TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

Transkript

1 Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER Funda Yetgin (Uzman) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı - Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

2 AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER 1) Şimdiye kadar uygulanan/kabul edilen projeler: IPA öncesi: MEDA, Avrupa Birliği İdari İşbirliği Fonu, PHARE, Türkiye-Bulgaristan Sınır ötesi İşbirliği Programı, Mali İşbirliği programlama yılları, LIFE programı IPA (Katılım Öncesi Yardım Aracı): prog. yılları Kapasite geliştirme ve mevzuat uyumu: IPA-1 2) Yakın gelecekteki proje çalışmaları: IPA II. Dönemi: prog. yılları

3 Şimdiye kadar uygulanan/kabul edilen projeler

4 IPA Öncesi (kapasite geliştirme ve mevzuat uyumu) Başlıca faydalanıcılar: Çevre ve Orman Bakanlığı, diğer bakanlıklar.. Bütçe (Çevre ve Orman Bakanlığı): yaklaşık 45 M Avro 20 adet proje Tüm projeler tamamlanmış durumdadır.

5 Gürültü Konusunda.. ÖZEL ATIK YÖNETİMİ VE GÜRÜLTÜ ALANINDA ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞININ KAPASİTESİNİN ARTIRILMASI PROJESİ (GÜRÜLTÜ BİLEŞENİ Eşleştirme) Program Bileşen Amacı Bileşen Bütçesi (M ) 1.6 Proje Sonucunda Mali İşbirliği Programı 2004 Yılı Programlaması Bileşen Tarihleri Mart Haziran /49/EC sayılı, çevresel gürültünün değerlendirilmesine ve yönetimine ilişkin direktifin aktarımı ve uygulanması ile kurumsal ve idari kapasitenin güçlendirilmesi Avrupa Birliği Gürültü Direktifi nin (2002/49/EC) uyumlaştırılmasını amaçlayan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği yeniden düzenlendi, kapasite güçlendirildi ve kapasite geliştirmeye ilişkin ihtiyaçlar belirlendi, 5 pilot alanda (İstanbul, Ankara, Adana, İzmir, Bursa) çalışılarak pilot alanın bir kısmı ve seçilen gürültü kaynaklarına (İstanbul için havayolu, Ankara için demiryolu, Adana ve İzmir için karayolu, Bursa için sanayi bölgesi) ilişkin taslak gürültü haritaları hazırlandı, mastır plan oluşturuldu.

6 Diğer Başlıca Projeler Arasından TÜRKİYE İÇİN ÇEVRE ALANINDA KAPASİTE GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ (1. BİLEŞEN: YÜKSEK MALİYETLİ ÇEVRE YATIRIMLARININ PLANLANMASI) Program Proje Amacı Bileşen Bütçesi (M ) 5.9 Proje Sonucunda Bileşen Tarihleri Kasım Kasım 2005 Türkiye - Avrupa Birliği 2002 Yılı Mali İşbirliği Programı Çevre politikasına ilişkin etkin tedbirlerin tasarlanması, geliştirilmesi ve uygulanması Türkiye nin; Avrupa Birliği Yüksek Maliyetli Çevre Direktifleri ile uyumunu sağlamak amacıyla Direktife Özgü (Direktif Spesifik) Uygulama Planlarının (DSIP) hazırlanması, Avrupa Birliği destekli yatırım projelerine örnek teşkil etmesi amacıyla altı (6) adet Çevre Altyapı Proje Paketi nin Avrupa Birliği standartlarında hazırlanması, Avrupa Birliği Proje Döngüsü Yönetimi konusunda merkezi ve yerel yönetimlerin eğitimler yoluyla kapasitelerinin güçlendirilmesi ve rehberler hazırlanması.

7 DSIPler: Yakıt Kalitesi Büyük Yakma Tesisleri Tehlikeli Atıklar Arıtma Çamurları Organik Solventler ve UOBler Tehlikeli Maddelerin Su Ortamlarına Deşarjı Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü Seveso II Direktifi Hava Kalitesi Yüzme Suyu Kalitesi Atıkların Yakılması Su Çerçeve Direktifi Düzenli Depolama Ambalaj Atıkları Kentsel Atıksu Arıtımı İnsan Tüketimi Amaçlı Sular Tarımsal Kaynaklı Nitrat 7

8 IPA (Çevre) Faydalanıcılar: Çevre ve Şehircilik Bak. (19 proje), Orman ve Su İşleri Bak. (6 proje), Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bak (1 proje). Bütçe 100 M Avro üstündedir (yalnızca kapasite geliştirme-mevzuat uyumu) 26 adet proje

9 "Çevre Sektörü" çerçevesindeki müstakil IPA-1 projeleri şu alt sektörleri kapsamaktadır: Alt Sektör Proje Sayısı (Yılı) YATAY MEVZUAT 1 (2010), 1 (2011) İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ 1 (2011), 1 (2013) HAVA KALİTESİ 1 (2007), 1 (2008), 1** (2009) ATIK YÖNETİMİ 1 (2008) SU KALİTESİ 1 (2007), 1 (2009), 1 (2010), 3 (2011), 1 (2013) DOĞA KORUMA 1 (2009), 1 (2011) ENDÜSTRİYEL KİRLİLİK KONTROLÜ VE RİSK YÖNETİMİ (EKK) 1 (2008), 1 (2009), 1** (2009), 1 (2010), 1 (2013) KİMYASALLAR 1 (2008), 1 (2010), 1 (2011) GÜRÜLTÜ 1 (2009) Tüm sektörler 1** (2007) **Birden fazla sektörü ilgilendiren projedir. 9

10 Gürültü Konusunda ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ DİREKTİFİ NİN UYGULAMA KAPASİTESİ İÇİN TEKNİK YARDIM PROJESİ Program IPA Proje Amacı Bütçe (M ) 6.2 Proje Sonucunda Gürültü haritalarının ve ana gürültü kaynakları için eylem planlarının hazırlanmasından sorumlu olan seçilmiş belediyeler ve kurumlarda kurumsal kapasiteyi geliştirmek ve güçlendirmek. (.)

11 Diğer Başlıca Projeler Arasından.. ÇEVRE ALANINDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ Program IPA Proje Amacı Bütçe (M ) 3 Proje Sonucunda Tarihler Mart 2009 Eylül 2012 Türkiye'de çevre müktesebatının uygulanmasını teşvik etmede aktif olan kilit paydaşların kapasitesinin geliştirilmesi vasıtasıyla Türkiye'nin çevre yönetiminin geliştirilmesi Direktif ve sektörler için etki analizleri, illere ait Yerel Çevre Eylem Planları, kapasite geliştirme (Bakanlık, diğer çeşitli paydaşlar) ve farkındalık artırma

12 ŞİMDİYE KADARKİ PROJELER ÖZETLE; Çevre alanında yaklaşık 50 adet AB destekli kapasite geliştirme mevzuat uyumu projesi gerçekleştirilmiş veya kabul edilmiştir (eşleştirme, teknik destek ve diğer sözleşme türleri ile) Bu projeler yaklaşık 150 M Avro bütçeye karşılık gelmektedir.

13 ŞİMDİYE KADARKİ PROJELER devam Projelerde şunlar gibi çeşitli çalışmalar yapılmış ve yapılmaktadır: Etki değerlendirme (etki analizi) Strateji, plan vb. çıktılar oluşturma Mevzuat hazırlama İnsan kaynaklarının geliştirilmesine yönelik seminerler, eğitimler vb. Yardım masası kurulması Rehber belge hazırlığı Edinilen birikimi yaygınlaştırma faaliyetleri İnternet sitesi oluşturulması Kayıt sistemi / Envanter / Veritabanı kurulumu / geliştirilmesi Model kurulumu / geliştirilmesi veya diğer bir bilgi işlem sisteminin kurulumu / uyarlanması / geliştirilmesi Laboratuvar/ölçüm istasyonları kurulması veya geliştirilmesi Diğer mal tedariki

14 ŞİMDİYE KADARKİ PROJELER devam Şimdiye kadarki projelerin çevre politikasına, çevrenin çeşitli alanlarında gerçekleştirilen kapsamlı çalışmalar (strateji veya mevzuat hazırlıkları, düzenleyici etki analizleri vb.) ve elbette; bilgi artırımı ve paydaşlar arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi gibi yollarla önemli yansımaları olmuştur. Ülkemizin çevre politikası için bundan sonra da benzeri çalışmalara ihtiyaç vardır.

15 ŞİMDİYE KADARKİ PROJELER devam DSIP belgeleri (AB-Türkiye Mali İşbirliği) ve Türkiye İçin Çevre Alanında Entegre Uyumlaştırma Stratejisi Projesi nin (Avrupa Birliği İdari İşbirliği Fonu) çıktıları kullanılarak, yılları için AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi (UÇES) belgesi hazırlanmıştır. UÇES ve DSIP belgelerinde yer alan bilgiler dikkate alınarak ve bazı alanlarda güncellenerek, Çevre Faslı nın Avrupa Birliği ile müzakerelere açılmasına yönelik oluşturulan Strateji Belgesi hazırlanmıştır. Yararlanılan başlıca veriler: Maliyetler Tesis envanterleri 15

16 ŞİMDİYE KADARKİ PROJELER devam Strateji Belgesi nden bazı örnekler: Hava Kalitesi, Kimyasallar ve Atık Yönetimi Alanında Türkiye ye Destek Projesi (AB-Türkiye Mali İşbirliği) kapsamında, havaya ilişkin strateji belgesi hazırlanmıştır, sekiz izleme istasyonu kurulmuştur. Marmara Temiz Hava Merkezi ise Marmara Bölgesi nde Hava Kalitesi Alanında Kurumsal Yapılandırma Projesi nde (IPA ) kurulmuştur. Türkiye de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların Yönetiminin İyileştirilmesi Projesi (LIFE) ile, çevreye ilişkin idarecilerin kapasitesinin geliştirilmesi, ilgili yönetim yapılarının, sanayi ve üniversitelerin iletişiminin güçlendirilmesi, kamu ve özel sektörde farkındalık artırılması, tehlikeli atıkların sınıflandırılması, veri toplanması, sanayide tehlikeli atıkların işlenmesinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Hava Kalitesi, Kimyasallar ve Atık Yönetimi Alanında Türkiye ye Destek Projesi (AB-Türkiye Mali İşbirliği) kapsamında, düzenli depolamaya ilişkin ilk taslak yönetmelik hazırlanmıştır. (..) 16

17 Yakın gelecekteki proje çalışmaları

18 IPA II. Dönemi Faydalanıcılar: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Fasıl ile ilgili diğer kamu kurumları Bütçe: Yaklaşık 760 M Avro ( ) 240 M Avro ( ) Altyapı yatırımları >> Kapasite geliştirme ve mevzuat uyumu Henüz hiçbir proje kesin kabul aşamasına gelmemiştir.

19 Seçim Kriterleri (kapasite geliştirme ve mevzuat uyumu) - Müktesebat ve AB politikası bağlantısı - CSP, Müzakere Pozisyon Belgesi ve Strateji, Ulusal Program, Kalkınma Planı, sektörel stratejiler vb. ile yeterli uyum - Diğer ulusal öncelikler - Aciliyet (IPA prosedürü de dikkate alınarak) - Olası gecikme vb. risklerin dikkate alınması - Bağlantılı projeler (daha ileriye taşıması) - Sahiplenme ve paydaş katılımının sağlanması sürdürülebilirlik - Uygun bütçe - Tüm diğer açılardan da «olgun» proje (proje belgesi matris vb.)

20 TEŞEKKÜRLER.. SORULARINIZ? Sonraki sorularınız: