BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİ

Transkript

1 BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİ Basınçlı dökümler, sıvı metalin basınç altında metal kalıba doldurulması yoluyla elde edilen dökümlerdir. Basınçlı döküm, metal kalıba döküm yöntemine çok benzemektedir. Aradaki en önemli fark basınçlı dökümde sıvı metalin kalıba doluşunun basınç altında gerçekleşmesidir. Basınçlı dökümde metalin kalıba doluş hızının çok yüksek oluşu, çok karmaşık parçaların dökülmesine olanak sağlar.

2 BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİNİN AVANTAJLARI. 1- Metal kalıba kıyasla daha karmaşık şekilli parçaların dökümü mümkündür. 2- Kalıplar basınç altında doldurulduğundan, diğer döküm yöntemlerine kıyasla daha ince cidarlı, uzunluk/kalınlık oranı daha yüksek ve boyutsal hassassiyeti daha fazla olan parçalar üretilebilir. 3- Özellikle birden fazla boşluk içeren kalıplar kullanıldığında üretim hızı diğer yöntemlere nazaran çok daha fazladır. 4- Basınçlı döküm yöntemiyle üretilen parçaların yüzey kalitesi çok yüksek olduğundan işçilik ve malzeme maliyet tasarrufu sağlar 5- Daha ince kesitlerin dökülebilir oluşu metal maliyetlerimni azaltır. 6- Bazı alaşımlar (örneğin Al-alaşımları) basınçlı döküm yöntemi ile üretildiklerinde, diğer döküm yöntemlerine nazaran çok daha yüksek mekanik özellilkler gösterirler

3 BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİNİN DEZAVANTAJLARI 1- Döküm boyutları sınırlıdır. Döküm ağırlığı nadiren 25 Kg ı geçer. Genellikle 4-5 Kg civarındadır. 2- Kalıp dizaynında yolluklandırma ve hava firar (kaçış) yollarının yapımı önem kazanır. Çünkü kalıp içerisinde hava sıkışması olabilir. Hapsolan hava eksik dökümlere veya gaz boşluklarına yol açabilir. 3- Komple bir basınçlı döküm makinası ( ana pres, yardımcı cihazlar ve kalıplar) çok pahalıdır. Yöntemin ekonomik olması için çok sayıda parça üretilmesi gerekir.

4 BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİ

12 SAVURMA DÖKÜM YÖNTEMİ

20 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ

21 DİKEY SÜREKLİ DÖKÜM YATAY SÜREKLİ DÖKÜM Sürekli döküm tesisatları genellikle yatay ve düģey olmak üzere iki tarzda kurulurlar. Yatay döküm tarzının düģey döküm tarzlarına göre birçok üstün yönleri vardır. Bu nedenle döküm malzemesi imkan verdiği ölçüde tesisat yatay döküm tesisatı olarak kurulur. Demir esaslı olmayan metallerin tümünü yatay döküm tesisatlarında dökmek mümkündür. Ancak çeliğin döküm sıcaklığı yüksek olduğundan çeliğin yatay sürekli dökümünde bazı güçlükler mevcuttur.

29

30 TARET

31

32

33 TANDĠġ

34 ÇEKME VE DOĞRULTMA MERDANELERĠ

35

36

37

38

39 KESME MEKANĠZMASI

40

41

42 dikdörtgen biçiminde bir tandiş

43 Tandiş dökümden sonra döküme hazırlaıyor. Tandiş temizlenip refrakter malzeme ile temizlenir

44

45

46 Burada sıvı çeliğin kalıpan çıktığı andaki su püskürtme( spray soğutma) yani sekonder soğutma bölgesi gösterilmektedir.

47

48

55 PROPERZİ DÖKÜM YÖNTEMİ

56 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ PROPERZİ DÖKÜM YÖNTEMİ

57 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ PROPERZİ DÖKÜM YÖNTEMİ

58 PROPERZİ DÖKÜM YÖNTEMİ

70 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ HATALARI 100x100 mm Sürekli döküm sisteminde üretilmiş yarımamulün çevresindeki gaz boşlukları görülmektedir. Resmin sağ tarafındaki kesitte de, aynı mamulün 82x85 mm sıcak haddelenmesinden sonra ve çevresinde ezilerek uzanmış durumdaki gaz boşlukları görülmektedir. 100x100 mm sürekli döküm yarımamulünde, primer ve sekonder gaz boşlukları belirgin bir şekilde görülmektedir.

71 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ HATALARI A)Döküm sırasında kalıp yağlanmasın iyi olmayışı ve fazlaca eskimiş kalıp kullanılması ve kimyasal bileşimin uygun olmayışı ile meydana gelmiş çatlakların,kaba haddeleme sırasında ne dereceye kadar açılabildikleri görülmektedir B) 100x100 mm sürekli döküm yarımamlulünde yüzeyde meydana gelen enine çatlak görülebilmektedir

72 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ HATALARI 100x100m sürekli döküm ingotunda yüzeyde meydana gelmiş boyuna istikamette bir başka çatlak gözükmektedir.

73 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ HATALARI» 100x100 mm sürekli döküm yarımamulünde kalıp yüzeyine yapışmış sıçramaların yarımamül yüzeyinde meydana getirdiği sıçrama izleri görülmektedir

74 SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİ HATALARI 100 x 100mm kesitindeki bir sürekli döküm yarımamulü köşesindeki oksit bileşikleri görülmektedir 100 x 100mm kesitindeki bir sürekli döküm yarımamulü köşesindeki oksit bileşikleri görülmektedir

75 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ ERGĠTME ĠġLEMĠ VE FIRINLARI

76 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ ERGİTMENİN METALURJİK PRENSİPLERİ

77 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ METALURJĠ TERMODĠNAMĠĞĠ ΔG ΔH T. ΔS

78 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ

83 ERGĠTME ĠġLEMĠ VE FIRINLARI

84 YÜKSEK FIRIN VE ARK FIRINI

85 YÜKSEK FIRIN

87 ERGİTME FIRINLARI

88 ERGİTME FIRINLARI

89 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ ENDÜKSĠYON FIRINLARI

90 TEMEL ÇALIŞMA İLKESİ Bir iletken içinde alternatif akım geçtiğinde civarında alternatif manyetik alan oluşturur. Aynı şekilde iletken bir malzeme alternatif manyetik alanın içine girdiğinde üzerinde bir akım akışı oluşur. Bu akım dıştaki mevcut manyetik alanı yok edici yönde bir zıt manyetik alan oluş turur. Dışarıdaki manyetik alan malzemenin içine iterler ken bu zıt manyetik alanı yok edici yönde bir zıt manyetik alan oluşturur. Dışarıdaki manyetik alan malzemenin içi ne ilerlerken bu zıt manyetik alandan dolayı zayıflar, bu nedenle akımın büyük kısmı yüzeye yakın oluşur. Zıt manyetik alanın şiddeti frekansın bir fonksiyonudur. Fre kans arttıkça yüzeyde oluşan akım, zıt manyetik alan yaratmakta daha etkili olur.

91 TEMEL ÇALIŞMA İLKESİ Bir iletken içinde alternatif akım geçtiğinde civarında alternatif manyetik alan oluģturur. Aynı Ģekilde iletken bir malzeme alternatif manyetik alanın içine girdiğinde üzerinde bir akım akıģı oluģur. Bu akım dıģtaki mevcut manyetik alanı yok edici yönde bir zıt manyetik alan oluģturur. DıĢarıdaki zıt manyetik alanın Ģiddeti frekansın bir fonksiyonudur. Frekans arttıkça yüzeyde oluģan akım daha etkili olur.

92 ENDÜKSĠYON FIRINLARI ERGİTME FIRINLARI

93 ENDÜKSĠYON FIRINLARINDA ASTARLAMA ENDÜKSĠYON FIRINLARI ERGĠTME ĠġLEMĠ

96 ÇEKĠRDEKSĠZ ENDÜKSĠYON FIRINI

100 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ ERGĠTME ĠġLEMĠ VE FIRINLARI

101 Endüksiyon ocakları temel çalışma ilkesi

102 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ DUPLEKS YÖNTEMĠ 1- KUPOL-ENDÜSĠYON DUPLEKS YÖNTEMĠ 2- POTALI FIRIN-ENDÜSĠYON DUPLEKS YÖNTEMĠ

103 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ DUPLEKS YÖNTEMĠ AMACI 1- Sıvı metal bileģimini ayarlamak 2- Sıvı metal sıcaklığını ayarlamak 3- Sıvı metal akıģını düzenlemek

104 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ ARK FIRINLARI 1- DĠREKT ARK 2- ĠNDĠREK ARK

105 DİREKT ARK

106 DİREKT ARK

110

111

112

113 DÖKÜM TEKNOLOJĠSĠ ve PRENSĠPLERĠ ERGĠTME ĠġLEMĠ KADEMELERĠ 1-ERGĠTME 2-EMPÜRĠTELERĠN GĠDERĠLMESĠ 3-BĠLEġĠM AYARLAMA 4-KALĠTE KONTROL

114 11/02/2011 DÖKÜMHANE MÜDÜRLÜĞÜ NE Konu:.. Firması sipariş analizi İlgi: 10/04/2006 tarih 411 sayılı D.Benz Firma yazısı.. FİRMASININ İLGİ YAZISIYLA SİPARİŞ ETTİĞİ ADET 110 MM LİK DÖKÜM MALZEMENİN DIN 181A STANDARDINA GÖRE İSTENEN ANALİZ DEĞERLERİ AŞAĞIDA GÖSTERİLMİŞTİR. SAYGILARIMLA KALİTE KONTROL MÜDÜRÜ DIN 181A standardına göre kimyasal analiz Al Si Cu Ni Mg Fe P Ti Kalan

115 KALİTE KONTROL MÜDÜRLÜĞÜ 1 NO LU POTA SPEKTRAL ANALİZİ SAAT : Al Si Cu Ni Mg Fe P Ti Al Si Cu Ni Mg Fe P Ti

116 AL ENDUKSĠYON FIRINI POTA FIRINI Al Si Cu Ni Mg Fe P Ti Kalan

127 KUPOL FIRINI AVANTAJLARI 1-Sürekli ergitme 2-Düşük ergitme maliyeti 3-Bileşim kontrolü 4-Sıcaklık kontrolü

128 KUPOL FIRINI DEZAVANTAJLARI 1- Demir karbonla sürekli temas halinde olduğundan C % si 2.70 den aşağı indirilemez. 2- Cr, Mo gibi bazı alaşım elementleri oksidasyon sonucu kaybolur

129 K U P O L F I R I N I

130 KUPOL FIRINI

131 KUPOL FIRINI KUPOL FIRINI

138 DÖKÜM TEKNOLOJİSİ ve PRENSİPLERİ KUPOL FIRINI