GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME

Transkript

1 GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME Prof.Dr. Cem Çallı Chief of Neuroradiology Section, Ege University Medical Faculty, Dept of Radiology Izmir, TURKEY Ac ca sella met Germinom GLİAL TÜMÖRLERDE POSTOP GÖRÜNTÜLEME Gliom tedavisi: NCCN Guidelines (National Comprehensive Cancer Network) Gliomlarda tedavi seçenekleri: Cerrahi Radyoterapi WHO grade I IV Stereotaktik Radyocerrahi Kemoterapi (Temozolomide, Bevacizumab) Cerrahi rezeksiyon ilk tercih, Cerrahi amaç: Nörolojik fonksiyonları koruyarak maksimal rezeksiyon. 1

2 Görüntüleme Yöntemleri Bilgisayarlı Tomografi (CT) Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) Konvansiyonel MRG İleri görüntülemeler: Diffusion-weighted MRI, Diffusion Tensor Imaging Perfusion MRI MR Spectroscopy Tedavi sonrası takip: Rezidü tm Psödoprogresyon Nüks tm Radyasyon nekrozu Psödoyanıt Tedaviye yanıt Tm progresyonu Erken postop MRG İlk 72 saatte yapılmalı. Aksi takdirde reaktif kontrastlanma (Tm??) 3gün 3 ay kuralı Preop MRI ile kıyaslamanlı PWI, CBF map fmri, language task fmri, Finger tapping Tractography, arcuate fasciculus 2

3 Postop MRI & DTI Tedavi sonrası takip: Tedaviye Yanıt Değerlendirme Rezidü tm Psödoprogresyon Nüks tm Radyasyon nekrozu Psödoyanıt Tedaviye yanıt Tm progresyonu MACDONALD KRİTERLERİ* Progresyon Kontrast tutan lezyon >%25 Yeni Lezyon Klinik kötüleşme *Macdonald DR, et al. J Clin Oncol RANO KRİTERLERİ** Progresyon Kontrast tutan lezyon >%25 Yeni Lezyon Klinik kötüleşme FLAIR ve T2A kontrast tutmayan lezyonda artış **Wen PY, et al J Clin Oncol Tümor yüküyle ilişkili olmayan kontrastlanma (kan beyin bariyerindeki değişiklikler) Kontrastlanma artış Kontrastlanmada azalma Psödo-progresyon Psödo-yanıt (Dr Özlem Alkan a teşekkürler) Nüks tm 3

4 Nüks tm, leptomeningeal yayılım Multisentrik nüks Tedavi sonrası takip: Tedaviye Yanıt Rezidü tm Psödoprogresyon Nüks tm Radyasyon nekrozu Psödoyanıt Tedaviye yanıt Tm progresyonu Radyonekroz: Tedavi sonrası takip Cerrahi + RT RT sonrası 2 ay yıllar Kontrastlanma Nekroz Periferal ödem Kitle etkisi Rekürren tm den ayırım zor İleri MRG tekniklerine ihtiyaç var!!! Radyasyon nekrozu? Nüks tm? 4

5 Arterial Spin Labeling (ASL) perfusion, High grade recurrent glioma ADC CBV CBF Radiation necrosis Very low rcbv Recurrent tm Very high rcbv ASL, CBF MRS, tedavi sonrası takip MRS, tedavi sonrası takip Normal Radyasyon nekrozu CBV CBF Radyasyon nekrozu NAA haritası Kolin haritası 5

6 Nüks tm Perfüzyon MRG parametrelerinin güvenirliği Parametre Sınır Değeri Sensitivite (%) Spesifite (%) rcbv rcbf Psödoprogresyon Sıklıkla adjuant TMZ + RT sonrası Psödoprogresyon Tedavi sonrası (RT+TMZ) MRG RT den 3 6 ay sonra Kitle çapında non-tümöral artış İnflamatuar reaksiyon/ Tm e karşı bir yanıt? Kemoterapiyi kesmemek için tanısı çok önemli Pseudo - progression Pre-op Post-op Pseudo progression Trueprogression 6

7 Pseudo progression, PWI Pseudo progression, PWI DSC, CBF DSC, CBF DSC, CBF ASL, CBF ASL, CBF Method: 23 patients. 9 show progression after RT + TMZ therapy 3 of 9 Pseudo-progression, 6 of 9 True progression Preop -Early (3 days) postop rcbv / PostRT + TMZ rcbv Pseudo progression group. Mean ± SD Maximum Minimum Median rcbv ± rcbf ± Table 2. Ratio of rcbv and rcbf in following MRI images after operation in the pseudo progression group. True progression group. Mean ± SD Maximum Minimum Median rcbv 0,999± 0,036 1,052 0,952 0,992 rcbf 1,059 ± 0,077 1,092 0,920 1,026 Unpublished data Unpublished data Psödoyanıt Sıklıkla antianjiojenik ajan kullanımı sonrası (Bevacizumab) Kontrastlanma miktarında azalma FLAIR / T2 boyutu değişmiyor / artıyor Önceki MRG le kıyaslama şart Hygino da Cruz LC Jr,et al. AJNR

8 Psödoyanıt Psödoyanıt GBM Tedaviye bağlı değ. Gösteren AA Tedaviye bağlı değ. Gösteren AA Tedavi sonrası takip: Nüks tm? Radyasyon nekrozu? Rezidü tm Psödoprogresyon Nüks tm Radyasyon nekrozu Psödoyanıt Tedaviye yanıt Tm progresyonu Downgrade??? 8

9 Perfusion MRI 18F FDG PET-CT İK 49 y old male Pre-op Glioblastoma, RT + Temozolomide Postop, Post RT 6 months follow-up Postop, Post RT 12 months follow-up Mesajlar: Konvansiyonel MRG Altın satndard Postop MRG İlk 3 günde yapılmalı Psödoprogresyon PWI yararlı Preop PWI görüntüler ile kıyaslanmalı Psödoyanıt Önceki MRG de T2A/FLAIR boyut ile kıyasla Tedavi sonrası takip Konvansiyonel MRG Yeni kontrastlanan lezyon PWI, MRS 9