Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar

Transkript

1 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planlaması Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar Maruf ARAS Daire Başkanı İstanbul-Nisan

2 İçerik 1. Taşkın Direktifinin Maksadı Temel Prensipleri Hedefi 2. Türkiye de Taşkın Direktifinin Uygulanması İçin Kapasitenin Geliştirilmesi Projesi 2

3 3

4 Taşkın Direktifi Son yıllarda Avrupa Birliği ülkelerinde iklim değişikliğinin de etkileri nedeniyle büyük çaplı taşkınların yaşanması neticesinde Avrupa Birliği 2004 yılından itibaren konu ile ilgili yasal çalışmaları başlatmış ve 20 Kasım 2007 tarihinde 2007/60/EC sayılı Taşkın Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Direktifi ni yürürlüğe koymuştur. 4

5 Taşkın Direktifinin Maksadı Taşkın risklerini değerlendirme ve yönetme odaklı bir yapı oluşturmak, Taşkınların insan sağlığı, çevre, kültürel miraslar ve ekonomik faaliyetler üzerinde oluşturduğu olumsuz etkileri azaltmaktır. 5

6 Taşkın Direktifi nin Temel Prensipleri (1) AB Taşkın Direktifi, taşkın yönetiminde hazırlık, önleme, koruma, acil durum müdahalesi ve normalleşme ve gözden geçirme olmak üzere beş aşamalı bir süreci öngörmektedir. 1. Hazırlık aşamasında, taşkın tahmin ve erken uyarı sistemlerinin oluşturulması, halkın ve yetkili birimlerin taşkın hususunda bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir. 2. Önleme aşamasında; taşkın riskinin minimum düzeye indirilmesi ve/veya taşkın riskinden kaçınılması hedeflenmektedir. 6

7 Taşkın Direktifi nin Temel Prensipleri (2) 3. Koruma aşamasında; yapısal olmayan önlemlerin öncelikli olması kaydıyla yapısal önlemlerle beraber taşkının afet boyutuna ulaşma ihtimalinin ve/veya etkilerinin azaltılması hedeflenmektedir. 4. Acil durum müdahalesi aşamasında; taşkının halk, altyapı tesisleri, ekonomik öğeler ve çevre üzerindeki etkilerinin azaltılması ile koordineli olarak sivil savunma faaliyetlerinin planlanmasını hedeflemektedir. 5. Normalleşme ve Gözden Geçirme aşaması ise; taşkın yaşandıktan sonra normal şartlara mümkün olan en kısa sürede dönmeyi hedeflemektedir. 7

8 Taşkın Direktifinin Aşamaları Taşkın direktifinin gereği olarak üye ülkeler 2015 yılı sonuna kadar 3 aşamalı bir planı uygulayarak taşkın riskini yöneteceklerdir yılı sonu itibariyle Taşkın Riski Ön Değerlendirmesi nin tamamlanması, yılı sonu itibariyle Taşkın Tehlike Haritaları ve Taşkın Risk Haritaları hazırlanmış olacak, yılı sonu itibariyle Taşkın Risk Yönetim Planları hazırlanmış olacaktır. 8

9 Taşkın Riski Ön Değerlendirmesi (2011 sonu) Mevcut veri kullanılması Nehir Havzalarının Haritalandırılması Önemli zararların yaşandığı ve tekrarlanması mümkün olan tarihsel taşkınların tanımlanması Önemli zararların yaşanması beklenen taşkınların tanımlanması Mevcut fiziki koşulları göz önünde bulundurarak gelecekte olması muhtemel taşkınların olası etkilerinin değerlendirilmesi -Taşkın kaplama alanı, - Taşınma yolları - Ters etkilerin değerlendirilmesi - Taşkın kaplama alanı - Taşınma yolları - Ters etkilerin değerlendirilmesi - Topografya - Su yolları - Hidroloji ve Morfoloji - Taşkın yatağı, Depolama - Mevcut taşkın korunma yapıları - Ekonomik zonlara ayırma - Diğer uzun dönemli planlama 9

10 Taşkın Tehlike Haritaları ve Taşkın Risk Haritalarının Hazırlanması (2013 sonu) Taşkın Tehlike Haritalarının hazırlanması için uygun görülen taşkın türleri Taşkın Risk Haritaları - Taşkın kaplama, - Su derinliği ve su yüksekliği - Akış hızı, - Debi - Olası etki alanında kalacak takribi nüfus - Olası etki alanında kalacak ekonomik faaliyetler - Beklenmedik kazalara sebep olacak kurulumlar - Yoğun seviyede rüsubat ve kirlilik kaynağı olan alanların belirlenmesi 10

11 Taşkın Risk Yönetim Planları (2015 sonu) Olası ters etkilerin önlenmesi için tedbirler - İnsan - Çevre - Kültürel Miras - Ekonomik faaliyetler Önemli Hususlar; - Fayda/Maliyet analizleri -Taşkın kaplama ve taşkın taşıma yolları - Olası taşkın tutulma alanları - Çevresel faktörler - Toprak ve su kaynaklarının idaresi -doğa koruma ve arazi kullanımı Hedef; - Önleme, koruma ve hazırlık - Taşkın tahmin ve erken uyarı - Sürdürülebilir arazi kullanımı - Su tutma yapılarındaki iyileştirme, - Belirli alanlarda kontrollü taşkınlar 11

12 Taşkın Direktifinin Ülkemiz İçin Gerekliliği Taşkın Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Direktifi, 21 Aralık 2009 tarihinde müzakereye açılmış olan Çevre faslı altında bulunmakta olup fasıl altında yer alan diğer Direktifler gibi AB Taşkın Direktifi nin de kısa sürede ulusal mevzuatımıza aktarılması ve üyelik tarihi itibariyle tüm unsurlarıyla uygulamaya geçmek üzere gerekli tüm altyapının oluşturulması gerekmektedir. 12

13 13

14 Taşkın Direktifinin yürürlüğe girmesi ile birlikte Ülkemizde uyumlaştırma çalışmalarına başlanılmıştır. Bu kapsamda; Türkiye-AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) nın 1. bileşeni olan kapsamında 2010 yılı programına başlıklı bir proje sunulmuş olup Avrupa Birliği Komisyonu tarafından anılan proje kabul edilmiştir. 14

15 tarafından üstlenilen söz konusu projenin kontratı tarihinde Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından onaylanmış olup proje faaliyetlerine 1 Ağustos 2012 tarihi itibari ile başlanmıştır. 15

16 02 Ekim 2012 tarihinde Sayın Bakanımız Prof. Dr. Veysel EROĞLU nun teşrifleriyle Projenin Açılış Toplantısı gerçekleştirilmiştir. 16

17 Projede Çalışan Kurumlar Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan söz konusu projede, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Orman Genel Müdürlüğü* Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü* paydaş ve ilgili* kurumlar olarak projede yer almaktadırlar. 17

18 Projenin Bileşenleri 1. Taşkın Direktifinin ülkemiz mevzuatına aktarılmasına ilişkin alternatiflerin belirlenmesi, 2. Direktif esaslarının bir pilot havzada uygulanması, belirlenecek 3. Direktifin ülkemiz genelinde tüm nehir havzalarına uygulanabilmesi için gerekli yol haritasını gösteren ve belli bir takvimi içeren nın hazırlanması çalışmaları gerçekleştirilecektir. 18

19 ÇALIŞMA YAPILACAK HAVZALAR

20 PROJENİN MALİYETİ Yıllar Proje Maliyeti Dış Katkı Payı İç Katkı Payı İç Katkı payı Oranları Açıklaması ( ,13 TL) ( ,37 TL) ,76 TL (2012 yılında ,22 TL ödeme yapılmıştır. Kalan miktar ,54 TL 2013 yılında ödenecektir.) TÜRKİYE DE TAŞKIN DİREKTİFİN UYGULANMASI İÇİN KAPASİTENİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ Planlanan Toplam ,13 TL - %100

21 PROJE KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR Proje Kapsamında 19 aktivite gerçekleştirilmiştir. 5 üst düzey toplantı (Açılış Toplantısı, Yönlendirme Komitesi Toplantısı ve Havzada Projenin anlatılması) 4 Havza görevi 1 Çalışma Ziyareti Gezisi (Fransa) 9 Eğitim Çalışması

22 Projenin Bileşenleri 23

23 28

24 Bileşen 2 Taşkın Direktifinin Pilot Havzada Uygulanması Kurumların pilot havzayla ilgili bilgilerinin oluşturulan veri kaynağı kataloğunda toplanması, Veri ihtiyacı listesinin nihai hale getirilmesi, Tarihi taşkın olaylarının envanteri, Pilot havzada taşkın riski ön değerlendirmesinin gerçekleştirilebilmesi için uygulanması gereken adımların netleştirilmesi, çalışmalarına devam edilmektedir. 29

25 30

26 31

27 32

28 34

29 35

30 38

31 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planlaması Dairesi Başkanlığı Maruf ARAS, Satuk Buğra FINDIK 39