Huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyete ve yaşam bulgularına etkisi
|
|
- Yavuz Atan
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Sraştırma Makalesi Spatula DD DOI: /spatula Huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyete ve yaşam bulgularına etkisi Eda Ergin 1, Gamze Göke Arslan 2, Şebnem Çınar Yücel 2 *, Nihat Ayçemen 3 1 Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü, Manisa, Türkiye, 2 Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir, Türkiye, 3 Akdeniz Üniversitesi BESYO, Antalya, Türkiye ÖZET Amaç: Bu araştırma huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyete ve yaşam bulgularına etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Bu araştırma; Türkiye nin batısında bir huzurevinde 1 Haziran Eylül 2015 tarihleri arasında, tek grup ön test- son test deneme modeli kullanılarak yapıldı (n=50). Verilerin toplanmasında; Yaşlı Tanıtım Formu (YTF), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Yaşamsal Bulgular İzlem Formu (YBİF) kullanıldı. Araştırma etik ilkelere uygun şekilde yürütülmüştür. Bulgular: Yaşlıların, %68 nin kadın olduğu; %88 inin dul/bekar olduğu; %70 inin ilkokul, mezunu olduğu bulunmuştur. Aromaterapi sonrası yaşlıların kalp hızı ve solunum sayısı değerlerinde ve BAÖ toplam puan ortalamalarında azalma olduğu bulunmuş olup, aradaki farkın anlamlı olduğu saptanmıştır (p=.000 <0.05). Cinsiyet ile aromaterapi öncesi ve sonrası BAÖ toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (U= 84, p=.000 <0.05; U= 165, p=.018<0.05). Sonuç: Araştırma sonucunda, huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyeteyi azaltarak, yaşam bulgularını düzenleyici etkisi nedeniyle, hemşireler tarafından bilinçli bir şekilde uygulandığında güvenilir ve yararlı bir tamamlayıcı ve destekleyici tedavi olduğu, ayrıca hemşirelik uygulamalarına kolayca ve etkili biçimde dahil edilebileceği düşünülmektedir. Anahtar KELİMELER: Aromaterapi; Yaşlı; Huzurevi; Hemşire Effects of aromatherapy on anxiety and vital signs of the elderly living in nursing homes ABSTRACT Aim: This present study was planned to investigate the effects of aromatherapy on anxiety and vital signs of the elderly living in nursing homes. Methods: This present study was conducted at a nursing home in the west of Turkey between June 1, 2015 and September 1, In the study which included a single group, the pre-test and posttest experimental model was used (n=50). The data were collected with the Elderly Identification Form (EIF), Beck Anxiety Inventory (BAI) and Vital Signs Follow-up Form (VSFF). The study was conducted in accordance with the ethical principles. Results: Of the participating elderly, 68% were women, 88% were widows/widowers/singles and 70% were primary school graduates. After the aromatherapy, decreases were observed in the heart rates, respiratory rates and mean of the total BAI scores of the participants, and the statistical analysis revealed that the decreases were statistically significant (p = <0.05). A significant correlation was determined between gender and pre- and post-aromatherapy BAI total scores (U = 84, p =.000 <0.05; U = 165, p =.018 <0.05). Conclusion: It was concluded that aromatherapy is a reliable and a harmless complementary and integrative therapy if administered consciously by nurses and that it would reduce anxiety and stabilize the effects of vital signs in the elderly living in nursing homes. It was also considered that aromatherapy might be incorporated into nursing practices easily and effectively. Keywords: Aromatherapy; Elderly; Nursing Home; Nurse Sorumlu Yazar: *Şebnem Çınar Yücel, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir, Türkiye Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir. sebnemcinar@gmail.com Gönderme tarihi: 02/06/2016 Kabul tarihi: 13/06/2016 Online basım: 28/09/2016 Spatula DD 2017 Cilt 7 Sayı 1 1
2 GİRİŞ Günümüzde modern tıbbın ilerlemesi, ekonomik ve sosyokültürel imkanların gelişmesi ile birlikte dünya nüfusu giderek yaşlanmaktadır [1]. Yaşın ilerlemesiyle fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik değişiklikler oluşmakta ve bu değişimlerde fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlara neden olmaktadır [2,3]. Yaşlılığı kabullenme bireyden bireye değişim göstermektedir. Bireyin maddi güvencesinin olup olmaması, ailesi ya da çevresinde kayıp yaşaması, kendisini yük olarak algılaması yaşlı bireylerin olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Yaşlı bireyin yakın çevresinden birini kaybetmesi, günlük yaşam aktivitelerini yerine getirememe yaşlı bireyi huzurevinde yaşamaya zorlamaktadır [4,5]. Huzurevleri yaşlılar tarafından genelde yaşamlarının son durağı olarak görülmektedir. Alışmış oldukları çevreden ve uzun yıllarını birlikte geçirdikleri ailelerinden ayrılmak, anılarını yaşadığı evinden ayrılmak, yeni bir çevreye alışmaya çalışmak ve tanımadığı birçok insanla aynı ortamda yaşamaya başlamak, yaşlı birey açısından kabullenilmesi güç bir durumdur. Bu sebeple huzurevinde kalmak sağlık ve sosyal işlevselliği olumsuz etkileyen stresli olarak algılanan bir durumdur [5]. Psikolojik sorunlardan biri olan anksiyeteyi azaltmak amacıyla pek çok yöntem kullanılmaktadır [6]. Bu sorunları kontrol altına almak amacıyla bireyin bakımında ilaç dışı bir yöntem olan tamamlayıcı tedavilere de yer verilmelidir [7]. Aromaterapi de bu yöntemlerden birisidir ve eski çağlardan beri kullanılmaktadır [6]. Aromaterapi, rahatlatıcı, canlandırıcı ve iyileştirici özellikleri açısından en yaygın olarak bilinen doğal terapilerdendir. Bazı bitkisel kökenli yağların bireylere sağlık ve estetik açıdan masaj, kompres uygulama, buğu (nefes yolu) veya banyolar aracılığıyla vücuda uygulanmasıdır [8,9]. Esansiyel yağların en güvenli kullanım şekli inhalasyon ve deri yoluyla uygulanmasıdır [10,11]. Kökeni, 4 bin yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Yapılan birçok çalışmada aromaterapinin ciddi duyusal bozukluğu olan hastaları sakinleştirdiği, kan basıncında ve strese bağlı oluşan yan etkileri azalttığı saptanmıştır [8,9]. Aroma inhalasyonu, solunum sistemi aracılığıyla aromatik yağların içe çekilmesi yöntemidir. İnhalasyon, aromatik yağın insan vücuduna giriş yollarından en kolay olanıdır. Bu yöntem için, aroma lambası, koku yayıcı (difuzer), oda spreyi, sıcak su kapları kullanılabilir. Kısa süreli ve çabuk bir aromaterapi etkisini elde etmek için; basit-sade inhalasyon, difusyon-yayılma, buğubuhar, potpori yöntemleri kullanılmaktadır [12]. Difusyon-yayılma yöntemi; elektrikli düfüzyon aletleri, aromaterapi kaseleri ya da herhangi bir kap aracılığıyla sıcak suyun içerisine damlatılan esansiyel yağın buharlaşması ve uçmasıyla havaya karışan yağ moleküllerini ve partiküllerini koklama ve içe çekme yöntemidir [12]. Aynı zamanda mekânı kokulandırma yöntemidir. Aroma inhalasyonunun anksiyete üzerine olumlu etkileri yapılan çalışmalarda bildirilmektedir [13,14]. Yaygın olarak kullanılan lavanta yağının, rahatlatıcı ve sedatif olarak etki ettiği ve bütün temel yağlar içerisinde en az toksik ve alerjik etki gösterdiği bilinmektedir. Lavanta yağının oral alımında bulantı, kusma, titreme ve baş ağrısı gibi yan etkilerinin olduğu bildirilmiştir. Ancak litaretürde lavanta yağı inhalasyonunun yan etkisinin olmadığı ve anksiyeteyi azalttığı bildirilmektedir [15,16,17]. Aromaterapi, bu konuda eğitimli ve deneyimli hemşireler tarafından karar verilen ve uygulanan bağımsız bir hemşirelik uygulamasıdır [18]. Hemşireler tarafından bilinçli bir şekilde uygulandığında, güvenilir ve yan etkisi olmayan, yararlı tamamlayıcı ve destekleyici bir yöntem olduğu ve hemşirelik uygulamalarına kolayca ve etkili biçimde dahil edebilecekleri düşünülmektedir. Bu araştırma, huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyeteye ve yaşam bulgularına etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır. Amaç Bu araştırma, huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyete ve yaşam bulgularına etkisini incelemek amacıyla tek grup ön test- son test deneme modelli bir çalışma olarak planlanmıştır. GEREÇ- YÖNTEM Araştırma, Türkiye nin batısında bir huzurevinde kalan 264 yaşlı ile yürütülmüştür. Bu huzurevinde yaşlılara görevli doktor ve hemşireler tarafından her gün poliklinik hizmeti verilmektedir. Huzurevinde bir fizik tedavi ünitesi bulunmakta, boş zamanlarını değerlendirmeleri için el işi atölyesi, ahşap boyama ve takı kursları, dikiş, bahçe işleri, egzersiz, okumayazma kursu gibi faaliyetler düzenlenmektedir. Huzurevi, 13 tane çok kişilik bakım hizmetlerinin yapıldığı servis binaları çok katlı tek kişilik odalardan oluşan merkez binadan oluşmaktadır. Huzurevinde çok katlı tek kişilik odalardan oluşan bloğun fiziki koşulları, çok kişilik odaların bulunduğu binalardan daha iyidir ve burada kalan yaşlıların eğitim ve ekonomik düzeyleri daha yüksektir. Huzurevi, sosyal sigorta veya özel finansmanı olan bireyleri kabul eder. Buna ek olarak, hiçbir mali kaynağı ve sosyal sigortası olmayan yaşlılarda, bu huzurevinin çok kişilik bakım hizmetlerinin yapıldığı servis binalarında kalabilirler. Araştırma kapsamına; 60 yaşın üzerindeki, okuma yazma bilen ve Türkçe konuşan, normal bilişsel fonksiyona sahip olan (Standardize Mini Mental Test (SMMT)), koku alerjisi olmayan ve kokuya karşı duyarlı olmayan, astım ve alerji tanısı almamış olan, yakın zamanda akut bir hastalık geçirmemiş olan, görme ve koklama sorunu olmayan tek kişilik odada kalan ve araştırmaya katılmayı kabul eden yaşlılar alınmıştır. Araştırmanın örneklemini, 1 Haziran Eylül 2015 tarihleri arasında huzurevinde yaşayan, araştırmanın örneklem seçim kriterlerine uyan yaşlılardan araştırmaya katılmayı kabul eden 50 yaşlı oluşturmuştur. Veri Toplama Araçları Verilerin toplanmasında; SMMT, Yaşlı Tanıtım Formu (YTF), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Yaşamsal Bulgular İzlem Formu (YBİF) kullanılmıştır. 2 Spatula DD 2017 Cilt 7 Sayı 1
3 SMMT Folstein ve arkadaşları (1975) tarafından geliştirilen, Türkçe Standardize geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Güngen ve arkadaşları (2002) tarafından yapılan ölçek, kolaylıkla uygulanabilen ve bilişsel bozukluğun derecesi hakkında bilgi veren özelliktedir. Ölçek, yönelim, kayıt, dikkat, hesaplama, hatırlama, dil testleri ve yapılandırma bölümlerinden oluşmaktadır. Test hekim, hemşire ve psikologlarca kısa sürede (10 dk.), poliklinik koşulları ya da yatak başında uygulanabilen bir testtir. Test yaşlı bireylerde, özellikle deliryum ya da demans durumlarının muayenesinde kısa süreli bilişsel değerlendirme amacına yönelik geliştirilmiştir [19]. YTF Huzurevinde yaşayan bireylerin değerlendirildiği benzer çalışmalar incelenerek ve konu ile ilgili literatür [3,4,20] taranarak araştırmacılar tarafından hazırlanan bu formda; yaşlının yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, eğitim durumu ve huzurevinde kalma süresi 4 soru bulunmaktadır. BAÖ Beck ve arkadaşları (1988) tarafından geliştirilen BAÖ, ülkemizde geçerlilik-güvenilirlik çalışması Ulusoy ve arkadaşları (1998) leri tarafından yapılan 21 maddeden oluşan 4 lü likert tipi bir ölçektir. Türkçe BAÖ nin, Cronbach s Alpha değeri 0.93 olarak saptanmıştır [21]. YBİF Uygulama öncesinde ve sonrasında yaşlıların yaşamsal bulgularını izlemek amacıyla yaşamsal bulgular izlem formu oluşturulmuştur. Aromaterapi Uygulaması Aromaterapi Yağı (Lavanta Yağı) Yaşlılara anksiyeteyi azaltıcı ve rahatlatıcı etkisi nedeniyle aromatik yağ olarak lavanta yağı (Lavandula Angustifolia) kullanılmıştır [22,23]. Tercih edilen aromatik yağ türü, literatür ve alanında uzman kişi bilgisi doğrultusunda belirlenmiştir [12]. Kullanılacak lavanta yağı ve lisanslı analiz sertifikasının temini özel bir şirket tarafından sağlanmıştır. Uygulama Ortamı Tek kişilik odada kalan yaşlıların uygulama öncesi odası havalandırılmıştır. Uygulama süresince oda sıcaklığının o C arasında ve ortama yayılan kokunun etkisinin muhafaza edilmesi için kapı ve pencereler kapalı konumda tutulması sağlanmıştır. Aromaterapi Uygulama Yöntemi Aromaterapide en yaygın kullanılan yöntemlerden biri olan difüzyon (ortama aroma yayma) yöntemi kullanıldı. Çalışmada tercih edilen difusyon-yayılma yöntemi, aromatik yağın sıcak su içerisinde buharlaşmasıyla havaya karışan yağ moleküllerini ve partiküllerini koklama ve içe çekme yöntemidir [12]. Materyal olarak, seramik buğurdanlık (diffuser) kullanıldı. Alttan mum ile ısıtılan 100 ml sıcak distile su içine 10 dakika (1. dk, 10. dk. ve 20 dk.) aralıklarla birer damla şeklinde, toplamda 3 damla lavanta yağı uygulandı. Araştırmanın uygulanması toplam 30 dakika sürdü. İlgili literatür incelendiğinde aromaterapinin inhalasyon yöntemiyle bireylere 25 ile 30 dk arasında uygulandığı görülmektedir [23,24,25]. Huzurevi nde yaşayan yaşlılarda yaşam bulgularını ve anksiyeteyi etkileyebileceği düşünülen aromaterapi uygulaması açısından tek kişilik odada kalan yaşlılara SMMT uygulanmıştır. Araştırmanın sınırlılıklarına uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden tüm yaşlılar araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Yaşlılara araştırmacı tarafından uygulanacak işlemler konusunda bilgi verilerek, yaşlılardan yazılı bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Uygulama yaşlıların uyanık olduğu, öğlen yemeği sonrası odalarına çekildikleri 13:00-16:00 saatleri arasında uygulanmıştır. Literatür incelendiğinde aromaterapinin inhalasyon yöntemiyle bireylere yemek sonrası uygulandığı görülmektedir [26]. Araştırmaya katılan yaşlılara uygulama öncesinde YTF ve BAÖ formları uygulanmıştır. Araştırmacı tarafından yaşamsal bulguları ölçülerek, YBİF ye kaydedilmiştir. Toplam 30 dk aromaterapi uygulaması sonrasında tekrar BAÖ ve yaşam bulguları ölçülerek YBİF ye kaydedilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkenleri; yaşlıların kan basıncı, kalp hızı, solunum sayısı ve BAÖ toplam puan ortalamaları; bağımsız değişkenleri ise yaşlıların yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, eğitim durumu, huzurevinde kalma süresi ve lavanta yağıdır. Verilerin Analizi Araştırmadan elde edilen verilerin analizi Statistical Package for Social Science 21.0 (SPSS 21.0) paket programında gerçekleştirilmiştir. Sosyodemografik özellikler yüzde, sayı dağılımı ile aromaterapi öncesi ve sonrası ölçümler arasındaki fark; student-t testi, cinsiyet ile BAÖ karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi ve yaş gruplarıyla BAÖ karşılaştırılması ki-kare testi ile incelenmiştir. Araştırmanın Etiği Araştırmanın uygulanabilmesi için Hemşirelik Fakültesi Etik Kurulundan (Karar no: / ), araştırmanın yapılacağı huzurevi nden yazılı izin alınmıştır. Araştırmanın sınırlılıklarına uyan yaşlıları belirlemek amacıyla yaşlılardan sözel onam, araştırmaya katılacak olan yaşlılardan bilgilendirilmiş onam alınmıştır. BULGULAR Tablo 1 de yaşlıların sosyo - demografik özelliklerine göre dağılımı yer almaktadır. Yaşlıların yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde %40 ının yaş grubunda olduğu görülmektedir (Tablo 1). Yaşlıların yaşı 62 ile 89 arasında olup, yaş ortalamasının ± 7.38 olduğu saptanmıştır. Yaşlıların, Spatula DD 2017 Cilt 7 Sayı 1 3
4 %68 nin kadın; %88 inin dul/bekar; %70 inin ilkokul, mezunu olduğu bulunmuştur (Tablo 1).Yaşlıların huzurevinde yaşama sürelerine göre dağılımı incelendiğinde; %34 ünün 1-3 yıl arasında kurumda yaşadığı saptanmıştır (Tablo 1). Aromaterapinin yaşlıların yaşamsal bulguları ve BAÖ toplam puan ortalamalarının dağılımı Tablo 2 de görülmektedir. Aromaterapi uygulaması öncesi yaşlıların sistolik kan basıncı ortalaması mm/hg, diyastolik kan basıncı ortalaması mm/hg, aromaterapi uygulaması sonrası ise sistolik kan basıncı ortalaması mm/hg, diyastolik kan basıncı ortalamasının mm/hg olduğu belirlenmiştir (Tablo 2). Yapılan istatistiksel analizde aromaterapi uygulaması öncesi ve sonrasında sistolik kan basıncı değerleri arasındaki farkın anlamlı, ancak diyastolik kan basıncı değerleri arasındaki farkın anlamlı olmadığı bulunmuştur (t= 3.196, p=.002<0.05; t=1.371, p=.176>0.05) (Tablo 2). Aromaterapi sonrası yaşlıların kalp hızı ve solunum sayısı değerlerinde ve BAÖ toplam puan ortalamalarında azalma olduğu bulunmuş olup, aradaki farkın anlamlı olduğu saptanmıştır (p=.000 <0.05) (Tablo 2). Yaşlıların cinsiyete göre aromaterapi öncesi ve sonrası BAÖ toplam puan ortalamaları Tablo 3 de görülmektedir. Buna göre kadın ve erkek yaşlının aromaterapi öncesi BAÖ toplam puan ortalamaları sırasıyla ± , 4.88 ± 3.739, aromaterapi sonrası BAÖ toplam puan ortalamaları ise sırasıyla 2.15 ± 3.258, 0.50 ± olarak belirlenmiştir (Tablo 3). Yapılan istatistiksel analiz sonucunda cinsiyet ile aromaterapi öncesi ve sonrası BAÖ toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (U= 84, p=.000 <0.05; U= 165, p=.018<0.05). Yaşlıların yaş gruplarına göre aromaterapi öncesi ve sonrası BAÖ toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (X²=2.194, p= 0.334>0.05; X²= 1.618, p= 0.445>0.05). TARTIŞMA Aromaterapi, sağlığı ve canlılığı korumak, devam ettirmek ve geliştirmek için temel yağların kullanımı olarak ifade edilmektedir. Esansiyel yağların insan vücuduna giriş yollarından en hızlı ve en kolay olanı inhalasyondur [12,22]. Literatürde, aromaterapinin, kan basıncı ve kalp hızı düşürdüğü, ağrı ve anksiyeteyi azalttığı yönünde çalışmalar bunmaktadır [22,27,28,14,29,30]. Bu çalışmada deney grubundaki yaşlıların aromaterapi öncesi ve sonrası, diyastolik basınç ortalamalarında anlamlı bir fark olmadığı (p>0.05), sistolik kan basıncı, nabız ve solunum ortalamalarında ki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur (p<0.05) (Tablo 2). Bu sonuç, aromaterapi uygulamasının yaşlı bireylerin yaşam bulgularına olumlu yönde etki ettiğini göstermektedir. Bulgularla benzerlik gösteren literatürde; Oh ve arkadaşlarının (2000) çalışmalarında, aromaterapi normal sağlıklı bireylerde kan basıncını etkilememiş, solunum ve kalp hızı değerlerini düşürmüştür [31]. Yapılan başka bir araştırmada, sağlıklı kadınlarda uygulanan aromaterapi, sistolik kan basıncı düzenlemiş, ancak diyastolik kan basıncı, kalp hızı ve solunum değerlerini etkilememiştir [28]. Yi nin (2002) çalışmasında, ameliyat öncesi deney ve kontrol grubundaki hastalarda sistolik, Tablo 1: Yaşlıların Sosyo Demografik Özelliklerine Göre Dağılımı (n=50) n % Yaş Grupları Cinsiyet Kadın Erkek Medeni Durum Evli Dul/Bekar Eğitim durumu Okur yazar İlkokul Ortaokul Lise Huzurevinde Yaşama Süresi 1 yıldan az 1 3 yıl 4 6 yıl 7 yıl ve üzeri Tablo 2: Aromaterapinin Yaşlıların Yaşamsal Bulguları ve BAÖ Toplam Puan Ortalamalarının Dağılımı Yaşamsal Bulgular Ve Aromaterapi X±Ss t p Anksiyete Düzeyleri (n=50) Sistolik Kan Basıncı Öncesi ± (mm/hg) Diyastolik Kan Basıncı (mm/hg) Kalp Hızı (vuruş) Solunum Sayısı (/dk) Sonrası ± Öncesi 73.58± Sonrası 71.60±9.628 Öncesi 78.86± Sonrası 76.38±9.699 Öncesi 18.88±1.814 Sonrası 16.86±1.539 BAÖ Öncesi 11.72±9.965 Sonrası 1.62± Tablo 3: Yaşlıların Aromaterapi Öncesi ve Sonrası Cinsiyete ve Yaş Gruplarına Göre BAÖ Toplam Puan Ortalamalarının Dağılımı Anksiyete Toplam Puan Ortalamaları Cinsiyet Kadın (n=34) Erkek (n=16) Yaş Grubu (n=11) (n=20) (n=19) Aromaterapi Öncesi X±Ss 14.94± ±3.739 U=84, p= ± ± ±5.679 X²=2.194, p=0.334 Aromaterapi Sonrası X±Ss 2.15± ±1.033 U=165, p= ± ± ±1.471 X²= 1.618, p=0.445 diyastolik kan basıncı ve nabız değerleri arasında farklılık saptanmıştır [32]. Louis ve Kowalski nin (2002) terminal dönem 4 Spatula DD 2017 Cilt 7 Sayı 1
5 hastaları ile yapılan ön test-son test çalışmalarında, aromaterapi sonrası kalp hızı, sistolik ve diyastolik kan basıncı değerlerinde düşüş saptanmıştır [27]. Kim ve Kwon (2010) yaptıkları çalışmada, deney grubunda diastolik kan basıncı dışında kalp hızı ve sistolik kan basıncı değerlerinin anlamlı derecede azaldığı bildirmiştir [14]. Çalışma bulgumuzun aksine; Kim and Hwangbo (2010) hemşirelik öğrencilerinin ilk intravenöz enjeksiyon sırasında yaşadıkları anksiyeteye aroma inhalasyonun etkisini inceledikleri çalışmalarında, kalp hızı dışında sistolik ve diyastolik kan basıncı değerinde anlamlı bir farkın olmadığını bildirmişlerdir [33]. Bu çalışmada diğer çalışmalardan uygulama yapılan hasta ya da sağlıklı grup, uygulanan inhalasyon süresi, sıklığı, uygulama yöntemi, kullanılan yağın çeşidi gibi değişkenler açısından farklılık olmasına karşın yapılan birçok çalışmada kan basıncı ve kalp hızı değerlerinde anlamlı derecede azalma olduğu görülmektedir. Aromatik koku, duygu dünyamızı etkileyen en önemli öğedir ve insanoğlu bunun bilincine daha ilk çağlarda varmıştır. Aromatik maddeler, çok eski zamanlardan beri psikolojik etkiler sağlamak amacıyla kullanılmıştır [12]. Günümüzde aromaterapi de esansiyel yağların kullanımı giderek artmaktadır. Araştırmalar, lavanta yağının anksiyeteye olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. [34,35]. Stres takipne, artan kan basıncı, hipotermi, arteriyel vazokonstriksiyon ve sempatik cevabın uyarılması yoluyla doku perfüzyonda azalmaya neden olabilmektedir [36]. Anksiyete, bireyin sevdiklerinden ve aile ortamından uzak kalması, yabancı ve alışık olunmayan bir çevrede olma, aktivite kısıtlılığı, sözel iletişim kuramama, ölüm korkusu, fiziksel hastalığın bir parçası ya da kullanılan ilaçların yan etkileri nedeniyle psişik ya da organik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir [37]. Yaşlı bireyler için yaşadığı evden huzurevine yerleşmek travmatik olabilmektedir. Huzurevi yaşlı için alışık olmadığı farklı bir ortamdır. Alışkın olunmayan sesler çoktur ve evin aksine kalabalık bir ortamdır. Hemşireler, doktorlar, temizlikçiler, diyetisyen, tamirciler, diğer sakinler ve aileleri sürekli çevrede dolaşmaktadır. Bu durum yaşlı için yorucu olabilir ve ajitasyon gelişmesi için ana faktörler arasında yer alan çevreyi tanıyamamak anksiyete yaratabilir [38]. Kendi evleri dışında huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerle yapılan bu çalışmada, aromaterapi sonrası yaşlıların sistolik kan basıncı, kalp hızı, solunum sayısı değerlerinde ve BAÖ toplam puan ortalamalarında azalma olduğu saptanmış, aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p=.000 <0.05) (Tablo 2). Son yıllarda anksiyete ile ilgili yapılan birçok çalışmada tamamlayıcı ve bütünleştirici tedavi yöntemlerinden biri olan aromaterapinin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir [13,14,33,30,34,39,29,35]. Bulgulara paralel olarak; Hadfield in (2001) kanserli hastalar ile yaptığı çalışmada aromaterapinin anksiyete ve depresyona etkisinin olmadığı, ancak rahatlamayı sağlama yoluyla otonom sinir sistemini etkileyerek sistolik ve diyastolik kan basıncı, kalp hızı ve solunum sayısında düşmeye neden olduğu saptanmıştır [39]. Özellikle kanserli hastaların aldığı ilaçlar, hastalığın organizma ve hastaların yaşadığı ölüm anksiyete yaşamalarına karşın bu değerlerde düşme olumlu açıdan dikkat çekicidir. Hwang ın (2006) Solunum yoluyla uygulanan aromaterapinin esansiyel hipertansiyonlu kişilerde kan basıncı ve strese cevabına etkisi adlı çalışmasında, deney grubu hastalarının kan basıncı ve nabız düzeylerinde önemli ölçüde düşme olduğu saptanmıştır [29]. Park ve Lee nin (2004) hemşirelik öğrencilerinde solunum yoluyla uygulanan aromaterapinin strese cevaba olan etkisini inceledikleri çalışmada, deney grubunda girişim sonrası fiziksel bulgular, algılanan stres ve anksiyete puanları önemli derecede düşmüştür [30]. Fayazi ve arkadaşları (2011) preoperatif dönemdeki hastalarda aromaterapinin anksiyeteye etkisini inceledikleri çalışmada; deney ve kontrol grupları arasında anksiyete puan ortalamaları açısından anlamlı bir farkın olduğu bildirilmiştir [34]. Çalışma bulgumuzun aksine; Muzzarelli ve arkadaşları (2006) kolonoskopi ya da özofagogastroduodenoskopi uygulaması öncesi 5 dakika lavanta yağı inhalasyonun anksiyeteye etkisini inceledikleri çalışmalarında, deney ve kontrol grubunun anksiyete puan ortalaması arasında anlamlı bir fark olmadığını saptamışlardır [40]. Kim ve Kwon (2010) ilk IV enjeksiyon uygulamasında öğrencilere lavanta, papatya ve tatlı portakal esansiyel yağı kullanılarak yaptıkları çalışmalarında VAS ve anksiyete puan ortalamaları arasında anlamlı bir farkın olmadığını bildirmiştir [14]. Günümüze kadar, kokunun sağlığımız ve mutluluğumuz üzerindeki etkisi büyük ölçüde görmezden gelinmiştir. Bununla birlikte, çalışmalar ev ve işyerlerinde uygulanan güzel kokuların uyanıklığı, performansı, gerginlik düzeylerini, genel sağlık ve ruh sağlığı, kas gerginliği, kan basıncı ve kalp hızını etkileyerek, yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etki yapabildiğini göstermiştir [12]. Kadınların kokuları tanılama, ayırt etme ve isimlendirme konusunda erkeklere göre daha başarılı oldukları bilinmektedir. Yapılan bir fizyoloji çalışmasında kadınların erkeklere göre kokuya yanıt verme sürelerinin daha kısa olduğu saptanmıştır [41,12]. Bu çalışmada anksiyete düzeyi erkeklerden yüksek olan kadınların aromaterapi öncesi ve sonrası BAÖ toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<0.05). Bu sonuç kadınların aromaterapiden daha çok etkilendiklerini göstermektedir. SONUÇ VE ÖNERİLER Sonuç olarak huzurevinde yaşayan yaşlılarda aromaterapinin anksiyeteyi azaltan, etkisinin yanında yaşam bulgularını düzenleyici etkisi nedeniyle, hemşireler tarafından uygulaması kolay, hemşirelik bakım aktivitelerinde kolayca dahil edilebilecek, yan etkisi olmayan ve hemşirelerin bağımsız olarak uygulayabilecekleri ilaç dışı bir girişim olacağı düşünülmektedir. Çalışma bulguları doğrultusunda; Hemşirelikte güvenli aromaterapi uygulaması, özel bilgi ve beceri gerektirdiğinden hemşirelik müfredatına esansiyel yağlarla ilgili eğitim konularının dahil edilmesi, Yaşlıların anksiyetesini azaltmak amacıyla lavanta yağının inhalasyon yöntemi dışında aromaterapik masaj ile çalışmanın tekrarlanması, Aromaterapide lavanta yağı dışında farklı yağlarla ve uygulama süresi uzatılarak çalışmanın tekrarlanması önerilmektedir. TEŞEKKÜR Çalışma boyunca sabırla destek veren tüm huzurevi sakinlerine teşekkür ederim. Spatula DD 2017 Cilt 7 Sayı 1 5
6 ÇIKAR İLİŞKİSİ VE ÇATIŞMASI Bu çalışmanın yürütülmesinde yazarlar arasında herhangi bir çıkar çatışması olmadığını beyan ederim. Bu çalışma, Hemşireliğin Gücü: Bakım konulu 1. İKÇÜ Atatürk EAH Hemşirelik Sempozyumu nda, 17 Mayıs 2016 tarihinde poster olarak sunulmuş ve birincilik ödülü almıştır. KAYNAKLAR 1. Dedeli Ö, Karadakovan A. Yaşlı Bireylerde İlaç Kullanımı, Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Uygulamalarının İncelenmesi, Spatula DD 2011;1(1): Akın B, Emiroğlu ON. Evde Yaşayan Yaşlılarda Sosyal Destek Yapısı, Sağlık Durumu ve Yeti Yitimi İlişkisi. Türk Geriatri Dergisi 2006; 9(3): Bakar N. Yaşlı Bireylerde Depresyon, Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan: Erzincan Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Soydan M, Altıparmak S, Karadeniz G. Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Anksiyete Durumu ve İlişkili Risk Faktörleri (Bir Huzurevi Örneği). Aile ve Toplum 2005; 2(9). 5. Danış MZ. Yaşlılık, Yoksulluk Ve Yalnızlık. hacettepe.edu.tr/sosyal_boyut/yaslilik_yoksuluk_yanlizlik.pdf. [Erişim tarihi: ]. 6. Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç, Uyar M. Palyatif Kanser Bakımında Tamamlayıcı Tedaviler. Ağrı 2006; 18(1): Mete HE. Kronik Hastalık ve Depresyon. Klinik Psikiyatri 2008; 11 (Ek3): Ro YJ, Ha HC, Kim CG, et al. The effect of aromatherapy on pruritus in patients undergoing hemodialysis. Dermatol Nurs 2002; 4(4): Martin L, Nutting A, Maclntsh BR. An exercise program in the treatment of FM. J Rheumatol 1996; 23(6): Cristina ED. Understanding True Aromatherapy: Understanding Essential Oils. Home Health Care Management & Practice. 2004;16(6): Rawlings F, Meerabeau L. Implementing Aromatherapy in Nursing and Midwifery Practice. Journal of Clinical Nursing 2003;12: Ayçeman N. Aromaterapi: Doğanın Şifalı Dokunuşu 2008; İnci Ofset. 13. Kutlu AK, Yılmaz E, Çeçen D. Effects of Aroma Inhalation on Examination Anxiety, Teaching and Learning in Nursing 2008;3: Kim M, Kwon YJ. Effects of Aroma Inhalation on Blood Pressure, Pulse, Visual Analog Scale, and McNair Scale in Nursing Students Practicing Intravenous Injection at the First Time, International Journal of Advanced Science and Technology 2010; 23: Lehrner J, Marwinski G, Lehr S, Johren P, Deecke L. Ambient Odors of Orange and Lavender Reduce Anxiety and Improve Mood in a Dental Office. Physiology & Behavior 2005; 86(1 2): Holmes C, Hopkins V, Hensford C, MacLaughlin V, Wilkinson D, Rosenvinge H. Lavender oil as a treatment for agitated behaviour in severe dementia: a placebo controlled study, Internatıonal Journal Of Gerıatrıc Psychıatry 2002; 17: Dale A, Cornwell S. The role of lavender oil in relieving perineal discomfort following childbirth: a blind randomized clinical trial. Journal of Advanced Nursing. 1994; 19(1): Özdemir H, Öztunç G. Hemşirelik Uygulamalarında Aromaterapi, Türkiye Klinikleri J. Nurs Sci 2013;5(2): Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test"in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlilik ve Güvenilirliği, Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4): Khorshıd L, Eşer İ, Zaybak A, Yapucu Ü, Arslan G, Çınar Ş. The evaluatıon of loneliness level of elderly individuals residing in rest homes. Turkish Journal of Geriatrics. 2004; 7(1): Ulusoy M, Sahin NH, Erkmen H. Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. J Cogn Psychother 1998; 12: Buckle J. Aromatherapy in Perianesthesia Nursing, Journal of PeriAnesthesia Nursing 1999; 14(6): Oh J, Kim H, Park J. Effect of Aroma Therapy on the Anxiety, Blood Pressure and Pulse of Uterine Leiomyoma Patients before Surgery, Korean J Women Health Nurs 2008;14(1): Dunn C, Sleep J, Collett D. Sensing an improvement an experimental study to evaluate the use of aromatherapy, massage and periods of rest in an intensive care unit. Journal of Advanced Nursing 1995; 21: Demirbağ B, Erci B. The effects of sleep and touch therapy on symptoms of fibromyalgia and depression. Iran J Public Health 2012; 41(11): Fujii M, Hatakeyama R, Fukuoka Y, et al. Lavender aroma therapy for behavioral and psychological symptoms in dementia patients. Geratr Geronotol Int 2008;8(2): Louis M, Kowalski SD. Use of aromatherapy with hospice patient to decrease pain, anxiety, and depression and to promote an increased sense of well- being. Am J Hosp Palliat Care 2002;19(6): Rho KH, Han SH, Kim KS, et al. Effects of aromatherapy massage on anxiety and self-esteem in Korean elderly women: A pilot study. Intern. J. Neuroscience 2006; 116(12): Hwang JH. The effect of the inhalation method using essential oils on blood pressure and stress responses of clients with essential hypertension. Taehan Kanho Hakhoe Chi 2006; 36(7): Park MK, Lee ES. The effect of aroma inhalation method on stress responses of nursing students. Taehon Kanho Hakhoe Chi 2004;34(2): Oh HG, Choi JY, Jun KK, et al. Antistress effects of three aromatic blends being composed of synergic essential oils and differentiated effectiveness between three of them. Journal of Korean Aromatherapy Society 2000; 2 (1): Yi YS. The effects of aromatherapy on the preoperative anxiety of surgical patients. Master s Thesis. Seoul, Korea: Kyung Hee University Bikmoradi A, Seifi Z, Poorolajal J, Araghchian M, Safiaryan R, Oshvandi K. Effect of inhalation aromatherapy with lavender essential oil on stress and vital signs in patients undergoing coronary artery bypass surgery: A single-blinded randomized clinical trial. Complementary Therapies in Medicine 2015; 23: Fayazi S, Babashahi M, Rezaei M. The effect of inhalation aromatherapy on anxiety level of the patients in preoperative period, Iran J Nurs Midwifery Res. Autumn 2011; 16(4): Cho MY, Min ES, Hur MH. Lee MS. Effects of aromatherapy on the anxiety, vital signs, and sleep quality of percutaneous coronary intervention patients in intensive care units, Evid. Based Complement. Altern. Med. 2013; Kim M, Hwangbo HH. Randomized Trial Evaluating the Aroma Inhalation on Physiological and Subjective Anxiety Indicators of the Nursing Students Experiencing the First Intravenous Injection, International Journal of Bio-Science and Bio-Technology 2010; 2(4): Yücel ŞÇ. Bilinci Kapalı Hastanın Psikososyal Gereksinimlerini Karşılamada Hemşirenin Rolü. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2011; 4,(1): Yazgan Ç. Huzurevlerinde Ajitasyon: Nedenleri ve Başa Çıkma Yolları. Demans Dergisi 2003; 3: Hadfield N. The role of aromatherapy massage in reducing anxiety in patients with malignant brain tumours. International Journal of Palliative Nursing 2001; 7(6): Muzzarelli L, Force M, Sebold M. Aromatherapy and reducing preprocedural anxiety: A controlled prospective study. Gastroenterol Nursing, Nov-Dec, 2006: 29 [6]: Walla P, Imhof H, Lang W. A gender difference related to the effect of a background odor: a magnetoencephalographic study. J Neural Transm 2009;116: Deva Destek. Bu makaleye serbest olarak erişilebilir ve Creative Commons Attribution Non-Commercial License ( by-nc/4.0/) şartlarına uygun şekilde ve Lisans sahibinin bu izni dahilinde eser üzerinde yalnızca ticari olmayan çalışmalar gerçekleştirebilir, dağıtabilir, kopyalayabilir veya buna dayalı yine ticari olmayan türev çalışmaları yapabilirsiniz. Finansal Destek: Yok, Çıkar Çatışması: Bildirilmedi. 6 Spatula DD 2017 Cilt 7 Sayı 1
ÖZGEÇMİŞ. Yabancı Dil: İngilizce. Uluslararası dergilerde yayınlanan makaleler
ÖZGEÇMİŞ Adı : Derya Soyadı: : Özcanlı Atik Doğum Yeri : ADANA-Kozan Doğum Tarihi : 01.03.1981 Medeni Hali : Evli Tel: 0534 970 1568 E-posta: deryaatik@osmaniye.edu.tr EĞİTİM DURUMU: Mezun Olduğu Üniversite:
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık
DetaylıBir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi
186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr
DetaylıKANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ
DetaylıYOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****
YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
DetaylıBir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri
Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi
Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,
DetaylıÜniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?
Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe
DetaylıHEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI
HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık
DetaylıObsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi
Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,
Detaylıİnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi
İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D
DetaylıÖzel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi
Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Sibel Yıldırım*, İlknur İnanır**, Zerrin Kaya*** * Acıbadem Hastanesi,
DetaylıYrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM
Yrd.Doç.Dr. RAHŞAN ÇAM Hemşirelik Fakültesi Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik 1994-1998 Lisans İstanbul Üniversitesi Bölümü
DetaylıTEŞEKKÜR. Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder.
IV TEŞEKKÜR Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder. Sayın Prof.Dr. Sevilay Şenol Çelik tez danışmanım olarak araştırmanın
DetaylıHuzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler
Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLI BİREYLERİN YAŞAM KALİTESİ VE DEPRESYON DÜZEYLERİ
DetaylıABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV
ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma
DetaylıAKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018
AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç
DetaylıHEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi
Detaylı: İçerenköy Mh. Kayışdağı Cd. No: 32 Ataşehir/İSTANBUL. Education: License: Celal Bayar University School of Nursing, Department of Nursing, 2007.
CURRICULUM VITAE Ela Yılmaz Instructor Birth Date : 15.09.1984 Birth place Work Address : Kdz.Ereğli : İçerenköy Mh. Kayışdağı Cd. No: 32 Ataşehir/İSTANBUL Phone: 0 216 500 41 66 Fax: 0 216 576 50 76 E-mail:
DetaylıTedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi
Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem
DetaylıHemşirelik Öğrencilerinin Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutumları*
Özgün Araştırma / Original Investigation Hemşirelik Öğrencilerinin Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutumları* Attitudes of Nursing Students Toward Holistic Complementary and Alternative
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı
DetaylıDoğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi
Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi EBE SEMRA TUNCAY* YRD. DOÇ DR. SENA KAPLAN ** DOÇ.DR. ÖZLEM MORALOĞLU
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Okul Adı Bölüm Mezuniyet Yılı Bahçelievler Deneme
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı: Kübra YILMAZ ŞENYÜZ Doğum Tarihi: 28/05/1987 Derece Okul Adı Bölüm Mezuniyet Yılı Lise Bahçelievler Deneme 2004 - Mezun Lisesi Lisans Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ
ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr
DetaylıSEVGİ ŞİMŞEK , I. Uluslararası, XVI. Ulusal Jinekolojik Onkoloji Kongresi, Antalya
SEVGİ ŞİMŞEK ÖĞRENİM DURUMU 2017-2018 Yüksek Lisans- Hemşirelik- Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı 1987-1991 Lisans- Hemşirelik- Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu 1990-1991 Hemşirelik Hizmetleri
DetaylıAĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY
AĞRIİLE HUZUR EVİ OLUR MU? DR. FİLİZ ŞÜKRÜ DURUSOY GİRİŞ Yaşlılık Dünya Sağlık Örgütü tarafından 65 yaş ve üzeri dönem olarak tanımlamakta; Fiziksel görünüm, güç ve rol kaybı yaşanılan, yaşlılık dönemindeyeti
DetaylıYAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük
DetaylıTIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ
TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ Egemen Ünal*, Reşat Aydın*, Gülnur Tekgöl Uzuner**, Oğuz Osman Erdinç**, Selma Metintaş* *Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
DetaylıYrd.Doç.Dr. BELGİN YILDIRIM
Yrd.Doç.Dr. BELGİN YILDIRIM Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Bölümü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1991-1995 Lisans İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek 1996-1999
Detaylıdaha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.
ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler
DetaylıYrd.Doç.Dr. AYLA TUZCU
Yrd.Doç.Dr. AYLA TUZCU ÖZGEÇMİŞ DOSYASI KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Yılı : Doğum Yeri : Sabit Telefon : Faks : E-Posta Adresi : Web Adresi : Posta Adresi : 1974 Diğer T: 24231069146914 F: 2422261258 atuzcu@akdeniz.edu.tr
DetaylıHUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET
HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Zeynep HAMAMCI, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Hatice Serap ATALAY, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık
DetaylıTHE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT
THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students
DetaylıGörevi Kurum Süre (Yıl - Yıl) Idari Görevler Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölüm Başkanlığı
Özgeçmiş Kişisel Bilgiler Adı Sema Soyadı KOÇAŞLI Doğ.Yeri Eskişehir Doğ.Tar. 04.04.1979 Uyruğu T.C. Email skocasli@yahoo.com.tr Eğitim Düzeyi Mezun Olduğu Kurumun Adı Doktora İstanbul Üniversitesi 2011
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Lisans Hemşirelik Hemşirelik Bölümü Lisans Programı
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Hatice Dilek DOĞAN 2. Doğum Yeri. Afyonkarahisar/ Merkez 3. Unvanı: Dr. Öğr. Üyesi. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Mezunu Derece Alan Üniversite Yıl Lisans lik Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
DetaylıHastaların Ameliyat Öncesi Döneme Ait Bilgi Gereksinimlerinin Belirlenmesi
Hastaların Ameliyat Öncesi Döneme Ait Bilgi Gereksinimlerinin Belirlenmesi Eda DOLGUN *, Yelda CANDAN DÖNMEZ** ÖZET Amaç: Çalışmada hastaların ameliyat öncesi döneme ait bilgi gereksinimlerinin belirlenmesi
Detaylı4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Üniversitesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Gül (Oban) Dikeç 2. Doğum Tarihi : 08.02.1986 3. Akademik Unvanı : Yardımcı Doçent Doktor 4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Hemşirelik Yüksek Okulu Koç Üniversitesi
DetaylıTUĞBA YARDIMCI YARDIMCI DOÇENT
TUĞBA YARDIMCI YARDIMCI DOÇENT E-Posta Adresi : tugbayardimci@hotmail.com Telefon (İş) : 3682715588 Telefon (Cep) : Faks : Adres : Sinop Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü/Sinop Öğrenim
DetaylıHEMŞİRELİK BÖLÜM DERS LİSTESİ
S.N. Kodu Ders Adı TR Ders Adı EN K U L Kredi AKTS 1 ANA 151 Anatomi I Anatomy I 1 2 0 2 4 2 ANA 152 Anatomi II Anatomy II 1 2 0 2 5 3 ANA 153 Anatomi I Anatomy I 2 0 0 2 4 4 ANA 154 Anatomi II Anatomy
DetaylıKANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ. Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA VERİLEN EĞİTİMİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ Doç. Dr. Özgül Karayurt Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İçerik Yaşam kalitesi kavramı Kanser hastalarının bilgi gereksinimleri
DetaylıÖZGEÇMİŞ. : Sağlık Bilimleri Fakültesi. : 0 212 414 15 00 Dahili: 40142 : 0 212 414 15 15 : asiyegul@istanbul.edu.tr
1. Adı Soyadı : Asiye Gül İletişim Bilgileri Adres Telefon Fax Mail 2. Doğum Tarihi : ÖZGEÇMİŞ : Sağlık Bilimleri Fakültesi 3. Unvanı : Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu : : 0 212 414 15 00 Dahili: 40142 :
DetaylıHEMŞİRELİK BÖLÜM DERS LİSTESİ
S.N. Kodu Ders Adı TR Ders Adı EN K U L Kredi 1 ANA 11 Anatomi I Anatomy I 1 0 ANA 1 Anatomi II Anatomy II 1 0 ANA 1 Anatomi I Anatomy I ANA 1 Anatomi II Anatomy II ANA 1 Anatomi Anatomy 0 0 BES 11 Beslenme
DetaylıDoç.Dr. GÜLENGÜN TÜRK
Doç.Dr. GÜLENGÜN TÜRK Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Bölümü Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1995-1999 Lisans Cumhuriyet ÜniversitesiSağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Sağlık
DetaylıYASLANMA ve YASAM KALİTESİ
YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:
DetaylıTemel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi
Okmeydanı Tıp Dergisi 28(3):146-15, 12 doi:.5222/otd.12.146 Araştırma Temel Hemşirelik Uygulamalarına İlişkin Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi Hacer Özkul Özel *, Demet Yurtsever **, Sevginaz Mutlu
DetaylıULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ
ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNE VERDİKLERİ ANLAMIN VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
DetaylıKAPALI KOLESİSTEKTOMİ AMELİYATI OLACAK HASTALARDA LAVANTA YAĞININ AMELİYAT ÖNCESİ KAYGI DÜZEYİNE ETKİSİ
T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KAPALI KOLESİSTEKTOMİ AMELİYATI OLACAK HASTALARDA LAVANTA YAĞININ AMELİYAT ÖNCESİ KAYGI DÜZEYİNE ETKİSİ YÜKSEK LİSANS BİTİRME PROJESİ BİRGÜL SAVAŞ HEMŞİRELİK
DetaylıHOŞGELDİNİZ. Diaverum
HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel
Detaylı27/04/16. Aile Merkezli Bakımda Sinerji Modeli. Sinerji. Sinerji modelinin ortaya çıkışı
Aile Merkezli Bakımda Sinerji Modeli Yrd. Doç. Dr. BESEY ÖREN besey_oren@yahoo.com Son 10 yıldır; Sınırlı kaynaklar, Sürekli değişim, Bilginin genişletilmesi Küresel işgücü eksikliği nedeniyle Hemşirelere
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece Öğrenim alanı Üniversite Fakülte/enstitü Mezuniyet yılı. Dokuz Eylül Üniversitesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İstanbul Üniversitesi
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Vildan KOCATEPE 2. Doğum Tarihi: 26.02.1987 3. Öğrenim Durumu: Derece Öğrenim alanı Üniversite Fakülte/enstitü Mezuniyet yılı Lisans Hemşirelik Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıHEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ
HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ *Derya BaĢaran ** Özlem ġahin Altun *Diaverum Özel Merzifon Diyaliz Merkezi **Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri HemĢireliği AD GİRİŞ
DetaylıHEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ
HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1. ADI SOYADI: Erdal Ceylan 2. E-MAIL: erdlcyln.ec@gmail.com 3. UNVANI: Araştırma Görevlisi Derece Alan Üniversite Mezuniyet Yılı Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013
Detaylı5.Akademik Unvanlar : Yardımcı Doçent : Sağlık Yüksek Okulu Hitit Üniversitesi 2007-2009 Hemşirelik Yüksekokulu Ufuk Üniversitesi 2009-2010
ÖZGEÇMİŞ 1.Adı Soyadı : Bahire ULUS 2.Doğum Tarihi : 13/03/1962 3.Unvanı : Öğretim Görevlisi Dr. 4.Öğrenim Durumu: Yüksek Lisans (Doktora) Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi
DetaylıBEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ
Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi 19-22 Ekim 2017 Antalya/Türkiye BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Öznur KARA
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Dilek (KARA) YILMAZ 2. Doğum Tarihi : 13/10/1985 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu :
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Dilek (KARA) YILMAZ 2. Doğum Tarihi : 13/10/1985 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Eskişehir Osmangazi Üniversitesi,
DetaylıMEME KANSERLİ KADINLARDA CİNSEL YAŞAM DEĞİŞİKLİKLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ
MEME KANSERLİ KADINLARDA CİNSEL YAŞAM DEĞİŞİKLİKLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ Aytül Yüntem Uzm. Hem.Nermin Güdüloğlu Uzm. Hem.Ayşegül İnce Uzm.Hem.Elif Akbal Prof. Dr.Haluk Onat Prof. Dr. Necdet
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıBariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi
Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:
ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine
DetaylıTürkiye deki hemşirelik araştırmalarında kullanılan veri toplama araçları
Cilt:7 Sayı:1 Yıl:2010 Türkiye deki hemşirelik araştırmalarında kullanılan veri toplama araçları Ayla Ünsal * Nilüfer Ergül ** Özet Amaç: Bu çalışma, Türkiye deki hemşirelik araştırmalarında kullanılan
DetaylıTİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ?
TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? Sacide Kılıç* Alime Selçuk Tosun** Elif Eliş* *Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji
DetaylıDSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)
DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı
DetaylıPOSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ
POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri
DetaylıHEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ
HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ Özlem Bulantekin Düzalan*, Sezgi Çınar Pakyüz** * Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ** Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık
DetaylıPalyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları
Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,
DetaylıÖZGEÇMİŞ Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Arzu BAHAR 2. Doğum Tarihi: 05.09.1979 3. Unvanı: Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Mezun Olduğu Üniversite Fakülte/Bölüm/Mezuniyet Tarihi Yüksek Lisans/Tarihi Doktora/Alanı/Tarihi
Detaylı14. ULUSAL HALK SAĞLIĞI KONGRESİ, 4-7 EKİM 2011 P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ
P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ SÜMBÜLE KÖKSOY, EMİNE ÖNCÜ, ŞENAY ŞERMET, MEHMET ALİ SUNGUR Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu sumbulekoksoy@gmail.com Bildiri Konusu:
DetaylıFARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN
FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN Kuramsal Çerçeve GİRİŞ Psikolojik dayanıklılık üzerine yapılan
DetaylıDr. İkbal İnanlı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği
Dr. İkbal İnanlı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Giriş Tükenmişlik; işi gereği yoğun duygusal taleplere maruz kalan ve sürekli diğer insanlarla yüz yüze çalışmak durumunda olan kişilerde
DetaylıÖğr. Gör. Dilruba BİNBOĞA
Öğr. Gör. Dilruba BİNBOĞA ÖZGEÇMİŞ 1958 Eskişehir doğumludur. 1982. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Lisans, 2002 Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsünde hemşirelik esaslarında yüksek
DetaylıYrd.Doç.Dr. NURDAN GEZER
Yrd.Doç.Dr. NURDAN GEZER Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Bölümü Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1987-1991 Lisans Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi 1998-2000 2001-2003
DetaylıHS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı.
HS-003 Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. İstanbul) Sezgi ÇINAR PAKYÜZ (Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Sağlık Yüksekokulu,
DetaylıBirgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA
Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana
DetaylıKronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği
Kronik Hipotansif Diyabetik Hemodiyaliz Hastalarında Midodrin Tedavisinin Etkinliği M E T I N S A R I K A Y A, F U N D A S A R I, J I N I G Ü N E Ş, M U S T A F A E R E N, A H M E T E D I P K O R K M A
DetaylıBir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE
Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona
DetaylıSağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri*
Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri* Hamza FİDANCIOĞLU**, K.Derya BEYDAĞ***, Fadime GÖK ÖZER***, Mehtap KIZILKAYA*** ÖZET Amaç: Bu çalışma, sağlık yüksek okulu öğrencilerinin
DetaylıGebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi
Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş
DetaylıPalyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği. 3. TÜKED Kongresi, Mart 2016, Dalaman - Muğla
Palyatif Bakım için Eksik bir Parçanın Tamamlanması: Kamu-Üniversite-Endüstri İşbirliği Doç. Dr. Murat Gültekin Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel Hacettepe Üniversitesi
DetaylıBuse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan
Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Psikososyal Güvenlik İklimi Psikososyal güvenlik iklimi, örgütsel iklimin spesifik bir boyutu olup, çalışanların psikolojik
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görevler Görev Unvanı Görev Yeri Yıl Hemşire Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Koroner Yoğun Bakım Ünitesi, Ankara
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Hafize ÖZDEMİR 2. Doğum Yeri ve Tarihi : Giresun 24.02.1981 3. Unvanı : Araştırma Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Hacettepe
DetaylıPROQUEST NURSING & ALLIED HEALTH SOURCE
PROQUEST NURSING & ALLIED HEALTH SOURCE ProQuest Nursing & Allied Health SourceTM kullanıcılara hemşirelik, müttefik sağlık, alternatif ve tamamlayıcı tıp ve sağlık alanı ile ilgili daha birçok konuda
DetaylıDerece Bölüm/Program Üniversite Öğretim Yılı
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı: Yrd. Doç. Dr. Ebru Erek Kazan Doğum Tarihi: 15 Kasım 1978 Derece Bölüm/Program Üniversite Öğretim Yılı Lisans Hemşirelik Bölümü Hacettepe Üniversitesi 1995-1999
DetaylıANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS
VII. Uluslar ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS gursoymeric10@gmail.com, ramazankaratay@gmail.com ÖZET incelenmesidir. Çal demo Anahtar Kelimeler:
DetaylıPSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ
PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ Doç. Dr. Fahriye OFLAZ Uzm. Hem. Hülya KEMERÖZ KARAKAYA İÇERİK 1. Araştırmanın Amacı 2. Gereç
DetaylıŞizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması
Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,
DetaylıDr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.
A N N E L E R İ N Ç A L I Ş M A D U R U M U N U N S Ü T Ç O C U K L U Ğ U D Ö N E M İ N D E B E S L E N M E M O D E L İ, H E M O G L O B İ N / H E M A T O K R İ T D E Ğ E R L E R İ V E V İ TA M İ N K U
DetaylıSANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ
SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası
DetaylıHEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME
HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME Psi. Özge Kutay Sos.Yelda ġimģir Ġzmir,2014 HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görev Ünvanı Görev Yeri Yıl Hemşire İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü 2006-2011
ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Yasemin Uslu Doğum Tarihi: 08.02.1986 e-mail: yasemin.uslu@acibadem.edu.tr ÖĞRENİM DURUMU Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Marmara Üniversitesi 2007-2011 Yüksek Lisans
DetaylıEVDE BAKIM HİZMETLERİ. Ayşe Güler Aralık 2004
EVDE BAKIM HİZMETLERİ Ayşe Güler Aralık 2004 Tanım Bireylere yaşam siklusu içinde, kendi yerleşim alanlarında sağlık hizmeti sağlayan, sağlık bakım sunum sisteminin geniş ve bütüncül bir parçasıdır. Diyabet
DetaylıÖZGEÇMİŞ ve ESERLER LİSTESİ UNVANI: Dr. Öğr. Üyesi
ÖZGEÇMİŞ ve ESERLER LİSTESİ 1. ADI SOYADI: Bahar (VARDAR) İNKAYA 2. E-MAIL: bahar_inkaya@yahoo.com.tr /binkaya@ybu.edu.tr 3. UNVANI: Dr. Öğr. Üyesi Derece Bölüm/Program Üniversite Öğretim Yılı Lisans Hemşirelik
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Eğitim. Akademik Ünvanlar HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ SEVGİNAR VATAN. sevginarvatan@gmail.
ÖZGEÇMİŞ SEVGİNAR VATAN E-Posta: sevginarvatan@gmail.com Telefon: 2978325 Adres: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Beytepe/Ankara Eğitim Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2006 Lisans Psikoloji Orta
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1. KİŞİSEL BİLGİLERİ Adı Soyadı : Bahar (VARDAR) İNKAYA Doğum Yeri ve Tarihi : Salihli/MANİSA, 16.03.1980 Ünvanı : Öğretim Görevlisi Adres : Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Hemşirelerin Kemoterapi Uygulamaları Sırasında Almaları Gereken Önlemler Konusunda Bilgi Düzeylerinin Saptanması.
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : HAVA GÖKDERE ÇİNAR 2. Doğum Tarihi : 14/12/1980 3. Unvanı : ÖĞRETİM GÖREVLİSİ 4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sağlık Yüksekokulu/ Hemşirelik Celal Bayar 2001
Detaylı