G enel olarak bir hizmet akdine istinaden ba ml çal flanlar n sosyal güvenli i

Transkript

1 SOSYAL S GORTALAR KURUMUNDA EMEKL L K fiartlari (I) Mustafa KURUCA Sigorta Baflmüfettifli SSK stanbul Sigorta Müdürü 1. G R fi G enel olarak bir hizmet akdine istinaden ba ml çal flanlar n sosyal güvenli i tarih ve 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununun öngördü ü kurallar içerisinde sa lanmaktad r. 506 say l Kanunun ilke olarak hizmet akdi ölçütüne göre kapsam belirlemekle birlikte, hizmet akdine göre çal flmayanlar da istisnai olarak kanun kapsam na ald gibi, baz durumlarda hizmet akdine göre çal flanlar da kapsam d fl b rakm flt r (Güzel ve Okur, 2002: 82). Konumuz 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olanlar n nas l ve hangi flartlar dahilinde gelir ve ayl k alabilece i ile s n rl oldu u için, kimlerin sigortal say l p say lmayaca Bu yaz m zda incelenmeyecektir. (Bu konuda ayr nt bilgi için bak n z Güzel ve Okur, Sosyal Güvenlik Hukuku 2002:83-123). 2. YAfiLILIK S GORTASINDAN EMEKL L K Yafll l k sigortas, uzun vadeli sigorta kollar ndan olup sosyal sigortalar n önemli bir sigorta türüdür. Sigortal n n belirli bir yafla ulaflmas sonucu çal flma gücünde meydana gelen azalma nedeniyle oluflan gelir kayb n n yafll l k sigortas ile giderilmesi hedeflenmifltir. Yafllanma riskine karfl l k olarak 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununun alt nc bölümünde Yafll l k Sigortas düzenlenmifltir YAfiLILIK S GORTASINDAN SA LANAN YARDIMLAR Sigortal ya yafll l k sigortas ndan sa lanan yard mlar 506 say l Kanunun 59 uncu maddesinde flu flekilde belirtilmifltir; Yafll l k ayl ba lanmas, Toptan ödeme yap lmas. Görüldü ü gibi, 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununa göre yafll l k sigortas ndan yap lan temel yard m, yafll l k ayl d r. Ayl k ba lama koflullar n tafl mayanlara ödemifl olduklar primler, toptan ödeme olarak iade edilmektedir. Yafll l k sigortas ndan emekli olanlara ayr ca sa l k yard m, sosyal SMMMO Yay n Organ 60

2 yard m zamm ve vergi iadesi de verilmektedir (Güzel ve Okur, 2002: 298). Sigortal ya yafll l k sigortas ndan bu yard mlardan sadece birisi verilir. Yafll l k ayl ba lanmas na hak kazanan bir kifli bundan vazgeçip toptan ödeme yap lmas n isteyemez. Kanunun emeklilik için öngördü ü yafl doldurmas na ra men ayl a hak kazanamayan sigortal lara toptan ödeme yap l r. Örne in; 60 yafl n tamamlad halde prim gün say s yetmedi i için emekli olamayan erkek sigortal ya istemesi halinde toptan ödeme yap l r. E er sigortal yafll l k ayl ba lanmas için gerekli sigortal l k süresi, yafl ve prim gün say s na sahipse, ayl k alma hakk ndan feragat edip toptan ödeme yap lmas n isteyemez YAfiLILIK S GORTASINDAN YARARLANMA fiartlari Yafll l k sigortas ndan ayl k ba lanabilmesi için 506 say l Kanunun 60 nc maddesinde belirtilen flartlar n gerçekleflmesi gerekir. Buna göre; Belirli bir yafl tamamlam fl olmak, Belirli bir süre prim ödemifl olmak, Belirli bir süre sigortal olmak, flten ayr lmak, Kuruma yaz l talepte bulunmak (Tuncay, 1998:263). Yafll l k sigortas ndan ayl a hak kazanabilmek için gerekli olan bu befl flarttan ikisi, sigortal n n iflten ayr lmas ve kuruma yaz l müracaatta bulunmas, herkes için geçerli olan ortak flartlard r. Kanunda öngörülen belirli bir yafla ulaflmak, prim ödeme gün say s n ve sigortal l k süresini tamamlamak ise her sigortal için farkl l k göstermektedir. A. Yafll l k Ayl nda Sigortal l k Süresi, Yafl ve Prim Gün Say s 1. Sigortal n n Yafl n n Tespiti Sigortal l k süresi, yafl ve prim gün say s flartlar ile ilgili aç klama afla da birlikte yap lm flt r. Ancak, bazen sigortal n n yafl n n tespitinde özel durumlar ortaya ç kabilmektedir. Örne in; baz sigortal lar n nüfus kay tlar nda do um tarihleri yaz l rken ay ve gün yaz lmamaktad r tarih 1587 say l Nüfus Kanunun 59 uncu maddesinde Do um tarihlerinde do um y l yaz l p do um ay ve günü yaz lmam fl olanlar n yafllar n n hesaplanmas nda do du u y l n temmuz ay n n birinci günü, ay yaz l p da günü belli olmayanlarda o ay n birinci günü bafllang ç tutulur. Eski kay tlar için 13 günlük takvim fark sakl d r hükmü yer almaktad r. Buna paralel bir düzenleme 506 say l Sosyal Sigortalar Kanunun 120 inci maddesinde yap lm flt r. An lan bu maddeye göre; nüfus kütü ünde do um ay ve günü yaz l olmayanlar n do um tarihi, do duklar y l n temmuz ay n n birinci günü, do um y l ve ay belli olup günü yaz l olmayanlar n ise, do um ay n n birinci günü emeklilik ifllemlerinde esas al nacakt r. SMMMO Yay n Organ 61

3 Yafll l k ayl talebinde bulunan sigortal lar vukuatl nüfus kay t örne i alarak tahsis talep dilekçesine eklemek zorundad rlar. Sigortal n n nüfus cüzdan ile nüfus kütü ündeki kay t farkl ise nüfus kütü ündeki kay t esas al narak ifllem yap l r. Emeklilik ifllemlerinde yafl ile ilgili olarak ortaya ç kan önemli bir sorunda yafl tahsisinde bulunanlar için yaflanmaktad r. 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununun 120 inci maddesinde Malûllük, Yafll l k ve Ölüm Sigortalar na iliflkin yafl ile ilgili hükümlerin uygulanmas nda, sigortal lar n ve hak sahibi çocuklar n n, sigortal n n yürürlükten kald r lm fl 5417 ve 6900 say l kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çal flmaya bafllad tarihte nüfus kütü ünde kay tl bulunan do um tarihleri, sigortal n n sigortaya tabi olarak ilk defa çal flmaya bafllad tarihten sonra do an çocuklar n n da nüfus kütü üne ilk olarak yaz lan do um tarihleri esas tutulur. Nüfus kay tlar nda do um ay ve günleri yaz l olmayanlar 1 Temmuzda, do um ay yaz l olup da günü yaz l olmayanlar o ay n 1 inde do mufl say l r hükmü yer almaktad r. Kanunun bu maddesinden hareketle Sosyal Sigortalar Kurumu, sigorta tescili yap ld ktan sonraki yafl tahsislerini mahkeme kararlar na ra men kabul etmemektedir. Ancak Yarg tay 21 inci Hukuk Dairesi tarih E:156, K:291 say l Karar nda Sosyal Sigortalar Kurumunca yafll l k ayl ba lanmas nda, do um tarihlerinde çeliflki varsa, ilk kay t esas al n rsa da, kesinleflmifl mahkeme hükmünün bulunmas halinde, birden fazla kay t söz konusu olamayaca ndan, hükümdeki yafl esas al n r. demektedir. Karara konu uyuflmazl kta, sigortal ilk tescilden sonra mahkeme karar ile yafl düzeltmesine gitmifltir. Bu kiflinin yafl tahsisini SSK ilk defa sigortal çal flmaya bafllad ktan sonra yafl düzeltmesi yap ld için kabul etmemifltir. Yerel mahkeme kurumu hakl bulmufl ancak 21 inci daire karar nda...de iflik Yarg tay kararlar nda da belirlendi i üzere 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununun 120 inci maddesinde bahsedilen "ilk kayd n esas al naca " hükmüyle güdülen amaç, bir kimsenin birden çok de iflik tarihlerle nüfusa kaydedilmifl olmas, nüfus kütü ü ile cüzdan aras nda uyuflmazl k olmas gibi hallerde, ilk kayd n esas al naca d r. Yoksa kesinleflmifl mahkeme hükmü ile de ifltirilen do um tarihinin gözönünde tutulamayaca de ildir. Baflka bir anlat mla, kesinleflmifl mahkeme hükmü ile düzeltilmifl yafl kayd ; bu yanl fll n düzeltilmesi bak m ndan as l kabul edilmek gerekir. Böyle durumlarda, birden fazla kayd n varl ndan söz edilemez... diyerek yerel mahkeme karar n bozmufltur. 2. Yafl, Prim Gün Say s ve Sigortal l k fiartlar 506 say l Sosyal Sigortalar Kanununun yafll l k sigortas ndan yararlanma flartlar n düzenleyen 60 nc madde- SMMMO Yay n Organ 62

4 sinde de ifliklik yap lmadan önce, istisnalar hariç, kad n sigortal lar en az 20 y l sigortal l k süresi ve 5000 gün prim ödemesi, erkek sigortal lar ise en az 25 y l sigortal l k süresi ve 5000 gün prim ödemesi ile yafll l k ayl ba lanmas na hak kazan p emekli olabilmekteydiler. Ayr ca en az 15 y l sigortal l k süresi ve 3600 gün prim ödemesi olan kad n sigortal lar 50, erkek sigortal lar ise 55 yafl n ikmal ederek yafl haddinden emekli olabiliyorlard say l Kanunun yürürlü e girdi i 8 Eylül 1999 tarihinde, 18 y l ve daha fazla sigortal l k süresi bulunan kad n sigortal lar ile 23 y l ve daha fazla sigortal l k süresi bulunan erkek sigortal lar n yafll l k ayl ndan yararlanma koflullar nda herhangi bir de ifliklik yap lmam flt r. 8 Eylül 1999 dan sonra sigortal olanlar için; 506 say l Kanunun yafll l k ayl ndan yararlanma flartlar n düzenleyen 60 nc maddesinin (A) bendine göre 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa sigortal olarak çal flmaya bafllayanlar n yafll l k ayl na hak kazanabilmeleri için; Kad n ise 58, erkek ise 60 yafl n doldurmak ve en az 7000 gün malullük, yafll l k ve ölüm sigortas primi ödemifl olmalar gerekmektedir (Güzel ve Okur, 2002: 299). Yafltan emeklilikte ise; Kad n ise 58, erkek ise 60 yafl n doldurmufl olmak, 25 y ldan beri sigortal bulunmak ve en az 4500 gün malüllük, yafll l k ve ölüm sigortalar primi ödemifl olmak flartt r say l Kanunla tarihinden sonra ifle bafllayan/bafllayacak sigortal lar n yafll l k ayl ndan yararlanma koflullar nda bir de ifliklik getirilmedi inden, bunlar hakk nda 506 say l Kanunun 4447 ve 4759 say l Kanunlarla de iflik 60' nc maddesinin (A) bendi hükümleri (58/60 yafl+7000 gün veya 58/60 yafl+25 y ll k sigortal l k süresi gün) uygulanacakt r ( Genelge). 3. Kademeli Geçifl Dönemi Bilindi i gibi tarih ve 4447 say l Kanunun 17 inci maddesi ile 506 say l Kanuna eklenen geçici 81 inci madde ile yafll l k ayl na hak kazanma koflullar aç s ndan tarihinden önce sigortal olanlar için bir geçifl dönemi öngörülmüfltür. Ancak, geçici 81 inci maddenin (A) f kras nda 4447 say l Kanunun yürürlük tarihinden önce ( dan önce) yürürlükte bulunan hükümlere göre yafll l k ayl ba lanmas na hak kazanm fl olanlar ile sigortal l k süresi 18 y l ve daha fazla olan kad nlar ve sigortal l k süresi 23 y l ve daha fazla olan erkekler hakk nda eski hükümlerin uygulanaca belirtilmifltir. Yani tarihinde emeklili e hak kazanm fl olanlar ile sigortal l k süresi 18 y l ve daha fazla olan kad nlar ile 23 SMMMO Yay n Organ 63

5 y l ve daha fazla olan erkekler 4447 say l Kanunun kapsam d fl nda b rak lm flt r. Bu hükümleri içeren geçici 81 inci maddenin (A) f kras Anaysa Mahkemesi taraf ndan iptal edilmemifltir ve halen yürürlüktedir. Geçici 81 inci maddenin Anayasa Mahkemesi taraf ndan iptal edilen (B) f kras 4759 say l Kanunla yeniden düzenlenmifltir say l Kanun ile Sosyal Sigortalar Kanunun geçici 81 inci maddesinin (B) f kras nda yap lan de ifliklik sonucu SSK ya tabi sigortal lar n 23 May s 2002 tarihindeki sigortal l k sürelerine göre kademeli yafl haddi ve prim ödeme gün say s afla daki flekilde belirlenmifltir. 23 May s 2002 tarihinde; a. Sigortal l k süresi 18 (dahil) y ldan fazla olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 40 yafl n doldur malar, sigortal l k süresi 23 y ldan (dahil) fazla olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 44 yafl n doldurmalar ve en az 5000 gün, b. Sigortal l k süresi 17 (dahil) y ldan fazla, 18 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 41 süresi 21 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 23 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 45 yafl n doldurmalar ve en az 5000 gün, c. Sigortal l k süresi 16 (dahil) y ldan fazla, 17 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 42 süresi 20 y l (dahil) dan fazla, 21 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 46 yafl n doldurmalar ve en az 5075 gün, d. Sigortal l k süresi 15 (dahil) y ldan fazla, 16 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 43 süresi 18 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 20 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 47 yafl n doldurmalar ve en az 5150 gün, e. Sigortal l k süresi 14 (dahil) y ldan fazla, 15 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 44 süresi 17 y l (dahil) dan fazla, 18 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 48 yafl n doldurmalar ve en az 5225 gün, f. Sigortal l k süresi 13 (dahil) y ldan fazla, 14 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 45 süresi 15 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 17 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 49 yafl n doldurmalar ve en az 5300 gün, g. Sigortal l k süresi 12 (dahil) y ldan fazla, 13 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 46 süresi 14 (dahil) y ldan fazla, 15 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 50 yafl n doldurmalar ve en az 5375 gün, h. Sigortal l k süresi 11 (dahil) y ldan fazla, 12 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 47 SMMMO Yay n Organ 64

6 süresi 12 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 14 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 51 yafl n doldurmalar ve en az 5450 gün, i. Sigortal l k süresi 10 (dahil) y ldan fazla, 11 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 48 süresi 11 (dahil) y ldan fazla, 12 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 52 yafl n doldurmalar ve en az 5525 gün, j. Sigortal l k süresi 9 (dahil) y ldan fazla, 10 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 49 süresi 9 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 11 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 53 yafl n doldurmalar ve en az 5600 gün, k. Sigortal l k süresi 8 (dahil) y ldan fazla, 9 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 50 süresi 8 (dahil) y ldan fazla, 9 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 54 yafl n doldurmalar ve en az 5675 gün, l. Sigortal l k süresi 7 (dahil) y ldan fazla, 8 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 51 süresi 6 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 8 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 55 yafl n doldurmalar ve en az 5750 gün, m. Sigortal l k süresi 6 (dahil) y ldan fazla, 7 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 52 süresi 5 (dahil) y ldan fazla, 6 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 56 yafl n doldurmalar ve en az 5825 gün, n. Sigortal l k süresi 5 (dahil) y ldan fazla, 6 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 53 süresi 3 y l 6 ay (dahil) dan fazla, 5 y ldan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 57 yafl n doldurmalar ve en az 5900 gün, o. Sigortal l k süresi 4 (dahil) y ldan fazla, 5 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 54 süresi 2 y l 8 ay 15 (dahil) günden fazla, 3 y l 6 aydan az olan erkekler 25 y ll k sigortal l k süresini ve 58 yafl n doldurmalar ve en az 5975 gün, p. Sigortal l k süresi 3 (dahil) y ldan fazla, 4 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 55 yafl n doldurmalar ve en az 5975 gün, q. Sigortal l k süresi 2 y l 8 ay 15 (dahil) günden fazla, 3 y ldan az olan kad nlar 20 y ll k sigortal l k süresini ve 56 yafl n doldurmalar ve en az 5975 gün, Malullük, yafll l k ve ölüm sigortalar primi ödemifl bulunmalar flart ile yafll l k ayl ndan yararlanabilirler. Kad n ve erkek sigortal lar için yukar da belirtilen kademelendirme durumlar n tablolar ve örnekler yard m ile ayr ayr inceleyelim. SMMMO Yay n Organ 65

7 i.kad n Sigortal larda Kademeli Emeklilik 506 say l Kanunun geçici 81 inci maddesinin (A) f kras na göre, tarihi itibar yla emeklili e hak kazanm fl olanlar ile 18 ve daha fazla sigortal l k süresi bulunan kad n sigortal lar prim ödeme gün say lar n tamamlayarak istedikleri tarihte emekli olabileceklerdir. 506 say l Kanunun Anayasa Mahkemesinin taraf ndan iptal edilen geçici 81 inci maddesinin (B) f kras 4759 say l Kanunun ile tekrar düzenlenmifltir. Bu düzenlemeye göre, 23 May s 2002 tarihi itibar yla sigortal l k süresi 18 (dahil) y ldan fazla olan kad nlar n emekli olabilmeleri için, en az 20 y l sigortal l k süresi, 5000 gün prim ödeme gün say s ve 40 yafl n tamamlamalar gerekmektedir. Kad n sigortal lar için yeni kanunda öngörülen yafl haddi, prim ödeme gün say s ve sigortal l k süresi Tablo 1.a da gösterilmifltir. Tablo:1.a. Kad n Sigortal lar çin Kademeli Geçifl Tablosu 23 May s 2002 Tarihi tibar yle Sigortal l k Yafl Prim Ödeme Sigortal l k Süresi Süresi Haddi Gün Say s 18 y ldan fazla olanlar y ldan fazla, 18 y ldan az olanlar y ldan fazla, 17 y ldan az olanlar y ldan fazla, 16 y ldan az olanlar y ldan fazla, 15 y ldan az olanlar y ldan fazla, 14 y ldan az olanlar y ldan fazla, 13 y ldan az olanlar y ldan fazla, 12 y ldan az olanlar y ldan fazla, 11 y ldan az olanlar y ldan fazla, 10 y ldan az olanlar y ldan fazla, 9 y ldan az olanlar y ldan fazla, 8 y ldan az olanlar y ldan fazla, 7 y ldan az olanlar y ldan fazla, 6 y ldan az olanlar y ldan fazla, 5 y ldan az olanlar y ldan fazla, 4 y ldan az olanlar y l 8 ay 15 günden fazla, 3 y ldan az olanlar SMMMO Yay n Organ 66

8 Tablo incelendi inde görülece i gibi, kad n sigortal lar n 23 May s 2002 tarihindeki sigortal l k süresi esas al narak birer y ll k kademelendirmeye gidilmifltir. Yani 23 May s 2002 tarihi itibar yla sigortal l k süresindeki bir y ll k azal fl, emeklilik yafl nda bir y l art fla neden oluyor. Tablodaki veriler do rultusunda SSK ya tabi kad n sigortal lar n emeklilik durumlar n örnek yard m yla aç klayal m. Örnek:1 lk fle Girifl Tarihi : Do um Tarihi : Prim Ödeme Gün Say s :4875 Cinsiyet :Kad n 23 May s 2002 Tarihinde; Sigortal l k Süresi: 18 y l 5 ay 23 gün Emeklilik Tarihi :? Cevap: Bu sigortal n n 23 May s 2002 tarihi itibar yla 18 y ldan fazla sigortal l k süresi oldu u için, tablo 1 e göre bu tarihte 18 y l ve daha fazla sigortal l k süresi bulunan kad n sigortal lar 20 y l sigortal l k süresi, 5000 gün prim ödemesi ve 40 yafl n ikmal ederek emekli olabilmektedirler. Örne imizdeki kad n sigortal 40 yafl n 15 Eylül 2003 tarihinde tamamlad halde, 20 y ll k sigortal l k süresinin tamamlanaca 1 Aral k 2003 tarihinde prim ödeme gün say s n da en az 5000 güne ç kard takdirde emeklili e hak kazanabilecektir. Bu tarihten sonra yafll l k sigortas ndan ayl k ba lanmas için talepte bulunabilir. Kad n sigortal lar için kanunda belirtilen kademelendirme süreci, sigortal - lar n ifle girifl tarihleri esas al narak ayr bir tablo yap labilir. Tablo 1.b de sigortal lar n ifle girifl tarihlerine göre kanunun arad sigortal l k süresi, yafl ve prim gün say s gösterilmifltir. Hemen belirtelim ki, Tablo 1.a ile Tablo 1.b, kad n sigortal lar n yafll l k sigortas na hak kazanma flartlar n de iflik biçimlerde göstermekten öteye, baflka bir anlam ifade etmemektedir. SMMMO Yay n Organ 67

9 Tablo:1.b. Kad n Sigortal lar çin Kademe Geçifl Tablosu Sigortal l n Bafllang c Sigortal l k Yafl Prim Süresi (y l) Haddi Gün Say s tarihinden önce sigortal olanlar 20 Yok tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras dan sonra ii.erkek Sigortal lar n Kademeli Emeklilik Durumu Sosyal Sigortalar Kanunu nda 4447 say l Kanunla de ifliklik yap lmadan önce erkek sigortal lar emekli olabilmesi için en az 25 y l sigortal l k süresi ve 5000 gün prim ödeme gün say s n n olmas gerekmekteydi. Ayr ca 15 y l sigortal l k süresi, en az 3600 gün prim ödemesi ve 55 yafl n dolduranlar n yafltan emekli olmas mümkündü. Bu genel kurallar önce 4447 say l Kanun ile de ifltirildi. Anayasa Mahkemesinin 4447 say l Kanunun kademeli geçifl öngören düzenlemelerine iliflkin iptal karar ndan sonra 4759 say l Kanun ile 506 say l Kanunun geçici 81 inci maddesinde yap lan de ifliklik sonucu kad n sigortal larda oldu u gibi erkek sigortal lar nda emeklilik flartlar yeniden düzenlendi. Bu düzenlemeye göre; 23 May s 2002 tarihi itibar yla sigortal l k süresi, 23 y ldan (23 y l dahil) fazla olan erkek sigortal lar n emekli olabilmesi için, en az 25 y l sigortal l k süresi, 5000 gün prim ödemesi ve 44 yafl n tamamlamas SMMMO Yay n Organ 68

10 gerekmektedir. Afla daki tabloda kademeli geçifl için gerekli olan prim ödeme gün say s, sigortal l k süresi ve yafl haddi uygulamas gösterilmifltir. Tablo:2.a.Erkek Sigortal lar çin Kademeli Geçifl Tablosu 23 May s 2002 Tarihi tibar yle Sigortal l k Yafl Prim Gün Sigortal l k Süresi Süresi Haddi Say s 23 y ldan fazla olanlar ,5 y ldan fazla, 23 y ldan az olanlar y ldan fazla, 21,5 y ldan az olanlar ,5 y ldan fazla, 20 y ldan az olanlar y ldan fazla, 18,5 y ldan az olanlar ,5 y ldan fazla, 17 y ldan az olanlar y ldan fazla, 15,5 y ldan az olanlar ,5 y ldan fazla, 14 y ldan az olanlar y ldan fazla, 12,5 y ldan az olanlar ,5 y ldan fazla, 11 y ldan az olanlar y ldan fazla, 9,5 y ldan az olanlar ,5 y ldan fazla, 8 y ldan az olanlar y ldan fazla, 6,5 y ldan az olanlar ,5 y ldan fazla, 5 y ldan az olanlar y l 8 ay 15 günden fazla, 3,5 y ldan az olanlar Tabloda görüldü ü gibi kanun koyucu, sigortal l k süresine göre yafl haddi ve prim ödeme gün say s nda art fla gitmifltir. Erkeklerin 23 May s 2002 tarihi itibar yla sigortal l k süresindeki her 1,5 y ll k azal fl, emeklilik yafl nda bir y ll k art fla neden olmaktad r. Örnek:1. SSK Girifl Tarihi : Do um Tarihi : Prim Ödeme Gün Say s : 6200 gün Cinsiyet : Kad n 23 May s 2002 tarihinde; Sigortal l k süresi : 25 y l 5 ay 11 gün Emeklilik Tarihi :? SMMMO Yay n Organ 69

11 Cevap: Örne imizdeki sigortal n n 25 y ll k sigortal l k süresi 12 Aral k 2001 tarihinde tamamlanm flt r. Ayr ca yasan n öngördü ü 5000 gün prim ödeme say s n da fazlas yla geçmifltir. Ancak bu sigortal 4759 say l yeni kanuna göre 44 yafl n tamamlayaca 1 Mart 2004 tarihinde emekli olabilecektir. Bu tarihten önce yapaca baflvuru kabul edilmeyecektir. Bilindi i gibi 4447 say l Kanuna göre 8 Eylül 1999 tarihinde 25 y ll k sigortal l k süresinin tamamlanmas na 2 y l ve daha az kalan sigortal lar emeklilikte kademeli geçifl kapsam d fl nda kalm fllard r. Örne imizdeki sigortal 4 ay 4 gün ile 4447 say l Kanunun bu hükmünden yararlanamam flt r. Yani 23 y ll k sigortal l k süresinin tamamlanmas na 4 ay 4 gün kald için kademeli yafl haddi kapsam na girmifltir. Erkek sigortal lar n ifle girifl tarihlerine göre emeklilik için gerekli olan sigortal l k süresi, yafl haddi ve prim ödeme gün say s n gösterir ayr bir tablo yap labilir. Tablo 2.a ile Tablo 2.b aras nda erkek sigortal lar n yafll l k sigortas na hak kazanma flartlar n farkl flekilde göstermekten öteye, baflka bir anlam ifade etmemektedir. Tablo:2.b.Erkek Sigortal lar çin Kademeli Geçifl Tablosu 23 May s 2002 Tarihi tibar yle Sigortal l k Yafl Prim Gün Sigortal l k Süresi Süresi Haddi Say s tarihinden önce olanlar 25 Yok tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras tarihleri aras dan sonra SMMMO Yay n Organ 70