Dr. İnan Deniz Dinç. ÜRÜN SORUMLULUK SİGORTASINDA RİZİKONUN KONUSU ve TEMİNATIN KAPSAMI

Transkript

1 Dr. İnan Deniz Dinç ÜRÜN SORUMLULUK SİGORTASINDA RİZİKONUN KONUSU ve TEMİNATIN KAPSAMI

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII Birinci Bölüm GIRIŞ I. SUNUM...1 II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI ve TERMİNOLOJİ...3 III. İNCELEMENİN PLANI ve AĞIRLIK NOKTASI...4 İkinci Bölüm SORUMLULUK SIGORTALARI I. KAVRAM ve HUKUKİ NİTELİK Sorumluluk Sigortalarının Konusu Sorumluluk Sigortalarının Tarihsel Gelişimi Sorumluluk Sigortalarının İşlevleri Sorumluluk Sigortalarının Hukuki Niteliği İhtiyacın Karşılanması Yönünden Sorumluluk Sigortaları...12

3 X 4.2. Rizikonun Konusu Yönünden Sorumluluk Sigortaları Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Diğer Bazı Sınıflandırmalar...16 II. TÜRK HUKUKU NDA SORUMLULUK SİGORTALARI Sorumluluk Sigortalarına Uygulanabilecek Hükümler Sorumluluk Sigortalarının Özellikleri Zarar Görenin Sigortacıya Doğrudan Dava Hakkı Sorumluluk Sigortalarında Halefiyet ve Rücu Sorumluluk Sigortalarında Takas Yasağı Sorumluluk Sigortalarında Zamanaşımı III. RİZİKO ve TEMİNATIN KAPSAMI Sorumluluk Sigortalarında Riziko ve Belirlenmesi Sorumluluk Sigortası Rizikosu Sorumluluk Sigortalarında Rizikonun Belirlenmesi Rizikonun Gerçekleşmesi Bakımından Sözleşmenin Dayandığı Esas Talep Esası Zarar Olgusu ve Zararın Keşfi Esasları Sorumluluğa Yol Açan Davranış/Olay Esası Talebin Kesinleşmesi Esası Kombinasyon Esası Yaygın Riziko Esası TTK da Kabul Edilen Esas Sorumluluk Sigortalarında Sigorta Teminatı Sigortacının Dinamik Koruma Ediminin Kapsamı Sigortacının Dinamik Koruma Edimini İfa Zamanı Sigorta Teminatının Özellikleri ve Sınırları Üçüncü Bölüm ÜRÜN SORUMLULUĞU I. ÜRÜN SORUMLULUĞU KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ..51

4 1. Hukuki Sorumluluk Kavramı Ürün Güvenliği ve Ürün Sorumluluğu Kavramları Ürün Sorumluluğunun Hukuki Niteliği Sözleşmesel Sorumluluk - Sözleşme Dışı Sorumluluk Sözleşmesel Sorumluluk Sözleşme Dışı Sorumluluk Görüşümüz Kusur Sorumluluğu - Sebep Sorumluluğu Kusur Sorumluluğu (Kusura Dayanan Sözleşme Dışı Sorumluluk) Sebep Sorumluluğu (Kusur Aranmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk) Görüşümüz Hakkaniyet Sorumluluğu - Tehlike Sorumluluğu - Olağan Sebep Sorumluluğu Hakkaniyet Sorumluluğu Tehlike Sorumluluğu Olağan Sebep Sorumluluğu Görüşümüz...79 II. ÜRÜN SORUMLULUĞU HUKUKU Avrupa Konseyi nin 1985/374 sayılı Ürün Sorumluluğu Direktifi Türk Hukuku nda Ürün Güvenliğine ve Ürün Sorumluluğuna Yönelik Düzenlemeler Ürün Güvenliğine Yönelik Düzenlemeler Ürün Sorumluluğuna Yönelik Düzenlemeler Ürün Sorumluluğunun Kapsamı ve Şartları Sorumluluk Sujesi - Tazminat Sorumlusu Genel Olarak Ürün Sorumluluğu Direktifi nde Sorumluluk Sujeleri Türk Hukuku nda Sorumluluk Sujeleri Franchise Verenin Durumu XI

5 XII Müteselsil Sorumluluk Sorumluluk Sujesi Olamayacaklar Zarar Gören - Tazminat Talep Edebilecek Kişi Sorumluluğun Konusu ve Sebebi Ürün Kavramı Genel Olarak Ürün Sorumluluğu Direktifi Bakımından Ürün Kavramı Türk Hukukunda Ürün Kavramı Güvenli Olmayan Ürün Kavramı Uygunluk Ayıbı Güvenlik Eksikliği Üründeki Güvenlik Eksikliğinin Tespiti Üründen Beklenen Haklı Güvenlik Ölçütü Teknik Düzenlemelere Uygunluk Ölçütü Güvenlik Eksikliği Türleri Tasarım Hatası Üretim (Fabrikasyon) Hatası Bilgilendirme Eksikliği/Hatası Gelişme Riskleri Kusur ve İspat Yükü Hukuka Aykırılık Zarar Ürün Sorumluluğu Hukukunda Zarar / Ürüne Refakat Eden (Ayıbı Takip Eden) Zarar Kavramı Ürün Sorumluluğu Kapsamında Tazmin Edilecek Kişiye Yönelik Zararlar Ürün Sorumluluğu Kapsamında Tazmin Edilecek Mala (Şeye) Yönelik Zararlar Fiziksel Mal Zararları Ekonomik (Finansal) Zararlar Manevi Zararlar Tazminat Borcunun Sınırları Ürün Sorumluluğu Zararlarının Özellikleri

6 XIII 3.7. İlliyet Bağı Genel Olarak İlliyet Bağının Kesilmesi Sorumluluktan Kurtuluş Nedenleri Sorumsuzluk Anlaşmaları Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler Dördüncü Bölüm ÜRÜN SORUMLULUK SIGORTASINDA TEMINATIN KAPSAMI I. ÜRÜN SORUMLULUK SİGORTASI Ürün Sigortaları Ürün Sorumluluk Sigortası Kavramı Ürün Sorumluluk Sigortasının Hukuki Niteliği Ürün Sorumluluk Sigortasının Özellikleri II. ÜRÜN SORUMLULUK SİGORTASINDA TEMİNAT ve SINIRLANMASI Ürün Sorumluluk Sigortasında Ana Teminat (Sigortanın Konusu) Ürünlerin Kusurundan Kaynaklanan Tazminat Talepleri Talebe İlişkin Makul Giderler Hukuki Koruma / Yardım Sözleşmede Tanımlanan Ürün ve Ambalajı Ürün Sorumluluk Sigortası Teminatının Zaman Bakımından Kapsamı Sözleşmenin Rizikonun Gerçekleşmesi Bakımından Dayandığı Esas Sorumluluğa Yol Açan Davranış / Olay Esası Talep Esası Genel Şartlarda Benimsenen Esas

7 XIV 2.2. Rizikonun Gerçekleşmesi Sigortacının Dinamik Koruma Ediminin İfa Zamanı Sorumluluğu Gerektirecek Olayın ve Gerçekleşen Rizikonun Sigortacıya İhbarı Ürün Sorumluluk Sigortası Teminatının Coğrafi Bakımdan Kapsamı Ulusal Sınırlar İstisnası Uygulanacak Hukuk Klozu ABD ve Kanada Riskleri İstisnası Sigortalının İkametgahında Gerçekleşecek Hasarlar Ürün Sorumluluk Sigortası Teminatının Zarar Bakımından Kapsamı Dolaylı ve Saf Ekonomik Zararlar Seri Zararlar Klozu ve Yıllık Birikimli Limit Muafiyet ve Benzeri Uygulamalar Ürün Sorumluluk Sigortasında İstisnalar ve Ek Teminatlar Mutlak İstisnalar Hukuka, Ahlaka, Adaba Aykırı ve Alkollü veya Uyuşturucu Madde Tesiri Altında Gerçekleştirilen Üretim Faaliyetine Konu Ürünlerin Neden Olduğu Zararlardan Kaynaklanan Talepler Sigortalı Tarafından Kasten Sebep Olunan Zararlardan Kaynaklı Talepler Ek Teminatlar T.C. Mahkemeleri Haricinde ve Tahkimde Açılan Tazminat Davaları Sonucunda Hükmedilen Tazminat Talepleri Çevre Kirlenmesinden Doğan Talepler Nükleer Rizikoların Sebep Olduğu Zararlardan Kaynaklanan Talepler Bir Sözleşmenin İfasına veya Özel Bir Anlaşmaya Dayanıp Sigortalının Yasal Sorumluluk Ölçüsünü Aşan Talepler...216

8 XV Sözleşme ile Yüklenilen Yasal Sorumluluk Kapsamındaki Talepler Sözleşme ile Yüklenilen Yasal Sorumluluğu Aşan Talepler Manevi Tazminat Talepleri Sigortalının Yakınlarına Verdiği Zararlardan Kaynaklanan Tazminat Talepleri Ürünlerin Geri Çağrılması ve İmhasından Doğan Masraf ve Ödemeler Ürün Geri Çağırma Ürün Geri Çağırma Masrafları Sigortası Teminatın Konusu ve Kapsamı Teminatın Özellikleri ve Tarafların Yükümlülükleri Ürün İmha ve Bozulması Teminatı/Sigortası Ürün Sorumluluk Sigortası Genel Şartları nda Geri Çağırma ve İmha Ürünün Kendisinde Meydana Gelen Zararlar ve Ürün Garantisi Sigortası Ürün Sorumluluk Sigortası Genel Şartları nda Yer Verilmeyen Diğer Haller Savaş ve Savaş Halleri İstisnası Tasarım ve Bilgilendirme Eksiklikleri/Hataları İstisnası Hava ve Deniz Taşıtlarının İnşasında ve Diğer Tehlikeli Alanlarda Kullanılan Ürün İstisnası Ürünün Mutad Kullanımı veya Miadı Dışında Kullanımı İstisnası Diğer Sorumluluk Alanları İstisnaları SONUÇ KAYNAKÇA