Diyaliz Hastalarında Çeşitli Besinlerdeki Tuz Alımına Bağlı Olarak İnterdiyalitik Kilo Alımının İncelenmesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Diyaliz Hastalarında Çeşitli Besinlerdeki Tuz Alımına Bağlı Olarak İnterdiyalitik Kilo Alımının İncelenmesi"

Transkript

1 Diyaliz Hastalarında Çeşitli Besinlerdeki Tuz Alımına Bağlı Olarak İnterdiyalitik Kilo Alımının İncelenmesi Volkan Ezici, Melih Aksoy, Arınç Öztürk, Cem Önder, Muratberk Ada Danışman: Doç. Dr. Emre Tutal ÖZET Hemodiyaliz hastaları mutlaka tuzsuz diyete uymalıdırlar. Tuzsuz diyete yeterince uyulmadığında hastada kaçınılmaz olarak susama hissinin artması nedeni ile su alımı da artacaktır. Diyaliz aralarında fazla kilo alımı nedeni ile diyaliz sırasında aşırı kilo çekilmesi durumunda, tansiyonda düşme, göğüs ağrısı, kramp gibi birçok yan etki ortaya çıkar. Diyaliz sırasında tansiyonun düşmesi etkin diyaliz süresinin kısalmasına yol açmakta ve yetersiz diyalizin en önemli nedeni olmaktadır. Hemodiyaliz hastalarında yüksek tuz alımı artmış ultrafiltrasyon ihtiyacı, hipertansiyon ve diyaliz kramplarıyla ilişkilidir. Gerek sağ kalımın uzatılması gerekse de yaşam kalitesinin artırılması için tuz alımının kısıtlanmasına önem verilmelidir. Anahtar Kelimeler: Tuz, Kilo alımı, Diyaliz, İnterdiyalitik

2 GİRİŞ Hemodiyaliz, kalıcı böbrek yetmezliği tedavisinde kullanılan en yaygın tedavi yontemidir lı yıllardan beri gelişen teknolojik yeniliklerle tedavi yan etkileri en aza indirilmeye çalışılmaktadır. Diyaliz basit olarak yarı geçirgen bir zarla ayrılmış bir tarafında temizlenmesi gereken kanın, diğer tarafında ise diyaliz sıvısının bulunduğu iki odacıklı bir sistemdir. Hemodiyaliz vücut dışına alınan kanın makine aracılığıyla yapay bir filtreden (diyalizör) geçirilerek birikime uğrayan zararlı maddelerden ve fazla sıvıdan arındırılması ve sonra vücuda geri verilmesi işlemidir. Uygulama sırasında vücutta eksik olan bazı tuzlar da diyaliz sıvısından vücuda geçer. Hemodiyaliz uygulaması için kolda atardamar ile toplardamarın birleştirilmesi (fistül) ameliyatının yapılması gerekir. Fistül ameliyatından en az 3-4 hafta geçtikten sonra hemodiyaliz tedavisine başlanabilir. Acilen diyalize alınması gereken hastanın fistülü yok veya yeterince gelişmemişse, boyun veya kasıktaki toplardamarlardan birine kateter yerleştirilerek de hemodiyaliz uygulanabilir. Fistülün yeterli gelişmesine olanak tanımak ve kateter gereksinimini ortadan kaldırmak için, hemodiyalize aday hastalarda olası diyaliz zamanından birkaç ay önce fistül ameliyatının yapılması gerekir. Hemodiyaliz tedavisinin kabul edilen optimum süresi haftada 12 saattir. Hemodiyaliz sırasında her defasında fistül olarak isimlendirilen damara biri vücuttan kanı temizlenmek üzere filtreye götüren, diğeri temizlenmiş kanın vücuda dönmesini sağlayan olmak üzere iki iğne yerleştirilir. Tedavi sırasında vücut dışına alınan kanın pıhtılaşmasını önlemek için kan sulandırıcı ilaçların uygulanması gerekir. Haftalık seans sayısı, seansın süresi, diyaliz sırasında kullanılacak filtre, diyaliz sıvısı hastanın bireysel özelliklerine göre tedavi ekibi tarafından ayarlanır. Hemodiyalizin Olumlu Yönleri: Zararlı maddeler ve fazla sıvı vücuttan hızlı ve etkin bir şekilde uzaklaştırılır. Kullanılabilme süresi periton diyalizinden daha uzundur. Daha yakın bir doktor ve hemşire kontrolü sağlar. Tedavi sırasında diğer hastalarla tanışılarak dostluk kurulabilir. Hemodiyalizin Olumsuz Yönleri: Hemodiyaliz aralıklı uygulanan diyaliz yöntemi olduğundan tedavi seansları arasında sıvı, tuz ve bazı besinlerin sınırlı tüketilmesi gerekir. Tedavinin uygulanması için sıklıkla haftada 3 gün bir hemodiyaliz merkezine gidilmesi iş, okul ve sosyal yaşantıyı olumsuz yönde etkileyebilir. Tedavi sırasında kan basıncı düşmeleri ve kas krampları görülebilir.

3 Hemodiyaliz hastalarında beslenme çok önemlidir. Çünkü hemodiyaliz hastalarında beslenme, hastalığın ilerlemesine ve oluşabilecek komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Hayatımızı sürdürebilmek için besinleri uygun miktarlarda almak zorundayız. Düzgün beslenmeyle vücudun büyümesi, gelişmesi ve organlarımızın çalışabilmesi için gerekli enerjiyi sağlarız. Bu nedenle sağlıklı ve kronik bir hastalığı bulunan herkesin besinler ve beslenme hakkında bilinçli olması gerekmektedir. Hemodiyaliz hastasının, iki hemodiyaliz seansı arasında aldığı ağırlığa interdiyalitik ağırlık artışı ya da seanslar arası ağırlık artışı (SAAA) denir. Seanslar arası ağırlık artışı konusunu değerlendirirken, diyetle kullanılan tuz konusunu ele almak gerekir. Çünkü iki-üç gün içinde gerçekleşen ağırlıktaki artma, yağ ya da kas miktarında artmaya bağlı değil. Sadece diyaliz hastasının vücudunda su birikmesine bağlı. Türkiye de yapılan çalışmalarda günlük tuz tüketimi 15 gramın üzerinde. Bu kadar tuz tüketiyor olmamız, salça, turşu, tarhana ve kavurma gibi evde yapılıp tuzla saklanan besin kaynaklarını çok tüketmemizden kaynaklanır. Bunun yanında tuz oranı yüksek kebap, lahmacun ve benzeri ürünlerin yenilmesi de bu sonucu doğurur. İnsan vücudunun yaklaşık yüzde 60 ı sudan oluşur. 70 kilogram ağırlığındaki bir insanın vücudunun yaklaşık 42 kilogramı sudur. Bunun 14 kilogramı hücre dışında olup, bunun da 3.5 kilogramı kan damarları içindedir. GEREÇ VE YÖNTEM Diyaliz hastalarında, tuz alımıyla beraber interdiyalitik süreçte kilo alımı, giriş-çıkış kan basınçları ve diyaliz sırasında gözlemlenen kramplar arasında bir ilişki olup olmadığını araştırmak amaçlanmıştır. Yapılan bu çalışmaya Başkent Üniversitesi Hastanesi Diyaliz Merkezinde hemodiyaliz tedavisi gören hastalar katılmıştır. Hastalara 48 soruluk bir anket uygulanmıştır. 37 adet soru hastalara sorulduktan sonra, geriye kalan 11 adet parametre ise hastaların hastane formlarından doldurulmuştur. Yapılan çalışmanın amacını ve içeriği, katılım gösteren tüm hastalara anlatılmıştır. Bunu takiben anket formlarında yer alan sorular hemodiyaliz hastalarına yöneltilmiş ve hastaların verdikleri bilgiler doğrultusunda formlar doldurulmuştur. İleri evre kalp yetmezliği, kanser, kronik inflamasyon, ağır malnütrisyon ve karaciğer yetmezliği olan hastalar çalışma dışı bırakılmıştır. Tüm hastaların günlük tuz alımı Charlton Tuz Tarama anketi ile tespit edilmiştir. Tüm hastaların hafta ortası diyaliz seansında giriş çıkış kan basınçları, vücut ağırlıkları ve aylık giriş-çıkış biyokimyasal ve elektrolit verileri kaydedilmiştir. Kullandıkları antihipertansifler ve kramp varlığı dosya kayıtlarından ve sorgulama sırasında alınan bilgilere göre kaydedilmiştir.

4 Hastalar toplam tuz alım miktarına göre iki gruba bölünmüş (Yüksek ve düşük tuz tüketim grupları, n: 40) ve gruplar birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Yine tuz skoru ile kan basıncı ve ultrafiltrasyon ihtiyacı arasındaki ilişkinin aydınlatılması için korelasyon analizi yapılmıştır. Bu çalışma Başkent Üniversitesi Hayvan Deneyleri Etik Kurulu tarafından onaylanmış ve Başkent Üniversitesi Araştırma fonunca desteklenmiştir. BULGULAR Çalışma Grubunda Tuz Skoru: 23,5 ± 5,3 (12-35) İleri analiz amacıyla iki grup oluşturuldu Yüksek tuz tüketimi (n: 40, 27,8 ± 3,2)Düşük tuz tüketimi (n: 40, 19,3 ± 3,3)

5 Düşük Tuz skoru (n: 40) Yüksek Tuz skoru (n: 40) P değeri Erkek cinsiyet (n) ,262 Yaş (yıl) 53,3 14,3 59,8 13,1 0,072 Giriş BUN (mg/dl) 74,1 15,9 76,7 13,1 0,429 Giriş kreatinin (mg/dl) 9,4 2,5 8,8 2,9 0,307 Kalsiyum (mg/dl) 8,4 0,7 8,4 0,6 0,968 Fosfor (mg/dl) 5,9 1,6 5,4 2,7 0,140 Potasyum (meq/l) 4,8 0,7 4,9 0,7 0,696 PTH (pg/ml) 595,4 555,3 468,1 462,8 0,269 Düşük Tuz skoru (n: 40) Yüksek Tuz skoru (n: 40) P değeri UF miktarı (kg) 1,4 0,7 2,2 1,4 0,001 Giriş Sistolik KB (mmhg) Giriş Diastolik KB (mmhg) Çıkış Sistolik KB (mmhg) Çıkış Diastolik KB (mmhg) Giriş-Çıkış Sist KB farkı (mmhg) Kramp hikayesi (n, %) 130,3 3,8 142,5 19,5 0,002 80,7 9,1 80,7 8,5 0,95 113,8 9,5 114,5 10,1 0, ,1 70,3 9,2 0,457 16,5 8, ,1 0,001 18, %45 27, %67,5 0,04 Ortalama kramp sayısı 0,6 7,4 1,2 1 0,002 Çalışma grupları cinsiyet dağılımı, yaş, biyokimyasal veriler ve antihipertansif kullanımı yönünden birbirine benzerdir. Daha yüksek tuz skoru olan grupta ultrafiltrasyon ihtiyacının diğer gruba göre belirgin yüksek olduğu görülmüştür (p=0.0001). Yine bu grupta giriş sistolik kan basıncı ve giriş-çıkış sistolik kan basınçları arasındaki fark diğer gruba göre belirgin yüksektir (p=0.002, =0.001). Diastolik kan basınçlarıysa birbirine benzerdir. Diyaliz sırasında kramp gelişen hasta sayısı yüksek tuz skoru olan grupta daha yüksektir (p=0.04). Yine bu grupta bir seans sırasında karşılaşılan ortalama kramp sayısı daha yüksektir (p=0.02).tuz skorunun giriş sistolik kan basıncı (p=0.004), giriş-çıkış sistolik kan basınçları arasındaki fark

6 (p=0.005), ultrafiltrasyon ihtiyacı (p=0.001) ve ortalama kramp sayısıyla (p=0.003) pozitif korelasyon içinde olduğu saptanmıştır. Tuz skoru ile UF ihtiyacı arasında pozitif korelasyon saptanmıştır (p=0,001) TARTIŞMA Hemodiyalize giren bir kişi, iki diyaliz seansı arasında 4 kilogramlık ağırlık artışına sahip ise, hücre dışı sıvı miktarı 4 litre artmış demektir. Bu sırada, kan damarları içindeki su da 1 litre artmıştır. Hücre dışındaki su miktarı beş-altı litre arttıktan sonra biz bunu ödem olarak fark ederiz. Bu fazlalık su, bir daha ki hemodiyaliz seansına kadar damar içinde kalır. Bu sırada, bu su fazlalığı hastanın kan basıncının yani tansiyonunun yükselmesine, damarların ve kalbin genişlemesine, dolayısıyla kalbin yorulmasına neden olur. Hem tansiyonu arttırması hem de kalbin duvarlarına fazla suyun direkt kendi baskı yapması nedeniyle, kalp duvarlarında kalınlaşma ortaya çıkar. Buna sol ventrikül hipertrofisi denir. Kalp damar hastalıklarına ve kalp yetmezliğine zemin hazırlar. 4 saatlik bir hemodiyaliz seansında 2.5 litreden fazla sıvı çekiliyorsa (UF yapılıyorsa), seans sırasında kramplar ve hipotansiyon atağı denen tansiyonda düşmeler ortaya çıkar. Yani, vücuttan fazla olan suyu çekmek zorlaşır. O seansta çekilemeyen su fazlalığı vücutta birikir ve sonraki seansa bırakılır. Bir daha ki seansa ise yeni alınan ağırlık artışı da eklenir ve sıvı birikimi vücutta kalıcı olur. Bu durumda kalıcı hipertansiyon gelişir ve kalbin üzerinde fazla suyun oluşturduğu yük devamlı olur. Sonunda, kalp odacıkları genişler. Kalp kanı iyi pompalayamaz hale gelir, yani kalp yetmezliği oluşur. Bu esnada, yüksek olan kan basıncı düşebilir. Bu düşme ya da kan basıncının bu sırada normalleşmesi yalancı bir iyileşmedir. Çünkü kalp iyi kan pompalayamadığı için tansiyon düşmüştür. Diğer yandan, iki diyaliz arasında 2.5 kilogramı aşan ağırlık artışları vücuttan

7 uzaklaştırılırken, ortaya çıkan tansiyonda düşme atakları sırasında başka önemli sorunlar da olabilir. Bunlardan biri kramplardır. Kaslarda ağrıyla ortaya çıkan istemsiz kasılmaların nedenlerinden biri de, 4 saat içinde fazla miktarda UF yapmak zorunluluğudur. Bu arada, fazla miktarda UF yapılan ve tansiyonunda ani düşmeler yaşanan diyaliz hastasında kalp damarlarında daralmalar varsa göğüs ağrıları hatta miyokart enfarktüsü dediğimiz kalp krizi bile gelişebilir. Görüldüğü gibi interdiyalitik ağırlık artışının aşırı olması, özellikte kalpte olmak üzere, vücudunuzda çok önemli hasarlara neden oluyor. 70 kilogram ağırlığındaki bir diyaliz hastasına verilen beslenme planındaki besinlerin içinde, hiç tuz katılmasa bile üç-dört gram tuz vardır. Yemekteki etin içinde, kereviz bitkisinde, kullanılan unda doğal olarak tuz bulunur. Diyaliz hastası beslenmeyle aldığı her 9 gram tuz için 1 kilogram su içmek zorundadır. Bu sebeple interdiyalitik ağırlığında 1 kilogramlık artış olur. 4 kilogram interdiyalitik artışı olan hasta, o iki diyaliz arasında, 36 gram yemek tuzu tüketmiş demektir. Buna karşın, yemeklerinde hiç tuz kullanmamış bir diyaliz hastası, günde sadece 3 gram tuz (doğal olarak besinlerde olan tuz) alır. Bu şekilde yemeklerine hiç tuz eklememiş diyaliz hastalarında, iki diyaliz arası ağırlık artışı yaklaşık 1 kilogram olacağından; Bu kişide tansiyonda yükselme, kalpte büyüme, kalp yetmezliği gibi uzun süreli sorunlar olmaz. Kramp, hipotansiyon atağı gibi diyaliz sırasında yaşanan akut sorunlar da yaşanmaz. Diyaliz hastaları tuzsuz yemek yenmesi gerektiği söylendiğinde genelde farklı şekilde anlamaya eğilimli oluyor. Şöyle ki; yemek normal tuzlu pişiriliyor, masada tuz eklemiyor ya da yemek pişirilirken evde yapılan tuz oranı yüksek domates salçası kullanılıyor, sonrası tuz eklenmiyor gibi. Buna karşın tuzsuz yemek derken; besinlerin doğal haliyle pişirildiği, ev salçasının kullanılmadığı ve hiçbir şekilde tuz ilave edilmeden tüketilen yemek anlaşılmalıdır. Bu arada cips, kraker gibi tuzlu yiyecekler kesinle kullanılmamalı. Hasta 15 gün tam tuzsuz yemek yer ise, bu diyete tam olarak alışır. Sodyumu azaltılmış tuz kullanımı yani diyet tuz konusudur. Bu tuzların, sodyum içeriği azaltılırken, böbrek hastaları için çok ciddi zararı olan potasyum içeriği de arttırılmış. Bu nedenle, böbrek hastalarında bu tür tuzları kullanmak hiperpotasemi yapar. Bu nedenle kullanılması kesinlikle yasaktır. Görüldüğü gibi, hemodiyaliz hastalarında interdiyalitik ağırlık artışını azaltmanın en önemli yolunun tuzsuz yiyecek tüketimi olduğu aşikârdır. Çok nadir olarak çok su içmek ya da sulu içecekleri çok tüketmek de, interdiyalitik

8 ağırlık artışının artmasına neden olabilir. Besinlerin doğal olarak bulundurdukları sodyum dışında, dışarıdan ilave edilen tuzun her 9 gramı için 1 kilogram interdiyalitik ağırlık artışı olacağı bir gerçektir. En ideal olanı tam tuzsuz yemek ve bunun sonucunda 2 günlük diyaliz arasında 0.8 kilogram, 3 günlük diyaliz aralarında ise 1 kilogram interdiyalitik ağırlık artışı olmasıdır. Bu başarılmazsa, interdiyalitik diyaliz aralarında kilogramı hiçbir zaman aşmamak gerekir. Çünkü bu değerleri aşan interdiyalitik ağırlık artışı olduğunda, hemodiyaliz hastalarında hipertansiyon ve kalp hastalıkları çok ciddi artıyor. İnterdiyalitik ağırlık artışının miktarı hastanın tuz kullanımına bağlıdır. Tam tuzsuz diyet uygulanabilir ise, interdiyalitik ağırlık artışı 1 kilogramı aşmaz. SONUÇ kilogramı aşan interdiyalitik ağırlık artışları, çok ciddi oranlarda hipertansiyon ve kalp damar hastalıklarına neden olur. Tuzsuz yemek interdiyalitik ağırlık artışını azaltırken, hemodiyaliz sırasında çok miktarda su çekmenin sonucu olan hipotansiyon atağı ve kramp oluşmasını da önler. Tuzsuz yemek demek, tüketilen besinlerin hepsinin mutlak tuzsuz olmasıdır. Diyet tuz kullanımı diyaliz hastaları için çok zararlıdır ve yasaktır. Hemodiyaliz hastalarının hastalıklarına ve diyaliz özelliklerine bağlı olarak beslenme şekillerini bilmeleri hastalığın seyri için büyük önem taşımaktadır. Hemodiyaliz hastalarında günlük enerjinin çoğu karbonhidratlar ve yağlardan sağlanır. Hemodiyaliz hastalarının daha çok kullanmaları gereken karbonhidratlı besinler; ekmek, pilav, makarna, sebze, meyve gibi kompleks karbonhidratlardır. Basit karbonhidrat dediğimiz şeker, bal, reçel gibi gıdaların tüketimini ise kilo durumumuz belirlemektedir. Eğer kiloluysak bu besinleri tüketmememiz gerekmektedir. Karbonhidratlı besinlerin fazla tüketimi vücutta yağ olarak depolanmaktadır. Diyetimizde tercih etmemiz gereken yağ çeşidi sıvı yağlar olmalıdır. Hayvansal ve katı yağlar kolesterolün yükselmesine, kalp-damar problemlerinin gelişmesine ve fazla kilo kazanımına neden olur. Diyalize giren hastaların diyalize girmeyen hastalara kıyasla protein ihtiyacı daha fazladır. Bunun nedeni diyaliz esnasında protein kaybının olmasıdır. Karbonhidrat ve yağların vücutta yanmaları sonucu zararlı maddeler oluşmaz, ancak proteinlerin vücutta yanmaları sonucu zararlı maddeler oluşmaktadır. Hemodiyaliz hastalarını ilgilendiren en önemli noktalardan biride

9 potasyumdur. Kan potasyumunun yükselmemesi, çok dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Eğer yapılan kan incelemelerinde kan potasyumunuz yüksek çıktıysa yukarıda belirtilen potasyumlu yiyeceklerden kaçınmanız gerekmektedir. Diyaliz hastalarında genellikle yüksek seyreden diğer bir mineral ise fosfordur. Fosfor özellikle proteinden zengin besinler olmak üzere birçok besinde bulunur. Hemodiyaliz esnasında fosfor, potasyum gibi rahat temizlenemez. Bu nedenle hastaların fosfordan zengin besinlerin tüketimine özellikle dikkat etmesi gerekmektedir. Bunun dışında fosforu barsak da bağlayıp dışkı yoluyla atılmasına yardımcı olan fosfor bağlayıcı ilaçlarını düzenli kullanmaları gerekmektedir. Diyaliz hastalarında böbrek işlevini yitirdiği için vücutta tuz birikmektedir. Bu nedenle hastaların fazla tuzlu yiyecekler tüketmemeleri gerekmektedir. Fazla tuz alımı, hastanın tansiyonunun yükselmesine, fazla susamasına ve bunun sonucunda da fazla su içmesine neden olmaktadır. Tuz, suyu vücutta tutan bir madde olduğundan da hastanın iki diyaliz arası fazla kilo almasına neden olacaktır. Diyaliz hastalarında sıvı kontrolü önemli bir unsurdur. Diyalize giren hastaların çoğunun hiç idrarı yoktur. Bu nedenle içilen su ve diğer içecekler ile besinlerdeki sıvı vücutta birikir. İki diyaliz arasında 2-2,5kg üzerinde kilo almamaya dikkat edilmelidir. Fazla kilo alımı ödem, nefes darlığı, tansiyon, kalp yetersizliği, diyaliz esnasında fazla su çekilmesine bağlı adale krampları ve tansiyon düşüklüğüne neden olmaktadır. Hemodiyaliz hastalarında yüksek tuz alımı artmış ultrafiltrasyon ihtiyacı, hipertansiyon ve diyaliz kramplarıyla ilişkilidir. Gerek sağkalımın uzatılması gerekse de yaşam kalitesinin artırılması için tuz alımının kısıtlanmasına önem verilmelidir. KAYNAKLAR 1. Sergio F. F. Santos, Aldo J. Peixoto: Sodium Balance in Maintenance Hemodialysis. Semin Dial 23(6): , Sergio F. F. Santos, Aldo J. Peixoto: Revisiting The Dialysate Sodium Prescriotion as a Tool for Better Blood Pressure and Interdialytic Weight Gain Management in Hemodialysis Patients. Clin J Am Soc Nephrol 3: , Karen E Charlton, Krisela Steyn, Naomi S Levitt, Deborah Jonathan, Jabulisiwe V Zulu, Johanna H Nel: Developement and validation of a short questionnaire to assess sodium intake. Public Health Nutrition 11: 83-94, Flaningan MJ: Sodium flux and dialysate sodium in hemodialysis. Semin Dial 11:

10 , Charra B: Fluid balance, dry weight and blood pressure in dialysis. Hemodial Int 11: 21-31, Maduell F, Navarro V: Assessment of salt intake in hemodialysis. Nefrologia 21: 71-77, Levin NW, Zhu F, Keen M: Interdialytic weight gain and dry weight. Blood Purif 19: , Davenport A: Audit of the effect of dialysate sodium concentration on interdialytic weight gains and blood pressure control in chronic haemodialysis patients. Nephron Clin Pract 104: , Thein H, Haloob I, Marshall MR: Associations of a facility level decrease in dialysate sodium concentration with blood pressure and interdialytic weight gain. Nephrol Dial Transplant 22: , Sarkar SR, Kotanko P, Levin NW: Interdialytic weight gain: implications in hemodialysis patients. Semin Dial 19: , Ritz E: Salt: Friend or foe? Nephrol Dial Transplant 21: , 2006

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi

Detaylı

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Gülay Aşcı, Daniele Marcelli, Aygül Çeltik, Aileen Grassmann,

Detaylı

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ LALE AKKAYA Periton Diyaliz Hemşiresi CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ 25. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ

Detaylı

BMT209 TIBBİ CİHAZ TEKNOLOJİSİ II Ders Notları Öğr. Gör. Alper TONGAL

BMT209 TIBBİ CİHAZ TEKNOLOJİSİ II Ders Notları Öğr. Gör. Alper TONGAL BMT209 TIBBİ CİHAZ TEKNOLOJİSİ II Ders Notları Öğr. Gör. Alper TONGAL DERS içerik Hemodiyaliz Cerrahi aspiratörler Hastabaşı monitörleri Solunum-destek cihazları Anestezi sistemleri Koroner ve yoğun bakım

Detaylı

Dr. Mehmet Özkahya E.Ü.T.F Nefroloji B.D

Dr. Mehmet Özkahya E.Ü.T.F Nefroloji B.D Dr. Mehmet Özkahya E.Ü.T.F Nefroloji B.D HD sırasında yaşanan hipotansiyon daha dikkat çekicidir, Beklenti, yapılan UF nedeniyle KB düşüşü olduğundan, sanki inanılmaz!! HD sırasında oluşacak KB aratışı

Detaylı

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ Dr. Lale Sever Intradiyalitik Komplikasyonlar Sık Kalıcı morbidite Mortalite Hemodiyaliz Komplike bir işlem! Venöz basınç monitörü Hava detektörü

Detaylı

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar

Detaylı

NEFROLOJİ BİLİM DALI DİYALİZ ÜNİTESİ HASTA EĞİTİM KİTAPÇIĞI

NEFROLOJİ BİLİM DALI DİYALİZ ÜNİTESİ HASTA EĞİTİM KİTAPÇIĞI ŞAHİNBEY ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ NEFROLOJİ BİLİM DALI DİYALİZ ÜNİTESİ HASTA EĞİTİM KİTAPÇIĞI Hazırlayanlar Pınar KIYAK Diyaliz Ünitesi Sorumlu Hemşiresi Ali BÜYÜKKARTAL Uzm. Hemşire Onaylayanlar

Detaylı

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim

Detaylı

TÜRKİYE AŞIRI TUZ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI PROGRAMI

TÜRKİYE AŞIRI TUZ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI PROGRAMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTELER DAİRE BAŞKANLIĞI TÜRKİYE AŞIRI TUZ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI PROGRAMI Bulaşıcı Olmayan Kronik Hastalıklara Neden

Detaylı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine

Detaylı

Ercan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya.

Ercan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya. Ercan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya. Fatih Kırçelli. Ebru Sevinç. Meltem Seziş. Kutay Güneştepe. Fatma

Detaylı

Fen ve Teknoloji 7. BOŞALTIM SİSTEMİ. Hazırlayan: NİHAT BAHÇE HAYAL BİLİMDEN DAHA ÖNEMLİDİR. ÇÜNKÜ BİLİM SINIRLIDIR.

Fen ve Teknoloji 7. BOŞALTIM SİSTEMİ. Hazırlayan: NİHAT BAHÇE HAYAL BİLİMDEN DAHA ÖNEMLİDİR. ÇÜNKÜ BİLİM SINIRLIDIR. KAZANIMLAR; BOŞALTIM SİSTEMİ. KARACİĞER: Proteinlerin kullanılması sonucunda amonyak açığa çıkmaktadır. Zehirli olan amonyağı daha az zararlı olması için üreye dönüştürmektedir. 1. Boşaltım sistemi ile

Detaylı

Kronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği

Kronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği Kronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği M E T I N S A R I K A Y A, F U N D A S A R I, J I N I G Ü N E Ş, M U S T A F A E R E N, A H M E T E D I P K O R K M A

Detaylı

Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması

Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması Meltem Gürsu 1, Mustafa Arıcı 2, Kenan Ateş 3, Rümeyza Kazancıoğlu

Detaylı

Diyabette Beslenme. Diyabet

Diyabette Beslenme. Diyabet Diyabette Beslenme Diyabet BR.HLİ.044 Diyabet Hastası Nasıl Beslenmeli? Halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan diyabet, düzenli beslenme programı gerektirir. Düzenli ve bilinçli bir beslenme

Detaylı

EV HEMODİYALİZİ BİLGİLENDİRİLMİŞ HASTA ONAY FORMU. Kurum Adı ve Adresi. Hastanın Adı-Soyadı. Hastanın Adresi. Hastanın Telefon/Faks Numarası

EV HEMODİYALİZİ BİLGİLENDİRİLMİŞ HASTA ONAY FORMU. Kurum Adı ve Adresi. Hastanın Adı-Soyadı. Hastanın Adresi. Hastanın Telefon/Faks Numarası EV HEMODİYALİZİ BİLGİLENDİRİLMİŞ HASTA ONAY FORMU Kurum Adı ve Adresi Hastanın Adı-Soyadı Hastanın Adresi Hastanın Telefon/Faks Numarası Hastane/Klinik Protokol Numarası Ev hemodiyaliz uygulamasına katılmak

Detaylı

Reflü Hastaları Ne Yapmalı?

Reflü Hastaları Ne Yapmalı? On5yirmi5.com Reflü Hastaları Ne Yapmalı? Reflü hastalarının, yaşam kalitelerini yükseltmek ve daha az sorun yaşamaları için yapabilecekleri basit çözümler var. Yayın Tarihi : 11 Ekim 2011 Salı (oluşturma

Detaylı

Diyet Önerileri ve Etkisi

Diyet Önerileri ve Etkisi Akılcı Hipertansiyon Tedavisi Diyet Önerileri ve Etkisi Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç ç Hastalıkları Anabilim Dalı 15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, 24-26 Nisan

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı ÇOCUKLARDA DİYALİZ Prof. Dr. Mesiha Ekim Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 19-23 Mayıs 2010 Antalya 2008 yılında ilk defa RRT

Detaylı

BOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI

BOŞALTIM SİSTEMİ ORGANLARI BOŞALTIM SİSTEMİ BOŞALTIM NEDİR? O Vücudumuzda gerçekleşen olaylar sonucunda oluşan karbondioksit, üre, tuz, fazla miktarda bulunan su gibi atık maddelerin dışarı atılmasına boşaltım denir. BOŞALTIM SİSTEMİ

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi

Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi Pazardan Sofraya:Pazarlama ve Tüketim Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi Prof. Dr. Yasemen YANAR Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölüm Başkanı Tarih boyunca medeniyetler

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ KOAH LI HASTANIN BESLENMESİ FR-HYE-04-719-41

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ KOAH LI HASTANIN BESLENMESİ FR-HYE-04-719-41 FR-HYE-04-719-41 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ KOAH LI HASTANIN BESLENMESİ Hazırlayan AD/BD/Birim(ler): Beslenme ve Diyet Birimi Sayfa 1 / 7 İlk yayın tarihi: 01.05.2007

Detaylı

ZOR HASTA YAKLAŞIM GÜLDEN ÇELİK

ZOR HASTA YAKLAŞIM GÜLDEN ÇELİK ZOR HASTA YAKLAŞIM GÜLDEN ÇELİK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Araştırma Ve Uygulama Hastanesi Nefroloji Bilim Dalı Periton Diyalizi Ünitesi SUNU PLANI Zor hasta Vaka sunumu Klinik bilgiler

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 22.07.2014 Hemodiyaliz Makinesini Hazırlama Talimatı yerine 01 Diyaliz Ünitesi Enfeksiyon Kontrol Önlemleri Talimatı na atıfta bulunuldu. Hazırlayan:

Detaylı

G. EKLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA

G. EKLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA 392 G. EKLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA Kitabın sonuna pratikte yararlı olabilecek 7 ek konmuştur. 1.ekte hastalar için bir kimlik kartı tasarlanmıştır. Hastaların başka bir hemodiyaliz merkezine kısa süreli gittikleri

Detaylı

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Gülay Aşçı 1, Cenk Demirci 2, Zeki Soypaçacı 3, Özen Önen Sertöz 1, Serkan Kubilay Koç 2, Sinan Erten 2, Sıddig Momin Adam 2, Handan Öğünç 2, Gökçe Kaya 2, İrfan Hastürk 2, Emine Ünal 2, Ali Başçı 1, Ercan

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA VOLÜM DURUMUNUN VÜCUT KOMPOZİSYON MONİTÖRÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ HASTALARINDA VOLÜM DURUMUNUN VÜCUT KOMPOZİSYON MONİTÖRÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ HASTALARINDA VOLÜM DURUMUNUN VÜCUT KOMPOZİSYON MONİTÖRÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI SERKAN YILDIZ¹, REMZİ DÜNDAR², ÖMÜR KURU², FERCEM ERBAY², FATİH KILIDz,

Detaylı

FATİH ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PROGRAMINA HOŞ GELDİNİZ

FATİH ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PROGRAMINA HOŞ GELDİNİZ FATİH ANADOLU LİSESİ BESLENME DOSTU OKUL PROGRAMINA HOŞ GELDİNİZ TUZA DİKKAT HAFTASI 21-27 MART TUZ GİDİYOR FELÇ VE KALP KRİZİ AZALIYOR Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre günde 5 gramdan daha fazla

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı Uzman Dr. Mehtap Ezel Çelakıl DR.MEHTAP EZEL ÇELAKIL 4YAŞ ERKEK HASTA Şikayeti:

Detaylı

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.

Detaylı

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler

Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler Doç. Dr. Sabahat Alışır Ecder Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı KDIGO önerilerine

Detaylı

Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi KALP KRİZİ Kalp krizi (miyokard

Detaylı

RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİNDEN EV HEMODİYALİZİ

RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİNDEN EV HEMODİYALİZİ RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİNDEN EV HEMODİYALİZİ Dr. Hatice ASLAN Kütahya Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği D.P.Ü. Evliya Çelebi Eğitim Araştırma Hastanesi Hemodiyaliz Ünitesi EV HEMODİYALİZİ NEDİR

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA BESLENME KILAVUZU FR-HYE

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA BESLENME KILAVUZU FR-HYE FR-HYE-04-719-17 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK KURULUŞLARI BESLENME ve DİYET BİRİMİ PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA BESLENME KILAVUZU Hazırlayan AD/BD/Birim(ler): Beslenme ve Diyet Birimi Sayfa 1 / 7 İlk yayın

Detaylı

Yaşamımızı devam ettirebilmemiz için tuza ihtiyacımız var! NEDEN?

Yaşamımızı devam ettirebilmemiz için tuza ihtiyacımız var! NEDEN? Petra Kristali Tuzlu gerçekler Vücudumuz ve Tuz. Yaşamımızı devam ettirebilmemiz için tuza ihtiyacımız var! NEDEN? Yaşam kaynağımız olan su, ancak yeterli miktarda ve sağlıklı tuzla birlikte görevini yerine

Detaylı

gereksinimi kadar sağlamasıdır.

gereksinimi kadar sağlamasıdır. Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar

Detaylı

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER. Boşaltım Sistemi

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER. Boşaltım Sistemi VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER Boşaltım Sistemi İNSANLARDA BOŞALTIMIN AMACI NEDİR? VÜCUDUMUZDAN HANGİ ATIK MADDELER UZAKLAŞTIRILIR? İDRAR SU TUZ KARBONDİOKSİT BESİN ATIKLARI ÜRE ATIK MADDELERİ VÜCUDUMUZDAN HANGİ

Detaylı

Hemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

Hemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD Hemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD KBY ve normal popülasyonda mortalite oranları USRDS 2011 TSN verileri

Detaylı

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Osman Yüksekyayla, Hasan Bilinç, Nurten Aksoy, Mehmet Nuri Turan Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim

Detaylı

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI DEDBT01944 Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg Mümkün olduğunca normal bir yaşam www.lilly-pharma.de www.lilly-diabetes.de

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ALANYA HASTANESİ Kronik böbrek hastalığı dünya çapında bir halk sağlığı

Detaylı

Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir.

Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir. Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir. S.K. Cinsiyeti: Kadın Doğum Tarihi:16.03.1965 Medeni Durumu:

Detaylı

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Yazar Ad 61 Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Ülkemizde kalp damar hastalıkları erişkinlerde en önemli ölüm ve hastalık nedeni olup kanser veya trafik kazalarına bağlı ölümlerden daha sık görülmektedir. Halkımızda

Detaylı

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir.

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir. Kimler Böbrek Naklinden Yarar Sağlayabilir? Böbrek nakli kimlere yapılabilir? Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin en sık

Detaylı

1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e.

1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e. SORUMLU HEKİM SORULARI 1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e. Baş ağrısı 2. Aşağıdakilerden hangisi hemodiyaliz

Detaylı

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya SALTurk Çalışması Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya Amaç Türkiye de günlük tuz alımını saptamak Sodyum alımı ve hipertansiyon ilişkisini araştırmak Kabul ve

Detaylı

KAN BASINCI (TANSĐYON) Prof. Dr. Erdal ZORBA

KAN BASINCI (TANSĐYON) Prof. Dr. Erdal ZORBA KAN BASINCI (TANSĐYON) VE SAĞLIK Prof. Dr. Erdal ZORBA KAN BASINCI (TANSĐYON) VE SAĞLIK Kalbimiz günde 24 saat hiç durmamaksızın kan pompalama görevini yerine getirir. Kan basıncı, kalbin kanı vücudun

Detaylı

EV HEMODİYALİZİ MEDİKAL VE TEKNİK SORUNLAR

EV HEMODİYALİZİ MEDİKAL VE TEKNİK SORUNLAR EV HEMODİYALİZİ MEDİKAL VE TEKNİK SORUNLAR Sibel Çavuşoğlu Atıl ÖZEL FMC İZMİR EGE NEFROLOJİ DİYALİZ MERKEZİ MEDİKAL PROBLEMLER Tüm tıbbi tedavilerde olduğu gibi hemodiyaliz sırasında da bazen komplikasyonlar

Detaylı

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı

Detaylı

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ VE BESLENME

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ VE BESLENME KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ VE BESLENME Hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Emine Yıldız Hacettepe Üniversitesi-Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Şubat - 2008 ANKARA Birinci Basım : Şubat 2008

Detaylı

HİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ

HİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ HİPERLİPİDEMİ TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu çeşitli yağ tipleri kolesterol, trigliserid, LDL-kolestroldür.

Detaylı

Diyaliz hastalarında morbidite ve mortalite oranı genel populasyondan kat daha yüksektir.*

Diyaliz hastalarında morbidite ve mortalite oranı genel populasyondan kat daha yüksektir.* GİRİŞ Diyaliz hastalarında morbidite ve mortalite oranı genel populasyondan 10-20 kat daha yüksektir.* Çok sayıda çalışmada hemodiyaliz dozu ile morbidite ve mortalite arasında anlamlı ilişki saptanmıştır.

Detaylı

BÖBREK SAĞLIĞI ve KORUNMASI

BÖBREK SAĞLIĞI ve KORUNMASI BÖBREK SAĞLIĞI ve KORUNMASI Böbrekler vücudun en önemli organlarından ikisidir. Kandan atık ürünlerin süzülüp temizlenmesinden ve sıvı fazlasının idrar şeklinde atılmasından sorumludurlar. Böbrekler, aynı

Detaylı

DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein,

DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, karbonhidrat, yağ ve enerji ihtiyacınızı karşılayacaktır. * Bu

Detaylı

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı 1, Abdullah Özkök 1, Yaşar Çalışkan 1, Ayşegül Telci 2, Alaattin Yıldız 1 ¹İstanbul

Detaylı

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi VAKA SUNUMU Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi ÖYKÜ 58 yaşında, erkek hasta, emekli memur, Ankara 1989: Tip 2 DM tanısı konularak, oral antidiyabetik

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Performans Yönetimi Ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Performans Yönetimi Ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Performans Yönetimi Ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı HEMODİYALİZ ÜNİTESİNİN HİZMET KALİTE STANDARTLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Abdullah ÖZTÜRK 14 AĞUSTOS 2009 ANKARA

Detaylı

TC SAĞLIK BAKANLIĞI ANTALYA KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ ANTALYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

TC SAĞLIK BAKANLIĞI ANTALYA KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ ANTALYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TC SAĞLIK BAKANLIĞI ANTALYA KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ ANTALYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Aşırı sıcaklar çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde getirmektedir.sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak

Detaylı

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014. Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014. Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar-2014 Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Kontrolsüz Hipertansiyonun Bedeli SVO geçiren hastaların.. J Rendon et al.,

Detaylı

Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı

Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı 17 MAYIS 2013 Dünya Hipertansiyon Ligi Girişimidir. 17 MAYIS 2013 Dünya Hipertansiyon Ligi Girişimidir. Hipertansiyon Nedir? Çoğunlukla yüksek kan basıncı olarak

Detaylı

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir.

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir. HİPERTANSİYON Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Yüksek tansiyon (hipertansiyon) nedir? Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Böbrek Hakkında Bilgiler. Böbreklerin işlevi. Böbrek Yetmezliği Nedir? Renal Faulire

Böbrek Hakkında Bilgiler. Böbreklerin işlevi. Böbrek Yetmezliği Nedir? Renal Faulire Renal Faulire Böbrek Hakkında Bilgiler Böbrek karnın arka bölgesinde bulunan 100-150 gram ağırlığında bir organdır. Normal kişilerde sağ ve solda olmak üzere iki adet böbrek bulunur. Toplumda yaklaşık

Detaylı

TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI

TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme

Detaylı

DİYALİZ: GENEL BİLGİLER

DİYALİZ: GENEL BİLGİLER 15 KONU 2 DİYALİZ: GENEL BİLGİLER Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ Diyaliz tedavisi hemodiyaliz ve periton diyalizi olmak üzere iki şekilde uygulanır. Bu bölümde diyaliz tedavisinin tanım ve tarihçesi, fizyolojik

Detaylı

KALP DAMAR SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI RİSKLERİNDEN KORUNMA

KALP DAMAR SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI RİSKLERİNDEN KORUNMA KALP DAMAR SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI RİSKLERİNDEN KORUNMA BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? KALP DAMAR HASTALIĞI NEDİR? DAMARLAR NEDEN DARALIR? KALP DAMAR HASTALIĞININ BULGULARI RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR? KALP

Detaylı

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım

Detaylı

Hipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık

Hipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık Hipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık HD Hemodiyalizde Hipertansiyon yönetiminde Tartışmalı noktalar Nurol Arık 1.Hangi kan basıncı değerleri hastayı temsil eder yada riski belirler? 2.Kan

Detaylı

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.

Detaylı

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) Op.Dr. Tuncer GÜNEY Göz Hastalıkları Uzmanı GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) HASTALIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ? Glokom=Göz Tansiyonu Hastalığı : Yüksek göz içi basıncı ile giden,görme hücrelerinin ölümüne

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır?

Detaylı

Polikistik böbrek hastalığında, periton diyalizi bir tedavi seçeneği olabilir mi? 15 yıllık Tek Merkez Deneyimi

Polikistik böbrek hastalığında, periton diyalizi bir tedavi seçeneği olabilir mi? 15 yıllık Tek Merkez Deneyimi Polikistik böbrek hastalığında, periton diyalizi bir tedavi seçeneği olabilir mi? 15 yıllık Tek Merkez Deneyimi Yener Koç 1, Taner Baştürk 1, Tamer Sakacı 1, Zuhal Atan Uçar 1, Elbis Ahbap 1, Mustafa Sevinç

Detaylı

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,

Detaylı

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ VE BESLENME

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ VE BESLENME KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ VE BESLENME Hazırlayan Doç. Dr. Emine Akal Yıldız Hacettepe Üniversitesi-Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Şubat - 2008 2012 ANKARA İkinci Basım : 2012 Sağlık

Detaylı

Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi

Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi DİYALİZ-MORTALİTE 200 ölüm/1000 hasta-yıl. USRDS-2011 En önemli ölüm nedeni kardiyak hastalıklardır. USRDS -2011:

Detaylı

Kanser tedavisi sırasında sağlıklı bir diyet hemen hemen başka zamanlardakiyle aynıdır. Her gün çeşitli gıdalar yemeniz gerekir.

Kanser tedavisi sırasında sağlıklı bir diyet hemen hemen başka zamanlardakiyle aynıdır. Her gün çeşitli gıdalar yemeniz gerekir. KANSER HASTALARINDA BESLENME DESTEĞİ Dengeli ve sağlıklı beslenme sadece tedavi gören kanser hastaları için değil tedavi sonrası süreçte de sağlıklı yaşamı oluşturan önemli unsurlardan biridir. Kanser

Detaylı

Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU

Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve

Detaylı

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU HİPERLİPİDEMİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA BİSFENOL A DÜZEYLERİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA BİSFENOL A DÜZEYLERİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA BİSFENOL A DÜZEYLERİ Faruk Turgut 1, Şana Sungur 2, Ramazan Okur 2, Mustafa Yaprak 1, İhsan Üstün 3, Cumali Gökçe 3 1 Mustafa Kemal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları

Detaylı

KONU 24A HEPATİT C. Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ

KONU 24A HEPATİT C. Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ 165 KONU 24A HEPATİT C Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ Hepatit C virusu (HCV) hemodiyaliz hastalarında kronik karaciğer hastalığının en sık nedenidir. Hepatit C virus infeksiyonu, ülkemizde hemodiyaliz ünitelerinin

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

Kronik Hemodiyalizde Diyalizat Sodyum ve Potasyum Düzeyleri. Dr. Oktay Oymak Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bölümü

Kronik Hemodiyalizde Diyalizat Sodyum ve Potasyum Düzeyleri. Dr. Oktay Oymak Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bölümü Kronik Hemodiyalizde Diyalizat Sodyum ve Potasyum Düzeyleri Dr. Oktay Oymak Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bölümü Diyaliz Renal replasman tedavileridir Hemodiyaliz; Ekskresyon fonksiyonu:

Detaylı

Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İNTRADİYALİTİK HİPERTANSİYON Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 12. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 19-23 Mayıs 2010, Antalya Hedef Hemodiyaliz

Detaylı

neden az yağlı az kolesterollü diyet?

neden az yağlı az kolesterollü diyet? neden az yağlı az kolesterollü diyet? DYT-YRD07 Rev / 2 Yürürlük Tarihi / 30.12.2005 Rev Tarihi / 17.18.2012 neden az yağlı az kolesterollü diyet? Kolesterol insan vücudunda doğal olarak bulunan yağa benzer

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)

Detaylı

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ

DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Hipertansiyonun Ultrafiltrasyon ile Tedavisi Prof. Dr. Fehmi Akçiçek

Diyaliz Hastalarında Hipertansiyonun Ultrafiltrasyon ile Tedavisi Prof. Dr. Fehmi Akçiçek Diyaliz Hastalarında Hipertansiyonun Ultrafiltrasyon ile Tedavisi Prof. Dr. Fehmi Akçiçek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Bornova 35100, Izmir ÖLÜM /100 DİYALİZ HASTA YILI MI Kardiyak Diger KV KKY Sepsis

Detaylı

FOKAL SEGMENTAL GLOMERÜLOSKLEROZ (FSGS) VAKA SUNUMU ÖZGE ÖZEROĞLU

FOKAL SEGMENTAL GLOMERÜLOSKLEROZ (FSGS) VAKA SUNUMU ÖZGE ÖZEROĞLU FOKAL SEGMENTAL GLOMERÜLOSKLEROZ (FSGS) VAKA SUNUMU ÖZGE ÖZEROĞLU NEFROTİK SENDROM VE FOKAL SEGMENTAL GLOMERÜLOSKLEROZ (FSGS) Nefrotik sendrom yoğun proteinüri sonucu gelişen hipoalbüminemi ve yaygın ödem

Detaylı

Böbrekler Böbrekler Yapısı ve işlevi Böbreklerin aşağıda belirtilen ana işlevleri vardır:

Böbrekler Böbrekler Yapısı ve işlevi Böbreklerin aşağıda belirtilen ana işlevleri vardır: Böbrekler Yapısı ve işlevi İnsanda bir çift böbrek, omurganın her iki yanında yer alır ve yaklaşık alt kaburgaların hizasında bulunur. Her böbrek insan boyuna doğru orantılı olarak ortalama 9-12 cm uzunluğunda,

Detaylı

Yeni Diyaliz Hastası İçin İpuçları

Yeni Diyaliz Hastası İçin İpuçları Yeni Diyaliz Hastası İçin İpuçları Diyaliz ile ilgili merak ettiğiniz her şey bu sayfanın ardında Sayın yeni diyaliz hastası, diyalizin ne olduğu hakkında bilgileriniz ya hiç yoktur veya yeterli değildir.

Detaylı

HEMODİYALİZDE ULTRAFİLTRASYON VE OPTİMİZASYONU. Nurol Arık

HEMODİYALİZDE ULTRAFİLTRASYON VE OPTİMİZASYONU. Nurol Arık HEMODİYALİZDE ULTRAFİLTRASYON VE OPTİMİZASYONU Nurol Arık Diyaliz yeterliliği = üre kinetikleri HEMODİYALİZ HASTASINDA VOLÜM YÖNETİMİ DİYALİZAT SODYUMUNUN DÜZENLENMESİ ULTRAFİLTRASYON TUZ KISITLAMASI VOLÜM

Detaylı

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..

Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir

Detaylı

Kadın ve Böbrek Hastalıkları

Kadın ve Böbrek Hastalıkları Kadın ve Böbrek Hastalıkları Hemodiyaliz, Transplantasyon ve Gebelik: Her üçünü de yaşamış güçlü bir kadının öyküsü Hemşire İlknur Yalçın 28. Ulusal Böbrek Hastalıkları, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireliği

Detaylı

EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr

EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK

Detaylı