Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji"

Berkant Ecevit
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

2 Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Neden Sera gazlarını izliyor ve raporluyoruz? Küresel İklim Değişikliği Nedir Küresel İklim Değişikliği nin Dünya ve Türkiye ye etkileri nelerdir? Sera gazları nelerdir? İzlemenin nihai hizmea Emisyonların kontrolü

3 Küresel İklim Değişikliği Nedir? KarşılaşDrılabilir zaman dilimlerinde gözlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan veya dolaylı olarak küresel atmosferin bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda iklimde oluşan değişiklik (UNFCCC, 1992)

4 İklim Değişikliğinin Bilimsel kanıtına örnek: Vostok Buzul Karotları

6 Buzul karotları-paleo iklim hakkında izotoplardan elde edilen bilgileri sağlar

7 Vostok Buzul Karot Kayıtları

8 Vostok Buzul Karot Kayıtları

9 Sadece doğal etkenlere dayalı iklim simulasyonu Sıcaklık anomalileri ( C) model gözlemler Yıllar

10 Sadece insan etkisine bağlı iklim simulasyonu Sıcaklık anomalileri ( C) gözlemler Yıllar

11 Hem doğal hem de insani etkenlere dayalı iklim simulasyonu Sıcaklık anomalileri ( C) gözlemler Yıllar

12 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli nin (IPCC) 2013 yılında yayımlanan 5. Değerlendirme Raporuna göre; 30 yılın her 10 yılı, yeryüzünde 1850 den beri kaydedilen küresel sıcaklık verileri için hesaplanan tüm on yıllık dönemlerden ardışık bir biçimde daha sıcak olmuştur. Çözümlenen dolaylı eski iklim verileri, Kuzey Yarım Küre de döneminin olasılıkla son 1400 yılın en sıcak 30 yıllık dönemi olduğunu (orta güvenirlik) göstermektedir.

13 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Küresel ortalama yüzey (kara ve okyanus) sıcaklığı, bölgesel eğilimlerin yeterli düzeyde hesaplanabildiği en uzun dönem olan döneminde, 0,89 C lik [0,69-1,08 C güven aralığında] doğrusal bir ardş göstermişar. Bu dönem boyunca hemen tüm Yerküre yüzeyi ısınmışdr

14 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Uzun dönemli kesin ısınma eğilimine (yüksek güvenirlik) ek olarak, küresel ortalama yüzey sıcaklığı belirgin on yıllık ve yıllararası değişkenlikler göstermişar. Doğal değişkenlik nedeniyle, kısa süreli kayıtlara dayanan eğilimler, başlangıc ve biaş tarihlerine karşı çok hassasdr ve genel olarak uzun süreli eğilimleri yansıtmaz. Troposfer (atmosferin yaşamın ve hava olaylarının oluştuğu en alt katmanı), küresel olarak 20. yüzyılın ortalarından beri kesin olarak (% olasılıkla) ısınmışdr.

15 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Doğrusal regresyon trend hesaplamalarına göre, ve dönemlerinde gözlenen yağış değişikliklerinin alansal dağılış desenleri (IPCC 2013 e göre).

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Birçok ekstrem (aşırı) hava ve iklim olaylarında 1950 den beri değişiklikler olduğu gözlenmişar.

16 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Birçok ekstrem (aşırı) hava ve iklim olaylarında 1950 den beri değişiklikler olduğu gözlenmişar. Yüksek olasılıkla (%90-100), küresel ölçekte soğuk gün ve gecelerin sayıları azalmış, sıcak gün ve gecelerin sayısı artmışdr. Avrupa, Asya ve Avustralya nın geniş bölgelerinde sıcak hava dalgalarının sıklığı olasılıkla (%66-100) artmışdr. Kuvvetli yağış olaylarının sayısının ardş gösterdiği kara bölgeleri, kuvvetli yağışların azaldığı karalardan olasılıkla daha fazladır. Kuvvetli yağış olaylarının sıklığı ya da şiddea olasılıkla Kuzey Amerika ve Avrupa da artmışdr.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: küresel okyanuslardaki ısınma iklim sisteminde biriken enerjideki ardşı denetlemektedir.

17 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: küresel okyanuslardaki ısınma iklim sisteminde biriken enerjideki ardşı denetlemektedir. Bu kapsamda, döneminde okyanuslarda biriken enerjinin %90 dan fazlası (yüksek güvenirlik) okyanuslardaki ısınmayla bağlandlıdır. Üst okyanus (0-700 m) döneminde kesin olarak ısınmışken, 1870 ler ve 1971 arasında olasılıkla ısınmışdr. Dolaylı ve aletli deniz düzeyi verileri, 19. yüzyıl sonunda 20. yüzyıl başına göre önceki 2000 yılda egemen olan görece düşük ortalama yükselme oranlarından daha yüksek yükselme oranlarına doğru bir geciş olduğunu (yüksek güvenirlik) göstermektedir. Olasılıkla, küresel ortalama deniz düzeyi yükselmesindeki ardş, 20. yüzyılın başından beri sürmektedir.

18 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Toplam ışınımsal zorlama poziaiir ve iklim sisteminde ısı enerjisinin birikmesine yol açmaktadır. Toplam ışınımsal zorlamaya en büyük katkı, atmosferdeki CO2 birikimlerinde 1750 den beri gözlenen ardş tarakndan yapılmışdr.

5) dayanarak; (a) Yıllık ortalama yüzey sıcaklığı ( C olarak) ve (b) yıllık

19 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Yeni IPCC senaryolarına (RCP2.6 ve RCP8.5) dayanarak; (a) Yıllık ortalama yüzey sıcaklığı ( C olarak) ve (b) yıllık yağış toplamlarında (% olarak) ortalamasına göre döneminde gercekleşmesi beklenen model kesnrimi değişiklikler.

Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: RCP2.6 ve RCP8.5 senaryolarına dayanarak sürec temelli modellere göre, 1986-2005 dönemine göre 21.

20 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: RCP2.6 ve RCP8.5 senaryolarına dayanarak sürec temelli modellere göre, dönemine göre 21. yüzyıl boyunca küresel ortalama deniz düzeyi yükselmesi projeksiyonları. Bu iki senaryo için değerlendirilen olası değişim aralıkları, bir gölge bandı ile gösterilmişnr. Ayrıca, tüm RCP senaryoları için dönemi ortalaması için değerlendirilen olası değişim aralıkları, bunlara karşılık gelen yatay bir çizgi olarak verilen ortanca değer ile birlikte, renkli dikine sütunlar şeklinde verilmişnr.

21 Küresel İklim Değişikliği-IPCC 5. Değerlendirme raporu: Türkiye için ön görülen senaryolar: Sıcaklıklar her yerde ve her mevsim yükselecek, ama ardş miktarı yaz mevsiminde kışa göre daha fazla olacakdr. İlginc olan, buna benzer bir durumun halihazırda tarihsel verilerde de gözlenmesidir. Yağış Türkiye nin güney kısımlarında azalacakdr. Kuzey ve özellikle kuzeydoğu kısımlarında ise bir miktar artabilir. Güneş enerjisi ülke genelinde bir miktar artacakdr,ancak ardş ülkenin bad yarısında daha çok olacakdr. Rüzgar potansiyeli Türkiye nin kuzeydoğu kesimlerinde bir miktar artabilir. Doğu kısımlarında ise azalma söz konusu olacakdr. Deniz seviyesi yükselmesi nehir deltalarının (Carşamba, Bafra, Çukurova gibi) ve kıyı kentlerinin düşük kotlu alanlarını etkileyecekar. İklimdeki değişimler (artan sıcaklık ve azalacak yağış) Türkiye de su stresi çeken alanları ardracakdr. Doğu Karadeniz bölgesinde artacak yağış heyelan riskini ardracakdr. Azalacak kar örtüsu cığ tehlikesini azaltacakdr. Artacak sıcaklar ve azalacak yağış, kuraklık ve sıcak hava dalgalarının şiddea ve sürelerinde ardşlara sebep olacakdr.

22 Sera Gazları nelerdir?

23 Dünya Gezegeninin Atmosferik Bileşenleri: Diğer 1% Mart ppm CO 2 Oksijen 21% Azot 78%

Sera Gazları ve Karbon eşleniği: CO 2e GAZ FORMÜL KÜRESEL ISINMAYA ETKİ POTANSİYELİ KARBONDiOKSiT CO 2 1 METAN CH 4 28 AZOTOKSİTLER N 2 O 265 HidrofloroKarbonlar

24 Sera Gazları ve Karbon eşleniği: CO 2e GAZ FORMÜL KÜRESEL ISINMAYA ETKİ POTANSİYELİ KARBONDiOKSiT CO 2 1 METAN CH 4 28 AZOTOKSİTLER N 2 O 265 HidrofloroKarbonlar HFC Per Flora Karbonlar C 2 F 6 C 6 F 14 CF KÜKÜRTHEKZAFLORİT SF Nitrojen triflorid NF Kloroflorokarbonlar CFC ler

25 Ekonomİk döngü Temiz havanın bedeli ne olmalıdır? ADklarınız için ne kadar ödemek isterdiniz?

26 Ekonomİk döngü İklim değişikliği bu denklemi nasıl etkiler?

27 Abatement cost/emisyon Azaltım bedeli Her hangi bir işletmede istenmeyen bir meta ya da çıktının bertarafı ya da azaltılması için gereken bedel. Azaltım bedeli genellikle işletmeler üretim sırasında oluşan belirli bir negatif etkiyi ya da olumsuz yan ürünü azaltmaları istendiğinde ortaya çıkar.

28 Azaltım Bedeli ve kirleticinin sosyal maliyeti arasındaki denge Marjinal toplumsal zararın bedeli Marjinal onarım-emisyon azaldm bedeli KIRLETICI-EMISYON

29 Tavan LimiA geçen emisyonlar Tavan SaDlık: Kullanılmayan emisyon hakları Emission Hakkı PARA

30 Teşekkürler Sorular için 10 dakika ayrılmıştır

Benzer belgeler

Ġklimde değiģim daha önce görülmemiģ düzeyde

Ġklimde değiģim daha önce görülmemiģ düzeyde 25 10 2013 Prof. Dr. Murat TürkeĢ, Ġklim Bilimci (Fiziki Coğrafya ve Jeoloji Klimatoloji ve Meteoroloji) Ġstatistik Bölümü Bağlantılı ODTÜ Hükümetlerarası Ġklim