NOKTA (. ) - Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. Kaçmayı namusuna yediremiyordu.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "NOKTA (. ) - Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. Kaçmayı namusuna yediremiyordu."

Deniz Toprak
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Noktalama İşaretleri Nokta Virgül Noktalı Virgül İki Nokta Üç Nokta Sıra Noktalar Soru İşareti Ünlem İşareti Kısa Çizgi Uzun Çizgi Tırnak İşareti Parantez Kesme İşareti NOKTA (. ) - Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. Kaçmayı namusuna yediremiyordu. - Kısaltmalardan Sonra konur. Prof. Dr. bkz. vb. Bn. P.T.T, T.B.M.M.... (Not: Son yıllarda kısaltma harflerinin aralarına nokta koymama yaygınlaşmıştır. TBMM, PTT, TCDD...) - Sıra gösteren sayılardan sonra konur. II. Mehmet, 19. Yüzyıl, 150. sayfa... - Tarihlerde ay, gün, yıl arasınave saatlerde zaman birikleri arasına konur , Sayı bölükleri arasına konur. Bu yıl nüfusumuz 'u aşacak gibi... 1 / 7

2 VİRGÜL (, ) Eş görevli kelimeleri (isim, sıfat, zamir), kelme gruplarını ve sıralı cümleleri ayırmada: Türk övün, çalış, güven. Bir varmış, bir yokmuş... - Uzun cümlelerde özneden sonra konur: Okullar, her yıl Eylül ayının ikinci hafrasında açılır. - Cümlede, vurgulu şekilde belirtilmesi gereken kelimelerden sonra: Babam, zavallı babam, beni çok severdi. - Seslenmelerden sonra: Sevgili Ahmet, Sana çoktandır yazamadım... - Aktarma cümlelerinin sonunda, tırnak işareti yerine: - Ah şu aptalı bir yakalasam, diyordu. - Ara söz ve ara cümlelerin başında ve sonunda: Okan, kim ne derse desin, iyi bir çocuktur. - Yazışmalarda yer adlarını tarihlerden ayırmak için: Cağaloğlu, 23 Nisan Ondalık kesirlerde tam ve ondalık kısmı ayırmada: 0, , NOKTALI VİRGÜL ( ; ) - Birbirine bağlı, fakat her biri kendi içinde bağımsız cümleleri ayırmada: At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. - İki cümle birbirine ve, ama, fakat, çünkü, ancak, ne varki, bu nedenle gibi bağlaçlarla bağlanıyorsa birinci cümleden sonra: Herkes oyuncu olamaz; çünkü oyuncu olmanın kuralları vardır. - Bir cümlede, virgülle ayrılmış örnek kümeleri ayırmada ya da değişik örnekler arasında: En sevdiğim kız arkadaşları Ayşe, Selen, Fatma; erkek arkadaşları ise... İKİ NOKTA ( : ) 2 / 7

3 - Başkasından aktarılan yazı ya da sözlerde, tırnak ya da konuşma çizgisinden önce: Cemo sopasını yere indirdi ve: - Git sopanı al öyleyse! Dayağı yiyeceksin....diye bağırdı. - Bir cümleden ya da sözcükten sonra örnekler, açıklamalar sıralanacaksa: Yeni harfler alındıktan sonra eski harflerle hiç yazmayan iki kişi vardı: Atatürk ve İsmet İnönü! - Sıralama ve kataloglarda yazar adı ile eser başlığı arasına: Falih Rıfkı Atay: Çankaya; Tarık Buğra: Küçük Ağa... ÜÇ NOKTA (... ) - Birtakım bölümler, örnekler sayıldıktan sonra vb. anlamında kullanılır: Başlıca yeryüzü şekilleri: Dağ, ova, yayla... - Bir metinden yapılan alıntılarda, atlanan yerlerde: Benim altını çizdiğim şu: "... neden şu sanayileşmenin adını bir türlü koymamışız..." - Söz arasında söylenmeyen, söylenmek istenilmeyen kelimelerin yerine: Ulan sen kim oluyorsun Sait'e karşı konuşmak için! SEnin adın ne? Sen ne b... yazdın bu zamana kadar? SIRA NOKTALAR (... ) Söylenmeden geçilen satırları belirtmek için kullanılır. Beynimde karanlık, meçhul bir kubbenin derin akislerini işitiyorum. Öyle anlatılmaz bir heyecan duyuyorum ki Kendimi tutamadım. Öyle bir kahkaha attım ki... SORU İŞARETİ (? ) 3 / 7

4 - Soru bildiren cümle ya da kelimelerden sonra: Ben? Olacak iş mi kız kaçırmak? efendim? Efendim? Ne zaman tükenecek bu yollar, arabacı? - Verilen bilgini kesin olmadığını, kuşku duyulduğunu belirtir: Aşık Ömer: XIX. yüzyıl halk şairlerinden (1800? ?) - Parantez içindeki soru işareti, söze kuşku ve alay anlamı katar ya da ne demek istenildiğinin anlaşılmadığını gösterir: Bu kitabı bitirdiğini? söylüyor. ÜNLEM İŞARETİ (! ) - Ünleme bildiren sözcüklerden, cümlelerden sonra konur: - Hey gidi günler hey! dedi. Öteki: - Keşke görmeseydik!... - Söylev ve hitablelerde: Ordular! İlk hedefiniz Akdenizdir. İleri! Ey Türk gençliği!... - Söz arasında parantez içinde bir kelimeye dikkat çekmeke için, ayrıca; alay bildirmek için ilgili kelimeden sonra parantez içinde kullanılır: Aramızdaki kırgınlık (!) çoktan silinip gitti. Bu çalışmayla (!) sınavı rahat kazanırsın KISA ÇİZGİ ( - ) 4 / 7

5 - Satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için: Üçüncü derecede veremden yatağa düşmüş za- vallıya... - Ara sözleri, ana cümleleri, ayrıntı sayılabilecek açıkları blirtmede: Örnek olsun diye - örnek istemez ya - söylüyorum. Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin temeli... - Ekleri belirtmede: Mastar ekleri "-mek, -mak" tır. - Eski yazı dilinde kullanılan Arapça ve Farsça birleşik kelimelerdeki kök ve ekleri ayırmada: Resm-i geçit, Hakimiyet-i Mlliye... - Kelimelerin hecelerini ayırmak için: Sak-la sa-ma-nı, ge-lir za-ma-nı... - İki veya daha çok millet (ülke dili) adı arasındaki bağı belirtmede: Türk - Alman ilişkileri, Türkçe - İngilizce sözlük... - İki veya daha çok özel ad arasındaki bağ kısa çizgi ile belirlenir: Aydın - İzmir yolu, Ankara - Samsun demir yolu... UZUN ÇİZGİ ( ) Karşılıklı konuşmalarda konuşan değiştikçe sözlerin başına konur: - Ben çok para istemem efendim. - Ama ben çok az para veririrm. - Ne kadar verir siniz? - Bir kuruş. - Günde bir kuruş mu? - Hayır... - Ayda bir kuruş mu, efendim?... TIRNAK İŞARETİ ( " " ) 5 / 7

6 - Metin içinde başkasına aktarılan yazı ya da sözlerin başına ve sonuna konur: Atatürk: "Yurtta sulh, cihanda sulh!" sözüyle barışcı olduğunu herkese duyurmuştur. - Kitapların, sanar eserlerinin, bilimsel yayınların, yazıların birkaç kelimeden oluşan başlıkları metin içinde genellikle tırnak içine alınır: İsmet "Ali Baba ve kırk Haramiler" adlı kitabı okumuş. - Tırnak içine alınan başlıklardan sonra kesme işareti kullanılmaz: - Gazete ve dergi başlıkları tırnak içine alınmaz: Serhat Basamak Ünite Dergisi!ni çok beğeniyorum. PARANTEZ ( ) - Bir cümle ya da açıklamanın başına ve sonuna konur: "Büyük" kelimesinin zıt (karşıt) anlamlısı olan kelime aşağıdakilerden hangisidir? Maddelerin sıralanışında, sayı ya da harflerden sonra parantezin kapama biçimi " ) " kullanılır: a )... b )... c )..., 1)... 2)... KESME İŞARETİ ( ' ) - Özel adlar getirilen çekim eklerini ayırmak için kullanılır: Ali'den, Mustafa'ya, Türkiye'de... - Gerçek kısaltmalara getirilen ekleri ayırmada: TBMM'nin en yaşlı üyesi oturumu açtı Sayılara getirilen ekleri ayırmada: 23 Nisan 19202'de TBMM açıldı Bir kelime içinde bir ünlünün düştüğünü göstermede: N'oldu?, N'etsin?, N'apalım?... - Özel adlardan türetilen isim, fiil ve sıfatlarda kesme işareti kullanılmaz: 6 / 7

7 Ankaralı, Türkçe, Türklük, Araplaşmak... 7 / 7

Benzer belgeler

O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor. Sessizce, titreye titreye ağlıyor.

O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor. Sessizce, titreye titreye ağlıyor. - Satır sonunda, yer kalmadığı için yarım kalan kelimelerin bölünmüş olduğunu, yani devamının altta olduğunu göstermek için satır sonunda kullanılır. Bu görevde kullanılınca birleştirme çizgisi denir.: