İTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Yapı ve Deprem Mühendisliği Çalışma Grubu BETONARME YAPILAR MIM 232. Döşemeler

Transkript

1 İTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Yapı ve Deprem Mühendisliği Çalışma Grubu BETONARME YAPILAR MIM 232 Döşemeler 2015

2 Betonarme Döşemeler Giriş / Betonarme Döşemeler Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler

3 Betonarme Döşemeler Döşeme: Döşemeler, taşıdıkları yükleri kirişlere, kolonlara veya çevre duvarlarına aktaran iki boyutlu taşıyıcı elemanlardır. Kat döşemelerinde Düzlem alan ihtiyacı Plak elemanlar Plaklar, düzlemlerine dik doğrultadaki yükleri taşıyan yüzeysel düzlem taşıyıcılardır. Çizgisel (kirişlerle) veya noktasal (kolonlarla) olarak mesnetlenebilriler.

4 Betonarme Döşemeler Döşemelerde (Levha) Diyafram etkisi Yapı stabilitesi Rijitlik DBYYHY2007: Döşemeler, katlardaki kütlelere etkiyen deprem yüklerinin düşey taşıyıcı sistem elemanlarına güvenle dağıtılmasını sağlayacak rijitlik ve dayanıma sahip olacaklardır. Döşemeler, toplam yapı maliyeti içinde önemli yer tutar En uygun döşeme türünün seçimi

5 Betonarme Döşeme Türleri Döşemeler, çalışma prensibi ve mesnetlenme koşullarına göre 5 türde toplanabilirler: Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler Döşeme türü seçimi Yapı/kat yüksekliği Düşey/yatay yükler Mimari/Tesisat vs. Kalıp sistemi/inşaat süresi ve biçimi vs.

6 Betonarme Döşemeler Giriş / Betonarme Döşemeler Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler

7 Kirişli plak döşemeler Plaklarda; *Küçük boyutlar *Kalınlığı etkileyen momentler Büyük açıklıklar uygun değil Kirişlerle mesnetleme Bu döşeme sistemi, kalıp, donatı yerleştirme ve davranış bakımından sorunsuz olduğundan BA yapılarda en çok tercih edilen döşeme sistemidir. Döşemelerin mesnetlendiği kirişler, yüklerin döşemeden kolonlara aktarılmasını sağlar.

8 Kirişli plak döşemeler Çerçeve kirişli plak döşeme

9 Kirişli plak döşemeler KİRİŞLİ PLAK DÖŞEMELER Bir doğrultuda çalışan betonarme döşemeler l uzun/l kısa > 2 l uzun İki doğrultuda çalışan betonarme döşemeler l uzun/l kısa 2 l uzun l kısa l kısa

10 Kirişli plak döşemeler Bir doğrultuda çalışılan döşemelerde (l uzun/l kısa > 2); genellikle yükün tamamının kısa doğrultuda iletildiği kabul edilir. İki doğrultuda çalışılan döşemelerde (l uzun/l kısa 2) ise; yük iki doğrultuda iletilerek mesnet kirşlerine aktarılır.

11 Kirişli plak döşemeler Kareye yakın plaklar, en ideal plaklardır. 7x7 m Max. Kalınlıkları, ~ 18. cm. ş 3, öş. ş 1/12 1/20 ş TS 500, Min. donatı koşulları Mesnet donatı detayları vs. kontrolü (Sehim ve titreşimin engellenmesi)

12 Betonarme Döşemeler Giriş / Betonarme Döşemeler Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler

13 Dişli (nervürlü) döşemeler Tek doğrultuda çalışan dişli döşemeler Açıklıkların büyük olduğu fakat konstrüksyon yüksekliklerinin az olması istendiğinde ve tek doğrultuda çalışan plak döşemelerin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılır. Kolon açıklıklarının düşük olması durumunda kenar kiriş yükseklikleri de daha az olabileceğinden tesisat dağılımı açısından çok uygundur. Planda dikdörtgen alanlar tek doğrultuda çalışan plak ile geçildiğinde yukler uzun açıklıklara yayılır Buna bağlı olarak bu doğrultudaki kiriş yükseklikleri artar Ayrıca açıklıklar arttıkça döşeme kalınlığı da artar Bu durumda hem daha ekonomik bir döşeme elde etmek hem de yükü kısa açıklıklara iletmek için dişli döşeme yapılır

14 Dişli (nervürlü) döşemeler Tek doğrultuda çalışan dişli döşemeler 5 7 cm < 700 mm Dişler uzun açıklığa paralel yapılır Ana kirişlerin boyutları daha büyük olur Döşeme sisteminde, serbest açıklıkları 70 cm yi aşmayan sık kirişler kullanılarak elde edilirler. 10 cm

15 Dişli (nervürlü) döşemeler Tek doğrultuda çalışan dişli döşemeler Metal veya fiberglas kalıp kullanılarak dolgu kullanılmadan yapılabilir. Bu durumda düz tavan istenirse asma tavan yapılabilir Kolon kiriş birleşim bölgelerinde zımbalama kontrolü yapılmalıdır Diş aralıkları, 4 7 m 1 tane enine diş > 7 m 2 tane enine diş (TS500)

16 Dişli (nervürlü) döşemeler Dişli (nervürlü) döşeme kalıbı

17 Dişli (nervürlü) döşemeler Çift doğrultuda çalışan dişli döşemeler Açıklıkların büyük ve yüklerin ağır olduğu durumlarda ve Çift doğrultuda çalışan plak döşemelerin yetersiz kaldığı durumlarda kullanılır. Yük iki doğrultudaki dişlerle paylaşılarak taşınır Çift doğrultuda çalışan plaklar ekonomik olmayınca kullanılırlar. (Ör. 7x7 döşeme) Bu tür döşemeler, kare veya kareye yakın alanları örtmekte kullanılırlar.

18 Betonarme Döşemeler Giriş / Betonarme Döşemeler Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler

19 Kirişsiz (mantar) döşemeler Mesnetlerde kirişler kullanılmaz Doğrudan kolonlarla mesnetlenirler Çift doğrultuda çalışırlar Kullanım: Açıklık ve yüklerin büyük olmadığı düzgün yapılar, yapı yüksekliğinin az olduğu veya düz tavan tercih edilen mekanlar, depo veya bölme duvarı olmayan büyük çalışma alanları istenen mekanlar

20 Kirişsiz (mantar) döşemeler Kirişsiz döşeme

21 Kirişsiz (mantar) döşemeler Kalıp ve donatı işçiliği basit/ekonomik Kirişli plak döşemeye kıyasla, daha fazla döşeme kalınlığı ve donatı gerektirir. Optimizasyon Birbirine dik / düzgün sıralanmış kolonlara oturtulmalı, Kirişsiz döşemelerin kullanıldığı özellikle çok katlı yapılarda yatay yüklerin perdelerle karşılanması gereklidir. Her iki doğrultuda en az 3 açıklık bulunmalıdır. Açıklık limitleri kolon başlığı kullanımına bağlı olmakla birlikte, m uygundur

22 Kirişsiz (mantar) döşemeler Kirişli plak ve kirişsiz döşemede sehimin oluşması Kirişli plak döşeme Kirişsiz döşeme

23 Kirişsiz (mantar) döşemeler Döşeme yükünün plaktan kolona doğrudan aktarımı Döşemenin mesnete (kolona) oturduğu bölgelerin etrafında Zımbalama etkisi Zımbalama etkisi, plak kalınlığını belirler.

24 Kirişsiz (mantar) döşemeler Kolon üst bölgelerinde zımbalama ve eğilme etkilerini karşılamak için döşemenin kolona oturduğu bölgelerin etrafında başlık düzenlenmesi faydalıdır.

25 Kirişsiz (mantar) döşemeler Kolon Şeridi Açıklık Şeridi Kolon Şeridi Kolon şeritleri, kiriş vazifesi görecek şekilde yoğun biçimde donatılır. Kolon Şeridi Açıklık Şeridi Kolon Şeridi

26 Betonarme Döşemeler Giriş / Betonarme Döşemeler Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler

27 Asmolen döşemeler Dişli döşemelerde, dişlerin arası boş bırakılabileceği gibi, taşıyıcı olmayan dolgu malzemesi (boşluklu beton briket, boşluklu pişmiş toprak, ve benzeri hafif malzeme) ile doldurulabilir. asmolen Asmolen döşeme: Dişler arası asmolen olarak adlandırılan hafif bir malzeme ile doldurulmuş bir veya iki yönde dişli döşemedir. Tavan düz görünür. Asmolen döşemelerin deprem davranışı iyi değildir. Mutlaka deprem perdeleri düzenlenmelidir. Dolgulu durumda kalıp maliyeti azalır fakat döşeme ağırlığı artar

28 Asmolen döşemeler Asmolen döşeme

29 Betonarme Döşemeler Giriş / Betonarme Döşemeler Kirişli plak döşemeler Dişli (nervürlü) döşemeler Kirişsiz (mantar ) döşemeler Asmolen döşemeler Kaset döşemeler

30 Kaset Döşemeler Kaset döşemeler, yapıda açıklıkların büyümesi halinde, masif döşeme yapısının yükünü azaltmak amacıyla metal veya fiberglas malzemeden kare planlı kaset kalıpları kullanılarak iki doğrultuda kirişlerin oluşturulmasıyla elde edilir. İki doğrultuda oluşturulan kiriş aralıkları 70 cm den az olması durumunda çift doğrultuda çalışan dişli döşemedir. Verev kirişli olan kaset döşemelerle dikdörtgen plaklar da geçilebilir. ~ 25m ye kadar açıklıklar geçilebilir.

31 Kaset Döşemeler Bu tür döşemelerde kenar mesnetler statik açıdan itinalı şekilde detaylandırılmalıdır. Kolon başlığı ve/veya kolonlar arası dolu yapıldığında deprem açısından daha olumlu bir davranış elde edilir. Genelde kaset kirişlerinin aralığı 1m den fazladır.

32 Kaset Döşemeler Kaset döşeme

33 Teşekkürler