Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler

Transkript

1 Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler

2 Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik ajanlar Antiagregan ilaçlarlar

3 SUNUM PLANI Akılcı ilaç kullanımı tanımı önemi Diyabet ve MS kullanılan tedaviler Diyabet ve MS de nasıl akılcı ilaç kullanılır?

4 AKILCI İLAÇ KULLANIMI (WHO, 1985, Nairobi) Tüm ilaçların yarısından fazlası Uygunsuz reçete edilmekte Dağıtılmakta Satılmaktadır!!!

5 YANİ Doğru endikasyonda, doğru hasta Doğru ilaç Doğru doz/doğru kullanım yolu Doğru ve yeterli bilgilendirme Tedaviyi sonlandırma veya değiştirme açısından doğru zaman

6 Bunu sağlamak içinse;

7 AKILCI İLAÇ KULLANIMI BASAMAKLARI 1. Problem tespiti

8 Problem tespiti Doğru tanı

9 ADA-EASD Position Statement Update: Management of Hyperglycemia in T2DM, 2017 Açlık plazma glukoz düzeyinin 126 mg/dl HbA1c % 6,5 Rastgele alınan kan şekeri düzeyinin 200 mg/dl 75 gr glukoz ile yapılan OGTT sonrası ikinci saat kan şekeri değerinin 200 mg/dl

10 Metabolik Sendrom IDF TANIMI BEL ÇEVRESİ Erkekte 94 cm Kadında 80 cm 3/5 KB 130/ 85 mmhg APG 100 mg/dl TG 150 mg/dl HDL Erkekte <40 mg/dl Kadında <50 mg/dl

11 AKILCI İLAÇ KULLANIMI BASAMAKLARI 1. Problem tespiti 2.Tedavi amacının belirlenmesi

12 TEDAVİ HEDEFİ DİYABET: GLİSEMİK KONTROL HİPOGLİSEMİ X KİLO ALIMI X METABOLİK SENDROM: BEL ÇEVRESİ VÜCUT AĞIRLIĞI SERUM LİPİD DÜZEYLERİ KAN BASINCI

13 Mikrovasküler komplikasyon %37 HbA1c de %1 azalma Periferik damar hastalıkları %43 Diyabetle ilişkili ölüm %21 Miyokard infarktüsü %14 İnme %12

14 HEDEFİ BELİRLERKEN YAŞAM BEKLENTİSİ KOMORBİDİTE

15 YAŞAM BEKLENTİSİ >15 yıl ve majör komorbidite yok ise HbA1c %6.5 YAŞAM BEKLENTİSİ 5-15 yıl ve orta komorbidite var ise HbA1c %7.5 YAŞAM BEKLENTİSİ <5 yıl ve majör komorbidite var ise HbA1c %8.5

16 Kılavuzların Kan Basıncı Hedefi Önerileri KB hedefi JNC-8 ESC/ESH CHEP Yaş: <60 <140/90 <140/90 <140/90 Yaş: <150/90 <140/90 <140/90 Yaş: >80 <150/90 <150/90 <150/90 Diyabet <140/90 <140/85 <130/80 KBH <140/90 <130/90 <140/90

17 AKILCI İLAÇ KULLANIMI BASAMAKLARI 1. Problem tespiti 2.Tedavi amacının belirlenmesi 3.Hastaya uygun tedavi planı

18 Hastaya Uygun Tedavi Planı YAŞ KİLO BEL ÇEVRESİ KOMORBİD DURUMLAR HbA1c DÜZEYİ İNSÜLİN DÜZEYİ LİPİD DÜZEYLERİ KAN BASINÇLARI KBY, OSTEOPOROZ, KR. KC HASTALIĞI, KKY, PANKREATİT ÖYKÜSÜ VB

19 TEDAVİYE BAŞLARKEN.. Tedavinin etkinliği ve sürdürülebilir olması Uzun dönemde komplikasyonlar üzerine etkileri KV hastalıklar üzerine etkileri Hipoglisemiye yol açma özelliği Vücut ağırlığı üzerine etkileri Diğer yan etkiler Maliyet

20 Etkinlik İlaçlar Açlık kan şekerinde azalma (mg/dl) HbA1c de azalma (%) Sülfonilüreler Meglitinidler ,0-1,5 Glitazonlar ,5-1,4 Biguanid ,5 DPP-4 inhibitörleri ,5-1,0 GLP-1 analogları Alfa glukozidaz inh ,5-0,8 DeFronzo Annals of Internal Medicine 1999;131: Nathan N Engl J Med 2002; 347:

21 Açlık hiperglisemisi Biguanidler Uzun etkili sulfonilüreler Glitazonlar Uzun etkili insülin ve analogları GLP-1 analogları DPP4 inhibitörleri Postprandiyal hiperglisemi Doğru yerde, doğru tedavi seçeneği Alfa glikozidaz inhibitörleri, Kısa etkili sulfonilüreler, Glinidler, Kısa etkili insulin veya insulin analogları GLP-1 analogları DPP4 inhibitörleri İnsülin direnci Biguanid Glitazon Alfa glikozidaz inhibitörleri İnsülin yetmezliği insülin

22 Diyabetiklerde Aspirin Aspirin :primer korumada Tip 1 ve tip 2 DM de KVH riski % mg/gün Düşük riskli hastalarda yarar zarar oranına bakılarak karar verin Erkek<50 yaş, kadın<60 yaş,kvh riski %5-%10 klinik gözleme göre karar verin Aspirin sekonder korumada KVH ve aspirin allerjisi Dual antiplatelet tedavi DM ve KVH + : mg/dl Klopidogrel 75 mg/gün AKS ilk 1 yıl içinde KVH: Kardiyovasküler Hastalık American Diabetes Association Diabetes Care,2015;38(suppl 1):S1-S93

23 OBEZİTE Medikal Tedavi Diyet Davranış değişiklikleri İlaç Tedavisi Cerrahi Tedavi VKİ>40 >2 yıl sürede cerrahi dışı kilo vermeme Obeziteye yandaş hastalık riskinin olması Gebe olmaması/ bu süreçte planlamaması Sosyal, kültürel ve mental kapasitesinin yeterli olması

24 AKILCI İLAÇ KULLANIM BASAMAKLARI 1. Problem tespiti 2.Tedavi amacının belirlenmesi 3.Hastaya uygun tedavi planı 4.Hastanın bilgilendirilmesi

25 Hastanın Bilgilendirilmesi

26 AKILCI İLAÇ KULLANIM BASAMAKLARI 1. Problem tespiti 2.Tedavi amacının belirlenmesi 3.Hastaya uygun tedavi planı 4.Hastanın bilgilendirilmesi 5.Tedavi takibi ve gereğinde durdurulması

27 Yan etki Su, insülin, glinid, glitazonlar Kilo alımı Gis semptomları Biguanid, alfa glukozidaz inh Su, Glinid, insülin glitozonlar Kemik kırıkları hipoglisemi Kc ve böbrek fonk bozuklukları Glinid,Glitazon, biguanid,alfa glukozidaz inh Biguanid, Glitazon Malignite?? pankreatit Kardiyopulmoner yetmezlik bulguları İnsülin, Glp1 analogları, Glitazon Glp1 analogları, dpp4 inh

28 YAN ETKİYLE KARŞILAŞTIĞIMIZDA. Tedaviyi değiştirebilir Tedaviyi durdurabilir Aynı tedaviyle yakın takip..

29 ADA-EASD Position Statement Update: Management of Hyperglycemia in T2DM, 2015 Hasta Merkezli Yaklaşım Tedavi kararı verirken; Hastanın tercihleri Fikirleri Değerleri ÖNEMLİDİR!!! Shared Decision Making: Birlikte karar verilen bir tedavi Diabetes Care 2012;35: ; Diabetologia 2012;55:

30 SON SÖZLER İLACI İYİ BİLELİM.. HASTANIN UYGUNLUĞUNU İYİ DEĞERLENDİRELİM.. TEDAVİYİ İYİ ANLATALIM.. TEDAVİYİ İYİ İZLEYELİM..