AB Çevre Müktesebatı Semineri AB Çevre Politikaları ve Gelişmeler

Transkript

1 AB Çevre Müktesebatı Semineri AB Çevre Politikaları ve Gelişmeler Hazırlayan: Gülün Egeli 9-10 Temmuz 2012, Ankara

2 AB Çevre Politikalarının Hedefleri

3 AB Çevre Politikalarının Hedefleri Çevrenin korunması, kollanması ve çevre kalitesinin yükseltilmesi, Doğanın ve doğal kaynakların, ekolojik dengeye zarar verecek yöntemlerle işletilmelerinden sakınılması ve bunların akılcı yönetilmelerinin sağlanması,

4 AB Çevre Politikalarının Hedefleri İnsan sağlığının korunması, Kalkınmaya, kalite gereksinimleriyle uyum içinde özellikle de çalışma şartlarının ve yaşam çevresinin geliştirilmesine yön verilmesi

5 AB Çevre Politikalarının Hedefleri Kent planlaması ve toprak kullanımında çevresel etkilerin daha fazla dikkate alınmasının sağlanması, Birliğin dışındaki devletler özellikle de uluslararası örgütlerle küresel çevre problemlerine ortak çözümler aranmasıdır

6 AB Çevre Politikasının İlkeleri

7 AB Çevre Politikasının İlkeleri Bütünleyicilik; Diğer AB politikaları ile çevre politikalarının entegrasyonunun sağlanması Farklı bölgelerdeki farklı koşulları göz önünde bulunduran yüksek düzeyde bir koruma Sürdürülebilir Kalkınma ilkesi İhtiyat ilkesi

8 AB Çevre Politikasının İlkeleri Önleyici tedbirlerin alınması Çevresel zararın kaynağında giderilmesi Kirleten öder ilkesi Çevresel sorumluluk ilkesi Entegre ürün politikası

9 AB Çevre Politikasının Araçları Yatay Mevzuat -Bu başlıktaki düzenlemeler diğer çevre sektörlerini de ilgilendirdiği için yatay mevzuat adını almaktadır. Düzenlemeler, ilerleme, karar alma ve uygulamayı güçlendirmek için metodlar ve mekanizmalar geliştirmektedir.

10 Yatay Mevzuat ; Diğer bir ifadeyle; Çevre korumasına yönelik farklı ögelerin birlikte değerlendirildiği, çevre korumasında uygulanacak usulleri belirleyen ve tüm sektörlere uygulanan genel mevzuatı ifade eder. Yatay mevzuatın Türkiye de uygulayıcı kurumu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı dır

11 AB Çevre Politikasının Araçları Yatay mevzuatta yer alan konular teknik araçların başlıcalarıdır;

12 97/11/EC sayılı Direktif İle değiştirilen Çevresel Etki Değerlendirmesi İle İlgili 85/337/EEC sayılı Direktif Stratejik Çevresel Değerlendirme ile ilgili 2001/42/EC sayılı Direktif Bilgiye Ulaşım ile ilgili 90/313/EEC sayılı Direktif

13 Raporlandırma ile ilgili 91/692/EEC sayılı Direktifi Çevreye verilen zararın önlenmesi ve giderilmesi ile ilgili 2004/35/EC sayılı direktif Çevre Denetimlerinde Uygulanacak Asgari Gerekleri Belirleyen Tavsiye 2001/331/EC

14 AARHUS Konvansiyonu LIFE Tüzüğü Avrupa Çevre Ajansı

15 Dikey Mevzuat Hava Kalitesi Yönetimi Bu alandaki topluluk stratejisi; kirleten emisyonların azaltılması (katalitik konvertör, yola uygunluk testi), özel otomobillerin yakıt tüketiminin azaltılması (otomobil üreticileriyle işbirliği yapılarak), temiz araçların geliştirilmesi (vergi teşvikleri),

16 Hava Kalitesi Yönetimi Türkiye'de kurşunsuz benzinin desteklenmesi şeklindedir. Hava kalitesi yönetimi 11 başlık altında incelenebilir.

17 Hava Kalitesi Yönetimi Hava kalitesi çerçeve düzenlemesi (karbon monoksit, sülfür dioksit gibi kirleticiler için Direktiflerle alt limitlerin belirlenmesi amacıyla çerçeve) Yüzey atmosferik ozon Stratosferik ozon Petrol depolama ve dağıtımından kaynaklanan emisyonlar

18 Hava Kalitesi Yönetimi - Sıvı yakıtların kükürt içeriği - Trafik dışı hareketli araçlardan çıkan emisyonlar - Atık yakma tesisleri - Sanayi ve büyük yakıt yakma tesisleri - Sera gazı emisyonları

19 Hava Kalitesi Yönetimi EMEP (Avrupa da Hava Kirleticilerin Uzun Vadeli İletiminin İzlenmesi ve Değerlendirmesi için İşbirliği Programı) nın uzun vadeli finansmanı Zararlı kimyasalların üretim ve kontrolü

20 ATIK YÖNETİMİ Topluluk stratejisi; ürün tasarımının iyileştirilmesi, atığın kaynakta önüne geçilmesi, atığın yeniden kazanımının ve kullanımının özendirilmesi, atığın yakılmasının sebep olduğu kirlenmenin azaltılmasını amaçlamaktadır.

21 Atık Yönetimi AB atık mevzuatı 12 ana başlık altında toplanmaktadır: - Atık yönetim politikası - Titanyum dioksit sanayi atıkları - Evsel atıkların yakılması - Zararlı atıkların yakılması - Atıklar için çerçeve yönetmelikler

22 Atık Yönetimi PCB/PCT bertarafı (elektrik donanımda kullanılması 1985 yılında yasaklanan organik bileşikler) Tehlikeli atıklar Kanalizasyon ve atık su çamurları Piller ve aküler Ambalaj ve ambalaj atıkları

23 Atık Yönetimi Atıkların sevkiyatı Atıkların düzenli depolanması

24 Su Kalitesi ve Atık Su Yönetimi Su kalite standartlarının (içme suyu, kullanma suyu) konulması ve kirletici emisyonların gözetimi konularında çok sayıda direktif yer almaktadır. Sektör, aşağıdaki alanlardan oluşmaktadır.

25 Su Kalitesi ve Atık Su Yönetimi Kentsel atık su arıtımı (yerel yönetim ve sanayi yatrımları): tüm yerüstü ve kıyı sularının organik kirlilikten arındırılması Nitrat kirliliğinin önlenmesi (suların tarım alanlarından gelen nitratla kirlenmesi) Tehlikeli maddelerin su ortamına deşarjı

26 Su Kalitesi ve Atık Su Yönetimi Kullanma suları kalitesi İçme suyu için kullanılacak yüzey suları kalitesi İçme suyunun analiz sıklığı ve ölçüm yöntemleri Yeraltı suyu kirliliğinin önlenmesi Balıkların yaşamını korumaya yönelik tatlı su kalitesi

27 Su Kalitesi ve Atık Su Yönetimi Deniz kabuklularının ortamlarının kalitesi İçme suyu kalitesi Su politikası çerçeve yönergesi Deniz suyu kalitesi

28 Doğa Koruma 7 ana grup altında özetlenebilir: Habitat direktifi Yaban kuşları direktifi Fok yavrusu kürkleri direktifi Nesli tehlike altında olan türler yönetmeliği Balina türlerinin ithalatı yönetmeliği

29 Doğa Koruma Bacak kapan tuzakla avlanma direktifi Bonn Konvansiyonu değişiklikleri (Vahşi Hayvanların Göç Eden Türleri için Koruma)

30 Endüstriyel Kirlilik Kontrolü ve Risk Yönetimi Mevzuat aşağıdaki alanlardan oluşmaktadır. Büyük yakma tesislerinden kaynaklanan belirli kirletici emisyonların sınırlandırılması hakkında 88/609/EC Konsey Direktifi Endüstriyel tesislerinden kaynaklanan hava kirliliği ile mücadele hakkında 84/360 Konsey Direktifi

31 Endüstriyel Kirlilik Kontrolü ve Risk Yönetimi Endüstriden kaynaklanan uçucu organik bileşiklerin emisyonları hakkında 99/13/EEC sayılı Konsey Direktifi Tehlikeli maddeler ile ilgili büyük endüstriyel kazaların kontrolü-seveso II hakkında 96/82/EC Konsey Direktifi

32 Endüstriyel Kirlilik Kontrolü ve Risk Yönetimi Entegre kirlilik önleme ve kontrolü ile ilgili 96/61/EC Konsey Direktifi (IPPC) Sanayi sektöründeki şirketlerin, bir topluluk ekoyönetim ve hesap-denetimi projesine gönüllü olarak katılımlarına izin veren 761/2001/EEC Konsey Direktifi (EMAS) Topluluk eko-etiket verilmesi sisteminin gözden geçirilmesine dair 1980/2000 Konsey Dİrektifi

33 Kimyasallar ve Genetik Yapıları Değiştirilmiş Organizmalar AB mevzuatı 8 ana grup altında incelenebilir: - Hayvanların deney ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanımına karşı korunması, - Genetik olarak değiştirilmiş organizmalar (GMO), - Asbest,

34 Kimyasallar ve Genetik Yapıları Değiştirilmiş Organizmalar - Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalajlanması, - Mevcut kimyasalların riskleri, - Tehlikeli kimyasalların ithalat ve ihracati, - Ozon tabakasını inceltici maddeler (OTİM), - İyi laboratuar uygulamaları (GLP).

35 Gürültü Kontrolü Yönetimi Temel amaç; bazı makinalardan, çim biçme makinaları, motosikletler, uçaklarda ve açık havada kullanılan donatım vb., çıkan gürültüler için izin verilebilir azami düzeyleri belirlemektir.

36 - Ses Hızı Altındaki Uçaklar için Gürültü Emisyonları, - Ses Hızı Altındaki Jet Uçakları için Gürültü Emisyonları, - Uçak İşletmesi, - Ev Eşyaları,

37 - Motorlu Araçlarda Egzos Sistemleri, - Motorsikletler, - Açık Havada Çalışan Aletler için Gürültü Emisyonları

38 Nükleer Güvenlik ve Radyasyon korunması Yönetimi AB mevzuatı 9 ana grupta toplanabilir: Radyasyondan Korunma (Medikal maruziyet) Toplumun Bilgilendirilmesi (Radyolojik Acil Durum) Açıkta Çalışanların Radyasyondan Korunması

39 Gürültü Kontrolü Yönetimi Radyoaktif Atıkların Sevkiyatı Temel Güvenlik Standardları Yiyeceklerin Radyoaktivite ile Kirlenmesi Çernobil Sonrasında Zirai Ürünlerin İthalati Radyoaktif Maddelerin Sevkiyatı Nükleer Enerji

40 AB Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi AB Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi ekonomik, sosyal hedefler ve çevre hedefleri arasında sinerji oluşturulmasını amaçlayan, uzun vadeli ve kapsayıcı çerçeveyi sunmaktadır ekonomik, sosyal hedefler ve çevre hedefleri arasında sinerji oluşturulmasını amaçlayan, uzun vadeli ve kapsayıcı çerçeveyi sunmaktadır

41 AB Antlaşması çevre korunmasının enerji, tarım ve ulaşım gibi tüm Topluluk politikalarının tanımı ve uygulamasına dahil edilmesini gerektirmektedir

42 Bilim, teknoloji ve toplum arasındaki etkileşimlerin yönetilmesinde halkın katılımını artırmaya yönelik tavsiyeler de buna dahil olup, bunlar ihtiyati ilkenin uygulanması için ön koşulları teşkil etmektedir.

43 Bu 'çevresel bütünleştirme' sorunların, sonuç aşaması yerine, henüz kaynağındayken engellenmesine yardımcı olmaktadır. AB politika yapıcılığa yönelik, etki değerlendirme ve daha iyi düzenleme ilkelerinin yönlendirdiği, daha bütünleşik bir yaklaşım üzerinde çalışmaktadır.

44 Örnek AB emisyon ticareti planı ile Enerji Ürünlerini Vergilendirme Direktifi ve yük taşımacılığına ilişkin 'Eurovignette' Direktifi gibi uyumlaştırılmış çevre vergileridir

45 Çevreye zararlı sanayiyi teşvik eden sübvansiyonların kaldırılması da öncelikler arasında yer almaktadır.

46 Çevre ve çevreyle ilgili politika amaçlarına yönelik 2007 Piyasa temelli araçlar hakkındaki Yeşil Kitap çevre vergisi reformunu, yani çalışma vergisinden çevre vergisine geçiş fikrini hayata geçirmektedir.

47 Ekonomik faaliyetlerin çevresel ve sosyal maliyetlerinin pazar fiyatlarına dahil edilmesini ve hava, su ve toprak gibi doğal kaynakların kullanımını ücretlendirmeyi hedeflemektedir

48 Çevre Vergileri ve Sanayiye Etkileri Çevreye zararlı mal ve üretim faaliyetinin maliyetini artırarak üretimden bertarafını amaçlar. Girişimciye getirilen vergi yükü girişimciyi temiz teknolojiler kullanmaya yöneltir.

49 Temiz teknolojilere yapılan yatırımı dolayısıyla araştırma geliştirme faaliyetlerini artırır. Çevreye zararlı üretim faaliyetinde bulunmayan girişimciyi destekler.

50 Çevre Vergileri Enerji Taşımacılık Doğal kaynaklar Kirlilik Olarak sınıflandırılabilirler.

51 Ancak amaç, Girişimciden vergi almak değil, çevreye verdikleri zararı bertaraf etmek üzere kaynak yaratmak ve temiz teknolojileri teşvik etmektir