EFQM MÜKEMMELLİK MODELİ. 11. MDK Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Dr. Aydın Kosova

Transkript

1 EFQM MÜKEMMELLİK MODELİ 11. MDK Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Dr. Aydın Kosova

2 TOPLAM KALİTE Tüm organizasyonun kaliteyi sürekli ve verimli bir şekilde sağlamak üzere seferber edilmesidir..

3 Toplam Kalite Yönetimi TKY, tüm paydaşların istek ve ihtiyaçlarını dengeli bir biçimde ve artarak karşılamak üzere bir kurumdaki tüm faaliyetlerin sürekli olarak iyileştirilmesidir. Faaliyetler, ürün veya hizmet ile ilgili alanlarla sınırlı değildir, kurumun tüm bölümlerini ve tüm bireylerini kapsar.

4 MÜDEK Mühendislik Değerlendirme Süreci Amaç: Mühendislik eğitiminin sürekli iyileştirilmesi, kurumsal gelişimin hızlandırılması. MÜDEK Mühendislik Değerlendirme Ölçütleri Bu ölçütler, dinamik ve rekabetçi bir ortamda paydaşların beklentilerini karşılamak üzere mühendislik programlarınn kalite güvencesini sağlamayı ve bu programların sürekli iyileştirmesini desteklemeyi amaçlamaktadır.

5 PROGRAM İYİLEŞTİRME ÇEVRİMİ EĞİTİM AMAÇLARI ÖLÇME DEĞERLENDİRME ÇIKTILAR NASIL ULAŞILACAK PAYDAŞLARIN GERİBİLDİRİMİ EĞİTİM FAALİYETLERİ NASIL DEĞERLENDİRİLECEK HANGİ GÖSTERGELER

6 2000 Versiyonu ISO ve Akreditasyon Standartları vs. Mükemmellik Modelleri ( Japonya, Amerika ve Avrupa ) MİNİMUM ŞARTLAR vs. MÜKKEMMELLİK ÜRÜN / HİZMET ÜRETME SÜRECİ vs. TÜM YÖNETİM SİSTEMİ PROGRAM vs. KURUM ( Fakülte / Üniversite )

7 MÜDEK DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ UYGULAMA DÜZEYİ FORMU UYGULAMA DÜZEYİ UYGULAMA GÖSTERGELERİ a) Eğitim Amaçları b) Paydaşlar c) Süreçler d) Çıktıların Değerlendirilmesi e) Sonuçlar f) Sistem PUAN ( 1-5 )

8 UYGULAMA DEĞERLEND ERLENDİRME RME MATRİSİ Eğitim Amaçları Paydaşlar Süreçler Çıktıların Dğrlndrlmesi Sonuçlar Sistem Ölçülebilir, özgöreve açıkça bağlanmış, Sistemli GG, güncelleme... Tüm kilit paydaşlarla stratejik işbirliğinin sürdürülmesi... Denetim altında, Diğer kurumlarca kıyaslama örneği... Sistemli değerlendirme ve süreç iyileştirme, destek birimlerin tümü sürece katılmış... Dünya çapında çıktılar, sonuçlarda süreklilik... Sağlam temelli, bütünleşik. Program, Fakülte ve Kurm çapında uygulama

9 NEDEN BİR MODEL? Sektör, büyüklük ve gelişmişlik düzeyinden bağımsız olarak her kuruluşun başarılı olabilmesi için uygun bir yönetim sistemi kurması zorunluluktur. luktur. EFQM Mükemmellik Modeli, kuruluşlara mükemmellik yolunda nerede olduklarını gösteren, darboğazlarını saptamalarını sağlayan ve uygun çözümleri teşvik eden pratik bir araçtır

10 EFQM Mükemmellik Modeli Sektör ve büyüklük gözetmeksizin Kar amacı güden/gütmeyen her tür Kurum/Kuruluşun Tüm Paydaşları için Olağanüstü sonuçlar Alabilme ve sürdürebilme Yeteneğini oluşturması ve geliştirmesi için BÜTÜNSEL BİR YÖNETİM ANLAYIŞININ UYGULANMASIDIR.

11 DÜNYADAKİ KALİTE ÖDÜLLERİ Deming Ödülü 1951 Malcolm Baldrige Kalite Ödülü 1988 Avrupa Kalite Ödülü 1992 Ulusal Kalite Ödülü 1993

12 Temel Kavramlar Müşteri odaklılık İşbirlikleri geliştirme Çalışanların geliştirilmesi ve katılımı Süreçler ve verilerle yönetim Sürekli öğrenme, yenilikçilik ve iyileştirme Liderlik ve amacın tutarlılığı Kurumsal Sosyal Sorumluluk Sonuç odaklılık

13 EFQM MÜKEMMELLİK MODELİ Girdiler Çalışanlar Çalışanlarla ilgili Sonuçlar Sonuçlar Liderlik Politika ve Strateji Süreçler Müşterilerle ilgili Sonuçlar Temel Performans Sonuçları İşbirlikleri ve Kaynaklar Toplumla ilgili Sonuçlar Yenilikçilik ve Öğrenme (EFQM Mükemmellik Modelinin Tüm Ticari Kullanım Hakları EFQM e Aittir.)

14 GİRDİ KRİTERLERİ NASIL? sorusuna cevap aramaktadır. 1 LİDERLİK 1a 1b 1c 1d 1e ALT KRİTERLER 5e 5d Alt kriter açıklamaları 5a 5b 5c 5 SÜREÇLER Alt kriter açıklamaları

15 SONUÇ KRİTERLERİ NE elde edildiğini incelemektedir. 6 MÜŞTERİ İLE İLGİLİ SONUÇLAR 9 TEMEL PERFORMANS SONUÇLARI 6a 9a 6b 9b Kuruluşun gerçek performansı Kuruluşun hedefleri ile karşılaştırma UYGUN YERLERDE Rakip performansları Sınıfında En iyiler ile karşılaştırma

16 6 MÜŞTERİ İLE İLGİLİ SONUÇLAR SONUÇ KRİTERLERİNİN YAPISI 6a (% 75) Algılama verileri 6b (% 25) Diğer göstergeler 7 ÇALIŞANLAR İLE İLGİLİ SONUÇLAR 8 TOPLUMLA İLGİLİ SONUÇLAR 9 TEMEL PERFORMANS SONUÇLARI 7a (% 75) Algılama verileri 8a (% 25) Algılama verileri 9a (% 50) 7b (% 25) Diğer göstergeler 8b (% 75) Diğer göstergeler 9b (% 50)

17 GİRDİLERLE SONUÇLAR ARASINDAKİ ZAMAN FARKI GİRDİLER SONUÇLAR Zaman Modelin dinamik yapısı gereği, Girdi lerde uygulanan yaklaşımlar sonrası ortaya çıkan Sonuç ların bazıları anında görülebilirken, bazıları da belirli bir süre sonra ortaya çıkmaktadır.

18 ALGILAMALARLA İÇ GÖSTERGELER ARASINDAKİ ZAMAN FARKI ÖNCÜ GÖSTERGELER ARTÇI GÖSTERGELER 6b 7b 6a 7a 8b 8a 9b 9a

19 Kriterlerarası ilişkiler Kriter»3 & 7» 5 & 6» 4/5 & 9»2 & 1-9

20 Alt kriter Temel Kavramlar Temel Kavramlar / Model İlişkisi Kavramlar Sonuçlara Yönlendirme Müşteri Odaklılık Liderlik ve Amacın Tutarlılığı Süreçlerle ve Verilerle Yönetim Çalışanların Geliştirilmes ve Katılımı Sürekli Öğrenme, İyileştirme, Yenilikçilik İşbirliklerinin Geliştirilmesi A B C D E A B C D A B C D E A B C D E A B C D E A B A B A B A B X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Kurumsal Sosyal Sorumluluk X X X X X X X X X X X X X X X X EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slide 40

21 EFQM MÜKEMMELLİK MODELİ Girdiler Çalışanlar Çalışanlarla ilgili Sonuçlar Sonuçlar Liderlik Politika ve Strateji Süreçler Müşterilerle ilgili Sonuçlar Temel Performans Sonuçları İşbirlikleri ve Kaynaklar Toplumla ilgili Sonuçlar Yenilikçilik ve Öğrenme (EFQM Mükemmellik Modelinin Tüm Ticari Kullanım Hakları EFQM e Aittir.)

22 GİRDİ KRİTERLERİNİN İÇERİĞİ Kriter 1: Liderlik Tanımı: Mükemmel liderler vizyonu ve misyonu geliştirirler ve onların gerçekleştirilmesini kolaylaştırırlar. Kalıcı başarı için gerekli olan kurumsal değerleri ve sistemleri geliştirirler ve bunları faaliyetleri ve davranışları ile yaşama geçirirler. Değişim dönemlerinde, amacın tutarlılığını sağlarlar. Böylesi liderler, gerektiğinde, kuruluşun yönünü değiştirebilirler ve izlenmesi için diğerlerini cesaretlendirirler. 5 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 46

23 Liderlik 1: Liderlik Alt Kriterler / İlişkiler Ne bekleniyor? 1a Amaç, yön ve mükemmellik kültürü Oraya nasıl ulaşırız? 1b Yönetim sistemlerinin oluşturulması, yaşama geçirilmesi ve gözden geçirilmesi Dışarısı ile işbirliğine gitme 1c Müşteriler, işbirliği yapılan kuruluşlar ve toplum ile ilişkiler 1e Kurumsal değişimi belirle ve öncülük et 1d İletişim kur, destekle ve tanı (Kültürel konular) Değişimi gerçekleştirme Davranışı güçlendirme EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 47 Copyright KalDer

24 Kriter 2: Politika ve Strateji Tanımı: Mükemmel kuruluşlar, içinde yer aldığı pazarı ve sektörü gözönünde tutan paydaş odaklı bir strateji geliştirerek misyon ve vizyonunu hayata geçirirler. Stratejiyi gerçekleştirmek için politikalar, planlar, amaçlar ve süreçler oluştururlar ve uygularlar. 4 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 48

25 Kriter 2: Politika ve Strateji- Alt Kriterler/ İlişkiler 2a Şimdiki / Gelecekteki paydaş beklentileri 2b Performans,ölçüm araştırma ve öğrenme 2c Geliştir, Gözden Geçir ve Güncelle 2d İletişim ve kilit süreçler yoluyla yayılım Girdiler Politika Geliştirme Politika Yayılımı Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 49

26 Kriter 3: Çalışanlar Tanımı: Mükemmel kuruluşlar, çalışanların bilgi birikimlerini ve tüm potansiyellerini bireysel düzeyde, ekip düzeyinde ve kuruluşun bütününde yönetir, geliştirir ve özgürce kullanmalarını sağlarlar. Tüm çalışanlara adil ve eşit davranır, onların faaliyetlere katılımını sağlar ve onları yetkelendirirler. Beceri ve bilgi birikimlerini kuruluşun çıkarları doğrultusunda kullanmaları için çalışanlarına önem vererek, onları tanıyarak ve başarılarını takdir ederek, motive eder ve sürekli katılımlarını sağlar. 5 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 50

27 Kriter 3: Çalışanlar Alt Kriterler / İlşikiler 3a Planlama, yönetme ve iyileştirme 3e Takdir, tanıma ve gözetme 3b Bilgi birikimi ve yetkinlikler 3c Katılım ve yetkelendirme Pozitif Ortam Hedeflere Odaklanmış Kapabilite Faaliyet 3d. İki yönlü iletişim Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 51

28 Kriter 4: İşbirlikleri ve Kaynaklar Tanımı: Mükemmel kuruluşlar politika ve stratejilerini ve Süreçlerinin etkin bir biçimde işleyişini destekleyecekbiçimde dış işbirliklerini, tedarikçilerini ve iç kaynaklarını planlar ve yönetirler. Planlama sırasında ve İşbirliklerini ve kaynaklarının yönetirken kuruluşun, toplumun ve çevrenin mevcut durumundaki ve gelecekteki İlgili gereksinimlerini dengeler. 5 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 52

29 Kriter 4: İşbirlikleri ve Kaynaklar-Alt Kriter/İlişkiler 4a Kuruluş dışı işbirlikleri 4b Finans 4c Binalar, donanım ve malzemeler İlişki İlişki İlişki Kriter 2 Politika ve Strateji 4d Teknoloji 4e Bilgi ve bilgi birikimi İlişki İlişki Kriter 5 Süreçler Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 53

30 Kriter 5: Süreçler Tanımı: Mükemmel kuruluşlar, politika ve stratejilerini destekleyecek, müşterilerini ve diğer paydaşlarını tam olarak tatmin edecek ve onlar için katma değerin artmasını sağlayacak biçimde süreçlerini tasarlar, yönetir ve iyileştirirler. 5 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 54

31 Kriter 5: Süreçler Alt Kriterler/ İlişkiler 5a Tasarlama ve yönetme 5b Süreç iyileştirme Genel Süreç Yönetimi 5c Tasarım ve Geliştirme Ürünler ve Hizmetler Müşteri Odaklılık 5d Üretme, sunma ve servis sağlama 5e Müşteri ilişkileri Müşteri İlişkilerini Yönetme ve Geliştirme Kriter 6 Müşterilerle ilgili Sonuçlar Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 55

32 SONUÇ KRİTERLERİNİN KAPSAMI Kriter 6: Müşterilerle İlgili Sonuçlar Tanımı: Mükemmel kuruluşlar müşterileri ile ilgili olarak kapsamlı performans ve algılama göstergeleri kullanır ve başarılı sonuçlar elde ederler. 2 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 57

33 Kriter 6: Müşterilerle İlgili Sonuçlar Alt Kriterler/ İlişkiler 6. Customer Results Kriter 1 Liderlik Kriter 3 Çalışanlar Kriter 5 Süreçler 6b Performans Göstergeleri İçsel yargı Performanslar 6a Algılamalar Müşteri yargısı Geribildirim Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 58

34 Kriter 7: Çalışanlarla İlgili Sonuçlar Tanımı: Mükemmel kuruluşlar çalışanları ile ilgili olarak kapsamlı performans ve algılama göstergeleri kullanır ve başarılı sonuçlar elde ederler. 2 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 59

35 Kriter 7: Çalışanlarla İlgli Sonuçlar Alt Kriterler / İlişkiler Kriter 1 Liderlik Kriter 3 Çalışanlar 7b Performans Göstergeleri İç Ölçümler Performans 7a Algılamalar Çalışan yargısı Geribildirim Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 60

36 Kriter 8: Toplumla İlgili Sonuçlar Tanımı: Mükemmel kuruluşlar toplumla ilgili olarak kapsamlı performans ve algılama göstergeleri kullanır ve başarılı sonuçlar elde ederler. 2 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 61

37 Kriter 8: Toplumla İlgili Sonuçlar Alt Kriterler / İlişkiler Kriter 1 Liderlik Kriter 3 Çalışanlar Kriter 4 İşbirlikleri ve Kaynaklar Kriter 5 Süreçler 8b Performans Göstergeleri İç Ölçümler Performans 8a Algılamalar Toplumun Yargısı Geribildirim Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 62

38 Kriter 9: Temel Performans Sonuçları Tanımı: Mükemmel kuruluşlar politika ve stratejilerin temel unsurları ile ilgili olarak kapsamlı performans göstergeleri kullanır ve başarılı sonuçlar elde ederler. 2 ALT KRİTER EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 63

39 Kriter 9: Temel Performans Sonuçları Alt Kriterler / İlişkiler Kriter 2 Politika ve Strateji Kriter 4 İşbirlikleri ve Kaynaklar Kriter 5 Süreçler 9b Temel Performans Göstergeleri İç ölçümler Tahmin Ediciler 9a Temel Performans Çıktıları Çıktı Ölçümleri Planın Gerçekleşmesi Copyright KalDer EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 64

40 DEĞERLENDİRME SİSTEMİ ve RADAR

41 RADAR PUANLAMA MATRİSİ RADAR YAKLAŞIMI R A DA R esults - Sonuçlar pproach - Yaklaşım eployment - ssessment - Yayılım Değerlendirme eview - Gözden geçirme

42 RADAR Modelin kalbinde RADAR mantığı yer alır. Sonuçlar ( R ), Yaklaşım ( Y), Yayılım ( D ), Değerlendirme ( A ) ve Gözden Geçirme ( R ) RADAR ın boyutlarıdır. Her boyut kendi içinde unsurları içerir. Her alt kriter bu boyutları içermelidir.

43 RADAR MANTIĞI RADAR mantığı mükemmel bir kuruluşun aşağıdakileri günlük faaliyetlerinde uyguladığını varsayar. Hedeflediği sonuçları politika ve strateji oluşturma sürecinin bir parçası olarak ortaya koymak Gelecekte hedeflediği sonuçlara erişebilmek için birbiriyle bütünleşmiş, sağlam temelli yaklaşımlar planlamak ve geliştirmek Yaklaşımların tam olarak yaşama geçirilmesini sağlamak üzere sistematik bir biçimde yayılımını gerçekleştirmek Yaklaşımları değelendirmek ve gözden geçirmek,, ve gerektiğinde iyileştirmeleri gerçekleştirmek.

44 RADAR Boyutları ve Unsurları Boyutlar Unsurlar Sonuçlar Kapsam Yaklaşım Yayılım Değerlendirme ve Gözden Geçirme eğilimler hedefler karşılaştırmalar yaklaşımdan kaynaklanma sağlam temelli bütünleşik uygulama sistematiklik ölçme öğrenme iyileştirme EQA 2003 Stage One OHPs V1 colour EFQM Slid 71

45 RADAR - GİRDİLER

46 RADAR PUANLAMA MATRİSİ (GİRDİLER) YAKLAŞIM X YAYILIM X DEĞERLENDİRME VE GÖZDEN GEÇİRME X GENEL TOPLAM X

47 RADAR - SONUÇLAR RADAR PUANLAMA MATRİSİ Sonuçlar Boyutlar Sonuçlar Puan Unsurlar Eğilimler - olumlu eğilimlerin varlığı ve/veya - iyi performansın sürdürülmesi %0 %25 %50 %75 %100 Sonuç yok veya hikayemsi bilgi Hedefler - hedeflere erişim - hedeflerin uygunluğu Sonuç yok veya hikayemsi bilgi Karşılaştırmalar - sonuçların dış kuruluşların sonuçlarına göre iyi durumda olması ve/veya - sonuçların dünya çapında sınıfında en iyi olarak kabul edilen kuruluşların sonuçlarına göre iyi durumda olması Yaklaşımdan kaynaklanma - sonuçların yaklaşımdan kaynaklanması Sonuç yok veya hikayemsi bilgi Sonuç yok veya hikayemsi bilgi Sonuçların 1/4 ünde en az 3 yıldır olumlu eğilim ve/veya yeterli performansın sürdürülmesi Sonuçların 1/4 ünde uygun hedefler mevcut ve sonuçlar hedeflere göre iyi durumda Sonuçların 1/4 ünde Sonuçların 1/4 ünde neden-sonuç ilişkisi açık Sonuçların 1/2 sinde en az 3 yıldır olumlu eğilim ve/veya iyi performansın sürdürülmesi Sonuçların 1/2 sinde uygun hedefler mevcut ve sonuçlar hedeflere göre iyi durumda Sonuçların 1/2 sinde Sonuçların 1/2 sinde neden-sonuç ilişkisi açık Sonuçların 3/4 ünde en az 3 yıldır olumlu eğilim ve/veya iyi performansın sürdürülmesi Sonuçların 3/4 ünde uygun hedefler mevcut ve sonuçlar hedeflere göre iyi durumda Sonuçların 3/4 ünde Sonuçların 3/4 ünde neden-sonuç ilişkisi açık Sonuçların tümünde en az 3 yıldır olumlu eğilim ve/veya iyi performansın sürdürülmesi Sonuçların tümünde uygun hedefler mevcut ve sonuçlar hedeflere göre iyi durumda Sonuçların tümünde Sonuçların tümünde neden-sonuç ilişkisi açık Toplam Boyutlar Kapsam Puan Unsurlar Kapsam - sonuçların ilgili alanları kapsaması - sonuçlarda uygun kırılımların varlığı %0 %25 %50 %75 %100 Sonuç yok veya hikayemsi bilgi İlgili alan ve faaliyetlerin 1/4 ünde İlgili alan ve faaliyetlerin 1/2 sinde İlgili alan ve faaliyetlerin 3/4 ünde İlgili alan ve faaliyetlerin tümünde Toplam Genel Toplam

48 RADAR PUANLAMA MATRİSİ (SONUÇLAR) SONUÇLAR X KAPSAM X GENEL TOPLAM X

49 EFQM Mükemmellik Modeli Kurumsal mükemmelliğin neresinde olduğunu gösteren bir özdeğerlendirme aracı Ortak bir dil ve düşünce birlikteliği geliştirme yöntemi Kurumsal iyileştirmelerimizi belirleyen bir çerçeve Yönetim sistemini oluşturan ve geliştiren bir referans model

50 Dikkatiniz İçin Teşekkürler. Kaliteli Günler Dilerim.