TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

Transkript

1 TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Aralık

2 İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI TÜRKİYE'YE GELEN YURT DIŞINDA İKAMET EDEN VATANDAŞLARIN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI İSTANBUL A GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ ANTALYA YA GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ MUĞLA YA GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ İZMİR E GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ TÜRKİYE NİN TURİZM GELİRİ, ORTALAMA HARCAMA ve TURİZM GİDERİ TÜRKİYE NİN TURİZM GELİRİ ve ORTALAMA HARCAMA TURİZM SEKTÖRÜNÜN TEKSTİL ve OTOMOTİV SEKTÖRÜ İLE KARŞILAŞTIRILMASI TÜRKİYE NİN TURİZM GİDERİ... 22

3 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI 2016 yılında ülkemize gelen ziyaretçilerin sayısı 2015 yılı ilk dokuz ayına (Ocak-Eylül) göre %26,46 azalış göstermiştir yılı Eylül ayı gelen ziyaretçi sayısı 2015 yılı Eylül ayına göre %27,52 oranında azalmıştır. Ülkemize gelen ziyaretçilerin son üç yıla ve aylara göre dağılımının yer aldığı Tablo 1 incelendiğinde; düşüşün 2015 yılı Nisan ayından itibaren başladığı görülmektedir yılı Nisan ayından itibaren aynı yılın Temmuz ayı hariç tüm aylar bir önceki yıla göre azalış göstermiştir. Tablo 1 de Ocak-Eylül arası gelen ziyaretçi istatistikleri verilebilmiştir. Gelen yabancı ziyaretçi verileri her ay T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından internet sitesinden yayınlanmaktadır. Ancak, Kültür ve Turizm Bakanlığı, gelen vatandaş istatistiklerini yılın çeyrek dönemlerinde Türkiye İstatistik Kurumu ndan (TÜİK) te sağlayarak yayınlamaktadır. En son üçüncü çeyreğin yayınlandığı bu verinin Eylül-Aralık dönemine ait rakamları, 2017 yılının Ocak ayında yayınlanacaktır. Bu nedenle, gelen yabancı ve gelen vatandaş sayılarının toplamının oluşturduğu gelen ziyaretçi istatistiği ilk 9 ayın verileri ile oluşturulmuştur. Tablo 1. Türkiye ye Gelen Ziyaretçilerin Yıllara ve Aylara Göre Dağılımı AYLAR YILLAR % DEĞİŞİM ORANI * 2015/ /2015 OCAK ,80-4,59 ŞUBAT ,52-6,86 MART ,28-10,37 NİSAN ,04-19,83 MAYIS ,31-27,66 HAZİRAN ,51-35,26 TEMMUZ ,17-31,31 AĞUSTOS ,77-34,42 EYLÜL ,37-27,52 EKİM ,47 KASIM ,47 ARALIK ,81 TOPLAM ,23 9 AYLIK TOPLAM ,00-26,46 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2016-Eylül Bülteni 1.1. TÜRKİYE'YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI 2016 yılı Kasım ayında ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı ayına göre %21,35'lik bir azalışla olmuştur. Kasım ayında ülkemize gelen yabancı ziyaretçinin 'ü (%1,29) günübirlikçidir. 1

4 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %30,85 azalış göstererek olmuştur yılı Ocak-Kasım döneminde Ülkemize gelen yabancı ziyaretçinin 'ü (%2,54) günübirlikçidir. Tablo 2. Türkiye'ye Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Yıllara ve Aylara Göre Dağılımı AYLAR YILLAR % DEĞİŞİM ORANI * 2015/ /2015 OCAK ,08-6,44 ŞUBAT ,30-10,32 MART ,37-12,84 NİSAN ,10-28,07 MAYIS ,46-34,67 HAZİRAN ,89-40,86 TEMMUZ ,10-36,72 AĞUSTOS ,88-37,96 EYLÜL ,31-32,84 EKİM ,02-25,79 KASIM ,53-21,35 ARALIK ,29 TOPLAM ,61 11 AYLIK TOPLAM ,36-30,85 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2016-Kasım Bülteni 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde ülkemize gelen yabancı ziyaretçilerin en çok giriş yaptıkları sınır kapılarının bağlı olduğu iller sırasıyla; İstanbul, Antalya, Edirne, Artvin ve Muğla dır. Aşağıda yer alan Şekil 1 de detaylı olarak aktarılmıştır. 19,03% 6,89% 35,52% İSTANBUL: ANTALYA: EDİRNE: ,09% ARTVİN: ,03% MUĞLA: DİĞER: ,40% Şekil 1: Türkiye ye Gelen Yabancı Ziyaretçilerin En Çok Giriş Yaptıkları Sınır Kapılarının Bağlı Olduğu İllere Göre Dağılımı (2016 yılı Ocak-Kasım) 2

5 2016 yılı Kasım ayı ülkemize gelen yabancı sayısı olarak, geçen yılın Kasım ayına göre %21,35 azalma göstermiştir. Bu yıl Kasım ayında Avrupa dan gelen yabancı sayısında geçen yıla göre %33,45 düşüş gerçekleşmiştir yılı Kasım ayında ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında; Gürcistan %12,36 milliyet payı ile birinci ( ), Almanya %9,7 milliyet payı ile ikinci ( ), Bulgaristan %9,2 milliyet payı ile üçüncü sıradadır ( ). Birinci kaynak pazarımız olan Almanya dan bu yıl Kasım ayında gelen yabancı sayısında geçen yıla göre %49,26 oranında azalma olmuştur. İkinci kaynak pazarımız olan Rusya Federasyonu ndan gelen yabancı sayısında geçen sene Kasım ayına oranla %35,78 lik bir azalma göstermiştir. Tablo 3. Türkiye ye Gelen Yabancıların Milliyetlerine Göre Karşılaştırması (Kasım) YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET * * 2015/ /2015 ALMANYA ,72 15,03 9,70 1,57-49,26 AVUSTURYA ,05 0,93 0,72-11,60-39,24 BELÇİKA ,34 1,20 1,05-10,90-30,68 DANİMARKA ,78 0,64 0,47-19,13-42,47 FİNLANDİYA ,69 0,39 0,25-44,58-49,20 FRANSA ,73 1,97 1,73-28,51-30,94 HOLLANDA ,04 1,95 1,66-5,21-33,09 İNGİLTERE ,13 3,09 2,56-1,71-34,72 İRLANDA ,21 0,19 0,14-13,70-39,93 İSPANYA ,00 0,68 0,49-31,74-44,05 İSVEÇ ,35 0,96 0,67-29,23-45,15 İSVİÇRE ,73 0,65 0,50-11,17-39,29 İTALYA ,62 1,96 1,03-25,34-58,69 İZLANDA ,01 0,01 0,01 4,17-30,00 LÜKSEMBURG ,02 0,02 0,01-4,53-55,25 PORTEKİZ ,16 0,20 0,13 25,78-51,28 YUNANİSTAN ,56 3,44 3,62-3,73-17,32 ÇEK CUM ,32 0,30 0,21-8,67-43,18 POLONYA ,53 0,52 0,45-2,36-33,12 MACARİSTAN ,33 0,33 0,21-2,52-48,42 NORVEÇ ,46 0,41 0,33-10,64-36,56 SLOVAKYA ,21 0,16 0,14-21,56-33,60 AVRUPA OECD ,99 35,03 26,07-8,30-41,45 A.B.D ,42 2,45 1,61 0,38-48,14 AVUSTRALYA ,38 0,32 0,22-17,49-44,76 JAPONYA ,63 0,40 0,20-37,82-60,52 KANADA ,55 0,49 0,39-10,51-37,12 YENİ ZELLANDA ,07 0,06 0,04-21,01-51,13 MEKSİKA ,15 0,14 0,09-6,80-52,01 G. KORE ,05 0,79 0,47-25,04-53,48 TOPLAM OECD ,25 39,66 29,09-8,78-42,32 3

6 YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET * * 2015/ /2015 ESTONYA ,15 0,13 0,06-12,96-64,46 KARADAĞ ,10 0,11 0,09 10,83-33,72 KOSOVA ,28 0,32 0,42 16,92 2,84 MALTA ,02 0,03 0,03 38,20-33,10 LİTVANYA ,18 0,18 0,14-0,16-39,64 G. KIBRIS RUM YÖN ,03 0,03 0,04 9,30-2,90 LETONYA ,15 0,12 0,09-16,34-42,20 BOSNA HERSEK ,26 0,26 0,29 1,13-12,21 HIRVATİSTAN ,26 0,16 0,11-38,51-45,16 SLOVENYA ,17 0,16 0,10-3,74-53,60 SIRBİSTAN ,63 0,59 0,59-7,48-21,41 MAKEDONYA ,56 0,61 0,70 9,04-9,85 ARNAVUTLUK ,31 0,34 0,42 9,19-2,53 BULGARİSTAN ,91 7,46 9,12 7,34-3,78 ROMANYA ,36 1,39 1,43 1,39-18,85 DIĞER AVRUPA ÜLKELERI ,01 0,01 0,01-46,75-21,11 TOPLAM AVRUPA ,36 46,93 39,71-5,43-33,45 AZERBAYCAN ,76 2,23 3,25-19,53 14,42 BELARUS (B. RUSYA) ,19 0,21 0,19 9,98-27,29 ERMENİSTAN ,27 0,21 0,25-22,48-5,93 GÜRCİSTAN ,53 9,10 12,86 20,17 11,10 KAZAKİSTAN ,79 0,57 0,71-28,70-1,77 KIRGIZİSTAN ,35 0,37 0,49 6,74 4,26 MOLDOVA CUM ,41 0,42 0,52 1,54-3,17 ÖZBEKİSTAN ,61 0,55 0,88-10,20 25,46 RUSYA FED ,64 5,00 4,09 36,74-35,78 TACİKİSTAN ,18 0,12 0,16-33,85 4,00 TÜRKMENİSTAN ,83 0,76 1,06-8,68 9,61 UKRAYNA ,69 1,82 2,32 7,27 0,39 BDT ,25 21,37 26,78 10,42-1,45 CEZAYİR ,69 0,73 1,06 6,14 14,22 FAS ,39 0,72 0,53 82,56-42,70 LİBYA ,36 0,22 0,38-83,89 36,73 SUDAN ,06 0,05 0,07-20,57 10,48 MISIR ,49 0,45 0,50-8,65-11,32 TUNUS ,49 0,50 0,65 1,13 2,86 GÜNEY AFRİKA CUM ,14 0,13 0,12-6,15-28,37 DIĞ.AFRIKA ÜLKELERI ,53 0,57 0,69 5,89-4,30 TOPLAM AFRİKA ,14 3,36 4,00-19,26-6,40 B.A.EMİRLİĞİ ,13 0,18 0,17 38,87-22,19 BAHREYN ,09 0,11 0,14 20,77-3,44 KATAR ,05 0,06 0,10 5,55 37,22 KUVEYT ,34 0,41 0,66 18,42 27,10 IRAK ,20 4,72 2,60 46,59-56,64 LÜBNAN ,60 0,82 1,05 35,34 0,74 ÜRDÜN ,45 0,50 0,88 11,43 37,84 S.ARABİSTAN ,87 1,09 3,49 24,03 152,04 4

7 YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET * * 2015/ /2015 K.K.T.C ,81 0,85 1,17 4,39 9,06 İSRAİL ,47 0,63 1,11 34,74 37,68 YEMEN ,13 0,10 0,19-24,08 45,65 DIĞ.BATI ASYA ÜLKELERI ,80 3,50 1,62-40,01-63,49 TOP. BATI ASYA ,94 12,96 13,18-0,40-19,99 BANGLADEŞ ,05 0,05 0,05-1,52-28,26 ÇİN HALK CUM ,95 1,01 1,13 6,56-12,59 ENDONEZYA ,22 0,18 0,32-19,06 38,84 FİLİPİNLER ,25 0,29 0,31 14,05-16,90 HİNDİSTAN ,45 0,58 0,39 29,41-47,37 İRAN ,01 6,19 8,74 22,77 11,09 MALEZYA ,39 0,39 0,31-1,50-37,25 PAKİSTAN ,21 0,26 0,30 21,91-10,86 SİNGAPUR ,14 0,13 0,08-10,31-51,23 TAYLAND ,09 0,05 0,04-45,77-29,44 DIĞ.GÜN.ASYA ÜLK ,43 0,52 0,72 20,97 8,23 TOP.GÜN.ASYA ,20 9,65 12,38 17,11 0,83 TOPLAM ASYA ,14 22,61 25,56 6,39-11,10 DİĞ. KUZEY AMERİKA ÜLK ,06 0,07 0,07 14,92-25,46 DİĞ. ORTA AMERİKA ÜLK ,03 0,04 0,04 24,06-20,36 ARJANTİN ,14 0,41 0,27 201,40-48,63 BREZİLYA ,29 0,22 0,21-26,49-23,52 KOLOMBİYA ,07 0,06 0,07-14,76 1,20 ŞİLİ ,04 0,05 0,02 15,21-60,76 VENEZÜELLA ,02 0,02 0,02-3,89-15,90 DİĞ.GÜN.AMERİKA ÜLK ,05 0,06 0,06 29,00-28,15 TOP.GÜN.AMERİKA ,61 0,82 0,66 33,89-36,74 TOPLAM AMERİKA ,70 0,93 0,77 31,80-35,16 OKYANUSYA ,01 0,00 0,00-75,68-22,22 MİLLİYETSİZ ,15 0,16 0,18 6,21-12,38 YABANCI TOPLAM ,00 100,00 100,00-0,53-21,35 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2016-Kasım Bülteni 2016 yılı Ocak-Kasım aylarında ülkemize gelen yabancı sayısı olarak, geçen yılın ilk 11 ayına göre %30,85 düşüş göstermiştir. Bu yılın ilk 11 ayında Avrupa dan gelen yabancı sayısında geçen yıla göre %36,31 azalmıştır yılı Ocak-Kasım döneminde ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında; Almanya %15,64 ( ) ile birinci, Gürcistan %8,49 ( ) ile ikinci, İngiltere %6,99 ( ) ile üçüncü sıradadır. Birinci kaynak pazarımız olan Almanya dan gelen yabancı sayısında geçen yıla göre %30,38 azalma olmuştur. İkinci kaynak pazarımız olan Rusya Federasyonu ndan gelen yabancı sayısındaki azalmada düşüş gözlenmiştir. Yaz aylarında %90 lara varan azalma, %77,31 e gerilemiştir. İlişkilerimizin düzeldiği diğer bir ülke olan İsrail den bu yıl gelen ziyaretçi sayısı geçen yılın ilk 11 ayına göre %32 5

8 artış göstermiştir. Son olarak Ukrayna dan gelen ziyaretçi sayısı geçen yılın ilk 11 ayına göre %49,48 artarak 1 milyon rakamına aşmıştır. Tablo 4. Türkiye ye Gelen Yabancıların Milliyetlerine Göre Karşılaştırması (Ocak-Kasım) YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET / /2015 ALMANYA ,38 15,54 15,64 6,61-30,38 AVUSTURYA ,39 1,34 1,22-5,30-36,67 BELÇİKA ,83 1,73 1,66-6,68-33,57 DANİMARKA ,14 1,16 1,35 0,37-19,18 FİNLANDİYA ,63 0,60 0,50-5,55-42,95 FRANSA ,83 2,34 2,19-18,52-35,12 HOLLANDA ,60 3,45 3,66-5,61-26,55 İNGİLTERE ,26 7,12 6,99-3,33-32,06 İRLANDA ,29 0,29 0,22-3,25-46,87 İSPANYA ,75 0,65 0,42-14,82-55,89 İSVEÇ ,85 1,76 1,29-6,06-49,20 İSVİÇRE ,08 1,06 0,86-3,56-44,06 İTALYA ,86 1,40 0,83-25,90-58,94 İZLANDA ,02 0,03 0,01 10,93-65,95 LÜKSEMBURG ,04 0,04 0,02-16,11-62,76 PORTEKİZ ,14 0,16 0,11 8,71-52,73 YUNANİSTAN ,19 2,00 2,27-9,90-21,53 ÇEK CUM ,63 0,60 0,36-6,09-59,25 POLONYA ,43 1,43 0,84-1,67-59,32 MACARİSTAN ,33 0,39 0,26 18,50-54,49 NORVEÇ ,91 0,80 0,63-13,58-45,07 SLOVAKYA ,38 0,43 0,25 11,13-59,82 AVRUPA OECD ,98 44,29 41,59-2,87-35,07 A.B.D ,13 2,21 1,82 2,33-43,10 AVUSTRALYA ,55 0,64 0,39 13,49-57,37 JAPONYA ,45 0,29 0,17-37,17-58,39 KANADA ,52 0,52 0,42-0,67-44,20 YENİ ZELLANDA ,09 0,10 0,06 13,01-59,15 MEKSİKA ,11 0,13 0,08 10,54-55,08 G. KORE ,66 0,62 0,41-6,31-54,40 TOPLAM OECD ,49 48,80 44,95-2,74-36,31 ESTONYA ,15 0,18 0,15 14,63-43,67 KARADAĞ ,05 0,05 0,06-2,12-15,99 KOSOVA ,23 0,27 0,40 14,02 3,00 MALTA ,02 0,03 0,02 27,76-37,57 LİTVANYA ,30 0,32 0,45 6,09-2,25 G. KIBRIS RUM YÖN ,04 0,04 0,04-18,86-21,33 LETONYA ,16 0,17 0,14 2,61-42,74 BOSNA HERSEK ,22 0,23 0,26 3,06-22,91 HIRVATİSTAN ,12 0,11 0,08-13,61-45,77 SLOVENYA ,11 0,11 0,07-3,83-53,71 6

9 YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET / /2015 SIRBİSTAN ,51 0,49 0,43-4,96-39,67 MAKEDONYA ,41 0,45 0,57 8,28-13,14 ARNAVUTLUK ,20 0,22 0,32 5,82 3,48 BULGARİSTAN ,44 4,84 6,48 7,53-7,37 ROMANYA ,15 1,22 1,42 3,99-19,29 DIĞER AVRUPA ÜLKELERI ,01 0,01 0,01-3,31-49,30 TOPLAM AVRUPA ,13 53,01 52,50-1,56-31,52 AZERBAYCAN ,74 1,63 2,35-7,28-0,55 BELARUS (B. RUSYA) ,63 0,58 0,46-8,62-44,91 ERMENİSTAN ,18 0,13 0,15-28,26-21,13 GÜRCİSTAN ,61 5,06 8,49 8,40 15,96 KAZAKİSTAN ,21 1,20 0,96-2,23-44,39 KIRGIZİSTAN ,22 0,24 0,35 8,51 0,38 MOLDOVA CUM ,36 0,41 0,55 14,29-7,30 ÖZBEKİSTAN ,38 0,39 0,51 1,84-9,72 RUSYA FED ,57 10,42 3,42-18,23-77,31 TACİKİSTAN ,09 0,09 0,10-6,20-24,30 TÜRKMENİSTAN ,47 0,47 0,62-1,71-9,20 UKRAYNA ,79 1,95 4,22 7,56 49,48 BDT ,23 22,58 22,17-8,11-32,08 CEZAYİR ,42 0,45 0,68 7,11 3,35 FAS ,24 0,29 0,34 20,94-19,69 LİBYA ,69 0,66 0,28-4,99-70,94 SUDAN ,03 0,03 0,04 8,60-9,13 MISIR ,29 0,27 0,37-9,60-4,88 TUNUS ,26 0,27 0,38 3,61-1,12 GÜNEY AFRİKA CUM ,12 0,13 0,11 11,28-40,17 DIĞ.AFRIKA ÜLKELERI ,28 0,29 0,37-0,05-11,75 TOPLAM AFRİKA ,31 2,39 2,56 1,80-25,78 B.A.EMİRLİĞİ ,13 0,13 0,13-2,34-30,89 BAHREYN ,06 0,08 0,15 31,67 24,22 KATAR ,08 0,10 0,13 20,67-9,93 KUVEYT ,36 0,48 0,70 31,42 1,63 IRAK ,26 2,96 1,59 28,86-62,85 LÜBNAN ,43 0,53 0,74 22,53-3,06 ÜRDÜN ,35 0,45 0,81 23,84 25,27 S.ARABİSTAN ,93 1,25 2,13 31,88 17,86 K.K.T.C ,60 0,63 0,86 2,43-4,72 İSRAİL ,51 0,61 1,16 16,80 32,00 YEMEN ,07 0,07 0,10-6,27 3,84 DIĞ.BATI ASYA ÜLKELERI ,11 2,34 1,26-25,67-62,84 TOP. BATI ASYA ,90 9,61 9,75 6,46-29,83 BANGLADEŞ ,03 0,03 0,03-1,88-25,20 ÇİN HALK CUM ,52 0,86 0,64 62,27-49,06 ENDONEZYA ,15 0,15 0,17-1,03-20,17 FİLİPİNLER ,19 0,23 0,23 20,67-30,34 HİNDİSTAN ,32 0,36 0,31 11,47-40,30 7

10 YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET / /2015 İRAN ,24 4,58 6,49 6,38-2,00 MALEZYA ,17 0,17 0,17 1,59-31,81 PAKİSTAN ,13 0,16 0,20 23,63-12,93 SİNGAPUR ,07 0,07 0,06-8,56-39,90 TAYLAND ,07 0,06 0,04-9,51-49,42 DIĞ.GÜN.ASYA ÜLK ,28 0,32 0,48 12,56 2,14 TOP.GÜN.ASYA ,17 6,99 8,82 11,77-12,76 TOPLAM ASYA ,07 16,60 18,57 8,63-22,64 DİĞ. KUZEY AMERİKA ÜLK ,04 0,05 0,05 21,37-25,12 DİĞ. ORTA AMERİKA ÜLK ,03 0,03 0,03 8,41-33,47 ARJANTİN ,12 0,23 0,25 84,84-24,84 BREZİLYA ,25 0,24 0,17-4,44-51,81 KOLOMBİYA ,06 0,07 0,08 13,96-27,20 ŞİLİ ,05 0,07 0,04 40,97-57,43 VENEZÜELLA ,02 0,02 0,02-6,77-24,28 DİĞ.GÜN.AMERİKA ÜLK ,05 0,07 0,06 27,83-41,58 TOP.GÜN.AMERİKA ,55 0,69 0,61 24,41-39,23 TOPLAM AMERİKA ,61 0,77 0,69 23,48-38,11 OKYANUSYA ,00 0,00 0,00-48,48 52,07 MİLLİYETSİZ ,13 0,15 0,15 14,13-29,56 YABANCI TOPLAM ,00 100,00 100,00-1,36-30,85 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2016-Kasım Bülteni 1.2. TÜRKİYE'YE GELEN YURT DIŞINDA İKAMET EDEN VATANDAŞLARIN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI 2016 yılı ilk dokuz ayında (Ocak-Eylül) ülkemize gelen yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerin sayısı, 2015 yılı ilk dokuz ayına göre %16,68'lik bir artışla olmuştur. Tablo 5 te ülkemize gelen yurt dışında ikamet eden vatandaşlarımızın son üç yıla ve aylara göre dağılımının yer almaktadır. Tablo 5. Türkiye'ye Gelen Yurt Dışında İkamet Eden Vatandaşların Yıllara ve Aylara Göre Dağılımı AYLAR YILLAR % DEĞİŞİM ORANI * 2015/ /2015 OCAK ,96 2,17 ŞUBAT ,36 6,14 MART ,13 2,12 NİSAN ,62 40,87 MAYIS ,96 41,79 HAZİRAN ,76 29,02 TEMMUZ ,79 14,23 AĞUSTOS ,60 0,26 EYLÜL ,40 22,05 EKİM ,51 KASIM ,20 ARALIK ,83 TOPLAM ,67 9 AYLIK TOPLAM ,21 16,68 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2016-Eylül Bülteni 8

11 1.3. DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI En önemli turizm merkezlerimizden olan İstanbul, Antalya, Muğla ve İzmir in gelen ziyaretçi istatistikleri aşağıdaki bölümlerde aktarılmıştır İSTANBUL A GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ 2016 yılında İstanbul a gelen yabancı sayısı, geçen yıl ile karşılaştırıldığında %25,9 oranında azalarak olarak gerçekleşmiştir. Tablo 6. İstanbul a Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Aylara ve Yıllara Göre Dağılımı AYLAR YILLAR DEĞİŞİM ORANI / /2015 OCAK ,8% 0,1% ŞUBAT ,2% -7,9% MART ,0% -17,1% NİSAN ,3% -31,1% MAYIS ,6% -26,5% HAZİRAN ,1% -35,2% TEMMUZ ,2% -34,0% AĞUSTOS ,4% -31,8% EYLÜL ,0% -33,6% EKİM ,7% -29,7% KASIM ,5% -21,8% ARALIK ,0% -18,0% TOPLAM ,8% -25,9% Kaynak: İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2016-Aralık Bülteni 2016 yılında İstanbul a gelen yabancıların milliyetlerine göre dağılımı incelendiğinde ilk 10 ülkenin sırasıyla; Almanlar, İranlılar, Suudi Arabistanlılar, İngilizler, Fransızlar, Amerikalılar, Ruslar, Ukraynalılar, Iraklılar ve Hollandalılardır. Tablo 7. İstanbul a Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Milliyetlerine Göre Dağılımı ( ) S. ÜLKE İSMİ Değişim S. No ÜLKE İSMİ Değişim 1 ALMANYA ,5 56 SIRBISTAN ,6 2 İRAN ,2 57 ARNAVUTLUK ,7 3 SUUDİ ARABİSTAN ,6 58 BREZİLYA ,5 4 İNGİLTERE ,5 59 FİLİPİNLER ,5 5 FRANSA ,8 60 FİNLANDİYA ,8 6 ABD ,2 61 KATAR ,7 7 RUSYA FEDERASYONU ,1 62 BOSNA HERSEK ,4 8 UKRAYNA HAYMATLOS ,9 9 IRAK ,1 64 ÇEK CUMHURİYETİ ,9 10 HOLLANDA ,7 65 MACARİSTAN ,1 9

12 S. ÜLKE İSMİ Değişim S. No ÜLKE İSMİ Değişim 11 AZERBEYCAN İRLANDA CEZAYİR ,8 67 BEYAZ RUSYA ,9 13 KUVEYT ,4 68 GÜNEY AFRİKA ,9 14 İTALYA ,2 69 NİJERYA ,9 15 TÜRKMENİSTAN ,4 70 YEMEN ,2 16 ÇİN ,4 71 TACİKİSTAN ,7 17 ÜRDÜN MAKEDONYA ,5 18 AVUSTURYA ,5 73 LİTVANYA LÜBNAN ,7 74 PORTAKİZ ,2 20 İSVEÇ ,6 75 FİLİSTİN ,6 21 ÖZBEKİSTAN ,3 76 ERMENİSTAN ,3 22 BELÇİKA ,9 77 KOLOMBİYA ,7 23 İSRAİL ,6 78 SLOVAKYA ,4 24 KAZAKİSTAN ,1 79 HIRVATİSTAN ,4 25 İSVİÇRE ,7 80 ESTONYA ,7 26 GÜNEY KORE ,9 81 UMMAN ,9 27 TUNUS ,3 82 LETONYA ,6 28 KKTC ,9 83 SİNGAPUR ,8 29 SURİYE MEKSİKA ,1 30 MISIR ,6 85 SLOVENYA ,9 31 ROMANYA ,9 86 MOĞOLİSTAN ,1 32 İSPANYA ,7 87 TAYLAND ,2 33 YUNANİSTAN ,9 88 SUDAN ,3 34 KIRGİZİSTAN ,9 89 KARADAĞ ,7 35 FAS ,9 90 YENİ ZELENDA ,6 36 DANİMARKA ,6 91 BANGLADEŞ ,7 37 BULGARİSTAN ,8 92 ŞİLİ ,9 38 KANADA ,9 93 SENEGAL ,1 39 LİBYA ,3 94 KENYA ,6 40 HİNDİSTAN ,8 95 KIBRIS RUM KESİMİ ,7 41 AVUSTRALYA ,3 96 KAMERUN ,2 42 ARJANTİN ,3 97 HONKONG ,3 43 GÜRCİSTAN ,7 98 ETİYOPYA ,2 44 PAKİSTAN ,6 99 KONGO DEMOK. CUM ,8 45 KOSOVA ,5 100 MALTA ,9 46 MALAZYA ,2 101 BİR. MİLLETLER ÖRG ,6 47 TAYVAN ,3 102 VENEZUELLA ,9 48 AFGANİSTAN ,1 103 PERU ,2 49 BAHREYN ,5 104 EKVATOR ,7 50 ENDENOZYA ,3 105 SOMALİ ,1 51 JAPONYA ,5 106 GANA ,3 52 BİRLEŞİK ARAP EMİR ,5 107 NEPAL ,9 53 MOLDOVA CUM ,7 108 UGANDA ,2 54 POLONYA ,1 109 COTE D'IVOİRE ,3 55 NORVEÇ ,9 110 TANZANYA ,4 Kaynak: İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2016-Aralık Bülteni 10

13 Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Cezayir, Ürdün, Lübnan, Suriye, Tunus, Mısır, Fas, Libya, Bahreyn, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Filistin, Umman ve Sudan ın oluşturduğu Arap ülkelerinden gelen ziyaretçilerin sayıları ve payı Tablo 8 de verilmiştir. Tablo 8. İstanbul a Arap Ülkelerinden Gelen Ziyaretçiler İSTANBUL A GELEN ZİYARETÇİ SAYISI ARAP ÜLKELERİNDEN GELENLER SAYISI PAY 17,96% 20,41% 21,47% Kaynak: İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2016-Aralık Bülteni ANTALYA YA GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ Antalya ya 2016 yılında gelen ziyaretçi sayısı olarak gerçekleşerek, geçen yıl gelen ziyaretçi sayısına göre %43 azalma göstermiştir. Antalya ya gelen ziyaretçi sayısındaki düşüş 2015 yılının Şubat ayında başlamıştır ve 2016 yılında bu düşüş geçen yılın aynı ayları ile kıyaslandığında çift haneli ve yüksek orandadır. Özellikle 2016 yılında yüksek sezon aylarında düşüş %50 oranlarını bulup aşmıştır. Tablo 9 da 2014, 2015 ve 2016 yıllarında Antalya ya gelen ziyaretçilerin aylara göre dağılımı ve değişim oranları aktarılmıştır. Tablo 9. Antalya ya Gelen Ziyaretçilerin Aylara ve Yıllara Göre Dağılımı AYLAR YILLAR DEĞİŞİM ORANI / /2015 OCAK ,66% -19,19% ŞUBAT ,35% -30,67% MART ,44% -20,11% NİSAN ,22% -42,66% MAYIS ,88% -53,95% HAZİRAN ,71% -56,58% TEMMUZ ,52% -50,20% AĞUSTOS ,35% -48,39% EYLÜL ,21% -41,06% EKİM ,82% -27,22% KASIM ,60% -48,47% ARALIK ,46% -7% TOPLAM ,11% -%43 Kaynak: Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Antalya Valiliği Havalimanı Mülki İdare Amirliği verilerinden derlenmiştir. 11

14 2016 yılında Antalya ya gelen yabancıların milliyetlerine göre dağılımı incelendiğinde, ilk 10 ülke sırasıyla; Almanya, Ukrayna, Rusya Federasyonu, İngiltere, Hollanda, İsrail, Belçika, İsveç, Danimarka ve Kazakistan dır. Antalya ya gelen yabancı ziyaretçilerin değişim oranları incelendiğinde; 2016 yılında İsrail, Ukrayna ve Litvanya hariç tüm milliyetlerde çok yüksek oranda düşüşler yaşandığı görülmektedir. Sayısal bazda en çok düşüş yaşanan ilk 10 ülke sırasıyla; Rusya Federasyonu, Almanya, İsveç, Kazakistan, Polonya, Hollanda, Avusturya, İngiltere, Belçika ve İsviçre dir. Birinci kaynak pazar olan Almanya dan gelen ziyaretçi sayısındaki azalma ile %34 oranında ve ikinci kaynak pazarımız Rusya Federasyonu ndan gelen ziyaretçi sayısındaki azalma ile %83 oranında düşüş yaşanmıştır yılı ve 2015 yılı gelen ziyaretçi sayıları değerlendirildiğinde; %6 lık bir kayıp yaşandığı ve Almanya, Ukrayna, İngiltere, İsrail, Slovakya, İran, Moldova, Irak, Romanya, Litvanya ve Macaristan hariç diğer milliyetlerde düşüşün 2015 yılında başladığı söylenebilmektedir. Tablo 10. Antalya ya Gelen Ziyaretçilerin Milliyetlerine Göre Dağılımı YILLAR DEĞİŞİM MİLLİYET 2014 YILI 2015 YILI 2016 YILI 2015/ /2015 ALMANYA % -34% UKRAYNA % 82% RUSYA % -83% İNGİLTERE % -24% HOLLANDA % -30% İSRAİL % 59% BELÇİKA % -39% İSVEÇ % -55% DANİMARKA % -25% KAZAKİSTAN ,3% -53% POLONYA % -58% ROMANYA % -8% İRAN % -20% NORVEÇ % -50% AVUSTURYA % -59% İSVİÇRE % -53% BEYAZ RUSYA % -49% LİTVANYA % 7% FİNLANDİYA % -50% FRANSA % -54% ÇEK CUMHURİYETİ % -65% MOLDOVA % -22% SLOVAKYA % -62% MACARİSTAN % -58% K.K.T.C % 6% IRAK % -45% İTALYA % -61% SLOVENYA % -62% DİĞER % -17% T.C % 2% TOPLAM % -43% Kaynak: Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Antalya Valiliği Havalimanı Mülki İdare Amirliği verilerinden derlenmiştir. 12

15 MUĞLA YA GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ Muğla ya 2016 yılının Aralık ayında gelen ziyaretçi sayısı, olarak gerçekleşerek geçen senenin aynı ayına göre %58,72 tüm yıl gelen ziyaretçi sayısı olarak gerçekleşerek, geçen yıl gelen ziyaretçi sayısına göre %40,85 azalma göstermiştir. Tablo 11 incelendiğinde; Muğla ya gelen ziyaretçi sayısında 2015 yılına ait yüksek sezon dönemi, 2014 yılı yüksek sezon dönemi ile karşılaştırıldığında düşüş yaşandığı, 2016 yılında yüksek sezondaki düşüşün daha da arttığı görülmektedir. Tablo 11. Muğla ya Gelen Ziyaretçilerin Aylara ve Yıllara Göre Dağılımı AYLAR YILLAR DEĞİŞİM ORANI / /2015 OCAK ,71% 89,04% ŞUBAT ,31% 92,06% MART ,60% 48,11% NİSAN ,13% -23,08% MAYIS ,46% -39,23% HAZİRAN ,96% -46,88% TEMMUZ ,14% -43,38% AĞUSTOS ,26% -42,93% EYLÜL ,88% -38,58% EKİM ,08% -36,71% KASIM ,40% -57,42% ARALIK ,85% -58,72% TOPLAM ,70% -40,85% Kaynak: Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Muğla ya gelen yabancı ziyaretçilerin değişim oranları incelendiğinde; 2016 yılında İsrail, Ukrayna ve Mısır hariç tüm milliyetlerde çok yüksek oranda düşüşler yaşandığı görülmektedir. Sayısal bazda en çok düşüş yaşanan ilk 5 ülke sırasıyla; İngiltere, Rusya Federasyonu, Almanya, Polonya ve Hollanda dır. Muğla ya gelen yabancı ziyaretçilerin yaklaşık yarısını oluşturan İngilizlerin ziyaretçi sayısı, geçen yıl ile karşılaştırıldığında %35,24 oranında azalmıştır. Bununla birlikte, tüm destinasyonlarda olduğu gibi, Muğla ya Rusya Federasyon undan gelen ziyaretçi sayısında da %92,11 gibi yüksek bir oranda düşüş yaşanmıştır. Gelen ziyaretçi sayısının önemli artış gösterdiği Ukrayna nın ve İsrail in rakamları sırasıyla; %117,24 ve %45,75 oranında artmıştır. 2014, 2015 ve 2016 yıllarında Muğla ya gelen ziyaretçilerin milliyetlerine göre dağılımı Tablo 12 de belirtilmiştir. 13

16 Tablo 12. Muğla ya Gelen Ziyaretçilerin Milliyetlerine Göre Dağılımı YILLAR DEĞİŞİM MİLLİYET / /2015 ALMANYA ,23% -41,99% AMERİKA ,70% -26,09% AVUSTRALYA ,95% -37,50% AVUSTURYA ,03% -57,53% AZERBEYCAN ,72% -9,35% BELÇİKA ,65% -54,60% BEYAZ RUSYA ,66% -59,03% BULGARİSTAN ,59% -43,80% ÇEK CUMHU ,30% -73,12% DANİMARKA ,70% -21,88% FİNLANDİYA ,44% -54,38% FRANSA ,19% -66,91% G.AFRİKA C ,12% -49,98% HOLLANDA ,86% -42,03% İNGİLTERE ,33% -35,24% İRAN ,43% -37,04% İRLANDA ,99% -42,17% İSPANYA ,12% -50,13% İSRAİL ,18% 45,75% İSVEÇ ,46% -68,38% İSVİÇRE ,35% -37,83% İTALYA ,21% -61,31% İZLANDA ,22% -92,57% JAPONYA ,39% -64,50% KANADA ,29% -12,12% KAZAKİSTAN ,66% -82,88% LETONYA ,13% -42,59% LİTVANYA ,23% -7,22% LÜBNAN ,10% -22,60% LÜKSEMBURG ,22% -42,92% MACARİSTAN ,17% -72,28% MISIR ,97% 8,56% NORVEÇ ,66% -44,01% POLONYA ,03% -70,38% PORTEKİZ ,50% -58,30% ROMANYA ,24% -37,35% RUSYA FED ,27% -92,11% SIRBİSTAN ,09% -86,66% SLOVAKYA ,36% -82,62% SLOVENYA ,13% -70,22% SUUDİ ARABİSTAN ,10% -35,67% UKRAYNA ,34% 117,24% ÜRDÜN ,83% -4,19% YENİ ZELANDA ,13% -52,98% YUNANİSTAN ,83% -22,08% DİĞER MİLLİYETLER ,36% -59,96% YABANCI ZİYARETÇİ TOP ,42% -43,16% YERLİ ZİYARETÇİ ,27% -0,04% GENEL TOPLAMI ,70% -40,85% 14

17 İZMİR E GELEN ZİYARETÇİ İSTATİSTİKLERİ İzmir e 2016 yılının Aralık ayında gelen ziyaretçi sayısı olarak gerçekleşmiştir yılında İzmir e gelen ziyaretçi sayısı geçen seneye göre %29,29 oranında azalma göstermiştir. Tablo 13. İzmir e Gelen Ziyaretçilerin Aylara ve Yıllara Göre Dağılımı YILLAR DEĞİŞİM ORANI / /2015 OCAK ,00% 3,52% ŞUBAT ,53% -10,73% MART ,99% 3,55% NİSAN ,64% -31,24% MAYIS ,06% -33,03% HAZİRAN ,69% -36,85% TEMMUZ ,22% -26,13% AĞUSTOS ,67% -36,46% EYLÜL ,05% -33,38% EKİM ,02% -37,56% KASIM ,38% -37,80% ARALIK ,41% -0,9% GENEL TOPLAM ,98% -29,29% Kaynak: İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü İzmir e gelen yabancı ziyaretçilerin rakamları incelendiğinde; 2016 yılında en çok ziyaretçi gönderen ilk 5 ülke sırasıyla; Almanya, İngiltere, Hollanda, İran ve Belçika dır. Gelen yabancı ziyaretçilerin geçen seneye göre sayısal bazda değişimlerine göre en önemli kayıplar; Almanya, İtalya, Fransa, Hollanda ve Belçika ülkelerindendir ve 2015 yıllarında İzmir e gelen ziyaretçi sayısının yaklaşık %30 unu yerli ziyaretçiler oluştururken, 2016 yılında bu oran, gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki %44,06 lık düşüşle birlikte %46,9 a çıkmıştır. 2014, 2015 ve 2016 yıllarında İzmir e gelen ziyaretçilerin milliyetlerine göre dağılımı Tablo 14 te belirtilmiştir. 15

18 Tablo Yılında İzmir e Gelen Ziyaretçilerin Milliyetlerine Göre Dağılımı MİLLİYET YILLAR DEĞİŞİM / /2015 A.B.D ,31% -63,07% ALMANYA ,06% -23,04% ARJANTİN ,80% -90,81% ARNAVUTLUK ,84% -1,13% AVUSTRALYA ,22% -84,50% AVUSTURYA ,53% -41,63% AZERBAYCAN ,41% -8,59% B.A.EMİRLİĞİ ,29% -79,27% BAHREYN ,14% -75,00% BANGLADEŞ ,59% -44,83% BELARUS (B. RUSYA) ,09% -63,18% BELÇİKA ,11% -42,64% BOSNA HERSEK ,29% -47,28% BREZİLYA ,44% -91,02% BULGARİSTAN ,81% -11,87% CEZAYİR ,19% -46,24% ÇEK CUM ,62% -68,75% ÇİN HALK CUM ,86% -80,34% DANİMARKA ,52% -34,83% ENDONEZYA ,50% -22,53% ERMENİSTAN ,90% -95,63% ESTONYA ,59% -40,86% FAS ,23% -54,10% FİLİPİNLER ,82% -26,47% FİNLANDİYA ,39% -11,39% FRANSA ,84% -64,92% G. KIBRIS RUM YÖN ,86% 2,27% G. KORE ,71% -79,61% GÜNEY AFRİKA CUM ,42% -90,14% GÜRCİSTAN ,33% -78,28% HIRVATİSTAN ,34% -72,35% HİNDİSTAN ,83% -68,37% HOLLANDA ,90% -29,64% IRAK ,25% -39,69% İNGİLTERE ,90% -24,95% İRAN ,21% -22,18% İRLANDA ,18% -71,88% İSPANYA ,91% -85,04% İSRAİL ,44% -77,83% İSVEÇ ,05% -65,75% İSVİÇRE ,41% -50,96% İTALYA ,34% -93,69% İZLANDA ,68% -63,64% JAPONYA ,09% -78,86% K.K.T.C ,83% 9,18% KANADA ,97% -61,72% KARADAĞ ,90% -57,66% KATAR ,18% 700,00% 16

19 MİLLİYET YILLAR DEĞİŞİM / /2015 KAZAKİSTAN ,97% -31,35% KIRGIZİSTAN ,51% -74,49% KOLOMBİYA ,71% -60,09% KOSOVA ,49% -26,53% KUVEYT ,03% 14,69% LETONYA ,64% -61,65% LİBYA ,23% -72,00% LİTVANYA ,17% -51,98% LÜBNAN ,59% -90,34% LÜKSEMBURG ,52% -87,40% MACARİSTAN ,96% -90,09% MAKEDONYA ,65% -32,14% MALEZYA ,37% -59,73% MALTA ,96% -96,05% MEKSİKA ,20% -87,38% MISIR ,27% -25,77% MOLDOVA CUM ,93% -39,54% NORVEÇ ,36% -21,42% ÖZBEKİSTAN ,95% -22,89% PAKİSTAN ,12% -38,56% POLONYA ,81% -79,49% PORTEKİZ ,23% -86,71% ROMANYA ,11% -59,16% RUSYA FED ,18% -89,06% S.ARABİSTAN ,44% 114,10% SİNGAPUR ,13% -78,40% SLOVAKYA ,53% -85,01% SLOVENYA ,16% -86,76% SUDAN ,00% 0,00% SURİYE ,71% -90,12% ŞİLİ ,77% -91,54% TACİKİSTAN ,63% -18,92% TAYLAND ,91% -47,08% TUNUS ,70% -67,82% TÜRKMENİSTAN ,45% 24,24% UKRAYNA ,44% -34,52% ÜRDÜN ,50% -27,22% VENEZÜELLA ,57% -79,37% YEMEN ,50% -46,67% YENİ ZELLANDA ,64% -76,22% YUNANİSTAN ,54% -37,31% MİLLİYETSİZ ,13% -59,33% DİĞER ,79% -60,07% YABANCI ZİYARETÇİ TOPLAM ,15% -44,06% YERLİ ZİYARETÇİ ,78% 0,77% GENEL TOPLAM ,98% -29,29% Kaynak: İzmir Kültür ve Turizm Müdürlüğü 17

20 Milyar $ 2. TÜRKİYE NİN TURİZM GELİRİ, ORTALAMA HARCAMA ve TURİZM GİDERİ 2.1. TÜRKİYE NİN TURİZM GELİRİ ve ORTALAMA HARCAMA Ülkemiz turizm gelirini, yaklaşık %80 ini yabancı ziyaretçilerden elde etmektedir yılı turizm geliri, yabancı ziyaretçilerden 25,4 Milyar ABD Doları, yurt dışında yaşayan vatandaşlardan 5,8 Milyar ABD Doları elde edilerek toplam 31,5 Milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Diğer bir deyişle, 2015 yılında 143,9 milyar ABD Doları olarak gerçekleşen ihracatın %21,8 ini turizm gelirleri oluşturmaktadır. Türkiye nin turizm gelirinin yıllara göre dağılımının aktarıldığı Şekil 2 de görüldüğü gibi 2004 yılı ile 2014 yılı turizm gelirleri karşılaştırıldığında 10 yılda %100,5 gibi büyük bir oranla büyüme yaşandığı görülmektedir yılından sonra turizm gelirimizde düşüş yaşanmaktadır. $40,0 $35,0 $30,0 $25,0 $20,0 $15,0 $10,0 $5,0 $0, YABANCI $13,1 $15,7 $13,9 $15,9 $19,6 $19,1 $19,1 $22,2 $22,4 $25,3 $27,8 $25,4 VATANDAŞ $3,9 $4,4 $4,5 $4,7 $5,4 $5,7 $5,6 $5,6 $6,4 $6,8 $6,3 $5,8 TOPLAM $17,1 $20,3 $18,6 $20,9 $25,4 $25,1 $24,9 $28,1 $29,0 $32,3 $34,3 $31,5 Şekil 2. Yabancı Ziyaretçi ve Yurt Dışında İkamet Eden Vatandaş Ziyaretçi Turizm Gelirlerinin Yıllara Göre Dağılımı 2014 yılında 34,3 Milyar ABD Dolar olan turizm gelirimiz 2015 yılında %8,4 oranında kayıp ile 31,5 Milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir yılında artarak devam eden düşüş nedeniyle ilk 9 aylık turizm gelirimiz 17,3 Milyar ABD Doları olarak gerçekleşerek geçen yılın ilk 9 ayına göre %30,4 oranında azalmıştır yılının ilk 9 ayında yabancı ziyaretçilerden elde edilen gelir, geçen seneye göre %38,4 oranda düşüş göstererek 12,6 Milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir ve 2016 yıllarının ilk 9 ayı karşılaştırıldığında, yurt dışında yaşayan vatandaşlardan elde edilen gelirin %5,6 oranında arttığı görülmüştür (Tablo 15). 18

21 Aylar Tablo Yılları Turizm Geliri (Milyon $) /2014 (%) 2016/2015 (%) Yabancı Yerli Diğer TOPLAM Yabancı Yerli Diğer TOPLAM Yabancı Yerli Diğer TOPLAM Yabancı Yerli Diğer TOPLAM Yabancı Yerli Diğer TOPLAM OCAK 1 090,3 417,9 12, , ,4 378,7 9, ,5 980,4 422,6 9, ,0 13,5-9,4-22,7 6,9-20,8 11,6-4,3-13,1 ŞUBAT 1 065,6 365,3 11, , ,7 305,3 9, ,3 828,8 351,4 8, ,8 4,4-16,4-18,3-1,0-25,5 15,1-7,5-16,7 MART 1 476,5 354,4 14, , ,7 340,3 11, , ,1 383,9 10, ,6-0,8-4,0-23,0-1,6-26,9 12,8-3,6-19,3 NİSAN 1 649,6 436,5 17, , ,7 330,3 11, ,8 967,8 372,4 12, ,8-7,8-24,3-32,0-11,4-36,4 12,7 7,7-27,4 MAYIS 2 670,9 453,5 22, , ,3 356,3 15, , ,4 408,7 13, ,4-12,1-21,4-28,2-13,6-39,7 14,7-15,8-32,4 HAZİRAN 3 213,9 489,1 23, , ,8 339,3 17, , ,2 351,3 13, ,0-13,1-30,6-25,0-15,5-49,0 3,5-22,4-43,2 TEMMUZ 3 079,0 601,8 24, , ,7 642,1 22, , ,2 663,5 16, ,6-2,0 6,7-10,8-0,6-43,3 3,3-23,9-35,1 AĞUSTOS 4 048,9 863,6 34, , ,7 868,5 24, , ,3 828,8 17, ,4-4,9 0,6-29,8-4,1-41,5-4,6-27,9-34,7 EYLÜL 3 311,1 863,5 27, , ,5 822,8 20, , ,2 847,3 15, ,0-8,6-4,7-25,5-7,9-36,4 3,0-24,4-27,9 9 AYLIK TOPLAM , ,6 186, , , ,6 141, , , ,9 117, ,6-5,7-9,5-24,4-6,5-38,3 5,6-17,0-30,4 EKİM 3 386,5 554,0 24, , ,3 530,2 16, ,4-16,3-4,3-31,9-14,7 KASIM 1 639,5 443,8 15, , ,2 474,2 12, ,3-20,1 6,8-16,8-14,4 ARALIK 1 146,3 445,9 11, ,6 922,8 455,0 11, ,3-19,5 2,0,9-13,4 12 AYLIK , ,3 238, , , ,0 182,6 TOPLAM Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, Merkez Bankası, Kültür ve Turizm Bakanlığı ,7-8,4-7,1-23,4-8,3 19

22 ABD Doları - $ yılları arasındaki ortalama harcama rakamları incelendiğinde, büyük değişiklikler yaşanmadığı ve bununla birlikte geçen yıllara göre ortalama harcamanın düştüğü görülmektedir. Buna ek olarak, 2016 yılının ilk 9 ayında gerçekleşen yabancı ziyaretçilerin ortalama harcaması 635 ABD Doları ve yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması 954 ABD Doları olarak gerçekleşmiş olup genel ortalama harcama 702 ABD Doları olarak düşüş devam etmiştir. Şekil 3 te yabancı ziyaretçilerin ve yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerin ortalama harcamasının yıllara göre dağılımı aktarılmıştır YABANCI VATANDAŞ TOPLAM Şekil 3. Yabancı Ziyaretçi ve Yurt Dışında İkamet Eden Vatandaş Ziyaretçi Ortalama Harcamasının Yıllara Göre Dağılımı Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü TURİZM SEKTÖRÜNÜN TEKSTİL ve OTOMOTİV SEKTÖRÜ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 2015 yılında gerçekleşen ülkemizin ihracat rakamı 143 milyar 838 milyon 871 bin ABD Doları, ithalat rakamı ise 207 milyar 177 milyon 117 bin ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığı 63 milyar 367 milyon 942 bin ABD Doları gerçekleşmiştir. Aynı yıla ait turizm gelirimiz 31 milyar 464 milyon 777 bin ABD Doları olmuştur. Diğer bir deyişle, 2015 yılında turizm, dış ticaret açığımızın %49,65 ini karşılamıştır Ocak-Eylül dönemi turizm geliri ile dış ticaret açığı karşılaştırıldığında; geçen yılın aynı dönemine ait turizm gelirindeki %30,4 lük düşüşe rağmen turizm, dış ticaret açığının %41,17 sini karşılamaktadır. Tablo 16 da dış ticaret verisi ve turizm gelirinin yanı sıra otomotiv ile tekstil sektörünün ithalat ve ihracat rakamlarına yer verilmiştir. 20

23 Tablo 16. Türkiye, Tekstil ve Otomotiv Sektörünün Dış Ticaret Verileri ile Turizm Sektörünün Karşılaştırılması Dış Ticareti Verileri (000 $) YILLAR Ocak-Eylül Ocak-Eylül Değişim KALEMLER (%) Türkiye Toplam İthalatı % Türkiye Toplam İhracatı % Türkiye Toplam Dış Ticaret Açığı % Turizm Geliri (*) ,41% Turizm Sektörünün Dış Ticaret Açığını Karşılama Oranı 34,41% 33,35% 36,34% 64,62% 34,79% 26,54% 34,50% 32,35% 40,57% 49,65% 50,62% 41,17% Otomotiv İthalatı (*) % Otomotiv İhracatı % Otomotiv Dış Ticaret Açığı/Fazlası Otomotiv İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Otomotiv İthalatının Türkiye Toplam İçindeki Payı Otomotiv İhracatının Türkiye Toplam İçindeki Payı % 1,04% 1,28% 1,43% 1,36% 1,03% 0,92% 1,04% 1,01% 1,15% 1,00% 0,98% 1,11% 8,17% 7,29% 6,33% 6,37% 7,23% 7,14% 6,14% 6,68% 6,50% 8,47% 8,25% 8,64% 13,90% 14,83% 13,88% 11,99% 12,13% 11,71% 9,94% 11,20% 11,46% 12,14% 11,73% 13,46% Tekstil İthalatı (*) % Tekstil İhracatı % Tekstil Dış Ticaret Açığı/Fazlası % Tekstil İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Tekstil İthalatının Türkiye Toplam İçindeki Payı Tekstil İhracatının Türkiye Toplam İçindeki Payı 2,65% 2,35% 2,39% 2,28% 1,82% 1,82% 2,25% 2,22% 2,27% 2,35% 2,33% 2,33% 5,32% 5,73% 4,77% 6,01% 6,45% 5,71% 4,80% 4,95% 5,35% 5,42% 5,36% 5,78% 23,05% 21,38% 17,46% 18,91% 19,16% 18,50% 16,73% 18,25% 18,63% 18,31% 18,23% 18,92% Kaynaklar: (*) TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, (*) T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, (*) TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri-Fasıllar GTİB-87, (*) TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri-Fasıllar GTİB