Nesneler yan yana gösterilir. Etkileşimler (mesajlar) oluştukları sıra ile yukarıdan aşağıya doğru çizilirler.

Transkript

1 1 UML Etkileşim Diyagramları (Interaction Diagrams) Tasarım yöntemlerini incelemeden önce tasarımı ifade etmek için kullanılacak olan UML etkileşim diyagramları incelenecektir. UML'de iki tür etkileşim diyagramı vardır: a) İletişim Diyagramları (Communication Diagrams) UML 1.x te: İşbirliği Diyagramları (Collaboration Diagrams) Nesneler arası etkileşim bir graf şeklinde gösterilir. cd Ornek Diyagram message1() :A Diyagramın adı UML 2.0 A dan yaratılan herhangi bir nesne 1: message2() 2: message3() + Az yer kaplar. + Mesajların dallanmalarını göstermek kolaydır. - Mesajların sıralarını anlamak zordur. B den yaratılan adı nb olan nesne nb : B 4ek.1 b) Ardışıl Diyagramlar (Sequence Diagrams): Nesneler yan yana gösterilir. Etkileşimler (mesajlar) oluştukları sıra ile yukarıdan aşağıya doğru çizilirler. sd Ornek :A nb : B message1() message2() message3() Her yeni nesne çizimin sağına eklenir. - Fazla yer kaplar. + Mesajların zaman içinde sıralarını anlamak daha kolaydır. 4ek.2

2 2 Örnek: İletişim (Communication) Diyagramları Mesajın yönü İlk iç mesaj makepayment(cashtendered) 1: makepayment(cashtendered) : Register Bağlantı 1.1: create(cashtendered) Sisteme ilk mesaj parametre Nesne Nesne yaratılıyor Kurucu (constructor ) çalışır :Payment class Sale{ // C++ private: Payment * payment; public: void makepayment(const Money& cashtendered){ // Sale makepayment metodu payment = new Payment(cashTendered); // Payment sınıfından nesne yaratılıyor // Diğer işlemler... } // Diğer üyeler... }; 4ek.3 Mesaj Sıra Numaraları: Mesajlar gönderildikleri sıraya göre numaralanırlar. İlk mesaja numara verilmez. Bir mesajın neden olduğu diğer mesajlara da sebep mesajın numarasına bağlı alt numaralar verilir. Aşağıdaki örnekte, ClassA'nın bir nesnesi ClassB'nin bir nesnesine msg2 mesajını yolladığında ClassB'nin nesnesi de ClassC'nin nesnesine msg3 mesajını gönderecektir. msg3 sonlandığında tekrar msg2'ye dönülecektir. Birinci İkinci :ClassA 1: msg2() :ClassB Üçüncü 1.1: msg3() 2.1: msg5() 2: msg4() :ClassC Beşinci 2.2: msg6() Dördüncü Altıncı :ClassD A B C D msg2() 1: 2.1: msg3() 1.1: msg4() 2: msg5() msg6() 2.2: 4ek.4

3 3 Kendine mesaj: Nesneler kendilerine de mesaj gönderebilirler. :Register 1: clear() Nesne yaratma: Bir mesaj nesne yaratılmasını sağlamak için gönderiliyorsa normal olarak bu mesaja create adı verilir ve bir kurucu (constructor) çağrısı olarak yorumlanır. Eğer başka bir isim verilirse <<create>> tanımlayıcısı kullanılır. 1: create(cashier) : Register {new} «create» : Register 1: make(cashier) {new} 4ek.5 Koşullu Mesajlar: Bu tür mesajlar sadece belli bir koşul gerçekleştiğinde gönderilebilirler. message1() Koşullu mesaj 1 [ color = red ] : calculate() : Foo : Bar Karşılıklı Dışlamalı Mesajlar: Nesneler arası etkileşim belli bir koşula bağlı olarak farklı yollar izleyebilir. Aşağıdaki örnekte "test" koşuluna bağlı olarak a ya da b yollarından biri izlenecektir. Koşulsuz olarak msg2 ya da msg4'ten sonra :ClassE 2: msg6() 1a ve 1b karşılıklı dışlamalı iki koşullu yoldur :ClassA 1a [test] : msg2() :ClassB 1b [not test] : msg4() 1a.1: msg3() :ClassD 1b.1: msg5() :ClassC 4ek.6

4 4 Döngüler (İterasyonlar): runsimulation () Iterasyon * ile belirtilir. İstenirse döngü koşulu da yazılır. 1 * [i:=1..n ] : num := nextint() : Simulator :Random Çoklu Nesneler (Multiobject): Bazı durumlarda bir çok nesneden oluşan yapılara (list, map, set) aynı mesajın gönderilmesi gerekir. Bu tür yapılara çoklu nesne (multiobject) denir. Bu nesne grupları iki dörtgen (UML 1.X) şeklinde gösterilir. t := gettotal () Aynı mesaj gruptaki tüm nesnelere gönderiliyor UML 1.X te çoklu nesneler : Sale 1 *: st := getsubtotal() * : Sale t := gettotal () 1 *: st := getsubtotal() lineitems[i]: SalesLineItem UML 2.0 da çoklu nesneler 4ek.7 Örnek: Ardışıl Diyagramlar : Register : Sale Nesne makepayment(cashtendered) makepayment(cashtendered) create(cashtendered) : Payment Geri Dönüşler: Metotlardan geri dönüşleri göstermek çoğunlukla gerekli değildir. Gerekli olduğu durumlarda geri dönüşler kesik çizgi ile gösterilir. Çağırılan metodun geri döndürdüğü değer istenirse mesajın başına yazılır istenirse geri dönüş çizgisinin üstüne yazılır. : Register : Sale a:=msg2() msg3() retvalue msg4() msg5() 4ek.8

5 5 Kendine mesaj: :Register Nesne Yaratma / Yok Etme: Kurucu (Constructor) clear() create(cachtendered)... :Payment <<destroy>> X Koşullu Mesajlar: Koşul olduğunu belirten Anahtar sözcük sd koşullu :Foo msg x :Bar Destructor opt [ color = red ] calculate() msg y 4ek.9 Karşılıklı Dışlamalı Mesajlar (UML 1.X): :A :B :C [x<10] calculate() [x>=10] calculate() Yeni Format (UML 2.x): sd if-then-else :A :B :C alt [ x < 10 ] calculate() [ else ] calculate() 4ek.10

6 6 İterasyonlar (Döngüler): runsimulation() :Simulator :Random :Programmer loop [i:=1..n] hours := nextint() work(hours) eat() 4ek.11 Nesne gruplarına (Multiobject) mesajlar: UML 1.X: t := gettotal() * st := getsubtotal() UML 2.0: Dizinin i.elemanı Dizinin i.elemanı t := gettotal() loop st := getsubtotal() lineitems[i] t := gettotal() loop i++ [i<lineitemsize] st := getsubtotal() lineitems[i] 4ek.12

7 7 Diyagramlar arası etkileşim (Interaction) (UML 2.x): Altprogram çağırmak gibidir. Çok tekrarlanan işlemler için kullanılır. sd etkilesim :A :B :C ref Tekrar msg2() sd Tekrar :B :C msg x() msg y() msg z() 4ek.13