ELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI IV. DENEY FÖYÜ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ELEKTRİK DEVRELERİ-2 LABORATUVARI IV. DENEY FÖYÜ"

Gözde Aydoğdu
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 EEKTİK DEEEİ-2 ABOATUAI I. DENEY FÖYÜ

2 ATENATİF AKIM ATINDA DEE ANAİİ Amaç: Alternatif akım altında seri devresinin analizi ve deneysel olarak incelenmesi Gerekli Ekipmanlar: Güç Kaynağı, Ampermetre, oltmetre, Osiloskop, 1.2kΩ Direnç, 0.5H Bobin, Dizilim Kartı, Muhtelif Sayıda Bağlantı Kablosu. Teorik Bilgi: gerilimi ile beslenen seri bağlı direnç ve bobin () devresi Şekil 1 de gösterilmektedir. Devre endüktif özellik gösterdiğinden devre akımı geriliminden φ açısı kadar geri fazlı olmaktadır (Şekil 2). I Şekil 1. Seri devresi v(t) i(t) t φ Şekil 2. Seri devresinde gerilimi ve devre akımı dalga şekilleri Seri devresinde: Endüktif reaktans: X = ω = 2πf (Ω) (1) Şekil 3 de seri devresinde empedansın fazör gösterimi ve empedans üçgeni gösterilmektedir.

3 Im X X e Şekil 3. Seri C devresinde; empedansın fazör gösterimi, Empedans üçgeni Devre empedansının fazör gösterimi: jx (Ω) (2) Devre empedansının genliği: 2 2 X (Ω) (3) Seri devrede akımın referans alınması ile devresi eleman gerilimlerinin fazör gösterimi ve gerilim üçgeni elde edilir (Şekil 4). Im e Şekil 4. Seri devresinde; gerilimi fazör gösterimi, gerilim üçgeni Eleman gerilimlerinin etkin değerleri: =I =IX =I () (4) Kaynak gerilimi fazör gösterimi: Kaynak geriliminin etkin değeri: j () (5) 2 2 () (6) Devre akımının etkin değeri: I = (A) (7) Kalite faktörü: X Q = (8) Devrenin güç katsayısı: Cosφ = = (endüktif) (9) -1-1 Akım ile gerilim arasındaki faz farkı cos ( ) cos ( ) (10)

4 Uygulama: Şekil 5 deki seri devresinde = 1.2kΩ direnç ve = 0.5H bobin kullanılır. direncinin değeri ölçülür ve Çizelge 1 e kaydedilir. X endüktif reaktansı hesaplanır ve Çizelge 1 e kaydedilir. devre empedansı hesaplanır ve Çizelge 1 e kaydedilir. Şekil 5-a daki devre kurulur ve 5 gerilim uygulanır. Kaynak gerilimi () voltmetre ile ölçülür ve Çizelge 1 e kaydedilir. oltmetre ile direncinin gerilim değeri (), bobini üzerindeki gerilim değeri () ölçülür ve Çizelge 1 e kaydedilir. Ölçülen ve değerleri kullanılarak Eşitlik 6 ile gerilimi () değeri hesaplanır ve Çizelge 1 e kaydedilir. Hesaplanan ve ölçülen gerilimi () değerleri karşılaştırılır. Eşitlik 7 kullanılarak devre akımı (I) hesaplanır ve Çizelge 1 e kaydedilir. Ampermetre ile Şekil 5-a daki devrenin akımı (I) ölçülür ve Çizelge 1 e kaydedilir. Hesaplanan ve ölçülen devre akımı değerleri karşılaştırılır. Eşitlik 8 ile devrenin kalite faktörü (Q) hesaplanır ve Çizelge 1 e kaydedilir. Devrenin güç katsayısı (Cosφ) ve akım ile gerilim arasındaki faz farkı (φ) hesaplanır ve Çizelge 1 e kaydedilir. Seri devresinde gerilimi ile devre akımı dalga şekillerini ve aralarındaki faz farkını osiloskop ekranında göstermek için Şekil 5-b deki gibi osiloskobun CH1 girişi devrenin a düğümüne GND ucu ise devrenin c düğümüne ve CH2 girişi devrenin b düğümüne GND ucu ise devrenin c düğümüne bağlanır. Osiloskop ekranında dalga şekillerini uygun biçimde görmek için CH1 ve CH2 kanalı OT/DI ve TIME/DI kademe ayarları yapılır. Devre akımının i(t) geriliminden v(t) φ açısı kadar geri fazlı olduğu gözlenir. Osiloskop ekranındaki görüntü Şekil 6 üzerine çizilir. Kaynak gerilimi v(t) ve devre akımı i(t) arasındaki faz farkı (φ) ölçülür ve Çizelge 1 e kaydedilir. Osiloskop üzerinden CH1 ve CH2 kanalı OT/DI kademe değerleri, TIME/DI kademe değeri ve probların prob çarpanı değerleri Çizelge 2 ye kaydedilir. A a CH1 b CH2 c Şekil 5. Deneysel ölçümler için gerekli devre diyagramı GND

5 Çizelge 1. Teorik hesaplama ve ölçüm verileri Ölçüm erileri (Ω) () () () I (ma) φ ( ) (osiloskop) Hesaplanan Değerler X (Ω) () (Ω) Q I (ma) Cosφ φ ( ) Şekil 6. Osiloskop ekranı Çizelge 2. Osiloskop kademe değerleri OT/DI Prob Çarpanı TIME/DI CH1 CH2 CH1 CH2 aporlama: Her bir öğrenci deneyle ilgili teorik bilginin, deneysel sonuçların veri ve grafik olarak verildiği ve yorumlandığı kapak sayfası dâhil en az iki sayfa veya en fazla üç sayfadan oluşan bir raporu ders sorumlusuna bir sonraki laboratuvar dersinde teslim eder.

Benzer belgeler

DENEY-4 RL DEVRE ANALİZİ. Alternatif akım altında seri RL devresinin analizi ve deneysel olarak incelenmesi.

DENEY-4 RL DEVRE ANALİZİ. Alternatif akım altında seri RL devresinin analizi ve deneysel olarak incelenmesi. DENEY-4 RL DEVRE ANALİZİ 1. DENEYİN AMACI Alternatif akım altında seri RL devresinin analizi ve deneysel olarak incelenmesi. Kullanılan Alet ve Malzemeler: 1. Osiloskop 2. Sinyal jeneratörü 3. Çeşitli