Bildirge metninin geniş çapta dağõtõmõnõn arzu edilir olduğunu düşünerek,

Transkript

1 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANTLAŞMASI DOĞRULTUSUNDA DEVLETLER ARASINDA DOSTÇA İLİŞKİLER VE İŞBIRLİĞİNE İLİŞKİN ULUSLARARASI HUKUK İLKELERİ KONUSUNDAKİ BİLDİRGE VE EKİ Genel Kurul, Devletler arasõnda dostça ilişkiler ve işbirliğine ilişkin uluslararasõ hukuk ilkelerinin sürekli olarak geliştirilmesi ve yasa halinde toplanmasõnõn önemini tasdik eden 18 Aralõk 1962 tarih ve 1815 (XVII) sayõlõ, 16 Aralõk 1963 tarih ve 1966 (XVII) sayõlõ, 20 Aralõk 1965 tarih ve 2103 (XX) sayõlõ, 12 Aralõk 1966 tarih ve 2181 (XXI) sayõlõ, 18 Aralõk 1967 tarih ve 2327 (XXII) sayõlõ, 20 Aralõk 1968 tarih ve 2463 (XXIII) sayõlõ ve 8 Aralõk 1969 tarih ve 2533 (XXIV) sayõlõ kararlarõnõ anõmsayarak, Cenevre'de 31 Mart ile 1 Mayõs 1970 tarihleri arasõnda toplanmõş bulunan Devletler Arasõnda Dostça Ilişkiler ve Işbirliğine Ilişkin Uluslararasõ Hukuk Ilkeleri konusundaki Özel Komite'nin raporunu dikkate alarak, Uluslararasõ barõş ve güvenliğin sürdürülmesi ve devletler arasõnda dostça ilişkiler ve işbirliğinin geliştirilmesi konularõnda Birleşmiş Milletler Antlaşmasõnõn üstün önemini vurgulayarak, Birleşmiş Milletler'in 25. Kuruluş yõldönümü münasebetiyle Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ doğrultusunda Devletler arasõnda Dostça Ilişkiler ve Işbirliğine ilişkin Uluslararasõ Hukuk Ilkeleri konusundaki Bildirgenin kabul edilmesinin dünya barõşõnõn güçlendirilmesine katkõ sağlayacağõna ve uluslar arasõnda hukukun üstünlüğünün ilerletilmesi ve özellikle Antlaşmada vücut bulmuş olan ilkelerin evrensel olarak uygulanmasõnõ sağlayarak uluslararasõ hukukun ve Devletler arasõ ilişkilerin gelişmesinde bir kilometre taşõ oluşturacağõna derinden inanmõş olarak, Bildirge metninin geniş çapta dağõtõmõnõn arzu edilir olduğunu düşünerek, 1. Mevcut karara ek metin olarak sunulmuş bulunan Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ doğrultusunda Devletler arasõnda Dostça Ilişkiler ve Işbirliğine ilişkin Uluslararasõ Hukuk Ilkeleri konusundaki Bildirgeyi onaylar; 2. Sözleşme'nin ayrõntõlõ bir şekilde hazõrlanmasõnõ sağlayan çalõşmasõ için Devletler arasõnda Dostça Ilişkiler ve Işbirliğine Ilişkin Uluslararasõ Hukuk Ilkeleri konusundaki Özel Komite'ye takdirlerini ifade eder; 3. Bildirge'nin yaygõn bir biçimde bilinir hale gelmesi için bütün çabalarõn gösterilmesini önerir Kurul toplantõsõ UNIC Turkey 1 Ankara,

2 24 Ekim 1970 EK Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ Doğrultusunda Devletler arasõnda Dostça Ilişkiler ve Işbirliğine Ilişkin Uluslararasõ Hukuk Ilkeleri Konusunda Bildirge BAŞLANGIÇ Genel Kurul, Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ uyarõnca, uluslararasõ barõş ve güvenliğin sürdürülmesi ve uluslar arasõnda dostça ilişkiler ve işbirliğinin geliştirilmesinin Birleşmiş Milletler'in temel amaçlarõ arasõnda olduğunu yeniden beyan ederek, Birleşmiş Milletler halklarõnõn birbirleri ile iyi komşular olarak barõş içinde bir arada yaşamaya ve hoşgörülü davranmaya kararlõ olduğunu anõmsayarak, Özgürlük, eşitlik, adalet ve temel insan haklarõna saygõ üzerine inşa edilmiş uluslararasõ barõşõn sürdürülmesinin ve güçlendirilmesinin ve siyasi, ekonomik ve toplumsal sistemleri ya da gelişmişlik düzeyleri göz önüne alõnmaksõzõn tüm uluslar arasõnda dostça ilişkilerin geliştirilmesinin önemini akõlda tutarak, Uluslar arasõnda hukukun üstünlüğünün teşvik edilmesinde Birleşmiş Milletler Antlaşmasõnõn üstün önemini de akõlda tutarak, Devletler arasõnda dostça ilişkiler ve işbirliğini gözeten uluslararasõ hukukun ilkelerine sadakat ile itaat edilmesinin ve Antlaşmaya uygun olarak, Devletlerin üzerlerine aldõklarõ yükümlülüklerin iyi niyet çerçevesinde yerine getirilmesinin uluslararasõ barõş ve güvenliğin sürdürülmesi ve Birleşmiş Milletler'in diğer amaçlarõnõn yerine getirilmesi için en üst derecede öneme sahip olduğunu göz önünde tutarak, Antlaşmanõn kabul edilmesinden bu yana geçen zaman içinde dünyada meydana gelen büyük siyasal, ekonomik ve toplumsal değişimlerin ve bilimsel ilerlemenin bu ilkelere ve yürürlükte olduğu Devletlerin yönetiminde daha etkin bir biçimde uygulanmasõ gereksinimine artan bir önem kazandõrdõğõnõ kaydederek, Ay ve diğer gök cisimleri de dahil olmak üzere, dõş uzayõn, egemenlik iddiasõ ile kullanõm ya da işgal ya da başka herhangi bir yöntem aracõlõğõ ile ulusal bir mülk haline getirilemeyeceği konusunda tesis edilmiş bulunulan ilkeyi anõmsayarak ve benzer şekilde esinlenilmiş diğer uygun koşullarõn tesis edilmesi sorununa Birleşmiş Milletler tarafõndan önem verildiği olgusunun bilincinde olarak, Yalnõzca, başka ülkelerin iç işlerine herhangi bir şekilde karõşõlmasõ Antlaşmanõn ruhunu ve lafzõnõ ihlal ettiği için değil, aynõ zamanda uluslararasõ barõş ve güvenliği tehdit eden durumlarõn yaratõlmasõna neden olduğu için de herhangi başka bir devletin iç işlerine karõşmama taahhüdüne Devletler tarafõndan UNIC Turkey 2 Ankara,

3 katõ bir biçimde uyulmasõnõn uluslarõn barõş içinde bir arada yaşamasõnõn güvence altõna alõnmasõnda vazgeçilmez bir koşul olduğuna inanmõş olarak, Devletlerin, uluslararasõ ilişkilerinde herhangi bir Devletin siyasi bağõmsõzlõk ya da ülke bütünlüğü aleyhine yönelik askeri, siyasi, ekonomik ya da herhangi başka bir zorlamadan uzak durma görevini anõmsayarak, Bütün Devletlerin, uluslararasõ ilişkilerinde herhangi bir Devletin ülke bütünlüğü ya da siyasi bağõmsõzlõğõna karşõ güç kullanma tehdidinde bulunma ya da güç kullanmaktan ya da Birleşmiş Milletler'in amaçlarõyla uyumlu olmayan herhangi bir biçimde davranmaktan kaçõnmalarõnõn zorunlu olduğunu göz önünde tutarak, Bütün Devletlerin, uluslararasõ anlaşmazlõklarõnõ Antlaşma doğrultusunda barõşçõl yöntemlerle çözümlemelerinin eşit ölçüde zorunlu olduğunu göz önünde tutarak, Mutlak eşitliğin temel önemini Antlaşma doğrultusunda yeniden onaylayarak ve Birleşmiş Milletler'in amaçlarõnõn yalnõzca Devletler mutlak eşitlikten yararlanõr ve kendi uluslararasõ ilişkilerinde bu ilkenin gerekleriyle tam bir uyum içinde olurlarsa gerçekleşebileceğini vurgulayarak, Halklarõn yabancõ boyunduruğu, hakimiyeti ve sömürüsüne maruz bõrakõlmalarõnõn uluslararasõ barõşõn ve güvenliğin tesisinde önemli bir engel teşkil ettiğine inanmõş olarak, Halklarõn eşit haklarõ ve kendi geleceğini tayini ilkesinin çağdaş uluslararasõ hukuka önemli bir katkõda bulunduğuna ve mutlak eşitlik ilkesi üzerine inşa edilmiş bir biçimde bu ilkenin etkin olarak uygulanmasõnõn Devletler arasõnda dostça ilişkilerin tesisinde başlõca önem taşõdõğõna inanmõş olarak, Bir Devletin ya da ülkenin ulusal birliği ve toprak bütünlüğünün kõsmen ya da tamamen bozulmasõna ya da onun siyasal bağõmsõzlõğõna yönelik herhangi bir girişimin Antlaşmanõn amaçlarõ ve ilkeleri ile bağdaşmaz olduğuna sonuç itibari ile inanmõş olarak, Bir bütün olarak Antlaşmanõn hükümlerini göz önünde tutarak ve Birleşmiş Milletler'in yetkili organlarõ tarafõndan ilkelerin içeriğiyle ilgili olarak kabul edilmiş bulunan konuya ilişkin kararlarõn rolünü dikkate alarak, Aşağõda belirtilen ilkelerin ilerici nitelikte gelişmesi ve yasa haline getirilmesini dikkate alarak: (a) Devletlerin, uluslararasõ ilişkilerinde herhangi bir Devletin ülke bütünlüğü ya da siyasi bağõmsõzlõğõna karşõ güç kullanma tehditinde bulunma ya da güç kullanmaktan ya da Birleşmiş Milletler in amaçlarõyla uyumlu olmayan herhangi bir biçimde davranmaktan kaçõnmasõ gerektiğine dair ilke, (b) Devletlerin, uluslararasõ anlaşmazlõklarõnõ uluslararasõ barõş ve güvenlik ve adaleti tehlikeye düşürmeyecek bir biçimde barõşçõl yöntemlerle çözümlemeleri gerektiğine dair ilke, (c) Antlaşma doğrultusunda olmak üzere, herhangi bir Devletin kendi iç işlerine ait kararlarla ilgili konulara karõşmama yükümlülüğü, UNIC Turkey 3 Ankara,

4 (d) Devletlerin Antlaşma doğrultusunda birbirleri ile işbirliğinde bulunma yükümlülüğü, (e) Halklarõn eşit haklarõ ve kendi geleceğini tayin etmesine dair ilke, (f) Devletlerin mutlak eşitliğine dair ilke, (g) Devletlerin, Antlaşma doğrultusunda üzerlerine aldõklarõ yükümlülükleri iyi niyet içerisinde yerine getireceklerine dair ilke, ve bu ilkelerin uluslararasõ toplumda daha etkili bir şekilde uygulanmalarõnõ güvence altõna almak Birleşmiş Milletler'in amaçlarõnõn hayata geçirilmesini sağlayacaktõr, Devletler arasõnda dostça ilişkiler ve işbirliğine ilişkin uluslararasõ hukukun ilkelerini göz önünde tutmuş olarak, 1. Aşağõdaki ilkeleri ciddiyetle ilan eder: Devletlerin, uluslararasõ ilişkilerinde herhangi bir Devletin ülke bütünlüğü ya da siyasi bağõmsõzlõğõna karşõ güç kullanma tehdidinde bulunmak ya da güç kullanmaktan ya da Birleşmiş Milletler'in amaçlarõyla ters düşen herhangi bir biçimde davranmaktan kaçõnacaklarõna dair ilke: Her devlet uluslararasõ ilişkilerinde herhangi bir Devletin ülke bütünlüğü ya da siyasi bağõmsõzlõğõna karşõ güç kullanma tehdidinde bulunma ya da güç kullanmaktan ya da Birleşmiş Milletler'in amaçlarõyla ters düşen herhangi bir biçimde davranmaktan kaçõnmak yükümlülüğündedir. Böyle bir güç tehdidi ya da güç kullanõmõ uluslararasõ hukukun ve Birleşmiş Milletler Antlaşmasõnõn ihlali anlamõna gelir ve hiçbir zaman uluslararasõ sorunlarõn çözümünde bir araç olarak kullanõlmamalõdõr. Saldõrõdan kaynaklanan bir savaş, uluslararasõ hukuka göre sorumluluğu olan, barõşa karşõ işlenmiş bir suçtur. Birleşmiş Milletler'in amaç ve ilkeleri uyarõnca Devletlerin, saldõrõdan kaynaklanan savaş lehinde propaganda yapmaktan kaçõnma yükümlülüğü vardõr. Her Devletin, başka bir Devletin var olan uluslararasõ sõnõrlarõnõ ihlal etmek amacõ ile ya da toprak anlaşmazlõklarõ ve Devletlerin sõnõrlarõ ile ilgili sorunlar dahil olmak üzere uluslararasõ anlaşmazlõklarõn çözümünde araç olarak güç tehdidi ya da güç kullanõmõndan kaçõnma yükümlülüğü vardõr. Her Devletin, kendisinin taraf olduğu ya da başka bir şekilde saygõlõ olmak durumunda olduğu uluslararasõ bir antlaşma ile oluşturulmuş ya da bu antlaşma gereğince ortaya çõkmõş ateşkes sõnõrlarõ gibi uluslararasõ sõnõr tayinlerini ihlal etmek amacõ ile güç tehdidi ya da güç kullanmaktan kaçõnma yükümlülüğü vardõr. Yukarõda belirtilenlerin hiçbiri, kendi özel rejimleri altõndaki bu gibi sõnõrlarõn mevcut durum ve etkileri açõsõndan taraflarõn konumlarõna zarar verecek ya da geçici niteliklerini etkileyecek şekilde yorumlanamaz. Devletlerin güç kullanõmõnõ içeren misilleme hareketlerinden kaçõnma konusunda bir yükümlülükleri vardõr. UNIC Turkey 4 Ankara,

5 Her Devlet, eşit haklar ve kendi geleceğini tayin etme ilkelerinin işlenmesi sõrasõnda sözü edilen halklarõ, kendi geleceklerini tayin etme, özgürlük ve bağõmsõzlõk haklarõndan yoksun bõrakan herhangi bir zora dayalõ eylemden kaçõnma yükümlülüğüne sahiptir. Her Devletin, başka bir Devletin toprağõna saldõrõ amacõnõ taşõyan, ücretli askerler de dahil olmak üzere, düzensiz güçler ya da silahlõ gruplarõ örgütlemek veya örgütlenmelerini teşvik etmekten kaçõnma yükümlülüğü vardõr. Her Devlet, bir başka Devletin içindeki sivil mücadele hareketleri ya da terörist hareketleri örgütlemek, kõşkõrtmak, bunlara yardõmda bulunmak ya da bunlarõn içinde yer almaktan ya da bu tür hareketlerin yürütülmesine yönelik olarak kendi topraklarõ içinde yürütülen örgütlü etkinliklere rõza göstermekten, bu paragrafta sözü edilen hareketler güç tehdidi ya da güç kullanõmõ içerdiği zaman, kaçõnmakla yükümlüdür. Bir Devletin toprağõ, Antlaşmanõn hükümlerine aykõrõ bir biçimde güç kullanõlmasõndan kaynaklanan askeri işgalin hedefi olmamalõdõr. Bir Devletin toprağõ, güç tehdidi ya da güç kullanõlmasõ sonucunda, bir başka devletin ele geçirme hedefi olmamalõdõr. Güç tehdidi ya da güç kullanõlmasõ sonucunda sağlanan hiçbir toprak kazanõmõ yasal olarak kabul edilmeyecektir. Yukarõda belirtilen hiçbir şey: (a) Antlaşma hükümlerinin ya da Antlaşma rejiminden yapõlmõş olan ve uluslararasõ hukuk açõsõndan geçerliliği bulunan herhangi bir uluslararasõ antlaşmanõn hükümlerini; ya da (b) Güvenlik Konseyi'nin Antlaşma hükmünce var olan yetkilerini etkileyecek biçimde yorumlanamaz. Bütün Devletler, etkili bir uluslararasõ denetim altõnda yürütülecek olan genel ve tam bir silahsõzlanma konusunda evrensel bir antlaşmanõn erken bir biçimde sonuçlandõrõlmasõna yönelik görüşmeleri iyi niyet içinde sürdürecekler ve uluslararasõ gerginlikleri azaltmaya ve Devletler arasõndaki güveni güçlendirmeye yönelik uygun önlemlerin kabul edilmesi için çaba göstereceklerdir. Bütün Devletler, uluslararasõ barõş ve güvenliğin sürdürülmesine yönelik uluslararasõ hukukun genel kabul görmüş bulunan ilke ve kurallarõ uyarõnca belirlenmiş olan yükümlülüklerine iyi niyet çerçevesinde uyum gösterecek ve Antlaşma üzerine temellendirilen Birleşmiş Milletler güvenlik sistemini daha etkili hale getirmek için çaba göstereceklerdir. Yukarõdaki paragraflardaki hiçbir şey, güç kullanõmõnõn yasal olduğu durumlarla ilgili olarak Antlaşmanõn kapsamõnõn genişletilmesi ya da daraltõlmasõ olarak yorumlanamaz. Devletlerin, aralarõndaki uluslararasõ anlaşmazlõklarõ uluslararasõ barõş, güvenlik ve adaleti tehlikeye düşürmeyecek bir biçimde barõşçõl yöntemlerle çözümleyeceklerine ilişkin ilke: UNIC Turkey 5 Ankara,

6 Her Devlet, başka Devletlerle arasõndaki uluslararasõ anlaşmazlõklarõ uluslararasõ barõş, güvenlik ve adaleti tehlikeye düşürmeyecek bir biçimde barõşçõl yöntemlerle çözümleyecektir. Devletler, kendi uluslararasõ anlaşmazlõklarõnõn erken ve adil bir biçimde çözümünü, müzakere, soruşturma, arabuluculuk, uzlaştõrma, hakem kararõ ile çözüme gitme, yargõ yolu ile çözüme bağlama, bölgesel aracõlara ya da düzenlemelere ya da kendilerinin tercih edeceği diğer barõşçõl yöntemlere başvurmak yollarõ ile arayacaklardõr. Bu türde bir çözümün araştõrõlmasõ sõrasõnda taraflar, koşullara ve anlaşmazlõğõn doğasõna uygun olabilecek barõşçõl yöntemler üzerinde uzlaşacaklardõr. Bir anlaşmazlõğõn taraflarõnõn, yukarõda sayõlan barõşçõl araçlar aracõlõğõ ile çözüme ulaşõlamadõğõ durumlarda, üzerinde uzlaştõklarõ diğer barõşçõl araçlar aracõlõğõ ile çözüm arayõşõna devam etme yükümlülüğü vardõr. Uluslararasõ bir anlaşmazlõğa taraf olan Devletler ve aynõ şekilde diğer Devletler, mevcut durumun uluslararasõ barõş ve güvenliğin sürdürülmesini tehlikeye düşürecek bir biçimde kötüleşmesine neden olabilecek herhangi bir davranõştan kaçõnacaklar ve Birleşmiş Milletler'in amaç ve ilkeleri doğrultusunda hareket edeceklerdir. Uluslararasõ anlaşmazlõklar, Devletlerin mutlak eşitliği temeline dayanarak ve yöntemlerin özgür seçimi ilkesi doğrultusunda çözümlenecektir. Devletlerin, şu anda var olan ya da gelecekte ortaya çõkabilecek anlaşmazlõklarõn çözümü amacõ ile özgür bir biçimde üzerinde uzlaştõklarõ bir çözüm yöntemine başvurmalarõ ya da böyle bir çözüm yöntemini kabul etmeleri mutlak eşitlik ile bağdaşmaz olarak sayõlmayacaktõr. Yukarõda bulunan paragraftaki hiçbir şey, özellikle uluslararasõ anlaşmazlõklarõn barõşsever bir biçimde çözülmesine yönelik olanlar olmak üzere Antlaşmanõn uygulanabilir hükümlerinde azaltma yapmaz ya da onlarõ etkilemez. Antlaşma uyarõnca, herhangi bir Devletin iç mevzuat uygulamalarõ dahilinde olan konulara karõşmamaya ilişkin ilke: Hiçbir Devlet ya da Devletler topluluğu, nedeni ne olursa olsun, herhangi başka bir Devletin iç ya da dõş işlerine doğrudan ya da dolaylõ bir biçimde karõşma hakkõna sahip değildir. Bu sebeple Devletin şahsõna ya da onun siyasal, ekonomik ve kültürel öğelerine yöneltilmiş bulunan silahlõ müdahale ya da bütün diğer müdahale biçimleri ya da tehdit teşebbüsleri uluslararasõ hukuku ihlal eder. Hiçbir Devlet, onun egemenlik haklarõnõ kullanmasõnõ buyruğu altõna almak ve ondan herhangi bir türde çõkar sağlamak amacõyla bir başka Devleti zorlamaya yönelik ekonomik, siyasi ya da herhangi başka bir türde yöntemleri uygulayamaz ya da uygulanmasõnõ teşvik edemez. Aynõ zamanda, hiçbir Devlet, bir başka Devletin rejimini şiddet kullanarak devirmeye yönelik yõkõcõ, terörist ya da silahlõ etkinlikleri örgütlemeyecek, kõşkõrtmayacak, teşvik etmeyecek ya da bunlara yardõmda bulunmayacak, mali destek sağlamayacak, hoşgörü göstermeyecek veya bir başka Devletin içindeki sivil mücadeleye müdahale etmeyecektir. UNIC Turkey 6 Ankara,

7 Halklarõ kendi ulusal kimliklerinden yoksun bõrakmak amacõ ile güç kullanõlmasõ, onlarõn vazgeçilemez haklarõnõn ve müdahale etmeme ilkesinin bir ihlalini oluşturur. Her Devlet, başka bir Devletin herhangi bir biçimde müdahalesi olmadan, kendi siyasal, ekonomik, toplumsal ve kültürel sistemlerini seçmek konusunda vazgeçilemez bir hakka sahiptir. Yukarõdaki paragraflardaki hiçbir şey Antlaşmanõn uluslararasõ barõş ve güvenliğin sürdürülmesine ilişkin olan ilgili hükümlerini etkileyecek bir biçimde yorumlanmayacaktõr. Devletlerin, Antlaşma doğrultusunda birbirleri ile işbirliğinde bulunma yükümlülüğüne ilişkin ilke: Devletlerin, uluslararasõ ilişkilerin değişik alanlarõnda, siyasal, ekonomik ve toplumsal sistemleri arasõndaki farklõlõklarõ dikkate almaksõzõn, uluslararasõ barõş ve güvenliği sürdürme; ve uluslararasõ ekonomik istikrar ve ilerlemeyi, uluslarõn genel refahõnõ ve bu tür farklõlõklardan kaynaklanan ayrõmcõlõktan bağõmsõz bir uluslararasõ işbirliğini teşvik etmek yükümlülüğü vardõr. Bu amaçla: (a) Devletler, uluslararasõ barõş ve güvenliğin korunmasõ konusunda diğer Devletler ile işbirliği yapacaklardõr; (b) Devletler, herkes için geçerli olan insan haklarõ ve temel özgürlüklere saygõyõ ve bunlarõn hayata geçirilmesini sağlamak ve her türden õrksal ayrõmcõlõğõ ve dinsel hoşgörüsüzlüğü sona erdirmek konularõnda işbirliği yapacaklardõr; (c) Devletler, ekonomik, toplumsal, kültürel, teknik ve ticari alanlardaki uluslararasõ ilişkilerini mutlak eşitlik ve müdahalede bulunmama ilkeleri doğrultusunda yürüteceklerdir; (d) Birleşmiş Milletler'e üye Devletlerin, Antlaşmanõn ilgili hükümleri doğrultusunda, birlikte ve ayrõ hareket ederken Birleşmiş Milletler ile işbirliği içinde olma yükümlülükleri vardõr. Devletler, bilim ve teknoloji alanõnda olduğu gibi ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda da uluslararasõ kültürel ve eğitimsel gelişmenin ilerletilmesi amacõyla işbirliğinde bulunmalõdõrlar. Devletler, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik büyüme olmak üzere bütün dünyadaki ekonomik büyümenin ilerletilmesinde işbirliği yapmalõdõrlar. Halklarõn eşit haklarõna ve kendi geleceğini tayin etmesine ilişkin ilke: Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ ile saklõ tutulan, halklarõn eşit haklarõ ve kendi geleceğini tayin etmesi ilkesi nedeniyle bütün halklar, dõş müdahale olmaksõzõn, özgür bir biçimde, kendi siyasal statülerini tayin etme ve kendi ekonomik, toplumsal ve kültürel gelişmesini sağlamaya çalõşma hakkõna sahiptir ve bütün Devletler, Antlaşma hükümleri doğrultusunda, bu hakka saygõ gösterme yükümlülüğündedir. UNIC Turkey 7 Ankara,

8 Her Devletin: (a) Devletler arasõnda dostça ilişkileri ve işbirliğini ilerletmek; ve (b) sömürgeciliğe hõzla son vermek amacõ ile, söz konusu halklarõn özgürce ifade edilmiş iradelerine gereken saygõyõ göstererek; ve halklarõn yabancõ boyunduruğu, idaresi ve sömürüsü altõna alõnmasõnõn temel insan haklarõnõn yadsõnmasõ gibi ilkenin ihlali anlamõna da geldiğini ve Antlaşma'ya aykõrõ olduğunu akõlda tutarak; Antlaşmanõn hükümleri doğrultusunda, birlikte ve ayrõ hareket etmek yolu ile, halklarõn eşit haklarõ ve kendi geleceğini tayin etmesi ilkesinin gerçekleştirilmesini teşvik etmek ve ilkenin yerine getirilmesine yönelik olarak Antlaşma tarafõndan verilmiş olan sorumluluklarõ yerine getirmesinde Birleşmiş Milletler'e yardõmda bulunmak yükümlülüğü vardõr. Her Devletin, Antlaşma doğrultusunda, birlikte ve ayrõ hareket etmek yolu ile, insan haklarõ ve temel özgürlüklere evrensel saygõyõ ve bunlarõn hayata geçirilmesini destekleme yükümlülüğü vardõr. Egemen ve bağõmsõz bir Devlet kurma, bağõmsõz bir devletle serbest birleşme ya da bütünleşme ya da bir halk tarafõndan özgürce belirlenmiş herhangi başka bir siyasal statüye sahip olma o halkõn kendi geleceğini tayin etme hakkõnõ kullanmasõnõn şekillerini oluşturur. Her Devletin, yukarõda bu ilkenin ayrõntõlõ incelemesinde bahsedilen halklarõ, kendi geleceğini tayin etme ve özgürlük ve bağõmsõzlõk hakkõndan mahrum eden herhangi bir zora dayanan hareketten kaçõnmak yükümlülüğü vardõr. Kendi geleceğini tayin etme haklarõnõ kullanma amacõ ile, bu türde zora dayanan hareketlere karşõ ve onlara direnç göstermeye yönelik hareketlerinde bu halklar, Antlaşmanõn amaçlarõ ve ilkeleri doğrultusunda destek aramak ve almak hakkõna sahiptirler. Bir sömürge toprağõ ya da diğer Özerk Olmayan Ülke, Antlaşma nezdinde, kendisini yöneten Devletin statüsünden ayrõ ve farklõ bir statüye sahiptir; Antlaşma nezdindeki bu tür ayrõ ve farklõ statü, sömürgenin ya da Özerk Olmayan Ülkenin halkõ, Antlaşmanõn ve özellikle Antlaşmanõn amaç ve ilkelerinin doğrultusunda, sahip olduğu kendi geleceğini tayin etme hakkõnõ kullanana kadar var olacaktõr. Yukarõda yer alan paragraflardaki hiçbir şey, yukarõda tanõmlanmõş bulunan halklarõn eşit haklarõ ve kendi geleceğini tayin etmesi ilkesine uygun olarak kendilerini yöneten ve böylece õrk, inanç ya da renk ayrõmõ yapmadan ülkede yaşayan bütün halkõ temsil eden bir yönetimi bulunan egemen ve bağõmsõz Devletlerin toprak bütünlüğü ya da siyasal birliğini tamamen ya da bir kõsmõ ile parçalayacak ya da bozacak olan herhangi bir harekete izin veriyormuş ya da bunu teşvik ediyormuş gibi yorumlanamaz. Her Devlet, herhangi başka bir Devlet ya da ülkenin ulusal birliği ve toprak bütünlüğünü kõsmen ya da tamamen bozma amacõnõ güden her hareketten kaçõnacaktõr. Devletlerin mutlak eşitliğine ilişkin ilke: UNIC Turkey 8 Ankara,

9 Bütün Devletler mutlak eşitlikten yararlanõrlar. Bütün Devletler, ekonomik, toplumsal, siyasal ya da başka nitelikteki farklara bağlõ olmaksõzõn eşit haklara ve görevlere sahiptirler ve uluslararasõ toplumun eşit üyeleridirler. Mutlak eşitlik özellikle aşağõda sayõlan öğeleri içerir: (a) Devletler hukuksal olarak eşittirler; (b) Her Devlet tam egemenliğin doğasõnda var olan haklardan yararlanõr; (c) Her Devletin başka Devletlerin şahsõna saygõ gösterme görevi vardõr; (d) Devletin toprak bütünlüğü ve siyasal bağõmsõzlõğõ dokunulmazdõr; (e) Her Devlet kendi siyasal, ekonomik ve kültürel sistemlerini özgürce seçme ve geliştirme hakkõna sahiptir; (f) Her Devletin, kendi uluslararasõ yükümlülüklerini iyi niyet çerçevesinde ve tamamen yerine getirmek ve diğer Devletler ile barõş içinde yaşamak görevi vardõr. Devletlerin, Antlaşma doğrultusunda üstlendikleri yükümlülükleri iyi niyet çerçevesinde yerine getireceklerine ilişkin ilke: Her Devletin, Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ doğrultusunda üstlendikleri yükümlülükleri iyi niyet çerçevesinde yerine getirme görevi vardõr. Her Devletin, uluslararasõ hukukun genel kabul görmüş bulunan ilke ve kurallarõ doğrultusunda üstlendikleri yükümlülükleri iyi niyet çerçevesinde yerine getirme görevi vardõr. Her Devletin, uluslararasõ hukukun genel kabul görmüş bulunan ilke ve kurallarõnõn hükmü altõnda geçerliliği bulunan uluslararasõ antlaşmalar doğrultusundaki yükümlülüklerini iyi niyet çerçevesinde yerine getirme görevi vardõr. Uluslararasõ antlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklerin, Birleşmiş Milletler Antlaşmasõ'nõn, Birleşmiş Milletler Üyelerine getirmiş olduğu yükümlülüklerle çeliştiği durumlarda, Antlaşmanõn getirdiği yükümlülükler üstün olacaktõr. GENEL BÖLÜM 2. Ilan eder ki: Yukarõdaki ilkelerin yorumlanõşõ ve uygulamasõnda ilkeler birbirleri ile karşõlõklõ ilişki içerisindedir ve her bir ilke başka bir ilkenin bağlamõ içerisinde yorumlanmalõdõr. UNIC Turkey 9 Ankara,

10 Bu Bildiri de bulunan hiçbir şey Antlaşmanõn hükümleri ya da Antlaşmanõn Üye Devletlere getirmiş olduğu hak ve yükümlülükler ya da Antlaşmanõn halklara verdiği haklarõ, bu Bildiri deki bu haklara ilişkin ayrõntõlõ değerlendirmeler de dikkate alõndõğõnda, ihlal edecek biçimde yorumlanamaz. 3. Ayrõca ilan eder ki: Bu Bildiri'de somutlaştõrõlan Antlaşma ilkeleri uluslararasõ hukukun temel ilkelerini oluşturur ve bu nedenle bütün Devletlerin uluslararasõ kararlarõnda bu ilkelerin õşõğõnda hareket etmeleri ve bu ilkelerin sõkõ bir biçimde gözetilmesini temel alarak ikili ilişkilerini geliştirmeleri talebinde bulunur. UNIC Turkey 10 Ankara,