Ayrıntılı Bilgi İçin; Vergi İletişim Merkezi (VİMER)

Transkript

1 1

2 Ayrıntılı Bilgi İçin; Vergi İletişim Merkezi (VİMER) Bu rehber, yayın tarihinde yürürlükte olan mevzuat dikkate alınarak hazırlanmıştır. Başkanlığımızın internet sayfası aracılığıyla güncel mevzuat bilgilerine ücretsiz olarak ulaşmak için e-posta bilgilendirme hizmetine abone olabilirsiniz. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı Yayın No: ÜCRETSİZDİR.

3 B-MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINDA BULUNULMASI Mükelleflerin yıllarında beyan ettikleri; Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Gelir/Kurumlar (Stopaj) Vergisi, Katma Değer Vergisi matrahlarını/vergilerini, Kanunda öngörülen oranlarda artırmaları, Belli bir oranda vergi ödemeleri, halinde, bu vergi türleri nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. B - MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINDA BULUNULMASI 19

4 1- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri; yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri matrahlarını, aşağıdaki tablolarda belirlenen ilgili yıllardaki matrah artırım oranlarından az olmamak üzere artıracaklardır. Artırımda bulunulan yıllara ait zararların %50 si, 2016 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilebilecektir. Yılın belli bir kısmında faaliyette bulunmuş mükellefler, Daha önce mükellefiyet tesis ettirmemiş kişiler de, matrah artırımında bulunabilecektir. Artırılan matrah üzerinden %20 oranında vergi ödenecektir. Ancak, 1- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI Matrah artırımında bulunulan yıla ait vergileri zamanında beyan ederek ödemiş, bu vergi türleri için Kanunun birikmiş borçlar ile ihtilaflı alacaklara ilişkin hükümlerinden yararlanmamış uyumlu mükellefler için bu oran %15 olarak uygulanacaktır. Artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır Gelir Vergisinde Matrah Artırımı Yıl GELİR VERGİSİ MATRAH ARTIRIM ORANLARI VE VERGİ ORANLARI Matrah Artırım Oranı Uygulanacak Vergi Oranı Uygulanacak İndirimli Vergi Oranı 2011 %35 %20 % %30 %20 % %25 %20 % %20 %20 % %15 %20 %

5 Gelir Vergisi Mükellefleri İçin Artırılacak Asgari Matrah Tutarları Yıl İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler (TL) GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN ASGARİ MATRAH ARTIRIM TUTARLARI Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler ile Serbest Meslek Erbabı (TL) Sadece Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler (TL) Sadece Gayrimenkul Sermaye İradı Mükellefleri (TL) Diğer Gelir Unsurları (Ücret, Menkul Sermaye İradı ile Diğer Kazanç ve İratlar) Nedeniyle Beyanname Veren Mükellefler (TL) Örnek: Mükellef (A), 2013 yılında kira geliri elde etmiş olduğu halde, bu gelirini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış ve mükellefiyet tesis ettirmemiştir. Mükellef (A), 2013 yılı için sadece gayrimenkul sermaye iradı ile ilgili matrah artırımında bulunmak istemektedir. Mükellef (A) nın ilgili yıl için belirlenen asgari matrahtan az olmamak üzere matrah beyan etmesi gerekmektedir. Buna göre, Mükellef (A) nın ödeyeceği gelir vergisi tutarı aşağıda açıklanan şekilde hesaplanacaktır. 1- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI 21

6 Yıl Beyan Edilen Matrah Tutarı (TL) (1) Asgari Matrah Tutarı (TL) (2) Hesaplamaya Esas Matrah Tutarı (TL) (1 veya 2 den Fazla Olanı) (3) Vergi Oranı (4) Ödenecek Gelir Vergisi (TL) (3 x 4) (5) %20 629,60 Mükellef (A) nın ödeyeceği vergi tutarı 629,60 TL olacaktır. Söz konusu vergi peşin ödenebileceği gibi taksitler halinde de ödenebilecektir. 1- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI Basit Usul ve Gayrimenkul Sermaye İradı Mükelleflerinin Başka Gelir Unsuru da Elde Etmeleri Halinde Asgari Matrah Tutarları Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden ticari kazançlarının yanında vergiye tabi diğer gelir unsurlarını da elde edenler, Gayrimenkul sermaye iradının yanında ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat beyan eden gelir vergisi mükellefleri, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahları esas alacaklardır. 22

7 1.2. Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Artırılacak Asgari Matrah Tutarları KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI ORANLARI VE ARTIRILACAK ASGARİ MATRAH TUTARLARI Yıl MATRAH ARTIRIM ORANI ASGARİ ARTIRIM TUTARI (TL) VERGİ ORANI 2011 % % % % % % % % % % 20 Faaliyetlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakan veya hiç beyanname vermeyen ya da zarar beyan eden gelir vergisi ve kurumlar vergisi mükellefleri asgari matrahlardan az olmamak üzere matrah artırımında bulunabileceklerdir. Kurumlar vergisi mükellefleri, yatırım indirimi istisnası stopajı nedeniyle, matrah artırımından yararlanabileceklerdir. Bunun için; Daha önce stopaj yoluyla ödenen vergileri ilgili yıllara ilişkin belirlenen matrah oranında artırarak ödeyeceklerdir. Bu kapsamda artırımda bulunan mükelleflerin, kurumlar vergisi yönünden de matrah artırmaları gerekmektedir. 1- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI 23

8 2- GELİR VE KURUMLAR STOPAJ VERGİLERİNDE ARTIRIM Vergi tevkifatı yapmakla sorumlu olan mükellefler, yıllarında beyan ettikleri; Ücret ödemeleri, Serbest meslek erbabına yapılan ödemeler, Kira ödemeleri, Yıllara sari inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler, Çiftçilere yapılan ödemeler, Vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler, 2- GELİR VE KURUMLAR STOPAJ VERGİLERİNDE ARTIRIM üzerinden yapılan tevkifatlar nedeniyle matrah ve vergi artırımında bulunulabilecektir. Matrah artırımı yapılması halinde vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır. Yıl ÜCRET, SERBEST MESLEK VE KİRA STOPAJINDA ARTIRIM ORANLARI Beyan Edilen Ücret, Serbest Meslek ve Kira Ödemeleri Üzerinden Vergi Artırım Oranları Hiç Beyan Edilmemiş Olması Halinde Serbest Meslek ve Kira Stopajında Artırım (TL) Serbest Meslek Stopajı Beyan Edilecek Asgari Matrah Ödenecek Vergi Tutarı (% 15) Beyan Edilecek Asgari Matrah Kira Stopajı Ödenecek Vergi Tutarı (% 15) 2011 % , , % , , % , , % , , % , ,

9 2.1. Ücret Stopajında Artırım Ücretli olarak çalışanlardan vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların beyan ettikleri ücret ödemelerine ilişkin tutarların yıllık toplamı üzerinden yukarıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır Serbest Meslek ve Kira Stopajında Artırım Vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, ilgili yıl içinde verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; yukarıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. İlgili yıllarda hiç muhtasar beyanname verilmemiş olması ya da muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen ödeme türünün (serbest meslek ve/veya kira stopajı) beyannamede bulunmaması halinde de yukarıda yer alan tablodaki tutarlarda matrah artırımı imkanı getirilmiştir Yıllara Sari İnşaat İşlerine İlişkin Stopaj Artırımı Yıllara sari inşaat ve onarım işleri ile uğraşan mükelleflere bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden yılları için her bir yıl itibarıyla %1 oranında hesaplanacak vergiyi ödemeleri halinde bu vergi türü için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır. 2- GELİR VE KURUMLAR STOPAJ VERGİLERİNDE ARTIRIM 25

10 Bu kapsamda hiç beyanda bulunmayan ya da muhtasar beyanname vermekle birlikte artırılması istenen ödeme türünü beyannamede göstermeyenler ise ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari matrah üzerinden her bir yıl için %3 oranında hesaplanacak vergiyi ödeyerek artırım imkanından yararlanacaklardır Çiftçilere Yapılan Ödemelerde Stopaj Artırımı Çiftçilere yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların ilgili yıl içinde verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden ilgili ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının %25 i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. 2- GELİR VE KURUMLAR STOPAJ VERGİLERİNDE ARTIRIM Bu kapsamda hiç beyanda bulunmayan ya da muhtasar beyanname vermekle birlikte artırılması istenen ödeme türünü beyannamede göstermeyenler ise ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari matrah üzerinden her bir yıl için %2 oranında hesaplanacak vergiyi ödeyerek artırım imkanından yararlanacaklardır Vergiden Muaf Esnafa Yapılan Ödemelerde Stopaj Artırımı Esnaf muaflığı kapsamında bulunanlara yaptıkları ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, muhtasar beyannamelerinde beyan edilen tutarlar üzerinden ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının %25 i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. Bu kapsamda hiç beyanda bulunmayan ya da muhtasar beyanname vermekle birlikte artırılması istenen ödeme türünü beyannamede göstermeyenler ise ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari matrah üzerinden her bir yıl için %5 oranında hesaplanacak vergiyi ödeyerek artırım imkanından yararlanacaklardır. 26

11 3- KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIME A RTIRIM 31 Ekim 2016 tarihine kadar yıllarına ilişkin katma değer vergisi artırımında bulunan mükellefler için, artırımda bulundukları yıllara ait vergilendirme dönemleriyle ilgili olarak KDV yönünden inceleme ve tarhiyat yapılmayacaktır Artırımda Bulunulan Yıla İlişkin KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermiş Olan Mükellefler Katma değer vergisi mükelleflerinin, ilgili yıllarda her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerde yer alan Hesaplanan Katma Değer Vergisi satırlarında yer alan tutarlarının yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda belirtilen artırım oranlarından az olmamak üzere hesaplanan KDV yi artırmaları gerekmektedir. KATMA DEĞER VERGİSİ ARTIRIM ORANI Yıl VERGİ ARTIRIM ORANI 2011 % 3, % 3, % 2, % 2, % 1,5 Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. 3- KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM 27

12 3.2. KDV Beyannamelerinin Tamamını Vermemiş, Ancak En Az Üç Beyanname Vermiş Mükellefler Matrah artırımının yapıldığı ilgili dönemlere ilişkin verilmiş olan KDV beyannamelerinin Hesaplanan Katma Değer Vergisi satırlarında yer alan tutarlar toplanacak ve beyanname verilen dönem sayısına bölünerek ortalaması bulunacaktır. Bu tutar yıla iblağ edilerek (yılın tümüne) bulunacak toplam tutara ilgili yıl için belirlenen katma değer vergisi artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanacaktır. Ayrıca, bu mükelleflerin, katma değer vergisi artırım imkanından yararlanmaları için ilgili yıla ilişkin olarak gelir/kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunma zorunluluğu yoktur. Örnek: Mükellef 2012 yılı içinde sadece 5 vergilendirme dönemine ilişkin olarak KDV beyannamesi vermiştir. Mükellefin vermiş olduğu KDV beyannamelerindeki Hesaplanan Katma Değer Vergisi tutarları toplamı TL dir. 3- KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM Buna göre, mükellefin KDV artırım tutarı ve taksit tutarı (9 taksit imkânından yararlandığı varsayıldığında) aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Her Bir Dönem İçin Dikkate Alınacak Hesaplanan KDV 2012 Yılı KDV Artırımına Esas Tutar / 5 = TL x 12 = TL 2012 Yılı KDV Artırım Tutarı x %3 = TL Taksit Tutarı (3.240x1,083)/9 = TL 28

13 3.3. KDV Beyannamesi Hiç Vermemiş Veya En Fazla İki Dönem KDV Beyannamesi Vermiş Mükellefler Bu mükelleflerin ilgili yıla ilişkin olarak gelir/kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şarttır. KDV artırım tutarı, gelir/kurumlar matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak hesaplanacaktır İlgili Yıl İçinde En Az Üç Dönemde KDV Beyannamesi Veren Ancak Hesaplanan KDV si Bulunmayan Veya Hesaplanan KDV Beyanları Sadece Tecil-Terkin Uygulaması Kapsamındaki Teslimlerden Oluşan Mükellefler İlgili yıl içindeki işlemlerinin tamamı; İstisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşan veya diğer nedenlerle hesaplanan KDV beyanı bulunmayan, Tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşan mükelleflerin ilgili yıla ilişkin olarak gelir/kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şarttır. KDV artırım tutarı, gelir/kurumlar vergisi matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak hesaplanacaktır. Yıl içindeki beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerin sadece bir veya birkaçında hesaplanan vergisi bulunan mükelleflerin artırım talebinde bulunmaları hâlinde, hesaplanan vergi bulunan beyannamelerindeki hesaplanan vergiler toplanacak ve bu toplama, ilgili yıl için öngörülen artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanacaktır. Ancak bu tutar, mükellefin gelir/kurumlar vergisi matrah artırımına %18 oranı uygulanmak suretiyle bulunan tutardan küçük olursa büyük olan tutar dikkate alınacaktır. Bu kapsama giren mükelleflerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları zorunludur. 3- KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM 29

14 4- MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacaktır. Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannameler için damga vergisi alınmayacaktır. Matrah / Vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında, bu Kanunun yayım tarihinden önce başlanılmış vergi incelemeleri ile takdir işlemleri, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içinde sonuçlandırılmadığı takdirde bu işlemlere devam edilmeyecektir. 4- MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER Ödenen vergiler, gider veya maliyet kabul edilmeyecek, indirim, mahsup ve iade konusu yapılmayacaktır. Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenledikleri tespit edilenler matrah ve vergi artırımından yararlanamayacaklardır. Matrah veya vergi artırımında bulunulması, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. 30

15 5- BAŞVURU VE ÖDEME ME Matrah artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin, 31 Ekim 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar bağlı oldukları vergi dairesine başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Matrah ve vergi artırımında hesaplanan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir ve kurumlar vergisi tevkifat tutarları, 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar peşin ödenebileceği gibi 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitle de ödenebilecektir. Bu vergilerin taksitlerinin süresinde ödenmemesi halinde, ödenmeyen tutarlar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında (aylık %2,80) uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir. 5- BAŞVURU VE ÖDEME 31

16 VERGİNİZİ ÖDEYEBİLECEĞİNİZ ANLAŞMALI BANKALAR VERGİNİZİ ÖDEYEBİLECEĞİNİZ ANLAŞMALI BANKALAR AKBANK T.A.Ş. AKTİF YATIRIM BANKASI A.Ş. ALBARAKA TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş. ALTERNATİFBANK A.Ş. ANADOLUBANK A.Ş. ARAP TÜRK BANKASI A.Ş. CITIBANK A.Ş. DENİZBANK A.Ş. BURGAN BANK A.Ş. FİBABANKA A.Ş. FİNANSBANK A.Ş. HSBC BANK A.Ş. ICBC TURKEY BANK A.Ş. ING BANK A.Ş. KUVEYT TÜRK KATILIM BANKASI A.Ş. ODEA BANK A.Ş. ŞEKERBANK T.A.Ş. T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. TURKISHBANK A.Ş. TURKLAND BANK A.Ş. TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş TÜRKİYE FİNANS KATILIM BANKASI A.Ş. TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A.Ş. TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O. YAPI KREDİ BANKASI A.Ş. ZİRAAT KATILIM BANKASI A.Ş. 38

17