analiz

Uygulamalı Meta-Analiz Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz Serkan DİNÇER Serkan Dinçer EĞİTİM BİLİMLERİNDE UYGULAMALI META-ANALİZ ISBN 978-605-364-844-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Detaylı

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme kpss 2015 Yeni sorularla son sınav sistemine göre hazırlanmıştır. ezberbozan ezberletmezöğretir! KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program

Detaylı

ÖABT LİSE MATEMATİK SORU BANKASI ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü. Kerem Köker

ÖABT LİSE MATEMATİK SORU BANKASI ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü. Kerem Köker ÖABT Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT LİSE MATEMATİK SORU BANKASI Kerem Köker Tamamı Çözümlü Kerem Köker ÖABT LİSE MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ SORU

Detaylı

kpss eğitim bilimleri ĞRENCİNİN D ERS D EFTERİ REHBERLİK ve ÖZEL EGİTİM Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren

kpss eğitim bilimleri ĞRENCİNİN D ERS D EFTERİ REHBERLİK ve ÖZEL EGİTİM Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren kpss eğitim bilimleri Ö ĞRENCİNİN D ERS D EFTERİ REHBERLİK - ve ÖZEL EGİTİM Kolay oku Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya Hızlı düşün Kalıcı öğren EDİTÖR: Savaş Doğan YAZAR: Ferdi Kaya ÖĞRENCİNİN DERS

Detaylı

İç Denet m Başarısı Üzer ndek Önem. Dr. Ramazan YANIK

İç Denet m Başarısı Üzer ndek Önem. Dr. Ramazan YANIK B l şsel Yetenekler n İç Denet m Başarısı Üzer ndek Önem Dr. Ramazan YANIK Dr. Ramazan YANIK Bilişsel Yeteneklerin İç Denetim Başarısı Üzerindeki Önemi ISBN 978-605-364-507-8 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu

Detaylı

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Tamamı Çözümlü 20 DENEME C N E BİZ SOR 65 D Ö 80 soruda SORU U K Komisyon KPSS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-241-403-3

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 82 soru ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 82 soru ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 82 soru ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-360-0 Kitapta yer alan

Detaylı

PROGRAM GELİŞTİRME SORU BANKASI KPSS KPSS. Eğitim Bilimleri. Eğitimde. Sınıf Yönetimi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

PROGRAM GELİŞTİRME SORU BANKASI KPSS KPSS. Eğitim Bilimleri. Eğitimde. Sınıf Yönetimi Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı KPSS Eğitim Bilimleri PROGRAM KPSS 2016 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 2015 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 70'in üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini açıkladı. GELİŞTİRME Sınıf Yönetimi

Detaylı

kpss eğitim bilimleri ÖDD ÖĞRENCİNİN DEFTERİ DERS REHBERLİK ve ÖZEL EGİTİM Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya

kpss eğitim bilimleri ÖDD ÖĞRENCİNİN DEFTERİ DERS REHBERLİK ve ÖZEL EGİTİM Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya 2014 kpss eğitim bilimleri ÖDD ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ REHBERLİK - ve ÖZEL EGİTİM Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya EDİTÖR: Savaş Doğan YAZAR: Ferdi Kaya ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRKÇE Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TÜRKÇE Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 32 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı 2013 2014 2015 2016 2017 ÖABT TÜRKÇE Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT TÜRKÇE TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-318-921-3

Detaylı

KPSS. Eğitim Bilimleri. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller

KPSS. Eğitim Bilimleri. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller KPSS Eğitim Bilimleri ezberbozan serisi özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller EDİTÖR: Savaş Doğan KPSS DERS NTLARI ÖĞRENME PSİKLJİSİ ISBN 978-605-364-931-1 Kitap içeriğinin

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl KOMİSYON ÖABT Fizik Öğretmenliği Soru Bankası ISBN- 978-605-318-658-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

MEB YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI. Millî Eğitim Bakanlığı

MEB YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI. Millî Eğitim Bakanlığı Millî Eğitim Bakanlığı MEB 2013 YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI Türkçe Sosyal Bilimler Mesleki Bilgi Genel Kültür EN SON YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERLE

Detaylı

23. BASKI. Alıştırmalar için örnek data dosyaları te.

23. BASKI. Alıştırmalar için örnek data dosyaları  te. 23. BASKI Alıştırmalar için örnek data dosyaları www.pegem.net te. Prof. Dr. Şener BÜYÜKÖZTÜRK VERİ ANALİZİ EL KİTABI ISBN 978-975-6802-74-8 DOI 10.14527/9789756802748 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu

Detaylı

önce biz sorduk 50 Soruda 32 KPSS 2017 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR Eğitimde

önce biz sorduk 50 Soruda 32 KPSS 2017 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR 2013-2014-2015-2016 Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT FEN BİLİMLERİ - FEN VE TEKNOLOJİ TAMAMI

Detaylı

Komisyon ALES ÇIKMIŞ SINAV SORULARI 9 FASİKÜL ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon ALES ÇIKMIŞ SINAV SORULARI 9 FASİKÜL ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon ALES ÇIKMIŞ SINAV SORULARI 9 FASİKÜL ISBN 978-605-64-508-5 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde 30. yıl Mesut Atalay - Önder Cengiz KPSS COĞRAFYA 30 DENEME ISBN-978-605-318-599-4

Detaylı

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Tamamı Çözümlü DENEME E 65 D Ö U K. 80 soruda SORU

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Tamamı Çözümlü DENEME E 65 D Ö U K. 80 soruda SORU KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Tamamı Çözümlü 20 DENEME C N E BİZ SOR 65 D Ö 80 soruda SORU U K Komisyon KPSS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-241-402-6

Detaylı

İş Birlikli Öğrenme Teknikleri ve Türkçe Öğretimi

İş Birlikli Öğrenme Teknikleri ve Türkçe Öğretimi İş Birlikli Öğrenme Teknikleri ve Türkçe Öğretimi İlköğretim II. Kademe İçin Örnek Etkinlikler DR. ABDULLAH ŞAHİN Dr. Abdullah Şahin İş Birlikli Öğrenme Teknikleri ve Türkçe Öğretimi (İlköğretim II. Kademe

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 30 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Komisyon ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-952-7

Detaylı

EĞİTİM BİLİMLERİ

EĞİTİM BİLİMLERİ 000000001 EĞİTİM BİLİMLERİ Komisyon KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN 978-605-318-334-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL ETÜTLER ISBN 978-605-364-446-0. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL ETÜTLER ISBN 978-605-364-446-0. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL ETÜTLER ISBN 978-605-364-446-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2013, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 31 soru ÖABT LİSE MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 31 soru ÖABT LİSE MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 31 soru ÖABT LİSE MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT LİSE MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ SORU BANKASI ISBN 978-605-318-684-7 Kitapta yer alan

Detaylı

Dünyada Ana D l Öğret m

Dünyada Ana D l Öğret m Dünyada Ana D l Öğret m -Program İncelemeler - Editör Yazarlar Yrd. Doç. Dr. Bekir İNCE Elif AYDIN Nuran BAŞOĞLU Tuğba DEMİRTAŞ Üzeyir SÜĞÜMLÜ Zekeriyya KANTAŞ Zeynep AYDEMİR Editör: DÜNYADA ANA DİLİ ÖĞRETİMİ

Detaylı

Komisyon İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN

Komisyon İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN Komisyon İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 0 DENEME ISBN 978-605-8-8-5 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Detaylı

Komisyon DGS 10 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon DGS 10 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 0000000000 Komisyon DGS 0 DENEME ISBN 978-60-38-00-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan.

Detaylı

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ kpss genel yetenek genel kültür Ö ğrencinin D ers D efteri COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün PEGEM AKADEMİ Kalıcı öğren Yazar: Önder Cengiz ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ COĞRAFYA ISBN 978-605-364-979-3 Kitap içeriğinin

Detaylı

Şener Büyüköztürk Ömay Çokluk Nilgün Köklü

Şener Büyüköztürk Ömay Çokluk Nilgün Köklü Şener Büyüköztürk Ömay Çokluk Nilgün Köklü Gözden Geçirilmiş 15. Prof. Dr. Şener BÜYÜKÖZTÜRK Doç. Dr. Ömay Çokluk Prof. Dr. Nilgün Köklü Sosyal Bilimler İçin İSTATİSTİK ISBN 978-975-6802-33-5 Kitap içeriğinin

Detaylı

ALES. sýnavlarına en yakın üç bin iki yüz soru SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Tamamı Çözümlü. Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker

ALES. sýnavlarına en yakın üç bin iki yüz soru SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Tamamı Çözümlü. Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES 2016 sýnavlarına en yakın üç bin iki yüz soru ALES SÖZEL ADAYLAR İÇİN SORU BANKASI Tamamı Çözümlü Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Sözel

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür MATEMATİK GEOMETRİ DENEME

kpss Önce biz sorduk 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür MATEMATİK GEOMETRİ DENEME Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 83 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür 30 MATEMATİK GEOMETRİ DENEME Komisyon KPSS MATEMATİK-GEOMETRİ 30 DENEME ISBN-978-605-318-968-8 Kitapta

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT FİZİK Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT FİZİK Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 32 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT FİZİK 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORUAR Komisyon ÖABT FİZİK ÇIKMIŞ SORUAR ISBN 978-605-318-913-8 Kitapta

Detaylı

Komisyon LYS1 MATEMATİK 10 DENEME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Komisyon LYS1 MATEMATİK 10 DENEME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Komisyon LYS1 MATEMATİK 10 DENEME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ISBN 978-605-18-84-7 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay.

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda soru ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK SOYUT CEBİR - LİNEER CEBİR Eğitimde 30.

önce biz sorduk KPSS Soruda soru ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK SOYUT CEBİR - LİNEER CEBİR Eğitimde 30. KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 30 soru ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK SOYUT CEBİR - LİNEER CEBİR Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT İlköğretim Matematik Öğretmenliği Soyut Cebir - Lineer Cebir Konu Anlatımlı

Detaylı

Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-318-702-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem

Detaylı

ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI KPSS 2018 eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl

ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI KPSS 2018 eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl ezberbozan MATEMATİK GEOMETRİ KPSS 2018 SORU BANKASI eğitimde tamamı çözümlü 30.yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN: 978-605-241-121-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

Ritim Öğreniyorum-II. Al ÖZTÜRK

Ritim Öğreniyorum-II. Al ÖZTÜRK Ritim Öğreniyorum-II Al ÖZTÜRK Ali Öztürk RİTİM ÖĞRENİYORUM -1I ISBN 978-605-241-145-2 DOI 10.14527/9786052411452 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2017, Pegem Akademi Bu kitabın basım,

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE SORU BANKASI Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE SORU BANKASI Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE 5000 SORU BANKASI Eğitimde 30. yıl Komisyon KPSS GYGK EFSANE 5000 SORU BANKASI ISBN 978-605-364-492-8 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

TARİH DENEME GENEL KÜLTÜR. kpss ÖSYM. Osmanlı Siyasî Tarihi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi. Serkan Aksoy. Gerçek Sınav Tadında...

TARİH DENEME GENEL KÜLTÜR. kpss ÖSYM. Osmanlı Siyasî Tarihi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi. Serkan Aksoy. Gerçek Sınav Tadında... kpss 2014 GENEL KÜLTÜR ÖSYM yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. TARİH Osmanlı Siyasî Tarihi Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi 30 DENEME Serkan Aksoy Gerçek Sınav Tadında... Serkan AKSOY KPSS TARİH 30 DENEME

Detaylı

KPSS soruda SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI

KPSS soruda SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI KPSS 019 10 soruda 86 SORU GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Komisyon KPSS LİSANS MATEMATİK - GEOMETRİ SORU BANKASI ISBN 978-605-41-77-0 Kitapta yer alan bölümlerin

Detaylı

matematik sayısal ve mantıksal akıl yürütme

matematik sayısal ve mantıksal akıl yürütme çöz kazan matematik sayısal ve mantıksal akıl yürütme kpss 2015 ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü geometri 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası Kenan Osmanoğlu, Kerem Köker KPSS

Detaylı

Eşit Ağırlık ve Sayısal Adaylar İçin ALES SORU BANKASI ALES. eğitimde 30.yıl. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker

Eşit Ağırlık ve Sayısal Adaylar İçin ALES SORU BANKASI ALES. eğitimde 30.yıl. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Eşit Ağırlık ve Sayısal Adaylar İçin ALES ALES 2018 SORU BANKASI eğitimde 30.yıl Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Eşit Ağırlık ve Sayısal Soru Bankası ISBN-978-605-318-868-1

Detaylı

Genel Matematiksel Kavramlar

Genel Matematiksel Kavramlar Genel Matematiksel Kavramlar Öğrenme Süreçler ve Öğret m Yaklaşımları Doç. Dr. Tangül Uygur Kabael 3. Baskı ii Genel Matematiksel Kavramlar Öğrenme Süreçleri ve Öğretim Yaklaşımları Doç. Dr. Tangül Uygur

Detaylı

ALES SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker. Eğitimde

ALES SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker. Eğitimde ALES 2017 SÖZEL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker Eğitimde 30. yıl Savaş Doğan - Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Sözel Soru Bankası ISBN-978-605-364-423-1 Kitapta

Detaylı

Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Ülke Notlarının Değerlendirilmesine İlişkin Akademisyenlerin Algısı

Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Ülke Notlarının Değerlendirilmesine İlişkin Akademisyenlerin Algısı Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Ülke Notlarının Değerlendirilmesine İlişkin Akademisyenlerin Algısı Dr. Ramazan YANIK Dr. Ramazan YANIK Kredi Derecelendirme (Rating) Kuruluşlarının Ülke Notlarının

Detaylı

Tüm Adaylar İçin ALES SORU BANKASI. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker

Tüm Adaylar İçin ALES SORU BANKASI. Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Tüm Adaylar İçin 2019 ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu Kerem Köker Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker ALES Tüm Adaylar İçin Soru Bankası ISBN-978-605-241-305-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

DİLBİLİM NEDİR? Dav d CRYSTAL. Çeviren: Ahmet BENZER

DİLBİLİM NEDİR? Dav d CRYSTAL. Çeviren: Ahmet BENZER DİLBİLİM NEDİR? Dav d CRYSTAL Çeviren: Ahmet BENZER David Crystal Çeviren: Ahmet Benzer Dilbilim Nedir? ISBN 978-605-318-485-0 DOI 10.14527/9786053184850 Kitabın orijinal adı: What is Linguistics? Baskı

Detaylı

Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Komisyon DGS TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME SINAVI ISBN 978-605-318-010-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2015, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

ALES EŞİT AĞIRLIK VE SAYISAL ADAYLAR İÇİN TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME

ALES EŞİT AĞIRLIK VE SAYISAL ADAYLAR İÇİN TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME Komisyon ALES EŞİT AĞIRLIK VE SAYISAL ADAYLAR İÇİN TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN 978-605-18-867-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım ve

Detaylı

Komisyon FEN BİLİMLERİ/FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN

Komisyon FEN BİLİMLERİ/FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN Komisyon FEN BİLİMLERİ/FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 0 DENEME ISBN 978-605-38-44-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 05, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın

Detaylı

ÇOCUK RESİMLERİ ANALİZİ VE PSİKOLOJİK RESİM TESTLERİ

ÇOCUK RESİMLERİ ANALİZİ VE PSİKOLOJİK RESİM TESTLERİ ÇOCUK RESİMLERİ ANALİZİ VE PSİKOLOJİK RESİM TESTLERİ Çocuklar ve Yetişkinler İçin 5. Baskı Dr. Öğr. Üyesi Sultanberk HALMATOV Dr. Öğr. Üyesi Sultanberk HALMATOV ÇOCUK RESİMLERİ ANALİZİ VE PSİKOLOJİK RESİM

Detaylı

ales dört bin soru tarzına en yakın EŞİT AĞIRLIK ve SAYISAL ADAYLARA ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan

ales dört bin soru tarzına en yakın EŞİT AĞIRLIK ve SAYISAL ADAYLARA ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan ales 2015 tarzına en yakın dört bin soru EŞİT AĞIRLIK ve SAYISAL ADAYLARA ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan ALES Eşit Ağırlık ve

Detaylı

KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ YENİ. Özgün 900 Soru

KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ YENİ. Özgün 900 Soru KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ ÖSYM % Özgün 900 Soru YENİ Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker MATEMATİK 0 DENEME ISBN 978-605-6-11- Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem

Detaylı

Psikolojik Danışma ve Rehberlik

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Psikolojik Danışma ve Rehberlik Editör: Prof. Dr. Mehmet GÜVEN Yazarlar Doç. Dr. Aslı TAYLI Doç. Dr. Aysel Esen ÇOBAN Dr. Öğr. Üyesi Bahadır KÖKSALAN Prof. Dr. Cengiz ŞAHİN Dr. Öğr. Üyesi Levent YAYCI

Detaylı

kpss Soru Bankası Program Geliştirme Eğitim Bilimleri 2011 de da 87 SORU AVCISI 2009 da 74 SORU YAKALADI

kpss Soru Bankası Program Geliştirme Eğitim Bilimleri 2011 de da 87 SORU AVCISI 2009 da 74 SORU YAKALADI Öğretmen Adayları İçin kpss Eğitim Bilimleri Soru Bankası Program Geliştirme SORU AVCISI 2009 da 74 2010 da 87 2011 de 96 SORU YAKALADI Özgün Yeni Komisyon KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI PROGRAM GELİŞTİRME

Detaylı

Küçükler için Büyüklere

Küçükler için Büyüklere Küçükler için Büyüklere Yaşar Kuzucu Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Geliştirilmiş 3. Baskı Dr. Yaşar Kuzucu Psikolojik Danışman KÜÇÜKLER İÇİN BÜYÜKLERE Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ISBN 978 605 364 459 0 Kitapta

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 35 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT KİMYA TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 9786053189121

Detaylı

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. soru KPSS 2017 EĞİTİM BİLİMLERİ. önce biz sorduk. Eğitimde

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. soru KPSS 2017 EĞİTİM BİLİMLERİ. önce biz sorduk. Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 80 Soruda 62 soru EĞİTİM BİLİMLERİ ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları çıkmış sorular ve açıklamaları Eğitimde

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. öğretim ilke ve yöntemleri 20 deneme tamamı çözümlü

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. öğretim ilke ve yöntemleri 20 deneme tamamı çözümlü kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. öğretim ilke ve yöntemleri 20 deneme tamamı çözümlü Komisyon KPSS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-364-663-1

Detaylı

Ritim Öğreniyorum-II. Al ÖZTÜRK

Ritim Öğreniyorum-II. Al ÖZTÜRK Ritim Öğreniyorum-II Al ÖZTÜRK Ali Öztürk RİTİM ÖĞRENİYORUM -1I ISBN 978-605-21-15-2 DOI 10152797860521152 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir 2017, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım

Detaylı

Üçüncü baskıya ön söz Çeviri editörünün ön sözü Teşekkür. 1 Giriş 1

Üçüncü baskıya ön söz Çeviri editörünün ön sözü Teşekkür. 1 Giriş 1 XI İçindekiler Üçüncü baskıya ön söz Çeviri editörünün ön sözü Teşekkür Sayfa vii viii x 1 Giriş 1 Tanımlar: Kültürlerarası psikoloji nedir? 3 Tartışmalı konular 5 Konu 1: İçsel olarak ya da dışsal olarak

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda 33 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TARİH Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda 33 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TARİH Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 33 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT TARİH 2013 2014 2015 2016 2017 Tamamı Çözümlü ÇIKMIŞ SORULAR Komisyon ÖABT TARİH TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-318-935-0

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. matematik sayısal akıl yürütme mantıksal akıl yürütme geometri 30 deneme

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. matematik sayısal akıl yürütme mantıksal akıl yürütme geometri 30 deneme kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. matematik sayısal akıl yürütme mantıksal akıl yürütme geometri 0 deneme Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker MATEMATİK 0 DENEME ISBN 978-605-64-141-4

Detaylı

Komisyon ALES TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon ALES TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon ALES TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN 978-605-241-092-9 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt.

Detaylı

FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ

FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI KİMYA Eğitimde 30. yıl KOMİSYON ÖABT Fen Bilimleri/ Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Soru Bankası

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 120 Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR MATEMATİK GEOMETRİ SORU BANKASI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ Eğitimde 30. yıl Editör Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker Yazar Komisyon KPSS Matematik-Geometri

Detaylı

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon İKTİSAT ÇEK KOPAR YAPRAK TESTİ ISBN 978-605-364-577-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2014 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi

Detaylı

Doç. Dr. Özlem TAGAY Doç. Dr. Fatma ÇALIŞANDEMİR Prof. Dr. Perihan ÜNÜVAR Dr. İbrahim DENİZ

Doç. Dr. Özlem TAGAY Doç. Dr. Fatma ÇALIŞANDEMİR Prof. Dr. Perihan ÜNÜVAR Dr. İbrahim DENİZ İNSAN ILIŞKILERI VE ILETIŞIM Doç. Dr. Özlem TAGAY Doç. Dr. Fatma ÇALIŞANDEMİR Prof. Dr. Perihan ÜNÜVAR Dr. İbrahim DENİZ İNSAN ILIŞKILERI VE ILETIŞIM Yazarlar: Doç. Dr. Özlem TAGAY - Doç. Dr. Fatma ÇALIŞANDEMİR

Detaylı

Eğitim Psikolojisi. Ed törler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN. 6. Baskı

Eğitim Psikolojisi. Ed törler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN. 6. Baskı Eğitim Psikolojisi Edtörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN 6. Baskı Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340

Detaylı

ÖABT REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK

ÖABT REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK ÖABT REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK 0000000001 Komisyon ÖABT REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK PİYASA 9 DENEME ISBN 978-605-318-213-9 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Detaylı

ÖSYM. kpss. yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. GENEL KÜLTÜR VATANDAŞLIK DENEME. Gerçek Sınav Tadında...

ÖSYM. kpss. yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. GENEL KÜLTÜR VATANDAŞLIK DENEME. Gerçek Sınav Tadında... kpss 2014 ÖSYM yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. GENEL KÜLTÜR VATANDAŞLIK 30 DENEME Gerçek Sınav Tadında... Komisyon VATANDAŞLIK 30 DENEME ISBN 978-605-364-707-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

DENEME MATEMATİK GEOMETRİ KPSS KPSS. Genel Yetenek Genel Kültür. Eğitimde

DENEME MATEMATİK GEOMETRİ KPSS KPSS. Genel Yetenek Genel Kültür. Eğitimde KPSS Genel Yetenek Genel Kültür MATEMATİK GEOMETRİ 30 DENEME KPSS 06 Pegem Akademi Sınav Komisyonu; 05 KPSS ye Pegem Yayınları ile hazırlanan adayların, 00'ün üzerinde soruyu kolaylıkla çözebildiğini açıkladı.

Detaylı

GYS. Ceza ve. Tevkifevleri. Saymanlık. Adalet Bakanlığı

GYS. Ceza ve. Tevkifevleri. Saymanlık. Adalet Bakanlığı 28 Ekim 2005 Tarihli ve 25980 Sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ne uygun olarak hazırlanmış r. Adalet Bakanlığı

Detaylı

ALES EŞİT AĞIRLIK VE SAYISAL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan. Eğitimde

ALES EŞİT AĞIRLIK VE SAYISAL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI. Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan. Eğitimde ALES 2017 EŞİT AĞIRLIK VE SAYISAL ADAYLAR İÇİN ALES SORU BANKASI Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan Eğitimde 30. yıl Kenan Osmanoğlu - Kerem Köker - Savaş Doğan ALES Eşit Ağırlık ve Sayısal Soru

Detaylı

LİSE MATEMATİK SOYUT CEBİR LİNEER CEBİR

LİSE MATEMATİK SOYUT CEBİR LİNEER CEBİR ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT LİSE MATEMATİK SOYUT CEBİR LİNEER CEBİR Konu Anlatımı Özgün Sorular Ayrıntılı Çözümler Test Stratejileri

Detaylı

Yaşam Becerileri ERGENLER İÇİN GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA UYGULAMALARI. Rosemarie SMEAD MORGANETT. 2. Baskı

Yaşam Becerileri ERGENLER İÇİN GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA UYGULAMALARI. Rosemarie SMEAD MORGANETT. 2. Baskı Yaşam Becerileri ERGENLER İÇİN GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA UYGULAMALARI Rosemarie SMEAD MORGANETT Çevirenler Prof. Dr. Sonay Güçray Prof. Dr. Alim Kaya Yrd. Doç. Dr. Mesut Saçkes 2. Baskı Çevirenler: Prof.

Detaylı

KPSS ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK. Tamamı Çözümlü SORU BANKASI. 50 soruda SORU

KPSS ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK. Tamamı Çözümlü SORU BANKASI. 50 soruda SORU KPSS ÖABT 09 İLKÖĞRETİM MATEMATİK Tamamı Çözümlü SORU BANKASI 50 soruda SORU Komisyon ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI ISBN 978-605--9-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

Komisyon MUHASEBE ÇEK KOPAR SORU BANKASI ISBN 978-605-364-579-5. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon MUHASEBE ÇEK KOPAR SORU BANKASI ISBN 978-605-364-579-5. Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon MUHASEBE ÇEK KOPAR SORU BANKASI ISBN 978-605-364-579-5 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay.

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. rehberlik ve özel eğitim 20 deneme tamamı çözümlü

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. rehberlik ve özel eğitim 20 deneme tamamı çözümlü kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. rehberlik ve özel eğitim 20 deneme tamamı çözümlü Komisyon KPSS REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-364-654-9

Detaylı

önce biz sorduk 50 Soruda 32 KPSS 2017 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR Eğitimde

önce biz sorduk 50 Soruda 32 KPSS 2017 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR Eğitimde KPSS 207 önce biz sorduk 50 Soruda 32 soru ÖABT FİZİK TAMAMI ÇÖZÜMÜ ÇIKMIŞ SORUAR 203-204-205-206 Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT FİZİK ÇIKMIŞ SORUAR ISBN 978-605-38-780-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm

Detaylı

Özgün Makamsal Parçalar Piyano İçin Hazırlanmış 10 Özgün Parça

Özgün Makamsal Parçalar Piyano İçin Hazırlanmış 10 Özgün Parça Özgün Makamsal Parçalar Piyano İçin Hazırlanmış 0 Özgün Parça Mehmet Serkan UMUZDAŞ Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan UMUZDAŞ ÖZGÜN MAKAMSAL PARÇALAR ISBN 978-60-6-60-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda soru ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK GEOMETRİ, İSTATİSTİK, OLASILIK Eğitimde 30.

önce biz sorduk KPSS Soruda soru ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK GEOMETRİ, İSTATİSTİK, OLASILIK Eğitimde 30. KPSS 2017 önce biz sorduk 50 Soruda 30 soru ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK GEOMETRİ, İSTATİSTİK, OLASILIK Eğitimde 30. yıl Komisyon ÖABT İlköğretim Matematik Öğretmenliği Geometri - İstatistik ve Olasılık Konu

Detaylı

Komisyon ANAYASA 30 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Komisyon ANAYASA 30 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Komisyon ANAYASA 30 DENEME ISBN-978-605-364-144-5 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2012, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan.

Detaylı

ÖABT SORU BANKASI. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü

ÖABT SORU BANKASI. FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ. Tamamı Çözümlü ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK SORU BANKASI Tamamı Çözümlü KOMİSYON ÖABT Fen Bilimleri/ Fen ve

Detaylı

MUHASEBE SORU BANKASI REDITUS. Tamamı Çözümlü PERİL ÖZERGÜN - SAADET ERDEM. Temel Kavramlar. Vergi Müfettişliği. Muhasebe Standartları

MUHASEBE SORU BANKASI REDITUS. Tamamı Çözümlü PERİL ÖZERGÜN - SAADET ERDEM. Temel Kavramlar. Vergi Müfettişliği. Muhasebe Standartları REDITUS MUHASEBE SORU BANKASI Tamamı Çözümlü Temel Kavramlar Muhasebe Standartları Genel Muhasebe Maliyet Muhasebesi Şirketler Muhasebesi Mali Analiz KPSS ve kurum sınavları için özgün soru ve konu anlatımından

Detaylı

KPSS. A Grubu. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pra k bilgiler kri k notlar ilgi çekici görseller

KPSS. A Grubu. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pra k bilgiler kri k notlar ilgi çekici görseller KPSS A Grubu ezberbozan serisi KPSS Ders Notları özetlenmiş içerik pra k bilgiler kri k notlar ilgi çekici görseller Komisyon ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ MALİYE ISBN 978-605-241-112-4 Kitap içeriğinin tüm

Detaylı

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme kpss 2014 Yeni sorularla son sınav sistemine göre hazırlanmıştır. ezberbozan ezberletmezöğretir! KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program

Detaylı

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 50 Soruda 35 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT KİMYA Tamamı Çözümlü SORU BANKASI KOMİSYON ÖABT Kimya Soru Bankası ISBN 978-605-318-910-7 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu

Detaylı

Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri. Doç. Dr. Erhan Pişkin

Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri. Doç. Dr. Erhan Pişkin Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri Doç. Dr. Erhan Pişkin Doç. Dr. Erhan PİŞKİN ÇÖZÜMLÜ YÜKSEK MATEMATİK PROBLEMLERİ ISBN 978-605-38-45-5 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 06, Pegem Akademi

Detaylı

Eğitimde Güncel Sorunlar. Nida BAYINDIR

Eğitimde Güncel Sorunlar. Nida BAYINDIR Eğitimde Güncel Sorunlar Nida BAYINDIR Doç. Dr. Nida BAYINDIR EĞİTİMDE GÜNCEL SORUNLAR (Karakter, Karikatür ve İllüstrasyon) ISBN 978-605-364-814-7 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

KPSS. Eğitim Bilimleri. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller

KPSS. Eğitim Bilimleri. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller KPSS Eğitim Bilimleri ezberbozan serisi özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller EDİTÖR: Savaş Doğan KPSS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERS NOTLARI ISBN 978-605-364-733-1 Kitap içeriğinin

Detaylı

MATEMATİK OKURYAZARLIĞI

MATEMATİK OKURYAZARLIĞI MATEMATİK OKURYAZARLIĞI VE PISA EDİTÖR Tangül KABAEL YAZARLAR Tangül KABAEL Ayla ATA BARAN Fatma KIZILTOPRAK Ömer DENİZ Emre EV ÇİMEN Hatice Kübra GÜLER 2. Baskı Ankara 2019 MATEMATİK OKURYAZARLIĞI VE

Detaylı

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. coğrafya 30 deneme

kpss Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. coğrafya 30 deneme kpss 2014 Yeni sorularla yeni sınav sistemine göre hazırlanmıştır. coğrafya 30 deneme Mesut Atalay - Önder Cengiz COĞRAFYA 30 DENEME ISBN-978-605-364-705-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına

Detaylı

kpss ezberbozan serisi VATANDAŞLIK SORU BANKASI Eğitimde

kpss ezberbozan serisi VATANDAŞLIK SORU BANKASI Eğitimde ezberbozan kpss serisi 2016 VATANDAŞLIK SORU BANKASI Eğitimde 29. yıl KOMİSYON KPSS EZBERBOZAN VATANDAŞLIK SORU BANKASI ISBN 978-605-318-362-4 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Detaylı

23. BASKI. Alıştırmalar için örnek data dosyaları te.

23. BASKI. Alıştırmalar için örnek data dosyaları  te. 23. BASKI Alıştırmalar için örnek data dosyaları www.pegem.net te. Prof. Dr. Şener BÜYÜKÖZTÜRK VERİ ANALİZİ EL KİTABI ISBN 978-975-6802-74-8 DOI 10.14527/9789756802748 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu

Detaylı