Hiperemezis Gravidarum Hastalarında EMDR Psikoterapisinin Etkinliği

Transkript

1 Hiperemezis Gravidarum Hastalarında EMDR Psikoterapisinin Etkinliği Dr Alişan Burak Yaşar Türkiye Psikiyatri Derneği 21. KES Araştırma Projesi Teşvik Ödülü Sunumları

2 Bir Uzmanlık Tezi Olarak Psikoterapi Araştırması Anahtar Kelimeler:Psikoterapi, bdt,bilişsel davranışçı terapi, emdr,psikanaliz,dinamik psikoterapi, psikanalitik psikoterapi,göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme

3

4

5 Araştırmacılar; 1. Dr Alişan Burak Yaşar 2. Doç Dr Serap Erdoğan Taycan 3. Doç Dr Önder Kavakçı

6 Etik Kurul Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Tarafından tarihli HNEAH-KAEK 2017/23 (HNEAH-KAEK 2017/KK/23) karar no ile etik kurul onayı alınmıştır.

7 Araştırma Birimi: Proje İstanbul Sağlık Bilimleri Üniversitesi Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Doğum Kliniğinde, Psikiyatri Kliniği ile ortaklaşa yapılacaktır.

8 Giriş Gebelikte hastaneye yatmayı gerektirecek kadar şiddetli bulantı kusma; Hiperemesis gravidarum (HG) olarak adlandırılır ve oldukça ciddi bir klinik durumdur. Gebelerin % sini etkiler ve doğum öncesi dönemde kadınların en sık hastaneye yatma nedenidir. HG nin gelişmesinden psikiyatrik nedenleri de içererek birçok etken sorumludur

9 HG li birçok kadın psikiyatrik değerlendirme ve desteğe gereksinim duyar. Evrensel olarak kabul edilmiş bir tanımı olmamakla birlikte Gebelik öncesi kilonun % 5 inin kaybına kadar varan şiddetli bulantı-kusma ile giden yaşam kalitesini bozan bir tablodur.

10 HG psikosomatikbir bozukuk olarak kabul edilir, anksiyete ve depresyon sıklıkla HG ye eşlik eder. Gebenin yaşam kalitesi üzerine olduğu kadar gebeliğin gidişi üzerine de etkileri vardır.

11 Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR) alışılmış psikoterapi yöntemlerinden farklı yeni bir tedavi yöntemidir. Özellikle ortaya çıkış nedeni ruhsal travma olan EMDR nin TSSB üzerindeki tedavi edici etkisi uyumsal bilgi işleme modeli ile açıklanmaktadır.

12 EMDR, travmatik uyaranların tetikleyicilerine karşı da duyarsızlaşma sağlar. Kavakcı ve ark yaptığı vaka serisinde 5 vakanın 4 ü EMDR ile hızlıca düzelme görülmüştür. Bu çalışmada EMDR nin bulantı, kusma ve HG nin tetikleyicilerine karşı duyarsızlaşma etkisi kontrollü bir çalışma ile incelenecektir.

13 Amaç: Bu çalışmada genellikle hastaneye yatış ile birlikte destek tedavilerle sağaltılmaya çalışılan hızlı ve etkin bir tedavisi bulunmayan ve vaka serilerinde yeni bir yöntem olarak EMDR ile hızlı bir düzelme görülen HG olgularında literatüde ilk kez karşılaştırmalı EMDR çalışması yapılması planlanmıştır.

14 Kapsam ve Varsayımlar: Çalışma Hastaneye yatış gerektiren HG tanılı hastalarda rutin tedavi uygulanan hastalarda 1-3 seans arası EMDR uygulanması ve terapi sonunda hastaların HG semptomlarında aşam kalitelerinde kontrol grubuna göre iyileşme saptanacağı varsayımını kapsamaktadır.

15 Yöntem: Hastalara öncelikle bir kadın doğum uzmanı tarafından Hiperemezis Gravidarum tanısı konulmuş olacaktır. 1. HG şiddet skoru belirleyen Pregnancy-Unique Quantification of Emesis and Nausea (PUQE) ölçeği 2. Ek psikiyatrik hastalık taramak için SCID - 1 (DSM-4 e gore eksen 1 bozuklukları için yapılandırılmış görüşme) ölçeği, 3. Yaşam kalitesi için SF-36 ölçeği 4. Anksiyete düzeyi için Beck Anksiyete Ölçeği yapılacaktır. 5. Ek olarak Sosyodemografik ölçek kullanılacaktır. Tüm ölçekler terapi öncesi ve sonrası uygulanacaktır.

16 Hastalar 0. Gün ve en az birseans/en çok üç seans olmak üzere tedavi bitiminin birinci gününde, öncesi ve sonrası ilgili ölçekler yapılarak izlenecektir. İlk on beş hasta terapi eklenen,ikinci on beş hasta yalnız standart tedavi alan kontrol grubu olacaktır. Çalışmanın olumlu yönde anlamlı sonuçlar vermesi durumunda çalışma sonuçlandıktan sonra kontrol grubuna da tedavi önerilecektir.

17 Hasta grupları : 1.Hiperemezis Gravidarum Hastası olup standart tedaviye ek olarak EMDR terapisi uygulanan hastalar. 2. Hiperemezis Gravidarum Hastası olup standart tedavi alan hastalar. Çalışma sonunda elde edilen verilen SPSS ile karşılaştırılacaktır.

18 8)Araştırmaya dahil olma kriterleri: 1-Çalışmaya katılmayı kabul etmek 2-Okur-yazar olmak 3-Aktif ve öncelikle tedavi gerektirecek bir psikiytrik hastalık olmaması 4-Hiperemezis Gravidarum şikayetleri için tedavi arayışında olmak yaş grubunda yer almak

19 9)Araştırmaya dahil olmama kriterleri: 1-Zeka geriliğinin olması IQ <= 80 puan, 2-Merkezi sinir sistemini tutan herhangi bir hastalık öyküsünün olması, 3-Yaygın gelişimsel bozukluk tanısı almış olması, 4-Psikotik Bozukluklar tanısı almış olması 5-Bipolar Bozukluk tanısı almış olması, 6-Önemli fiziksel rahatsızlıkların bulunması (kanser, kalp-karaciğer-böbrek yetmezliği, astım, epilepsi, organik beyin rahatsızlıkları vb.) 7- Düşük Tehlikesi olması

20 Araştırmanın Yararları: Çalışmanın anlamlı sonuçlar çıkması durumunda sık karşılaşılan ve uzun süre Gebelerin ve Yakınlarının yaşam kalitesini bozan, işlevsellik kaybına neden olan semptomları hızlı bir şekilde düzeltebilecek bir yöntem olarak EMDR literatürde ilk kez kontrollü araştırma ile yer bulacak ve ileri araştırmalarda daha sık denenecektir.

21 Araştırmanın Savunulması

22 Hafif mide bulantısı ve gebelik kaşıntısı için zencefil, piridoksin, antihistaminikler ve metoklopramid plaseboya göre daha fazla fayda sağladı. Orta derecede semptomlar için, piridoksin-doksilamin, prometazin ve metoklopramid plaseboya göre daha yüksek fayda sağlamıştır. Ondansetron bir dizi semptom şiddeti için iyileşme ile ilişkiliydi. Kortikosteroidler ciddi vakalarda fayda sağlayabilir. Genel olarak kanıt kalitesi düşüktü.

23

24 Yöntem Araştırma stratejisi Cochrane, PsycINFO, PsycarTICLES ve Web of Knowledge veritabanları, Mayıs 2009'dan önce yayınlar için arandı. Anahtar terimler: hiperemezis gravidarum, şiddetli bulantı ve kusma, gebelik ve psikolojik tedavi, psikolojik terapi, hipnoz, hipnoterapi, Hipnoanaliz ve psikoterapi. Sadece İngilizce dilde makaleler dahil edildi. Tanımlar Hiperemezis gravidarum, 22. gebelik haftasından önce başlayan gebelikte şiddetli ve kalıcı mide bulantısı ve kusma olarak tanımlandı (ICD-10, kod 021.1; World Heath Organization 1992). Hipnoz, indüksiyon ve öneri teknikleri kullanılarak HG'nin semptomlarını gidermek ve / veya hafifletmek için uğraşan spesifik bir psikolojik terapi olarak tanımlandı. Hipnoz, 'şemsiye' terimi olarak kullanılmış ve hipnoz, hipnoterapi ve hipnoanaliz ile birleştirilmiştir.

25

26

27 Hiperemezis gravidarum - gebelik süresince görülen ve devam eden mide bulantısı ve kusma - anne ve fetus için ciddi sağlık sorunları doğurabilir. Bu hastalık için kanıta dayalı uygun tedavi önemlidir. Hiperemezis gravidarum (HG) tedavisinde hipnozu tanımlayan çalışmalar gözden geçirildi. Cochrane, PsycINFO, PsycarTICLES ve Web of Knowledge veritabanları kullanılarak bir literatür araştırması yapıldı. Araştırmada toplam 45 çalışma tespit edildi. Altı araştırma, dahil etme kriterlerini yerine getirdi. Çalışmalar, çalışma tasarımı, metodolojik kalite, müdahale ve sonuçlar açısından gözden geçirildi. Çalışmalar arasındaki metodoloji farklıydı ancak hepsi olumlu sonuçların teşvik edildiğini bildirdiler. Bununla birlikte, bu çalışmada gözden geçirilen çalışmalardan elde edilen mevcut delillerin kalitesi, Hipnozun HG için etkili bir tedavi olup olmadığının saptanması için yeterli değildir. HG için hipnozun etkililiğini doğru bir şekilde değerlendirebilmek için, iyi tasarlanmış çalışmaların, örneğin randomize kontrol denemelerinin yapılması önerilir.

28 EMDR, hipnoz ya da diğer psikoterapi yaklaşımlarının özellikle dirençli olgularda standart tıbbi yaklaşımların yanında yardımcı tedaviler olarak değerlendirilmelidir. Bu çalışmanın bulguları dirençli HG olgularında EMDR yaklaşımının bir seçenek olabileceğini göstermektedir.

29 Gebelik bulantı kusması olasılıkla, evrimsel olarak fetüsün korunmasına yönelik bir savunma olabilir ve tedavi edilmeye kalkılmaması daha uygun olabilir. HG ise gebelik bulantı kusmasının şiddetlenmiş bir uç noktası olarak gebe ve fetüsü tehdit eden bir durumdur. Psikolojik faktörlerin etken olduğu en azından olguların bir kısmında EMDR yöntemi hızlı bir yanıt almayı sağ-layabilir. Bu alanda yapılacak ileri çalışmalara gereksinim vardır.

30 Bütçe: Ölçek,gönüllü onam formu ve kırtasiye masrafları :200 TL Terapiye Sadakat Unsuru için Süpervizyon Ödemeleri: 15 hasta, 3 seanstan 45 seans. 45x200: 9000 TL Toplam bütçe: 9200 TL

31 Projenin Başlangıç Tarihi ve Aşamaları: Araştırmanın27 Nisan Eylül 2017 tarihleri arasında yapılması planlanmaktadır. Hastalar başvurdukça onam verdikleri taktirde sıra ile çalışmaya alınacaklardır.