HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI DENEY 7

Transkript

1 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI DENEY 7 Özdevimli Yönlendirme Çizelgesi Günleme Protokolları Bu deneyde, Laboratuvar görünümü, Çizim 7.1 ve Çizim 7.2 de gösterilen biçimlerde olacaktır. Deneyde kullanılan yönlendiricilerin herbirinin üzerinde, 2 adet ardıl ve 2 adet de Ethernet bağlantı kapısı bulunmaktadır. Ardıl bağlantı kapıları serial0/0/0- serial0/0/1, Ethernet bağlantı kapıları ise (FastEthernet) FA0/0-FA0/1 biçiminde numaralanmaktadır. Numaralardan ilki, arabirimin takıldığı yuvayı, ikincisi arabirimi, sonuncu ise arabirim üzerinde yer alan kapı numarasını göstermektedir. Serial0/0/1 numaralı kapı, 0 ıncı yuvaya takılı 0 ıncı ardıl arabirimin 1 inci bağlantı kapısı anlamına gelmektedir. FA0/0 ise 0 ıncı arabirimin 0 ıncı kapısı anlamınadır. Çizim 7.1 deki görünüm, yönlendiricilerin, ardıl bağlantı kapıları üzerinden halka biçiminde bağlandığı bir görünümdür. Her yönlendiriciye bir anahtar üzerinden 2 öğrenci bilgisayarı (B i1, B i2 ) bağlıdır. Anahtar ve 2 bilgisayar sisteminden oluşan yerel ağlar, yönlenidiriciler aracılığıyla, geniş ağ biçiminde bütünleşmektedir. Bağlantıların kapı numaraları ile ağ adresleri Çizelge 7.1 ve Çizim 7.1 üstünde verilmiştir. Çizelge 7.1. Deney Bağlantı Tanımları Kaynak Birim Kaynak Kapı # Ağ Adresi Yönlendirici 1 Serial0/0/0 Bağlı değil Yönlendirici 1 Serial0/0/ Yönlendirici 10 Serial0/0/ Yönlendirici 10 Serial0/0/1 Bağlı değil Yönlendirici i (2 i 9) Serial0/0/ (i-1).2 Yönlendirici i (2 i 9) Serial0/0/ i.1 Yönlendirici i (2 i 9) FA0/ i.1 B i1 (1 i 10) ethernet i.2 B i2 (1 i 10) ethernet i.3 Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 1

2 Serial0/0/0 Çizim 7.1. Deneysel n Görünümü Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 2

3 Serial0/0/0 Çizim 7.2. Deneysel n Topolojisinde Değişiklik Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 3

4 ÖN BİLGİ Geniş ağlar, yönlendiriciler ve bunlar arası bağlantılardan oluşur. Genelde bir yönlendiriciden diğer bir yönlendiriciye birden çok bağlantı seçeneği bulunabilir. Geniş ağdaki yönlendirici ya da bağlantılardan bir ya da birkaçı çevrim dışı kaldığında diğer yönlendiricilerin yönlendirme çizelgeleri günlenerek trafiği başka yönlendiricilere ya da bağlantılara kaydırmak mümkündür. Bu günlemeleri elle yapmak, arızaya hızlı müdahaleyi sınırlayacağından bunların özdevimli yapılması yolları aranmıştır. Bu bağlamda, özdevimli yönlendirme cizelgesi günleme protokolları (uygulamaları) geliştirilmiştir. Bu yolla, topolojide ortaya çıkacak değişikliklere, otomatik olarak uyum sağlama işi yönlendiricilere bırakılmıştır. İstanbul Yerel İstanbul s1 ADSL Modem BGP, RIP ADSL ADSL Modem ISS Internet ISS ADSL Modem ADSL FR BGP, RIP s2 ADSL Modem s1 Ankara Ankara Yerel Adana Yerel RIP RIP İzmir Yerel Adana İzmir Kurum Çizim 7.3. Kurum Örneği Çeşitli özdevimli yönlendirme cizelgesi günleme protokolları (programları) mevcuttur. Bunlar, iç (interior) ve dış (exterior) olmak üzere iki sınıfta toplanmaktadır. İç nitelikli protokollar, kurum ağlarında (intranets) yer alan yönlendiriciler üzerinde (Ankara, İstanbul, Adana, İzmir), dış nitelikliler ise kurum dışına birden çok noktadan çıkılan kurum ağlarının çıkış yönlendiricileri üzerinde (Ankara, İstanbul) çalışmaktadır (Çizim 7.2). RIP (Router Information Protocol), RIP V2 (Version 2), OSPF (Open Shortest Path First), EIGRP (Extended Interior Gateway Routing Protocol) iç nitelikli protokollara, BGP (Border Gateway Protocol) dış nitelikli protokollara örnektir. Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 4

5 Bunların kendi içlerinde, birbirlerine göre olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Örneğin OSPF, RIP adlı uygulamadan farklı olarak bağlantıların sığalarını da (kuşak genişliklerini de) hesaba katar; ancak yönlendirici üzerinde daha büyük sığalı ana bellek gerektirir. Genelde, yönlendiricilerde bu protokollara ilişkin yazılımların çoğu bulunur. Yapılandırma sırasında istenen protokol seçilir ve ilgili uygulama çalıştırılır. Kaynak kesiminden, yukarıda sıralanan protokolların tümü için gerekli bilgileri edinerek, deneye gelmeden hazırlık yapınız. Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 5

6 DENEY ÇALIŞMALARI Yönlendirme Çizelgesi Günleme Protokollarının Seçimi Deneyin bu kesiminde her grup kendi yönlendiricisinin geniş ağ bağlantıları üzerinde, Çizelge 7.2 ye uygun olarak iki ayrı günleme protokolu çalıştıracaktır: Çizelge 7.2. Gruplar ve Kullanacakları Protokollar Grup Kullanılacak Protokol ve İlgili Ağ 1. Grup RIP ( ) 2. Grup RIP ( ) ve OSPF ( ) 3. Grup OSPF ( ) ve EIGRP ( ) 4. Grup EIGRP ( ) ve RIP ( ) 5. Grup RIP ( ) ve OSPF ( ) 6. Grup OSPF ( ) ve EIGRP ( ) 7. Grup EIGRP ( ) ve RIP ( ) 8. Grup RIP ( ) ve OSPF ( ) 9. Grup OSPF ( ) ve EIGRP ( ) 10. Grup EIGRP ( ) Yönlendirme çizelgesi günleme protokolu seçim işlemi, aşağıda gösterildiği biçimde yapılabilir: router1(config)# router <protokol adı> /alt yapılandırma moduna geçiş/ router1(config-router)# /alt yapılandırma modu / (RIP hariç diğerleri görev numarası da isterler. Bu numara, bu protokollerden birden fazlasını aynı anda çalıştırırken protokollar arası ayrım için kullanılır.) Alt yapılandırma modunda erişim yolu araştırılacak ağ ayarları yapılır. Başka bir deyişle erişilmek istenen ağların (ya da ağı temsil eden yönlendiricilerin) erişim yollarının belirlenmesi kullanılan protokol yazılımı tarafından gerçekleştirilir. router_1(config-router)# network <ağ adresi> Kurulum işlemleri bittikten sonra show ip route komutunu kullanarak yönlendirme çizelgesini inceleyin. Çizelgede ilk sütun, satırların hangi yöntemle elde edildiğini gösteren bilgi içerir. Bu yolla kullandığınız protokol yazılımının hangi satırları çizelgeye kazandırdığını belirleyiniz. Ayrıca her yönlendiricide, sizinkinde kullanılan protokol işletilmediği için bazı ağları göremeyebilirsiniz (Bkz. Çizelge 7.2). Çizelgenizde erişim izi bulunmayan ağları belirleyiniz. Bunun nedenini irdeleyiniz. Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 6

7 show ip rip, show ip eigrp, show ip ospf komutları, çalışan protokol ile ilgili bilgi almada kullanılır. Farklı Protokolların Derlediği Bilgilerinin Birleştirilmesi Farklı protokollarca derlenmiş ağ erişim bilgileri bunlar arasında paylaşılabilir. Bunu yapmak için distribute-list ve redistribute komutları kullanılır. Örnek-1: router1(config)# router rip router1(config-router)# network <ağ adresi> router1(config-router)# redistribute ospf 1 router1(config-router)# exit router1(config)# Örnek-2: router1(config)# router ospf 1 router1(config-router)# network <ağ adresi> router1(config-router)# redistribute rip subnets router1(config-router)# exit router1(config)# Protokol alt yapılandırma modunda iken bu komutları kullanarak, sizden kurulumu istenen iki protokolun derlediği bilgileri bütünleştirin ve yönlendirme çizelgenizi yeniden inceleyin. Çizelgenizde erişim izi bulunmayan ağ kalıp kalmadığını irdeleyin. Tüm Gruplarca Aynı Protokolun Kullanımı Tüm yönlendiricilerde, ilk adımda RIP ve ikinci bir adımda OSPF protokollarını yapılandırın. Yönlendirme çizelgelerini inceleyip yorumlayın. Kullanımı seçilen protokola göre, debug ip rip, debug ip ospf gibi komutları kullanarak yürütülen işlemleri inceleyin. Topolojide Değişiklik Grup-2, Grup-3, Grup-8 ve Grup-9, Çizim 7.2 de gösterildiği biçimde topoloji değişikliği yaptıktan ve Grup-3, serial0/0/0 bağlantı kapısının adresini ; Grup-8 de, serial0/0/1 bağlantı kapısının adresini olarak değiştirdikten hemen sonra, farklı yerel ağlara ve Internet e erişim yapmaya çalışın. Zaman içinde gözlemlediğiniz farklı durumları yorumlayın. Deney boyunca yaptığınız tüm işlem, gözlem ve yorumlara raporunuzda yer verin. Kaynaklar Prof.Dr. Ali SAATÇİ (Mart 2010) 7