Komisyon EĞİTİM BİLİMLERİ ÇIKMIŞ SINAV SORULARI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Transkript

1 Komisyon EĞİTİM BİLİMLERİ ÇIKMIŞ SINAV SORULARI ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır. I. Baskı: Haziran 2013, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Şermin Yılmaz Türkçe Redaksiyon: Seda Çelikkaya Dizgi-Grafik Tasarım: Ahmet Resul Kaymakçı Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA Tel: ( ) Fax: ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: E-ileti: pegem@pegem.net

2 EĞİTİM BİLİMLERİ

3 AÇIKLAMA 1. Bu kitapçıkta Kamu Personel Seçme Sınavı Eğitim Bilimleri Testi bulunmaktadır. 2. Bu test için verilen toplam cevaplama süresi 150 dakikadır (2,5 saat). 3. Bu testte 120 soru vardır. 4. Bu kitapçıktaki testlerde yer alan her sorunun sadece bir doğru cevabı vardır. Bir soru için birden çok cevap yeri işaretlenmişse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır. 5. Bu testler puanlanırken her testteki doğru cevaplarınızın sayısından yanlış cevaplarınızın sayısının dörtte biri düşülecek ve kalan sayı o testle ilgili ham puanınız olacaktır. Bu nedenle, hakkındaki hiçbir fikriniz olmayan soruları boş bırakınız. Ancak, soruda verilen seçeneklerden birkaçını eleyebiliyorsanız kalanlar arasında doğru cevabı kestirmeye çalışmanız yararınıza olabilir. 6. Sınavda uyulacak diğer kurallar bu kitapçığın arka kapağında belirtilmiştir.

4 KPSS / EB EĞİTİM BİLİMLERİ TESTİ Bu testte 120 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kağıdının Eğitim Bilimleri Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1. Programlı öğretim yaklaşımında, içeriğin basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene doğru bir sıra izleyecek biçimde düzenlenmesi beklenir. Böyle bir düzenleme, programlı öğretimin dayandığı temel ilkelerden hangisinin uygulanmasını kolaylaştırmak içindir? A) Etkin katılım B) Küçük adımlar C) Doğru cevaplar D) Bireysel hıza göre ilerleme E) Geribildirim sağlama 4. Aşağıdakilerden hangisi, öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf içinde etkili bir biçimde uygulandığını gösterir? A) İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunulması B) Öğrencilerin hazırbulunuşluk durumunun dikkate alınması C) Öğrenciler arası etkileşimin artması D) Grupla çalışma tekniklerinin uygulanması E) Öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması 2. Öğrencilerin dersin başında, öğrenmeye istekli hale getirilmesinin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Dersin içeriği hakkında bilgi verme B) Hazırbulunuşluk düzeyini artırma C) Hedeflenen davranışı öğrenmeye güdüleme D) Öğrenciler arasında etkileşim sağlama E) Kullanılacak yöntem ve teknikleri tanıtma 5. Öğretim etkinlikleri yoluyla öğrencilerine ahlâki değerleri kazandırmak isteyen bir öğretmen, öncelikle aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır? A) Kaynaklardan okumayla B) Başkalarından dinlemeyle C) Dinleme ve okumayla D) Dinleme ve görmeyle E) Yapma ve açıklamayla 3. Sınıf içi öğretim etkinliklerini planlarken, öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları dikkate almak isteyen bir öğretmen, aşağıdakilerden hangisine öncelik vermelidir? A) İçeriği sunmak için ayrılan süreyi artırmak B) Her öğrenciye uygun içerik sunmak C) Öğrenciler arası etkileşime ağırlık vermek D) İçeriği, örneklerle zenginleştirmek E) Çeşitli yöntem ve tekniklerden yararlanmak 6. Bir öğretmenin, öğretim sürecinde öğrencilerine geribildirim vermesinin sağlayacağı en önemli yarar aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğrencilerin dikkatinin konuya çekilmesi B) Sınıf içi etkileşim düzeyinin artması C) Gerekli uyarı ve düzeltmelerin zamanında yapılması D) Konuyla ilgili örneklerin çoğaltılması E) Öğrencilerin derste sıkılmalarının önlenmesi 1 Diğer sayfaya geçiniz.

5 KPSS / EB Öğretmen, sınıf içi öğretim etkinliklerini düzenlerken yaşama yakınlık ilkesi üzerinde önemle durmalı ve etkinlikleri bu doğrultuda uygulamalıdır. Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin bu İlkeyi uyguladığının bir göstergesidir? A) İhtiyaç duyulan bilgi ve becerileri öğretmesi B) İçeriğe ayırdığı süreyi azaltması C) Kendisinin öğretim sürecinin merkezinde yer alması D) İçeriğin eksiksiz ezberlenmesine önem vermesi E) Sınıf içinde bireysel çalışmayı özendirmesi 10. Aşağıdakilerden hangisi, öğrenciler öğrenmeye güdülenerek süreçte etkin şekilde yer aldıklarında sınıf içinde ortaya çıkabilecek bir durumdur? A) Verilen bilginin öneminin artması B) Öğretmenin, sürecin merkezinde yer alması C) Teorik bilgi ve uygulama arasında denge kurulması D) Disiplin sorunlarının azalması E) Öğretmenin rehberliğine gerek kalmaması 8. Öğretmenin sınıf içi öğretim etkinliklerini gerçekleştirirken beden dilini etkili kullanmasının sağlayacağı en önemli yarar aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğrencilerin dersi sıkılmadan izlemesi B) Öğretmenin içeriği daha kısa sürede sunması C) Öğretmenin mesajı daha güçlü ve etkili iletmesi D) Konuyla ilgili örnek çeşitliliğinin sağlanması E) Öğrenciler arasında etkileşimin artması 11. Sınıf içinde bir sorunla karşılaşan öğretmenin öncelikle aşağıdakilerden hangisini dikkate al ması gerekir? A) Öğrencilerin isteklerini B) Sorunun niteliğini C) İşlenen konunun özelliklerini D) Okulun amaçlarını E) Okulun toplumsal çevresini 12. Bir dersle ilgili öğretme-öğrenme süreçleri üzerinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır? A) Öğrencilerin B) Öğretmenlerin C) Öğretim programlarının D) Doğal çevrenin E) Ölçme değerlendirme süreçlerinin 9. Öğrenci, öğretim sürecine bizzat katılmalı, okumalı, yazmalı, konuşmalı, tartışmalı ve bilgiyi geçmiş yaşantılarıyla İlişkilendirmelidir. Bu açıklama aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) Öğretmen, öğrencileri içeriğe yönlendirmelidir. B) Öğrencinin olgu ve olayları çok yönlü olarak değerlendirmesi sağlanmalıdır. C) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi dikkate alınmalıdır. D) Bilginin teorik temellerine inilmelidir. E) Öğrencinin yaşayarak öğrenmesi sağlanmalıdır. 13. Öğretmenin sınıf içi disiplin sorunlarını azaltmada yararlanacağı en uygun yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A) Karşılıklı güven ve saygıya dayalı bir ortam oluşturma B) Öğrencilerin görev ve sorumluluklarını belirleme C) Öğretim için ayrılan sürenin bir kısmını disiplin konusuna ayırma D) Sorun yaratan öğrencilere yaptırım uygulama E) Sorunların çözümü için okul yönetiminden yardım isteme 2 Diğer sayfaya geçiniz.

6 KPSS / EB EĞİTİM BİLİMLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ Davranışçılık eğilimi ağır basan programlı öğretimin temeli pekiştirme ilkelerine dayanır. Programlı öğretim yaklaşımında, içeriğin basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene doğru bir sıra izleyecek biçimde düzenlenmesi gerekir. Bu açıklama programlı öğretim ilkelerinden küçük adımlar ilkesine ilişkindir. Programlı öğretim uygulamalarında öğretmen sınıfta öğrenilecek bilgileri, kısa sürede ve kolay öğrenilebilecek basamaklara bölmekte ve öğrencilerin bunları basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, kolaydan zora doğru bir sırayla öğrenmelerini sağlamaya çalışmaktadır. Bu anlayışla üniteler aşamalı ve mantıklı olarak adım adım öğrenciyi ilerlemeye yöneltecek şekilde düzenlenmelidir. 4. Eğitim durumları, hedef davranışları öğrenciye kazandırmak için gerekli uyarıcıların düzenlenip işe koşulmasıdır. Öğrencilerde istenen davranış değişikliklerinin gerçekleşmesi için eğitim durumlarının belli özelliklere sahip olması gerekir. Bu özelliklerden biri öğrenciye uygunluktur. Eğitim durumları öğrenciye göre düzenlenmelidir. Öğrencilerin hazırbulunuşluk durumunun dikkate alınması, öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf içinde etkili bir biçimde uygulandığını gösterir. İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunulması, öğrenciler arası etkileşimin artması, grupla çalışma tekniklerinin uygulanması ve öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması öğretimin öğrenci düzeyine uygun olduğunun göstergelerinden değildir. 2. Öğretmenin dersin başında yani giriş aşamasında dört temel işlemi gerçekleştirmesi gerekir. Bunlar; dikkati çekme, güdüleme, hedeften haberdar etme ve önkoşul öğrenmeleri hatırlatmadır. Bu temel davranışların her birinin kendine özgü amaçları vardır. Öğrencilerin dersin başında, öğrenmeye istekli hale getirilmesinin temel amacı, hedeflenen davranışı öğrenmeye güdülemedir. Öğrenme güdüsü yüksek olan öğrencilerin öğrenmeye karşı ilgi ve isteğinin artması, sorumluluklarını yerine getirmesi, çaba harcaması, karşılaştığı güçlüklerden yılmaması ve kendine amaçlar koyması beklenir. Cevap C 5. Eğitim durumları, belirlenen hedeflerin gerçekleşmesine hizmet eder. Bu nedenle eğitim durumlarının belirlenen hedeflere ulaştıracak nitelikle olması gerekir. Bu durum, özellikle ahlaki değerlerin kazanılması gibi duyuşsal alan öğrenmeleri için çok daha önemlidir. Çünkü bu tür öğrenmelerde öğrencilere yaparak yaşayarak öğrenme fırsatlarının verilmesi gerekir. Bu nedenle ahlâki değerlerin kazanılmasında en etkili yol, kuralların yaşanarak öğrenilebileceği bir ortamın hazırlanmasıdır. Değerler, tutumlar ve alışkanlıklar kaynaktan okumayla, başkalarından dinlemeyle değil, yaparak, yaşayarak edinilir. Cevap E 3. Sınıf içi öğretim etkinliklerini planlarken, öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları dikkate almak isteyen bir öğretmen, öncelikle öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerini, giriş davranışlarını veya bireysel farklılıklarını temel alabilir. Ancak seçenekler arasında öğretmenin öncelikle yapması gereken çeşitli yöntem ve tekniklerden yararlanmalıdır. Farklı yöntem ve tekniklerin kullanılmasıyla öğretim sürecinin zenginleştirilmesi ve böylece bireysel farklılıklara uygun bir öğretim sürecinin düzenlenmesi sağlanabilir. Cevap E 6. Dönüt (geribildirim); öğrenciye hedef davranışın kazanılıp kazanılmadığı hakkında bilgi verilmesidir. Verilen dönütler hedeflerle tutarlı olmalı, öğrencinin gelişim düzeyine uygun olmalı, yönlendirici ve güdüleyici, açık ve anlaşılır olmalıdır. Dönütün öğrencinin dikkatini konuya çekme, sınıf içi etkileşimi arttırma gibi yararları söz konusudur. Bir öğretmenin, öğretim sürecinde öğrencilerine geribildirim vermesinin sağlayacağı en önemli yarar ise, gerekli uyarı ve düzeltmelerin zamanında yapılmasıyla yanlış öğrenmelerin engellenmiş olmasıdır. Cevap C 1 Diğer sayfaya geçiniz.

7 KPSS / EB Öğretim sürecinde, bireyin gereksinim duyacağı yararlı ve kullanılabilir bilgilerin öğretilmesi önemli bir yer tutar. Öğrenme ortamında, bireyin hayatta karşılaşabileceği durumlara yer verilmeli ve öğrenci bu durumlara hazırlanmalıdır. Örnekler ve problemler hayattan alınmalı, teknolojik yenilik ve gelişmeleri kapsamalıdır. Öğretim süreci hayattan kopuk olmamalı, birey okulda öğrendiği bilgi ve becerileri yaşamında kullanabilmelidir. Hayatilik ya da yaşama yakınlık olarak açıklanan bu öğretim ilkesi, bilginin durağan değil işlevsel olmasını temel alır. Öğretmenin sınıf içi öğretim etkinliklerini düzenlerken ihtiyaç duyulan bilgi ve becerileri öğretmesi, yaşama yakınlık ilkesinin uygulandığını gösteren bir öğretmen davranışıdır. Kendisini öğretim sürecinin merkezine alan, öğretim süresini azaltan, içeriğin ezberlenmesine önem veren ve bireysel çalışmayı özendiren öğretmen yaşama yakınlık ilkesine uygun davranmış olmaz. Cevap A 10. Öğretim programlarının ve planlarının niteliği ile sınıf yönetiminin niteliği arasında oldukça yakın bir ilişki söz konusudur. Öğretim programları ve planlar dolayısıyla gerçekleşen öğretim süreci ne kadar nitelikli ise sınıf yönetiminde problemle karşılaşılma olasılığı da o kadar az olacaktır. Öğretme-öğrenme süreçlerine aktif katılımlarının sağlandığı bir sınıfta, dikkat dağılması ve ilgi azalması gibi bir durumla daha az karşılaşacağından hareketle, disiplin sorunlarının büyük ölçüde ortadan kalkması beklenir. Öğrenci derse katıldıkça, disiplin bozucu davranışları gösterme sıklığı da azalır. Cevap D 11. Öğretmen, sınıf içinde bir problemle (istenmeyen davranışla) karşılaştığında, öncelikle sorunu teşhis etmelidir. Çünkü problemin giderilmesinde veya istenmeyen davranışın önlenmesinde kullanılacak stratejinin temel belirleyicisi, sorunun niteliğidir. Sorun tam ve doğru olarak saptanmamışsa, istenmeyen davranışın giderilmesine yönelik yapılan çalışmalar boşa zaman kaybından öteye geçmez. Bu nedenle sınıf içinde bir sorunla karşılaşan öğretmen, öncelikle sorunun niteliğini dikkate almalıdır. 8. Öğretmenin sınıf içi öğretim etkinliklerini gerçekleştirirken beden dilini etkili kullanmasının sağlayacağı en önemli yarar, öğretmenin mesajı daha güçlü ve etkili iletmesidir. Öğretimde açıklık olarak ifade edilen bu ilke gereği, öğretimdeki mesajlar açık, net ve anlaşılır olmalıdır. Bunu sağlamanın yollarından biri de beden dilinin etkili kullanılmasıdır. Çünkü sözlü mesajların sözsüz mesajlarla desteklenmesi mesajı açık ve anlaşılır kılan faktörlerden biridir. Cevap C 9. Öğrencinin, öğretim sürecine bizzat katılması çeşitli aktivitelerle süreçte var olması ve bilgiyi geçmiş yaşantılarıyla ilişkilendirmesi, yaparak-yaşayarak öğretim ilkesi ile doğrudan ilişkilidir. Öğrenme, bireyin yaşantısı yoluyla davranışlarında nispeten kalıcı izli değişiklikler meydana getirme süreci olduğuna göre yaparak-yaşaya-rak öğrenme öğretim sürecinin temel noktalarından biridir. Öğrenci öğrenme sürecine bizzat katılmalı, okumalı yazmalı, tartışmalı ve bilgiyi geçmiş yaşantıları ile ilişkilendirmelidir. Öğretim süreci, bireyin gelişim ve öğrenme özelliklerine, olabildiğince fazla duyu organı kullanmaya, öğrencinin sürece aktif olarak katılımına uygun olduğu, gerekli araç gereç ve materyale yer verdiği ölçüde yaparak ve yaşayarak öğrenme ilkesine de uygundur. Cevap E 12. Eğitim durumları (öğretme-öğrenme süreçleri) öğretim programının üçüncü temel öğesidir ve Nasıl öğretelim? sorusunun yanıtını içerir. Eğitim durumları öğesinin temel işlevi, belirlenen hedeflerin en etkili ve en verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktır. Öğrenmenin gerçekleşeceği öğretme-öğrenme süreçlerinin planlanmasında ve uygulanmasında bazı faktörler etkilidir. Başta hedefler olmak üzere öğrenciler, öğretim programları ve öğretmenler bu öğe üzerinde belirli etkilere sahiptir. Ancak, doğal çevre, öğrenme-öğretme süreçlerinin belirlenmesinde bir kriter değildir. Başka bir anlatımla eğitim durumlarının planlanmasında doğal çevrenin özellikleri bir kriter olarak ele alınmaz. Cevap D 13. Öğretmen, sınıf içinde disiplin sorunlarıyla karşılaştığında, sorunun kaynağına ve niteliğine göre bazı çözüm stratejileri kullanabilir. Sorumluluk verme bu stratejilerden biridir. Öğrenme ortamının güvene ve saygıya dayalı bir ortam olması, öğrenme ortamının doğal bir özelliğidir. Diğer seçeneklerdeki ifadeler ise, öğretmenin disiplin sorunları karşısında sergileyeceği ideal öğretmen davranışlarından değildir. 2 Diğer sayfaya geçiniz.