TÜRKİYE DE DENİZ STRATEJİSİ ÇERÇEVE DİREKTİFİ KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ ( )

Transkript

1 TÜRKİYE DE DENİZ STRATEJİSİ ÇERÇEVE DİREKTİFİ KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ ( ) Saygıdeğer Büyükelçiler, Avrupa Birliği (AB) Delegasyonunun Çok Değerli Temsilcileri, Sayın Basın Mensuplarımız Kıymetli Katılımcılar, Türkiye de Deniz ST-RA-TE-Jİ-Sİ Çerçeve Dİ-REK-Tİ-Fİ Konusunda Kapasite Geliştirme Projesi nin açılış toplantısına hepiniz hoş geldiniz. Bildiğiniz gibi denizler, ülkelerin dünyaya açılan en önemli kapısıdır. Bu anlamda Türkiye nin vitrini olan denizlerimiz de, bizim için hem yaşam, hem geçim kaynağımız olmaktadır. Karadeniz in coşkusu, Marmara nın asaleti, Ege nin misafirperverliği, Akdeniz in stratejik konumu, Türkiye nin varlığını güçlendiren çok kıymetli unsurlardır. Bu nedenledir ki karnımızın doyuran, ticaretimizi taşıyan, sosyalleşmemizi sağlayan denizlerimizi korumak ve iyi bakmak, en önemli görevlerimizdendir. İşte bizi bir araya getiren bu direktifin temel amacı da, deniz ve kıyı sularında devam eden çalışmaların, ekosistem tabanlı yönetim anlayışıyla düzenlenmesidir. 1

2 Ekosistem tabanlı yönetimden kastımızsa, çevre ve insanı bir bütün olarak ele alıp, bu birlikteliği uyumlu bir şekilde yönlendirmektir. Bu çerçevede; 15 Şubat itibariyle başlayan projemizde 3 temel hedef belirledik. -İlk olarak idari ve teknik kapasite geliştirilecek. -Hemen ardından direktif kapsamında denizlerimiz için ilk değerlendirme raporunu hazırlayarak, çevresel önlem programları belirlenecek. -Son olarak da ülkemiz deniz sularına özgü çevre durumları incelenecek ve denizlerimiz hakkında bir analiz yapılacak. Ancak burada dikkatinizi çekmek istediğim çok önemli bir husus var. Bu proje sonucunda, ülkemizde İLK DEFA, denizlerimizin durumu hakkında sosyo-ekonomik analizler tamamlanmış olacaktır. Böylece, Türkiye nin denizlere yönelik politikalarının daha kapsamlı bir biçimde ele alınması sağlanacak; denizin, ülke ve insan yaşamına etkisiyle ilgili daha nitelikli çalışmalar yapılacaktır. Değerli katılımcılar, Bildiğiniz gibi, ülkemiz dünya üzerindeki en özel, kara parçalarından bir tanesidir. Üç tarafının denizlerle çevrili olmasının yanı sıra, denizlerimizdeki hareketlilik de bu önemi arttırmaktadır. Türkiye için deniz demek; yaşam demek, 2

3 Geçim kaynağı demek, Sosyalleşmek demektir. Bu saydıklarımızla ulaşım, balıkçılık, turizm gibi hem sosyal hem de ticari, pek çok yaşam alanı oluşturmuş oluyoruz. Bu yaşam alanlarını oluştururken, maalesef tüm dünyanın maruz kaldığı deniz kirliliğiyle de savaşmak durumunda kalıyoruz. Öyle ki, kıyı bölgelerinde artan nüfus, sanayileşme, aşırı avlanma ve denizcilik faaliyetleri, denizlerimizdeki tahribatı arttırıyor. İşte bizim hedefimiz, deniz ekosistemi içinde bu yıpranmayı en az seviyeye indirmek. Bunun için de uluslararası niteliğe sahip denizlerimizle ilgili, öncelikle ulusal, ardından da bölgesel sözleşmelerin gereklerini yerine getirme gayretindeyiz. Adımlarımızı, Barselona ve Bükreş gibi bölgesel deniz sözleşmeleri kapsamındaki yükümlülüklerimizin farkında olarak atıyoruz. Bildiğiniz üzere Avrupa Birliği ne katılım sürecinde de doğrudan veya dolaylı olarak deniz çevresinin korunması ile ilgili birçok mevzuat oluşturulmuştur. Bu kapsamda, Avrupa Birliği nin direktiflerinin Türkiye ile uyumlu hale getirilmesi, Bakanlığımızın sorumluluk alanında yer almaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak, ulusal önceliklerimiz kapsamında, denizlerimizi gelecek nesillere en sağlıklı ve verimli şekilde ulaştırmak için bütün imkanlarımızı seferber etmiş durumdayız. 3

4 Değerli Katılımcılar, Çevre, herkesin kolaylıkla söz söyleyebildiği (söyleyebileceğini zannettiği), polemiğe açık, ancak bilimsel anlamda, oldukça teknik bir alandır. Bu nedenle, yaptığımız işleri siyasi odaklı değil, bilimsel araştırmalara bağlı, sivil toplum örgütleri ve üniversitelerimizin çalışmaları kapsamında yürütmeye gayret ediyoruz. Özellikle çevre konusunda, Türkiye yi ileriye taşıyacak, bizleri olumlu yönlendirecek her kesime kapılarımızı açıyoruz. Çalışmalarımızda Biz yaptık oldu anlayışından uzak Gelin fikrinizi belirtin diyerek, konunun uzmanlarını görüş alışverişine davet ediyoruz. Bu çerçeveden baktığımızda da hükümetlerimiz döneminde denizlerimize yönelik hassasiyetimizi ortaya koyacak iyi bir sınav verdiğimiz kanaatindeyim. Öyle ki uluslararası niteliğe sahip denizlerimizde önce ulusal güvenlik diyor, ardından dünya ile uyum içerisinde bir politika yürütmeye gayret ediyoruz. Bu anlamda sizlere detaya girmeden, denizlerimiz ve kıyılarımıza ilişkin dünya çapında yaptığımız işlerden birkaç örnek vermek isterim. -Temiz denizlerin bir göstergesi olan MAVİ BAYRAKLI plaj sıralamasında, Türkiye İspanya nın ardından dünya ikincisi konumunda. Ancak hedefimiz dünya birincisi olmak yılında Ülkemizde MAVİ BAYRAKLI plaj sayısı 127, marina sayısı 12 iken, 2015 yılında bu sayı, 436 mavi bayraklı 4

5 plaj ve 22 adet mavi bayraklı marina olmak üzere, 458 e ulaşmıştır yılında hiç bir limanda gemilere, ATIK ALIM HİZMETİ verilmiyordu. Ancak 2015 yılı itibariyle, 261 kıyı tesisinde gemilere atık alım hizmeti verilmektedir. -Küçük teknelerin ve yatların atıklarını takip etmek üzere Bakanlığımız, MAVİ KART uygulamasını başlatmıştır. Bu uygulama kapsamında 17 bin tekneye Mavi Kart verilmiştir. -Ülkemizde Gemi Atık Yönetimi Sisteminin gözden geçirilmesi ve AB ye tam uyumun sağlanabilmesi için GEMİ KAYNAKLI DENİZ KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ İÇİN KAPASİTE GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ başlatılmıştır. -Bakanlığımız tarafından balıkçı barınaklarında çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla projeler hazırlanmıştır. Bu kapsamında, Balıkesir ve Çanakkale illerinde 2 balıkçı barınağına, Bakanlığımız tarafından atık alım tesisi kurulması sağlanmıştır. -Kaza kaynaklı deniz kirliliğine karşı hazırlıklı olunması amacıyla ise, 2002 yılında herhangi bir çalışma yokken, 2012 yılı itibariyle 1 Ulusal ve 6 Bölgesel Acil Müdahale Planı yürürlüğe girmiştir. 288 kıyı tesisinin risk değerlendirmesi ve acil müdahale planı Bakanlığımızca onaylanmıştır. -Diğer taraftan; Dip Taraması ve Taranan Malzemenin Yönetimi konusunda TÜBİTAK ile ortak bir proje yürütmekteyiz. Bu projenin veri değerlendirmesi sonucunda Türkiye ye özel DİP TARAMA MEVZUATI hazırlanacaktır. 5

6 -Tüm denizlerimizde; meydana gelen kirliliğin izlenmesi amacıyla 269 istasyonda ölçüm ve analizler yapılmaktadır. -Bakanlığımızın sahibi olduğu DENİZ ÇÖPLERİ STRATEJİK EYLEM PLANLARI sayesinde, 2017 yılında, denize kıyısı bulunan tüm illerimizde, deniz çöpleri eylem planlarımız uygulamaya alınmış olacaktır. Değerli konuklar, Saydıklarım, hedeflerimizin sadece bir kısmını oluşturuyor. Bugün yaptığımız çalışmalarla, dünya üzerinde parmakla gösterilen bir çevre anlayışına sahipsek, doğru yolda ilerliyoruz demektir. Gönül rahatlığı ile ortaya koyduğumuz projelerin, insanımızın yaşamına ne denli olumlu etki ettiğini görüp daha çok çalışıyoruz. Ancak, daha kat edecek çok yolumuz var. Ülkesi için başarmaya kilitlenmiş dinamik bir ekibe sahibiz. Sizlerin de fikirleriniz ve bu yolda destekleriniz çok kıymetli. Şunu ifade etmek isterim ki, bir araya geldiğimiz bu proje; Türkiye miz için, ulusal politikaların ve planların hazırlanmasına yönelik kapsamlı bir araç niteliğindedir. Denizlerimiz için hazırlanan direktifle komşularımıza da deniz yönetimi planlaması kapsamında önemli bir örnek teşkil etmiş olacağız. Sözlerime son verirken, çalışma arkadaşlarım başta olmak üzere, Avrupa Birliği nin değerli temsilcilerine teşekkürlerimi sunuyorum. 6

7 Daha temiz denizler için attığımız bu adımın, ülkemize hatta dünyamıza faydalı olmasını umuyor, hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. 7