NAKLİYE SİGORTALARI DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HARİÇTE İŞLEME REJİMİ

Transkript

1 Öğr. Gör. Fırat GÜLTEKİN İhraç veya ithal edilen eşyanın taşınması esnasında meydana gelebilecek risklerin sigortalanmasına ilişkin esasları içerir. Teslim şekilleri çerçevesinde hangi tarafın sigorta yükümlülüğünü üstleneceği belirlenir; ancak ülkelerin kendi mevzuatları çerçevesinde nakliyat sigortası aranılması mecburi olabilmektedir. Üç ayrı teminat türü mevcuttur. 1

2 DAR TEMİNAT Çarpma,çarpışma veya çatışma sonrasında eşyaya yalnızca kısmi hata gelmesi halinde hasarın tazmin edilebildiği sigorta teminat türüdür. Uçak ile yapılan yüklemelerde bu teminat türünün kullanılmasına izin verilmez. TAM ZİYA TEMİNAT Yine mutlak bir kaza durumunun olması zorunluluğu mevcut olup, bu defa hasarın tazmin edilebilmesi için eşyanın mutlak surette bütününün hasar görmesi mecburiyeti vardır. Bir kısmının hasar gördüğü hallerde zararın tazmini mümkün değildir. 3.GENİŞ TEMİNAT Bu kez bir kaza sorunluluğu yoktur; kısmi veya eşyanın bütününe hasar gelmiş olması hali tazmin için geçerlidir. Eşya bedelinin %10 fazlası üzerinden sigorta yapılması zorunluluğu vardır ve prim de bu oran üzerinden ödenir. Sigortayı yapan kuruluşun kabul etmesi halinde, kötü niyetten oluşan zararlar, malın akması, kokması veya gizli kusuru gibi durumlardan ortaya çıkan hasarlar, ambalaj yetersizliğinden doğan zararlar veya gecikmelerden doğan zararlar da prim oranının yüksek tutulması ile poliçeye ilave ettirilebilir. Öncelikle bu rejimin amacını açıklamakta yarar var. Dahilde İşleme Rejimi nin temel amacı, ihracatçıların ürettikleri ürünler için ithal edecekleri hammadde, yardımcı malzeme, aksesuar yada ambalaj malzemelerinin; tekrar ihraç edilecek olması şartıyla, ithal esnasında ödenmesi gereken KDV ve (varsa) Gümrük Vergisi nin ödenmeyerek teminata bağlanmasını sağlayan bir rejimdir. 2

3 Serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminat iade olunur. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denir. (D1) Ayrıca; Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat vergileri, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına geri ödeme sistemi denir. (D3) Eşdeğer Eşya Kullanımı (D1B) Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi kapsamında işlem görmüş ürünün elde edilmesi için ithal eşyasının yerine eşdeğer eşya olarak, asgari 8 (sekiz) li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımdaki eşya kullanılabilir. Eşdeğer Eşya Kullanımı (D1B) Eşdeğer eşya kullanımı çerçevesinde, belge kapsamında önceden ihracat işleminden sonra ithalat yapılabileceği gibi, ithal eşyası ile serbest dolaşımdaki eşya birlikte de kullanılabilir. Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü), eşdeğer eşyanın kullanımına süresiz veya dönemsel olarak yasaklama veya kısıtlama getirilebilir. İthal eşyasının ithalinden önce eşdeğer eşyadan elde edilen işlem görmüş ürünün ihracı halinde, buna tekabül eden ithalat belge süresi sonuna kadar yapılabilir. 3

4 Yurt İçi Alımlar Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ve ambalaj malzemeleri, ithal edilebileceği gibi, yurt içinden de temin edilebilir. İşleme faaliyetleri olarak sayılan işlemler şunlardır: Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, Eşyanın işlenmesi, Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hale getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi, İşleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilseler dahi, işlem görmüş ürünler içinde bulunmayan ancak, bu ürünlerin üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılması işlemleridir. Dahilde işleme izni sadece; Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere ve Türkiye Gümrük Bölgesindeki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının olumsuz etkilenmemesi şartıyla, dahilde işleme rejiminin işlem görmüş ürünlerin ihracı veya yeniden ihracı için en iyi imkanların yaratılmasına yardımcı olduğu hallerde verilebilir. Ticari nitelikte olmayan dahilde işleme amaçlı ithalat için Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilere de izin verilmesi mümkündür. Rejimin İşleyişi Dahilde işleme izin belgesinin dahilde işleme izninin süresi sektörüne göre azami 12 (oniki) aya kadar tespit edilebilir. Dahilde işleme izin belgesi kapsamında döviz kullanım oranı azami %80'dir. Ancak, ikincil işlem görmüş tarım ürünleri taahhüdü içeren belgelerde bu oran azami %100 olarak tespit edilebilir. 4

5 Rejimin İşleyişi Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ihracat taahhüdünün azami %1'i oranında değişmemiş eşya ithalatına izin verilebilir. Ayrıca, belge/izin kapsamında ithaline izin verilecek işletme malzemesi değeri, ihracat taahhüdünün %2'sini geçemez. Telafi Edici Verginin Ödenmesi : Şartlı muafiyet sistemi kapsamındaki sanayi ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Avrupa Topluluğuna üye ülkelere ihracatında; işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan üçüncü ülke menşeli hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşyaya ilişkin vergi, kaynak ülkelerle varolan anlaşmalardaki lehte hükümler saklı kalmak kaydıyla ödenir. Ancak, bu verginin aynı ithal eşyası için Toplulukta uygulanan vergiden yüksek olması halinde, Toplulukta uygulanan vergi ödenir. Hariçte işleme rejimi, serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. Serbest dolaşımdaki eşyanın geçici ihracı halinde, söz konusu eşyaya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışı için öngörülen ihracat vergileri, ticaret politikası önlemleri ve diğer işlemler uygulanır. Hariçte işleme izni; Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilere, İşlem görmüş ürünlerin geçici ihracat eşyasının işlenmesi sonucu elde edildiğinin tespiti mümkün olan hallerde, Talep edilen iznin; Türkiye'deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına ciddi bir zarar verecek durumda olmadığı hallerde verilir. 5

6 Vergi hesaplaması; ithalat vergileri, işlem görmüş ürünlere ait ithalat vergileri tutarından, geçici ihracat eşyasına en son işleme faaliyetine tabi tutulduğu ülkeden aynı tarihte ithal edilse idi uygulanacak olan ithalat vergileri tutarının indirilmesi suretiyle hesaplanır. Tamir amacıyla geçici ihraç edilen eşya, tamiratın garanti nedeniyle sözleşmeye bağlı olarak veya kanuni bir yükümlülüğe dayanarak ya da bir imalat hatası nedeniyle, bedelsiz yapıldığının kanıtlanması halinde, serbest dolaşıma ithalat vergilerinden tam muaf olarak girer. Ancak, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi sırasında kusurlu olduğunun dikkate alınarak işlem yapılmış olması halinde, bu hüküm uygulanmaz. Eşyanın tamir amacıyla geçici ihraç edildiği ve tamiratın bedel karşılığında yapıldığı hallerde, ithalat vergileri, gümrük kıymeti olarak tamir masraflarına eşit bir tutar dikkate alınarak, işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte, bu ürünlere uygulanacak vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir. İzin hak sahibinin tamir masrafları dışında başka bir ödeme yapmamış olması ve bu ödemenin izin hak sahibi ile faaliyeti yapan kişi arasındaki ilişkiden etkilenmemesi gerekir. TEŞEKKÜRLER 6