Uluslararası ticaret yapan firmaların dış ticaret departmanında çalışan Dış Ticaret Uzmanlarının; ithalat işlemlerinde görevleri.

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ & YAZAR BİYOGRAFİSİ 1- ULUSLARARASI TİCARET VE ÜLKEMİZİN GÜNCEL DURUMU GÜMRÜK MÜŞAVİRİ UNVANINA GİDEN YOL DIŞ TİCARET UZMANI UNVANINA GİDEN YOL Uluslararası ticaret yapan firmaların dış ticaret departmanında çalışan Dış Ticaret Uzmanlarının; ithalat işlemlerinde görevleri Uluslararası ticaret yapan firmaların dış ticaret departmanında çalışan kişilerin; ihracat işlemlerinde görevleri ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN TESLİM ŞEKİLLERİ 28 ŞEKİL 1 Teslim Şekilleri risk haritası 28 ŞEKİL 2 Teslim Şekilleri genel tablo EXW (Ex Works işyerinde teslim) yer adı FCA (Free Carrier taşıyıcıya masrafsız) yer adı CPT (Carriage Paid To taşıma ödenmiş olarak) varış yerinin adı CIP (Carriage and Insured Paid To taşıma ve sigorta ödenmiş olarak) varış yerinin adı DAT (Delivered At Terminal terminalde teslim) DAP (Delivered At Place belirlenen yerde teslim) varış yerinin adı DDP (Delivered Duty Paid gümrük vergileri ödenmiş olarak teslim) varış yerinin adı FAS (Free Alongside Ship gemi doğrultusunda masrafsız) sevk limanının adı FOB (Free On Board gemide masrafsız) sevk limanının adı CFR (Cost and Freigh masraflar ve navlun) varış limanının adı CIF (Cost, Insurance and Freight masraflar, sigorta ve navlun) varış limanının adı ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN ÖDEME ŞEKİLLERİ Peşin ödeme ( Advance Payment ) Mal mukabili ödeme ( Cash Against Good = CAG ) Vesaik mukabili ödeme ( Cash Against Documents = CAD ) Akreditif ödeme ( Letter of Credit = L/C ) Kabul kredili ödeme Konsinye ödeme Karşılıklı ticaret ( Takas ) GÜMRÜK ve DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE KULLANILAN BELGELER Fatura (Invoice) Ticari fatura (Commercial Invoice) Proforma fatura (Proforma Invoice-p/i) Ayrıntılı fatura (Detail Invoice) e-fatura e-arşiv fatura Faturada bulunması gereken bilgiler Çeki listesi (Packing List) Navlun Faturası (Freight Invoice) Sigorta Poliçesi (Insurance Policy) Deniz konşimentosu (Bill of Lading) Deniz konşimentosunda bulunması gereken zorunlu unsurlar Havayolu konşimentosu (Airwaybill) Karayolu Taşıma Belgesi, Yük Senedi CMR CMR içeriğinde bulunması gereken bilgiler Demiryolu hamule senedi ( CIM ve CIV Belgeleri ) TIR Karnesi (TIR Carnett); 51 ŞEKİL-3 TIR Karne örneği Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin); Menşe Şahadetnamelerinde Bulunması Gerekli Bilgiler 53 ŞEKİL-4 Menşe Şahadetnamesi örneği 54

2 6.11- A.TR Dolaşım Belgesi (A.TR Movement Certificate) 55 ŞEKİL-5 A.TR Dolaşım Belgesi örneği A.TR Dolaşım Belgesinin düzenlenmesi A.TR dolaşım belgesi düzenlenen ve düzenleyen ülkeler EUR.1 Dolaşım Sertifikası (EUR.1 Movement Certificate) 59 ŞEKİL-6 EUR.1 Dolaşım Belgesi örneği EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenen ülkeler EUR-MED Dolaşım Sertifikası (EUR-MED Movement Certificate) EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenen ülkeler 63 ŞEKİL-7 EUR-MED Dolaşım Belgesi örneği EUR-MED Dolaşım Belgesinin doldurulması EUR-MED Dolaşım Belgesinin onayı için istenen belgeler Tedarikçi Beyanı (Suppliers' Declaration) 66 ŞEKİL-8 Tedarikçi Beyanı örneği Form A Menşe Belgesi Form A Menşe Belgesi düzenlenen ülkeler ŞEKİL-9 FORM A Belgesi örneği Form. A Menşe Şahadetnamesinin doldurulması ATA Karnesi (ATA Carnet) Bitki Sağlık Sertifikası (Phytosanitary Certificate) Sağlık Sertifikası (Health Certificate) Analiz Raporu Certificate of Analysis Gözetim Belgesi Radyasyon Analiz Belgesi (Radiation Certificate) Helal Belgesi Halal Certificate Koşer Belgesi Kosher Certificate İmalatçı Analiz Belgesi (Manufacturer's Analysis Certificate) Gemi Ölçü Raporu (Ullage Report) Nakliyeci Makbuzu (FCR/Forwarder's Receipt) Ekspertiz Raporu Veteriner Sertifikası (Veterinary Certificate) Cites Belgesi (Cites) Kontrol Belgesi (Certificate of Inspection) Boykot/Kara Liste Sertifikası (Boycot/Black List Certificate) Kota Belgesi KONTEYNER TİP VE ÖLÇÜLERİ KARAYOLU YÜK TAŞITLARI ÖLÇÜLERİ GÜMRÜK MEVZUATINA GİRİŞ GÜMRÜK REJİMLERİ Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi Transit Rejimi Gümrük Antrepo Rejimi Dahilde İşleme Rejimi Geçici İthalat Rejimi Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi Hariçte İşleme Rejimi İhracat Rejimi TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ ARASINDA GÜMRÜK BİRLİĞİ 90 TÜRKİYE İLE DİĞER ÜLKELERLE MENŞEYE DAYALI YAPILAN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI Ülkemizin Serbest Ticaret Anlaşması olduğu ülkeler 93

3 13- TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU ANLAŞMASI (AKÇT ) PAN AVRUPA AKDENİZ MENŞE KÜMÜLASYONU SİSTEMİ (PAAMK) BATI BALKAN MENŞE KÜMÜLASYONU SİSTEMİ MENŞE VE MENŞE KURALLARI GÜMRÜK TARİFESİ 96 TÜRK GÜMRÜK TARİFE CETVELİNDE EŞYALARIN 18- SINIFLANDIRILMASI VE GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYON NUMARASININ TESPİT EDİLMESİ GÜMRÜK MEVZUATINDA KARŞILAŞILAN CEZALAR Gümrük mevzuatında hafif ceza sınıfında değerlendirilebilecek mükelleflerle ilgili olan cezalar Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde iki katı olarak uygulanır Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde dört katı olarak uygulanır Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde altı katı olarak uygulanır Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde sekiz katı olarak uygulanır. 103 Gümrük mevzuatında orta ceza sınıfında değerlendirilebilecek mükelleflerle ilgili olan cezalar 104 Gümrük mevzuatında ağır ceza sınıfında değerlendirilebilecek mükelleflerle ilgili olan cezalar. 105 Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra 105 kontrol sonucunda ceza tespiti İhracat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya kontrol sonucunda ceza tespiti KAÇAKÇILIK FİİLLERİ İTHALAT SATINALMA VE DIŞ TİCARET SÜRECİ İLE SÜREÇ İÇİNDE GÖRÜLEN RİSK VE MALİYET KALEMLERİ Ürün kalite onayı: Yüklemesi yapılan eşya, daha önce numunesini incelediğiniz ve gerçekte almak istediğiniz eşya mıdır? Özellikleri ve kriterleri 112 birebir uygun mudur? Düzenlenecek evraklar: Fatura (Invoice) + Çeki Listesi (Packing List) + Konşimento (Bill of Lading) + Analiz sertifikaları + Kalite belgeleri + yurtdışı ihracat beyannamesi, çıkış özet beyan ve diğer belgeler gümrük mevzuatımıza 113 uygun mu? Ambalaj ve paketleme şekli: Eşyanın hasar görmemesi için ürüne uygun ambalaj malzemeleri ve paketleme kullanıldı mı? Yüklenecek konteyner adedi: Konteynerlerin iç hacimlerini en iyi şekilde kullanabilecek şekilde organizasyon yapıldı mı? Ürünler konteyner içinde 114 hareket etmeyecek ve birbirlerine temas edecek şekilde yüklendi mi? Üretici firma deposu Gümrüklü liman arası nakliye, gümrükleme ve yükleme liman maliyet ve riskler: Organizasyon risksiz şekilde yapıldı mı? Uluslararası navlun (nakliye) : En uygun fiyat araştırıldı mı? Eşyaların varış deposuna kadarki risk için sigorta maliyeti: Geniş kapsamlı risk sigorta poliçesi düzenlendi mi? Varış liman boşaltma, ardiye, tespit ve terminal masrafları: maliyetler ve diğer unsurlar dikkatle organize edildi mi? Gümrükleme maliyetleri, Ticaret politika önlemleri, İthalat izinleri, Gümrük Vergileri ve ek mali yükler: Kontrol edildi mi? Varış limanı-firma depo arasındaki nakliye: Risksiz şekilde organizasyon yapıldı mı? Yurtdışı ödemeleri, banka masrafları ve işlemlerin muhasebeleştirme süreci doğru yapıldı mı? BAŞARILI BİR SATIN ALMACININ ÖZELLİKLERİ İTHAL EDİLECEK EŞYALARA AİT MEVZUAT GEREĞİ ALINACAK TAREKS İZİNLERİ VE ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE CE İŞARETİ TANIMLARI Tareks uygulamaları (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) Uygulamaya Giriş Sisteme Giriş Tanımlar ve Bilgiler 125

4 Tareks Amaç Sonuç CE işareti nedir CE işareti neden önemlidir? CE işareti olmazsa ne olur? Hangi ürünlerde bu işaret bulunmalıdır? CE işaretinin ürüne konulmasının yolları nelerdir? CE işareti ürüne nasıl iliştirilir? Onaylanmış Kuruluş (Notified Body) nedir? Fonksiyonu nedir? Türkiye de onaylanmış kuruluş bulunmakta mıdır? İmalatçının her ürün için mutlaka onaylanmış kuruluşa başvurması gerekli midir? Ülkemizde her ürün grubuyla ilgili onaylanmış kuruluş olacak mıdır? İmalatçılarımızın ne yapması gerekmektedir? Her yeni yaklaşım direktifi ürüne CE İşareti konulması gerektirir mi? Ürün Güvenliği Nedir? Yasal Mevzuat Üreticinin Sorumluluğu? Dağıtıcıların sorumluluğu? Piyasa Gözetimi ve Denetimi Nedir? Piyasa Gözetimi ve Denetimi neden önemlidir? 132 ZİRAİ KARATİNA MEVZUATINA TABİ İTHALAT EŞYASI İÇİN UYGUNLUK BELGESİ ALIM SÜRECİ Karayolu sevkiyatlarda uygunluk belge alım süreci Denizyolu sevkiyatlarda uygunluk belge alım süreci Havayolu sevkiyatlarda uygunluk belge alım süreci Sistem üzerinden Başvuru ŞEKİL-10 Sevkiyat Bildirim Formu İthalat Başvuru Formu GIDA VE GIDA İLE TEMAS EDEN ÜRÜNLERİN İTHALAT İŞLEMLERİ Süreç Örnek deklarasyon içeriği Örnek içerik belgesi ŞEKİL-11 Örnek Sağlık sertifikası İTHALAT GÜMRÜK BEYANINDA MASRAF VE GİDERLERİN BEYANI CIF Kıymeti oluşturan unsurlar KDV Matrahını oluşturan unsurlar İthal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatından ayırt edilebilmeleri koşuluyla gümrük Kıymetine dahil edilmeyen giderler KDV' den istisna kapsamına giren hizmetler KDV istisna kapsamına girmeyip vergiye tabi olan hizmetler Malın maliyet bedeli İTHALAT İthalat gümrükleme ön süreç Denizyolu İthalat işlemleri Karayolu İthalat işlemleri Havayolu İthalat işlemleri İthalat işlemleri için değerlendirme ve sonuç İHRACAT PAZARLAMA SÜRECİ

5 29- İHRACAT İhracat Gümrükleme ön süreç Denizyolu ihracat işlemleri Karayolu ihracat işlemleri Havayolu ihracat işlemleri İhracat işlemleri için değerlendirme ve sonuç 191 GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİYE POSTA VEYA HIZLI KARGO 30- TAŞIMACILIĞI KAPSAMINDA GELEN DEĞERİ 30 EURO VE DAHA DÜŞÜK TUTARDA OLAN EŞYANIN İTHAL İŞLEMLERİ 31- POSTA VEYA HIZLI KARGO TAŞIMACILIĞI KAPSAMINDA NUMUNE OLARAK GELEN EŞYANIN İTHAL İŞLEMLERİ GERÇEK KİŞİYE POSTA VEYA HIZLI KARGO TAŞIMACILIĞI 32- KAPSAMINDA DEĞERİ 1500 EURO VEYA ALTINDA BİR TUTARDA GELEN EŞYANIN İTHAL İŞLEMLERİ 33- TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNDEN GEÇİCİ OLARAK ÇIKAN GERÇEK KİŞİLERİN POSTA YOLUYLA VEYA HIZLI KARGO TAŞIMACILIĞI YETKİSİ OLAN FİRMALARLA GERİ GETİRDİĞİ KİŞİSEL İŞLEMLERİ Kişisel eşya listesi ANTREPO REJİM BEYANI Antrepo rejimine tabi eşyanın başkasına devri Göndericisi veya temsilcisi tarafından Türkiye ye getirilen alıcısı belli olmayan eşyanın antrepo rejimine tabi tutulması Göndericisi veya temsilcisi tarafından Türkiye ye getirilen alıcısı belli olmayan antrepo rejimine tabi eşyanın ithal işlemleri 210 GEÇİCİ DEPOLAMA YERLERİNDE BULUNAN EŞYALARIN BAŞKASINA DEVİR İŞLEMLERİ İHRAÇ EDİLEN EŞYANIN GERİ GELMESİ DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEMLER TRT BANDROL ALIMI VE BANDROL BEDELLERİNİN GÜMRÜK BEYANNAMESİNDE BEYANI Bandrol alımı için istenen belgeler Bandrolsüz satışı yapılan cihazlar hakkında Bandrole tabi cihazlar ve bandrol oranları listesi İTHALATTA LABORATUVAR TAHLİLİNE TABİ TUTULACAK EŞYALAR VE LABORATUVAR SÜRECİ İthal eşyasının laboratuvar tahliline tabi tutulma süreci DAHİLDE İŞLEME REJİMİ İKİNCİL İŞLEM GÖRMÜŞ ÜRÜNLERİN GÜMRÜK İDARESİNE BEYANI İkincil işlem görmüş ürünlere ait serbest dolaşıma giriş beyanname verilme süreci Serbest dolaşım giriş beyannamesi hazırlanırken dikkat edilecek hususlar SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞ BEYANNAMESİNDE KÜLTÜR FONU BEYANI Kültür fonu kesintisi yapılacak eşya listesi İHRACAT İŞLEMLERİNDE E- FATURA KULLANIMI Uygulamayı kullanarak fatura düzenlemek isteyen mükellefler; İhracat faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 4 farklı rol İhracat faturasını düzenleyen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Merkez Alıcı Kurum İhracat e-fatura uygulaması hakkında önemli bilgiler YOLCU BERABERİ EŞYA İÇİN E-FATURA KULLANIMI Yolcu beraberi eşya faturasının iş akışı ve roller 238 ŞEKİL 12- Yolcu Beraber eşya kapsamında roller ve işleyiş Fatura düzenleyen

6 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Merkez Yetkili Aracı Kurum Türkiye de ikamet etmeyen yolcu Yolcu beraberi eşya için e-fatura kullanımı için önemli bilgiler GEÇİCİ İTHALAT EŞYASININ SERBEST DOLAŞIMA GİRİŞİ Kısmı muafiyet kapsamında geçici ithali yapılan eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemleri Tam muafiyet kapsamında geçici ithali yapılan eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemleri KULLANILMIŞ EŞYANIN İTHALAT İŞLEMLERİ Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü ne yapılacak yazılı başvuruda sunulacak belgeler YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ SERTİFİKASI (AEO) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının sağladığı kolaylıklar; Beyanın Kontrol Türüne İlişkin Kolaylıklar Emniyet ve Güvenliğe İlişkin Kolaylıklar Basitleştirilmiş Usullere İlişkin Kolaylıklar YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ, DESTEKLER VE YATIRIM TEŞVİK BELGESİ SERBEST BÖLGELER TEKSTİL, HAZIR EŞYA ve HAZIR GİYİM İTHALAT SÜRECİ ISPM 15 AHŞAP AMBALAJ MALZEMELERİ HAKKINDA ULUSLARARASI STANDART UYGULAMALARI TAM BEYANLI YAYGIN BASİTLEŞTİRİLMİŞ USUL (SUPALAN) ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜ BELGESİ (OKSB) GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ HİZMET SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ SON SÖZ KAYNAKÇA 268