SİRKÜLER 2009 / 17. Alacak ve Borç Senetlerinin Reeskontunda Esas Alınacak Oranlar Yeniden Belirlenmiştir. Genel Olarak KONU

Transkript

1 SİRKÜLER 2009 / 17 KONU Alacak ve Borç Senetlerinin Reeskontunda Esas Alınacak Oranlar Yeniden Belirlenmiştir Genel Olarak T.C. Merkez Bankası tarafından yayımlanan sirkülere ekli REESKONT VE AVANS İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK FAİZ ORANLARI HAKKINDA TEBLİĞİ ile 9 Nisan 2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Reeskont İşlemlerinde Uygulanan İskonto Oranı % 19, Avans İşlemlerinde Uygulanan Faiz Oranı ise % 20 olarak yeniden belirlenmiştir. T.C. Merkez Bankası tarafından 1990 yılından bu güne kadar yayımlanan iskonto ve faiz oranları ise aşağıdaki gibidir. Yürürlük Tarihi Reeskont İşlemlerinde Uygulanan İskonto Oranı (%) Avans İşlemlerinde Uygulanan Faiz Oranı (%) , , ,

2 1- Alacak Ve Borç Senetlerinin Reeskontu Vergi Usul Kanunun 281 ve 285. maddeleri aynen aşağıya alınmıştır. MADDE 281-Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi uygulanır. Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri alacaklarını ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddi ile, değerleme günü kıymetine irca ederler. MADDE 285- Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Vadesi gelmemiş olan senede bağlı borçlar değerleme günü kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde senette faiz nispeti açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddinde bir faiz uygulanır. Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri borçlarını, Cumhuriyet Merkez Bankasına resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddiyle, değerleme günü kıymetine irca ederler. 2 Alacak senetlerini değerleme gününün kıymetine irca eden mükellefler, borç senetlerini de aynı şekilde işleme tabi tutmak zorundadırlar. Öte yandan konuya ilişkin olarak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 238 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde de ayrıntılı açıklamalar yapılmış bulunmaktadır. Sözü edilen yasal hükümler ve genel tebliğ açıklamaları uyarınca bilanço tarihi itibariyle vadesi gelmemiş SENEDE BAĞLI alacak ve borçların reeskonta tabi tutulması mümkün bulunmaktadır. Reeskont işlemlerine ilişkin genel esasları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür. a) Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri alacak ve borçlarını reeskonta tabi tutmak zorundadırlar. b) Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri dışındaki diğer tüm gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin vadesi gelmemiş SENEDE BAĞLI alacak ve borçların reeskonta tabi tutma konusunda zorunlulukları bulunmamaktadır. Diğer bir ifadeyle bu mükellefler için SENEDE BAĞLI alacak ve borçların reeskontu ihtiyaridir. ANCAK, tercih hakkını alacak senetlerini reeskonta tabi tutmak yönünde kullananlar, borç senetlerini de reeskonta tabi tutmak zorundadırlar. c) Reeskont işleminde esas alınacak faiz oranı aşağıdaki şekilde belirlenecektir;

3 i- Senet üzerinde bir faiz oranı belirlenmiş ise bu oran, ii- Senet üzerinde bir faiz oranı belirlenmemiş ise TC MB tarafından açıklanan AVANS İŞLEMLERİNDE UYGULANAN FAİZ ORANI (en son % 20) d) Reeskont hesaplamasında İÇ İSKONTO YÖNTEMİ esas alınacaktır. Bu yöntemin formülü aşağıdaki gibidir. Ana Para x Vadeye Kalan Gün Sayısı x % Faiz Oranı REESKONT TUTARI = ( Faiz Oranı x Vadeye Kalan Gün Sayısı) ÖRNEK: Bilanço günü ( ) itibariyle vadesine 90 gün kalmış, üzerinde belli bir faiz oranı bulunmayan TL tutarlı bir ALACAK SENEDİ için reeskont tutarı şu şekilde hesaplanacaktır TL x 90 x % ,90 TL = ( % 20 x 90) e) Avans ya da teminat niteliğinde alınan ya da verilen senetler reeskonta tabi tutulmayacaktır. Zira bu tür senetler daha önce gelir ya da gider olarak yasal kayıtlara yansımış bir işleme tekabül etmemektedir. f) Cari dönemde alacak senetleri için hesaplanan reeskont tutarı, 657- Reeskont Faiz Giderleri Hesabına BORÇ, karşılığında 122 (222)- Alacak Senetleri Reeskontu Hesabına ALACAK verilmek suretiyle, borç senetleri için hesaplanan reeskont tutarı, 322 (422)- Borç Senetleri Reeskontu Hesabına BORÇ, karşılığında 647- Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına ALACAK verilmek suretiyle yasal kayıtlara alınır. Senetler için hesaplanan reeskont tutarları dönem kazancının (gelir ya da kurumlar vergisi matrahının) tespitinde gelir ya da gider olarak dikkate alınır. 3 g) Reeskont işleminin yapıldığı dönemi izleyen hesap döneminin başında, 122 (222)- Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı 647- Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına ALACAK verilmek suretiyle, 322 (422)- Borç Senetleri Reeskontu Hesabı ise 657- Reeskont Faiz Giderleri Hesabına BORÇ verilmek suretiyle kapatılır. Diğer bir ifadeyle, cari dönemde gider yazılmış olan alacak senetleri reeskontu takip eden hesap döneminde gelir, buna karşın gelir yazılmış olan borç senetleri reeskontu gider yazılmış olur. h) Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri uyarınca, hisse senetleri İMKB de işlem gören şirketlerin VADELİ ÇEKLER için hesaplamak durumunda kaldıkları reeskontlarda (f) ve (g) bentlerinde belirtilen şekilde kayıtlara alınır. ANCAK reeskont giderleri dönem gelir ya da kurumlar vergi matrahının tespitinde beyanname üzerinde KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER olarak vergi matrahına ilave olunur, reeskont gelirleri ise Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar ve İndirimler kapsamında 350- Diğer İstisna ve İndirimler olarak vergi matrahından indirim konusu yapılır.

4 2- Oranların Yürürlüğe Giriş Tarihi Ve 2008 Yılı Sonu İle 2009 Yılı İlk Geçici Vergi Döneminde Esas Alınacak Oran TC MB nın reeskont oranlarını yeniden belirlediği Tebliği 9 Nisan 2009 tarihinde yayınlanmış ve yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Dolayısıyla yeniden belirlenen oran (% 20) 9 Nisan 2009 tarihinden sonraki bilanço günlerinde yapılacak reeskont işlemleri için geçerli olacaktır. Bu itibarla 2008 yılı sonu veya 2009 yılının ilk geçici vergi döneminde (Ocak-Mart 2009) senede bağlı alacak ve borçlarını reeskonta tabi tutmak isteyen mükelleflerin faiz oranı olarak en son tarihinde belirlenmiş olan % 27 oranını esas almaları gerekmektedir. Saygılarımızla. ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş

5 9 Nisan 2009 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : TEBLİĞ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından: REESKONT VE AVANS İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK FAİZ ORANLARI HAKKINDA TEBLİĞ Bankamızca, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık % 19, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık % 20 olarak tespit edilmiştir. Belirlenen bu oranlar yayımı tarihinde yürürlüğe girer. ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş. Sedef Sokak Ataşehir Residence (B) Blok Kat: 13 Daire: Ataşehir-İstanbul Tel : (0216) (pbx) Fax : (0216) e-posta : oner@onerymm.com.tr 5 Sorumlu Ortaklarımız: YMM-Temel ÖNER toner@onerymm.com.tr YMM-Salih ÇEÇEN scecen@onerymm.com.tr YMM- İrfan SARIKAYA isarikaya@onerymm.com.tr