ENERJİ BÜLTENİ ŞUBAT SAYI 37

Transkript

1 ENERJİ BÜLTENİ ŞUBAT SAYI 37

2 syf.1 ENERJİ BÜLTENİ Gün Öncesi Piyasası Şubat Değişim % , ,10-18,34% ,08-25,71% ,55 65,78% Piyasalar Elektrik Tüketimi ve Analizi Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi Doğalgaz Tüketimi ve DGP Talimatları Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini Sisteme dahil olan Yeni Santraller Sektörden Haberler * Şubat ayında SGÖF ortalaması 172,6 TL/MWh oldu. * Türkiye'de toplam elektrik tüketimi 22,45 TWh oldu. * Gerçekleşen rüzgar üretimi MWh oldu. * Hidroelektrik kaynaklı üretim MWh oldu. * Termik kaynaklı üretim MWh oldu. * Toplam doğalgaz tüketimi 5.441,61 milyon sm3 oldu. Gaz Kısıtı uzun süre sonra kalktı, PTF Fiyatları Düşüş Trendine Geçti Kasım ayında başlayan ve 7 Şubatta biten gaz krizinin uzun bir aradan sonra kalkması piyasayı rahatlattı.şubat ayı değerlerinde 2016 ve 2017 arasındaki yıllık farkta yaklaşık 68,47 TL değerinde bir artış söz konusu oldu. Yıllar arası yüzdesel olarak artış ise 65,78 % oldu. Piyasalar - Şubat 2017 Şubat ayında Gün Öncesi aylık fiyat ortalaması 172,55 TL olarak gerçekleşti. En yüksek çıkan aylık gün ortalaması fiyatı 238,02 TL ile Perşembe günü,en düşük çıkan gün ortalaması ise 127,47 TL ile Pazar gününde oluştu.saatlik olarak inceledeğimizde ise ;en yüksek oluşan saatlik piyasa takas fiyatı 295,32 TL ile saat 11:00-12:00 arası,en düşük ise 70,10 TL ile saat 23:00-24:00 işlem gördü.şubat ayında birinci 7 günlük dilimde ortalama fiyat 215,48 TL,ikinci 7 günlük dilimde 157,02 TL,üçüncü 7 günlük dilimde 161,44 TL,dördüncü 8 günlük dilimde 158,31 TL oluştu. Blok alışlara baktığımızda ise günlük olarak en yüksek blok alış miktar toplamı MWh ile Pazar,en düşük blok alış miktar toplamı MWh ile Cumartesi günü gerçekleşti.en yüksek toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı 142 TL,en düşük toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı ise 152 TL oluştu. Fiyattan Bağımsız Satış Teklifi miktarlarına baktığımızda ise günlük olarak en yüksek satış miktar toplamı MWh ile Cumartesi,en yüksek fiyattan bağımsız alış miktar toplamı MWh ile Çarşamba günü gerçekleşti.fiyattan Bağımsız satış toplamının en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı 144 TL,alış toplamında en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı ise 236 TL oluştu. Yönetici Özeti- Şubat 2017 Kasım ayında başlayan ve 45 gün süren gaz krizi 7 Şubat 2017 tarihinde saat 8:00 itibari ile bitmiş oldu.şubat ayının ilk 6 günü 219 TL çıktı. Bunun la beraber gevşeyen ve düşüş trendine geçiş yapan elektrik piyasası diğer kalan günlerde ortalama olarak 159 TL 'den oluştu. Hava modellerine göre Şubat ayının ortasında ve sonunda olmak üzere iki adet soğuk hava sisteminin gelmesi bekleniyordu ve bunun beraberinde de oluşması beklenen gaz krizinin ikinci perdesinin gerçekleşmesi olasıydı. Türkiye'nin yüksek basınç etkisinde kalması ile sistem gevşedi.ilk soğuk hava sistemi olan ve şubatın ortasında gelen sistem, yüksek basınca bağlı olarak, yağış gücünü kaybetti ve sistem yağışsız ve etkisiz bir şekilde devam etti. Şubat sonunda gelmesi beklenen ikinci soğuk hava sistemi de azor sayesinde pasifleşti ve etkisini yitirdi. Politik bir sıkıntı olmadığı sürece gaz krizine 2017 Aralık dönemine kadar ara vermiş durumdayız. Mart ayı içinde planlı Termik santral bakımlarının oluşması bekleniyor. Bunlardan ilki 850 MW'lık Yeni Doğalgaz Santrali oldu. İlerleyen günlerde bakım sayısı ve miktarının ciddi anlamda artması bekleniyor. Mart ayında hava modelleri mevsim normallerinin birazcık üzerinde gözüküyor, akdeniz alçak basınçlarının egemen olduğu yağışlı ve ılık bir periyot ay sonuna kadar bizi bekliyor olacak. Buna bağlı olarak erken erimeler ile Hidro-elektrik santrallerin üretimindeki artışlar söz konusu olacaktır. Bakım miktarının artışı fiyatı yukarı yönlü çekerken, fiyattan bağımsız üretim yapan hidrolelektrik üretiminin artışı da bir yandan fiyatları aşağı yönlü çekmek isteyecektir. Aşağı yönlü oluşan fiyat trendlerinde doğalgaz ve kömür santrallerinin çalışmayacağını tahmin etmekteyiz. Bu yüzden fiyat aralığı Mart içinde TL bandında oluşacaktır diye düşünüyoruz.tetaş'ın K1 yani Görevli Perakendelere vermiş olduğu ikili anlaşma miktarlarında off-peak saatlerde 600 MW, peak saatlerde ise 1000 MW 'lık bir düşüş mevcut. Mart ayında Türkiye çekişi olarak 23,10 TWh tüketim beklenmektedir. Ayrıca Şubat ayında 243 milyon sm3 çekiş ile Doğalgaz tüketiminde rekor kırıldı. Mart ayında Doğalgaz tüketiminin düşüş trendine geçmesi bekleniyor.

3 00:00-01:00 01:00-02:00 02:00-03:00 03:00-04:00 04:00-05:00 05:00-06:00 06:00-07:00 07:00-08:00 08:00-09:00 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 23:00-24: Şubat Sayı 37 syf.2 Şubat 2017 Döneminde SGÖF Günlük Fiyatları 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 - Şubat 2017 Döneminde Saatlik SGÖF Fiyatları 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 - Şubat 2017 Döneminde Gün Bazında SGÖF Fiyatları 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 - Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar

4 Şubat Sayı 37 syf.3 Elektrik Tüketimi - Şubat 2017 Şubat ayında Türkiye genelinde toplam 22,45 TWh elektrik tüketimi gerçekleşti.tüketimin günlük ortalaması ise MWh oldu. Şubat ayında Türkiye genelinde termik kaynaklardan 16,28 TWh, hidroelektrik kaynaklardan 4,25 TWh,rüzgar santrallerinden 1,55 TWh,jeotermal kaynaklardan ise 0,39 TWh üretim sağlandı.toplam elektrik üretimi 22,48 TWh olurken,ithalat ile birllikte net elektrik arzı 22,66 TWh olarak belirlendi.kaynaklar bazında üretime bakıldığında Şubat ayında kömür santrallerinden elektrik üretimi toplamı MWh oldu.aynı rakam ise Ocak ayında MWh seviyesinde gerçekleşip,geçen ay ile oluşan fark MWh düşüş olarak gerçekleşti.doğalgazdan elektrik üretimine baktığımızda bu ay MWh elektrik üretimi gerçekleşti.geçen aya göre MWh artış gözlemlendi.rüzgar üretimine baktığımızda ise Ocak ayından Şubat ayına geçişte MWh'lik bir düşüş hesaplanmıştır.kuruluşlara göre elektrik üretimine baktığımızda EÜAŞ santrallerinden toplam MWh,Serbest Üretim Santrallerinden toplam MWh,Yap-İşlet Santrallerinden ise toplam MWh üretim gerçekleşmiştir. Şubat ayı boyunca Türkiye genelinde toplam olarak birinci 7 günlük bölümde : 5,65 TWh,ikinci 7 günlük bölümde : 5,66 TWh,üçüncü 7 günlük bölümde : 5,71 TWh,dördüncü 7 günlük bölümde : 5,43 TWh çekiş oluşmuştur.toplam tüketimlere baktığımızda Ocak 2017 dönemine oranla -%10,56 azalış, Şubat 2016 dönemine göre yani geçen yıla oranla %7,14 artış oluşmuştur. Şubat ayında çekişlere baktığımızda, Maksimum Türkiye günlük toplam çekişi MWh ile Çarşamba günü,minimum Türkiye günlük çekişi ise MWh ile Pazar günü elde edilmiştir. Saatlik olarak baktığımızda maksimum çekiş MWh ile Çarşamba 11:00-12:00 arası olup, minimum çekişe baktığımızda ise MWh ile Pazartesi 04:00-05:00 arasında olduğunu görmekteyiz.ocak ayında maksimum saatlik çekiş MWh, minimum çekiş de MWh oluşmuştur. Aylar Arasında Türkiye Çekişleri ( GWh ) vs 2017 Aylar Çekiş Aylar Çekiş Değişim Ocak ,34 Ocak ,65 5,80% Şubat ,43 Şubat ,71 6,13% Mart ,77 Mart Nisan ,86 Nisan Mayıs ,39 Mayıs Haziran ,32 Haziran Temmuz ,95 Temmuz Ağustos ,44 Ağustos Eylül ,22 Eylül Ekim ,84 Ekim Kasım ,36 Kasım Aralık ,80 Aralık Toplam ,77 Toplam ,35 5,96% ( Yıllar arasındaki Toplamlar yılının en son ayına göre denklenmiştir.) Şubat 2017 Dönemine ait Türkiye Çekişi , , , , , , , , ,00

5 Şubat Sayı 37 syf.4 Kaynaklara Göre Üretim - Şubat 2017 Hidroelektrik Santraller ile Üretim & Barajlara Gelen Su Şubat ayında toplam barajlara gelen su miktarı m3 oldu.geçen sene bu miktar, m3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre -%52,24 altında oluştu.şubat 2017 dönemi için planlanan su miktarı m3 kadardı.gerçekleşen değer, planlanan su gelişinin yaklaşık -%24,72 altında gerçekleşti.hidrolik santrallerden üretim miktarı ise MWh gerçekleşirken,ortalama günlük üretim ise MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim MWh ile tarihinde,en düşük üretim ise MWh ile tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim MWh ile Perşembe 11:00-12:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise MWh ile Çarşamba 04:00-05:00 arasında oluşmuştur Şubat 2017 Gerçekleşen HES Üretimi HES'LERE GELEN SU VE KARŞILAŞTIRMA AYLAR Değişim OCAK ,2% ŞUBAT ,2% MART ,0% NİSAN ,0% MAYIS ,0% HAZİRAN ,0% TEMMUZ ,0% AĞUSTOS ,0% EYLÜL ,0% EKİM ,0% KASIM ,0% ARALIK ,0% TOPLAM ,9% ( Yıllar arasındaki Toplamlar 2017 yılının en son ayına göre denklenmiştir.) Şubat Ayında Barajlara Gelen Su Durumu

6 Şubat Sayı 37 syf.5 Rüzgar Santralleri ile Elektrik Üretimi Şubat ayında Rüzgar santralleri ile elektrik üretim miktarı MWh oldu.ocak ayında bu rakam, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda MWh düşüş oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim MWh ile tarihinde,en düşük üretim ise MWh ile tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim MWh ile Pazartesi 18:00-19:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 177 MWh ile Pazar 15:00-16:00 arasında olduğunu görmekteyiz Şubat 2017 Gerçekleşen Rüzgar Üretimi 0 Termik Santraller ile Üretim Şubat ayında Termik santralleri ile elektrik üretim miktarı MWh oldu.ocak ayında bu rakam, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda MWh düşüş oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim MWh ile tarihinde,en düşük üretim ise MWh ile tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim MWh ile Çarşamba 10:00-11:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise MWh ile Cumartesi 04:00-05:00 arasında olduğunu görmekteyiz. Şubat 2017 Gerçekleşen Termik Üretimi

7 syf.6 Kaynaklara Göre Üretim Tipi Dağılımı Şubat ayında kaynaklara bakıldığında arz miktar ve dağılımları aşağıdaki gibi oluşmuştur.arz kaynakları incelendiğinde en fazla üretim Doğalgaz ve LNG santralleri ile olmuştur. ÜRETİM KAYNAKLARI BİRİM(MWh) Yüzdesel % Doğalgaz ve LNG ,74% Hidroelektrik ,77% İthal Kömür ,01% Taş Kömürü ve Linyit ,90% Rüzgar ,84% Jeotermal ,74% Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta ,37% Biogaz ve Diğerleri ,83% Dış Enerji Ticareti ,79% Toplam Üretim % Şubat 2017 Üretim Grafiği Jeotermal 2% Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta 1% Biogaz ve Diğerleri 1% Rüzgar 7% Taş Kömürü ve Linyit 15% Doğalgaz ve LNG 37% İthal Kömür 18% Hidroelektrik 19%

8 syf.7 DGP Talimatları - Şubat 2017 Şubat ayında toplam gelen YAL Talimatı miktarı MWh oldu.geçen sene bu miktar, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre %99,84 artış oluştu.toplam gelen YAT Talimatı miktarı ise MWh oldu.geçen sene bu miktar, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre -%29,61 azalış oluştu Aylar YAL0 YAL1 YAL2 Toplam YAL0 YAL1 YAL2 Toplam Karşılaştırma Ocak ,0% Şubat ,8% Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam ,9% YAT0 YAT1 YAT2 Toplam YAT0 YAT1 YAT2 Toplam Karşılaştırma Ocak ,2% Şubat ,6% Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam ,9% YAL TALİMATLARI ÖZET 2016 Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAL , ,00 En Yüksek DGP YAL , ,00 En Yüksek DGP YAL , , Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAL , ,67 En Yüksek DGP YAL , ,00 En Yüksek DGP YAL2 995, ,90 YAT TALİMATLARI ÖZET 2016 Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAT , ,05 En Yüksek DGP YAT , ,00 En Yüksek DGP YAT , , Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAT , ,00 En Yüksek DGP YAT , ,00 En Yüksek DGP YAT , ,99 Şubat 2017 için Saatlik Talimat Özeti 25% 31% 44% Enerji Açığı Enerji Fazlası Dengede

9 Şubat Sayı 37 syf.8 Türkiye'de Doğalgaz Tüketimi - Şubat 2017 Şubat ayında toplam doğalgaz tüketim miktarı milyon sm3 oldu.geçen sene bu miktar, milyon sm3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre %21,52 üzerinde bir tüketim oluştu.elektrik üretimi için harcanan doğalgaz miktarı ise milyon sm3 oldu.geçen sene bu miktar, milyon sm3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre %11,84 üzerinde tüketim oluştu.maksimum günlük toplam doğalgaz tüketimi olarak baktığımızda, 243 milyon sm3 ile Salı günü olup, minimum tüketime baktığımızda ise 160 milyon sm3 ile Cuma günü olmuştur.aylık ortalama doğalgaz tüketimi ise 194 milyon sm3 olmuştur. Doğalgaz Tüketimi (milyon sm3) vs Aylar Toplam Tüketim Elektrik İçin Tüketim Toplam Tüketim Elektrik İçin Tüketim Toplam Tük. % Elek. Üret. İçin % Ocak 5.652, , , ,45 11,58% -2,55% Şubat 4.270, , , ,93 21,52% 11,84% Mart 4.151,24 947,08 - Nisan 3.405, ,23 - Mayıs 3.149,28 851,65 - Haziran 3.028, ,70 - Temmuz 3.024, ,97 - Ağustos 3.507, ,59 - Eylül 2.874,21 947,27 - Ekim 3.582, ,42 - Kasım 4.703, ,03 - Aralık 5.942,15 826,50 - Toplam 9.922, , , ,37 16,15% 5,01% Toplam Doğalgaz Tüketim Grafiği Elektrik Üretimi İçin Doğalgaz Tüketim vs. PTF Grafiği 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 - Eleketrik Üretimi için Doğalgaz Tüketimi Doğrusal (Eleketrik Üretimi için Doğalgaz Tüketimi) PTF Doğrusal (PTF)

10 syf.9 Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini - Şubat 2017 Hava Durumu Soğuk bir kış geçirdik, şubat ayının sonlarına doğru ısınan hava yerine bahar dönemine bırakmaya başladı. Mart ayında yağış olacağı ve ılık bir havanın olacağı modeller gözükmektedir. Modellere göre Mart ayı içinde 6-8 ve Mart döneminde iki adet sibirya üzerinden gelen pasif sadece doğu da kar yağışı bırakabilecek sistem gözükmektedir. Mart ayında kar havzaları erimeye başlayacaktır. Uzun vadeli de olsa NAO ve AO Mart ayı sonu itibari ile negatif değerlere geçiş yapmaya başlıyor, Nisan beklentilerin altında soğuk geçebilir ve bu dönemde doğuya kar yağışları devam edebilir. Özetle, Modellere göre Mart ılık ve periyodik yağışlı. Nisan ayı da soğuk ve yağışlı beklenmektedir. Aşağıda ilk modelde tarihlerinde özellikle Doğu bölgesine gelmesi beklenen soğuk hava sistemi mevcuttur. 2. resimde ise 7 günlük yağış haritası mevcuttur.

11 syf.10 Rüzgar Tahmini Aşağıda 19 Mart''a kadar beklenen Rüzgar tahminleri Mevcuttur. 6 Mart'a kadar 1000 MWh ilerleyen rüzgar üretimi, 6 Mart öğlen itibari ile tekrar 1500 MWh üretimlerin üzerine çıkıp 7 Mart itibari ile MWh'lik üretim bandına gelecektir.modellerde 19 Mart'a kadar rüzgar üretiminin minimum MW bandında olacağı görülmektedir. ÇATALCA HAVZASI BALIKESİR HAVZASI ÇANAKKALE HAVZASI Not : Diyagramlarda 20 adet model mevcuttur. Bu modellerin ağırlıklı ortalaması kırmızı eksen ile gösterilmiştir.ayrıca minimum ve maksimum olasılıklarda diyagramlarda gösterilmiştir.

12 syf.11 ÇEŞME HAVZASI SOMA HAVZASI

13 syf.12 Sisteme Dahil Olan Yeni Santraller - Şubat 2017 ŞİRKET ADI SANTRAL ADI İL YAKIT CİNSİ ÜNİTE GÜCÜ MWe ÜNİTE SAYISI İLAVE KURULU GÜÇ MWe GEÇİCİ KABUL TARİHİ AVM ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ANKAMALL AVM TRİJENERASYON TESİSİ ANKARA DG 2,0 3 GM 6, ALİZE ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. ÇEŞME İZMİR VERİM ENERJİ YATIRIM ÜRETİM VE TİC. A.Ş. BARBAROS TEKİRDAĞ ÖZTÜRK ENERJİ A.Ş. MARAŞ BİYOKÜTLE TESİSİ K.MARAŞ BİYOKÜTLE (ÇÖP GAZI) 2,3 4 9,20 2,9 1 2,85 1,2 3 GM 3,60 BALABANLI RÜZGAR ENERJİSİNDEN ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. BALABANLI TEKİRDAĞ 3,3 3 9, DEĞİRMENÜSTÜ ENERJİ ÜRETİM TİC. VE SAN. A.Ş. KASIMLAR BARAJI VE HES (KASIMLAR II HES) ISPARTA- ANTALYA HES 37,2 2 74,462 KAHRAMANMARAŞ KAĞIT SANAYİ VE TİCARET A.Ş. KMK PAPER KÜTAHYA KAĞIT FABRİKASI KOJENERASYON SANTRALİ KÜTAHYA DG 1x5,20+1 x2,925 1 GT+1 GM 8,125 OLGU ENERJİ YATIRIM ÜRETİM VE TİC. A.Ş. DİNAR AFYON 1,9 5 9, AİR ELEKTRİK ÜRETİM SANAYİ VE TİC. A.Ş. AİR-4 KIRKLARELİ 3, ,60 TEPE ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. TEPE İSTANBUL DİNAMİK HİDROELEKTRİK SANTRALİ ENERJİ YATIRIMLARI ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. KARGI REGÜLATÖRÜ VE HES ANTALYA HES 2,5 2 5,00 2,3 2 4, TİMSE ELEKTRİK ÜRETİM LTD. ŞTİ. GÜNEŞ HES DÜZCE ENFAŞ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. KARACABEY-2 BİYOGAZ TESİSİ BURSA HES BİYOKÜTLE 4,5 1 4,543 1,1 2 GM 2, BAK ENERJİ ÜRETİMİ A.Ş. YAHYALI KAYSERİ 3,3 1 3,30 2 DELTA ENERJİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş. DELTA TERMİK KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALİ KIRKLARELİ DG 1,0 1 GM 1,00 GARET ENERJİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş. KIRKAĞAÇ MANİSA 2,9 4 10,80 SİS ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ÖZMEN-1 JES MANİSA JEOTERMAL 23,5 1 15,00 NOVTEK ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. İSKENDERUN ÇÖP GAZ ELEKTRİK ÜRETİM TESİSİ HATAY BİYOKÜTLE (ÇÖP GAZI) 1,4 1 GM 1,413 KURULU KABUL YAKIT TÜRÜ GÜCÜ MW ADET DG 18,21 5,00 BİYOKÜTLE (ÇÖP GAZI) 5,01 2,00 BİYOKÜTLE 2,13 1,00 HES 97,49 6,00 JEOTERMAL 15,00 1,00 KÖMÜR+DİĞER 50,00 1,00 YAKIT TÜRÜ KURULU GÜCÜ MW TERMİK 68,21 HES 97,49 129,03 BİYOKÜTLE, ATIK ISI, JEOTERMAL 22,15 TOPLAM: 316,87 129,03 12,00 TOPLAM: 316,87 28,00