Bariatrik ve Metabolik Cerrahi Bilgilendirilmiş Onam Formu

Transkript

1 SAYFA NO 1/9 Tercüman ihtiyacınız var mı? evet hayır Bu belge obezite ve metabolik cerrahi ameliyatları hakkında hastalarımıza bilgi vermek ve ameliyat sonrası görülebilecek risklerin ve muhtemel faydaların bilinmesinin sağlanması için hazırlanmıştır. Hastaların kendi vücutlarına yapılacak her türlü müdahaleyi bilmek ve bu müdahalelere bağlı oluşabilecek riskler hakkında fikir sahibi olma hakları vardır. Bu nedenle bariyatrik ve metabolik cerrahi ameliyatları yapılan hastalarımızda oluşabilecek durumlar aşağıda detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Lütfen bu formu dikkatlice okuyarak imzalayınız. Form içerisinde geçen teknik bilgiler basitleştirilmiş bir dille anlaşılır şekilde yazılmaya çalışılmıştır. Ancak anlaşılmayan bir nokta olması halinde bizlere sorabilirsiniz. Obezite, değişen çevresel şartlara ve gıda tüketimindeki değişikliklere bağlı olarak hızla artan evrensel bir sorundur. Morbid obezite tanımlaması kilonun, boyun karesine bölünmesi ile hesaplanan ve vücut kitle indeksi denen matematiksel bir değerle belirlenmektedir. Bu hesaba göre vücut kitle indeksinin 40 kg/m 2 ve üzerinde olması ya da 35 kg/m 2 ve üzerinde olup şeker hastalığı, hipertansiyon gibi eşlik eden hastalıkların bulunması morbid obezite olarak tanımlanır. Obezite tedavisinde bir çok seçenek vardır. Hastalarımızın unutmaması gereken nokta öncelikli tedavinin cerrahi dışı yöntemler olduğudur. Cerrahi dışı tedavi yöntemlerinde diyet, spor, yaşam alışkanlıklarının değiştirilmesi ve ilaç tedavileri vardır. Bu tedavi yöntemlerini denemesine rağmen cerrahi dışı yöntemlerden sonuç alamayanlar, cerrahi tedaviye aday olan hastalardır. Obezitenin cerrahi tedavisi ile ilgili son 50 yılda birçok farklı ameliyat tanımlanmış olup halen uygulanmakta olan farklı yöntemler vardır. Bu durum obezite tedavisinde standart hale gelmiş bir ameliyat yönteminin olmadığını göstermektedir. Uyguladığımız Cerrahi Tedavi Yöntemleri Gastrik Band Yöntemi: Yemek borusunun bitiminde midenin üst kısmına kemer şeklinde bir bant takılarak yapılan bir ameliyattır. Bu şekilde üstte küçük bir poş oluşturularak alttaki mideye geçişi azaltmakta ve erken doygunluk hissine neden olmaktadır.

2 SAYFA NO 2/9 Sleeve Gastrektomi: Tüp mide veya muz mide ameliyatı olarak da bilinmektedir. Midenin sol tarafındaki büyük kenarının boylu boyunca kesilerek çıkarılması ameliyatıdır. Burada etki mide kapasitenin azaltılması ve midede iştah hormonu denilen hormonun salgılandığı kısmın çıkarılmasına dayanır. Gastrik Bypass Ameliyatı: Midenin yemek borusu ile birleşim yerinde 20 cc hacminde küçük bir poş oluşturulacak şekilde bölünmesi ve barsağın 150 cm lik kısmının bypass edilerek geri emilimin azaltılması şeklinde yapılır. Kilo verme, mide kapasitesinin ve barsaktan gıdaların emiliminin azalmasına bağlıdır.

3 SAYFA NO 3/9 Sleeve Gastrektomi + Jejunoileal Bypass Ameliyatı: Obezite ve eşlik edebilen şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, kan yağlarında yükseklik gibi metabolik hastalıkların tedavisinde etkinliği arttırmak için tüp mide ameliyatına ek olarak ince barsağın başlangıç kısmı ile ince barsağın son kısmı arasında bypass uygulanan bir yöntemdir. Ayrıca dünyada uygulanan farklı ameliyat teknikleri de vardır. Bunlardan bazıları biliopankreatik diversiyon ve duodenal switch tir. Ameliyat tipinin seçilmesi hekimin tecrübesine ve hastanın yeme alışkanlıklarına göre değişmektedir. Yapılacak cerrahi girişimler açık veya laparoskopik olarak yapılabilir. İşlemin açık veya laparoskopik olması hastanın isteğine bağlıdır. Ancak laparoskopik yöntemin avantajları bilinmelidir. Laparoskopik yani karından 4 veya 5 delik açılıp o deliklerden girilecek kamera ve cerrahi aletlerle yapılacak ameliyatların avantajları:

4 SAYFA NO 4/9 1. Yara iyileşmesinin daha iyi olması 2. Ameliyat sonrası günlük hayata dönüşün daha kısa sürede olması 3. Karında cm olabilecek bir ameliyat izi yerine, cm uzunluğunda birkaç iz kalması 4. Açık ameliyattaki ameliyat kesisine bağlı fıtık, yara ayrılması, ağrı gibi sorunların daha az olması Obezite cerrahisi planlanması için, hastanın cerrahi dışı tedavi yöntemlerini denemiş olması gerekmektedir. Bilimsel olarak vücut kitle indeksi 40 kg/m 2 nin üzerinde olanlar veya vücut kitle indeksi 35 kg/m 2 nin üzerinde olup şeker hastalığı ve yüksek tansiyon gibi ek hastalığı olan hastalar ameliyat olabilir. Ancak ülkemizde sosyal güvenlik kurumu vücut kitle indeksi sadece 40 kg/m 2 ve üzerinde olan hastaların ameliyat ücretlerini ödemektedir. Obezite ameliyatları sosyal güvenlik kurumu tarafından özellikli ameliyat statüsüne alınmış olup hastanelere hastalardan ek ücret talep etme yetkisi vermiştir. Ancak kliniğimizde bu ameliyatlar için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Ameliyat öncesi, hastaların kan değerlerine bakılır, kalp grafileri, akciğer filmleri çekilir. Şeker hastalığı taraması, kan yağ düzeyi, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri yapılır. Hasta endokrin uzmanı, psikiyatri uzmanı, diyetisyen ve cerrah tarafından ayrı ayrı değerlendirildikten sonra her hafta salı günü yukarıda sayılan ekipten oluşan bir heyet tarafından değerlendirilerek operasyona uygun olup olmadığına ortak karar verilir. Uygun olan hastalar operasyon açısından gerek görülen konsültasyonları ve anestezi ön değerlendirmesi yapılarak operasyon listesine kaydedilir. Ortalama ameliyat için çağrılma süresi 6 ay olup değişebilmektedir. Ameliyat öncesi bekleme döneminde diyetisyen tarafından önerilen diyet protokolüne uyulması gerekmektedir. Hangi ameliyat tipi seçileceğine cerrah ve hasta karşılıklı konuşarak karar verir. Hastalar ameliyat için çağrıldığında, gece saat 12 den sonra hiçbir şey yemeden gelmelidirler. Hastalara ameliyat öncesi endoskopi kontrolü her zaman yapılmamaktadır. Ancak gerek görülen hastalarda yapılmaktadır. Kliniğimizde tüp mide, gastrik bypass ve tüp mide + jejunoileal bypass ameliyatları uygulanmaktadır. Bu ameliyatlar genel anestezi altında yapılmaktadır. Genel anestezi verilmeden önce hastalara damar yolu açılır. Bu aşamada, klinik ya da metabolik takip amacıyla bazı labaratuvar tetkikleri için kan alınabilir. Hastaların her iki bacağına varis çorabı giydirilir. Bu çorapların yaklaşık 5 gün çıkarılmaması önerilir. Damar yolundan anestezi ilaçları verildikten sonra hastanın boğazına entübasyon tüpü denilen solunum tüpü takılır. Ameliyata başlamadan önce anestezi tarafından koldan atardamardan tansiyon ölçme kateteri takılır. Gerek görülen hastalarda boyundan geniş damarlar içerisine kateter takılır. Hastanın ameliyat esnasında idrar çıkışının takip edilmesi için idrar sondası takılır. Daha sonra hastanın karın bölgesine uygun dezenfeksiyon işlemi yapılarak ameliyat için steril örtüler örtülür. Karından 3 tane 12 mm ve 2 tane 5 mm alet geçecek kanüller karına yerleştirilir ve bu kanüllerden geçen yaklaşık 35 cm uzunluğunda aletlerle ameliyat işlemleri gerçekleştirilir. Gerektiğinde ek kanüller yerleştirilebilir. Ameliyat esnasında kanama, normal görünüm dışında bozuklukların olması halinde kapalı ameliyattan açık ameliyata geçilebilir. Ameliyat sonrası hasta eğer anestezist tarafından uygun görülürse solunum makinesinden ayrılır. Ameliyat sonrası hastalar yoğun bakıma alınır. Hastalara genel olarak ameliyat sonrası 1. günde sıvı gıdalar başlanır. İkinci veya 3. günde yumuşak posasız gıdalara geçilerek taburcu edilir.

5 SAYFA NO 5/9 Oluşabilecek sorunlar nelerdir? 1. Anestezi esnasında veya ameliyat sonrası tedavide kullanılan ilaçlara bağlı olarak allerjik reaksiyonlar gelişebilir. 2. Kapalı ameliyatta karın içerisini şişirmek için kullanılan karbondioksit gazının cilt altına kaçması sonucu cilt altı amfizem oluşabilir. 3. Kapalı ameliyatta karın içerisini şişirmek için kullanılan karbondioksit gazının karın zarı önüne verilmesi ve mediasten denen göğüs kafesi içerisine kaçması ile pnömomediastineum gelişebilir. 4. Kapalı ameliyat için girilen aletlere veya cerrahi işlem esnasında kullanılan aletlere bağlı çeşitli yaralanmalar görülebilir. Karın içerisindeki karaciğer, dalak, ince barsaklar, kan damarları, safra kanalı, safra kesesi, kalın barsak, diafragma, pankreas, böbrek, yemek borusu gibi organlarda yaralanma riski vardır. 5. Genel anestezi ve cerrahi işlem sonrası yetişkin respiratuar distress sendromu adı verilen akciğer yetmezlik tablosu görülebilir. 6. Genel anestezi ile yapılan ameliyatlar sonrasında, akciğerlerin yeterince havalanmaması sonucunda atelektazi (akciğer dokusunda çökme) oluşabilir. 7. Atelektaziye bağlı veya ilişkisiz olarak hastalarda pnömoni dediğimiz akciğer enfeksiyonu (zatürre) gelişebilir. 8. Cerrahi geçiren hastalar hastane kaynaklı enfeksiyonlar için adaydır. Hastane kaynaklı enfeksiyonlar ve buna bağlı organ yetmezlikleri görülebilir. Hastane enfeksiyonlarına neden olan bakteri ve mantarlar toplum kaynaklı olanlara göre daha dirençli olması nedeni daha ciddi hayati risk oluşturur. 9. Hastalara takılan atardamar kateterlerine bağlı atardamarda tıkanma, atardamardan kontrolsüz çıkmasına bağlı kanama riski vardır. 10. İdrar takibi için takılan idrar sondalarına bağlı idrar yolu enfeksiyonu, idrar sondasının uygunsuz şekilde çıkması sonucu idrar kanalında yaralanma ve kanama riski vardır. 11. Her cerrahi işleme bağlı olarak cerrahi alandan kanama riski vardır. Kanama olması halinde kan düzeyi takip edilir. Hastaya gerek görülmesi halinde kan nakli yapılır. Kan nakline bağlı oluşabilecek allerji gibi reaksiyonel riskler mevcuttur. Kanamanın kontrol edilememesi durumunda anjiografi ile kanamaya müdahale veya ameliyat ile müdahale gerekebilir. 12. Cerrahi uygulamalarla ilişkili olarak sistemik etkileşim sonucunda kalpte ritim bozuklukları ve kalp krizi riski mevcuttur. 13. Hastalarda ameliyat sonrası yatış esnasında mide içerisine kanama, karın içerisine kanama, mide veya barsak dikiş hatlarından sızıntı olabileceği unutulmamalıdır. 14. Obezite, bacak toplardamarları içerisinde kan pıhtılaşması için bir risk faktörüdür. Ameliyat sonrası yeterli hareket etmeyen hastalarda bu risk daha da artmaktadır. Bu durumdan korunmak için hastalara ameliyat esnasında hava pompası olan çorap ve varis çorabı giydirilmektedir. Ancak yoğun bakımda anestezinin etkisi geçtiğinde hastaların bacaklarını ileri geri hareket ettirerek kan dolaşımını artırmaları çok önemlidir. Çünkü bacak toplardamarlarındaki kanın kalbe geri dönüşü ancak bacak kaslarının kasılması ile sağlanır. Bacak toplardamarlarında kan göllenmesi halinde pıhtılaşma olur ve bu pıhtı önce kalbe sonra akciğer atardamarına atılır. Akciğer atardamarına pıhtı atması pulmoner emboli adı verilen, hastaların yaklaşık yarısında ölümcül seyreden korkutucu bir tabloya neden olabilir. Oluştuktan sonra tedavisi oldukça zordur.

6 SAYFA NO 6/9 Esas olan hekimin ve hastanın işbirliği içerisinde akciğerlere pıhtı atmasına sebep olan bacak toplardamarlarında pıhtılaşmayı azaltıcı önlemleri almasıdır. 15. Cerrahi alanda dikiş atılan mide veya barsak bağlantılarından karın içerisine kaçak olabilir. Bu durumda hastanın klinik durumuna göre acil cerrahi müdahale veya takip gerekebilir. 16. Mide ve barsak arasında yapılan yeni bağlantılar arasına ince barsakların sıkışmasına bağlı karın içi fıtıklar görülebilir. Bu durumda barsak tıkanıklığı ve sıkışan barsakta gangren oluşabilir. Karın içi fıtık oluşması halinde acil cerrahi müdahale gerekebilir. Gangren olan barsakların kesilerek çıkarılması gerekebilir. 17. Kapalı ameliyat için karında açılan deliklerden ameliyat sonrası erken veya geç dönemde fıtıklaşma ve acil cerrahi müdahale gerekebilir. 18. Gastrik bypass ameliyatında kapalı olarak karın içerisinde kalan mide içine kanama olabilir. Kapalı mide içerisinde pıhtılaşarak barsaklara geçemeyen kana bağlı, kan değerinde düşme, karında şişkinlik oluşabilir. Bu durumun artması halinde acil cerrahi müdahale gerekebilir. 19. Ameliyat esnasında verilen kol ve bacak pozisyonlarına bağlı geçici veya kalıcı kol ve bacak sinirlerinde hasar oluşabilir. 20. Ameliyat esnasında verilen pozisyona bağlı olarak özellikle kaslarda yıkım görülür. Buna rabdomiyoliz denir. Buna bağlı ciddi sırt ve bel ağrısı oluşur. Bu durum böbrek yetmezliğine ve ölüme neden olabilecek sonuçlar doğurabilir. 21. Ameliyat sonrası geç dönemlerde safra kesesi taşı ve böbrek taşı görülme riski vardır. 22. Geç dönemde hastalarda yetersiz kilo verme veya aşırı kilo verme gibi sorunlarla karşılaşılabilir. 23. Bariatrik ve metabolik cerrahi işlemlere bağlı hastalarda B1, B6, B12, folik asit, D vitamini, A vitamini, çinko ve demir eksiklikleri görülebilir. Ameliyat sonrası düzenli kan tahlilleri ile bunların yerine konulması gerekmektedir. 24. Ameliyat sonrası oluşabilecek vitamin ve mineral eksiklikleri saç dökülmesine neden olabilir. Saç dökülmeleri genellikle geçicidir. 25. Hastalarda demir eksikliğine bağlı kansızlık, vitamin eksikliklerine bağlı deri döküntüleri, tırnaklarda bozulma ve unutkanlık gibi problemler oluşabilir. 26. Bariatrik ve metabolik cerrahi işlemler sonrasında hastaların bazılarında kan şekerinde ani düşme görülebilir. 27. Ameliyat öncesi şeker hastası olan hastaların erken dönemde kan şekeri ilaçlı veya ilaçsız olarak iyi bir kontrol altındadır. Ancak uzun dönem sonuçları hala tam olarak net değildir. Bu nedenle ameliyat sonrası düzenli kontrol gerekmektedir. 28. Mide barsak sisteminde yapılan ameliyatlar sonrasında dumping dediğimiz bir durumla karşılaşılabilir. Dumping, gıdaların ince barsağa hızla geçmesi ile hastada sıcak basması, göz kararması, çarpıntı ve yüzde kızarma şeklinde görülür. Bu durumun oluşması halinde, hastanın gıda içeriklerinin düzenlenmesi için hekim ve diyetisyen tarafından kontrolü gerekmektedir. 29. Geç dönemde tekrar kilo alma gibi sorunlarla karşılaşılabilmektedir. 30. Erken veya geç dönemde mideyle barsak arasına yapılan yeni bağlantıda daralma görülebilir. Bu durumda yemek yiyememe, kusma, öğürme gibi şikayetler olur. Endoskopik işlemlerle genişletme sağlanır. Endoskopi ile genişletilememesi durumunda cerrahi müdahale gerekebilir.

7 SAYFA NO 7/9 31.Yaşam alışkanlıklarının değişmesine bağlı olarak erken ve geç dönemlerde depresyon görülebilir. 32. Bayan hastalarda ameliyat sonrası ilk yılda oluşabilecek derin vitamin eksiklikleri daha fazla olduğu için bir yıl gebe kalınmaması önerilmektedir. 33. Yukarıda bahsedilen sorunların görülmesi halinde hastalara yeniden ameliyat gerekebilir. Uzun süre yoğun bakım veya servis yatışları olabilir. Ortaya çıkan sorunlara bağlı olarak ölümler görülebilir. 34. Tat ve koku duyusunda değişiklikler olabilir. 35. Ameliyat sonrası karın ağrısı ve omuz ağrısı şikayetleri görülebilir. 36. Kızarıklık, ağrı, akıntı ve abse ile sonuçlanan yara enfeksiyonları olabilir. Yaranız normal iyileşmeyebilir, yara yerinde kalınlaşma ve sürekli ağrı görülebilir. 37. İshal veya kabızlık gibi barsak sorunları ortaya çıkabilir. 38. Ameliyatınıza laparoskopik yani kapalı şekilde başlanmasına rağmen teknik sorunlar ve ameliyat içinde karşılaşılabilecek zorluklar nedeniyle açık ameliyata geçilebilir. Ameliyat sırasında kullanılan bazı klipsler ya da bağlar açılabilir. Bu durum, kanama ve safra, mide, barsak sisteminde kaçaklara sebep olabilir. 39. Ameliyat sonrası tedavilerde yapılan iğnelere bağlı sorunlar oluşabilir. Düşük ayak gelişebilir. 40. Kullanılan kotere bağlı yanıklar olabilir. 41. Sizi uyutmak için soluk borunuza tüp yerleştirilmesi sırasında diş kırılması ile karşılaşılabilir. 42. Verilen kilolar sonrası cildinizde sarkma olabilir. 43. Ameliyat sonrası karın içi yapışıklıklar gelişebilir ve barsak tıkanıklığına neden olabilir. 44. Sigara içen hastalarda yara yeri ve akciğer enfeksiyonları, kalp ve solunum sistemi komplikasyonları ve tromboza bağlı sorunların gelişme riski daha fazladır. 45. Kadınların ameliyata girebilmeleri için gebe olmamaları gerekmektedir. Bu nedenle kan tahlili sırasında gebelik testi yapılması gereklidir. Ameliyat sonrası takip Taburcu edilirken hastalara dikkat etmeleri gereken hususların yazılı olduğu bir belge verilmektedir. Ayrıca diyetisyen kontrolü yaptırılarak operasyon sonrası diyet listesi hazırlanmaktadır. Ameliyat sorası taburcu olan hastalar, 38 derece ateş, ciddi karın ağrısı, karında şişkinlik, sürekli kusma gibi şikayetlerin olması halinde hemen hastaneye gelmelidirler. Hastaların ameliyat sonrası 1., 3., 6., 9. ve 12.aylarda, daha sonra da 6 ayda bir kontrole gelmeleri gerekmektedir. Bu kontrollerde kan tahlilleri, ağırlık ölçümü, endokrinoloji, psikiyatri, diyetisyen ve genel cerrahi kontrolü gereklidir.

8 SAYFA NO 8/9 Hasta onamı Sağlık durumum ve uygulanacak ameliyat hakkında doktorum tarafından açıklama yapıldı. Ameliyatımın risklerini ve olası sonuçlarını anladım. Doktorum tarafından diğer tedavi seçenekleri ve bunlara bağlı riskler anlatıldı. Hastalığımın izleyeceği süreç ve ameliyat olmazsam karşılaşabileceğim sorunlar hakkında açıklama yapıldı. Sağlık durumum, ameliyat, ameliyatın riskleri ve diğer tedavi seçenekleri ile ilgili sorularımı sorup endişelerimi paylaşabildim. Verilen cevaplar ve yapılan açıklamalar benim açımdan tatmin edici oldu. Uygulanacak işlemin kan verilmesine neden olabileceğini anladım. Gerektiğinde başka bir doktorun ameliyatıma dahil olabileceğini ve ameliyatı yönetebileceğini anladım. Yukarıda listelenen komplikasyonlar geliştiği takdirde tedavileri için tıbbi veya yeni bir cerrahi girişim geçirmem gerekebileceği ancak bazı durumlarda tam düzelme olamayabileceği bana bildirildi. Organ ya da dokularım cerrahi işlem sırasında çıkarıldığında, testler için bir süre hastanede tutulabileceğini ve sonra imha edilebileceğini anladım. Ameliyat sırasında hayatı tehdit eden acil durumlarla karşılaşıldığında uygun şekilde müdahale edileceği doktorum tarafından anlatıldı. Ameliyatım sırasında işleme yönelik fotoğraf çekilebileceği ve video kaydı yapılabileceğini anladım. Bunlar daha sonra sağlık ekibi eğitimi için kullanılabilir. Ameliyatın sağlık durumumu düzelteceğine dair garanti verilemeyeceğini anladım. Hastanın ifadesi:... (Hastanın/vekilin elyazısı ile: Bu formu okudum, anladım. Riskleri, istenmeyen sonuçları ve hayati tehlikeyi göze alarak... ameliyatını kendi rızamla kabul ediyorum. ) Hasta/vekilin adı: İmza: Tarih:

9 SAYFA NO 9/9 Tercümanın ifadesi: Onam formu ve doktor tarafından hasta/vekiline sözlü ve yazılı verilen tüm bilgileri diline tercüme ettim. Tercümanın adı: İmzası: Tarih: Doktorun ifadesi: Hastanın sağlık durumunu, tedavi gerekliliğini, ameliyat ve risklerini, diğer tedavi seçenekleri ve onların risklerini, bu risklerle karşılaşıldığında olası sonuçlarını açıkladım. Hastanın/vekilinin yukarıdaki konular ile ilgili sorularını cevapladım ve açıklamalarda bulundum. Hastanın/vekilinin verilen bilgileri anladığını düşünüyorum. Doktorun adı: Görevi: İmzası: Tarih: