MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ

Transkript

1 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ Proje Adı-Proje No El yapımı elektrik motoru-3 Proje Raporu ADI SOYADI: CEMASLAN ÖĞRENCİ NO:

2 İÇİNDEKİLER 1. ÖZET PROJENİN TANIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ SONUÇLAR ve DEĞERLENDİRME REFERANSLAR

3 1. ÖZET Elektrik motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren elektrik makinesidir. Elektrik motorlarının birçoğu döner düzeneklidir ve sabit olan stator ve hareketli olan rotor bulunur. Elektro magnetik kuvvetin etkisiyle çalışırlar.devreye elektrik akımı verildiği zaman bu akım kablolar aracılığıyla topaçlara aktarılır. Topaçlardan da akım makarasına geçer. Elektrik akımından dolayı akım makarasında mıknatıs özelliği oluşur.aynı mıknatısta olduğu gibi N ve S kutupları oluşur. Stator çevresinde meydana gelen magnetik alan ve bu kutuplarda oluşan magnetik alandan dolayı zıt kutuplar birbirini çeker, aynı kutuplar birbirini iter prensibine göre dönme hareketi başlar. Akım makarasını tam dönebilmesi için roturun yatakla temas ettiği yerlerdeki kablolar (fırçalar) yarım soyulur veya bir yüzleri yalıtkan bir madde ile kaplanır.bunun nedeni rötor yarım turunu tamamladığında kuvvetler tesine dönmeyecek ve sıfırlanacaktır. Bu durum rötorun turunu tamamlamasına müsaade edecektir. Birbirini izleyen bu hareketler rötorun sürekli olarak dönmesini sağlayacaktır. 2. PROJENİN TANIMI VE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ Elektrik motoru elektrik akımını mekanik enerjiye dönüştüren sistemdir. Elektrik motorunda stator ve rotor denilen iki kısım bulunmaktadır. Kutuplaşma ve dönme işlemi bu kısımlar sayesinde gerçekleştirilmektedir. Statoriçerisinde oyuklar vardır ve bu oyuklardan iletken telgeçmektedir elektrik akımının iletilmesi için. Şekil 1 Şekil 2 3

4 Şekil 1 ve şekil 2 de görüldüğü üzere yerleştirilmiş olan iletkenden akım geçmektedir. Stator da manyetik alan ile rotor da iletkenlerden geçen akımın meydana getirdiği manyetik akım etkileşimi sağlar. Ters yönde geçen akım negatif periyotta iki yönde etkili olur. Statorun N kutbundaki iletkenler bir yönde, diğer yönde S kutbu yönünde bir iletken grubu ters yönde oluşur. Statorda oluşan N ve S yönündeki bu kuvvet rotorun dönmesini sağlar. Şekil 3 Şekil 3 telin döndüğünü göstermektedir. Bu sistemde mıknatıs kablo ve bakır tel ve 3 voltluk pil kullanılmıştır.pilden çıkan akım kablolarla desteklik sağlayan bakır tele iletilir. Bakır telden geçen akım bobin görevi gören sarılı biçimde olan tele geçer. Mıknatıs yardımıyla kutuplasmalar meydana gelir ve devre tamamlandığında sarılı olan telin döndüğü gözlenir. Burada bobin sarımının ve uçlarını çok önemli olduğunu vurgulayabiliriz. Bobinin düzgün bi şekilde sarılması ve bir ucunun yarı iletken olması gerekmektedir. Şekil 4 te görüldüğü gibi tel düzgün bir şekilde sarılmaktadır. Şekil 5 te ise telin bi ucunun yarı iletken olması içinoje sürülmektedir. 4

5 Şekil 4 Şekil 5 5

6 3. SONUÇLAR ve DEĞERLEN DİRME Bu deneyi yaparkan önce iki ucu açık ama ikiside tam iletken tel kullandım ve bobinin dönmediğini gördüm. Ardından bobinin bir ucunun yarı iletken olması gerektiğini öğrendim. Bobinin bir ucunu oje ile yarı iletken hale getirdikten sonra bobinin döndüğünü gözlemledim. Yaptığım elektrik motoru düzeneğinde anahtar kullandım anahtarı açtığımda akımın geçmemesini sağladım. Mıknatısın konumu ve çekim gücünün de önemli olduğunun farkına vardım. Öncelikle daha küçük bir mıknatıs kullandım ama etki etmediğini gördüm. Daha sonra konumun nasıl etki ettiğini gözlemledim. Değerlendirme yaptığımda yaptığım deneyde bobinin bir ucunun yarı iletken olması en can alıcı nokta olarak görülmesi gerekmektedir. 6

7 4. REFERANSLAR İnternette Yayınlanan Referanslar ektrik-motoru-yapilisi-resimli.html 7

8 8