İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları. Beydağ İlçe Raporu

Transkript

1 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Mayıs, 2013

2 Nüfus Yapısı - Genel Bilgiler İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Yüzölçümü (2002): 183,94 km 2 Nüfus (ADNKS, 2012): kişi Nüfus Yoğunluğu (2012): 68 kişi Şehirleşme Oranı (2012): % 45 İl Merkezine Uzaklığı: 142 km İlçenin Rakımı: 235 m Coğrafi Konumu: Beydağ, Ödemiş ilçesinin güneydoğusunda, 30 km. mesafede, Küçük Menderes havzasında, Aydın Dağlarının eteklerinde kurulmuş yerleşim yeridir. Sosyoekonomik Gelişmişlik Durumu (DPT, 2004): Ülke genelinde 872 ilçe arasında 450. sırada, üçüncü derece gelişmiş ilçeler arasındadır. Beydağ ın yılları arasında yaş grubuna göre nüfus dinamiklerinin değişimini gösteren projeksiyon tablosu aşağıda özetlenmektedir. Yaş Grubu Toplam Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 Beydağ a ilişkin nüfus projeksiyonları incelendiğinde; Türkiye genelinde olan ve İzmir özelinde daha belirgin olarak görülen nüfusun yaşlanma eğiliminin Beydağ ilçesinde de görüldüğü ve 2023 yılında yaş arası nüfusun 2011 yılına göre %33 oranında artış göstereceği, yine 90 üstü nüfusun yaklaşık 3 katına çıkacağı öngörülmektedir. Beydağ ın 2011 yılı ve 2023 yılı projeksiyonuna ilişkin nüfus piramitleri aşağıdaki grafiklerde özetlenmektedir.

3 Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, 2013 İstihdam İlçe bazında resmi istatistik olarak yayınlanmakta olan güncel veri bulunmamaktadır. Bu kapsamda ulaşılabilen son veri 2000 yılı Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiş sektörel işgücü verileridir İzmir Bölge Planı çalışmaları çerçevesinde gerçekleştirilmiş olan Fonksiyonel Bölgeleme ve Altbölgeleme analizi çalışması kapsamında 2000 yılı verilerinden yola çıkılarak 2023 yılı için sektörel işgücü oranlarına ilişkin projeksiyon yapılmış olup, Beydağ a ilişkin oluşan tablo aşağıdaki gibi ortaya çıkmıştır. İlçe Düzeyinde Sektörel İşgücü Oranları ve Projeksiyonu ( ) Sektör Beydağ 2000, % Beydağ 2023, % İzmir 2000, % İzmir 2023, % Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık 79,30% 66.69% 28.54% 17.32% Madencilik ve Taş Ocakçılığı İmalat Sanayi 0.08% 0.04% 0.15% 0.05% 5.43% 8.14% 20.09% 21.70% Elektrik, Gaz ve Su 0.09% 0.21% 0.34% 0.56% İnşaat 1,92% 4.10% 5.29% 8.18% Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Mali Kurumlar, Sigorta, Taşınmaz Mallara Ait İşler Ve Kurumları, Yardımcı İş Hizmetleri Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler İyi Tanımlanmamış Faaliyetler 4,26% 7.15% 14.54% 17.63% 1.04% 1.68% 4.39% 5.14% 0.76% 1.29% 4.59% 5.59% 7.12% 10.70% 21.94% 23.81% 0.01% 0.00% 0.11% 0.02% Toplam 100% 100% 100% 100% Kaynak: Fonksiyonel Bölge ve Alt Bölgelerin ve Bölgelerarası İlişkilerin Tespiti Çalışması, yılında Beydağ daki sektörel işgücü dağılımlarına bakıldığında Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektörünün % 80 e yakın bir oranda ilk sırayı aldığı görülmektedir. İzmir genelinde bulunan tarım sektörlerinin yanı sıra sanayi ve hizmetler sektörlerindeki yoğunlaşmanın Beydağ da bulunmadığı ortadadır. Sektörel işgücü oranlarının değişimine bakıldığında 2023 yılında Beydağ da

4 Ziraat, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık sektörünün yine ilk sırada bulunduğunu ancak yaklaşık % 13 lük bir tarımsal işgücünün, Toplum Hizmetleri, Sosyal ve Kişisel Hizmetler; Toptan ve Perakende Ticaret, Lokanta ve Oteller; İnşaat ve İmalat Sanayi sektörlerine dağılacağı beklenmektedir. Beydağ İlçe Toplantısı Beydağ Kaymakamı Ali Cergibozan, Belediye Başkanı S. Vasfi Şentürk, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ve STK temsilcilerinin aktif katılım ve katkılarıyla 18 Nisan 2013 tarihinde Kaymakamlık toplantı salonunda gerçekleştirildi. Toplantıda, ilçenin imalat sanayisi verisinin daha yüksek olması gerektiği, 2000 yılı verilerinin bugünkü gerçeği yansıtmadığı vurgulandı. İlçede dört Zincir Fabrikası bulunduğu ve bu üretimin ilçenin yegane sanayi üretimi olduğu vurgulandı. Ayrıca, civarında işçi çalıştıran Antimon Tesisi bulunduğu dile getirildi. Eğitim Beydağ a ilişkin ilçe bazında erişilebilen özetlenmektedir. önemli eğitim göstergeleri aşağıdaki tabloda Derslik Başına Öğrenci Sayıları, Beydağ - İzmir ( ) İlçe adı İlkokulda derslik başına düşen öğrenci sayısı Genel lise derslik başına düşen öğrenci sayısı Beydağ 7 20 İzmir Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013 Beydağ da derslik başına öğrenci sayısının İzmir den daha iyi durumda olduğu görülmektedir Eğitim Dönemi Okullaşma Oranları (%) İlçe adı Okul öncesi (3-5 yaş) (net) İlköğretim (6-13 yaş) (net) Ortaöğretim (genel-meslek lisesi, brüt) Beydağ 70,21 97,77 37,07 İzmir 48,85 102,88 104,68 Kaynak: İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü, 2013 İlçe Toplantısında, en çok vurgu yapılan konulardan birisi de ilçeye bir yüksek okul açılması talebi oldu. İlçeye bir yüksek okulun açılmasıyla hem eğitim göstergelerinde ciddi bir ilerleme sağlanacağı hem de ilçenin genel olarak kalkınmasına katkı koyulacağı dile getirildi. Bu konuda İzmir deki üniversitelerle görüşmeler yapıldığı ancak sonuç alınamadığı belirtildi. Beydağ a ilgili bir sektörde (su ürünleri vb.) açılacak yüksek okulun çevredeki ilçelere da katkı sağlayacağı dile getirildi. Bu konuda İzmir merkezindeki ilgili kurumların gerekli eşgüdümü yapması talep edildi ve ilçedeki bütün kurumların konuda gereken tüm desteği vereceği vurgulandı.

5 İlçelere Göre 15+ Yaş okuma Yazma Bilmeyen Oranı, 2012 (%) Kaynak: TÜİK, ve üzeri yaşta okuma yazma bilmeyen oranı açısından İzmir %2,4 oranı ile %5,08 oranına sahip olan Türkiye den daha iyi durumda bulunmaktadır. Beydağ ın İzmir ilçeleri arasında %2,08 lik değeriyle 14. sırada bulunduğu ve İzmir genelinden biraz daha iyi durumda olduğu görülmektedir. Eğitim konusunda ilçede yapılan değerlendirmelerden bir tanesi de okuma yazma bilmeyenlerin oranının daha düşük olması gerektiği oldu. Verilere yansımasa da bu konuda ilçenin önemli bir ilerleme kaydettiği burgulandı. İzmir İlçeleri Yükseköğretim ve Üstü Okul Mezunu Oranı, 2012 (%) Kaynak: TÜİK, 2013 Yükseköğrenim ve üstü okul mezunu oranı açısından İzmir %14,81 oranı ile yine Türkiye genelinden iyi durumdadır. Beydağ ise, 30 ilçe arasında %3,91 lik değeriyle 28. sırada yer almış ve İzmir

6 genelinin çok altında kalmıştır. Bunda şüphesiz Beydağ ın ağırlıklı olarak tarıma dayalı sektörel yapısı etkili olmaktadır. Tarım İlçede toplamda hektar alan tarımsal üretim için kullanılmaktadır. Toplam alan içerisindeki tarım alanının oranı %27 ile İzmir ortalamasına yakın yer almaktadır. İlçedeki tarımsal üretim için kullanılan alanın büyük bir kısmının meyvecilik için kullanıldığı görülmektedir. Tarım Alanlarının Kullanış Amaçlarına Göre Dağılımı (hektar, 2011) Tarla Alanı Ekilen Nadas Toplam Sebze Alanı Meyve Alanı Kavaklık Süs Bitkileri Boş Arazi Toplam Tarım Alanı Tarım Alanı Oranı Beydağ İzmir ,2 Kaynak: İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012 İlçelere Göre Sulanan Tarım Alanları (hektar, 2011) Toplam Tarım Alanı Sulanan Alan Sulanmayan Alan Sulanan Alan/Toplam Tarım Alanı ( ) Beydağ ,6 İzmir ,6 Kaynak: İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2012 Tarım arazilerinin sulanma durumu incelendiğinde ilçedeki tarım alanlarının %22,6 lık kısmının sulandığı, bu oranın İzmir genelinin altında kaldığı görülmektedir. Beydağ, İzmir de tarım sektörünün yoğunlaştığı ilçeler arasında yer almaktadır. Sanayileşmemiş toprak yapısıyla organik tarım potansiyeli açısından da dikkat çeken ilçelerden birisidir. Tarımsal altyapısı öncelikli geliştirilmesi planlanan ilçelerden biri olan Beydağ da tarımda biyokütle kullanımı ve sulama altyapısının geliştirilmesi öncelikli konular arasında yer alıyor. İlçede biyokütle enerjisi elde etme imkanı olduğu ilçe toplantısında da vurgulanmıştır. İlçenin başlıca bitkisel ürünleri kestane, incir, zeytin ve barbunyadır. Çoğunluğu kültür ırkı olmak üzere sığır, çoğu koyun olmak üzere küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Ayrıca, kekik adaçayı gibi 20 çeşit tıbbi-aromatik bitki yetiştirilmektedir. Kültür Beydağ da 1 tane arkeolojik sit alanı (Halıköy Tümülüsü) ve 15 taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır. Ayrıca, 1 halk kütüphanesi, 35 dernek (10 kültür-sanat derneği) ve 1 vakıf (SYDV) bulunmaktadır. İlçede STK lar açısından zayıf bir yapı bulunduğu söylenebilir. Beydağ da ayrıca, gazete ve dergi yayımcılığı, sergi salonu, müze, kültür etkinlik mekanları, sinema bulunmamaktadır.

7 Beydağ Belediyesi tarafından Beydağ Kalesi Restorasyon, Restitüsyon ve Çevre Düzenleme ve Elektrik tesisatı Proje yapım işi için Özel İdare ile işbirliği yapılarak kazı çalışmaları 2009 yılında başlamış ve halen devam etmektedir. Beydağ da düzenlenen kültür etkinlikleri Etkinlik Adı Düzenleyen Kuruluş Tarih Kaç Yıldır Düzenlendiği Bisiklet ve Velespit Şenliği Kurtuluş Şenlikleri ve İncir Beydağ Belediyesi 3 Eylül Festival Bahar Şenliği - Turizm Haziran 3 Kaynak: İzmir Kültür Ekonomisi Envanteri ve Gelişme Stratejisi, 2013 Turizm sektörü açısından ilçedeki yapı oldukça zayıf ve konaklama sayıları da oldukça düşüktür. Öte yandan, doğa turizmi türleri (dağ sporu, yamaç paraşütü vb.) açısından potansiyeli bulunmaktadır. Yine Beydağ Barajının da turistik olarak kullanılabilme potansiyeli bulunmaktadır. Sağlık Beydağ da Turizm İşletme Belgeli Tesislerdeki Konaklama ve Geceleme İstatistikleri (2011) Tesise Geliş Sayısı Geceleme Sayısı Ortalama Kalış Doluluk (% ) (Gün) Beydağ ,4 5,23 İzmir ,5 49,02 Kaynak: İzmir Kültür Turizm İl Müdürlüğü, 2012 Beydağ da Hastane bulunmamaktadır. İlçede 1 aile sağlık merkezi, 4 aile hekimliği birimi, 2 sağlık evi ve 1 diş hekimi muayenehanesi bulunmaktadır. İlçe toplantılarında da hasta ihtiyacı olmadığı, hastane ihtiyacı için yakın ilçelere gidilebileceği belirtilmiştir. Madencilik Beydağ madencilik açısından da sınırlı kaynaklara sahiptir. İlçenin işlenen tek madeni Emirli de bulunan antimuan madenidir. Beydağ da Maden Varlığının Dağılımı ve Niteliği Bulunduğu Yer Cinsi Tenör ve Kalite Rezerv Beydağ Emirli Zuhuru Antimuan %1.6-8Sb 1635,000 ton Beydağ Comatlı, Haıköy Tosunlar ve Helvacı Civa % Hg 1058,000 ton Kaynak: İzmir İli Potansiyel Yatırım Konuları Araştırması, 2012

8 Yenilenebilir Enerji İzmir de Aliağa, Bornova, Bayındır, Bergama, Beydağ, Çeşme, Çiğli, Dikili, Foça, Güzelbahçe, Karaburun, Kemalpaşa, Kınık, Kiraz, Menderes, Menemen, Narlıdere, Seferihisar, Selçuk, Tire, Torbalı ve Urla ilçeleri rüzgâr enerjisi potansiyeli açısından oldukça iyi durumdadır. Bu ilçelerin belirli bölümlerinde 50 metre yükseklikte yıllık ortalama rüzgâr hızları 6-8 m/s aralığında değişmektedir. Ortalama 7 m/s nin üzerindeki rüzgâr hızında rüzgâr türbini yatırımları yapılabilmektedir. Beydağ da ayrıca biyokütle enerjisi potansiyeli de bulunmaktadır. Çevre Beydağ, atıksu arıtımı açısından yetersiz durumdadır ve bu konuda öncelikli ilçe olarak görülmektedir. Beydağ, Kiraz ve Tire ilçeleriyle birlikte arıtılmamış atıksu ve katı atık sorunu nedeniyle Küçük Menderes havzasının kirlenmesine neden olmaktadır. Bankacılık Beydağ da Banka Şube Sayıları, ( ) İlçe Beydağ İzmir Toplam İlçe Toplantısında Dile Getirilen Diğer Görüşler: Sorunlar, Avantajlar ve Öneriler Kaynak: TBB, Barajın ilçeye çevresel olarak zararı dokunmuştur. - Kale Restorasyon Projesinin bitimine daha çok var. Bu konuda süreci Anıtlar Kurulu yla birlikte hızlandırmak gerekir. - Beydağ Barajına iskele yapılamadı. Bu konuda bürokratik bir sorun var. İlçe, iskelenin tek başına altından kalkamaz. Üniversitelerden ve Denizcilik Müsteşarlığı ndan destek alınabilir. - Doğal güzellikleri önemli potansiyel yaşıyor. Ayrıca, Beydağ Kalesinden çıkan kültürel varlıklar bulunuyor. İnanç turizmi de yapılabilir ilçede. Ayrıca, Doğa sporlarının yanı sıra su sporları da yapılabilir. - Sanayi üretiminin fazla olmaması, organik tarım potansiyelini de artırıyor. Organik tarıma yönelinirse, sanayiden çok daha fazla gelir elde edilebilir. - Kiraz ve erik bahçelerine yönelik tesisler yapılabilir. - Soğuk hava tesisi / paketleme tesisi bulunmuyor. Orta ölçekli entegre bir tesis kurulabilir. Kiraz ve Beydağ birlikte kullanabilir. - Rüzgâr enerjisi için tesis yapılabilir. - İlçelerden daha sağlıklı veri toplanmasına yönelik çalışmaların yapılması gereklidir. Kaymakamlık, belediye vb. kuruluşlarla birlikte ilçeye ilişkin veriler kolayca toplanabilir. - İlçenin girişimcilik yönü geliştirilmelidir. - Paketleme / kurutma vb. tesislerin ilçede bulunması çok yararlı olur. - Yol standardı bakımından Beydağ ın daha iyi bir bağlantılar oluşturulması gerekiyor, hem şehir içi hem de şehirlerarası. Karayollarının iyileştirilmesi, Beydağ dan Nazilli ye kadar gerekiyor. Bademli Ödemiş yol kavşağından Beydağ a kadar karayolu ağının uzatılmasını istiyoruz. - Yüksek okul çok önemli Beydağ için. Bölüm Su Ürünleri, Süt Ürünleri ya da Hayvancılık olabilir.

9 - Havayolu taşımacılığı vasıtasıyla, Küçük Menderes te Kargo Hava Taşımacılığı sağlanabilirse çok faydalı olur. Her akşam bir kargo uçağı, Paris, Londra vb. havaalanına inmek suretiyle, taze incir ve üzümü aktarılabilirse, bu şehirlerin hallerine günlük olarak indirebilirse ürünler çok güzel olur. Bunu yapılabilirse tüm Küçük Menderes çok kazanır. - Teşvikler çok önemli bir konu. Komşu illerle olan teşvik farkları nedeniyle az gelişmiş ilçelerin kalkınması sekteye uğramıştır. Özellikle, Beydağ, Kınık ve Kiraz da teşviklerin çok ciddi zararı var. Zorunlu hizmet kapsamına alındığında burası artık insanlar tercih ediyor. Teşvik için de benzer bir uygulama yapmak gerekir. Teşvik konusunda iller ve ilçeler bazında bir değişiklik yapılabilirse çok faydalı olur. BEYDAĞ TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ No Ad Soyad Kurum Ali CERGİBOZAN İlçe Kaymkamı SERKAN SİPAHİ BEYDAĞ HALK EĞİTİM MERKEZİ MEHMET METE AKAR İLÇE TARIM MÜDÜRLÜĞÜ ERGÜN AHMET KÖROĞLU İLÇE TARIM MÜDÜRLÜĞÜ SAİM DURU İLÇE ÖZEL İDARE MÜD. EMİR ALİ GÜLTEKİN TAPU VE KADASTRO MÜD. MEHMET ŞIK NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ HÜSEYİN ÖZTÜRK TARIM KREDİ KOOPERATİFİ ÜNCEL İÇMESU ZİRAAT ODASI OSMAN KIRAN ESNAF SANATKARLAR ODASI İSA TAŞLICA İLÇE MAL MÜDÜRLÜĞÜ PERİHAN BAKKAL İDSY ESMUMİ KILIÇ İLÇE KAYMAKAMLIK YAZI İŞLERİ BÜLENT YEZEK İLÇE EMNİYET MÜD.