Halit YAŞAR. Doç. Dr. Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Halit YAŞAR. Doç. Dr. Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi"

Emre Özgen
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PROJECT MOTORLAR TITLE Doç. Dr. Halit YAŞAR Makina Mühendisliği Bölümü Otomotiv Anabilim Dalı Öğretim Üyesi 1/44

2 MOTORLAR DERS NOTLARINI FOTOKOPİDEN TEMİN EDEBİLİRSİNİZ 2/44

3 KAYNAKLAR 1) HEYWOOD, J.H., "Internal Combustion Engine Fundamentals", Mcgraw-Hill, Internatinal Editions, ) TAYLOR, "The Internal Combustion Engines in Theory & Practice", M.I.I. Press Massachusetts, Fourth Printing, ) Safgönül, B., Soruşbay, C., Ergeneman, M., Arslan, E., İçten Yanmalı Motorlar, Birsen Yayınevi, İstanbul, ) Stone, R., Introduction to Internal Combustion Engines, Macmillan, London, /44

4 DEĞERLENDİRME SİSTEMİ Conventional IC engines 4/25

5 Motor ve Isı Makinası Kavramları Enerjiyi bir formdan diğer bir forma dönüştüren makinalara motor adı verilmektedir. Normalde motorların çoğu ısı enerjisini mekanik enerjiye dönüştürürler ve bu nedenle de lsi MAKİNALARI olarak da adlandırılırlar. lsı makinası bir yakıtın kimyasal enerjisini ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini kullanarak faydalı iş üreten aygıttır 5/25

6 lsı makinaları iki ana gruba ayrılırlar: İçten Yanmalı Motorlar : Yanma olayının motorun içinde gerçekleştiği motorlardır. Yanma ürünleri İş yapan akışkanı oluştururlar. Dıştan Yanmalı Motorlar : Yanma olayının motorun dışında gerçekleştiği motorlardır. Bu motortarda yanma ürünlerinin ısısını almak için, ısı değiştiriciden başka bir akışkan geçirilir. 6/25

7 Motorlar, ister içten yanmalı, ister dıştan yanmalı olsun, iki değişik tiptedirler: Dönel hareketli motorlar Öteleme hareketli motorlar 7/25

8 Tablo 1.3 Zararlı Bileşenlerin Tehlike Sınırları (ppm) SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Şekildeki değişik tipteki motorlar içinde en yaygın kullanılanları; İçten Yanmalı Motorlar Gaz Türbini Buhar Türbini Buhar makinası günümüzde çok seyrek olarak kullanılmaktadır. 8/25

9 İçten Yanmalı motorların diğer iki tipe göre bazı avantajları: Verimleri yüksektir. Özgül güçleri (motor gücü/motor ağırlığı) yüksektir. Düşük güçlü olarak dizayn edilebilirler. İmalatları basittir. Soğutma sistemi ile atılan ısı miktarı düşüktür. 9/25

10 İçten Yanmalı Motorların en önemli dezavantajları; Gürültü ve titreşimleri fazladır Tek tip yakıta bağımlıdırlar Yüksek güç talepleri için uygun değildirler ( kw ın üzerinde) 10/25

11 Tablo 1. Kullanım alanlarına göre motorların dağılımı 11/25

12 Tablo 2. Isı Makinalarının Karşılaştırılması * : (10) en iyi, (1) en kötü (istenmeyen) özelliği ifade etmektedir. 12/25

13 13/25

14 Stirling motorunun 14/25

15 Brayton Çevrimi (Açık çevrim gaz türbini) 15/25

16 Kapalıçevrim gaz türbini 16/25

17 Gaz türbini 17/25

18 Jet motoru 18/25

19 Roket motoru 19/25

20 İçten Yanmalı Motorların Sınıflandırılması 1. Zaman Sayısına Göre Dört zamanlı motorlar: Bu motorlarda bir çevrim dört piston strokunda (zaman) tamamlanır. Çevrimin tamamlanması için krank mili iki tam devir döner (720 KMA). İki zamanlı motorlar: Bu motorlarda bir çevrim iki piston strokunda tamamlanır. Çevrimin tamamlanması için krank mili bir tam devir döner (360 KMA). 20/25

21 2. Termodinamik Çevrimlerine Göre Otto Çevrimi: Buji ile ateşlemeli benzin motorlarının çevrimi, sabit hacimde ısı girişine sahip otto çevrimine benzemektedir. Bu sebeple benzin motorları, otto motoru olarak da adlandırılırlar. Dizel Çevrimi: İlk dizel motorlarında yakıt, yüksek basınçlı hava ile yanma odasına püskürtülüyordu. Bu motorlardaki çevrim, sabit basınçta ısı girişine sahip olan termodinamik çevrime benzediği için bu çevrime dizel çevrimi adı verilmiştir. Karma Çevrim: Günümüzde kullanılan modern mekanik yakıt püskürtmeli Dizel motorlarının çevrimi sabit hacim ve bunu takip eden sabit basınçta ısı girişli karma çevrime benzemektedir. 21/25

22 3. Kullanılan Yakıta Göre Sıvı yakıtlı motorlar: En yaygın motor tipleridir. Bu motorlarda benzin ve dizel yakıtından başka gaz yağı, benzol, bio-dizel ve alkol esaslı alternatif yakıtlar da yakılabilmektedir. Gaz yakıtlı motorlar: Metan, propan, bütan ve hidrojen gibi gaz yakıtlarla çalışan motorlar mevcuttur. Katı yakıtlı motorlar: Toz kömürü ve talaş gibi katı yakıtlarla çalışan, düşük hızlı motorlar imal edilmiş, fakat yüksek aşınma problemleri sebebiyle fazia gelişememişlerdir. Çift yakıtlı motorlar: Bu motorlarda, bir gaz yakıt ve bir sıvı yakıt birlikte kullanılır. 22/25

23 4. Silindirlerin Doldurulma Şekline Göre Doğal emişli motorlar : Bu motorlarda hava veya hava/yakıt karışımının silindirlere doldurulması, pistonun AÖN dan ÜÖN ya hareketi esnasında boşalttığı hacimde meydana gelen vakum yardımıyla gerçekleşir. Aşırı doldurmalı motorlar: Bu motorlarda hava, harici bir kompresörde sıkıştırılarak atmosfer basıncının üzerinde bir basınçla silindirlere doldurulur. Aşırı doldurma kompresörün tahrik şekline göre ikiye ayrılırlar: Mekanik aşırı doldurma Türbo aşırı doldurma 23/25

24 Mekanik aşırı doldurma Türbo aşırı doldurma 24/25

25 Türbo kompresör 25/25

Benzer belgeler

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON 4 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: Tarım Alet ve Makinaları, Ünite 3, Traktörler,